BYR-NEWYDDION YN Y (iOULEDD A'R DE, """"'-"""""''../'-_ '-'" -./-../-.-.,-.../-....,,- -|1914-12-12|Baner ac Amserau Cymru

BYR-NEWYDDION YN Y (iOULEDD…

News

Cite

Share

BYR-NEWYDDION YN Y (iOULEDD A'R DE, Y m. T Pareh. LI. R. Hiiglias, rhwithor Liauduelno, wt-di wi bennodi yn gaplan gyda'r fyddin Hrydeiuig. Y naaa er^an nawydd wedi ei gosed i fyny Tii eghvye hitiTnrdd, er cof um N- diweddar lioer—y Pare!). John Daries. Torccld tan alian yn nliy Mr. J. T. Vaughan, e-yfreithiwr, Merthvr, dydd Mer- eher, a dinystriwyd y ty a'r dodrefn. Y nllle y Parch, Thomas Roberts, gwein- idog y Beelyddwyr yn Trawsfynydd, wedi d-rbyii galwad i eglwys y Bedvddwyr yn Ammanford. Y mae y ffoaduriaid Belgaidd yn Porth- aothwy a Llandegfan yn dysgu Saesneg; a Mr. T. J. "Williams, Ysfjol St. Paul, Ban- gor, yw yr athraw. Daethpwyd o hyd i John Dooley, lOain mlwydd oed, wedi marw yn ei wely yn Bute Terrace, Cnordydd, yn gvnnar foreu tjdd Mercher. Dyn sengl ydoedd. + Hysbysir am farwolaeth v Private J. R. Parrv, mnb Mr. Josejih Parrv, paentiwr, Wyddgrug, ar faes y rhyfel. Ymunodd a'r fyddin yn mis Mawrth. diweddaf. Yr oecH yr Ivgaclhon H. R. Hughes, goll- odd ei fywyd yn rihrvchineb v Bulwark,' yn far. i'r eliwoddav Gndben H. Hughes a Mrs. Hughes, Gwylfa, Pwllheli. Y m'le Arorlwydd Penrhyn wedi ymuno a'r 1st Life Guards, ac y mafl ganddo unarddeg o berthvnasau yn y fyddin—moibion, brod- yr, hrodyr-yn-nghyfraith, a neiod. Yn IIts vnadon Croososwallt, yr wy" thnos ddiwedelaf. cvhuddwvd J. H. Lewis, mas- nflfliwr n d^abvrldus, o briodi dynes yn Nghacrdydd tra yr oedd ei wraig gyntaf yn fyw. Grhiriwyd yr achos. Yr oe( l ( l filwvr Bel!zaidd *vn Yr o?dd un?rdd?f: o n?wyr Belgaidd yn fadael Llandudno dvdd er ymuno a'n DTddinopdd ar faes y rhvfel, ar ol bod o honvnt yn gwelK o'u olwyfau, ac yn aros yn Ngh&Ttref Lady Forester. Yr wrthnos ddiwr-tfdaf ^ymmerodd priod- as If rhwncr v CVhen FIford H. Roberts, At-lod o Oynghor Sir^nl Fflint,, h Miss Char- lotte ftvkirs, i-ni ferch v diweddar Mr. Philip Dykina, Pcndre, Treffynnon. i Dydd Sacwm cymmerodd priodas Ie yn I Nhreffynnon rliwng y Parch. Morley P. Wil- liams, Garston, a, Miss Evelyn May Ro- berts, mereh ieuengaf Mr. P. Harding Ro- b,crts, clero Bwrdd1, Gwarcheidwaid Tre- t ffynnon. ) Yr wvthiiott ddiweddaf anrhegwyd y Parch. John Rogers, gweinidog eglwys Annibynwvr Cymreig Jerusalem, Burry Port, r. phyrsaid o aur, ar gwblhad o hono 43ain mlvnedd o wasanaeth fel gweinidog 1 yr oglwys. I Y mae Syr J. Herbert Roberts, A.S., wedi' eynnyg ei gcrbyd modur i'r Svv-yddfa. Rhy- fel, yng'hyd a gwasanaeth ei yriedydd. Y mae Mr. Cecil Roberts, brawd Byr Herbert, wedi derbyn commissiwn gyda'ir fyddin, a disgwylia (rael ei alw i faes v rhyfel bob dydd. j + Y Mae difrod nilldnol wedi ei wreyd gan y gwvnt a'r llifogydd vn ystod y dyddiau diweddaf. Ceir aceri lawer o dir o dan ddwfr yn y rbarbarthnu gwastad, yn enwedig o £ wmpas afonydd. Mown rhai manau ceir v ffyrdd arnbrammwyadwy* Ofnir am gryn gollcdion mewn ystoc, ) Bu y Lance-Corporal illiam Fulletr, -o 2il Fattaliwn y Gatrawd Gynlreig (yr hwn eydd woll 1ei arwisgo a'r Victoria Cross am wroldeb ar facs y rhyfel), yn mynychu Ysgol Bonymaen, ger Abnrtawe, ar un cyfnod yn ci oes, ac y mae tabled i gael ei osod i fvny yn yr yscrol yn nodi ei wroldeb. Unvpdj y mis hwn bwriada Mr. Joseph Lloyd ymneillduo o fed yn brifathraw Ysgol Sirol y Bala, ar ol gwasanaeth o 44nin mlynedd fel prif-athraw yn sir Feirionvdd. Efe yw yrgrifenydd Cymdeithas Ryddfrydig v Bala cr pan etholwvd y diweddar Mr. Tom Ellis yn A.S. y tro eviitaf dlros y sir. j Cvrhae-ddodd y newvdd i'r Wyddgrug, yr Wythnos ddiweddaf, fed yr Heddwas Albert i, Jones, yr hwn a bcrthvnai i'r 4t'h Grenadier Guards, wedi ei ladd yn ystod brwydr Ypres. Brodor o Lanelwv ydoedd, a. bu yn %7pres. Di-o d or o Laiie l w v ydoedd, a bu yn Kwasanaethu izyda heddlu sir Fflint am o ddeutu nymtheng mis. Yr oedd o ddeutu 24am mlwydd oed. --+-- I Y dydd o'r blae? derbyniodd Miss GvUrl- j T* Dorothy Morgan, merch Mr. a Mrs. James Morgan, Pier Street, Aberystvvytn, [ lythyr oddi wrth Svr John Jellicoe, ,■« n ,.1- o!ch iddi am 'scarf' weuedig a mittois itnfonwvd ganddi i'r niorii-vi- nr fwrdd yr Iron D ike.' Ymdd^n^vs iddi eu hanfon gycla llythyr i Syi* John Jellicoe. DyTFedir fod ffordd yn Freystrop, sir Ben- fro, mewn rvflwr mor ddrwi fel nad yw yn idiogel ei theit'hio yn v nos. Bu trigian- rdd farw yr wythnos ddiweddaf cyn i fedd- rg allu ^yrhaedd. Anfonwyd gair am y nieddym, ond nid oedd yn ddiogel iddo fyned ir hyd y flFordd yn y nos, a phan aeth yno nl t bnreu yr oedd y dyn wedi marw er's paw awr. ) I Yr WTthn»s ddiweddaf caforld Mrs. Minafon. Caernarfon, bysbysrwydd fod ei mab ieuengaf, Mr. Victor Jones, cvf- reitbiwr, wedi ei ladd ar faes v rhyfel. EJafodd ei saethn trwy ei galon. Nid oedd o.nd 27ain mhrydd oed, nc yr oedd iddo ddy- ()dol disgIfXT fct cvfreithiwr. Cvdvm- dimlir yn ddwfn a'r teulu yn ?n T)rcfeAig- ?th, pa rai ,?Tdd yn dra a?dnabyddus Vll ?btcrnarfwi). I "rnl s iarad vn yr Abermaw, y nes o'r ?a'n. dyw?-),i Mr. Haydn Jones A.S., fod "^shyftawnder mavrr wedi ei wneyd a fir Feirionvd^d o berthynns i'r nifer o eldynion ienainge oeddrnt wodi ymuno a'r fyddin. ^▼lid fori ea^noedd ° c'bwarel vvr o vn gweithio Tn neie- CYmrn iredi ymnYl. a'r yddill YIII y rbarb^rthau byny. Ystyriai Meirionvdd wedi gfwneytl yn dda, j iploolia; aw l'or, I I Y mae aitos i gant o ffoaduriaid Belgaidd yn aros yn yr Abetrmaw. -4 j Y mae gan ddyn sydd -vn bTw yn EIUIen- dai Llanrwst naw o feibion yn y fvddin. Jqi 1,1.-kiirwst iiaw o feil)ion -y-n f yddin. I Disgwylir y PATCII. ID. Hoskinfl, ti-LA., adref o Northampton o ddeutu'r Nadolig. Y mae Dr. Thonias Mulcahy, Pftrt Tftlbot, wedi ei bennodi yn swvddog meddygol Tlotty Abe.rtawo. Y mae Mr. Mllwyn Jenklns. mab v Parch. Joseph Jenkins, Ffestiniog yn parotoi ei hun ar gyfer y gyfraith. ♦ i Y mae rhwng 3,000 a 4,000 o ddynion o dan ddysgyblaeth filwrol yn awr yn Rfuyl, a chwanegir beunydd at y rhif. Yr oedd deng mil o drigolion Treorci wedi troi allan r wythnos ddiweddaf i groesawu Driver Jack Jones adref o faes y rhyfel, — Mewn canlyniad i'r ystorm enbyd nos Wener aeth yr ager-long Christiana' yn erbyn pier Bangor, a gwnaed cryn ddifrod. I Bu y Tad Whelan, offeiria.d eglwys Bab- aidd Tremadog, farw nos Ian. yn 83ain mhn-dd oed. Gallai siarad wyth o ieith- 1oeddi ♦ Agorwyd ysgol newydd v cynghor yn Brooks, ger Berriew, sir Drefaldwyn. dvdd Gwener. Bydd hon yn cymmeryd lie hen ysgol yr Eglwys. -+- Bu Mr. William Jones, A.S., yn anerch eyfarfod ymrestriadol yn Nghastell Nedd nos Sadwrn. a thalodd devrnged uchel o glod i'r South Wales Borderers. Nos Sadwrn yr oedd o ddeutu hanner Ba- tnliwn Cymrv Llundain yn cvrnaPfld Llan- dudno, er mvned dan ddysgyblaeth filwrol. Disgwylir yr banner arall cyn !bo hir. Y Mr. R. -+-- b t-rtq, e-vfr(,, i t h Y mae Mr. R. WVnn Robprt, cyfr?!th- iwr, Capmarfon. wcdi ei bennodi yn gl?rc Bwrdd Gwarcheidwaid Caernarfon, fel olyn- ydd i'r diweddar Mr. J. Henry Thomas. » Prvdnawn dydd Sadwrn bu farw Mr. J. Uoyd Jones, arcbadeiladvdd, Bangor, yn dra. svdvn. Yr oedd o ddeutu 56ain mlwydd oed, ac y" dra adnabvddus yn y cyfundefc Wesleyaidd. ♦ Y mae cwmni o Fataliwn laf Pal,s Gogledd Cymru wedi bod air daith ymrestr- iadol trwv sir Fon. ac yn cynnal cyfres o gyfarfodvdd. Ymddengys i'r ymgyrch fod yu llwyddiannus. ♦ ■ Y mae Bwrdd Gwarcheidwaid Treffynnon wedi cynnyg eu hysbytty newydd at wasan- aeth milwvr a morwyr clwyfedig. Y mae ihvn wedi ei gymmeradwyo gan Fwrdd y Llywodraeth Leol. 4 Dywedir fod Pont y Fenai wedi ei sym- mud chwe modfedd o'i lie gan gymmaint oedd nerth yr ystorm yr wythnos ddiwedd- af. Dydd Gwener vr oedd pob trafnidiaeth drosti wedi ei attaf. ♦ Cynnal iwyd trengholiad yr wythnos ddiweddaf ar gorph Rose Hannah Griffiths, cogyddes yn ngwasanaeth Mr. Pritchard Rayner, Trescawen, Mon, yr hon a fu farw mewn canlyniad i losgi. -—♦ Dydd Gwener cynnaliwyd trengholiad ar gorph Mr. William Williams, Ty Croes, fltermwr adnabyddus yn Mon, yr hwn a gyfarfu a'i farwolaeth yn ddamweiniol yn ngorsaf fforddi haiarn Bodorgan. Dywedir fod y Parch. Thomas Charles Williams, M.A., Porthaethwy, wedi ei wa- hodd i draddodi pregetih vr undeb ynglyn a chvnnadledd flynyddol Cynghor Cenhedl- aethol yr Eglwysi Rhyddion. yn Leicestetr, yn mis Mawrth nesaf. ♦ Y mao y Parch. Canon Davies, ficer Gwrecsam, wodi ei rydidhau o'i ddvled- swyddau fel canon fcrigiannol yn Llanelwy am y mis presennol, modd y gall roddi mwv o'i amser i weithio yn mysg y milwyr yn Ngwrecsam. Cymmerir ei le yn Llanelwy gan y Parch. Canon Roberts, Llanddulas. .0 Daeth milwr Belgaidd clwyfedig, o'r enw Vondormarl, i ysbyttv Eastbourne, y dydd o'r blaen, a phoenai lawer ynghvlch ei wraig ieuangc, gan nas gwyddai pa le yr j ydoedd. Fodd bynag daethpwyd i ddeall ei bod yn un o'r ffoaduriaid oedd yn airos yn Bangor, ac anfonwyd hi i Eastbourne at ei phriod.. ♦ Wrth bregethu yn mhwy le y Sabbath o'r blaen dvwedai y Parch. William James, Nantvmoel gvnt. ci fod yn bedwar ugain n phedair oed, ac na olianiateid iddo fyned i'r ffrynt, ona Yr wvf yn (barod i wylio unrhyw bont, sydadryUarfy ysgwydd, neu wasanaethu mewn unrhyw gylch arall y barnont yn ddoeth fy ngosenl.' ♦ Y mae y pan boblogaidd genir gan y mil- i wyr It's a long way to Tipperarv.' wedi ei chvfieithu i Gymraeg. Dyma'r cydgan:— yn ffordd bell i Tipperarv, Mae'n mhell. mae'n eiwr i chwi, Mae yn ffofrdd bell i Tipperary Lie mae'r ferch a garaf fi; Ffarwel, Picadily, a'r lleoedd mwyaf derch, Mae yn ffordd \bBll i Tipperary, yno mae fy eerch.'

'Da,u Anhwyldeb.0

CYMMANFA DDli>WESTOL UNDEEOL…

News

Cite

Share

CYMMANFA DDli>WESTOL UNDEEOL SIR FFLINT. Y GYNNADLEDD FLYNYDDOL YX NGHAERWYS. I C:vnnaliwyd c'farfod My?yd?ol y gym- manfa uchod yn Nghaerwys, dydd lau, dan lywyddiaeth y Cynghorwr C. L. Williams, Sychtyn, llywydd y gymmanfa. Yr oedd hefyd yn bresennol Syr J. Her- bert Roberts, A.S., a I?ady Roberts, Mr. John Williams, Fflint (trysorydd y gym- I manfa), a'r Parch. Thomas Morgan, Wydd- grtig (ysgrifenydd gweithgar y gymmanfa). Darllenwyd tllythvrau yn gofidio o her- wydd absennoldeb oddi wrth Mr. J. Herbert Lewis, A.S., a Mrs. Herbert Lewis. Yr oedd Mrs. Herbert Lewis yn absennol o literwyt'fl afiechyd. Dadl^anwyd cydym- deimlad y gynnadledd a hi. I Ethol swyddogion. ] Ail etholwyd y swyddogion am y flwydd- yu ddyfodol etto. Adrotfciiad yr Ysgrifenydd. I Cynwynodd y Parch. Thomas Morgan ei I adroddiad blynydeiol. Gwnaed cyteinadau at fawroitetrji, Mr. W, Heibert Jones, Miss Parry Nv iiiiams, Wyddgrug, a Mrs. Evan Owen, Liverpool. Wrth ddeiio a. materion trwyddedol, dy- wedai yr adioddiad fod y canlyniad yn an- ffafriol. Gwrthwyuebwyd 31 o drwyrdded- au, ond 11 drosglwyddwyd i'r Pwyllgor Ad- daliad; ond rhii y rhai ddiddymwyd ac a ad-dalwyd ydoedd 5, fel y canlyn-Rhyl, 1; Fflint, 1; Caerwys, 3. Y swm a. dalwyd mewn ad-daliad yn 1913 vdoedd 2,345p. 5s. Gc., yn gadael gweddill o 3,333p. Is. 3c. Talwyd yn 1914 2,767p. 15s., a byddai yna weddill o tua 2,800p. ar ddiwedd 1914. Er pan ddaeth y gyfraith i rym nid oedd ond 47 o dai wedi derbyn ad-daliad yn y sir. Annogai yr ysgrifenydd i beidio llacio vn eu hymch-echion yn y cyfeiriad hwn, o blegi-d yr oedd yn rhai). o'u dyledswydd i gario: allan gyfraith y tir yn y mater o leihau rhif y tai tjrwyddedig. Wedi cyfeirio at berth- i ynas sobrwydd a'r rhyfel, terfynai yr ad-1 roddiad trwy annog fodi ymgyrch o hY8bys-! leni yn cael ei gychwyn—rhvwbeth i appel-! io at y cyhoedd nad oedd modd eu cael i j gyfarfodydd dirwestol. I Cefnogwyd y syniad hwn gan Mrs. Humphrey Williams, Fflint; Miss Parry, [Wyddgrug; Parch. Hugh Evans (Cyn- j for), a Mr. John Williams (v trysor-! ydd) a thalodd yr olaf deyrnged uchel o glod i Gymdeithas Ddirwestol y Merched am y gwaith wnaed ganddvnt yn mysg aelodau y Fyddin; ac yn enwedig i Mrs. Humphrey Williams. I Ar gynnygiad Miss Parry, ac eiliad y Parch. J. Glynne Davies, Rhyl. nendeirfyn- i i wyd evehwyn yr ymgyrch i gael hysbysleni. Oriau y Tafarnau. I Ar gynnygiad Mrs. Humphrey Williams, J ac eiliad Mr. W. R. Evans, pasiwyd pen- derfyniad yn dadgan barn y gynnadlead y dylai tafarnau y sir gael eu hagor am naw o'r gloch y boreu, a'u cau am naw o'r glodh yr hwyr, yn ystod parhad y rhyfel, ac nad oedd merched i gael diod o fown oriau: neillduol. j Adroddiad y Trysorydd. I Cyflwynodd y ttrysorydd ei adroddiad, vn i' dangos fod y swm o 5p. 18s. 7c. yn ngwedd- ill njewn Haw ar ol talu'r treuliau. Nid oedd ond lp. 15s. 6c. wedi eu derbyn can eglwysi y sir. Yr oedd Cymdeithas Ddir- j westol y Merched yn Nghaerwys wedi tan- ysgrifio 8p. 3s., a Chyngnor Egiwysi Rhydd- ion Caergwrle 2p. 2s. Derbyniwyd 5p. bob un gan Mr. J. Herbert Lewis, A.S., a Mr. W. Buckley. Cafcdd yr adroddiad ei fabwysiadu, air gynnygiad y Parch. Isaac Charles Roberts, Gwernymynydd, ac eiliad y Parch. Gwyddno II Williams. } Beirniadu-lr EglwYsi. I Gwnaed sylwadau o berthynas i. gyfran- iadau yr eglwysi tuag at y gymmanfa., a j phenderfvnwyd gwneyd appel neillduol) atynt. I Cwaith y Merched. I Caed anercihiad ddyddorol gan Miss Pari-y, Wyddgrug, ar waitli y merched gyda dir- west, gan annog ymweliadau a, gwragedd a phlant y milwyr sydd yn gwasanaethu eu gwlad. Y Cadeirytfd a'r Barnwr Eldon Bankes. I Yn nghwrs ei anerchiad o'r gadair cyfeir- iodd v llywydd at yr ymdrech wnaed yn y I sir i leihau y tafarnau, ac aeth yn mlaen i sylwi ar y safle a gymmerodd y Barnw,r Syr John Eldon Bankes ar y cwestiwn pan yn llywyddu dros y frawdlys Chwarterol a'r I Pwyllgor Trwyddedol, ac iddo wneyd pob ymdrech i beidio gosod y doll lawn ar y taf- arnwyr tuag at gronfa yr ad-daliad. Aeth y llywydd yn mlaen i ddangos mor anghys- son oedd Syr John wedi bod yn ei eiriau a'i ymddygiadau ar wahanol achlysuron wrth ddelio a materion trwyddedol, a chredai y dylai egluro ei safle. Ar gynnygiad yr ysgrifenydd, ac eiliad Cynfor, diolchwvd yn gynnes i'x llywydd am ei araeth. Anerchwyd y gynnadledd yn mhellach gan Syr J. Herbert Roberts, A.S., gan gyfeirio at ddyddordeb Cymru yn y cwestiwn dir- westol, a dadleuai dros i';r bobl eu hunain gael llais mewn penderfynu pa faint o daf- arnau oedd i fod mewn ardal. Yn yr ar- gyfwng presennol yn hanes ein gwlad yr oedd dirwest yn cael sylw amlwg, ao yr oedd cvfrifoldeb newydd yn gorphwys hedd- yw ar garedigion sobrwydd. Bydded iddvnt wneyd eu goreu er sicrhau diwygiadau trwvadl yn y cyfeiriad hwn, ac i ennill budd- ugoliaethau pendant i'r achos yn y dyfodol. Siaradwyd yn mhellach gan Lady Roberts a'r Parch. J. Glynn Davies, Rhyl. Yn yr hwyr cynnaliwyd cvfarfod cyhoedd- us, dan lvwvddiaeth Syr J. Herbert Ro- berts, A.S., a thraddodwyd areithiau gan Lady Roberts, Migs Parry, Wydd- grug; M'r. Fred Llewellyn Jones, Parch. Hugh Evans (Cynfor), a'r Parchi. Glvn Davies. Yn y prydnawn gwahoddwyvl yr holl gyn- rryohiolwvr i de yn y Neuadd Drefol gan I Mrs. Herbert Lewis.

Advertising

I CAU CYNNAR YN LLUNDAIN YN…

I LLANSANNAN. I

News

Cite

Share

I LLANSANNAN. BODDIAD GENETH FECHAN. I Cymmerodd digwyddiad alaethus le yn j Brynrhydyrarian, yr wythnos ddiweddaf, trwy i eneth fechan, saith oed, o'r enw Dora Saunders Jones, merch i Mr. Samuel Jones, T, Capel, Horeb, gael ei chwythu i'r afon tra yn croesi troed-bont di-ganllaw ar ei ffordd adref o'r ysgol. Cludwyd ei chorph gyda'r Hi, ac wedi cryn ymchwil daethpwyd o 'hyd iddo y boreu dilynol yn yr afon Aled, yn agos i fferm Careglithrig, Cydymdeimlir yn ddwfn a'r teulu yn eu profedigaetb. Dydd Sadwrn cynnaliwyd trengholiad ar y corph. Y tyst cyntaf ydoedd Samuel Jones, tad yr eneth, yr hwn addywedai ei fod oddi cartref y dydd Mercher blaenorol, ac ni wybu am y digwyddiad hyd ei ddychweliad o ddeutu chwech o'r gloch yr hwyr. Aeth ef ac eraill i chwilio am y corph, a darganfyddwyd ef gyntaf gan Thomas Roberts, Brynpwyth, yn agos i fferm Careglithrig, y boreu di- lynol. Nid oedd y tyst yn sicr a oedd y llwybr o Felin y Bryn hyd at y troedbont dros aber y Twrog yn uu cyhoeddus ai peidio, ond tueddai i dybio felly, am fod y Cynghor Dosbarth wedi gosod camfa rhwng yr afon a'r brlf-ffordd. Gwyddai fod yr eneth wedi bod dros y troedbont o'r blaen, ond rhybuddiodd hi i beidio, am nad oedd yn ddiogel i'w chroesi. Richard Roberts, g6f, Brynrhydyrarian, a ddywedai ei fod yn y tt yn cael ei dê pan ddaeth geneth o'r enw Bessie Jones i'w hysbysu fod Dora Jones wedi syrthio i'r afon. Nid oedd ei dy ond rhyw gant neu gant a hanner o latheni oddi wrth yr afon; a phan aeth yno, nid oedd golwg am v corph. Parhaodd i chwilio am y corph hyd nes yr aeth yn nos. Bessie Jones, 8 oed, merch Thomas Jones, Ty'nybedw, Llansannan, a ddywedai ei bod hi gyda Dora Jones ar y diwrnod a nodwyd I yn dychwelyd o'r ysgol. Dora aeth dros y bont gvntaf, a thra yr oedd hi (y dyst) yn ¡ cau ei hesgyd, yr oedd Dora wedi syrthio i'r dwfr. Yr oedd yn chwythu yn gryf ar y I pryd. Pan edrychodd o'i chwmpas gwelodd i ITOR1; yn y dwfr, ac o dan y bont, a cheisiodd gael gafael ynddi. Rhedodd wedi hyny i roddi hysbysrwydd i'r g6f. Nid oedd hi a Dora yn myned dros y bont ond yn achlysurol. a Wedi i'r trengholydd symio i fyny dych- welwyd rheithfain o foddiad trwy ddam- wain.

BWRDD GWARCHEIDWAID I LLANELWY.

News

Cite

Share

BWRDD GWARCHEIDWAID I LLANELWY. Cynnaliwyd cyfarfod pythefnosol y bwrdd uchod ddydd Gwener, Mr. John Frimston yn y gadair. Diolchwyd i Mrs. De Ranee, Rhyl, a Mr. Owen Owens, Treheulog, am roddion i blant y Tlotty a'r Cottage Home. Hysbyswyd fod llai o 47 o dlodion yn y Tk yn awr nag oedd flwyddyn yn ol, ac fod nifer y crwydr- iaid a dderbyniasant gynnorthwy yn y Tk yn nghorph y pythefnos diweddaf yn Ilai o 58 nag yn y cyfnod cvferbyniol y Uynedd. Eglurodd y cadeirydd fod symmudiad r plant i'r Cottage Home yn cyfrif am y lleyi- had yn nifer preswylwyr y Tt. Galwodd Mr. T. Pennant W illiams (Pres- tatyn) sylw at y ffaith fod dwy alwyn a deugain o lefrith wedi eu derbyn i mewn i'r Cottage Homes yn nghorph y pythefnos diweddaf. Pan oedd y plant yn y Tlotty yr oedd deugain galwyn yn ddigon, a barn- ai y Pwyllgor Cyllidol fod dwy alwyn a deugain yn ormod. Cafodd y mater ei drosglwyddo i ystyriaeth Pwyllgor yr Ym- borth. Penderfynwyd darpar y wledd Nadolig arferol i breswylwyr y Ty a'r Cottage Homes. Cyttunwyd i godi ychydig yn nghyflog un o forwynion y Tk am ei gwasanaeth i'r matron, ac hefyd i dynu ei henw oddi ar lyfr y tlodion. Hysbyswyd fod yr eneth ieuange dan sylw yn dra defnyddiol, ac fod ei gwasanaeth yn cael ei werthfawrogi. Cyflwynwyd rhestr newydd ar drethiant y rhan hwnw o'r undeb sydd o fewn sir Ddinbycb, a hysbyswyd fod eynnydd o agos fil o bunnau wedi cymmeryd lie ar y rhestr flaenorol. Gall y gwarcheidwaid godi gwrthwynebiad i'r trethiant ond gwneyd hyny cyn yr 28ain cyflsol. Mr. Thomas Evans (Abergele)—4 Pe Ilyw. odraethid Prydain gan y Caisar a fuasai yn llawer gwaeth arnom yn mherthynas i swm y dreth ?' (chwerthin). Y cadeirydd—4 Rhaid i mi eich rheoli allan o drefn ar y pwynt yna, Mr. Evans.' Cyflwynwyd adroddiad hanner blynyddol Arolygwr Bwrdd y lywodraeth Leol o berthynas i dlodi yn Nghymru aSir Fynwy. Sl1.if Undeb Llanelwy y ddegfcd yn y rhestr, gyda chyfartaledd o 2 4 o dlodion ar gyfer pob cant o'r trigolion, neu un pwynt yn uwch na'r cyfartaledd dros Gymru a Mynwy, yr hwn oedd 2 3. Yr Undeb oedd a lleiaf o dlodion oedd Forden, a Bala yn ¡ ail. Safai Caernarfon yr juwchaf oil ar y rhestr, gyda chyfartaledd o 3*4 y cants. Yr oadd y g6st o gadw y tlodion yn ac oddi I allan i'r Tlotty yn 3s. dic. ar gyfer pob un o I breswylwyr yr undeb. Yn y flwyddyn 1909 tv oedd y gdst yn 4s. lOic, Amlygwyd b)ddh&d am fodlleihâd morsylweddol wedi c/mmerydlle. ( yltunwyd a. chynllun 1 ad-drefnu peth ar udosbarthiadau v meddygon J. 0. Jones, Llanfair, ac H. R. fiughes, Abergele. Penderfynwyd eleni etto ddilyn yr arfer o roddi swllt yn chwanegol at I bau' y tlodion yn ystod wythnos y gwyliau. Bu peth sffarad yonghylch y eyfltenwad cr ddwfr i'r tlotty, am yr hwn y cwynir dro I ar ol tro. Cyttunwyd i ofyn i Mr. Hall, peiriannydd Cwmni Gwaith Dwfr y Rhyl, ddyfod i'r Tlotty ddydd lau yr wythnos hon i gyfarfod y gwarcheidwaid, a rhoddi prawf ar y pibellau. Galwyd sylw yn nghyfarfod y pwyllgor sydd yn gofalu am anfon plant i gartreft yma ac acw yn y wlad at effeithiolrwydd y I Faner'fel cyfrwng i hysbysu. Rhoed hysbysiad mewn amryw bapyrau yn gwahodd personan oedd yn awyddns i gymmeryd y piant i'w teitlit i anfon cais at y pwyllgor. Caed lliaws mawr o attebion. ac yr oedd y cyfan ond dan yn nodi iddynt weled yr hysbysiad yn y I Faner.' Daeth y llythyrau hyn i law o Gorwen, Llanelwy. Morfa Nefyn, Kendal (yn Cumberland), I Nantglyn, Llysfaen, Dinbych, Bangor, Bettws, Henllan, Rhyl, Llanddulas, etc. Daw y ceisiadau dan ystyriaeth mewn cyfarfod dyfodol.

I -Y _DINBYCHWR A'l GINIO…

News

Cite

Share

I Y DINBYCHWR A'l GINIO SUL CYFLAFAN Y CEILIOG. [Coelwyd y gAn isod yn muarth v swyddfa, a chan ei bod yn cyfeirio at ddigwyddiad lied hysbys yn Ninbych temtir ni i'w chyhoeddil. Os oedd hen wydd GyfTylliog Yn deilwng destyn cAn, Mae genyf hanes ceiliog A gura hono'n loin; Aeth cant o flwvddi heibio Er pan oedd hi mewn bri, Cyd-oesai hwn a hono Pe caem ei 4 bedigree. Rhyw fls neu lai aeth heibio Er pan aeth ef o'r byd, A byw fuasai etto Am—pwy a wyr pa hyd ? A'i lais yn peraidd adsain I ddeffro'r bore g-lhp-, Pe na buasai'i ddainwain Ro'i 4 sudden stop' i'w gan. Mae hanes trist i'r ffowlyn, Trychineb arw ddu, A ddaeth i'w gwrdd yn svdyn, A dyma sut y bu Pan oedd un dydd yn pigo Ei damaid gyda'r ieir, Melltenodd 4motor' heibio, 'Nol arfer 4 motor-ceir Myn'd drosto wnaeth y 4 motor,' A'r ceiliog druan gaed 0 dano'n gelain gegoer, Yn gorwedd yn ei waed. Bu fyw fel pob ednogyn Mae'n debyg, ond mi wn < Na chafodd corph un ffowlyn Erioed ei drin fel hwn Daeth celain inarw'r ffowlyn I ran ein cyfaill ffri, Pa fodd, nid yw yn perthyn I'ch busnes chwi a mi. Ond 'rwyf yn gallu tystio Na fu 'no ddim 4 foul play,' Ond tain mwy am dano Na phris y siop wnaeth e'. Ar ol ei gael cyfeirio Wnaeth adre' at ei wraig, Ar frys er mwyn i hono Gael wybod am y saig; A d'wedodd, 4 Dyma ffowlyn Dan gamp i ti, mi wn Na fu yn nhret Caledfryn Erioed un gwell na hwn.' Un ieuangc yw, mi w'ranta, Mae'n dender' ac yn dew, Rho'wn stuffln Ion d ei fola, Ni fu erioed fath sew 'Rwyn meddwl mai ei gadw At ginio'r Sul a wnawn, Rho'wn iddo i&s o ferw, Ae yna'i rostio'n iawn.' O'i siop yn hwyr nos Sadwrn > Daeth ef i'w aelwyd lAn, A gwelodd 4 sospan bychan Ar danllwyth mawr o dan A'r ffowl a'i heglau allan O'i fewn, I flat- iron' inawr A thrwm ar lid y scspan a A gadwai'r ffowl i lawr. Er's faint mae'r cyw yn berwi ?' J Gofynai ef i'w wraig, 4 Er's pedair awr, er hyny Mae'n galed fel y graig Cymmervd fforch i dreio Y ffowlyn wnaeth y brawd, Ond plygai blaenau hono Pan geisiai wanu'i gnawd. Ymorol wnaed am sospan mwy, A rhoed y ffowlyn ynddo, A berwi, berwi, berwi bn, Hyd nes i'r bore wawrio A'n cyfaill 'rol codi a'i profodd toe, Ond O! 'roedd yn galed fel Plymouth Rock. 0 flaen y tAn i'w rostio Fe'i rhoed hyd amser cinio, A'n cyfaill aeth at ben y bwrdd 'i■ Fel gwron glew i'w Ond toil un slisyn nis gallai'n ei fyw, t A d'wedodd, 4 Wei dyma mi andros o 1, gyw. I'w siop ar frys y rhedodd, i A 4 razor' finiog strapiodd, 1( Mi fynaf dorfr (Gwell peidio d'weyd be' dd'wedodd), Ond er defnyddio'r ellyn llym I ddarnio'r ffowl, ni thyciai dim. 'Rol methu cael un toriad, A difiif ymgynghoriad, Fe basiwyd mesur yn y ty Ar frys dros ddadgyssylltiad— Y wraig yn un hegal a dynai'n ddibaU, A'r gwr yn egniol a dynai'n y llall. Ond nid oedd dim yn tycio, Ni wnai 'run hegal ildio, A phenderfynn wnaeth y ddail I ferwi'r ffowlyn etto Ond wedi hyny caled I still' Oedd ef fel palmant Beacon's HilL Y fwyell coed tAn a olch wvd yn lAn, A thorwyd y ffowlyn yn ddarnau mân, Wrth geisio cnoi'r darnau caledion di- flas Fe gollodd ei ddannedd, ei dymmer, a'i r&s, A thaflodd hwynt allan, a chlywais y 61, Wrth geisio eu llyngcu fe dagodd ei gi. HEN Boacheb.

Welsh Newspapers

Baner ac Amserau Cymru

9 articles on this Page