Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

8 articles on this Page

- Prynbawn Sabath ynI k..Aberystwyth.I…

News
Cite
Share

Prynbawn Sabath yn k .Aberystwyth. A r Sabath oedd y diwrnod hwnnw. Ie, Sabath ar fin y mor ym mis Awst. Eistedd yr oeddwn mewn llecyn clyd, tawel, tlws. Nid oedd yno swn—dim ond swn "y mor yn dygyfor" o hyd. Yr oedd y cefnfor fel pe buasai wedi digio y prynhawn hwnnw, ac yn bwrw'i ddrg yn ddi- orffwys ar y traeth. Oni chafodd y mor ei ran ym meddwl a chan ein cenedl? Bu'r bardd yn crwydro'n fynych hyd lannau'r "mor tymhestl- og," gwelodd yno "wyllt ymchwydd y don," a mynych y clybu ru'r "dyfnder du,tywyl! Dyna for y Cymro-mor Aberystwyth yn hyrddio'I donnau yn ei wylttaf wae yn erbyn y creigiau cedyrn. "Y mor mawr llydan," medd yr Ysgrythyr. Sylw'n Hawn athron- laeth oedd eiddo'r hen Gymraes annwyt honno oedd yn byw ar Manner Coran Prin y P)wy', a hi n gweled y mor am y tro cyntaf, "Wel, diolch i'r Arglwydd am 'ddigon' o rywbeth o'r diwedd." A mi mewn myfyr tawel, ac yn siarad a mi fy hun fel hyn, parhau'n aflonydd yr oedd y tonnau o hyd. A r yr eang-for am felyster cadw noswyl, tybed? Oni fydd yntau yn blino ac yn diffygio, weithiau? "Dwndwr daear sydd yn darfod, Cysga dithau ar, dy dywod." 0 for mawr, beth yw hynt y miloedd sydd yn dy longau di? Y mae imi gymrodyr hoff—plant hen Ynys y Cedyrn-yn "rhywie" ar dy donnau. At diogel hwynt-hwy? Paid a digio wrthyf am ofyn gennyt fod yn dirion wrth y Uanclau. Ac os na wrandewi arnaf fi, bererin ilesg, gwrando bennil! o "Gan Gwraig y Pysgotwr :— "Gorffwys, for, mae ar dy lasdon Un yn dwyn serchiadau 'nghalon; Nid ei ran yw bywyd segur, Ar dy lifiant mae ei lafur, Bydd dda wrtho, for diddarfod, Cysga'n dawel ar dy dywod Ust! Both yw'r swn "canu" a glywaf—canu gwylaidd, tyner? A ddaeth yr hen Gymry'n ol o'u crwydr i'rCastel! i ganu'u halawon lleddf? Edrychais, ac nid oedd yno neb na dim-dim ond y Castell unig a'i furiau candry! Daeth hiraeth arnaf am oedfa semi, megis hiraeth plentyn cyfeiliom am ei gynhefin. Brysiais ar fy union i chwilio am y gân, ac mewn congi ddiarffordd tan gysgod y mur- iau, wele nifer fechan yn canu'n swynol odiaeth- "Ni bydd diwedd, ni bydd diwedd, Byth ar swn y delyn aur." Nid oes yno na thelyn nac organ, ond y mae yno gantorion per, "a thelynnau Duw ganddynt." Cyn bo hir dacw wr bywiog yn dechreu siarad ag acen dios Morgannwg. Y mae deigryn yn ei lais a thine yr hen hwyl Gymreig yn ei leferydd. "<YI; "UU. vu.6'lau I y mae-casgliad i r milwyr clwyfedig I sydd tan arwydd y Groes Goch mewn adeilad eang gerllaw. Ac er melysed y canu efallai mai rruwsig yr hatlmgau oedd hyotlaf yn y nef. Cyhoedda'r un brawd drachefn y byddai Cymanfa Ganu yn y, Castell ar ol odfeuon yr hwyr. Euthum i'r fangre dawel mewn pryd, ac yr oedd hi be!!ach yn fangre gysegredtg, canys "dygymydd Duw ag emyn." Y mae yma dyrfa fawr y tro hwn, ac arwemydd pared yn ar- wain yn feistrolgar a diffwdan. Pwy ydyw ? Gwr cyfarwydd a ch6r a medrus yn ei walth y mae'n amiwg. Pa Donau a Gentr? I A oes eisieu gofyn? Aberystwyth, "Huddersneld," "Crugybar," "Y Deiyn Aur ''—dyna hwy Cafwyd bias ar ganu hen ganiadau Seion. N-id canu oer celfyddyd, ond canu'n eirias gan y tan Cymrelg. Pan gafwyd gosteg casgtwyd eto, a llywydd y prynhawn yn apelio'n rymus am gono'r "bechgyn." I Distawodd y gan, a thybiais i mi weled "un tebig I Fab y Dyn yn dyfod at y dyrfa, ac i mi Ei glywed yn dywedyd, "Yn gymaint a'i wneuthur o honoch i un o'r rhai hyn, fy mrody* j lleiaf, i mi y gwneuthoch. Cyn ymado—a'r cyfnos caredig wedi ymdaenu bellach dros dir a mor- 1 cyhoedda'r Llywydd mai enw'r pen ] cantor galluog yw I Mr. Edwin Savtes, efe'n bencerdd Hebron, eglwys yr Annibynwyr, Ciydach, Cwmtawe. A I chlywais gan un o'r dorf mat'r gwr I biau'r pereidd-lals mwyn ac a lywydd- ai mor hwytlog oedd E 1 M r. I David Roder<ck I -( —yntau o Glydach, ac yn un o bileri'r Bedyddwyr yn y lie. Hawdd hynt ( chwi, ddeufrawd caredig Pan ( gyfarfforn tan gysgodlon yr hen c Gastell ger y Hi eto, bydd gwenau 1 heddwch a buddugoliaeth ar wynepryd 1 pawb o honom, a swn y fagne! olaf c wedi distewi. c "N; bydd diwedd a Byth ar swn y Delyn Aur." a -r"8'T"I"T "Y" Jt-tc.I\ <jYMK<J. fC

Nodion o Lannau Aman.I

: LIythyr at y Gol. I,

Nodion o Abertawe.I

Nodion o Aberafon a'r Cylch

\i Glyn Nedd. 'I

Bwrdd y GoL

Colofn y Beirdd.