Y Brython

USE KEEN03A  <t R r., fo N uK A SELF-RAISING FLOUR The ideal Flour for everylkind of fancy Bread and Pastry Scones, &c., &c.

Beaty Bros ltd. THE  L CELEBRATED I ORS Overcoats 25/- & 30/= EXCELLENT VALUE PERFECT FITTING MOST CHOICE I ONLY ADDRESSES: I London Rd. and Church St., Closed on LIVERPOOL. aU day Saturdays, I Closed on Wednesdays at I p.m. Open all day Saturdays. r A ywch Llygaid yn eich blino? Yw pethau'n troi'n niwlog ac anelwig ? Dyna arwydd a rhybudd llethdod y llygad, a dylech gael eu hedrych rhag blaen eu gwaethygu wna'u hesgeuluso, Gallwn ni gyda'n hoffer gwyddonol ddweyd wrthych os oes arnoch angen gwydrau ac os felly, eich cyflenwi a'r rhat a barai fwyaf o les i chwi, Galwch heddyw: ARCHER & SONS, Eyesight Specialists, '73 LORD STREET, T I Sefvdlwvd 1848. LIVERPOOL. 'Pbone-392S Bank; W. diiffli & SOD, TAILORS, 29 SOUTH JOHN ST., LIVERPOOL ALSO AT 349 STANLEY ROAD,ROOTLE. Real Welsh Homespuns for Golfing and Fishing, 'Phone—580 Bootle. Mr. H. W. HELY. DANNEDD GOSOD Tynnn'ch Dant, heb yr ias leia o boen efo ffordd Lloegr a'r Amerig. PRISIAU CYMEDROL Y cyngor a'r telerau yn rhad ac am ddim Foneddigesau I welnl Tellr cludlad cwsmeriald o'r wlad 13 Norton Street, Liverpool (congl London Road). Oriau,-9 i 7. æ 'Phone, 1486 Royal. NOW READY, THE NEW WALES: Some aspects of NATIONAL IDEALISM with a PLEA for Welsh Home Rule. By GWILYM O. GRIFFITH. INTRODUCTION BY EDWARD T. JOHN, Esq, MP. Price, 6d.; By Post, 7d. Published by HUGH EVANS SONS, 356=8 Stanley Road, Liverpool 1SK FOR IDRIS Table Waters In Syphona and Bottles. SODA WATER. POTASH WATER. SBLTZBR WATER. LEMONADE MIXT GINORK ALE. D %Pi I S& Co., Ltd., Northumberland St. LIVERPOOL ROBERTS & EDWARDS -P,P,I'ATR' Kirlidafe Rd., Liverpool Telephone: 2183 Royal,

o LANY TAFWYS [OAN Y GWY1.IWR- I Westminster Nos Faivrth, 10 ii 1914, Beth dd'wedodd y Brenin wrth agor y Senedd ? Heddwch er mwyn popeth. Diwbnod pwysig yw hwn yn hanes y Senedd. Am ddau ar y gloch, yn brydlon, cyrhaeddodd y Brenin i Dy'r Arglwyddi "o Balas Buckingham, i agor y gweithred- iadau yn ol y drefn a'r ddefod arferol. Ugain munud fer oedd ddigon i draddodi'r neges ac i orffen y gwaith cyn belled ag yr oedd a fyrino ei Fawrhydi ag ef heddyw. Daethai nifer o wyr Ty'r Cyffredin, Mr. Asquith a Mr. Bonar Law yn cyd-gerdded, ar draws y Lobby i'r Ty Uchaf i wrando'r Araith. Arhosodd Mr. Lloyd George yn ei Dy ei hun, mewn ymgom a Mr. Jesse Collings. Ar fyr amser, fel y dywedais, daeth ei gyd- weinidogion yn ol o'r Arglwyddi, ac ym- gasglodd yr aelodau yn finteioedd bychain ymhob congl i siarad a'i gilydd ynghylch ystyr yr oracl a draddodssid. Dechreuai'r Araith gyda chyfeiriad at ymweliad buan y Brenin a'r Frenhines ag Arlywydd y Werin- iaeth Ffrengig, ac elai ymlaen i sylwi ar yr helynt diweddar yn y Balkans, a'r moddion a gymerwyd tuag at sicrhau cadwraeth yr heddwch,a Mesurau ynglyu agarbed bywydau ar y mor, a threfniadau ariannol y tymor. A dyma ni yn sydyn yn cyrraedd yr adran oll-bwysig ar y cwestiwn Gwyddelig a'r cwest- iwn Cymreig. Dywedai'r Araith fod y Mesurau yr anghytunid o'u pl-gid y tymor diweddaf i ddod o dan ystyriaeth y Ty unwaith eto. Datganai ei Fawrhydi ei ofid oherwydd fod yr ymdrechion a wnaethpwyd i gyrraedd deall- twriaeth drwy gydwelediad ynghylch yr anawsterau cysylltiedig a llywodrasth y Werddon, hyd yn hyn wedi bod yn afiwvdd- iannus. Ac, meddai'r Brenin, mewn mater sydd yn ymwneud mor agos a gobeithion ac ofnau cynifer o'm deiliaid, ac un, os na thrinir ef yn awr gyda, rliagolwg a barn, ac mewn ysbryd o gydaberthiad, a fygwth godi anawsterau difrifol "yn y dyfodol, fy nymun- i ad taer i ydyw ar fod i ewyllys da a chyd- weithrediad dynion o bob plaid a chredo iachau pob ymryson, a gosod i lawr seiliau cytundeb parhaol. Yn y g- iriau dwys a difrifol hyn y gesyd y Brenin i lawr ei ddeisyf- iad personol fel teyrn ac fel dyn ar y mater dan sylw, ac fel y darllenai hwynt m^wn llais clir, ynghanol blaenoriaid ei ddeiliaid, bron na fynegai pob mynwes ei theimlad yn yr un gair, Amen Oblegid gan nad beth yw tueddiadau personol pleidiau gwleidyddol, mae ysbryd y wlad yn g-,Iw am heddwch. Diweddodd yr araith gydag addewid am gynllun i ad-drefnu Ty'r Arglwyddi, i wneud i ffwrdd am byth, ni a obeithiwn, a, gwlad- weinwyr disgyniadol, yn gystal a Mesurau i wella preswylfeydd y gweithwyr ar y tir ac yn y trefi i ddatblygu cyfundrefn addysg genedlaethol ae os caniata amser, ystyriaeth i drefniadau err ill ynglyn a diwygiadau cym- deithasol. Tra mae'r 1 line 11 an hyn yn cael eu hysgrifennu, y mae un o'n haelodau ieuengaf, Mr. Walter Roch, wyr i Powell Bach PIas gwyn," fel y dywedai pobl Shirgar," a phriod Seren Gwent, merch Syr Ifor Herbert o Lanarth, yn cynnyg derbyn yr Anerchiad, mewn atebiad i'r Araith o'r Orsedd. Ed- rychir ar ddewisiad Mr. Roch i gyflawni'r ddyledswydd hon fel arwydd o'r ffafr y mae wedi ei hennill yng ngolwg yr awdurdodau, ac o uwch dyrchafiad yn y dyfodol. Ymhonbyr ysbaid, bydd yr aelodau Cymreig yn ym- gynnull i fynd drwy'r ddefod o ffurfio eu hunain yn "Blaid am y tymor presennol. Pe bae'r ddefod yn rhoddi ysbryd newydd ynddynt, gellid teimlo diddordeb yn y sere- moni ond fel y saif pethau, nid yw nae yma nac acw.

FFETAN ELIDIR SAIS The Pleasure of Plays. I. ONE is getting so tired of hearing that the Drama is coming to Wales that I shall feel very glad indeed when I shall come across some good old septagenarian deacon who will shake his head very dolefully and say to me Machgen i, pethau'r diafol ydi'r hen ddramas sy genti. Ond mai genni ofn dy fod yn credu nad oes yna ddim diafol chwaith. Cymer di gyngor gen i po leiaf y credi di mewn diafol, closia yn y byd y mae o yn dy wasgu di i'w fynwes." I really think I should hail this advice with relief. We are fast in Wales approaching the verge of believing in nothing but Pleasure and Worldly Success. And the vogue of the drama at present is the chief sign of this Celtic Pleasure Cult, under which the building of altars to this new Venus goeth on apace in every village among the hills Trefn y Moddion am yr wythnos nesaf,- Saith o'r gloch, Nos Lun, Cyfarfod Gweddi. Am wyth, Practis y Ddrama. Fe ncwidir y Seiat o Nos lau i Nos Fawrth yr wythnos hon. Nos lau am wyth, perfforrnir y ddrama, Y Byd a'i Bethau agorir y drysau am hanner awr wedi chwech. Mae gennym gais hefyd o'r Ysgol Sul. Cwynrfr arolygwr mai ychydig iawn sydd yn yr ysgol pan ddechreuir y gwas- ailaeth. Dymuna adgoffaW gynulleidfa mai dau ar glocib ac nid hanner awr wedi dau y dechreuir And on Monday night at eight the Spirit of the Vestry must be in some dismay when therè is a trace of an indecent hurry to build up the Venus altar. Good, my Wales you have great Pagan possibilities within you II. And as I am as good a pagan as any of your sons, I want to record how I enjoyed Elphin's Bardd a'r Cerddor last week. It was played by the Sussex Road Dramatic Com- pany at Holloway. There was a large caste of thirty, and it did full justice to this really entertaining comedy. Elphin is the father of Welsh comedy, and due place must be given to him in the scroll of early Welsh dramatists. He wrote this play before the time of the present frenzied cult, and so far he has hardly been excelled. We should like to see the author of De Profundis turn his hand to heavier work, for he has a command over pathos that should give him power to write a deep tragedy. The present comedy suffers perhaps from too many scenes-it has four Acts and twelve scenes. This makes it expensive to produce. The Holloway Society produced it well. The scenes were various and pretty, and the orchestra gave a pleasant finish to the performance. The audience revelled in laughter from beginning to end, and there is a keen desire to hear the Com- pany doing the piece again. Some of the acting was very clever, and Mr. E. T. Morgan as Handel Jones, and Miss J. K. Richards as Mari, were creations. Mr. R. Eames played the difficult part of the poet with effective serious humour, and Miss Jennie Jones was as charming a heroine as Elphin could have imagined. The twinkle of Mr. Eben Davies, the singing of Mr. Wyn Roberts, and of Miss Winnie Owen, the anger of Mr. Ellis Jones, and the kindness of Miss Gwladys Edwards, are some of the worthy effects in a good all- round performance. The full list is as follows Deiniol J ones Mr. Stanley Evans Die Nansi .Mr. Eben Davies Sion Cilhaul .Mr. J. R. Jones Wil, Bron y Fedw .Mr. Herbert Williams Y pedwar uchod yn Chwarelwyr. Mari, morwyn E. Puw Miss J. K. Richards Robin, ei Chariad .Mr. G. Wyn Roberts Gwenllian Pirn, itnig ferch Plas Llwyd .Miss Jennie Jones Sallie Jones Miss Gwladys Edwards Laura Roberts Miss Winnie Owen Y ddwy yn gyfeillesau Miss Puw. John I-andel Jones, i Cerddor .Mr. E. T. Morgan Cadeirydd Pwyllgor yr Eisteddfod Mr. Herbert Williams YS(Jrifennydd.Mr. Ebpn Davies Morgan Jones Mr. J. R. Jones George Woodenhead .Mr. R. L. Roberts Gwenieithiog Roberts.Mr. James Davies A. Spooner Thomas .Mr. Jack Williams Alarch IMfon Mr. Ellis Jones Jenhyn Junior .Mr. Griff. Edwards Donald MacDowie .Mr. Willie Jones Awmydd Gwar .Mr. Dan Morgan Cornchwiglan Huws Mr. Stanley Evans Y naw uchod yn aelodau o'r Pwyllgor. j Y Parch. Wm. Lloyd (Ap Ceridtom), Barddo Nant y Fran Mr. R. Eames Marged Llwyd, mam Ap Ceridwen .Miss Gwladys Edwards Elias Puw, gwr Plas Llwyd .Mr. R. H. Jones Dr. Baldwin Mr. Willie Jones Crotchet Williams .Mr. R. L. Roberts Y ddau Feirniad Canu. Arweinydd yr Eistedd- fod Mr. Eben Davies Yr Archdderwydd .Mr. G. Wyn Roberts Trydanfardd, Beirniad y Farddoniaeth .Mr. Ellis Jones Cofiadur yr Orsedd .Mr. Griff Edwards Llinos y De, Can y Cadeirio .Miss Winnie Owen Mr. D. Wynn Richards deserves much commendation on the success of his untiring labours as Manager and Producer. We hope he will let us hear his delightful players again. &.B. -0

YN Y CYFARFOD MISOL Hwn yn un pedwar-misol, ac a gynlialiwyd yng nghapel Walton Park ddydd Mercher di- weddaf. Person yr Ysbryd Glân" oedd testyn cyfarfod y pregethwyr am 3.30, yn cael ei agor yn rhagorol gan y Parch. J. H. Morris a'r Parch. G. R. Jones, B.A..B.D., yn y gadair. Sut i wneud y Cyfarfod Eglwysig yn fwy atyniadol a buddiol oedd testyn trafodaeth cyfarfod y blaenoriaid am 5.30 Mr. D. Adams yn y gadair, a Mr. W. Pritchard yn agor, ac yn dal mai nid lie i areithio ynddo mo'r seiat, na lle,ychwaith,i ddod iddi "heb ddim neilltuol i'w ddweyd." Pan fo'r meddwl dan lywodraeth, byddai gennym rywbeth byw i'w ddweyd. Dylem ddefnydd- io mwy ar yr Ysgrythyrau" a'r llyfremynau a phe'n fwy cydnabyddus a llyfr David Charles Charles, Caerfyrddin, eacm ddeunydd ami i seiat ynddo. Gofaler am ddechreuwr da, canys tipyn o beth yw cael gafael ar y pric goreu i gynneu'r tan.—Dilynwyd gan Mri. R. 0. Roberts a J. J. Thomas, a rhoed ar y Mri. Stephen Roberts a J. Bellis i barhau ar yr un testyn yn y cyfarfod pedwar-misol nesaf. Yn y cyfarfod unedig o bregethwyr a blaenoriaid, am 6.30,tar lywyddiaeth y Parch. John Owen, Anfield, cydymdeimlwyd a Mr. J. Williams, Southport, ar farwolaeth ei fam ac a Mr. Humphreys Jones, Liscard Road, ar farwolaeth ei fab. Croesawyd y Parch. W. M. Jones ar ei ddych weliad o'r America, a thystiodd yn ta u iddo gael tiriondeb mawr gan Gymry'r Gorllewin. Ymddiddanodd y Parch. D. Jones a blaen- oriaid Walton Park, a rhoed hanes yr achos yno gan Mr. D. Adams. Cfied gair ar ei ol gan y Parch. E. J. Evans ac yn gofidio'u bod yn debyg o golli Mr. Griffith Davies, un o'r blaenoriaid ffyddlonaf, drwy symudiad. Ond er cael collodion trymion, cynhyddu'n raddol yr oedd yr achos, a'r blaenoriaid yn berffaith ffyddlon i'w gwaith.—Pasiwyd datganiad o lawenydd y Cyfarfod Misol wrth glywed yr adroddiad, ac o gydymdeimlad a'r eglwys ar golli gwr mor ddefnyddiol ac ymroddedig a Mr. Davies. Hysbysodd Mr. Wm. Thomas, Y.H., fod Eglwys Woodchurel-i Road wedi galw'r Parch. W. O. Jones, Pentir, yn unfryd, a chadarn- hawyd yr alwad. Hysbysodd Mr. James. Venmore, Y.H., fod £94 18/3 wedi ei gasglu at amddifaid Seng- henydd ac fod amryw eglwysi cenhado ymysg yr 28ain gyfrannodd at y casgliad.l Diolchwyd i Mr. Venmore (trys.) a Mr. Hughes Jones (ysg.) am eu llafur gyda'r casgliad. Yn y cyfarfod cyhoeddus, am 7.30, caed anerchiad cryf a goleu iawn gan y Parch. R. Aethwy Jones, M.A., ar Dat. ii, 4, 5/yn cael ei ddilyn gan Mr. Hugh Evans, Bootle, a'r Parch. G. Wynne Griffith, B.A.,B.D., a'r Parch. D. Dstvies-(Southport) yn dechreu'r cyfarfod drwy weddi. "'S Arlwyodd cyfeillion Walton Park yn hael gogyfer a'r ymwelwyr, yn y prynhawn, a diolchwyd iddynt dros y Cyfarfod Misol gan y Parch. G. R. Jones, B.A.,B.D., a Mr. D. Jones, Cremlyn.

Liverpool Guardian Trade Protection Society 'Phone 4865 Bank. Wires Precaution" The Oldest Provincial TRADE PROTECTION SOCIETY A MUTUAL SOCIETY Governed by a Board of Honorary Directors. For terms write—F MEATHER. Secretary, 41 North John Street, LiverpooL