Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
20 articles on this Page
Hide Articles List
20 articles on this Page
SIBRWD AM RYFEL YN NGOGLEDD…
News
Cite
Share
SIBRWD AM RYFEL YN NGOGLEDD COREA. Boreu ddydd Gwener. Daw adroddiac1 o St. Petersburg i'r Japaniaid dâobelenu Niuchwang, a glanio corphluoedd, gyda'r ainoan o ymuno â'r rhai a dybid oedd wedi glanio yn ddiweddar yn I!.gos i enau yr afon Yalu. Adroddir yn mhrifddmae Corea fod brwydr wedi cael ei hvmladd yn gynnar yr wythnos bon yn agoa i Wiju, Cydnebydd gohebydd newyddiadur yn St. Petersburg fod y Japaniaid yn glanio corphluoedd ffres bob dydd i'r deneu-ddwyrnln o enau yr afon Yalu, a bod Wija a YoBghampho—dau le pwysig --yo oael eu meddiannu gan y Japaniaid, y rhai sydd yn oodi eaerfeydd mewn ileoedd ueilldaol ar Iii., yr afon. Y mae yggowtiaid y Japaniaid ar vnysoedd yr Yalu. Ar yr ochr ddeheu y mae y Rwsaiaid yn gwneyd parotoadau bywiog ar gyfer brwydr. Y maey Oossactaid a wneethsnt eu hymddang oalad yn ddiweddar yn y gogledd-ddwyrain o Corea wedi myned yn mhellaoh yn mlaen i'r deheu ac adroddwyd am danynfc ddiweddaf yn Penk-chyong, ychydig bellder o Ham-Heung. Cychwynodd y Llyngesydd Skrydloft o St Petersburg ddoe, i gymmeryd yr arolygiaeth Iyngesol yn Mhorih Arthur. Rhofidwyd banllefall uohel o gymtneraiiwyaelh iddo ar ei ymadawiad. Y mae yna geisiadau 1'iosog ya Swyddfa Ryfel Japan oddi wrth ddvaion, o bob oed, am ganistid i fyned i'r ffrynt Yr oadd Uawer o'r personau oedd yn gwnsyd y cain yn ei aiwyddo &'u gwaed eu hunain, ac yr oedd liawer o'r caisiadau wedi oael eu hyegrifenu i gvd & gwaed.
YMOSODIAD ARALL AR BORTH ARTHUR.…
News
Cite
Share
YMOSODIAD ARALL AR BORTH ARTHUR. Y JAPANIAID YN GLANIO YN AGOS I'R AFON YALU. Boreu ddydd Llun ER el bod yn debygol iawn tod Bymmudiadan pwyeig ar gymmeryd lie, os nad ydynt wedi cymmeryd lie, ychydig o newyddion adderbyn iwyd heddyw o faes y rhyfel. Dywed gohebydd o Chifu i Borth Arthur gael ei dUnbelenu drachefn prydnawn Sabbath; ond nid ydyw yn rhoddi unrhyw fanylion, ond Vn unig fod y tan to wedi pathao am ddwy awr ac nid oea yna ddim gwefrebau eraiH ar y pwngc, swyddogol nac answyddogol. Adrodda y Rwsaiaid fod pob peth yn dawel ar yr Yalu ddydd Gweaer; yr hyn a olyga, y mae yn ddïau, nad oes yno ddim ymladd 0 bwyawedi cymmeryd lie. Dangosa y gwefrebau o Seoul fod y Japania!d yn gwneyd ymdrech i ymsefyd!u yn nifer lliosog ar yr afon, a bod y Rwssiaid, ar yr ochr arall, yn codi cierfeydd, lIe nad ydyw dyfnder yr afon ynddi ei hua yn ddigon o amddiffyniad. a
LLONGAU RHYFEL RWSSIA YN GENSAN.…
News
Cite
Share
LLONGAU RHYFEL RWSSIA YN GENSAN. DINYSTRIO UN 0 LONGAU JAPAN Boreu ddydd Mawrih. Y PRIF newydd beddyw ydyw fod y llyngea Rwasiaidd yn Viadivoscock, yr hon sydd wedi bod yn gorwedd yno cyhyd fel yr oedd pobl yn caron wedi anghofio ei bodolaeth, wedi mentro cymmeryd yr ochr ymosodol. Boreu ddoe gwnaeth dan o fadau torpedo, y rhai oedd yn rhwym o fod wedi dyfod o Vladivostock, eu hymddangosiad yn Gensan; a phan welsant I ftgerlong Japanaidd fechan, suddasant hi. Dywed y newyddion diweddaf o ffynnonellau Rwssiaidd fod pobpeth yn dawel yn Mhorth Arthur a'r afon Yalu y Sabbath. Gwada y Cadfridog Pflug fod y Japaniaid wedi croesi yr Yalu. o
YMGAIS I FRADLOFRUDDIO y CADFRIDOG…
News
Cite
Share
YMGAIS I FRADLOFRUDDIO y CADFRIDOG KUROPATKIN. YN ol gwefreb a dderbyniwyd o St. Petersburg darfu i ddau Japaniad oedd wedi ymwisgo fel cardotwyr Chingaidd wneyd ymgais i fradlof- ruddio y Oadfridog Kuropatkm yn ystod ei ymweliad a Niuchwang, ryw ychydig ddyddiau yn ol. Llwyddasant i sidyriesu at y cadfridog, M i slarad ag ef, pan y sylwodd dau o'r gwyl wyr Cossacaidd, y rhai sydd yn dilyn y Pencad- lywydd bob aniser, ar un o honyot yn rhoddi ei law o'r tu fown i'w ddillad, pan y tarawodd ef ar lawr. Cymmerwyd gafael yn y dynion yn dd'oed, a cbafwyd eyllill arnynt: a gwelwyd mai Japaniaid oeddynt.
LLANBRYNMAIR.
News
Cite
Share
LLANBRYNMAIR. Marwolaethau.— Y Sabbath, y lOted cyfisol, bn farw Mr. Hugh Williams, Eegair, yn 69 mlwydd oed. Cafodd Mr. Williams ei adael yn amddifad pan tua dwy flwydd oed, pryd y cym- merwyd ei ofal ef a brawd hynach-y diweddar Mr. John Williams, Liverpool House, Aberdyfi -gan ei ewythr, Mr. John Evans, Doleneglwys, 81 nHyfi. Daeth Hugh Williams i'r Esgair, Lhnbrynmair, tua 45 miynedd yn oJ. Bil yn brtod d'hvywaith. O'r wraig ddiweddaf, yr hon a'l rhagflaeuodd tUB, dwy flynedd yn oi, cafodd naw o blanfc, yr on yn tyw, y mab hynaf ydyw Mr. W. Pugh Williams, blaenor yr eglwye Wesleyaidd yn y lie. Ei ail fab ydyw y Parch, ftehn Hugh Williams, gweinidog y Wesleyaid yn Pontrhydygroes. Cydymdeimlir yn fawr a'r plant yn eu colled, yn neillduol felly ag un o'r merched sydd wedi ei chaethiwo i'w hystafell er's blynyddau lawer. Yr oedd Mr. Williams yn dwyn mawr sel dros ei enwad, er Jn meddu y parch dyfnaf i eawadau eraili. irwy ei ymdrech ef a'r diweddar Mr. John Roberts, Pandy, yr adeiladwyd capel y Wesley, aid yn Llanbryumair. Yr oedd yn Rhydd- frydwr goleuedig ac egwyddorol, yngymmydog tawel a charedig, yn gymmwynasgar, a'i ael- wyd yn enwog am lettygarycLL. Er ei fod yntau wedi gaeihiwo i'w df er's dros bymtheng mlynedd, cymmerai ddyddordeb dwfn yn mhrif byngc au y dydd, yn wladol a Chrefyddol. Y dydd lau canlynol daeth tyrfa i dalu y gymmwynas ol^f i'w weddillion, pa rai a oeonwyd wtth ocbr ei briod yn mynwent newydd yr Annibynwyr wrth yr Hen Gapel. Gweinyddwyd wrth y ty, yn y eaprl, ac wrthy beddgan y Parchn, D. Roberts, Ty Ceryg; E I leaac, Corris; J. Felix, Corwen; S. Robertll, Llanbrynmair; y Mri. vV. Lewis, Machynlleth, a E L. Rowlands, Aberdyfi Boreu ddydd Ian diwedd f bu farw Mrs Ellen Breese, priod y diweddar Mr. John Breese, Winllan, yn 86aio mlwvdd oed. Bu yn nychu yn hir, a chafoid gy?tudd caled. Yr oedd yn wraig riawet heddychol, a gweithgar. Claddwyd ei erweddillion yn mynwent yr Hen Gapel, dydd Sadwrn, pryd y gwemyddwyd gan y Parch. Samuel Roberts, y gweinidog. Tarawiadol iawn oedd ei sylwadau fod bron yr oil o hen ddosbarth y diweddar Morria Jones wedi gadael y ddaear. Yr hen athraw wedi bod ynhebrwog amryw o honynt hyd l^in y bedd, ac yna yntau ei hun yn myned, ac yn awr gwaifch mwy pleserus o lawer Iddo oedd derbyn y gweddill drosodd yr ochr draw. Gadawodd Mrs Breese deulu lliosog yn Llanbrynmair, Deheudir Cymru, a Llundain, a manau eraili, i deimlo yn chwith o'i cholli —Gohebydd.
TREFFYNNON.
News
Cite
Share
TREFFYNNON. GOLYGFA FYWIOG YN MWRDD Y GWARCHEIDWAID. Yo iighyfarfod y bwrdd hwn,, dydd Gwener, ail ethulwyd Mr. James Prince, Gonnah'^ Quay, yn gadeirydd, a Mr. J. Petrie yn ta-gadeirydd Dywedodd y Parch Watkin Williams, rheithor Nannerch, a chynnrycbiolydd y plwyf, y carai ef wneyd mynegiad i'r gwarcheidwaid newydd, a hyny am fod yna anfoddlonrwydd mawr yn mysg v tretbdalwyr o berthynas i'r trethi uchel. Yr oedd efe yn cydymdeimlo â hwy, ac yn meddwl ei bod yn ddyledswydd ar y bwrdd i adael iddynt wybod i ba le yr oedd yr arian yn myned. Yr oedd efe wedi dyfod yn aelod un mlynedd ar ddeg ar hngain yn of. Yn y dydd- iau hyny yr oedd pobpeth yn cael ei wneyd yn y modd mwyaf gofalua a chynnil. Y fath wahan- iaeth oedd yna yn awr. Ar ol beirniadu treuliau v bwrdd aeth y boneddwr parchedig yn mlaen i siarad am v ffvrdd Mr. J. L Muspratt:—' Nid oea a wnelorn ni 0 gwbl a'r ffyrdd yma Y Parch. W. Williams :—' Y mae y cynghor- wyr yma, ac yr ydym ninnau yn talu y trethi.' Mr. Muspratt-' Ond cwestiwn i'r Cynghor Dosbarth ydyw hyny.7 Y Parch. W. Williama :—' Peidiwch chwi a cheisio fy rho'i fi i lawr nid ydyw o un dyben, A oes genych ofn ?' Mr. Muapratt-Dim o gwbl. Y Parch. W. Wi.lIiams Nid oes genyf eisieu dyweyd dim ond yr hyn sydd iawn a gwyddoch yn dda fod treth y Cynghor Sirol agos wedi dyblu er pan y mae y cynghor wedi cael ei ffurfio, ac wrth gwrs y mae byny yn chwanegu at ein cost yma. Yr wyt yn meddwl ei fod yn gywir, er y flwyddyn 1897, fod y Cynghor Sirol ei hun wedi benthyca 30,000p. Dyna yr oil sydd genyf i'w ddyweyd. W Mr. Petrie' Diolch i'r anwyl,' Y Parch. W. Williams Gadewch i'r treth- dalwyr wybod i ba le y mae yr arian yn myn'd.'
RHUDDLAN.
News
Cite
Share
RHUDDLAN. Oladdedtgaeth His. Jones, Castle View.- Fel yr hysbyswyd yu ein rhifyn diweddaf, bu farw y chwaer uchod dydd Llun, y 18fed, yn 83ain mlwydd oed, a dketh tyrfa tawr i hebrwng un oedd mor barchg janddynt, i dy ei hir gartref, dydd lau. yr 21, ,e. Yr oedd yn weddw Mr. Samuel Jones, y r hwn ydoedd yn flaenor defnyddiol yn eglwys y Methodistiaid Calfin- aidd yn Rhuddlan, hyd ei farwolaeth, 12mlynedd yn ol. Claddwyd dan y drefn newydd. Yr oedd y gwasanaeth dan arweiniad y gweinidog,y Parch. D Jones, a chymmerwyd rhan with y tý, ac wrth làn y bedd, gan y Parchn. Moses Jones, Bala; T. M. Jones, Colwyn Bay; Francis Jones, Benjamin Hughes, Hugh Roberts, Liver pool, ac E. Myrddin Rees, Pwllheli. Yr oedd y fath eneiniad ar yr holl wasanaeth fel nad anghcfir ef am amser maith gan y 1111 oedd yn bresennol Heb law y gweinidogion uchod yr oedd yn bresennol y Parchn. W. M Jones ac R. Richards (meibion-yn nghyfraith), Lewis Ellis, S. T Jones, J. Knowles Jones, J. Verrier Jones, a John Roberts (Rhyl), Benjamin Evans (B ), Rhuddlan. Y perthynasau, y Mri. J. Jones, Eccles; Maurice Jones, a W. Jones, Pwllheli (meibion), Mrs. Richards a Mrs. W. M Jones (merched), Mrs. Maurice Jones a Mrs W. Jones (merched-yn nghyfraith). Y Mri. Arthur O. Jones, Ll. Meurig Jones, Gwilym O. Jones. S. W. Owen, Berhe Richards (wynon), ac Else Richards (wyres). Hefyd yn mysg amryw eraili gwelsom y Mri. T. Davies, Bootle (Davies Lecture), D. L. Davies, PeJham Grove J. Walter Richards, C. W. Jones, Dr. Lloyd, Llanelwy; Robert Morris, Hendre; Joseph Parry, Ettas Roberts, Peter Williims, a J, Jones, Tyddyncyll, &c. Traddodwyd pregeth angladdol yn Rhuddlan y nos Sabbath canlynol, gan y Parch. Hugh Roberts, Liverpool.
CORRIS.
News
Cite
Share
CORRIS. Garddwriaeth.- Ymwelwyd &'r ardal hon ddiwedd yr wythnos ddiweddaf, a'r wythnos hon, gan Mr. J L. Pickard, F.R.H s o dan nawdd Coleg Aberystwyth, i roddi dadithiau a chyfarwyddiadau mewn garddwriaeth Cafwyd cynnulliad rhagorol nos Wener diweddaf yn Yegol y Sir. a rhoddodd Mr. Pickard ei ddar- lith benSgamp ar y modd i blanu a thrin Uysiau mewn gardd; eglurodd hyn yn fanwl drwy ddarlunian ar y bwrdd du. L'ywyddwyd ac eglurwyd ei attebion g sn Mr. H. S. Roberts. I Dydd Sadwrn, yn Aberlkfeni, rhoddodd y cyfarwyddiau uchod mewn gweithredoedd, trwy ddangos i dyrfa fawr o'r cymmy ?ogion pa fodd i blanu llysiau, megys pytatw, moron, a wynwyn, ynghyd S iliaws o bethui eraili; hefyd pa fodd i impio, tocio, &c. Cymmerodd Mr. Pickard hefyd blant y safonau uchif ya Ysgol y Cynghor allan, er rhoddi gwersi iddynt mewn Blodeuaeth a Llysieuaeth, ac i astudio natur. Mwynhaodd y plant a'r athraw eu hunain yn fawr, a chasglwyd ewm sylweddol 0 flodeu a llysiau, a rhoddwyd eglurhâd arnynt. Cynghor Plwyf Talyllyn.- Cyfarfyddodd y cynghor am y waith gyntaf y flwyddyn hon, sydd ya dechreu EbriJI, yn Ysgold^y Cynghor, Corris. Dewiswyd Mr. John Williams, Rhian. fa, yn gadeirydd am y flwyddyn hon, a Mr. H. S. Roberts yn is gadeirydd. Pasiwyd y rheol fod yr ts-gadeirydd yri y dyfodol i fod yn gad eirydd y flwyddyn ddilynol. Cadarnhatvyd, y Mri. Heory Jone3, LIwyn; David Roberts, Isalla, a H; Jones, FoeJfriog, yn overseers. Dewiswyd pwj'l'gor y dwfr a phwyJlgcr y llwybrau. Peanodwyd Mr. H. S. Roberts yn yegrifenydd, a Mr. David Jones, Abercorris, yn drysorydd yr elor-gerbyd Gwnaed precept at dreuli-u y cynghor am yr hanner blwyddyn dyfodol. Gwnaed archeb o Corno Uchaf am nawdd y cynghor ynglýn Schael chwanegiadau pwysig yn y Llythyrrl., Pasiwyd i anfon deheb at Syr H. Campbell Bannerman, a Mr A Osmond Williams, yr aelod dros y sir, gyda golwg ary Mesur Trwyddedol, ac yn anghym- meradwyo i'r eithaf unrhyw ymyriad o du y Senedd & hawliau a rhagorfreintiau yr ulitusiaid yn y llys trwyddedol. S'tvper Blynyddol Cymdeithas y Merched.— Nos Fawrth cynnaliwyd awper blynyddol Cym delthas Ddirwestol y Merched, yn Ysgol y Sir. Yr oedd y wledd wedi ei darparu gan aelodau y gymdeithas uchod, llywyddes yr hon ydyw Mrs. Ellen Evans, a'r ysgrifenyddes, Miss R. K Roberts lie euteddodd o ddeutu trigain o'r aeiodau heb law Kweinidogion y cylch, ac ychydig wahoddedigion eraili, i lawr i fwynhau y wledd ardderchog hon Gwasanaethwyd wrth y byrddau gan Misses Evans, Abercorris, a Jones, Corris House Mrs. Frazer a Miss Isaac, Brynawel; Mrs. Lewis, Tanyfron, a Davies, Siop Newydd, a Misses My fan wy Lewis a Mary Wood, hefyd Misses E. A. Williams, U. Parry. a Mrs. Evans, Tanyfaen. Wedi gwneyd cyfiawnder &'r danteithion darllenwyd brys- neges oddi wrth Mrs. Roberts, Rhyl (gynt o Gorris), yr hon hefyd fu yn llywyddu y gym. deithas am rai blynyddoedd, yn dadgan ei dymuniadau da tuag at y gymdeithas, ac yn amlygu ei hedmygedd o'u hymdrechion a'u llwyddiant gyda'r gwaith dirwestol Cafwyd anerchiadau doniol, difyr. a da, gan y Parchn. Evan Isa&c (W.), H. W. Parry, (A ). Rhys Davies, (A.), a G. B. Roberts, (W.), Caerfyrddin. Talvpyd ydiolchia au arferol, ac yarwahanwyd, apbtwbynteimio eu bod wedi cael boddlon. rwydd cyffredinol
L L U N D A I N.
News
Cite
Share
L L U N D A I N. CAPEL CLAPHAM JUNCTION. TERFYNWYD nn o'r tymmhorau mwyaf llwyddiannus ydYlll wedi gael ynglyn & chym- deithas lenyddol 5 capel hwn drwy gyfarfod amrywiaethol nos Fercher, wythnos i'r diwedd- af. Yr oedd neuadd y capel yn orlawn G bobl ieuaingc3 aiddgar i glywed anerchiad y liyw- ydd, Mr. O. T. Williams; ac ni chafodd neb ei siomi. Cafwyd anerchiad Hawn addysg a chynghorion buddiol i'r boblieuaingc. Annog, ai hwynt i gymmeryd mantsisar y cyfleusderau hyn, nid yn uiaig i ddiwyllio eu meddyliau drwy wrandaw ar eraiil, end i ymarfer eu hunain i siarad yn gyhoeddus. Cofiai ef yn dda Mr. Lloyd George, yr hwn oedd wedi bod y noson flaenorol yn gwefreiddio Ty y Cyffredin S'i ddawn a i arabedd, yn dechreu siarad mewn cyfarfodydd fel y rhat hyn. Wrth fwrw golwg dros y gyfres cytarfodydd oedd wedi eu cynnal yn ystod y tymmor yr oedd wedi synu at y dalertt guddiedlg yn y gymdeithas hon. Yr oedd amryw o'r papyrau a ddarllenwyd gan y meibion, ac yn enwedig gan y merched ieuaingc, yn arddangos gallu a gwrteithiad meddyiiol tu hwat i'r cyffredin. A than arweiniad Mrs. Susannah Pierce cafwyd fod yma dalentau cerddorol ag y ceir yn fuan glywed eu hanes fel cor merched Clapham Junction. Talodd y cadeirydd warogaeth uehel i fedr yr ysgrifenydd, Mr. R. L. Davies. I'w weithgar. wch ef y mae llwyddiant y tymmor hwn i'w briodoJi.
G W Y R F A I.
News
Cite
Share
G W Y R F A I. Y CYNGHOR DOSBARTH. DYDD Gwener cynnaliwyd cyfarfod blynyddol Cynghor Dosbarth Gwledig Gwyrfai yn Ngbaernarfon. Etholwyd Mr. Robert Pritchard, Llanllyfni, yn gadeirydd; a Mr. T. J. Lloyd, Llanrug, yn is-gadeirydd. Cynnygiodd Mr. Job Owen benderfyniad yn cymmeradwyo y mesur a gefnogid gan Gwmni Gallu a Pheiriannau Symmudol Gogledd Cymru, ac yn estyn awdurdod i'r clerc roddi ei dystiolaeth yn ei ffafr. Mr. Richard Jones, Talysarn, a gefnogodd y penderfyniad. Awgrymid gan rai y gallai y mesur hwn, os cawsai ei basio, fod yn niweidiol ar ol hyn i fuddiannan y cynghor. Penderfynwyd ar y diwedd, trwy bleidlais derfynol y cadeirydd, ohirio y mater. Daethpwyd i'r penderfyniad i fabwysiadu y cyfryw adranau o Gyfraith Gwelliant y Cyf- reithfau Iechyd Cyhoeddus, 1890, ag ygellid eu cyfaddasu at ranbarthau gwledlg. Dangosai y cyfrifon am y flwyddyn fod y costau yn cyrhaedd 3,758p., yr hyn oedd yn gynnydd o 340p. ar gyfrif y flwyddyn flaenorol, tra yr oedd y derbyniadau, wrth eu cymmharu am yr un cyfnod, yn dangos codiad o 840p., a rhoddid cyfrif am y codiad yn y ffigiwr diwedd- af, trwy y swm a dderbyniwyd oddi wrth awdurdodau eraill am gael defnyddio yr ysbytty neillduedig. Gwneid amcangyfrif y byddai y galw yn y rhanbarth yn ystod y flwyddyn yu 2,94lp. Mr. Thomas Jones, Waenfawr, wtth siarad am ystadegan iechyd, a alwodd sylw at y ffaith, allan o 2d7 o achosion o'r clefyd coch oedd wedi cymmeryd lie yn y i^anbarth yn ystod y salth mlynedd diwwidftf, fod 250 o hon- ynt yn dyfod o gylch Llandwrog. Nis gallat Dr. Fraser, y swyddog meddygol, briodoli unrhyw reswm dros hyny. Awgrym- odd y gallai y byddai yn rhaid i'r cynghor ddyfod i deleran k Chynghot Trefol Caernarfon i anfon en cleifion i'r dref boa. Gofynwyd i bwyllgor yr ytbytty gymmeryd o dan eu hystyriaeth y cwestiwn o symmud achosion heb law y frech wen i'r ysbytty oedd wedi ei thretnu ar gyfer yr afiechyd hwnw.
RB Y D Y CYMM ERA U.
News
Cite
Share
RB Y D Y CYMM ERA U. MARWOLAETH MRS. DAVIES, GORS GOCH. BOREU ddydd Llun ba farw y chwaer anwyl hon, yn ei ffermdy ei hun, a gyfeawir aryr enw uchod. Cafodd gystudd blin am fisoedd, yr hwn a ddioddefodd yn amyneddgar. Pan ddar ganfyddodd y rneddygoa fod parygl annogodd hi i fyned [ Ysbytty Caerdydd, er myned dan weithred feddygol, a chydsyniodd hithau. Bu ei harosiad hi yno, er hyny yn gaffaeliad mawr i'r lie, er ca ellir dyweyd iddi hi dderbyn llawer o adgyfnerthtad, Dychwelodd mewn rhai wyth nosau; ond yr oedd mewn poenau dirdynol, ac felly y parhaodd hyd ei hangeu. Yr oedd yn un ddarbodus iawn, yn Gristion gloyw. Nod- weddld hi gan haelioni mawr, caredigrwydd di ball, serch angerddol tnag at ei heglwys a'i gweinidog, a ffydd ddiysgog yn ei Duw. Gadawodd fab, dwy ferch, chwaer, a pherthyn- ariau lawer i alaru ar ei h61, Amddiffyn y Nef fyddo drostynt. Y dydd lau dilynol, y 14eg, er gerwined yr hin, daeth tyrfa liosog ynhyd er hebrwng ei gweddillion i feddrod y teulu yn Mhencareg. Gwasanaethwyd yn yr angladd gan y Parahn. D. Hughes, W. Davies, Llidiartnenog (A.), a phftrson Pencareg. Y Sabbath dilynol craddodwyd pre.eth angladdol iddi yn Rhyd-y- cymmerau, gan ei gweinidog, oddi ar y geiriau hyny—' O Jherwydd hoffodd yr Arglwydd el bobl, ac efe a brydfertha y rhai llednals ag iac-hadwriasth.
MARWOLKETH MR. JOHN LEWIS…
News
Cite
Share
MARWOLKETH MR. JOHN LEWIS THOMAS, MAESLLAN, LLANSAWEL. Gyda bod anpau ya ein hamddifadu o'n di. weddar Mrs. Williams, cymmerwyd eia brawd ieuangc addawol, Mr. John Lewis Thomas, ym. aith yn mlodau ei ddyddiau* Dioddetodd lawer yn yatod ei oes oddi wrth y gwynegon, a chaf- odd bob caredigrwydd ac ymgeledd yn nh £ ei ewythr yn Maesllan, He y treullodd ei fywyd er ynffacbgenyn. Cafodd y breintiau crefydd* ol goreu yno, a mantelsiodd yntau arnynt, fel yr oedd y ffrwythau yn awr yn dechren add- fedn, a nodweddion y tenlu yn arweddion arnlwe ar ei gymmeriad ef. Edrychai Mr. a Mrs. Thomas nid arno fel ei nai, ond fel ei mab ei hun, ac ymddygent ato fel y cyfryw. Yr oedd ganddo ddylanwad mawr ar y plant, befyd. Gwnaeth iddo ei hnn y He anwylaf ya eu calonan oil. Felly, hefyd, yn yr eglwys, Meddylid yn uchel iawn iawn o hono. Cymmerai ddyddordeb yn holl weithrediadau yr achos; yn nghyfarfod y Mbl ieuaingc yr oedd yn golofo. Yr eedd iddo air da pan bawb, a chan y Gwirionedd ei hun. Y flwyddyn ddiweddaf bu am dymmor yn Ngholeg Aber- ystwytb, yn efrydwr mewn amaethyddiaeth, &c., a bu yn llwyddiannus iawn yno. Ni bu ei gystndd yn awr ond byr. Cafodd farwolaeth hapus a thangnefeddus. Dydd Sadwrn, wythnos i'r diweddaf, daeth torf o'i garedigion, yn hen ac ieuaingc, ynghyd i hebrwng yr hyn oedd farwol o hono i fynwent Bethel. Preg< thwyd yn y ty eyn cychwyn i'r gladdfa gan y gweinidog, oddi ar y geiriau, Cofia yri awr dy GreawdH yn nyddian dy ieuengctid.' Cyflvwnwyd y rhan arall o'r gwaamaetk gan y Parchn. D. B. Richards Crugybar (A ), a D. Rees, Carmel ac Aber- gorlech (A.) Yr oedd mor ddwfa yn serch ei gymdeithion fel y cyttunasant i rci coronbleth hardd ar ei fedd. Taled yr Arglwydd i deula parchus Maesllan am en caredigrwydd iddo, ac amddiffyned ei berthynasan oll.-Goheb.
DINBYCH.
News
Cite
Share
DINBYCH. ARWERTHIANT PYTHEFNOSOL MRI. CLOUGH A'I GYF. DYDD LIlln diweddaf cynnaliwyd y gyntaf o arwerthiadan pythefnosol Mri. Clough a'i Gyf., yn y Smithfield, Dinbych. Yr oedd Iliaws o ffermwyr er's hir amser yn gofyn pa ham y cynnelid yr arwert dadau pythefnosol hyn yn Llanelwy, Rhuthyn, y Wyddgrug, a threfydd eraili, tra na chynnelid hwy yn Dinbych. Un atteb y gallwn ei rodui ydyw, nad ydyw y Cyaghor Trefol yn canfatau i arwerthiadau gael eu cynnal yn y Smithfield ond yn unig ar ddiwrnod ffair. Ar olhir frwydro symmudwyd yr anhawsder hwn ymaith; ac yna, yn ddiym droi, cynnaliwyd yr arwerthlant. Da genym ddyweyd ei fod yn llwyddiant perffaith. Yr oedd ystoc neillduol o dda, yn ddefaid a gwartheg, wedi eu cynnull i'r Smithfield, a daeth nifer ddoJ. o brynwyr ynghyd. Gwerthai gwirtheg a defaid yn neillduol o dda, ac am brisiau oedd yn rhoddi boddlonrwydd Hawn i'r gwerthwr. Yr ydym yn gobeithlo, ac yn credn, y bydd i'r arwerthiadau hyn barhau, a chyn- Dyddu ya en poblogrwydd. Gan mai hon oedd yr arwerthiant cyntaf o dan yr • oruchwyliaeth newydd,' yr oedd yr arwerthwyr wedi cynnyg amryw o wobrwyon. Y beirniaid oeddyntMri. Hugh Roberts, Trefnant; Henry Jones, Llanelwy; R. Owens, Rhyl; W. Hughes, Trawstynydd; a R. Ellis, Dinbych, Dyfarnwyd y gwobrwyon fel y canlya Pedwar o ddynewaid; laf, Mr. H. Houghton, Broadleys, Dinbych. Boweh laethog, a 116 wrth ei throed; laf, Mr. Bibby, Cefn Main. Buwch gyflo, Mr. Bibby, etfco. Heffer a 116, Mr. T. H. Roberts, Plas Bennett, Llandyrnog. Heffer gyflo, Mri. Williams, Plas Captain. Dau eidion tew, Mrs. Williams-Wynn, Plas- yn cefn, Llanelwy. L16 tew, Mri. Roberts, Bachygraig. Pum oen tew, Mr. T. Lloyd, Cotton Hall; ail oreu, Mr Houghton. Deg o fyllt Cymreig tewion, Mr. Bibby. Ugain 0 gyplau Cymreig, Mr. R. A. Jones, Cae Gwyn.
CAERNARFON.
News
Cite
Share
CAERNARFON. MARWOLAETH MR. E. H. OWEN. DYDD Gwenef bu farw Mr. Edward H. Owen, Ty Coch, Caernarfon, braidd yn sydyn, yn Llandudno, lIe yr oedd wedi myned i dreulio rhyw ychydig ddyddiau Yr oedd Mr. Owen yu dra adnabydd- us mewn cylohoedd cyhoeddas; ac yn yr Hydref diweddaf yr oedd wedi dyfod i mewn i'r ystâd, ar farwolaeth ei dad, Mr. John Owen, T, Coch. Rhyw ddeng mlynedd ar hugain yn ol pennodwyd ef yn ynad heddwch dros y sir. Yr oedd yn Ym. neilidiiwr ond Ceidwadwr ydoedd o ran ei syn. iadau gwleidyddol, Bu yn aelod o Gynghor Trefol Caernarfon am agos i ugain mlynedd ac yr oedd yn aelod o Gynghor Sirol sir Gaernarfon 0'1 ffurfiad cyntaf hyd mis Mawrth diweddaf, pan y penderfynodd ymneillduo. Aiferai gymmeryd dyddordeb mawr mewn lienyddiaeth Gymreig a hynafiaethan; a dywedir ei fod yn meddu ar un o'r casgliadau Illosoaf a mwyaf cyflawn o lyfrau Cymreig, a rhai yn dwyn cyssylltiad a'r Dywysog. aeth, y gellir dyfcd o hyd iddi yn mron yn bre aennol. Achosodd y newydd am ei farwolaeth sydyn dristwoh cyffredinol trwy dref Caernarfon a'r gymmydogaeth.
LLYS YR YNADON SIROL.
News
Cite
Share
LLYS YR YNADON SIROL. YN y llys hwn, dydd Sadwrn, cafodd y Cadben Roberts, o'r Penmaen, ei wysio gan Owen Prit- chard, bachgenoedd yn trigiannu yn Talwrn, sir Fôn, am SOa., yr hwn oedd yn ddyledus iddo yn gyflog fel cogydd, a 8p. 4s. 6c am ddillad a ddy- wedid oedd wedi cael eu cadw, ac a daflwyd ymaith wedi hyny gan y diffynydd. Ymddangosoid Mr. Hughes, Bangor, dros yr erlynydd a Mr. Carter dros y diffynydd, yr hwn oedd ar y m6r. Achos yr erlynydd ydoedd iddo, yn Tachwedd diweddaf, gael ei gyflogi i fyned i'r mor gyda'r diffynydd am gyflog o 15s. yn ymis. Y Nadolig, tra yr oedd y llestr yn angori yn Mango r, caniatawyd iddo gael gwyliau; a phan ddy- chwelodd i Fangor, gyda'r bwriad o ymuno á'r llestr, gw aeth ymgeisiadau ofev ddau ddiwrnod i fyned i'r llong. Yn mhen rhai wythnosau ar ol hyny dywedodd y cadben wrtho, gan nad oedd ei ddillad mewn cyflwr priodol, iddynt gael eu taflu i'r mor. Penderfynodd y llys yn ffafr yr erlynydd, a dyfarnasant iddo gael 7p. 5s. a'r costau. Cafodd J. M. Williams, yr hwn a dybid oedd yn dyfod o Griccieth, ei anfon i garchar am dri mis, am iddo gael ymborth a llety o dan dwyll honiadau yn Llanberis,
NEWID HEDDGEIDWAID SIR DDINBYCH.
News
Cite
Share
NEWID HEDDGEIDWAID SIR DDINBYCH. MEWN canlyniadi ymneillduad yr Uch-arolygwr George Jarvis, o Ranbarth C., Llanrwst, y mae amryw newidiadau ar gymmeryd lie ya nghylch heddgeidwadol sir Ddinbych. Ymneillduo ar gyfrif oedran y mae yr Uch-arolygy-ld Jarvis. Yr Arolygwr Roberts, Abergele, yr hwn sydd yn swyddog galluog, sydd wedi ei bennodi i le yr Uch-arolygydd Jarvis i Lantwst, a chafodd longyfarchiadau. brwd ar ei ddyrchafiad; a'r Arolygwr Bagshaw, Gwrecsamj sydd yn myned i Abergele yn ei le yntau. Mae y Rhingyil F. Woolam, Rhuthyn, drachefn yn myned i Wrecsam yn arolygwr, ac mae y Rhingyli Edward Jones, Southsea, Colwyn gynt, yn symmud i Ruthyn.
CANLTNfAD YR YMCHWILIAD YX…
News
Cite
Share
CANLTNfAD YR YMCHWILIAD YX XGHAERFYRDDIN. CVFLWYNWYD yr adroddiad o'r ymchwiliad cvhoeddus a gynnaliwyd yn ddiweddar yn Ngbaerfyrddin, gan Mr. A. T. Lawrence, K.C., !irJ?nr/ wrdd*Addysg' 1 y Cyffredin, dydd Gwener. Y mae y DIrprwywr yn symio i fyny fel y canlyn — Nis gallaf edrych ar weithrediad Cynghor Sirol Caerfyrddtn wrth ddefnyddio awdnrdod y gyfraith i godi arian ar gredyd, a thrwy foddion o drethi oedd yn cael eu codi oddi ar Eglwyswyr ac Ymneillduwyr fel en gilydd, ac yna fcwrthod defDyddio yr arian at ddim ond yagol a arferai fod o dan y Bvrdd Ysgol, fel peth cjfreithlawn nac esgusodol. Yr oedd, yn ol fy marn i, yn gam mawr a'r awdurdod oedd yn cael ei estyn iddynt trwy y gyfraith; 1 j0rljdrae^a 080^ir arnaf, gyda gofid mawr, 1 adrodd fod Cynghor Sirol Caerfyrddin, fel yr awdurdod addysg leol, heb gvflawni en dyled. swyddau o dan Gyfraith Addysg 1902 tuag at 48 0 ysgolion elfenol cyhoeddus o fewn y cvlch a grybwylhr yn yr attodlen (hyny yw, yr ya^ol- ion gwirfoddol). Yn gyntaf, nid ydynt wedi bod yn gyfrifol am, neu i reoli yr addysg fydol oedd 1 gael ei chyfranu yn y cyfryw ysgolion yn ail, nid ydynt wedi pennodi llywiawdwrneu ly.dawdwyr ar y cyfryw ysgolion; yn dryd- ydd, nid ydynt wedi cadw i fyny effeithiol- rwydd y cyfryw ysgolion, na rheoli y trealiau gofynol i'r aracan hwnw; yn bedwerydd, y maent wedi attal cydsyniad i bennodiad athrawon ar unrhyw dir ond ar dir addy^ Nid ydyw y DIrprwywr yn gwneyd un argym- mhelliad. J Pan y gofynodd gohebydd un o'r newyddiad- uron i Mr. Lloyd George beth oedd ei olygiad- au ar adroddiad Mr. Lawrence, dywedodd:- 'Pan wrthododd y Dirprwywr wneyd ym. chwiliad i'r ammodau addysgol gwirioneddol yn sir Gaerfyrddin-gpn weithredu, y mae'n amlwg, ar gyfarwyddiadan a dderbyniwyd oddi wrth y Bwrdd Addysg-dyma y math oadrodd- iad oeddwn yn el ddisgwyl oddi wrtho. Y maa'n amlwg nad ydyw Mr. Lawrence wedi ystyried dim ond cwestiynan geiriol yn unig, a'i fod yn fwriadcl wedi cau ei lygaid ar y cwestiynan Uawer mwy a phwysicach cedd o dan yr holl helynt. Hyd nes y gwna y Llyw- odraeth ei meddwl i fyny i wynel u yr holl gwestiwn ni bydd yna ddim heddwch yn JSghymru. Yn bersonol nid wyf yn meddwl mai dyma y math 0 adroddiad a fwriedid, hyd */? oed 0 daQ J gyfraith Er enghraifft, y mae Mr. Lawrence yn adrodd nad oedd Cynghor S.rol air Gaerfyrddin wedi rheoli addyeg fydol, ond nid ydyw yn cyfienwi unrhyw fanylion ac nid oedd yn bossibl gwneyd adroddiad cyffredinol, wedi ei eirio mewn modd andcr ac ammhennodol, yn sylfaen teyrnwys (mandamus). Nid ydyw ond yn cryfhau y farn wyf wedi ei ffurfio, mai nid dyma y cwrs yr oedd y Llyw- odraeth ar ei fabwysiadu. Modd bynag, yr oedd hwn yn fater y dylem wybod mwy yn ei gylch pan y dygir eu mesur newydd i mewn. Yn y cyfamser, yr wyf yn teimlo yn sier y bydd Cymru yn barod a phenderfynoi ar gyfer unrhyw ddigwyddiad.'
LLWYDDfANT CYMRO 0 FFESTINIOG.
News
Cite
Share
LLWYDDfANT CYMRO 0 FFESTINIOG. DA genym hysbysu am lwyddiant neillduol Cymro ieuangc yn y Brifysgol: sef, Mr. 1. O. Griffiths, B.A., o Blaenau Ffestiniog. Dewis. wyd ef yr wythnos ddiweddaf-fel canlyniad arholiad caled — yn Gymmrawd (Fellow) o Goleg St. loan, digwyddiad sydd yn coroni gyrfa sydd wedi bod yn hynod ddisglaer o'i chychwvniad. Wedi derbyn ei addysg elfenol yn ysgol ei dad yn Glanypwll, Ffestiniog, aeth Mr. Griffiths am ychydig i'r Higher Grade yn y dref, ac oddi yno ennill- odd ysgoloriaeth i Goleg LIanycnddyfri; ac wedi treulio ychydig flynyddoedd yno, en- nillodd ysgoloriaeth agored yn N gholeg Balliol yn Rhydychain. Tra yn aelod o'r coleg enwog yma ennillodd yn ei arholiadau yr anrhydedd adwaenir fel y Triple First; sef, cael ei osod yn y dosbarth cyntaf yn ei dri arboliad- Honour Mathematical Modera- tions, Final Mathematical, a'r Final Natural Science ktchools. Yn chwanegol at hyn ennill- odd y ddwy wobr uchaf yn ei destynau; sef, y Senior a'r Junior Mathematical Prize; ac y mae canlyniad ei arholiad diweddaf yn sicrhau lie rhagorol iddo am saith mlynedd, ac yn argoeli yn dda am ei ddyfodol.
LLANGYNOG.
News
Cite
Share
LLANGYNOG. SWPER Y GYMDEITHAS LENYDDOL. Cynualiodd aelodau v gymdeithas uchod eu cyfarfodydd yn wythnosol yn ystod tymmor y gauaf, o dan lywyddiaeth rnedrns y Parch. R. T. Owen (M .0.). Da genym ddyweyd iddynt gael cyfarfodydd lliosog a rhagorol yn mhob ystyr, a di-ammheu y bydd eu dylanwad yn aros. Am banner awr wedi saith nos Wener, Ebrill 22ain, yn yr ysgol. gynt Ysgol y Bwrdd, darpar- wyd swper danteithiol ac ardderehog i'r gym- deithas. Gweinyddwyd wrth y byrddau gan y boneddigesau canlynol:—Miss Rowlands, Lon- don House; Miss Richards, Ochr-y-graig; Miss Evans, Ty newydd Miss Evans, Bronbefin Mrs. Owen, Llechweddygarth Mrs. Evans, Glanhafod ucha. Ar ol y swper cynnaliwyd cyf- arfod adloniadol, dan lywyddiaeth y Parch. R T. Owen, prvd y cafwyd adroddiadau gan Mri. Edward Moreton, Graiglas Owen Parry Owen, Llechweddgarth, a chaceuon swynol gan y per- sonau caoIycoh—Miss Kate Evans, T, new- wydd Miss S. A. Jones, Rock Side; Miss Edith Jones, Corner Shop Mr. John Lloyd, Brynawel Mr. D. H. Evans, Dolgellau a pharti Llangynog, o dan lywyddiaeth fedrus Mr. John Morris, yr Hen Reithordy.
PENMORFA.
News
Cite
Share
PENMORFA. DYDD Mercher unwyd mewn glan brioias, yn y capel uchod, Mr. B. T. Jenkins, Swyddog Cyllidol, Liverpool, brodor o Llangranog, & Miss Annie Lewis, merch hynaf y Parch. D. Lewis, Penmorfa; Gweinyddwyd ar yr achlysur gan y Parch. T. J. Thomas, Capel ffynnon, yn cael ei gynnorthwyo gan Mr. James Thomas, cofrestrydd. Y gwafs priodas oedd Mr.'W. W. P. L-wis, Ysgol Sir, Treffynnon (brawd y briodferch) a'r morwyuion priodas oeddynt Miss Lizzie Lewis (chwaer), a Misses Mary Evans, nwc; M. H Jones, Clifton Hill, a M. O. Parry, Bodwenog. Daeth llu o gyfeilion y pSr ieuangc i'w croesawu, ae addurnid y ffyrdd a bythwyrddion a baneri. Yr oedd yr anrhegion hefyd yn Iliosog a gwerthfawr. Ymadawodd Mr. a Mrs. Jenkins am eu car- tref newydd yn nghanol dymuniadau goreu yr ardalwyr am hir oes a phob llwyddiant iddynt. Gwenau'r Nef fo ar eu llwybrau.—