Baner ac Amserau Cymru

Y CYMMYLAU YN CHWALU. BYDD yn dda gan y darllenydd ddeall fod M. DBLCASSE, Gweinidog Tramor Ffraingc. wedi penderfynu aros yn ei swydd. 0 r hyn lleiaf, aros ynddi am ryw dymmor. Rhydd hyn lawenydd nid yn unig i ni yn y wlad hon, ond hefyd i bob perchen barn a synwyr trwy Ewrop. Gormod, yn ddiau, a fuasai dyweyd y cawsai yr awrlais ei droi yn ei ol pe mai ymaith y mynasai efe fyned. Addefir ei allu a'i fedrusrwydd; ond, nid ydyw ei wladweiniaeth wedi bod yn berffaith yn mhob peth a chan Brydain Fawr y rhoddwyd yr attalfa fwyaf arni, yn ddiau, ynglyn ti helynt Fashoda, yn y Soudan, amryw flynyddoedd yn ol, pan y bu yn rhaid iddo alw yr hynod Filwriad MARCHAND yn ei ol o'r lie hwnw. Oni bae am yr hyn a wnaeth efe y pryd hwnw y tebygolrwydd ydyw y buasai rhyfel fawr wedi tori allan rhwng Prydain a Ffraingc. Ar y cyfan, modd bynag, yr ydym yn rhwydd gyfaddef mai gweithiwr cryf ac egwyddorol o blaid heddwoh ydvw M. DELCASSE wedi bod ar hyd ei yrfa faith yn Swyddfa Dramor y Weriniaeth gymmydog- aethol. Nid oedd gan Ffraingc yr un gwladweinydd a fuasai yn medru llywio ei gwladweiniaeth dramor mor ddoeth a deheuig a'r gweinidog sydd newydd ail ymaflyd yn ei ddyledswyddau, a'r hwn a barha i ddal ei afael ynddyct, ni a obeith- iwn, am dymmor maith etto, Ar yr adeg bresennol, pan y mae tynged y Dwyrain Pell yn y g orian, a'r helynt a godwyd gan ffolineb ymherawdwr yr Almaen ynglyn & Morocco etto heb ei gwbl benderfynu, yn sicr, trychineb o'r mwyaf a fuasai ei weled ef yn gollwng yr awenau o'i ddwylaw, ac un ammhrofiadol, heb feddu ei bwyll a'i arafwch ef, yn eu cymmeryd i fyty yn ei le. Ar yr ystyriaethau hyn, yr ydym yn ddiolchgar nad oes cyfnewidiad i fod. Trwy ei benderfyniad doeth y mae pob enbydrwydd, am y foment, wedi ei osgoi. Ar yr un pryd, yr ydym yn rhwym o chwanegu nad ydyw sefyllfa y gwIadwein- I ydd Ffrengig galluog yn debyg, o lawer, o fod iddo yn wely tawel ac esmwyth. Y bydd llawer o'i gydwladwyr yn sicr o edrych ar ei waith yn tynu ei ymddiswyddiad yn ol fel prawf dymunol o fethiant y cynllwynion Almaenaidd i'w gael ef allan o'r ffordd sydd ffaith nas gall ammheuaeth fod yn ei chylch. Ei fod ef yn cael edrych arno gan Ganghellydd yr Almaen fel gwrthymgeisydd cryf am enwogrwydd gwladweiniol, a chan wleidwyr a newyddiaduron yr ymherodr- aeth gydag eiddigedd fel dyn rhy gryf sydd amlwg, hyd yn oed cyn i firi Morocco godi o gwbl. Pe na buasai ganddynt unrhyw reswm cryfach, llawenycha llawer o Ffrangcod ei fod ef wedi dyfod yn ei ol. Eu rheswm uchaf, modd bynag, ydyw eu teimlad fod anrhydedd eu gwlad yn weddol ddiogel yn ei ddwylaw medrus ef. Ar yr un pryd, nid ydym heb wybod fod yn mysg ei gydwladwyr fintai gref nad ydynt yn teimlo yn garedig tuag ato, ac mai mel ar fysedd y rhai hyny a fuasai ei ymneilldnad. Y brodyr anfrawdul hyn ydynt yn rhoddi pob drygair iddo, ac yn camliwio ei weith- redoedd yn anfad. Er's blynyddoedd ceis- iant gwmpasu ei gwymp; ac am ei fod ef wedi tynu ei ymddiswyddiad yn ol teimlant yn dra chythruddedig. Efe a a yn mlaen gyda'i orchwylion heb gymmeryd arno glywed y rhai hyn, ni a fawr hyderwn. Nid ydyw pob peth ynglyn a Morocco wedi ei benderfynu, fel yr awgrymwyd. Er hyny, nid oes achos pryderu. Diau y dygir yr Almaen i gydnabod fod Ffraingc yn meddu mwy o fuddiannau yn ngwlad y Mftriaid nag y dichon hi eu hawlio. Yr hyn sydd anesboniadwy ydyw, y modd yr esgeulusodd M. DELCASSE hysbysu yr Almaen fod cyttnndeb wedi ei wneyd rhwng Ffraingc a Phrydain ynghylch y wlad. Ffaith arall, dymunol i'w hadrodd, ydyw fod ROJHDESTVENSKY a'i lynges wedi hwylio o Fau Kamranh. Bu ef a'i lynges yn ymlocbesu yno am o ddeutu deng niwrnod, pan nad oedd ganddynt hawl i fod yno ond am bedair awr ar hugain o dan y deddfau cyd-genedlaethol. Nid oes gan neb di- ragfarn air i'w ddyweyd ond canmoliaeth i Japan am ddyrchafu ei chri yn gryf, ond moesgar, mewn gwrthdystiad yn erbyn gwaith Ffraingc yn caniatau yr hir arosiad hwn yn ei dyfroedd. Nid oes synwyr yn ngwaith gwlad ganolog yn caniatau y fath fantais mewn adeg o ryfel i un o'r pleidiau yn y cweryl. Ddarfod i ROJHDESTVENSKY fanteisio yn llawn ar ei gyfleusdra sydd uwch law pob ammheuaeth. Pwy, am foment, a all beidio credu iddo ofalu am lanw ei longau a gl6, eu cyflenwi ag ystor- feydd, a'u gwneyd mor barod ag y geliir ar gyfer y frwydr a TOGO sydd, yn marn pawb, yn awr ar fin cymmeryd He, os nad eisoes wedi decbreu ? Ond, o'r diwedd, y mae efe wedi cael gorchymyn pendant i symmud yn ei flaen, a hwnw yn orchymyn nas meiddiai anufuddhau iddo, pa mor ymarhous bynag oedd efe i droi allan i wyneba ei ffawd. Yn 01 y brysnegesau a geir o ffynnonellau Ffrengig efe a ymadawodd o'i loches glyd ganol dydd y Sadwrn diweddaf. Yr esgus pa ham na fuasai gorchymyn i'r perwyl hwn yn cael ei roddi iddo yn gynt ydoedd yr anhawsder i ddal cytnmundeb ag ef. Ond ymddengys erbyn hyn fod yr anhaws- der hwnw wedi diflanu yn weddol rwydd pan y dechreuodd Llywodraeth Japan ofyn o ddifrif am ymadawiad y llynges Rwss- iaidd, a hawlio ar Ffraingc i fod yn drwyadl ffyddlawn i'w hammhleidgarwch. Dywedir wrthym yn mha gyfeiriad y mae ROJHDEST- VENSKY wedi myned. Tueddwn yn gryf i ammhea gwlrionedd hyn. A dyweyd yn gynnil 8tn riano, y mae hysbysrwydd o'r fath ar ei wyneb yn hynod, ac yn berffa th xroea i bob arferiad. Mewn cyfelriad gogleddol yr hwylio id e'e. A cbymmeryd yn ganiataol fod gwirioued 1 vncdo, yna rhaid ei fod ef ei byn heddyw (dydd Mercber) yn rhywle tua phen deheuol Formosa. Ac yno y dywedir yr erys y Llyngesydo TOGO yn dlsgwyl am dano. Ond ar y dybiaeth fwy lebygol mai cam- arwelriiol-fwriadol felly—yoyw y frys. neges hon, ha vddach genym gredu mai tua'r debea (ao n'd tUiI.'r gogle-id) y cymmerodd ROJDESTVENSKY ei lonaaa, i oror Ynysoedd Natuna, i ddisgwyl am i ysgwadron y Llyngesydd NIEBOGATOFF i ymnno ag ef. Yno gallat aios yn lie:- ddiogel, heb ofni I TOGO a'i ly ngea s/rthio ar et wartbaf, a bod yn ddigon pall hefyd oddi with focd on a cbyfleusdeiau i orchymynion annymunol ei gyrhaedd.

DAMWAIN AR Y FFORDD HAIARN GER HUDDERSFIELD. DAU DEITHIWR WEDI EU LLADD. PRYDNAWN dydd Gwener y Groglith cymmer- odd gwrthdarawiad le o'r tu allan i orsaf Hud- dersfield, yr hwn a derfynodd yn marwolaeth dau o. bersonau, ac mewn vi VI ed i amryw ber- sonau eraill. Yr oedd y tiea 1.50 o Bradford yn dynesu at Hudderefield; ac wedi iddo basio y ffor-boiit (viaduct) cyfarfyddwyd ef gau beiriaut a thri o gerbydau perthynol i Gwmpeini Ffordd Haiarn Llundain a'r Gogiedd Orllewin. l'r. cerbyd cyntaf a'r ail y gwnaed y niwed mwyaf trwy y gwrthdarawiad. Cafwyd allan yn bur fuan fod dyn wedi marw trwy i'w gorph fyned o dan olwyn yr ail gerbyd. Daethpwyd o hyd i wraig heb fod yn mheil oddi wrtho, yr hon a fu yn dihoeni am tua dwy awr, ond bu farw yn sydyn wedi hyny. Sym- mudwyd amryw bersonau i Ysbytty Hudders. field. Enwau y personau a laddwyd oeddynt Ralph G. Farrand, Blackburn Road, Birstall a Catherine Yates Milne, 48ain mlwydd oed, gwraig weddw, Belgrave Street, Leeds. Yr r oedd Farrand ar ei ffordd i Longwood, ger Huddersfield, i briodi. Adroddid fod y psrsouau a niweidiwyd yn dyfod yn mlaen yn toddhaol. =&

XVII.—SYR GEORGE NEWNES. [Gan "BEEN GWILSYN.'] PWT o ddyn tew, graenus, gydi llygfiid bycham, aeliau trymion, talcen llydBn, a gwyneb tyner, ydyw Syr George, a phrawf byw o acwiredd y ddiareb ex nihilo, nihilo fit,' drwy y ffaith ei fod o ddim wedi gwneyd ei bunan yn filiwnydd. Brodor o swydd Gaerefrog, magwifi llawer o lenorion Saesnig, ydyw,ac yn y sir hono, mewn cartref tlod.,idd, y breuddwydiodd gyntaf am fod yn barchenog papur newvdd. Wedijderbyn peth addysg mewn ysgol elfenol yn Silcoates llwyddodd, ar ol llawer o drafferth, i t-ael myn- ediad i mewn fel ysgolor i ygol enwog Dinas .Llundain, yr ysgol yn mha le yr ad.)ysg yd yr Anrhydeddns H. H. Aequit-h, K, C., A. S. a niter 0 wleidyddwy r adnabyddns. :0: :o: :0: 0 ddentu yr aceg y gorphenodd ei addyeg yr oedd Mr. J. Passmoie Edwards, y dyngarwr clodfawr, yn dwyn ei newyddiadur dyddiol, yr Echo, i fri angbyffre iin; acnid hir y bu Newnsa ienangc cyn darg^nfod y buasai papur wyth. nosol.arslinellau colofn y chwedieuou yn yr Echo yn sicr o fod yn bottlogrddd a llwyddian- nus. Felly, pender fynodd wneyd ymgais yn y cyfeiriad hwn. Y Tit-bits, melus dameidian o bob peth dyddorol a d&r!lenadwy, oedd ei anturiaeth gyntaf. Bu yn Ilwyddiant di-attieg. Yn mhen deuddeng mis yr oedd cylchreiiad ei wythnosolyn wedi gor-ragorij ei. 'obeithion uchaf; a blwyddyn nen ddwy yn ddiweddarach yr oead wedi casgiu cyfoeth ddigon i gychwvn cyhoeddiadau eraill. :o: :o: :o: Erbyn hyn mae ganddo nifer o wythnosolion a misolion sydd yn dwyn elw tywysogol iddo. Efe ydyw perchenog y Strand, yn mha un y cyhoeddodd t Sberlock Holmes, nofel Conan Doyle, y Sunday Strand, y Wide World Magazine, yn mba nn y cymruerwyd ef i mewn gan De Rongemont, efelfcbydd awdwr Robin- son Crusoe, y Grand Magazine, y goreu o'r cwbJ, a'r uewyddiadur y Westminster Gazette, y newyddiadur mwyaf enwog, yn benaf ar gyfrif digrif iuniau galluog Mr. Caruthers Gould, a newyddiaduron eraill; rhai o honynt yn Neheu- barth Cymru. :o: :0: :0: Gellir dyweydfyn ddibetrus fod pob un o'i gyhoeddiadan, fel rheol, yo lan, ac yn cael eu golygu yn fearos gan ysyolorion talentog. Ond yn anuniongyrchol, modd byoag, y mae Syr George wedi creu chwyldxoid er gwaech yn y byd newyddiadurol. Yn ei swyddfa ef y der- byniodd Syr Alfred Harmworth a Mr. C. W. Pearson, cyfaiH diffynitoliol y gwr o Bir- mingham, eu profiad, a thrwy ynigeisio diiyn yo llwybran anturiao:thnl< Syr George, y mae y ddeuddyn a enwyd wedi troi nn agwedd o newyddiaduriaeth yn ddrewdod, a thrwy y baldordd cableddus a gyhoeddent yn gwneyd llawer o ddrwg i'r wlad yn gyffredinol. :0: :0: :0: Ymgais Syr George oedd codi safon newydd* iaduron, a chyda r Westminster Gazette mae wedi llwyddo, ac wrth gelS'ü codi esifon y papyrau boreuol gydii'r Daily Recorder col odd filoedd o bannau. Mae ysbryd Ethyddfryciia yn fyw vn mhob un o'i gyhoeddiadau, ac mae yn dci-ddadl fod y gwaith ammbris/aiwy a gyfliwnodd i'r blaid gyda llenyddia th hen ya slawn teilyngu y farchogaeth a dderbymodd. :0: :o: :o: Daeth yn aeloct o Dy y Cyffredin gyntaf fel cynnrychiolydd Newmarket, ya swydd Caer- gtawnfc, yn 1885; a chytmrychiislodd yr un lie hyd 1895. Mae wedi pr< fi ei hnnan yn iach ar bob pwngc yn y rhagien Ryddfrydig, ac wedi cyfianu llawer o gyfteth i'r amcan onyrwyddo y gwaith mewn pel thynas in dynt yn mlaen. Fel aelod yn y senedd Lid ydyw wedi bod yn llwyddiant digymmysg, ac fel aelod Cymreig mae ganddo lawer iawn i'w ddysgu. o: o: :o: Fel areithiwr un gwael ydyw. Y mae ei draddodiad yn rhy annhtefcus ac aflêl, a'i ffeithiau sychion yn rhy ddifywyd. Nid ydyw wedi t;addodi un araeth dros unrhyw fesur gwerth ei chyhoeddi. Llewyrcha fwy fel darilenwr a meddyliwr nag fel siaradwr. Mae yn darllen mawn wythnos fwy nag a wna llawer o'i gyd-aelodau mewn blwyddyn. Fel meddyliwr mad yn wreiddioi, a medca allu anghyffredin i ddariien meddyliau ei ddarilen- wyr. :o: :o: :o: Wedi colli ei tedd yn 1895 bu am ysbaid ar y ciwt, hyd y cymmerodd etholwyr Cymreig drugaredd arno i'w anfon yn ol fei u a o aelodan Abertawe. Mae yn Ollll <d dtegwyl iddo fel Sais fod yn gyfarwydd a dyheadau y Cymry; a hyd yn hyn nid ydyw wedi dangos, mewn modd ymarferol, fawr u wybodaetb. Ond gellir bod yn sicr y bydd iddo, gyda'i lo^el; a't alia yn gyffrediDol, wneyd ei oreu, yo ei ffordd ef, i gynnorthwyo pob aches Cymreig. o: :o: :o: Nid yw safon ei gyssondeb yn y Tý wedi bod yn uehel. Fe allai fod hj ny yn ddyledus i'w bererindod ar y Cyfandir, ac i amiedd ei orehwylioa Gan ei fod yn gallu gwasanaefchu ei blild mor ragorol y to allan i'r eenedd, nid hollol deg fyddai i ni bwyso gortcod ar hyn. :o: :0: :o; Mae Syr George yn un o'r gweithwyr hyny sydd a hawl di os i gydnabyd,iaeth uchel o'n llafur. Ond yr ydym yn amtnheu -ilat eu hanfon i Of y Cyffredin ydyw y modd goren i estyn anrhydedd lddyct. Eithaf peth fyddai i'r prifweinidog Rhyddfrydig nesaf ddethol gweithwyr selog fel Syr George, a'ti hanfon i yr Arglwyddi, Bydd ar y R&yddfrydwyr eisieu mwyafrif yn y ty hwnw cyo y ggllir el ddinystrio, a chyn y gellir dadsefydiu yr hen Eglwys, neu gael meur addysg cyflawn, a mesur tir boddhaol i amaethwyr Cymreig.

AMGUEDDFA A LLYFRGELL GENEDIJAETHOL I GYMRU HYSBYSIR, mewn modd swyddcgol, y bydd i'r pwyllgor o'r Cyfringynghor a bennodwyd i ystyried a pheDdertynu pyngciau neillduol cyssylltiedig a sefydii d yr amgueddfa a r llyfr- gell genedlaethol yn Nghymru gynnal eu cyfarfod cyntaf dydd Sadwrn, v;ai 13eg. DyUi pob hysbysrwydd, &e. a fwriedir ei roddi o flaen y pwyllgor fod yn llaw clerc y cyngbor lawn ddeng niwrnod clir cyn y dyddiad crybwylledig.

i'w ddwyu i fyoy yn y Ilynges. Yno, am ei fod yn fachgen o alluoedd disglaer, dringodd i uchaf ei res yn fuan. Diangodd ymaith i'r m6r; ac ar ol myned trwy anturiaethau ihyfeddol daeth i swyddfa llysgenad Rou- mania yn Athen, prifddihas Groeg, gyda chais am iddo gael ei anfon adref. Ei wrthod a gafodd. Yn y faD, er nad oedd efe namyn bachgenyn un mlwydd ar bymtheg oed, taniodd fwled i'w fynwes ei hun, a ba raid ei gymmeryd i'r meddygdy. Tra yn gorwedd yno ba y Frenhines OLGA, 0 Ddenmarc, ar ymweliad ag ef, a'r olwg druan- aidd oedd arno a barodd lddi wylo dagrau tostari uwch ei ben. Gorchymynodd am i bob tynerwch gael ei ddangos taag ato. Deuai i'w weled bob wythnos. Ar derfyn y tn mis talodd am ei anfon adref. Oddi cartref y mynodd fyned drachefn. Y tro hwn i Paris yr aeth efe. Yno dechreu- odd astudio y gyfraith. Ond, Dii efrydydd yn unig oedd. Lleidr hefyd. O'r Louvre Bon Marche, a manau eraill, lladrataodd gyda'r fath fedr a llwyddiant nea dyfod yn alluog i ddodrefnu palasdy bychan, cadw dau o ger- bydau, ac 'entro thoroughbreds I i'r rhedegfeydd. Cyn bod yn bedair ar bymtheg mlwydd oed yr oedd wedi ei ddedfrydu i bedair blynedd o garchariad am ladrata yr hyn a gyfrifid yu werth ugain mil o bunnau. Llwyddodd i ddi angc o'i garchar; a'i flynyddoedd dilycol yn Ewrop ac America oeddynt drylawn mewn dig- wyddiadau rhyfedd, ac anhygoel, yn mron Collodd filoedd o bunnau yn hapchwareuon Monte Carlo. Priododd ddynes a berthynai i un o deuluoedd mwyaf pendefigaidd yr Almaen. Achubodd *r a gwraig newydd bnodi rhag boddi yn Llyn Constance pan ynofar ea melfis Lladrataodd arian yn Lucerne pan oedd hi wedi myned yn brin arno. Daliwyd ef yr ail waith yn Frankfurt. Yn un o benuodau olaf ei lyfr sonia am ei ymgyrchoedd ysbeilgar yn Berlin, y rhai oedd- ynt tu hwut-pob rhai blaenorol yn eu beiddgar- wch, a therfyna trwy adrodd ei hanes yn y gwallgofdy, i'r hwn y traddodwyd ef gan farnwyr a meddygon prifddinas yr Almaen am ei oes. Sonia hefyd am y modd y diangodd o'r He hwn drachefn, ei ddychweliad i wlad ei enedigaetb, ac am ei benderfyniad i droi dalen, a dilyn bywyd newydd" Hwnt i'r Werydd. Yn y newyddiaduron Indiaidd a gyrhaeddas8 ant i'r wlad hon yr wythnos ddiweddaf ceir hanes am ddywalgi yn ymosod ar foneddwr o'r enw RICKETTS, a swyddog arall, tra wedi myned allan i saethu. Gan un o'r fiutai clwyfwyd dy- walgi, ac aethant ar ei ol. Cawsant ef ar lawr, a'i ben wedi ei droi oddi wrthynt. Taflodd RICKETTS gareg ato. Yn y fan neidiodd y bwystfilar ei draed a rhutbrodd tuag ato. A chyn y gallai y g*r danio yr oedd y dywalgi wedi ei darawi'rllawr a'i anafu ynddifrifol yn.ei ysgwydd, Oni bae fod cymmhorth wrth law buasai wedi ei ladd. Ond, saethwydef ynfarw gan eigydymaitb. Buraid tori braich Mr. RICKETTS ymaith yn m6n ei ysgwydd. Mae yr Arlywydd ROOSEVELT newydd anfon ei ddarlun, gyda'i enw wrtho, i ddynes sydd yn byw yn Bangor, Unol Dalaetbau yr America, am ei bod yn nain pan nad yw hi ond deng mlwydd ar hugain oed. Priododd yn dair blwydd ar ddeg oed; ac y mae ei merch hynaf, geneth un mlwydd ar bymtheg, newydd anrhegu ei phriod a bachgen-faban braf. Y Parch. Mr. KENNEDY, cenadwr o'r America a lofruddiwyd yn KuhoDghuin, deugain milldir o Kangchan, yn China, gan wylliaid. Trefna Llywodraeth Japan yn hollol ddi-dra- fiferth i gael echwyn garfcref unwaith yn rhagor o gau miliwn o yen. Am wrthod myned i Japan gyda nwyddau gwaharddedig mewn rhyfel y mae morwyr dwy agerlong wedi eu hanfon i garchar am dri mis gan yr awdurdodau yn Hong-Kong. Ond, y tebygolrwydd cryf ydyw y byddant oil yn cael en rhyddhau yn fuan, a'r ddedfryd yn cael ei dirymu. Dywedir fod y Count LAMSDORF ar fin rhoddi ei awydd i fyny fel Gweinidog Tramor Rwssia; ac mai y Count MURAVIEFF y llysgenad presennol yn yr Eidal, a fydd ei olynydd. Yn Calcutta, yr wytbnos ddiweddaf, yr oedd cant yn marw bob dydd o'r plh du. Bwriada Llywodraeth Belgium wneyd hel- aethiad enfawr ar borthladd Antwerp, am draul 0 ddeng miliwn o bunnau. Cymmer y cynilut, ddeng mlynedd i'w gwblhau. 0 Lundain a Paria y bwriada dyweddi Ty- wysog Coron yr Almaen gael gwiegoedd ei phriodas. Yn natqriol y mae gwniudyddesau ei gwlad yn ffyrnig eu gwala. Credant y medr- ant hwy bwytho cystai a neb yn y naill na'r llall o'r ddwy ddinas, a throi gwaith allan a fydd yn deilwng yn mhob ystyr iddi hyd yn oed ar ei diwrnod mwyaf llawen. Chwanegir yn fwy fyth at eu digofaint gan y ffaith mai arian y trethi fydd yn myned i dalu am y gwisgoedd hyn. Rhagwelir yn y peth esiampl ddrwg, hefyd, i rai is ar y safle, ond etto yn ddigon goladog i, yrn en harchebion oddi cartref. Ofair y myn rhywan wneyd y peth yn gwest- iwn yn y senedd.