Baner ac Amserau Cymru

MR. BIRRELL YN HANLEY, MEWN araeth draddodo'd Mr. Birrell yn Hauley, noa Wener, dywe iodd ei fod yn glynu wrth bob gair o'r araeth draddoJodd yn Bristol. Wrth gyfeirio at Arglwydd Crewe ()r bwn a attaliwyd i gymmeryd y gadair yn. y cyfarfod), dywedodd Mr. Bi, roll fod ei arglwyddiaeth yo baeddu eu diolcbgarwch gwresocaf a'u cydym- deimlad am ymgymmeryd gyda'r fath fedrus- rwydd S gwaith yr oedd efe yn cydnabod yn onest oedd yn waitb ammbossibl-cymraervd gofal mesur trwy Dy yr Arglwyddi Tonudd, (cbweithin a cbym ). Yr oedd ei waith ef ei bun yn Nb' y Cyffredin yn meddu ar ei an- hawsderau. Yr oedd wedi cael munydau js- tormus (chwetthin). Yr oedd ei fywyd yn un o gyffro; ond yr oedd ei waith ef yn un bawdd, mewn ystyr, o blegi i yr oedd efe yu anerch pobl oedd mewn cydymdeimlad âg ef. Yr oedd efe yn anerch Ty y Cyffrediu, yr hwn oedd wedi cael ei ad-drefuu trwy Etholiadau c) ffredinol- (cym.). Ond yr oedd Arglwydd Crewe yn cael ei hun mewn Ty nad oedd yr etholiadau cy- ffredinol yo eff eithio dim arno; ac o ganlyniad, yu cael ei hun mewn cynnulleidfa oedd beb fod mewn cydymdeimlad âg ef. Nid oedd y gallu- oedd oedd yn gwneyd y blaid Ryddfrydig i'w cael yco. Nid oedd Ymneillduaetb, yr hwn oedd yn un o alluoedd mawr y blaid Rydd- frydig, yno tra yr oedl Eglwys Lloegr yn cael ei chynnrycholi, nid yn unig gan faingc lawn o esgobion (gwaeddiadoti Allap 4 bwy,' a chym.), ond, befyd, gan y ffaith fod yn mron bob aelod o U, y Pendefigion yn aelod o Eglwys Lloe-gr neu yr Eglwys Babaidd. Yr oedd yna anwybodaeth mawr ar bwngc Ym- neillduaetb, er ei fod yn cydnabod fod yr ethol- iad cyffredinol diweddaf wedi gwneyd rbyw ychydig rwyg yn meddyliau lhai o honynt (cym). Yr oedd yr esgobion yn syrthio ar draws y naill y llall yn awr yn eu pryder i'w wneyd yn berffaith glir fod Eglwys Ll,)egr yn awr yn barod i dafiu ei holl ysgolion eLwadol yn ago red i unrbyw Ymceill. ujsr a ddymunai ddjfod i mewn, a dysgu eu plant. Yr oedd efe, yn wir, yn ddiolcbgar am hyny ond pe cawaai hyny ei wneyd ddeugain mlynedd yo ol, ni fuasai yno y noson hono yn ymwneyd i'r fath fesur a Mesur Addysg (clywch, clyweb). Yea aeth Mr. Birrell yn mleien i ddyweyd ei fod yu parhau yn obeitbiol, pan ddeuai Ty yr Arglwyddi at yr adroddiad, y byddai iddyut ad-drefnu eu gwelliatitau, galw y rhan fwyaf o honynt 011, fel y byddai yn bossibl yr oedd yn hyderu, dyfod i ryw gyttundeb cen- edlaectol ar y cwestiwn hwn (cym.). Yr oedd yn anbawdd,' efe a chwanegai, i Eglwys Loegr, yr hon oedd wedi bod yn bleiityn anwes y Llywodraeth yn llawer yn rby hiu-(clywch, elyweb)-gyduabod fod dyddiau ei rhagorfreint- iau ar ben, ac nad oedd yn inedda hawl i dder- byn mwy na chwareu teg, yr hyn oedd bawl pob Sais (clywch, clywcb). Byddai yr Eglwys ei hun ar ei mantais trwy symmudiad y rbagor- fraint a'r amddiffyniad hwn. Yr oedd Eglwys Loegr wedi gorphwys yn rby hir o dan gysgod y pren upas Lwn, yr hwn < edd wedi attal ei dysgyblaeth. Nid oedd efe wedi dyfod yno i godi y cwestiwn o newid cyfansoddiad Ty yr Arglwyddi; ond byddai iddo ail-adrodd yr byn a ddywedodd yn Bristol, fod gweinyddiaeth Ryddfrydig yn dyfod yn ffug hollol os nad allent sicrhau fod eu mesurau yn cael eu pasio trwy y ddau Dy (cym uchel). Yr oedd yn meddwl eu bod yn meddu bawl, ac y byddgyat yn fuan yn meddu gwell bawl, i ofyu i chwi am ryw gylarwyddyd ymarferol ar y cwestiwn hwnw (cym.).

MARWOLAETH ARGLWYDDES SELBY. GWRAIG Y CYN-LEFARYDD. BOREU ddydd Iau, yn Saaford, bu farw Argl. wyddes Selby, gwraig cyn-Lefarydd Ty y Cy- ffredin. Clafychasai y foneddiges er's peth amser, ac aeth yn waeth yr wythnos gynt, pryd y galwyd ar y teulu i Sutron Plaec, palas Argl- wydd Selby ger Seaford. Uyn ei phriodas yn 1865 enw morwynol yr arglwyddes oedd Miss Ann Walford Selby. Pan ddyrchafwyd y cyn-Lefarydd i'r bendefigaetb, yn mis Gorphenaf, 1905, dewisodd gael ei alw yn Is-Iarll Selby, o barch i'w wraig. Adwaenid ef gynt fel Mr. Gully. Gadawodd ei g*r a dau tab a thair merch i alaru ar ei hol.

Cynnydda gwallgofiaid tlodion ya ol tua 2,000 yn y flwyddyn.

'.WRTH DRAED GAMALIEL.' Pan oedd Paul yn adoJygu gorphenol ei oes, ac yn bwrw golwg ar y rhagorfreintiau oedd wedi dyfod i'w ran, rhoddai le amlwg i'r ffaith ddarfod iddo, ar un cyfnod, fod yn eistedd wrth draed Gamaliel.' Efe oedd ei athraw boreuol, ac yr oedd ei barch tuag ato yn aros ar hyd y blynyddau. Yr oedd Gamaliel wedi bod yn ddylanwad ar ei feddwl, ac wedi gadael argraph ddofn ar ei fywyd. Ac yn yr ystyr hwn y mae ei hanes a'i dystiolaeth yn 'llefaru etto' Peth an- nhraethadwy werthfawr i bob dyn ieuange, o dueddiadau- Ilenyddol-canys a hyny y mae a fynom yn y I Golofn'hon-ydyw cael eirarwain gan Ragluniaeth at ryw Gamal- iel—y g\tr profedig a doeth un ag y mae yn rhaid iddo edrych i fyny tuag ato, a theimlo yo ostyngedig yn ei wydd. Y mae y gyfathrach yn un iasbusol, a daw rhin- wedd allan o honi. Gwel?om ambell un, wedi darllen llyfr neu ddau, ac yn enwedig wedi digwydd ennill gwobr, yn meddwl ei fod yn gwybod y dirgelion ol J, ac ychydig bethau yn chwaneg Gresyo, meddem, yn ddistaw bach, na chawpai y eyfryw un dreulio ewrs o amser wrth drael Gamaliel, er mwyn iddo ddyega synied megys y dylid synied am dano ei hun, ac am lenyddiaeth yn wyffredinol. Y mae yn hawdd adwaen y sawl sydd wedi bod wrth draed Gamaliel.' Y maent wedi ei ddiddyfnu, fel rheol, cddi wrth y gwendid hwnw sydd yn barod i amgylchu ami i fardd a lienor ieuangc, sef anffaeledig- rwydd Un o wendidau boreu oes ydyw hwn, a gorea po gyntaf i gael ymwared llwyr o hono. Dilyniref yn gyffredin gan wyntogrwydd a hon:adaeth, a'r hyn a eilw y Saeson gyda pbricdoldeb neillduol yn swelled head—ch^ydd dirfawr yn y pen Ond er fod y petha'l hyn yn boenus, ac yn enwedig felly i bobl eraiil, nid ydynt, o dru- garedd, yn anfeddyginiaethoL Os na fydd rhyw ddrwg annaele yn y cyfansoddiad, y mae cynghorion Doctor Gamaliel, ond en derbyn yn yr ysbryd priodol, yn ymlid yr holl anhwylderau hyn i ftwrdd yn hollol ac am byth. Hoff genym ninnau, fel Paul, ydyw adgofio ambell i Gamaliel fu yn Nghymru, a'r gwasanaeth a gyflawnodd yn ei oes Meddylier am ddyn fel E3EN FARDD -y fath athraw ac hyfforddydd ydoedd ef -teilwng o Gamaliel unrhyw ddydd. GOB- ododd ei argraph ar ami i feddyliwr ieuangc yn y ganrif o'r blaen, ac y mae y dylanwad yn parbau hyd heddyw. Ceir dysgyblii n Ebeh Fardd yn mysg lleygwyr parchus yn Arfon ac Eifionydd. Adwaenant flfis bardd- oniaeth wirioneddol. Y mae graddau o goethder yn eu chwaeth, a chraffder yn eu barn ac nis gallant oddef rhodrea a ffog Nid ydynt yn brio mewn annibyniaetb meddwl ond y maeet yn traethu eu golyg- iadau mewn ysbryd gostyngedig, fel rhai yn ymestyn at berffeithrwydd, ac nid wedi ei gyrhaedd eisoes. Y y rheawm am hyny yn eithaf eglur. Yn moreuoeq buont yn 'eistedd wrth draed Gamaliel;' mewn geiriau eraiil. yr oeddynt yn mhlith dysg- yblion Eben Fardd Dywedir mai toes y dyn ieuangc'ydyw yr un bresennol; a'r anffawd fwyaf all oddi- weddyd y naill a'r 1 Jail o honom yn y dydd- iau hyn ydyw—myned yn hen Gweini- dogion ieuaingc ydyw dewis nwydd yr eg- lwysi: athrawon ieuaingc ydyw galwedig- ion yr ysgolion a'r colegau. A'r IIn modd yn nghylchoedd masnach a gwaith. Too old at forty. Ond tra yn edmygu pob peth ieuangc byd waelod ein calon—canys oni fuom rywbryd yn ieuangc ein hunain !—yr ydym yn credu mai nid doeth na diogel ydyw anwybyddu gwertb profiad a hir wasanaeth. Y mae eisieu Gamaliel' yn yr oes newydd ac ieuangc hon. Dichon mai dyna yr angen penaf mewn llawer ardal a chymmydogaeth. Gall addysg wneyd IlFtwer; gatl llyfrau wneyd mwy ond fel dysgyblaeth ar feddwl nid oes dim yn fwy lIesol i'r ieuangc a hunan-hyderus nac eis- tedd wrth draed Gamaliel.' Odid nad oes rhywun sydd ya deilwng o'r enw yna yn mbob ardal o'r braidd ac yr ydym yn hyd- eru fod darllenwyr ieuaingc y Golof n L.n- yddol' yn parchu ac yn anrbvdeddu gwas- anaeth y profedig a'r doeth Yr oedd Paul wedi cael addysg dda yn Tarsus ond wedi dyfod i Jerusalem, nn o'r pathau cyntaf a wnaeth oedd chwilio am Gamaliel ac wedi ei gael, y mae yn 'eiatedd wrth ei dtaed,' ac moesgrymu ger ei fron. Felly y gwraeth Christopher North' gyda Wordsworth Daeth dan ei ddylanwad pan yn fachgen, a pharhaodd prif-fardd y Llynau yn ddylan- wad arno ar hyd ei oes. Gymru ieuaingc y dydd heddyw!—yn feirdd ac vn Ilenorion-goddefwch air o gynghor-Eisteddwcb wrth draed Gamaliel. Ac wedi eistedd, peidiwch a chodi yn rhy fuan! Eiateddwch. Pan yn darllen llyfr da, cymmerwch bwyll. Aroswch yn ei gwrnni nes derbyn ei gyfrinach. Rhaid i bob gwir athraw, a phob gwir lyfr, gael bamdden 1 drosglwyddo ei wersi a'i addysg. Y mae llawer o ryw fath o ddarllen yn hod, ond ychydig mewn cymmhariaeth sydd yn darllen llyfr yn drwyadl, ac yn myned drwyddo eilwaith a thrachefn. Nid ydym yn awgrymu fod pob llyfr yn werth ei ddar- Ilen felly ysyweetb, y mae llu o bethau a el wir yn Ilyfrau nad ydynt yn werth eu darllen o gwbl! Ond pan ddeuwch o hyd i Gamaliel'yn mysg y llyfrau, eisteddweh yn y fan Rhoddwch eich hunain dau ei gyfarwyddyd, a dywedweb wrtho fel y dy- wedodd Jacob wrth yr angel, 'Ni'th ollyng af oni'm bendithi' Byddaf yn cwrdd ag ambell un sydd yn gwybod beth sydd mewn llyfr; nid gwybod enw yr awdwr, ond gwybod y llyfr. Rhyfedd y gwahaniaeth Y mae gan y cyfryw un rywbeth gwerth ei fynegi, ac y mae myned droa gynnwys y llyfr yn foddhad i'w galon. Wedi gwian- daw arco yn canmawl ei awdwr, ac yn dadlenu ei feddylddrychau, daw y syniad hwn yn naturiol i fy meddwl, 'Dyna wr ieoangc wedi bod yn eistedd wrth draed Gamaliel.' Hwyrach y goddefir i mi chwaneati cyng- hor arall-Eisteddweh wrth draed Gamaliel ar bob cyfrif yr un pryd, peidiwch a gosod I Gamaliel rhyDgoch a'r gwirionedd-yr un gwirionedd Y mae edrnygedd yn elfen ragorol. Ni ddylai neb fod hebddi. We live Jjy admiration, ebai tYordsworth. Y mae'dyn ieuangc heb edmygedd yn ei ys- bryd yn un i dosturio wrtho yn fwy na dim arall. Ond dylid ei gadw o fewn terfynau rhesymcl. Anfiawdd ydvw i edmygedd droi yn eilonllddobaeth I Bu eistedd wrth draed Gamaliel yi. fendith i Paul dyagodd wersi pwy ig ond daeth adeg ar ei fywyd pan dywynodd Gwirioredd newydd i'w feddwl, ac yr oedd hwnw yn fwy na Gamal- ieJ. Gadawodd ei hen ftthraw am fod llais gwirionedd yn galw arno i'w ddilyn i ba le bynag yr elai Y mae genym y parch dyfn- af i bob Gama iel yn hanes Cymru ond yr ydym i gofio fed meddwl yn symmud, ac yn ymestyn yn mlaen yn barbaup. Ni ddylid thwymo na chaethiwo neb wrthy gorphenol. Mawryger yr hen athrawon a lafuriaeant dau anfatiieision iawer, ond xa ddeued c>fraith Mortmain—deddf y ■' ilaw farw '—i deyrnasu mewn l'enyddiaeth I Y mae cri fydd China yn gynnwysedig mewn addoli yr henafiajd -ancestor-worship. Bydd- wn yn ofn' weithiau fod gormod o ddelw hyn ar lenyddiaeth a bar ddaB Cymru Yr ydym yn addoli yr hen, hen fe; urau, hen awdwyr, hen ddulliau llenyddol, am eu bod yn hen, a dim atall Myti wyf eiddo y Mabinogion, minnau wyf eiddo Dafydd ap Gwilym, a minnau, ebai un arall, wyf eiddo Goronwy OwainOud pa raid i ni ymranu fel hyn, a throi yn wahanol enwadol l'en- yddul I Ocid gwell fyddai dilyn y cynghrr apostolaidd, 'Canys pob peth sydd eiddoch chwi.' Pa ham y torsedd^n un awdwr ar draul y 1180111 Onid ydyw pob awdwr, pob meddyliwr a pboh drychfeddwl prydferth, at ein gwasanaeth 1 Y mae etifeddiaeth llenyddiaeth Cymru yn un eansr ac amryw- iol iawn. Perthvn iddi fynyddoedd a dy- ffrynoedd, coedwigoedd ac afonydd ac y mae yr oil yn 'eiddo'i'r eawl a gerddo y tir, ac a feddinuno y wlad. Dichon nas gall llawer o honom wneyd mwy na tbalu sylw i'r rhan hono o'r wlad sydd yn ein hymvI Ni feddwn yr hamdden na'r cymmhwysdf r i fyned yn ol i randir- oedd llenyddol Cymru Fu. Ac yr ydym yn falch o arweinyddion diogel i'n tywys i weled cyrau y wlad' Hawdd genym gredu fod 'cewri ar y ddaear yn y dyddiau hyny-meibion Anac ac nad ydym ni yn yr oes gydradd hon yn ddiw amgen rta 'cheiliogcd rhedyn' yn eu hymyl hwy! Ond pan y dvwed rhywrai nad oes dim da yn trigo yn Nazareth v cyfnod presennol, a bod y ddawn i ysgrifenu Cymraeg, fel celf y 'cymmrwd poeth,' wedi diharu yn llwyr o'r tir, yr ydym yn meddwl fod yn bryd i ni j fyned am ychydig o yegol, ae eistedd wrth draed Gamaliel.' Nid ydyw ein harweinwyr Jlenyddol yn meddwl fel hyn, onid e, ni foafent bwythau yn yegrifenu dim o gwbl Ond pan yn gorfod gwrandaw ar am bell un, newydd adael y coleg, yn' beirniadu Cymraeg ein newyddiaduron, ein cylcbgronau, n'n llyfr- au, ac yn haeru nad oes ynddo unrhyw ragoriaeth na chywirdeb, on'd ydyw yn demtaeiwn i ddyn podi ei lef, a dywedyd yn groew, Ymbwylla, feirniad gwyryfol! Dy- chwel etto am ennyd, ac eistedd wrth draed Gamaliel Dywed Dr. Lewis Fdward?, o'r Bala, 'Gama!iel yn ei ddydd '—fod ceiliog- wydd, ryw dro, wedi breuddwydio pi fod yn eryr! Aeth i ben y clgwdd lledodd ei adenydd gyda rhwygg; ond yn hytrach nag ehedeg i'r wybreni pell, efe a dii-gynodd yn swrth ar ei domen ei hun Droan o'r ceiliogwydd hunandybus A ddarlleno- ystyried. Gwareder ein pobl ieuaingc rbag y fath ffolineb

DILYN Y GOLOFN.' Mewn cyfarfod llenyddol ar fryniau Ar- fon, y nos o'r blaen, tystiai amryw o wr da eu gair eu bod yn dilyn y'G, lofn Lenyddol' yn y FANER bob wythcoa gyda boddhgd. Da penyf wybod fod y sylwadau a wneir ynddi ar Iyfrall ac awduron yn cael eu gwerthfawrogi gan weithwyr darllergar ein gwlad Os gallaf ddyweyd gair fydd yn futfdiol iddynt hwy—yn y caban ar amser ciniaw, neu nr yr aeJwyd ar fin nos, mi a deimlaf yn Ilel s-cr nad ydyw yr yrrgais i faithrin chwaeth at lenyddiaeth bur a dyrch- afedig yn gwbl ofer Ac y mae genyf reswm dros ddioleh i gyhopddwyr y FANER am ganiataa i lenor syml draethu ei farn yn onest a diduedd jn eu colofnau ar gyn- nyrchion y wasg Nid oes genyf un fwyell i'w l ifo,'ae ci ffiid i -u; 'dderb,,vn wyneb.' Fy hoffder penaf, fodd bynag, ydyw galw sylw at ragoriaethau llenyddul a phan gaf lyfr da-ni waeth genyf pwy ydyw yr awowr byddaf yn falch oi 'gyfiwyno' yn barchus a brwdfrydig i ddarllenwyr y Golofn Lenyddol.'

CORWVNT f > Y CH R YN LLY f) YN MAU HERNE RHWKG nn a dau o'r gloch prydnawn Sadwrn, yti Man Heme, atth mor dywyll fel v bu raid tioi i oleno y lie, a chafodd yr ochr dd^heuol i'r dref btofi corwyni yr adeg hono Dieth yn sydyn, gyda ¡..n fel taran, a thynodd i lawr gloddiau, di-d6 id y tai, chwythodd llepestri i aewn, a diDptriodd dalcen rui o'r ta;. Cafodd nenfwd melin lifio ei godi, a chajh\yd rhanau 0 bono am t)elltior o 400 o latheni, tra y ehwyth- wyd darnau mawr o goed i'r llawr. Dymchwel- wyd van yn un o'r heolydd. Yr oedd golwg dycbrynllyd ar y fl) rdti ar ol y corwyut. Gwnaed niwed difnioi i eiddo yn Beltiuge-nn o'r maesdrefi. Yr oedd y nen- fydau wedi cael eu Cj mmeryd yioaith yn glir oddi ar ddau o dai, muriau pa rai oedd wedi cael-eti hvsgwyd mor drwm gau nerth y gWYLt fel mai attegion yn unig oedd yn eu ca.!w i fyny. Bernir yn y gymrnydogaeth fod y gwynt yn cbwytbu yn ol 100 rrii!!(Iir yn yr nwr. Yr oedd tai yn CIHJ eu f-iglo fel pe buasai daeargryn yn cymmeryd lie.

APPEL GORLLRWI S R (i A E R F, F RO NID ydyw pwyllgor cyfreithio! yr A giwyddi wedi pennodi etr.o y dyddiad i wrand ,w CJppê y Dadleuydd Cyffredinol yn achos nouiewin IIÍr Gaerefrog; ond yr cedd yna reswra dros gredu y cawsai byny ei wneyd yn fuan.

Cafodd y llwy th eyntaf 0 gig ei lanio TO V wlad hon yn 1847.

Strana, ac yno caf y golygydd-T-M. Kava- levsky-—yn dad!eu a'i gyfreithiwr pi un a fyddai oreu iddo ai myned i garchar am bythefnos ar bwys dedfryd fympwyol ai ynte appelio. Mewn ty deuaf o hyd 4pm. Anitchkoff, y gwr a fu yn traddodi darlithiau yn Mhrifysgol Rhydychain yn yr haf diweddaf. Oh wareua eôr 0 ffer nol; swyddogion milwr jl mewn gwisgcedd gwychion a ddrachtiant wirjd American- aidd; ceir yno foneddigesau wedi ymdrwsio mewn gynau a wnaethpwyd yn Paris; a'r gwr hwn, ac efe yn adnabyddus trwy yr 011 o'r byd dysgedig fel un o'r awdurdodau uchelaf ar darddiadau prydyddiaeth, a ddywed iddo gael ei gymmeryd i'r ddalfa ychydig ddyddiau yn flaenorol ar ryw gy- huddiad politicaidd, a chael ei cllwcg yn ihydd trwy dalu i lawr fit oroubles (pob rouble yn 38. 4c). Wedi hyny dechreua ymgomio yn ysgafngalon ar y tebygolrwydd mai ei anfon i Siberia. a gaiff heb unrhyw brawf, neu ei garcharu mewn amddiffynfa am flwyddyn. Dywedant (yr awdurdodau) fod bradwr- iaeth wedi ei chynllunio gan Y Cant Du, i fradlofruddio M Miliitkoft, y ddau Gesens, a M. Petrun Kievitcb. Y bob! a daeraat ynghylch y pris a hawlir gan y brâdlof ruddion am y dyhirwaith, gan ofyn a ydynt hwy a'r rhai a'u gosodant ar waith weir I settlo y telerau.' M. Rodtcheff, areithydd plaid y Cadets, a maetlywydd pendefigion Tver, a chwardila wrth ddyweyd wrthyf ei fod ef wedi peidio ialu Sj lw o gwbl i'r llythyrau a dderbynia yn ei hysbysu y bydd iddo g^el ei lofruddio er lies ei wlad. Af yn nesaE i meled aroljgydd melin; gPNr talgryf, cnodiog, o Fir Gaer yr Hirfryn. Y gweithwyr ydyt t wedi saethu un o'i gymdeithion yn farw, ac a fygythiant ei saethu yntau yr un modd. Y mae ei nerf- au wedi tori i lawr; a phan gyfarfyddais ag ef yr oedd ef a'i deulu yn prysur hel eu celfi ynghyd, ac ar fin cychwyn i Brydain, i beidio dychwelyd. Gofynir i gyfaill i mi i ysgrifenu i new- yddiadur Rhyddfrydig. Rboddir iddo y cvfarwyddiadau canlynol gan y golygydd:— 'Peidiwchysgrifenu dim am yr ymherawdwr; peidiwch crybwyll am y Llywodraeth chwaith na soniwch am y pogroms (erled- igaeth waedlyd yr awdurdodau ar Iaddew- on ac eraiil); peidiwch beirniadu gwladwein- iaeth Stolypin; ac na chyfeiriwch at y chwyldroad. Gwnewch i'ch ertbyglau fod gymmaint yn erbyn y Llywodraeth ag y byddo yn ddichonadwy'—(tra yn cadw aty cyfarwyddiadau blaenoiol, y mae yn deb- yg-) Daw meddyg ieuangc o Iuddew yma, dinesydd Americanaidd o Vienna. Tynais innau allan ddelseb at lywodraethwr y dref, ganosodarno stamp tri gain kopeck (pob kopeck yn werth o ddeutu dimai), a threulms bed- air awr i weled gwahinol swyddogion cyn cael caciatad iddo i gael aros yn y dref am ddim ond pedair awr ar hugain. A yd yw eich chwaer yn ngharchar o hyo' gufyuais i eneth ieuaDgc y oyfarfydd- ais & hi mewn gwestty. Ydyw,' oedd yr atteb; ac y mae ei hiechyd yn m) ned yn waeth-waeth. Caf- odd ei thafli yn ol yn mheil wrth weled milwr yn saethu geneth a garcherid yn yr un gell pan y gwelodd hi yn gollwng sypyn bychan o dê trwy y ffanesbr i rywun oedd yn yr ystafell oddi tanodd, ond nas gallasai fforddio yr ammheuthyn.' Mae fy mam wedi cyrhaedd i St. Peters- burg o ddebeubarth Rwssia.' meddai cydna- bod. Yr ydych yn gweled fod fy mrawd, yr hwn sydd yn efrydydd wedieifwrw ynnghar- charar ammheueeth; ac er eu bod wedi codi y llawr yn ei ystafell heb ddyfod o hyd i unrhyw bapyrau yn profi dim yn ei erbyn, tybia yr heddgeidwaid mai gwell ydyw ei gadw ef o dan gloion. Gobeithia ei fam aliu gwneyd rbywbeth idio, ond, nid yw yn deb g o allu Ilwyddo yn y graddau lleiaf.' Nid yw vr oil o'r pethau hyn ond man- ylion c) ffredia hywyd yn St Petersburg. Hawdd a fyddai adrodd y dychrynfe dd a geir yn llanw y papyrau y naill ddydd ar ol y llail. Nid oes mo'r degwm o honynt yn wybyddus y tu allan i Rwssia. Y dig- wyddiadau mwyaf gofidus a gofnodir yn y gehiau oeraf a mwyaf digvfFro. Wele gyfltfan wedi ei phigo ar antur o golofnau y Novoe Vremya Chwech o berscnau, eu hoed o ddwy ar bymtheg i u^ain mlwydd wedi eu condemnio i farwolaeth yn Riga am ladrad.' Yn y rhifyn am heddyw ceirpira- graph o chwe liinell yn cofnodi dienyddiad un ar ddeg o bersonau mewn gwahanol ran- au o Rwssia. Yn Kronstadt ei hun dien yddiwyd dfg a thrigain o bersonau o fewn y ddau fis diweddaf. Ond, y mae y bobl wedi cynnefino cymmaint ar golygfeydd erchyll hyn fel mai prin y maent yn cym meryd sylw o honynt. Er gwaethsif y sefyllfa anarferol hon ar bethau yn Rw&sia nid oesachosarbenigoofn; nid oes unrhyw argyfwng yn ymyl dim ondyruna'runrbyw ym drechfagyndyn ddi- obaith am ryddid. Yn y cirfamser, y maey casineb a goleddir at y Llywodraeth yn myned yn fwy arsgerddol o ddydd i ddydd, a chynddaredd y bobl yn cryfhau.' Dyma y disgrifiid brawychos a geir gin 15 y C) lygad-dyst a sylwedydd craff o'r amg) lehiad- au yn y wlad fawr hon. Nid yn hir iawn etto y gall pethau barhau yn y cyflwr hwn. Nid ydyw gormes i gael teyrnasu yn dra. gywydd. Possibl yw y bydd raid i'r genedl Rwssiaidd aros yn I eqgoreddf i yr adened. jgaeth' am rai misoedd—hwyrsch ycbydig flynyddoedd—yn hwy ond, yn sicr, nis gall y sefyllfa hon barhau yn hir. Ac yna, ceir gweled awtocratiaeth a biwrocratiaeth, Cesar aStolypio, Cossaciaid,ffrewyll,carchar, crogbren, a Siberia, wedi cwbl ddarfoi am danynt am byth, a Rwssia yn cymmaryd lie anrhydeddus yn mysg teyrnasoedd y ddaear.