Baner ac Amserau Cymru

Y SEFYLLFA YN PARIS. PABIS,10 15 boreu'ddydd Maivrth.-Y ddinas'yn berffa th dawel. Yr oedd agos yr oil o'r gweithwyr yn cymmeryd gwyl. Yr oedd nifer ltoaog o gorphluoedd wedi cael en galw ynghyd, rhag y gallai terfygg gymmeryd lie, ond yr oeddynt yn cael en cadw o'r golwg.

TALYCAFN. Arwerthiad.—Cynnaliodd y Mri. Robert a Rogers Jones arwerthiant llwyddianDus iawn dydd Llun diweddaf, yn Marchnadfa Talycafo. Yr oedd nifer anarferol wedi dyfod ynghyd, a nifer fawr o anifeiliaid i'w gwerthu, a bu i'r oil bron newid dwylaw. Gwerthai y gwartheg tewion i fyny l 21p. Bucbod a Iloi da o 12p. 10s. i 17p. 10s. Dynewaid o 6p. i 8p. 15s., marchnad dda ag ystyried y tywydd. Cafwyj marchnad fywiog iawn ar y defaid tewion— myllt Cymreig yn gwerthu i fyny i 37s. 6c. defaid Amwythig i fyny i 2p. 10s. Wyn yn gwertbu i fyny i 32s. Gwerthwyd y cyplau am brisiau da, cyplau (croes-ryw) yn gwneyd i fyny i 41s. 6c., a cyplau Cymreig i lyny i 30s. Gwerthai y lloiau tewion yn rhwydd am brisiau o 2p. 6s. i 3p. 10s. (Jymmer yr arwerthuint nesaf le ddydd LInD, Mii 7fed.

Ar byd y ddau is diweddaf nid oes dim wedi bod yn elfen fwy peryglnF3 i'r llestri a fordwyent 61 a blaen y Werydd na'r agerlong Dinmore, yr hon yr oedd ei morwyr wedi ei gadael am ei bod wedi ei lianw a dwtr. O'r diwedd, teimlir yn lied eicr ei bod hi wedi suddo. Nid oea olwg wedi ei gael arni er y 29ain o Fawrtb, pryd y gwelwyd hi gan forwyr yr agerlong Westlands. Ar ol yr adeg hono aeth yr agerlong Adven- Sire o Newfoundland i <5hwilio am dani, Yn djweddarach anfonodd y Morlys amryw lestri allan ar yr un neges. Er pob ymchwil, methodd yr un o honyntwelen ariliw o honi. Gadawyd hi gan ei morwyr ar y 29ain o Ion- awr. 0 Gaerdydd, gyda llwyth o 16, yr hwyliasai hi am Newcastle, Newfoundland. Hi a barodd bryder ac ofn annaele 1 forwyr ar hyd y tym- mor y bu hi ar y wyneb.

Duly Registered at the General Post Office as a Newspaper, and it transmissible through the Post at the Newspaper rate ef Postage.

CARTREPOL. YN un o'r llettydai ar gyfer morwyr yn Nghaerdydd, forea Sul diweddaf, aeth Bwaaiad ac Almaanwr i ymladd ynghylch rhyw fater di-bwys nen gilydd. Nid Wa dyrnan yr ymbaffient, eithr k chostrelaa cwrw, gan garo penau y naill y Hall. Cafodd y Rwssiad ei ddyron mor ddychrynllyd fel y bu farw o'i niweidian ac YD y trengboliad ar ei gorph dydd Mawrth dygwyd dedfryd o lofrnddiaeth wirfoddol' yn erbyn yr Al- maenwr. Nos Fawrtb daeth T, y Cyffredin ynghyd am y waith gyntaf ar ol pythefnos 4) ohiriad dros wyliaa y Pasc. Nid oedd y Prifwein- idog yn bresennol, eithr yn gyfyngedig i'm weatty yn Dover, o dan anwyd; ac nid ydyw yr Arglwydde3 CAMPBELL BANNEKMAN chwaith yn iach. Yn wir, nifer fechan, mewn cymmhariaetb, oedd yn bresenno]. Arweinydd y T am y noson hon oedd Mr. JOHN MORLEY. Yn natnriol, parodd marwolaeth aydyn Syr GORDON W. MILLER, Cyfrifydd Cpflred- inol y Morlys, yn ei awyddfa ddydd Mawrth, alar a dychryn mawr a hiraeth, hefyd, i ba wb a ddygid i gyssylltiad swyddogol fig of. Buasai am ddengain mlynedd yn ngwasan- aeth y Morlya Trwy deilyngdod yn unig y codasai efe, o radd i radd, yn y ewyddfa. Bydd colled ddirfawr ar ei ol, am ei fod ef mor gyfarwydd &'r holl gyfrifon perthynol i'r Morlys. Dydd Iau yr oedd y barnwyr GRANTHAM a CHANNELL yn dechren yn Great Yarmouth ar y gwaith o chwilio y ddeiseb yn erbyn dy- chweliad yr aelod Undebol dros y fwrdeisdref, Mr. ARTHUR FELL. Mr. DICKENS, K.C., yw y prif ddadleuydd droa Mr. J. MARTIN WHITE, yr ymgoisydd Rhyddfrydig gorchfygedig. Treuliodd ef agos yr oil o'r diwrnod cyntaf i ddadlenn yr hSniadau ar bwya pa rai y dia- gwylir i'r ddan farnwr gyhoeddi yr etholiad yn ddi-rym. Yn mysg yr hbniadau pwyaig a ddygid yn mlaen ganddo yr oedd un ynghylch digon- edd o ddiodydd meddwol am ddim. Ar ol gohiriad y llys rhoddwyd croeaaw mawr i Mr. FELL, ei wraig, a'i blant. Ond, dilyn- wyd Mr. WHITE i'w westty gan dorf fawr o babl yn ei hwtio, a rhag y rhai y bu yn rhaid iddo ofyn am amddiffyniad yr heddgeidwaid. Dydd Iau ha Mr. LLOYD GEORGE, A S., yn dadorchuddio darlnn o Dr. CLIFFORD. Dar- Ion yn cael ei gyflwylio i Undeb y Bedydd- wyr gan nifer fawr o danjsgrifwyr ydyw hwn. Dywedodd Llywydd y Bwrdd Mas- nach mai Dr. CLIFFORD ydyw yr ymladdwr gorea a gododd yn yr Eglwysi Rhyddion er dyddiau OLIVER CROMWELL. Medda y Dr. parchedig, ebai yn mhellach, reddf i fabwyaiadu y llwybr goreu nad ydyw on amaer yn methu. Nid bob amser y ceid ef ar yr oehr boblogaidd. Ond, er hyny, y mae efe, trwy ei frwdfrydedd, ei wroideb, a'i hyawdledd, wedi cerfio ei enwyn annileadwy ar hanes ei wlad. Yn y Kentish Tows, Llondaio, ganol yr wythnos ddiweddaf, ba tSn enfawr mewn annedd-dy. Llwyddwyd i achub dynea a dan blentyn allan o'r oddaeth. Ond, ba y tri farw yn y meddygd £ yn fuan wedi en aymmud yno. Dywedir fod nn o'r aelod.au Toriaidd droa Lnndain yn gldf iawn. Ycbydig obaith sydd am ei adferiad. Os mai y gwaethaf a ddig- wydd, bydd yr etholiad a gymmer- le mewn canlyniad yn cael ei hymltidd ar y Mesnr Addyag. Llawer o aelodau T, y Cyffredin ydynt wedi bod yn llongyfarch Mr. SAMIIBL Ev;us. ar y dull debenig y I Iladdodd' efe y cynnyg- iad yngbylch yr etholfraint i ferched trwy ei 'siarad allafi.' Amryw o honynt,. ar 011 cael eu dirwasga i addaw pleidleiaio droato, oeddynt yn falch o'r cyfleuadra i gael osgoi. gwneyd hyny o gwbl. Ceir hanes y drafod- aeth yn Hawn yn ein colofnaa aeneddol. Y mae tair o'r boneddigeaau, wedi ea, gwa- hardd i ddyfod i Oriel y Merched' am y gweddill o'r senedd-dymmor. Y tair hyny ydynt Miss BILLINGTON, Miss IRENB MILLES, a Miss KENNY. Ood, y mae y rhai hyn, ac eraill o'r chwiorydd, wedi derbyn lliawa o lythyran oddl wrth y rhai a'a cefnogant yn y wlad yn en cahmawl yn anghyffredin am yr hyn a wnaed ganddynt. Nid yw yn debygol y bydd dim pellach yn cael ei wneyd yngtyn i'r helynt gwirionff61 hwn. Ymddengys fod rhai o'r merched hyn wedi meddwl y dygasid cyhuddiad yn eu herbynmewn nys am gren terfysg. Baasai rhywbeth o'r fath wrth eu bodd, am yr edrychasid arnynt, o herwydd hyny, fel gwrthddrychau erledigaeth. Ond, nid ydynt o gwbl yn debyg o gael yr 'enwogrwydd hwnw. Nid yw pwngc ethol- fraint y merched yn debyg o gael ei godi eleni etto o gwbl. Gwir y darfo i Syr CHARLES DILKE ddwyn mesur i mewn dydd Iau yn delio â'r holl fater yh y modd mwyaf cynnwysfawr ond, prin y gellir disgwyl i'w feaur gythaedd hyd yn oed yr ail ddarllen- iad. Gwnaeth arddangosiad' ihyfedd y merchad yn y T fwy o ddrwg i'w hachoa o tawer nag o les. Pe na fuaaent hwy wedi codi trwat, y tebygolrwydd ydyw y buaaai y Llefarydd yn caniatau i'r Cloadur gael ei roddi mewn gweithrediad. Ond, ar ol y fath ymddygiad anystywallt yr oedd hyny yn hollol ammhoasibl. Egltir ydoedd fod yn y Ty fwyafrif cUr o blaid cynnygiad Mr. KEIB EABDIX, Pe -as I } fuaaai cynnhwrf wedi cymmeryd 11e, a pbe cawsid ymraniad, nid oes ammheuaeth na bnasai y mwyafrif yn on llethol. Ond, pe cymmerasai ymraniad le ar ol y cynnhwrf, tra gwahanol a foasai y canlyniad. Llawer o'r rhai a fwriadent ar y cyntaf bleidio y cynnygiad a ddiflaawyd gymmaiot gan y trwst fel maipleidlaisio yn ei erbyn, nen fyned allan o'r Tf, a wnaethent. Hwyr- ach na fussai yn cael ei orchfygu hyd yn oed felly. Ond, yn aicr, mwyafrif bychan iawn a gawaid. Daeth Arweinydd y Torisid i'r Ty wyth- nos i prydnawn heddyw am y waith gyntaf ar ol ei afiechyd. Edrychai yn llawer gwell nag arfer. Ond, rbaid dyweyd nad yw efe o lawer yn gryt er hyny. Syr WILLIAM ROBSON, y Dadleuydd Cyff- redinol, a gymmerodd Fesur y Gweithwyr mewn Haw, o herwydd afiechyd y Twrnai Oyffredinol, Syr J. LAWSON WALTON. Am- ddiffynodd y mesnr a'i ddarpariidan yoglyn fig Undebau y Crefftwyr yn y modd mwyaf meistrolgar. Yn nghwrs y ddadl traddododd Mr. CLEMENT EDWARDS ei 'forwynig.' Pleidiai fesnr yLlywodraeth ynddiymmod,g?da nerth a hyawdledd. Rboddodd cynnrychiolydd bwrdeisdrefi air Ddinbych yv eglnr ar ddeall fod T, y Cyffredin wedi cael chwanegiad pwyaig at ei ddonian areithyddol. Egwan iawn ydoedd dynoethiad y cyn- Brifweinidog ar y mesur. Eglnr arno yd- oedd y carasai siarad yn gryf, ond, rywfodd, nia meiddiai. A phan y dechrenodd drafod y wedd gyfreithiol sydd arno, cafodd ei han ar unwaith droa ei ben yn y gors. Daeth Mr. CHAMBERLAIN i'r ddinaa dydd Mercher, ond, ni ddaeth i'r senedd. Yr hyn a awgrymir ydyw nad oedd ganddo eisieu bod yn breaennol pan oedd Mesur y Gweithwyr yn cael ei drafod. Hwyrach na bydd gaoddo eisieu trafod y Meanr Addyag chwaitb. Nid oes dim i'w ddyweyd yn erbyn dathln deng mlwydd a thrigain y gwr o Firming- ham f gyda llawenydd, wrth gwra. Oad, nid llawenyeha am ei fod ef wedi byw cyhyd ydyw prif amcan ei gyfeillion, debygid Ceiaio rhoddi bywyd newydd yo Niwygiad y Tariff, yn hytrach. Er rnwyn hyny soniant am drefnu c/far- fodydd i gael er cynnal mewn amryw leoedd heb law yn Birmingham ei han Wrth gwra, yn Mecca y Diwygwyr' y bydd y prif arddangosiad yn cymmeryd lie. Oud, rhairi cael rhai llai, ar yr un llineilau, mewn man- au eraill. Cymmerir yn ganiataol gan rai y bydd Canghellydd y Trysorlys yn cynnyg diddymu y dreth ar 16 yn ei gyllideb gyntaf. Eisovs y mae efe ei hun wedi dyweyd mai on ddi- angenrbaid ac aunoath ydyw y doll hoti. On9, oi byddai ei diddymiad yn gymmerad- wy gan bawb, hyd yn oed ar y meiDgciau Rhyddfrydig, heb (iÔO am y rhai Toriaidd. Y mae dyddiau meddiannn llawer o dir fel ammod anhebgor dyrchafiad i'r heddyné- aeth wedi en rbifo, yn aralwc. Yn mbwyll- gor y Ty ddydd Mercher fe'i diddymwyd, trwy fwyafrif o 278 yn erbyn 39. Pan cidelo y mesur hwn yn gyfraitb geltir disgwyl gweled dynion teilwng yn cael en dyrehaFu i'r heddynadaeth. Nis gall dim brofi y cyfoewidiad a wnaeth yr etboliad cyffredinol diweddaf naif ffaith mai namyn nn deugain yn unig a geifod(I yr aristocratiaeth diriawg i'w phleidio mewn ymraniad ar y pwngc hwn. Yr ammod yn awr yw 'gwerth can punt yn y flwyddyn o dir,' neu, ynteu, fod yn byw mewn ty yc rhentu yn flynyddol i'r swm hwnw. Hyn yw anhebgor yr ustus mewn sir. Mewn bwrdeisdrefi- aid yw yr ammod hon yn cael ei chadw. O-herwydd hyny, ynddynt hwy ceir rhai gweithwyr wedi eu gosod ar y faingc. A gwaith rhagorol a wneir ganddynt, hefyd. Haedda y Llywodraeth ei chanmawl yn fawr am ddyfod S mesur i eangu cylch yr heddynadaeth i mewn mor brydlawn ar y tymmor. Yr ydys yn hyderus ddisgwyl y cawn ynfuan weled gweithwyr synwyrlym ar y faingc sirol ynogystal. Bydd rhywbeth heb 1a.w liadd cwningen yn drosedd wed'yn. Nid ydyw y Llywodraeth am ddiddymo Deddf Buchfrecbiad. Ond, y mae hi am wneyd ymchwil manwl i'r modd y gweithia y ddeddf yn awr. Addawyd hyny gan Mr JOHN BURNS ganol yr wythnos ddiweddaf. Gan y pwyllgor iechydol a berthyn i Gorphotaeth Leeds y mae nifer o ferched yn gwneyd gwasanaeth rhagorol fel arolygeaao. Un rhan arbenig o'u gwaith ydyw cael gan famau y dref fagu ea babanod ar laeth pur. Trwy hyn ymaent hwy eisoea wedi lleihav. Ha werar rif y marwolaethau yn mysg plant bychain Leeds.. Yr Arglwyddes DOCKRELL sydd yn llanw cadair Cynghor Dosbarth Blackrock. Fel y cyfryw hi a ddylasai gael eietedd ary faingc ynadol. Ond, am mai gwraig yw hi, nia caiff. Pa ham na chaiff merched fod ys ynadon ? Mewn un flwyddyn anfonwyd 54,000 o ferched i garchar. Gan ddynion, wrth gwra. Yr wythnos ddiweddaf rhoddodd y Barn- wil BARGBAVE DEANB. rybudd i'r gwragedd fydd yn y dyfodol yn dyfod i Lye yr Yagar- iaeth gyda chyhoddiadau yn erbyn eu gw'r am greulondeb. Nid un cyhuddiad yn unig a wnaiff y tro. Rhaid cael o leiaf ddau, a'r ddau eu profi tu hwnt i bob ammbeuaetb. Rhydd y barnwr y rhybudd hwn rhag i achos- ion ffugiol gael eo dwyn i'r llys. Cynllun newydd eegob Mancheater i ddy- fetha y Mesur Addysg ydyw cymmeryd pum mil o Eglwyawyr y ddinas i fyny i Lundain, 'Q gorymdeithio trwy Trafalgar Square, heibio y Swyddfa Addysg, WestmIDster i Abbey, a'r Senedd-dai, a chynnal cyfarfod awyr agored ar ol hyn yn Nghae Lambeth, os caniata archeegob Caergaint. Taa'r Sol- gwyn y bwriedit i hyn gymmeryd lie. Gan I y byddai yn llawer hawddach codi gorym- ( Weatmineter y daliwyd dynyn o'r enw JAMBS HORGAN y nos o'r bhen a boreu dranoeth yr oedd efe o flaen yr natus. Pe buaaech cbwi yn gwybod cymmaint ag a wn i, buasech wedi fy nghael ger eich bron yn mhell cyn hyn,' ebai y gwalcb digywilydd, yn eithaf digyffro. Modd bynag, ni ddaw ger en bron am flwyddyn etto. Diagwylir iddo Iafurio yn galed, a bod yn rby bryaur i ddim arall, am y deuddeng mis nesaf. Eiateddai y Cadben GBA VENIR ar y faingc fel ustus yn heddlys Dorchester dydd Mercher. Achosion o fuchfrechiad a chais am gael caniatdd i beidio &'r oruchwyliaeth oedd ger bron, Gwrthodwyd tri chais yn ddiseremoni. Pan ddaeth y pedwerydd yn mlaen gyda'i gais, dywedodd yr ustus milwrolNi chaniataf fi gaip o'r fath byth. Yr wyf fi wedi teithio y byd, ac yn gwybod am ddaioni buchfrechiad.' Dan y ddeddf newydd a geir yn fuan bydd yn angenrheidiol i'r Uadben GRAVENER newid ei d6n. Pwyso papur gyda nwyddau, a tbrwy byny roddi llai nag a ddylent i'w cwsmeriaid, sydd hen g*yn yn erbyn masnachwyr. Llafuria Cymdeithas Gorphoredig Pwysau a Mesurau i symmud y drwg hwn ymaith er's peth amser. Gelwir sylw y senedd yn fuan at y peth yn ddiau. Y gerbydres deng mnnyd wedi un ar ddeg o'r gloch y boreu o'r blaen o Lundain i Exeter a wnaed i sefyll pan o ddeutu pymtheng milldir o Salis- bury. Yr achos o'r sefyll ydoedd fod bachgenyn bychan wedi cwympo allan o honi. Ar y pryd cyflymai y tran yn ei flaen yn ol banner can milldir yn yr awr. Gyda'i fam y teithiai y bychan. Tra yn chwareu yn y corridor efe a agorodd y drws. Pigwyd ef i fyny mewn cyflwr difrifol, a dyg- wyd ef i feddygdy Salisbury. Am fwrdd gwarcheidwaid West Ham ceir hanes eithaf annymunol. Dydd Iau anfonwyd llythyr i'r bwrdd oddi wrth Fwrdd y Llywodr- aeth Leol, yn eynnwys dyfyniadau o adroddia i yr archwiiiad swyddogol ar gyfrifon meddygdy tlotty yr undeb. Ar bvys yr hyn oedd yn cael ni ddyweyd am v cyfleuwad gl6. penderfynai Bwrdd y Llywodraeth Leol wneyd ymchwiliad i'r cyfan. Yn ei adroddiad dywedai yr arcbwiliwr fod c6st y gl6 a ddefnyddiwyd yn y meddygdy wedi codi o 1,910p. yn yr hanner blwyddyn a derfyu- :Ü Wyl Mihangol 1904 i 2 272p yn yr hanner blwyddyn a derfynai Wyl Mihangel 1905. Ar I byd y tymmor hwn nid oedd trau] y tlotty ei | bun wedi myned dan nnrhyw gyfoewioiad. I gwneyd y codiad hwo yn fwy anesboniadwy dylid )' cofio fod pris y g 6 wedi gostwng. [ Nid oedd yr egturbad a roddwyd iddo ar yr [ anghysaoudeb gau orachwyliwr y meddygdy yn I foddhaol gan yr archwiliwr. Gofynodd yr archwiliwr wed'yn am lyfr y porthor, ond ni I chafodd mo hono hyd dranoeth, Wrth edrych | drwyddo gwe,lai arwyddion ymyraetb ag ef, a bod ffigyrau newyddion wedi ea rhoddi i mewn ynddo. Cwestiwn cyflog Arglwydd UREWE a godwyd f yn Nb, y Cyffredin nos Iau, ac a barodd grya gyffro. Tynwyd mwyafrif y Llywodraeth i lawr I 98-ffigiwr rhyfeddol o isel yn y dyddiau pre- sennot. Ymunodd y Toriaid, y Gwladgarwyr Gwyddelig, ae ychydig Rvddfrydwyr i wrth- wynebu cyflog yr iarll fel Arglwydd Lywydd y Cynghor. Rhaid addef fod cryn lawer i'w ddyweyd oddi ar safbwynt y gwrthwynebwyr yn erbyn y swydd a'r gyflog hyn. Wrth gwrs, dwy fil o bimnau ydyw y cyflog isaf y dylid ei dalu i aelod o'r Weinyddiaeth a ffoledd ydyw taeru nad oea gan weinidog o'r fath 'ddim i'w wneyd.' Ac. o blaid Iarll CREWE gellir, a dylid clAwunegu, ei fod ef yn gweithredu fel y Gwein- idog Addysg yn Nby yr Arglwyddi. Teimlasem yn lied chwith pe llwyddasai y gwrthwynebwyr i ddwyn ei gyflog oddi ar ei arglwyddiaeth. Ar yr un pryd, oid ydym yn gofidio dim fod gwrthddadl wedi ei chodi, Diaa, pan y bydd y Prifweinidog yu gwneyd trefniad- ao newyddion, y cymmerir y siarad nos Iau i ystyriaeth.

TRA MOR. LLYSOEDD cyfreithiol Bavaria ydynt newydd gyhoeddi dedfryd mewn achos sydd yn deilwng o SOLOMON, y doethaf o ddynion. Rhedodd cath o flaen ci i fendy yn yr hwn yr oead buvrch yn cael ei godro. Neidiodd y gath ar gefn y f awen. Yn ei dychryn ciciodd y fuwch y ferch oedd yn ei godro oddi ar ei hyst61. At bwy yr oedd yr eneth i droi am iawn at gyfrif y niweidiau a gawsai hi? Pa un ai percheuog y ci, ai perchenog y gath, ai ynteu perch- euog y fuwch ? Hi a ddygodd yr achos i'r llysoedd. Yno bu dadleu maith a galluog. Dyfarniad y rhai a eisteddent ar y f ainge ydoedd, y dylai pob un o'r tri pherchenog dalu ei gyfran. Cafodd M. TAIONY, trafnoddwr cytfredinol Ffrainge yn Venezoela, ei sartuu yn anfad gan yr Arlywydd CASTRO. Nid oes dim a foddlona yr awdurdodau Ffrengig ond rhoddi derbyoiad cyhoeddua gydag aurhydedd neillduol i'r trafnoddwr. Ar 01 i hyny gael ei wneyd byddant yn barod i'w alw ef yn ol, ac anfon gftr arall i fodyn drafnoddwr yn ei le. Dywedir fod yr Arlywydd CASTRO wedi cael ergyd o'r parlys. Tra yn analluog i gyflawni ei orehwylion, pennodwyd un affail i fod yn arlywydd am dro. Yr hanes di weddaf am dano ydyw, ei fod yn well ei techyd; ond, a ydyw wedi dysgu chwaneg o galJineb sydd gjwestiwn arall. 0 hyn allan gellir diagwyl gweled y perth- iynaaaa diplomy,ddot rhwng Prydain Fawr a Servis yn cael eu badfer. Ymddengys lod deg a thrigain o'r ewyddogion milwrol oeddynt yn gyfranog yn imcadlofrttddiseth y ferenin a', frenhines wedi ymneillduo. Ap- daith o dleng mil o blaid y mesur, i ba betb y gwastraffa yr Esgob KNOX acian ar ei ar- d-daogosiad ? I Ar y weithrei IS dditingo -tbenan ty yn peliodd y Brenin PEDR at en gwladgarwch i wneyd hyn. Oddenta dau o'r gloch boreu Odydii Miverth daeth g\tr wedi ymwisgo yn niwyg awch awyddog yn yr heddlu, ynghyd 4 chwech o ddynion sraill wedi ymwisgo fel heldgeid- waid eyffredtn, i'r prif garchar yn Warsaw, dinaa lawr Poland En neges, meddect, ydoedd cymmeryd nifer o garcharorion ymaith, gan ea noli, y rhai a ddigwvddent fod yn myiag y gwithryfelwyr y teimlai y Llywodiaeth yn fwyaf awyddus am ea cospi. Penaeth ehud y carchar a dwyllwyd yn rhwydd. Dodwyd y carcharorion mewn cer- byd, ac ymaith fi hwy. Wedi myned i belfder digonol, ymddiosgodd y twyllwyr o'u diliad awyddol, a gollyDgasant y caicharorroo yn rhyddion. Yn olun wefreb o St. Petersburg, nid ydyw y T-td GAPON wedi ei roddi i farwolaeth am ei fradwriaeth i achos y bobl. Dywedir mai yr achos ei fod ef wedi diflanu o'r golwg ydyw, fod yr awdurdodau eglwysig wedi ei osod ef mewn monachlog. A gwnaed hyn fig ef fel pennyd arno am ryw gamym- ddygiadau. Gohebydd un o newyddiadaron Paris yn Vienna a ddywed fod ymneillduad y Count GOLUCHOWSKI, Gweinidog Tramor Awstria, i fywyd aDghyhoedd ar fin cymmeryd lie. Yr eagus a gymmerir am hyn ydyw, ei aflwyddiant ef yngl^n H# amgylchiadau Hungary. Y gir reawm, modd bynag, ydyw, ei aflwyddiant ef yngl £ n fig amgylchiadau Servia. Rhoddir ar ddsall fod yr Ymherawdwr NICHOLAS ar fedr myned t agor y duma, neu Senedd newydd Rwssia, ei hun, ar y lOfad o Fai. OJ gwna efe hyn, dengys fwy o ym- idiried yn ei bebl nag y mae efe wedi ei ddangoa er's llawer o flynyddoedd, 08 erned. Disgwvlir iddodraddodi araoth, hef yo, a fydd yn cjhoeddi chwaneg o ryddid i'w ddeiliaid Nid ydyw teyrnas newydd Norway am fod yn ol i'r hen deyrnasoedd. Mae bithau am feddn byddin. Bwriedtr gwario 696,720p. ar ei ffurfiad. Beth amBer yn 01 gwnaed ymgais i frad- lofruddio y cyn-Arlpwydd LOUBET, cyn iddo fyned allan o'i awydd. Llotigbeleo yd03dd r offeryn dinyatr a ddefnyddiwyd yn yr omgais hwn. Cadwodd yr awdurdodau y digwyddiad yo hollol ddistaw. Tybient trwy hyny y byddent yn debycach o ddyfod o hyd i'r dybiryn neu y dyhirogod oedd wrth wraidd y drwg. Ond, erbyn hyn, y maent wadi rhoddi i fyny bob gobaith am ddadlenu y dirgelwch. Am hyny, nid yw gwaeth ganddynt i'r peth fyned aHan. Bn gwladweiniaeth y Llywodraeth o dan •ylw Senedd yr Eidal dydd Mawrth. Gofyn- wyd a oedd y wefreb hynoda gyhoeddwyd yn ddiweddar gan ymherawdwr yr Almaen wedi gwneyd thyw gyfnewidiad ynddi. Mewn attebiad dywedodd y Gweinidog Tramor nad ydoedd yn y eraddan lleiaf; ond, yn hytrach, foi yr Eidal yn parhau yn ffyddlawn i'w hymvwymiadau ac i'w holl gynghreiriau. Cymmer y Llywodraeth Brydeinig yr unig ffordd sydd yn debyg o tod yn effeithiol i ddwyn y Sn'tan a'r f Porth I yn Twrci i'w synwyrau. Enfyn adgjfnerthion i'r fyddin vn yr Aipht. Dealla yr awdurdodau yn Nghaar Cystenyn yatyr y symmudiad hwn yn well na boll eiriau diplomyddiaeth. Dengys iddynt mewn modd anghamsyniol fod amynedd y Llew' yn dechreu pallu. Nid ydyw Llywodraeth Twrci wedi rhoddi anrhtw attebiad i Nodyn Llywodraeth Peraia mewn perthynas a rhuthr ei milwyr far y diriogaeth a hawlia Persia fel ei heiddo hi. Ar yr un pryd, credir fod y Sultan a'i bashas yn Iechreu ymwrthod â'o hyatyfnig- rwyd i. Un adroddiad a ddywed fod rhai o'r milwyr Tyrciiidd yn cael eu galw o Paas- Tab, y rhandir mewn dadl. Ymddengys mai ychydig ammheuaeth a ddichon fod am y flaith mai eiddo Persia mewn gwirionedd ydyw y diriogaeth. Os my-n Twrci ddal yn gyadyn, nis gall Persia lai nag anfon ei byddin l geisioadfeddiannu y rhanbartb, yr hyn, yn anocheladwy, a ar- weiniai i ryfel rhwng dwy wlad Fabometan- aidd. Mewn rhyfel o'r fath ni by ddai yn ska gweled y Kardiaid yn ochri gyda'r Peraiaid, am nad ydynt yn foddlawn ar lywodraeth y Llywodraeth yn Nghaer Cys- tenyn arnynt. Nos Lun bu yagytiad arall ar San Fran. ciscoanrheithiedig gan ddasargryn. Rhothr- ai y bobl ar hyd yr heolydd yn ddychrynedig, a phob nn a'i fryd ar adael y ddinas. Nid oes dim llai na thair miliwn o bunnau eiaoes wedi eu tanysgrifio yn yr U uol Dal- aethan tnag at gynnorthwyo y dioddefwyr. Yn ngbanol yr ysgvtiad hwn, nos Lun, chwanegwyd yn ddirfawr at y cyffrawd gan bepboethiaid hanner gwallgof. Llefai y rhai hyn heb arbed fod tycged y ddinas ar fin ei goddiweddyd, a dydd y farn ar fin gwawrio. ESeithiai hyn yn frawychus ar boblach ag yr oedd y ddaeargryn eiaoes wedi gwneyd en nerfau megya yn gandryll. Graddol ddarfod y mae y streic yn myag y glöwyr yn Ffraingc. Ymddengys fod gwaith yr awdurdodau yn cymmeryd nifer o arweinwyr y cyffrawd i'r ddalfa wedi cael mwy o effaith i dawelu y gweddill nag a gafodd galw yr holl filwyr a'r heddgeid- waid gyda'u gilydd i'r rhanbarth. Holl waith y gw$r arfog hyn yn awr ydyw gwylio ac amddiffyn nifer o ffermdai unig ac anghysbell. Y gweithwyr a'a teulaoedd, liaws o hon- ynt, ydynt wedi eu daroatwng i gyni mawr. Ond, chwaren teg i'r Llywodraeth a'r awd- urdodan lleol, y maent yn gweithio yn rhagorol i eatyn cymmhorth i'r rhai sydd yn dioddef, yn w £ r, gwragedd, a phlant. Dar. perir bara yn rhad i'r rhai sydd heb arian i brynu. Ar doriad y wawr, dydd Sadwrn, Ebrill 14eg, syrthiwyd yn hollol ddi-rybudd ar fintai fechan o filwyr yr Almaen fog oeddynt I yn gwarchod nifer o feirch yn agoB i Nurn-

Morgan, y Paroh. R. W. Hughes, gyda'r ysgrifenydd, 1 ad-drefnu Holiadau 'Taflen Cafs.' Rhoed pleldlats frwdfrydig o ddiolch oywtr i r cad. ehydd am el wasaeaeth gwerthfawr yn y gadair. Terlynwyd dtwy weddi gan y Parch. J. Pryce Daries, Caer. T. GWTNEDD ROBEBTS. Conwy, Ebrill 12fed, 1906. Hysbysodd y Parch. T. Gwynedd Roberta, wrth gynnyg mabwysiad yr adroddiad, fod y pwvllgor yn awgrymu cyfnewldiadau mewn rhai o'r rheoIau. Mr, J. E. Powell, wrth gefcogi, a amlygodd ei foddkld fod y ceisiadau am fenthycion yn oyr- haedd 17,000p. Profal hyn fod y cyfarfodydd miaol yn Bylweddoli gwerth y gwaith a gyflawnid trwy y gronfa. Yr oedd 119 o oglwysi wedi der- byn arian o banI, a chynDygid y diwrnod hwnw estyn^cynnorthwy I ddeugain. eraill. O'r nifer nohod-vr oedd 98 o eglwysi I'u haelodaeth dan gant, yr hyn trofai fod y pwyHgor yn cadw eu llygaid ar yr eglwysi gwanaf. Nid oedd ond tua iOOp. yn cael ei gasgln tuag at y drysorfa bob blwyddyn, ac nia gallai y pwyllgor estyn mwy o gynnorthwy nag a wnaent Ar gynnygiad Mr. Wheldoc, ac eiliad Mr. Davles, Treffynnon, paaiwyd gwelliant ar yr ad- roddiad o blaid i'r pwyllaror roddi yatyriaeth ffafriol i'r priodoldeb o godi tai. i weinidogion mewQ. ardaloedd gwledig gydag arian o'r drysorfa. Yna mabwyaiadwyd yr adroddiad ae ar gyn- nygiad Mr. Peter Roberts, talwyd diolchgarwch i'r pwyllgor a'r swyddogion am cu llafur gyda'r drvsorfa, a'r cydwybolrwydd a ddangosent, Cotta. am Weinidogion Ymadawedig. Y gweinidogion fuoot feirw yn ystod y flwyddyn oeddynt- R. W. Jones, Golan R. Ambrose Jones, Rbewl; N. Cynhafal Jones, D.D., Ffes- tiniog; William Jones, Tremadog; David Roberts, Rhiw; Owen Hiighes, Amlwch 800 Edward Williams, Cynwyd. Gwnaed cofffid serohog am danynt oil, aphaaiwyd I anfon pleidlaia o gydym- defmlad l'uteuluoedd. Gwnaed sylw hefyd o'r genadwri a dderbyniwyd o ddwyrain Morganwg, mewn perthynas i'r di- weddar Barch. D.-Lloyd Jones, Llandinans. Y Di-weddar Mr. Robert Davies, Bodlondeb. GWDaed crybwylliad befyd am farwolseth y gwr haelionua uohod 800 ar gynnvgiad y Parch. T. J. Wheldon. 800 eiiiad Dr. Hugh Williams, Bala, amlygodd y gymdeithaafa ei theimlad o'r gol'ed a gafodd y cyfnndeb trwy e1 farwolaeth. Eglwysi Cymretg Australia. Darllenwyd llythyr o longyfarchiad oddi wrth eglwysi Oymreig Awstralia trwy law y Parch. W. S. Jones, Machynllth. yr hwn fu yn ddiweddar ar ymweliad â'r wlad bellenig hono. Yr Arholiad Cymdeithasfaol. Yn nghymdeithasfa Caernarfon bu ymdrafod- aeth ar y priodoldeb o gynnal yr arholiad cym- deithasfaol i'r De a'r Gogledd mewn un lie, ac ar yr un adeg bob blwyddyn, yn Ile mewn dau le fel y gwneir yn breaennol. Gohiriwyd ef y pryd hwnw, a ohodwyd y mater i aylw yn awr. gan y Parch. Ellis James Jones. Dywedodd ef fod Aberys twyth yn foddlawn i drefnn ar gyfer yr arholiad yn y dref hono, a chredai ef y byddai o fantais neillduol pe y ayrthid i mewn &'r cynllun hwn o blegid pe cerid allan y trefniant, fe fyddai yr oil o'r ymgeiewyr c Dde a Gogledd a'r pedwar ar- holwr gyda'u gilydd. Heb enwi yr un dref. cyn- nyglal ef fod y trefniant newydd i gael ei fabwys- iadn. Eilfwyd gan y Parch. T, G. Owen, Ln or pool. Barnai y Parch. John Williams, Brynsiencyn, nad oedd dim yn galw am y cyfnewidiad. Pwy, attolwg, oedd yn cw-vno o herwydd y trefniadau presenoal Byddai ymweliad o eiddo yr arhoWyr air ymgefswyr i unrhyw dref yn cael edrych arno bron megys ymweliarl y gymdeithasfa, a gwnai hyny gryn ddaioni (oym,), Gwell o lawer oedd gadael pethau fel yr oeddynt. Cyttunai y Parch. Daniel Rowlands a Mr. John Williams ac ar gais amryw frodyr tynodd Mr. Ellis James Jones ei gynnygiad yo ol. Dygodd hyn waith y dydd i derfyniad. Seiat Gyffredmol. Boren ddydd Iau cynualiwyd aeiat gyfifredinol, ar y testyn 'Cynnydd mewn gras.' Treuliwyd gweddill y dydd i bregethn.