Y Dinesydd Cymreig

BANGOR. I Eisteddfod Dydd Gwyl Dewi, Eben- CZer.- Dycld Mercher diweddaf, sef Dydd Gwyl Dewi, cynhahwyd eis- teddfod lewyrchus a llwyddiannns yng nghapel Ebenezer (A.). Y cad- cirydd ydoedd y Parch Ellis Jones (v gwemidog) arweinydd, Mr L. D. Jones (Llew Tegid) cvfeilydd, Miss M. I,. Eardley (Pencerddes Arfon) ysgrifcnnydd, Mr R. S. Williams, Treflan, a Mr W. Trefor Hughes, L.T.S.C., Caergybi, ydocdd y beirn- iad cerddorol. Gwobrwyyvyd fel y canlyn Arlioliad y Safonau i blant dan 6 oed. cyf. i, Alun Edwards a Willie Jones; 2, Richie Williams; 3, Eleanor Edwards. Plant 6 i 8 oed: i, Glyn Williams; 2, Gwennie Jones; 3, Trefor Samuels. Plant 8 i II oed: 1 j Winnie Williams; 2, Maggie Evans; 3, Willie Cox Jones; 4, Hughie Eardley; 5, Alun Morris; 6, Gracie Jones. Plant o 10 i 12 1, fcuddug Ellis; 2, Jennie Thomas; 3, J. Ivor Jones. Tegan bren i, Mr John Price, James Sreet. Match box: 1, Mr J. Price, James Street. Ladies' camasol Miss Hills, Beach Road. Afternoon tea cloth Daeth tri"i law, end yr un yn deiljvng o'r wobr. Unawd soprano, "Ohven" i. Miss Nancy Hughes, West End, Banger. Solo baritone: cyd. i, Mr 0. T. Edwards, Caellepa, a Mr Hu- bert D-ivies, Beach Road. Parti o 12 mewn iiifer. "Dilyn Ie-su" i, parti Mr Dulyn Davies, Beach Road. Solo soprano neu tenor, "Bedd y Bugail: i, Miss Nellie Williams, Beach Road. Solo contralto neu baritone, 110, Sanetaidd Wr Gofidus". Miss Ivy Jones, Clarence Street. Cvstadleu- ,aeth ar daro caiiu i, Mr Dulyn Davies, Beach Road. Unawd i en ctliod, "Y Dcryn Pur" i, Mis Edith Samuels, Dean Street; cyf. 2, Miss Mem Williams, Lower Street, a Miss I M. A. Jones, Menai View. Unawd i fechgyn, "Bugeilio'r Gwenich Gwyn": i, Master W. H. Williams, Carnal von Road. Unawd ar unrhyw offcrvn: i (piano), Miss Gwladys Jones, Carnarvon Road, a Miss Budd- ug Ellis, Bryntcg Terrace 2 (cornet), Master Hubert Crump, Orme Road, a (concertina) Master J. Eardley, Lower Street. Unawd ar y piano, i rai dan 14 cod:* 1, Miss Gwladys Jones, Carnarvon Road. Unawd i rai dan 16 oed, "Tra bo Dau" 1, MifS Edith'Samuels. Unawd i rai dan r2 I oed, "Mae popeth yn dda": 1, Miss Jennie Thomas; 2, Miss Megan Yv'ynn Owen. Unawd i rai dan S oed, "Duw a'm gwnaeth" Miss Gwennie Jones, Carnarvon Road. V IJr:f Id- roddiad, "Y Chwarelwr" i, M'is<:er Emvr LI litigii,s Carna" on Ron i. 2, Miss May Williams, Clanadda. Adrodd, "Ysgoler.V i rai dan u t i. Miss Winnie Williams, Caelle;-a: 2, Miss Gracie Jones, eto; 3, Miss Maggie Evans, Ambrose Street. Ad- rodd, "Deffro'r Babi" i, Miss Budd* ug Ellis; 2, Miss Jennie Thomas; 3, Miss Eirwen Morris. Y prif drae4:1!- awd ar "Aelodaeth eglwysig" i, Miss Jcnny Williams, Tynvelwt, Bethesda. I Beirniaid :—Barddoniaeth, y Parch J. E. Williams, Pendref; traethawd, y Parch Ellis Jones; arhoiiadau, Mr Thomas Owen, Dean Street; Parch Ellis Jones, Mr Joeph W. Eva-is, a Miss Morfudd Huws. B.A.; adrodd" iadatt, Mr Morgan (Deiniol Fychan) celfyddyd (meibion), Mr Crump, Orme Road (merched), Mrs Owen, Fron Square, a Miss L. Owen, Y Manse.

FOURCROSSES. I Ymddiswyddiad Gwemidog. ialac cglwys Ebenezer (M.C.) wcdi pen- derfynu yn unfrydol ofyn l'r Parch William Jones, M.A., hærhau i'w gweinidogaethu. Yr cedd wedi eu hysbysu ei fod yn bwriadu yniddi- swyddo ym mis Mai.

I CYNHADLEDD Y MWNWYR. I Safle y Dynion ar ol y Rbylet. j S.afle mwnwyr oedd wedi ymuno J'l fyddin, 'v rhm ddychwcla adrcf ar "3 '5: rbvf?el, ydccdd y mater ystyriwyd gan Bwyflgor Undcb y Mwnwyr yn Southport, ddydd Gwener. Cylvlr- wyd i ofvn i'r Prif Weinidog a'r Ys- grifennydd Cartrefol i dderbyn dir- prwyaetli oddiwrth y Pwyllgvr Gweithiol, er nnvyn lddynt roddi Cè1 golygon gerbron, ac os yn bosibl csel gwrandawiad gan Vjerchenogion y mwnfe3"dd y buasni mwmvyT yn C'l eu gwaith hwy eu hunain pan chwelant. Pcnderf3"nwyd hc.f37d i al- I goffa y Prif \V cinido g o'i addewid, y hyddai iddo roddi golygon y i)iv, -j- j wyr yliglvli a'r cwestiwn o go<i I blwydd-dal r hen o flacll ci swyddogion.

° 0 BLAWD CEIBCH CYlnD. ERFYNIA Y LLYWODIZAETI-I ar i bawb arfer cynildeb mewn bwyd yn ogystal ac arian yn yr argyfwug presenol, gan brynn. hyd y mae yn < bosibl, bopeth a gynyrchir gartref, rhag anfon arian allan i wledydd tramor. BLAW CEIRCH C A RT R E Fyw y goreu ac nid oes gwell na'r goreu. Felly, myner y goreu gan i illiams & 0 en I I Oatmeal M i I I e C,iV 0 ;? ??'i I a!' I ¡.I, V M I \I d. — 0

CLWTYBONT. I Hwyl yr "H ut." Doni 01 ydyw yr I awen pan gaiff ei throi i'r "Hut" allan o'r ty. a dyma fcl y canodd Mr Idwal Roberts, Bettwsycoed, i "Hut Twenty Fight" :— Yn Hut Twenty-eight cwbl yn net; Parry 0. yii Ileiiwi'r gader, A'^stori mor ir a phader; Cawn Alun fel adroddwr. A dawn wefreiddia pob gwr; Hen alawon per cin gwlad, Gawn gan Howell Harris fad, Dymunaf i chwi kvydd i gyd I atal y Kaiser i gael v byd.

DWYRAN. I 0 Malta. — Dydd Mercher, daeth I Sister Roberts, Garreg Wen. ndrof o. Malta, ar 01 bod vim yn gwasanaetlm gyda'r Groes Gocli am tua chwe mis. Da gennym ei gweled yn edrych mor I

CWMYGLO. I i, mrcstru. Drwg geliliylii i in aduel allan enw Mr David Parry, Bronheulog, 0 restr y bechgyn ym- restrodd yn wirfoddol gyda'r fyddin o'r ardal hon. Ymadawodc1 a'i gar- trc-f ar y 23ain o Chwefror am Wersyll Kinmel Park. Nid yw ei abcrth N-11 01 i nnrhyw un o'r bcchgyn gwlad- garol ymrestrodd o'r ardal hon o dro i dro. Teimlwn yn ofidus am y digwyddiad; ond yr ydym yn dy- muno pob llwyddiant a rhwyddineb lddo yn ei gylch llcwydd. Un Arall o'r Bechgyn. Teimlwn golled fawr ar ol Mr Willie Hughes, Tan y Graig, yntau bellach wedi ym- uno a gadael oartref. Bu yn ffyelldlon i'r "Dmesydd" o'i gychwyniad, ac yn ohebydd difwlch. Hyderwn y caiff wenau a hwylustod yn ei fywyd dicithr, ac y cawn ol yn fuan.

DOLGELLAU. J Galw i Fyny.—Djxld Mercher gal- wyd pedvvar dosbarth o'r rhai oedd wedi ymuno o dan gynllun Arglwydd Derby i fyny. Marw Milwr.—Dydd Mercher, yn Llanfachreth, claddwyd gweddillion Preifat James Griffiths, 19 oed, o'r 3-7 R.W.F., yr hwn fu farw o dan y pneumonia mewn ysbyty yng Nghaer ddydd Sadwrn.

NODION 0 FFESTINIOG. I Eisteddiodol. Enillodd Mr J. B. Davies, golygydd y "Rhedegydd," y gadair am awdl yn Eisteddfod Pen- machno. Hwn ydoedd y tro cyntaf iddo gystadlu am gadair mcwn Eis- teddfod. Yr oedd 11a w yn cystadlu, a Berw ydoedd v beirniad. Ei Ladd yn y Firynt. Daeth y newydd trist i law fod Preifat John Evans. Bethania, wedi ei ladd yn Ffrainc. Aelod o'r 10th R.W.F. yd- oedd. Wedi ei Glwyio. Hysbysir yn <6wyddogol fod Preifat Robert Rich- ards, Leeds Street, o'r loth R.W.F., wedi ei glwyfo yn ddtfrifol yn Ffrainc. Gorfu torri ei goes ymaitli. Marwelaethau.-Dy,cld Ian, yn dra sydyn. bu farw Mr Morris Williams, Dolgarregddu, llwythwr llechi yn Chwarel Oakelcy. Yr oedd gyda'i waith y Sadwrn blaenorol. Bu farw ei wraig 10 mis yn ol.-Vn dra sydyn hefyd bu farw Mrs Salisbury, priod Mr Thbs. Salisbury, Blaenycae, Rhiw. —Dydd Mercher bu farw Mr E. T. Evans, Belle Vue, Llan. Efe ydoedd ysgrifennydd y Gymdeithas Gyd- weithredol.—Bu farw Mr Wm. Ro- berts, gof, Tynymaes, hefyd. Bu yn ddiacon yn Peniel (M.C.) am dros 20 mlynedd. Dyrchafiad Milwrol.—Llongyfarch- wn Mr R. Vaughan Roberts, mab Dr Vaughan Roberts, ar ei ddyrchafiad yn gapien yn y fyddin.

LLANRUG. Eisteddfod.-C",ihaliodcl Gobeithlu M.C. eisteddfod nos Sadwrn, Ma^vrth 4ydd. Y beirniaid oeddynt.—Canu, Mr J. Brwynog Jones (Pencerdd Peris) adrodd, Mr David Roberts, Llanberis; Safonau, Mr T. J. Lloyd, Bryn Eryr. Cyfeiliwyd gan Miss Lena Closs) Plas Tirion. Y buddug- wyr O'ddynt :-Adrodd, dan 8 oed, "Yr Oen bach" i, Mary Lizzie Parry; 2, Willie Wynne Robert; 3, Katie Griffith a Annie Griffith. Saf- onau, dan 10 oed: i, Owen Morris Roberts; 2, Bessie Williams. Saf- onau, dan 13 oed: i, Laura Mary Hughes; 2, Rohert-Owcn Roberts; 3, Sally Jones 4, Emrys. Jones. Cann, dan S oed, "Pwyso ar Ei fraich" i, Richie Ellis; 2, Eirianwen Hughes; 3, Willie Wynne Roberts; cyf. 4, Mary Lizzie Parry, Annie Hughes, Mair Lloyd Jones, Jennie May Prit- chard, Kate Griffiths, Harry Roberts, Owen Eifion Roberts, Annie Griffith, John Roberts. Cann, dan 12 oed, "Cyfaill goreu": i. Cissie Thomas; 2, Annie Lloyd Williams; cvf. 3, Sally Jones a Melly Griffith. Safon- au, dan 16 oed: i, Gwilyni, Williams; 2, Nesta Roberts; 3, Kate 01 wen Owen. Adrodd, dan 12 oed, "Pwy sydd i glymu'r golch" i, Annie Baines Griffith; cyf. 2, Megan Lloyd a John Arnaid Jones; 3, Sarah Dilys Jones. Canu, dan 16 oed, "Beth fydd y cynhauaf draw" r, R. Trevor Jones; 2, Richard Jones; 3, Lonuie Pritchard. Chwareuad ar y berdon- e»g gan Ainne Griffiths. Deuawd, Bugail Da" i, Annie Thomas a Richard Trevor Jones. Adrodd, dan 16 oed, "Yr Ysgol Sabothol" r, Agnes Annie Thomas; 2, Maggie L. Roberts. Pedwarawd, "Yn y man" i, Evan Roberts a'i barti; 2, Griffith Jones a'i b-irti. Cor plant: i. Cor Plant Llanrug, dan anveiniad 2\Ir G. E. Jones.

PENRHYNDEUDRAETH. I Wedi ei Glwyfo.—Daeth hysbysiad 1 law fed Preifat Evie Morris, mab Mr a Mrs Evan Morris, Shop Newydd, wedi ei glwyfo yn Ffrainc. Huno yn Angt;u.-Nos Fercher, yn dra sydyn, bu farw Mr Richard Glynne, Greenhill, yn 61 mlwydd oed. Yr oedd gyda'i waith i fynyc 1 cliwech o'r gloch y nos. Yn fuan ar ol swprr. bu farw yn y gadair, viii mhresenoldeb ei ddwy ferch a dau o gyfeillion. Gedv ddau fab yn yr Arncrica. a dwy ferch gartref 1 alaru o'i golli. I'r Eurog Fyd. Dydd Ian, yng nghapel Chvyd Street (M.C.), Rhyl, priodwyd Capten Henry 0. Griffith, Ty Capc-l K azareth, a Miss Katie Richards, IJys Ifor, Penrhyn, mercli y Parch Robert Richards, Rhyl. Gwasanaethvvyd gan y Parch G. H. Havard, M.A., Rhyl, a thad y briod- fercli.

PORTHMADOG. I I Diangfa Gyfyng. Yr oedd Mr Willie Thomas, mab Mr a Mrs J. Percy Thomas, Glyndwr House, yn < un o ddwylaw y "Maloja" suddwyd gan fwnfa. Niweidiwyd ef yn ei law, a chafodd ddiangfa gyfyng rhag boddi. Gwywo yn Gynnar. Dvdd Llun bu farw Mr Samuel Williams, 8, Cornhill, ac efe ond 37 mlwydd oed. Gedy wraig a dau o 4)lant i alaru ar ei ol. Cbddwyd ei weddillion drdid Gwencr.

PWLLHELI. I J I'r Ffrynt.—Yr wvthnos ddiweddaf ] gadawodd y Rhingyll G. Griffith a Preifat W. Green am y ffrynt. Tcimlo Daeargryn. Hysbysir eu J bod wcdi teimlo daeargryn mewn rhai lleoedd yn Lleyn tua naw o'r gloch nos Sadwrn, Chwefror 1ge9. Apwyntiad. Mae Miss Myfanwy Puleston Jones wedi ei hapwyntio yn glerc yn Ariandy y London City and Midland, Ffestiniog. Wyau i'r Milwyr. Hysbysir gan Miss Roberts, Y Maes, fod merched ] leuainc Lleyn ac Eifionydd, wedi casglu yn ystod y pythefnos diweddaf ( 1,863 o wyau i'r iiiilin-,yr elwyfedig. CyfarJod a Damwain.—Yr vAythnos ddivveddaf cyfarfyddodd Mr G. Ro- berts, Bryn Castell, a daimvain. Di- gwyddodd rhywbcth i'w geffyl, a ncidiodd yntau i lawr. Fel yr oedd yn gwneud hyn daeth cerbyd arall o'r tu ol iddo, a tharawyd ef i lawr gan- ddo, a rhcdodd drosto. Clwyfwyd ef Yl1 dldifrifol, ond deallwn ei fod yn gwella. Wedi ci Glwyfo. Hyshysir fod Preifat Howard Thomas, Morlan, South Beach, yr hwn sydd gyda'r R.W.F. 3-11 Ffrainc. wedi ei glwyfo yn ddifrifol. Yr oedd ar gefn ei geffyl, pryd y tarawYd ef yn ci goes gan shrapnel. Syrthiodd oddiar ei geffyl, a thorodd asgwrn yn ei goes arall.

PONTRHYTHALLT. I Yn Wael.Ymhlith y cleifion yr wythnos hon, enwir r Mri David Davies. Shop Eryri; Mr Thomas Wil- liams, Bryn Hyfryd Terrace; Robert W. Roberts, Tyn'rardd; a Richard, plentyn i Mr a Mrs Daniel Williams, Arthur Terrace; a David Caertryn. Dvmunwn i'r oil well had llwyr a buan. Damwain.—Tra yn dilyn ei orchwyl yn Sine M.awr, cyfarfu Mr Daniel Williams, Plas Coch gynt, a damwain boenus i'w law. Da fydd clywed ei fod yn gwella. Swper.-C.-ifc.(Id cor a chyngor eg- lwysig Eglwys St. Helens wledd ragorol nos Fawrth diweddaf, y hyrckL au wedi eu hulio yn rhagorol gan nifer o chwiorydd deheuig. Cyngerdd.-Nos Gwyl Dewi, yr un lie, CY11h31iwyd cyiigerclkl rhagorol o dan lywyddiaeth t- Parch Wyn Grif- fith, eurad. Gwasanaethwyd mewn canu, adrodd, a dadleu gan y personau canlynol Y plant, Misses Olwen Griffith, Gwladys Lloyd Edwards, Hughes, Rhiwen; Mrs Folukes Ro- berts, Mrs Emily Williams, Llan- beris Mioses Rosina S. Davies, Laura Jones, Ellen E. Hughes, Anne Ellen Williams, Katie Evans, Mri Wyn Williams, Llaneris; John Roberts, Willie Roberts, Robert J. Lewis. Diolchwyd yn gynnes i'r oil gan y Mri Richard Evans, Plastirion, a Thomas Roberts, Cae Derwen. Adref.—Clywsom weled y milwyr canlynol adref am dro:—Jones, Coch Hir; W. Roberts, Commercial, Pen- isa'rwacn a Henry Recs Owen, Glas- gocd— Miss Jane R. Jones, Arthur Terrace, hithau fel gweinyddes, ag adref am seibiant. Angladd.—Prvnhawn Sadwrn, heb- rvngwyd gweddillion INlr Morris Wil- liams, Llaingro. Llanrug (Wacnfawr i dv ei hir gartref, ac efe odd- cutu 82 mhvydd oed. Gwosanaeth* wyd wrth y ty gan y Parchn Teynon a George, Llanberis. Caffecl y weddw gymorth i ddtaL Marw.—Wedi rhai w3Tlhnosau o gystudd, bu fanv Mr Evan Evans, Gwydryn, Sarn gynt, prynhawn Sad- wrn diwcddaf, gan adael ar ol weddw a nifcr o blant bychain i alaru colled I o.i cl. Nawdd y Nef fo drostynt. Ymweled.—Deallwn i Mr Charlie Owen, Llanberis, yn rhinwedd ci swydd fel arweinydd Cymanfa Ganu Aunilmiwyr Dosbarth Bethel, dalu ymweb'ad a Biyngwyn y Saboth o'r blach, ac iddo gael ei lwyr foddloni. Da Yw hynny yr adcg bresennol. ——- I

YMSON Y CAISER 0 FLAEN I VERDUN. (Gan J. T. W., Pistyll). I A glywi di'r Caiser 311 dwcyd mewn I host, "Enillaf yn erdiiu. faint hYIlnag y gost? Rhof ddau gant o filticdd o feibion fy ngwlad I'w phrynu trwy farw,meib gwerin sy rad; Myfl bia'r bobloedd, —myfi fel pen lyw, Fcl dwedaf Fi Willi elm cant farw a bvw; R wyf Fi wedi elr.venych y byd Yl1 ystad, A'r nwvdd rof i'w plnyim yw meibion fy ngwlad; Pa waeth am eu teimlad ? Pa waeth am eu cri ? Mae byWYcl y werin yn eiddo i mi! Dau ganmil o feibion i farw yn wir ? 2af gvTrheadd fy amcan—a minnau yn glir; [ Mi nid yw'r cyfan end game llawn fwynhad Meddalwch yw'r dagrau a foddant fy ngwlad; Rwy'n barod, fe'u hodda'f,-fy nldb- ion i sydd Vn snug mewn Headquarters, o'r goelcerth yn rhydd, Rhaid i mi gael nieddu lioll wledydd y bydi, Mae gorwanc fy nghalon yn erefu o hyd, Myfi sy'n dymuno, i hynll" rwy'n byw; Myfi yw yr uwclrddyn,—cyfartal a Duw. Pa beth-onid dyma uwch-ddyniaeth ddiffael ? "Y cryf i orocsi, (lifodi y gwacl." Fy: nghene-dl a ddysgaf-Fe'u chwn- af yn awr ) bob ryw nodweddion anurddaut Y Cawr. Myfi yw yr uwch-ddyn, gan hynny mae'n iawn l'm werthu meib daiar foreddydd a nawn We), (lyiia athroniaeth, a chalon Ell- myniaeth Ond mwy yw ei dalaith na doIydd ei dir; Y Caiser yw brenin calonnau anhyd- rin, Ciortl-try-niwyr 3* werin poh cwmwd a sir; Wei, Gymru, wyt ti'n hoffi Y Caiser mawr ei fost; A'i hawl ar waed ywerill Heb falio yn y gost? Wel cofia di hen Gymro Os cydnabyddi hawl Yr unigolion tcyrnaidd Daw terfyn ar dy fawl. A chofia un peth arall,— Nid "am ryw Gaiser sydd Yn teimlo'i hawl ar eraill A chadw'i hun yn rhydd Hwy erchant bobol eraill A dwylaw ciyfioil, glan (?) I fynd yn fwyd y fagnel, Ond hwy yn glir a'r tan Os oes Wilhehn am brynu A meddu byd cyd-ddyn, Boed iddo cf wyncbu Y tan yn hun; Nid prynu a gwaed benthyg, Trawsfeddu gwaed y tiawd; Un dyn a hawl i hyiiiiy Ar ddaiar Duw ni chawd. 0 werin-had y gweithiwr, )lae'th ofwy wedi dod; Dy waed enilla'r brwydrau, Y mawrion gaiff y clod! Y mawrion gant yr hufen, A thithau diawd y clwy, Y mawrion y pensiynau, A thithau gcrdod plwy

GIPSIAID YMRESTROL. Gof\*na C\*rnol Ciibbs i'r Prif Weinidog heddyw (dydd Mawrth) pa gamrau gymcrir i ddwyn yr holl sipsiwn sydd mewn oedran milwrol o dan y Mesur Gwasanacth Milwrol. Yn ddiddadl bydd hyii 3-11 waith an- hawdd.

I O'R FFRYNT. LLYTHYRAU fiN BECHGYN. 1 PROFIAD CHWERW BACHGEN 0 FANGOR. DcrhYlIiodcl Mrs Weeden, 32, Orme Road, Bangor, y Uythyr canlvnol oddiwrth ei nai, Preifat R. D. Tho- mas, yr hwn sy'n gwasanaetliu gyda'r 16th R.W.F., "rhywle yn Ffrainc" D3-ru;i fi yn cymcryd y cvfleustra cyntaf i ysgrifenini yr yehydig linellau hyn atoch i'ch lix-sl)vsll fy mod mewn iechyd rh, ar ol cad amser uffemol yn y ffosycld. Yr oeddym yn d;al un o'r lleoedd pocthaf o'n llinell, ac ni wnaf anghoiio hyth y ped-war diwrnod gerais ynddynt. Yr oedd yn rhewi yn galcd un noson, a gor- chymYl1\yyd ni i roddi ein "gas helm- ets" am ein pennau, ond nid oedd1 atigen ;un danynt. Tua hanuer awr wedi deg gwnaeth y Germaniaid ym- osodiad, cr mwyn meddiannu y "sap" oddianiom, ond darfu i ni danio ar- nynt, a medwvd hwy i lawr. Rhodd- \ryd ar"y<1d i'r magnehNyr danio helyd. Son am ffrwj-dbelenau. Yr oeddynt yn gv, ibio uwch em pennau fel gwcnyn yn hwmian. Aflwvdd'- lannus fn yr vinosodiad, ac yehydig o golledion gawsom, ag ystyriecl na chafodd y Germaniaid funud o seib- iant gan ein magnclwyr. Yr ydym o'r ffosydd yn awr am bedwar diwr- nod. Y mae'r tywydd yn ddifrifol o ocr 3-1111, gan ei bod yn rhewi 311 galed. bob nos, ond diolcli i Dduw yr 3-dym vn mcdru ci ddal yn iawn. Derbyii- iais eiclt llytln'r yn y ffosydd, ond ni dderbyniais yr un parsel. Nid oes gcnnyf ddim rhagor i'w hysbysu y tro hwn. Cofiwch fi at bawl), oddi- wrth BOB.

LLYTHYR DYDI) GWYL DEWI Derbynicxld y Golygydd lythyr wedi ei ysgTifcnnn ddydd Gwyl Dewi oddi- wrth Mr Robert Hughes, 27, Marcus Street, Caernarfon, yr hwn sydd ryw- le yn Ffrainc gYcla'r 16th Service Battalion R.W.F., Head Quarters Staff, Reg. Q.M. Stores:- Annwyl G 3-fa ill, Da gennyf ddweyd wrthyeh fy mod yn iach, a diolch 1 Ddnw am hynny. Mae'r tywydd wedi IxkI yn oer iawn yma,— rhew ac cira ers deng niwrnod; ond i>iae'r tywydd wedi newid erbvn; heddyw, dydd Mercher, sef Dydd Gwyl Dewi. Mae'n ddiwrnod braf, fel callolddydd yr Haf; ond yn bur wahanol i flwyddyn i hcddyw pan yr ocdclcin cydwdaxlwr ln-glod, v Gwir .1- Anrhydeddu5 D. Lloyd' George, yn ein harchwilio yn Llandudno. Yr ydym ar Faes y Gwaed ers Rhagfyr 6ed, ac wedi cael llawer bnvydr galed, a nifer fawr o'n bech- gyn annwyl wedi rhoddi en hunain i Lawr dros eu gwlad ac egwyddoriou rhyddid a ehyfiawnder. Gresyn meddwl fod cymaint o'n cymrodyr annwyl yn colli eu byW3rdau yn y rhy- fel ofnfldwy hon. Dycbrvxillyd, o deimlad yw clywed y shell shrapnel, y bombs, a'r trench mortars yn chwyrnellu dros eich pen yn ddibaid o'r broil, ac na wyddoch pa funttd, Y byddoch Y11 cael eich tarro i lawr. Ond er gwaethaf swn y rhyfel dyma fi yn cael hamdden i 37sgrifennu atoch. Mae ein Bataliwn yn y ffosydd am 16 niwrnod. Y noson olaf cyn myned iddynt cawsom gyngerdd mawreddog; mae getim-m ddigon o dalentau i gyn- nal Eisteddfod, bcehgyn o bob parth c Gymru. Yr wyf yn awr yn cysgu mewn hen ystabl, ar lawr yr adeilad yr hwn nad -oes do iddo 113 ffenestri, y mae'r adeil- ad yn adfeiliedjg. Mae hi'n ofnadwy yma. Gobeithiaf yn fawr v cawn ni fitddugoliaeth1 yn y man. Hydcraf nad oes yr un o fechgyn fy hen dref enedigol- Yl1 "slacker" ond y bydd iddynt feddwl am eu cyn- dadau, a'r bcchgyn sy'n abcrthu dros- tynt er mwyn yr egwyddor o ryddid a chyfiawnder. "Ti Gyliiro gwna dy ran, Mentra 'nawr." Cofiwch fi at bawb yng Nghaernarfou. —Yd wyf eich hen ffrind, "Y' 'or" f'T"t t- HUt) tiULxnus, Trataemn.

GWOBR AM DDINISTRIO ZEPPELIN. Deallwn fod Mr C. Bancroft, Gwesty Brcnhl1101 Capel Curig, wedi anfon liriiin-110(1-Il am sop i Mr H. C. Vincent, liangor, bwriad fod i'r swm gael ei dalu runrliyw un ddaw a Zeppelin neu awyrlong i'r gelyn i lawr yn Sir Gnernarfoll. Os na, wncir hyn, mae'r swm i'w roddi i rhyw a elites teihvng ar ol y rhyfel.

Dywedir fod Esgob Llundain vn gwneud darpnriadau i dalu ymweli'.d a'r Llynges Brydeinig; end ohervvydd ymrwymiadin eraill, ni all gymervd He hyd ar ol Ebrill.

■ 1 ■— MIII—.— — YR AFR AUR, C'AERN ARFON". Goods Newydd II Yn dod i mewn bob Dydd wedi eu prynu o 6 i 9 mis yn ol am brisiau I I y flwyddyn ddiweddaf, Cydmarwch ansawM a'u PRISIAU ¡,HAD.. I I PIERCE AND WILLIAMS. j R IIII 18M" -J

"Y DBEDDP" I GWYL DEWI, MORIAH, I CAERNARFON. c) llhaliwyd cyicil lx. filyiivddol Capel Moriah, 3-11 y Guild Hall, nOS I Fercher a nos Iau, pryd y perffomr iwyd drama newydd, "Y Ddeddf" (Gwynfor), gan G\Miini y Dtlraig I Goch (buddugwyr vn Eisteddfod Geir I cdlactlfol Bangor, 1915). Er garwed yr hin, yr oedd y neuadd yn orlawn Y ddwy noson. Drama ddigrifol mewn pedair act ydyw, yn ymdrin a bYl\:yd colegol. Yn yr olygfa gyntaf ceir parlwr mewn llet37 eyffredin i efrvduyr. Y mae efrydydd o'r enw Gwilyni Owen wedi priodi yn ddirgelaidd, ac amlyga hynny i nifer o'i gyfeillion. Pender fynir cadw'r peth yn gs-frinach, am fod Deddf arhennig ynglyn a'r coleg yn gwahardd i unrhyw efrYkiYdd briotli yn ystod ei dviiioi- colegol- JModn-b i Gwilvm Owen, o'r Mary Lewis, sv'n cadw y HetT, ac y mae ganddi feddwl uchel ohono. pan hysbysir hi gan John Jenkins o'r briodas. y mae'n fNrthio i leNATg, a phe yn cael llcwyg mewn gwirionedd ni fuasai'n fwv- naturiol. r modd y mae Jenkins yn torri y garvv iddi, a Tom Jones yn dod i'w ham- ddiffyniad, yn wir ganmoladwy. Yn yr ail act, yr olygfa ydyw cegin yr Erw. Mae'r efrydydd yni hou )"11 ymweled a rhai o'i bertliynasall, ac vn amlygu ei gyfrin.ach i'w ewythr, Robert Owen. Yn yr act bon, rhoddir amryw agweddau ar Cymreig, megis canu alawon cym- reig, 1&c. Mae Gruffydd Owen, Ro- bert Owen, ac Eluued Parry yn rhag' orol yn yr act hon. Dengys y drydedd act amhcuon a phryder yr cfiydydd, a chymer amryw o ddig w 3 d di ad a u clvi-us a dgrifol Ie i beri hynny, megis ymweliad y gwcrth- wr II yfra u, a'r ProffeswT ac hefyd Ffug-lys yr Efryd wyr. Credwn mai gwell fyddai i'r ffug- I Iys a'r gwerthwr llyfrau beidio C'}- meryd lie, gan eu bod 3-11 tynnu llawcr oddiwrth werth y ddrama, Gwell fyddai cad mwy o'r alawon, oherwydd y maent 3-11 dda. Parlwr ym Minas Mynydd. Hon, sef cartrcf Gwilym, ydyw yr olygfa Yll I y bedwaredd act. Cvmer ymrvTSori ami le rhwng John ac Ann Owen, sef tad a mam 3 r efrydydd. Br yn ddiar- wybod iddynt hwy, ei wraig cf, sef Gwen Thomas, yrlyw'r Nyrs. sy'n gweinyddu ar ei fam. Daw y Parch J. Menai Jones, y gweinidog, i mewn i geisio gwastadhau pethau, a gwrla hynny yn ganmoladwy. Er yn hen lane, y mae'n syrthio i gariad gyda Gwen Thomas, ond ni fyn hi wncud d?n ag ef. Mae'r drv.dvdd yn ym- \wcled a'i gartref, a gwneir y canfydd- iad jnai y nyrs yd3rw ei wraig. Mac'n iad .1nai y nyrs ydyw ci wraig. :ae'l} i achosi braw i'r tetÚu ond o'r diwcdd fe dry yn lla"enydd.' Hen yn ddi- ddadl ydyw'r act oreu o'r pedair. Y cymeriadau ydynt:- "viwen Thomas," Miss Katie Sty the ■ "Mary Lewis," Miss Edith Wiryms; "Aml Owen, Miss Sallie. Roberts: Owen," Miss Lallie Williams Ehmed Parry." Miss Madge Jcres, "John P,qrrv." 'Iiss ?\1,,i Edwards; "Gwilvm Owen," Mr J. G. Robrrs Owen, Gwynfor; 'Gru.t>>'da j Owen, Mr E. H. Evans; "Tom c.l Jones," Mr H. R. Phillips; "D; Llewelyn," iair W. Drinkwater; "Morgan Davies," Mr Albert Jones; "Padarn Evans," Pencerdd Llyfnwy "John Jenkins," Mr H. Rees Jones; "Parch J. Menai Jones," Mr Tolli ",r P ff S\r 1\h Jones, Penybrvn 1. Proffesu t, Mr T. T. Roberts; "Onllwyn Morgan, Mr R. Williams; "Cadifor Huws, Mr O. Roberts. Terfynwyd y cyfarfodydd trwy tranu "Hen Wind fy Nhadau," Gwyn- 1 fCor yn cymeryd yr olaw, a "Duw ,,dwo'r Brcnm." Rhc-ddwd banner yr clw i'r milwyr  hat1\1cr yr c1w i'r milwyr  Cymreig.

MARCHNADOEDD. Gwenith. Lerpwl, Mawrth 3.—Mae gweuith ar y spot yn gadani, gyda g-jfynion sylweddol, a'r prisiau ic yn uwch na'r farehnad flaenorol. Am y 100 pwvs: Walla, No. 2 Red, Winter, 135; No. 2 caled, 125 ice i 125 xofc; Manitoba, No. 1, 145 gc; No. 3, Northern, 14s 3C i 14s 4c No. 4 Manitoba, 14s. Cig. Llundain, Mawrth r .-Biff: Ysgot- aidd, ochrau byrion, 5s ice i 65 8c; liirion, 55 8c 1 55 ice; Scisnig 3 Gwyddclig, 55 5c i 5s Sc; Argentine, chilled, ehwarteri ol. 55 5c i 55 7c; blaen, 45 4c i 4s 7c; Uiio-I Dalcitliiau, chilled, chwateri ol, 5s 8c i 55 roc; blaen, 4 s 6c i 45 9c. My ton Ysgot- aidd, 6s 8c i 7s 2C; mamogiaid;, 55 10c 1 65 4c; Seisnig, 6s 2c i 7s; mamogiaid. N 5s Sc i 6s-2c. Lamb Seisnig, 7s 8c i 85 Sc. Veal: Seisnig, 5s 4c i 7S 6c. Pore, Seisnig, 65 6c i 7S 6c yr wyth pwys. Ymenyn. Cork, ^IaBrrth "Ordinary, firsts,. 90s; ymenyn ffres, 134s. Gwair a Gwellt. Manceinion. ^la^Tth 3. Gwair hen, 6s 6c i 8s 6c; gwellt, gwenith, 35 ice i 45; eto, baled', 3s 8c i 4s; gwellt, ccirch, 4; eto, baled, 3s ice i 4s 3c; clofer, q-O-c i

DIRWY AM GAREDIGRWYDD. Dydd Gwenc-r dirwywyd William Norbury, masnachwr adnaby-ddus yn St. Helens, i 12s 6c am cldefnyddo "flash-light" yn yr hool. Dywedodd. y diffynydd fod het dyn wedi ei chwythu ymaith, a'i fod ef yn ei gy- 110rthwyo i chwilio am dani.

CAEL GWAITH IDDYNT. "Dywcdodd dyn wrthyf, os na ellweh gael gwaith, lladrateweh ryvr beth, ac viia ewch o flaen yr list u si aid. Byddant hwy yn "k-iL-r o gael gwaith i chwi. Hyn ydoedd yr eglurhad roddwyd gan forwr Indiaidd i ustusiaid Lcrpwl ddydd Gwener, paham yr oedd ef a'i gyfaill wedi lladrata portmanteau o letv yn Lerlnd. Cafvvvd gwaith iddynt. AnfonwyJ1 y ddau i garchar am 6 wythnos gyda llafur caled. -4t.