Y Dinesydd Cymreig

GWEISION FFERMWYR. Gwnacd niynegiant- jnvysig yn Preston ddydd Sadwrn gan Capten Maclver gyda golwg ar weision ffermwyr Dywedai fod eyrnnvyddiadali wedi oil hanion allan i atal galw i fyny weision ffermwyr oeddynt wedi eael cardiau rhyddhad.

FFERMWYR SIR FFLINT. I Prinder Llafurwyr yn Peri Pryder. :I Coir cryn anesmwvthyd ymysg ffermwyr Sir Fflint oherwydd cyhoeddiad cynllun C 3 y Svvyddfa Rhyfel, ac y maent yn ffaelu do all both i'w wncud gyda gohyg ar weithio on tiv os y tynir ychwaneg o ddyn- ion (4ddiivi-tliviit gri fod 11a fui^ yn brin wedi myned yn betli oyffredin drwy'r wlad, a dyna glywir yn yr boll dribunlysoedd, fel y mae' ffermwyr eisys yn gorfod gweithio dan anfanteision dy- bryd. Nid ydynt vn ffafrio unrhyw gyn- llun sy'n rlioi rliai yn oil llo os nad oes yna brofiad o'i- gwaith tu cefn iddo. 'N I a (,'j i hen bryd i'r Llywodraeth ystyried y mater a rlioi goleuni olir arno, neu bydd yn aniehonadwy ciiel y cynnyrch priodol tir.

MARW DUC ATlINOLL. Dydd Sadwrn, bu farw Due Athnoll. yn Blair Castle. Perthshire, yn 76 mlwydd o?d. 0!ynu' ef gan Ardalydd Tulibar- dine, A.S.. Gorllewin Perthshire-; ————— 

CYFLOGAU ATHRAWON. I Codi Gwrthwyntbiadau i'r Codiadau. Ym Mhvyllgor Addysg Sir Amwythig. ddydd Sadwrn, ar gynnygion pwyllgor arbennig i roddi war bonus i'r athrawon. sef 20p yn flynyddol i wyr priod yr ysgol- iou uwchelfennol, a 10p i ferelied a dynion sengI, eynnydd y gost i'r sir yn 1,091-)1): war lion us athrawon yr vsolloi) eireiiiiol yu ol 20 v cant ar on cyflogau presennol Yr oedd cyfanswm y gost yn dod i tua 7,300p. Cynnygiodd y Cadeirydd, Mr W. H. Smith, en bod yn derbyn yr awgrymiadau. a ohefnogwyd vaii Cyrnol Patchett, Protestiodd Mr H. Lloyd Kenyon, cad- eirydd v Llvs Chwarterol. yn erbyn yr &- & ychwanegiadau, mn y bydd a i yn rhoddi ti-etli ychwanegol o 1 ie ar y sir. Yr oedd yn amser i'r sir yn ogvstal a'r wlad i arrer eynildeb Yr oedd Sir Amwythig yn awr yn methu eynnal ei phrif-ffyrdd yn briodol, am nad oedd ganddi arian at y gwaith, ac eto yr oeddynt yn bwriadu gwneud yr ychwanegiad hwn yn liollol er budd un dosbarth, a liynny, fel yr cd- rychai iddo ef, yn unig am en bod yn eael eu talu gan y s ir. Y mac yn eael ei synio i'od gan fwrdd cylioeddus bwrs di- waelod, allan o'r hwn y gallant gymeryd heb gerydd unrhyvv adeg wyth neu ddeng mil o biiiinati ond nid ocdd ganddylit yr arian wrth law, a'r hyn yr oedd y pwyn-I gor yn fwriadu ei v. neud oedd gosod ar y bobl dretli o lie, ac felly yn ei gwneud fod yr athrawon yn dioddef llai gan y rhyfel, 9 tra y byddai i'r bobl dalai y dreth ddioddei mwy. Cefnogai r Horace Lovett Mr Ken- yon, a dywedodd fod 8,300p yn swm mawr i'w wario y ffordd yna, a gwrthwynebai iddo gael ei wneud or budd dosbarth drwy roddi y gost nr gorff cyffredinol y troth- dalwyr, llawer o'r rhai oeddynt, yn dlotach na'r rhai gynnygid i'w lielpn 4 Dywedodd Cyrnol Patchett, a siaradai fel meistr gwaith haiarn, en bod hwy wedi gorfod hoi ychwanegiadau ynghyflogau on gweithwyr mewn rhai achosion o 77-21 y cant, ac yr oedd ganddo weithwyr yn ei waith—puddlers—yn gwneud bum gwaith mwy na'r un athraw yn y sir Dywedai Mr Smith, y cadeirydd, fed gwrthwynebiad ac ymresymiadau Mr Ken yon a siaradwyr eraill yn waradwyddus, ac ni allai ddeall Sais oedd yn cymeryd y safle oedd gan Mr Kenyon yn y sir yn gosod fel cymllai-iaetli gostau addysg a chostau catlwraetli y prif-ffyrdd. Gvda diystyrwch eithaf. meddai INTr John Bayley, o Goleg Wellington, yr 's- tyriaf y cynnygion gwael, brathog, tuagat ddynion a merelied oeddynt yn gwneud gwaith ardderehog i'r sir am y fatli dal isel. Wedi trafodactli faith a ehroesi eledd- yfau. cariwrd cvnnygion y pwvll;' r ar- WeHnig gyda ntwyafrif mawr.

I I DADORCHUDDIO COFEB. J Prynhawn dydd iau yr oedd Lull Hose- i'cry yn dadorcliuddio cofeb i'r diweddar i Mr \Y. Gladstone, sydd wedi ei duJi rn St. Andrew Square. Edinburgh. -—

CYNRYCIUOLWYR AMAETH- YDDOL.  gaii Cyiiierir (aimau gan ajnatthw\r Dwy- rain .Riding cr sierhau cynryeliiolaeth un- iongyrchol i'w' buddiannau yn y Senedd.

U N 0 B R A W I) L Y S O E I) D. I Yon Mruwdlys Sir |}eni'ro awgT\modd v I Uarnv.. r Baiilharlie y jiriodoldeb o uno y fiiroedd er nn\ vn jtrbed costau. Anghy- tunodd y '"t'hel Ueiihwyr a'r Harnwr. i

BENTHYCIAI) COMEDIVVR. I Yn y Jientiiyciad Rhyfel y lllae Mr Harry Lauder, y comediwr Ysgotaidd pohlogaidd, wedi rhoddi oO.OOOp. w Dy- wedai nad oedd fuddsoddiuad gwell i'w gael yn "yr hen wlad."

FFRWYDRIAI) YN AWSTRIA. Liadd 120 inewn Gwaith Cad=ddarpar. j C'ymerodd tfrwydriad le mewn gwaith cad-ddarpar yn Eelixcourt, Awstria. Dy- wedir fod 120 o weitlnvyr wedi en chwythu yn ddarn-iu.

HELFA RWSIA AM 1916. I 430.000 o Garcharorion. I Dyjna holla ll-wsia am HJlG :8,770 o swyddogion 420,000 o tilwyr; 525 o ynau 1,661 o maxims; 421 o trench mortars a III ine-th rowers. Cafwyd 80 y -cant o'i- uchod yn vstod gweithrediad v Cadfridog Brussiloff mewn tri mis ar ll'rynt o dri chan milltir.

POTEL GWRW 0 UCHEL BRIS., Yn Abej'tawc gwerthwyd potel o gwnv a am \~>\) 2s <ic. Yr oedd yr elw yn eael ei drosglwyddo i achos oiusenol ynglyn a r rhyfeT. ————

DIDDYMU DEDDFAU. I Ciiric r Ffordd i Fagu Much. PeJiderl'ynodd Cyngor Tref 'Llanfyllin wneud i Ifwrdd a 'r cyfyngiadau fodola yn erbyn cadw moch yn agos i dai anedd. Yn ystod trafodaeth ar fagu moch, dywedwyd I fod y jirisiau uchel ar fwydydd yn gwneud y gwaith o fagu moch yn un dibroffid, a phasiwyd perderfyniad i'r effaith mai yr unig feddyginiaeth at brindei- moch vd- oedd i Fwrdd Amaethyddiaetli wneud i-lieol yn gorfodi l'ob amaethwr i gadw o l-eiaf un 1 well fagu am bob 50porenta del id. t

AT GYMRY LERPWL A'R CYLCH. Dymnnwn wneud yn hysbys v gellir cae ii- y DINESYDD oddiwrth ein Dosbathwr yn Lerpwl yn "wholesale" neu "retail," ond ymofyn ag ef MR. THOMAS YULE, Stationer and N ewsagent, STRAND ROAD POST OFFICE, 301, STANLEY ROAD, BOOTLE, LIVERPOOL. The DINESYDD CYMREIG may be I obtained wholesale or retail from our I Agent at the above address.

Y LLYWODRAETH A PHYTATWS, Eu Hanion gyda'r Tren yn ol £ 8 y Dunell. v- Crewvd ciyn gyfrro viii marchnad cyn- nyrch ffermydd Ormskirk ddydd lau, pan ddeallwyd fod y ll'yrm adnabyddus y Mri Summer a Lievesley wedi cael gair i gyf- lenwi y milwyr gyda mil o dunnelli o bytatws. Y riaent i gael eu hanfon mewn bagiau can pwys, a'u rhoddi ar y tren yn rhad yn yr orsaf agosaf fel y byddo galw alll danynt. Y pi-is a delir fydd 8p y dnnnell. Dywedwyd fod y ffyrm wedi gwneud pwrca.siadau helaeth yn ddiwedd- I ar ynghykh Ormskirk, ond a in brisiau llawer yn uweM na 8p y dunii»ll- <

I SALE FAWR ———' 0 ¡ WEDI DECHREU || WEDI DECHREU' ?w !r? H? B B a JS F* t ? s? §? !r° t i T T ????T?T?T A T??T H/T A ?n? ir?T A T?T?E? LLWYDDIANT MAWR FEL ARFER. Bargelnion Diamheuol. BH?S??B i??S BBB?L?sB S???a'S?LB B BB B?M?'Bw PIERCE & WILLIAMS, t YR i i  ?0? NH N?B?N? ?F tt t?mt ??B?))M Mt BN tN ?NN??Nt ?BBttB? NB BN ?))? ttBtaHB t)NB ?B& ?)tt WtM ??N)??? t))t) Wt CA RN R ON* I -?.—??———————- ————— ?-————???.???.?? ——    _n, -o

BARN YR ARLYWYDD WILSON1 "HEDDWCH HEB FUDDUGOL IAETH." Anerclunld yr Arlywydd Wilson y Sen- edd yn Washington ddydd Llun, ymha un y datganodd ei farn o'r hyn ddylai cytun- deb y dyfodol fod. Ni ellir golili-io y cytundeb yn hir, ebai Mr Wilson. Xi all fod yn heddwch v I gorchfvgwr- yn eael ei wthio gan un blaid t:o t-o b ar y lla-ll. Ni raid i'r gwarantebau na I gosod gwalwniaeth cydrhwng cenhedloedd bychain na mawrion. Rhaid cad hawliau eyfartal yn yr hull wledydll, gyda llyvrodraeth drwy gyd- syniad y llywodraethedig. -illiai) i'r holl bobl gael agoriad rhydd i'r moroedd, wedi ei sicrhau nid o roidi wydd drwy roddi i fyny diriogaeth oii(I (Irwy gael amhleid- iaeth o hawliau ffordd uniongvrcliol. Rhaid eael rliyddid lbvyr i'r moroedd. Dywed Mr Wilson fod hyn yn anhebgorol er mwyn eael lieddwch, eydraddoldeb. •> j (-IiydNi,(,Itlii-c,dia(l. livii o'lygu ail- ystyriaetlj rwydd o lawer o reolau arfei- iad rhyng-wladwriaethol. Credwn ei bod yn ddiogel i dybio fod Araith >r Arlywydd wedi ei hanion i Biulin a' r gwledydd sydd yn y rhyfel hwn gyda'I' pwrpes o'i chyhoeddi'n ddioed. Dywedir na ddat,fii l'i- un Arlywydd o'r i TTnol Daleithiau annerch y Senedd yn unig er pan wnaoth AN ifshington -♦♦♦- —

PLEIDLAIS I FERCHED. PLEInIAIS-=- FEHCHED, Dvwedir fod Pwyllgor v IJefarydd ar Ddiwygiad Etholiadol a'r mwvafrif yn ffafrio rlioddi pleidlais i fei-ched ar rhyw ffurf.

I Dydd Iau, bu farw larll Elgin. yn I liroomhall, Dumlernline. yn 68 mlwydcL oed. n

MARW MAB RHEITHOR LLANDUDNO. Hysbyswyd y Parch Llewelyn R. Hughes, rheithor Llandtldno, fod ei fab ieuengaf, y Second Lieutenant H. Darrell Hughes, o'r Royal Welsh Fusiliers, wedi ei ladd,ai- y 14eg o.Ionawr. Er nad yw ond 19 wlwydd oed, bu allan ddwy waith yngofal "drafts" i'r ffrynt orllewinol cyn eael pi yrru ar wasanaeth yn v maes.\ Mae ci irawd h-naf, Mr Hhodri Hughes, gyda'r Ordnance Corps, a'i frawd arall, Lieutenant Adjutant F. Llewelyn Hughes gyda'r King's Liverpool Hegiment, ac wedi derbyn y Groes Filwrol.

HEDDCEIDWAID I R CARCHAR. Ym Mrawdlys Lerpwl. ddydd Llun. eaftvyd tri heddgeidwad yn euog o dorri i mewn i siopall a dwyn yn Bootle, ac all- | fonwyd liwy i garchar am 18 mis gyda 11afur ealed. .>0-.

I GYNORTHWYO LLAFUR. Mr H. B Butler, o'r Swyddfa Gartref- ol sydd wedi ei apwyntio y"ll ysgrifennydd (.nGït1lWyoli 1r .John Hodge. il

NVAR BONUS I ATHRAWON. Hhcddodd P?-yn?or Addys? Lancashire war bom)s i'w hathrawon o 15p i ddynion J a lOp i ferelied Izl lill) I

MARW SYR PYERS CHARLES MOSTYN. Hvsbvsir am farwolaeth y degfed bar- wnig o Talaere, sef Syr Pyci-s Charles Mostyn, yn 20 mlwydd oed. Disgyna'r farwniaeth j'w gefnder. yr I^gapten Pyers George .Toseph Mostyn.

ENNILL I'R MODURON. I CORFFORAETH CAERNARFON YN I. EU GWYSI0. I Fei yr hysbyswyd mewn rhifyn blaenor. ol, yr oedd Clerc Trefol Caernarfon wedi gwysio amryw o berchenogion y moduron sy'n gwasanaetliu y wlad a'r cylch am adael eu moduron yn hwy na hawliau y i-liag-ddeddfaii ar Facs. Caernarfon. Aethpwyd a']' achosion i'r Liys ddydd Mawrth, ac amdditfynwyd y givysiedigion gan Mr Richard Roberts, eyfreithiwr, gyda'r canlyniad iddynt ennill yr achos. Bydd hwn yn newydd da i'r cylch, a clwift y inodurwyr oil lion gy fa roll gan bawb ar eu tioruthaiiaeth.

GWEITHRED HYNOD. I ?- Uwyddodd y PI'OS\Yl' Gaudier, o I T.iJk, Haw-feddy? canoHfan Nice, i dynu r' bwled o galoll swyddog Rwsiaidd, yr hwn I a dderb' vniodd ar v ffrynt Fwlgaraidd. I

CALEDI TAFARNWR, j CALEl>! TAF.RNWR. Rhoddodd Gwarclieidwaid Aberystwyth = gymoith ullanol i dafarnwr a'i wraig. i Dvwedid eu bod yn dioddef cryn galedi :1111 nad oedd dim bumeK yn cael ei wneud 'n y d¡1filrB (t<'dd :11' n;Yllyddo('.dd. l

.0 i- B ? I ISIAU CODIAD CYFLOG. I :Ia(' T'ndeb Cenedlaethol Gweision f Rheilffyrdd Edinburgh a Dwyrain Yøgot- land, yn eynrychioii 10.0IK) o ddvnion, wedi gofyn i'r ysgrifennydd cyffredinol i anion eu hawl am godiad o ddeg swllt yn yr wyt-hnds, ac anr- '• a'r banner tiia waith y