Baner ac Amserau Cymru

GALLU I FYNU HYSBYSRWYDD AM WADDOLIADAU. 18. (1) Gall y Bwrdd Addysg archwilio ac ymofyn i natur ac amcanion, gwemydd- iad, rheoleiddiad, a chanlyniadau unrhyw waddol addysgol; a gall, trwy archeb, ofyn i ymddiriedolwyr unrhyw berson a fyddo yn dal cyssylltiad a rheoleiddiad neu wein- yddiad y gwaddol, i diosglwyddo yn y dull a nodir gan y bwrdd, neu ddwyn allan un. rhyw ysgrif yn dal perthynas a'r gwaddol, i roddi i fyny unrhyw gyfrifon i'r Bwrdd Addysg mewn eyssylltiad Ag unrhyw eiddo a fyddo vn ffut-flo rhan o neu yn perthyn i'r gwaddoJ, neu roddi unrhyw wybodaeth gyda golwg ar y gwadiol ag a fyddo yn ei allu i'w roddi, a'r hwn y gall y bwrdd ofyn iddo i'w roddi, neu fod yn bresennoll ar un- rhyw adeg neu mewn unrhyw Ie a enwir gan y Bwrdd Addysg i'r pwrpas gael ei holi mewn perthynas a'r gwaddol, a gall y bwrdd holi unrhyw berson a fyddo yn bre- sennol felly, neu a ddaw yn wirfoddol, ar lw, ac unrhvw berson a bennoder gan y bwrdd i gynnal ymchwiliad i waddol add ysgol ar eu rhan a all weinyddu unrhyw awdurdod ag y dichon y bwrdd ei hun eu gweinyddu o dan y ddarpariaeth hon. (2) Ni bydd dim yn yr is-adran hon yn galluogi y Bwrdd Addysg, neu unrhyw berson a fo yn gweinyddu unrhyw awdur dod o dan yr is-adran hon, i ofyn am un rhyw wybodaeth neu roddi i fyny unrhyw ysgrif a fo gan unrhyw berson a fyddo yn dal neu yn hawlio unrhyw eiddo, neu yn ceisio rhyddhid o natur gwrthwynebol i'r gwaddol, mewn perthynas a'r eiddo a ddelir neu a hawlir felly, neu y ceisir y cyfryw ryddhsid oddi wrtho. RHODDI ARCHAU Y BWRDD MBWN GRYM. 19. Os bydd unrhyw berson yn gwrthod neu yn methu cydsynio fig unrhyw archeb a wneir gan y Bwrdd Addysg, neu gan unrhyw berson a fyddo yn gweinyddu awd- urdod y bwrdd dan y rhan yma o'r ddeddf hon, neu yu gwrthod atteb unrhyw gweB. iwn a roddir iddo pan yn cael ei holi yn unol a'r is-adran hon, neu yn dinystrio neu yn gwrthod c flwyno unrhvw vsgrif y gof- ynir iddo ei chyflwyno, bydd iddo gael ei ystyried yn euog o ddirmyg tuag at yr Uchel-Lys; ac ar gais yn cael ei wneyd at y Uys hwnw gan y bwrdd, gall, yn unol & hyny, gael ei gospi gan y Uys hwaw, I GWEITHREDIADAU CYFREITHIOL A GWADDOLIADAU. 20 (1) Ni bydd i gynghaws na gweith- rediad arall gael ei ddwyn yn mlaen gan ymddiriedolwyr gwaddol addysgol fel y cyfrjw mewn perthynas a'r gwaddol, n$ chan unrhyw berson pa bynag (amgen na'r Twrnnai CyfTredinol yn gweithredu yn rhinwedd ei swydd) yn erbyn ymddiriedol- wyr gwaddol addysgol, naill ai am dor ym- ddiriedolaeth nen am weinyddiad ymddir- iedolaethau (trusts) y gwaddol, nac mewn unrhyw ffordd arall, oddi eithr fod yr ym- dliriedolwyr neu bersonau eraill yn cael eu hawdurdodi i ddwyn y cynghaws neu y gweithrediad trwy orchymyn y Bwrdd Addysg. (2) Ni chaiff dim yn yr is-adran hon effeithio ar unrhyw berson a fyddo yn hawlio unrhyw eiddo nen yn ceisio rhydd- hfcd gwrthwynebol i waddol. 21. Bydd pob ymddiriedolwr neu berson arall a fyddo yn gweithredn dan unrhyw archeb, neu yn unol ag unrhyw opiniwn neu gynghor a roddir gan y Bwrdd Addysg gyda golwg ar weinyddiad neu rywbeth arall ynglyn a gwaddol addysgol, yn cael ei ystyried. pan yn gweithredu felly, i fod wedi gweithredu o dan neu yn unol a'i ymddiriedolaeth. Darperir na bydd dim yn yr is adran hon yn rhyddhau unrhyw ymddiriedolwr neu berson arall a fyddo wedi bod yn euog o dwyll neu o wirfoddol gelu, neu wneutbur camddarluniad pan yn cael yr archeb, yr opioiwn, neu y cynghor. YMDDIRIBDOLWR SWYDDOGOL GWADDOL 22. (1) Gall ei Fawrhydi, trwy archeb mewn cynghor, bennodi ymddiriedolwr swyddogoi i waddoliadau addysgol ar wa- hln fr y i ddiriedolwr swyddogoi i diroedd elusenol ac i'r ymddiriedolwyr awyddogol i drysorfeydd elusenol; a gall trwy yr archeb wneuthur y cyfryw ddarpariadau ag a ym ddengys yn angenrheidioi reu yn ddoeth i'r amcan. (2) Gall unrhyw archeb o'r fath gael ei hamrywio neu ei dirymu gan unrhyw arch- eb ddilynol a all gael ei gwneyd yn gyffelyb. 23. Unrhyw yswiriant, fel ei darnodir gan is adran 10fed yn y Jfortmain and Charitable Uses Act, 1888, ar dir neu eidjo personol i'w osod allan yn mhryniant tir at amcanion addysgol, pa un bynag a fyddo wedi ei wneyd cyn neu ar ol pasio y ddeddf hon, a fydd yn rhydd oddi wrth unrhyw gyfyngiadau yn y gyfraith mewn perthynas a thir eglwys neu elusenau, ac ni bydd y Mortmain and Charitable Uses Acts, 1888 ac 1891, i'w cymmhwyso ynglyn ag unrhyw yswiriant o'r fath. DEFFINIADAU YN RHAN II. 24. (1) Yn y rhan yma o'r ddeddf hon, oddi eithr fod y cyssylltiad yn gofyn yn wahanol:— (a) Golyga yr ymadrodd I gwaddoI add ysgol' unrhyw waddol neu ran o waddol a ddylai geel ei gymmhwyeo at amcanion addysgol o fewn ystyr y ddeddf hon: (b) Golyga yr ymadrodd 4 ymddiriedol- aeth' (' trust') unrhyw ymddiriedolaeth (neu trust), ammodau, darpariadau, yn eff- eithio ar gymmhwysiad, rheolaeth, neu ar- olygiad unrhyw waddol addysgol fel y deffinir gan unrhyw ddeddf, breintlythyrau, ordeiniad, cynllun, archeb, yr-grif. neu un- rhyw awdurdod arall, neu, lie na byddo y cyfryw awdurdod, fel y penderfynir gan arferiad cysson am gyfnod o ddeng mlynedd ar hugain cyn i unrhyw rag-gynllun mewn perthynas a'r gwaddol gael ei gvhoeddi. (c) Golyga yr ymadrodd corph llywodr- aethol' unrhyw berson neu unrhyw fwrdd o bersonau wedi neu heb eu corphori a fyddo yn meddu hawl i ddal neu yn meddu gallu llywodraeth dros unrhyw waddol. (d) Golyga yr ymadrodd I ymddiriedol. wr' mewn perthynas ag unrhyw waddol addysgol, unrhyw berson yn dal, neu yn meddiannu neu yn meddu hawl i unrhyw j eiddo o unrhyw natur pa bynag a fo yn ffurfio rhan o'r gwaddol, neu unrhyw fudd- iant ynddo. (2) Os bydd i unrhyw gwestiwn gyfodi pa un a fydd gwaddol neu ran o waddol yn cael ei ddal neu y dylai gael ei gymmhwyso i amcanion addysgol fel y deffinir gan y ddeddf hon, caiff y owestiwn hwnw ei ben- derf nu gan Ddirprwyaeth vr Elusenan. (3) Unrhyw eiddo a fyddo wedi dyfod, naili ai trwy roddion neu ryw ffordd arall, am y pryd o dan reolaeth corph llywodr- aethol gwaddol addysgol a ystyrir i fod yn rhan o'r gwaddol, oddi gerth iddo gael ei ddangos fod yr eiddo fairaw ya ddarostyng. edig i ymddiriedolaethau gwahanol i'r rhai a etfe,thiant ar y gwaddol gwreiddiol. (4) Oddi wrth fel y darperir gan unrhyw gynllun neu archeb gan y Bwrdd Addysg, bydd pob yswiriant, actau, a phethau ang- enrheidiol er rhoddi effaith mewn unrhyw weithrediad a fo yn dal perthynas a gwadd- ol addysgol, os wedi ei weinyddu a'i gyf- lawni gan fw. afrif ymddiriedolwyr nen gorph llywodraethol y gwaddol, fel y dig- wyddo yr achos fud, ac yn bresennol ac yn pleidleisio mewn eyfarfod wedi ei gynnal a'i gyfansoddi yn ddyladwy, yn meddu yr un effaith a phe wedi eu gweinyddu a'u gwneyd gan yr oil o ymddiriedolwyr, neu yr oil o gorph llywodraethol y gwaddol, fel y dig- wyddo yr achoa fod. (5) Ni chaiff dim yn y rhan yma o'r ddeddf hon effeithio ar unrhyw brifysgol nac unrhyw goleg, nac unrhyw neuadd mewn unrhyw brifysgol. Ni bydd y darpariadau yn y rhan yma o'r ddeddf hon i roddi gallu i dynu allan gynlluniau gario effaith ar unrhyw un o'r ysgolion y crybwyllir am danynt yn y 3edd is adran o Ddeddf yr Ysgolion Cyhoeddus, 1868, ac ni bydd galluoedd gweinydaol y Bwrdd Addysg o dan y rhan yma o'r ddeddf hon yn cario effaith ar golegau Eton neu Winchester, oddi gerth mor bell ag y byddo cyrph llywodraethol y colegau hyny yn cydsynio. (6) Daw y rhan yma o'r ddeddf hon i weithrediad ar y dydd laf o Ionawr, 1907. Rhoddwn y Drydedd Ran o'r Mesur yr wythaos nesaf.

PRYDAIN, YR AIPHT, A THWRCI. PRIN y dylai rhai newyddiaduron siarad mor eithafol ag y gwnant ynghylch anfon dwy fil o wyr arfog i adgytnerthu y gwarchodlu Prydeinig yn yr Aipbft. Nid yw hyn ynddo ei hun yn arwyddo ein bod ar fin myned i ryfel a. Thwrci. Y chydig a all dim ond rhyw ddwy fil o filwyr yn chwanegol ei wneyd tuag at gyfnerthu ein sefyllfa yn hen Wlad y Pharaohiaid. Y gwir ydyw, nad yw yn ddim amgen na dwyn nerth y fyddin Brydeinig yno i'r hyn ydoedd ddechreu y flwyddyn ddiweddaf Yr unig ystyr sydd i'r gweithrediad, hyd y gwelwn ni, ydyw fod ein Llywodraeth yn penderfynu rhoddi ar ddeall i Sultan Twrci a'i I Borth nad yw hi am ganiatau, yu y graddau lleiaf, unrhyw ymyriad gan neb pwy bynag yn Nghaer Cystenyn ag amgylchiadau yr Aipht. Gall y Sultan hawlio penaduriaeth ar y wlad ond, ni chaiff ei benaduriaeth fod yn ddim ond enw yn unig. Rhaid i ABDUL HAMID gadw ei ddwylaw yn hollol glir oddi wrthi Ac yn enwedig ni chaniatb, Bryd- ain iddo dra-arglwyddiaethu ar na thraws- feddiannu fel rhan o Twrci unrhyw ran, pa mor fechan bynag, o'r tiriogaethau a berth- ynant yn ddi-gwestiwn i'r Aipht Mae, modd bynag, un elfen yn yr arrgylchiadau sydd 4'i thuedd yn uniongyrchol i osod gwedd o ddifrifwch arnynt Yr elfen neill- dnol hono ydyw fod genym seilian dros gredu fod un cryfach nag ef ei hun o'r tu cefn i'r Sultan. Pe efe ei hun a fuasai yr unig chwareuydd ar yr ochr wrthwynebol yn y ddrama hon, nid yw yn debygol y gwelsid ef byth yn arddangos y fath ystyf nigrwydd pendew ag a wna. Yr hyn y mae drwgdybiaeth cryf yn ei gylch ydyw, fod y CAISAR GWILYM o'r Almaen yn ei awcro a'i gefnogi yn ei annybendod anys- tywalit. Nid yw yr Ymherawdwr WIL- LIAM yn y dymmer oreo er's dyddiau. Ni therfynodd cynnadledd Algeciras ar amgylchiadau Morocco wrth ei fodd o gwbl. Ac i Lywodraeth Prydain y priodola efe y canlyniadau anffafriol yn fwy nag i unrhyw nn arall o'r Galluoedd a gynnrychiolid yn y Gynghorfa a'r dyfaliad yw ei fod yntau yn awr yn talu yr echwyn adref trwy annos y (Sultan, sydd yn gymmaint cyfaill iddo, i beri blinder ac anhunedd i ni yn yr Aipht. A oes gan y Swyddfa Dramor brofion ar y pen hwn, nis gwyddnm. Hyd yn oed os I oes ganddi, nis gallwn ddisgwyl iddi wneuthur unrhyw ddadguddiadau ar y mater ar hyn o bryd Ond, y gred yn y wlad hon ac ar y 0 fandir ydyw fod diplomyddiaeth yr Almaen yn brysurach nag arfer ar lanau y Bosphorus yn y dydd- iau hyn. Wedi y cwbl, nid yctym yn tybio y cymmer ef blaid ABDUL HAMID yn ddigel, gan wne id ei achos yu achos iddo ei hun Digon ganddo fydd ei gymmhell i'w blino. Wedi ei wthio yn ddigon pell, efe a ddywed wrtho am dyuu ei gyro ato, rbag disgyn o'r Hew arno. Gan hyny, disgwyliwn weled pen y gynnen ffol hon yn cael ei dori yn weddolfaan.

OL TROED Y GWANWYN. Y mae'r blodau'n dechreu agor, Blagur ddail sy'n cuddio'r coed; Anian dlos sylo prydferth wisgo Eagid feilison am ei throed GLASYNYS. Fel yna y canal Glaaycys yn ei fuoydau goreu, yn y deroyo dieithriol a melodaidd bwnw o'i eiddo. I Marmuroo y Gragen — Pan oedd awel d?ner, dawel, Mai yn dis- taw sibrwd Uet, Rbodio'r oeddwn byd y feisdon gyda'r gragen wrth fy nghlust.' Yr oedd cryn auaser er pan oeddwn wedi bod yn darllen y Marmuron yn Dgwaith Glaiynye, ond deuai ambell ddernyn o honi i fy meddwl ar nawn Sadwro, ar fy ymdaith i un o oeotydd enwog Eryri. Y tebyg mai gweled troed y gwanwyn oedd yc esboaio'r digwyddiad-y naill ddarlun yn galw y llall o guddfanau'r c6f. Wn i ddim beth ydyw y ffftsiwn mewn botasau yn y tymmor two ond y mae anian, fel yn y gwanwyn y oanai Glaaynyg am dano, yn prydferth wisgo I Esgid feillion am ei throed.' Yn y man daethum i olwg y mynvddau- Carnedd Llewelyn a'r Glyder Fawr, a theimlwn awydd i'w moes-gyfarcb yn Dgeir- iau lslWY13 I Gwlid y mynyddoedd a'r gwylltineb maitb! Wrth droed ei bryniau, fel pererin, Iaith Eistedda i addoli. B'le mlís'r Haw All dynu darlun o'r myoyddoedd draw A grwydrant yn y cwmwl, ac o bell Gyfeiriant Obaith tTla. bydoedd gwell Rbyfedd fel y mae darnau o farddoniaeth, a pbethau a ddarSJenwyd genym ar wahanol adegau 10 ein hoes, yo adgyfodi yn y gWAn- wyn, ac yn rboddi cyonortb wy gwerthfawr 1 ddebongli a mwyobau llawer golygfa yo y wlad. Ac yr oeddwn yn teimlo hyn pan ar fy ymdaith i NANT FFRANGCON, ¡ mai y batdd yw yr arweinydd goreu i neu- add anian, ao i ororau yr Eryri. Awen fel j yr eiddo Glasynya, oedd mor hoff o'r benafol a'r rhamantus awen fel yr eiddo Islwyn, oedd mor ddwys ac ysbrydol ei chyffyrddiad, -dyna'r allwedd i deml natur, lie y mae Iaith yo eistedda i addoli, a rhyw wylder anelwig yn ymdaenu dioa feddyli&u dyn. s Yr o ddwn newydd fod ya darllen rhanau 0 Wild Wales, gan George Borrow, yn yr j argraphiad newydd a rbad sydd wedi ei gy- ( hoeddi yn y gyfres a adwsecir wrth yr enw,, 'Llyfrgell Pawb' ('Everyman's Library'), Y mae llawer o ryw fywyd ac ysbrydiaeth yn y Ilyfr, a diiu fod yr Itwdwr Fn genius yn ei iineli ei hun. Gwyddai fwy [ja'l' rhan I fwyaf o'i gydoeawyr am Gymru-Cymru Fu, I yn enwedig-a chredai mai ar ei wadoau ei huoan y dylai dyn dram wy o'r naill ardal i un arall. Yr oedd Borrow yn gerddwr dan Ii. gamp, ac yn ymffrostio cryo lawer yn ngor- chestion ei draed. Pob parch iddo am gerdded Cymru ar ei hyd a'i lied, ao fira lawer gwarogaeth a dalodd efe ar ei ym- dftith i wUd.»yr cyffredin, ac i feirdd y gor- phenol-Haw Morris, Goroowy Owaio, Twm o'r Nant, &c. Ond wedi'r cwbl, rhaid addef fod ei gyffjrddiad yn drwm ac yn arw lawer adeg; a bod ei ayniadau 'o'r ddaear, ac yn ddaearol.' Tra yr oedd Ghaynys yn clywed rhyw lais eyfrin yn ddistaw sibtwd Ust;' tra yr oedd Islwyo yn penlinio, gyda'r I jiiib, i addoli, yr oedd George Borrow yn siarad, ac yn dwndwr yn ddidiro! Maddylier am dano yn Nant Ffrangcon. Daefch yno ar ei I ymdaith o Gerygydruidioa ond nid ydyw y golygfeydd yn cael nemawr o'i sylw. Sonia am Lyo Ogwen fel lie gwych am byagod, a dywedodd si aydymaith-CYmro ieuaugc- mai ystyr yr enw Nant Ffrangcon ydoedd 'Nant yr iouaingc g'o am fod yr eco yn y graig yn gwneyd tebyg i gyfarthiad yr heigwn ar eu hynt. A dyma'r disgrifiad nesaf o'r eiddo:— I The sun was setting when we came to a small village at the bottom of the Pass. I asked my companion its name, I Ty'oymaes,' he replied, addicg, as he stopped before a sm-ill cottage, that be was going no further, as he dwelt there. I Is there a public house here Y said I. 'There is,' ha replied, 'you will find one a little further up on the right hand.' Come, and take some ale,' said I. I No,' said be. I Why not f I demanded. I am a teetotaller,' he replied. Yr oedd hyny yn 1854, Tybed fod 1 a*r ieuangc a ddywedodd wrth George Borrow ai fod yn llwyrymwrthodwr ar dir y byw ? Chwareu teg iddo am ddal ei dir, a chyfiesu ei gred ddirwestol. Ond dyna I oil a ger 111 1 Wild Wal8 I am Nant Ffr&Bgcoal Pi- chon y dylid cofio fod y teitbiwr yn lluda- edig, a'r haul yn mv,d i Iawr. Y mae linger tro ar fyd er hyny, ac am- bell un yn I tiro rr gwe'l. Nid oes un dafarn yn Ty'nynaes heddyw; ond glfyr celihadon hedd fod f[¡O letty caredig-Iletty fforddolion, ya ngwir ystyr y g&ir. e I • t Daeth y Sabbath ar el hynt. Mor dawel y wlad—'gwlad y mynyddau a'r gwylltineb maith.' Mor wahanol i Sabbath a welsom yn y brifddinas, pan oeddym yn cyrchu i'r addoldy gyda cberbydres danddaearol yr underground railway! Chwytbi awel iacb, ond miniog, drwy neuadd y Nant, I awel deneu, lem,' Gwelid y eira claerwyn ar fynwes lydan y Glyder Fawr. Ond gwenai y briallu ar glawdd yr ardd, a chlywid bref- iadau yr *yn ar y llethrau pell. Dyma eu tymmor hwv, a mawr yw gofal yr amaethwr a'r bugeiliaid am danynt. Rhaid i ni eu hesguaodi &m golli'r moddion' yr adeg bon o'r flwyddyn; mae cymmaint o draffertb efo'p$ryn bacb. Yn bollo) fally, gyfeilliou mwyn! Gwnawn ein goreu, fel y g»llom, ac edrychwcb cbwitbau ar 01 yr *YD. Credu yr ydym y cewch chwi fendith y Sabbath mewn ftordd arall, a hyny gan yr Hwn a ddwg yr -va yn ei fyowes, I y Bugail mwyn o'r fief a ddaeth i lawr.' Yr oedd eymmanfa gerddorol wlithog a phoblogaidd wedi cael ei chynnal yn Jern- salem — 'Jerusalem' Bethesda — ychydig amser yn flaenorol i'r Sabbath hwn yn Nant Ffrangcon. Cafodd amryw o hen donau anwyl Cymru gyot eu hadgyfodi, a'u canu gyda bwyl a gwres. Yn eu plith yr oedd • Diadem] ar eiriau I Jme. Hughes,' yr em- boniwr:— Clodforwch enw Mab Daw IOn, Angylion gwynion gwawr, O! deuwch a cboronwch Ef Yn llywydd nef a llawr. A I G wi n Ila n,' gyda'i nodau hyfryd, ar eir iau Pantycelyn:- Pererin wyf mewn anial dir, Yn crwydro yma a thraw; Ac yn rbyw ddisgwyl bob yr awr Fed ty fy Nhad ger Haw. Yn chwanegol at y rbai'n, a'a cyffelyb, cenid tonau diweddar, megys Resolven' a 'Naziretb,' toneu sydd wedi ea nawaeiddio gan ysbryd y diwygiad: Canwyd y tonau oehod yn y gwasanaeth hwyrol yn Ty'oy. maep, dan arweiniad medrus Mr. Henry Griffith ac y mae yr argraph a wnaeth yr oil-ac un yn eowedig-ar fy meddwl yn debyg o aros yn hir. Yr oeddym yn canu 'Nazareth,' ar yr emyn dyner bono :— Dros bechadur buost farw, Dros bechadur ar y pren. Daethom at y pennill olaf Arglwydd, rhaid i mi gael bywyd Mae fy meiau yn rhy fawr, Fy euugrwydd sy's eydbwyso A mynyddau mwya'r llawr! Mor briodol y lii?,iell Drwy fferestri yr addoldy gwelem y mynyddan mawr, a chyag- ohu'r hwyr yn ymdaenu droetynt. A ddarfu i ni feddwl o'r blaen fod euogrwydd' dyn yn ydbwY8 â'r rhai'n mynyddau mwya'r llawr?' Os fe!!y, pa beth a geir i'w symmad 1 Ond yn yr eili&dau hyny, pan •oeddym yn canu am'enogrwydd fel myn- yddaa'r byd,' dyua belydr o oleuni—goleuni feanil wrth faeailid-ya goreuro copa'r myn- ydd draw, ac y mae yr olygfa a'r pennill yo gal-,iio, yo gweddnewid yn y far. Rhad faddeuatit 1 gwawria bellacb, Gwn" garcharor caeth yn rhydd, Fu'n ymdreiglo mewn tywyilwcb, 'N awr i weled goleu'r dydd Do, gNelEiom 6; troed y gwanwyo yn Nant "Ffrangcon—oi ei droed yn y meusydd gleis- ion 61 ei droed ya y eyssegr I Boreu dranoetb yr oeddym yo dycbwelyd, ac ya cael ein temtio i syilu drach ein cefn, gan sibrwd liineil»u Csiriog, yn ei ddiwedd- eb ardderchog i Alun Mabon:- Aros mae'r myDvddau mawr, Rhuo drostynt mae y gwynt; Clywir etto gyda'r wawr, Gin bugeiliaid megys cynfc; Etto tyfa'r'llygad dydd,' O gylcb trsed y graig a'r,-]ryD» Ond bugeiliaid newydd sydd Ar yr hen fynyddoedd byn » ——■ "Ttff

Y CYMDEITHASAU DIRWESTOL A'R AELODAU SENEDDOL CYMREIG. AR y 9fed o Fai bydd i'r aelodau seneddol droB Gymrn dderbyn dirprwyaeth yn Nh y Cyff- redin oddi with Gyoadeithas Ddlrweatoi Gogl edd a Deheudir Cjmru, yn gystal a chymdelth- asan dirwestol eraill yu y Dywysogaeth. Amcan y ddirprwyaeth fvdd gwasgu ar y blaid eeneddol Gymreig hawllau CJUlru i gael fcrin- iaeth mewn cyssylltiad i'r ddeddfwriaeth drwyddedol y senedd-dymmor nesaf. Y mae'n bossibl y bydd I ymdrech gael el gwneyd i sier- hau troeglwyddiad yr awdnrdod a alluoga t Gymru, nid yn unig i ymwneyd &'r cweatiwn p gau y tafarndai ar y Sabbatb, ond &'r fasnaoh mewn diodydd meddwol ya gyitrodingl 9. fçW1\ ei §t ban.