Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
11 articles on this Page
Hide Articles List
11 articles on this Page
I 'S-'!!-<1!I Jehettbic €pmra.!
News
Cite
Share
'S- < 1! Jehettbic €pmra. Hos SADWBN, Mai 2'Sain, 1903. (OPM wnh dm Qokebydd V ,d „ Gyfarfodydd blynyddol Seion, Burry Port.— Sal a nos Lua diweddaf oynnaliodd yr eglwys Annibynol yo Scion, Burry Port, ei chyfarfod- ydd blynyddol. Y pregethwyr am y tro oertd- yd, y D. Adams, Liverpool, a T. Wil- liams, Rhymni, Cafwyd pregethu rhagorol, a lion aid-capel o wraudawyr yn mhob oedfa. Nid oes genyf wybodaefch sicr am faint y casgliad, end yr oedd yr olwg oriawn ar y dysglau yn dy- chwelyd ya peri i mi dybied ei fo I yn gasgliad aurhydeddus. Adeg y oyfarfodydd blynyddol yw hi yma yn bresennol, a thymmor i'r bobl Tviedda ar ddoniau dyeithr. Cummanfa Whitland.—Dyddiau Mawrth a Mercher bu Annibynwyr y ddau gyfundeb yn sir Gaerfyrddin yn cynnai eu cymmanfa flyn- yddol yu Whitland. Mae cyfundeb yn iaith yr Annibynwyr yn meddwl cylch cyfarfod chwarter- oi; ac y mae ya perthyn i'r ddau gyfundeb yn Bghyd yn sir Gaerfyrddin gynnifer a 97 o eglwysi," a thaa 21,000 o gymmnnwyr. Yn grefyddol, gwlad yr Annibynwyr yw Gslad Myrdain o b ilydd. Mynegwyd i mi na phasiwyd un miad yn Whitland yn dal partbyaas a g y idia 1 Deddf Addysg oud amlygwyd m'ad & gwrthwynebtad g oe (Jynnygiwyd penderfyniad yn ffa.fr cael gwerai Beiblaidd yn yr ysgolion dyddiol end er darfod cefnogi y pynnygiad mewn areith- ,ia iau hyawdl, grymus mewn ymresymiad, yr oedd j yr ocbr wrthwynebol yn rhy gryf, a'r rnwyafrif yn ei erbyn yn' lletbol. Ar dystiolaeth rhat oedd ya bresennol yr wyf yn dyweyd hyn. Mae gas yr Annibynwyr yn Mhenfro, Caerfyrddin, ac Aberteifi,' gytnmanfa flycyddol arall, yr hon a elwir ganddynt hwy yn gymmanfa y tail* sir ac yn ol yr hysbysrwydd yn Whitland y mae houo i'w chyn.nai eleni yn Antioch, Crymmych Arms, sir Ben fro, yn gyncar yn mii, Gorphenaf. Gwelais yn adroddiad un o'r cewyddiaduron mai yn Amlwch y cynnelir hi ond y mae Amlwch yn eithafoedd sir :Fôn, yn gongl rhy anghysbell i gyonal cymmanfa y tair sir ynddi. Yr hanes ydyw ddarfod cael cymmanfa nodedig o clda yn yr Hen-D^-Gwyu-ar-D&f. Cyfarfod Misol Cynwil —Ar yr un dyddiau ag f I yr oedd yr Annibynwyr yn cyunal eu cymmanfa yn yr Hon-Dý-Owyn, yr oedd y Methodistiaid Calfinsidd yn yr un sir yn cynual eu cyfarfod misol hwythau yn Nghynwil Eifed. Coeliwyf y tsimlai pawb ar a oedd yn bresennol mai da iddynt oedd bod yno. Ni fa gan yr Hen Gorph yn sir Gaerfyrddin, yn ystod y deugain mlynedd. diweddaf, do mor addawol o weinidogion ieu- aingc ag sydd gariddo yn bresennol. Nid yn am!, chwaith, y cahvyd rhagored cyfarfod misol a'r un a gynnaliwyd yr wythnos hon yn Nghyn- wil Eifed. Trmiliwyd cryn lawer o amser y diwruod cyntaf i geisio symbylu y bobl i orphen y casgliad mawr erbyn dtwedd y mis. Nid oes erbyn hyn ond tua phedwar cant o bunnoedd yn fyr o addewidion i wnenthur i fyny gyfran sir Gaerfyrddin, ac, nid yw hyn ond ptth bychan i'r cyfeiliion sydd wedi bod* yn hwyrfrydig i gy- chwyn i'w gwblhau mewn ychydig o ddyddiau. Mewn perthynas a'r Ddeddf Addysg, darlleuwyd y genadwri o Gymdeif has fa y BQrtb, a gweithred- wyd yn ol y cyfarwyddiadau. Teimlid cryn an- foddlonrwydd wyneb fod pwyllgor addysg air Gaerfyrddin yn sefyll megva o'r neilldu, bob benderfynu pa fodd y mae yo golygu gweithredu, neu o'r hyn ileiaf yn celu ei benderfyaiad oddi wrth y cyhoedd. Dan yr amgylchiadau, bodd- y .1 lonwyd ar beidio pasio dim ar a oedd gryfach na byn yma. :—' Yn gymmaint ag nad ydyw pwyllgor addysg sir Gaerfyrddin' hyd yn hyn wedi dadgan ei agweddiad at yr ysgolion clerig- oi, ein bod yn annog aelodau eio heglwysi i wylio yn ofalus ei symmndiadrm, ac i fod yn barod i weithredu yn oi cydwybod.' Gweinyddiad Deddf Addysg yn -Ni fydd yn newydd i neb glywed mai hwn yw pwngc y dydd yn mhob man, mewn tref a gwlad fel eu gilydd. Tybiai Mr. Balfour, ar y cyntaf, y byddai y dyromestl yn tawelu yn fnaD, ac y byddai y gydwybod Atjghydffurfiol yn ddigon ystwyth, ar 01 ei rhwbio hi yn weddol galed, i gymmeryd ei bystumio i'r fFart y mynai efe a'r cierigwyr iddi fod. Ond. bycban yw yr argoel yn bresennol ei fod yn tybiod yn gywir. Ym- !add y frwydr allan i'w phen draw ydoedd ysbryd a phenderfyniad y gyanadledd yn Abertawe dydd Mawrth ac Did ydys heb ddigonedd o brawf fod y g/nnadledd bono yn cynnrychioli teimlad a barn y wlad yn gyffredinol. Mae'r eYDghorau sirol, fel rbeol, yn arnlygu mwy-iwy o ystyfnigrwydd i ymgymmeryd 9, threthu y bobl tuag at gyncaiiaeth ysgolion y gommeddir iddynt gaei Ilywodraeth aroynt. Ac hyd yn oad pe ymollyngai y oyoghorau sirol, y maa y trethdal- wyr bob yn un ae un yn ymwroli i'w bymladd bi allan ar egwyddory I Gwrthwynebiad Goddef- ú1.' Nid yw yn fwriad ganddynt grio, na tharaw, na dicn oVfath betb, ond gaddef cael eu gwerthu, a'u carchani, os bydd raid, er mwyn cydwybod. Y mae pethau yn prysur arwain i argyfwng di- frifol, ac fe argyhoeddir aelodau y Liywodraetb. bresennol, y cierigwyr o bob dosbarth, a'r Eglwyswyr yn gyflredînol-gwneir, fe'u hargy- hoeddir cyn pen cemawr o amser mai camgym- meriad dinystrioi oedd pasio Deddf Addysg 1902. Cynamerasant fantais anrihSg ar gyfleue- dra i basio deddf orthrymus, gan amcanu lladd Ymneillduaeth a rhyddid crefyddol åg un gwasgiad lletbol ond y mae yn sicr eu bod, trwy hyny, wedi cloddio pwli iddynt eu hunain. Yn N ghynghor Sn-ol Abertawe,, dydd Iau, ac yn mhwyllgor Aberdar yr un dydd, ac yn lilanelli yr un fatb, gwrthodwyd trwy fwyafrif penderfyn- 01 gvdnabod yr egwyddor co-optation, yn mhell- ach nag y mae a fyno hi a'r benywaid. Mor an- obsitbiol yw y ddeddf newydd o allu cyrhaedd ei hamcan fel y mae llawer o'r Eglwyswyr Tori- aidd yn dechreu sylweddoli bath fydd y canlyn- iad, ac yn cilio o'r neilldu mewn cywilydd, a rhai o honynt yu meiddso yrnuno a'r gwrth- wynobwyr. Pan ddelo-yr amaor i fyuy i weith- redu neu ynten i beidio gweithredu ar unwaith, ni cbvintner ond amser cymmharol fyr i bender- fynu "yr boll gwestiwn sef, gosod yr holl ysgol- ion dan reolaeth y rhai fycld yn talu tuag at ea cyonaliaeth hwyút. Marwolaetk y Parch. D. JIf. Jones, Trejjorest. —Blia genyf gael aehos, yx' wytbnos hon, i gry- bwyll am farwolaeth y Parch. David Morgan Jones, gweinidog eglwys y Methodistiaid Calfin- aidd vn SaroD, Trefforest, yn Nwyrain Morgan- wg. Ar ol cystudd a barhaodd am tua thair wythnos, efe :), huuodd dydd Marcher, mewn ysbytty yn Nghaerdydd, ac efe yn ymyl bod yn 60aio mLvydd oed, Symmudwyd ef i'r ysbytty dydd Mawrth, wythnos i'r diweddaf, lie y cwbl- hawyd arno weithrediad llaw-feddygol gan Dr. Lewis, Pontypridd, a Dr, Cook, Caerdydd. Efe a ddaliodd y driniaeth yn lied dda, a gobeithid y byddai yn cael adferiad ond dechreu yr wyth- nos daeth yn fod seiliau i ofni y gwaeth- sf, a chyn nos Farcher yr oedd y cwbl drosodd. Un o fechgyn Ltanddewi Brefi, sir Aberteifi, oedd Mr. David Morgan Jones, a brawd i'r Parch. John Morgan Jones, Caerdydd ond yr wyf yn meddwl, ac yu teimlo yn lied sicr hefyd, mai yo sir Forganwg y iechreuodd efe bregethn. Bath oedd ei oedrau fel pregethwr nis medraf ddywedyd, ond mi wa ddarfod ei ordeinio yn weinidog yn Nghymdeithasfa Aberteifi yn mis Awst, 1882, ac efe y pryd hwnw yn fugail yr eglwys yu Blaen Rhondda. B'i ar ol hyoy yn bugeilio yr eglwys yn Ngharmel, Aberdar ac wedi bod yno am naw mlynedd, treuliodd yr un flynedd ar ddeg olaf o'i oes yn Nhrefforest. Yr oedd ya ddyn siriol, yn Gristioa o gymaieriad dilychwin, ya fugail liafurus, ac yn bregethwr cia, a defnyddiol. Nid oedd ei euw mor adna- byddus ag eaw ei frawd o Gaerdydd, na chylch ei wasanaetb yn un mor eang, ond yr oedd yutau yn un o'r brodyr gwasacaethgar yn nghyfarfod misol Dwyrain Morganwg. Yr unig waitb y cefais yr hyfrydwch o'i wrandaw yn pregethu oedd yn Nghymdeithasfa Ty Ddewi, ddwy flyn- edd yu ol, Yr oeddwn yu ei aclwaen er's ugiin mlynedd, ac yo adwaen ei dad a'i fam er'schwan- i eg na hyny, ac yr osdd yn wr t-ilwng iawn o'r rhieni a'i magodd ef. Y mae arnaf biraeth ar eu hoi hwy ac yntau. Cymmerodd yr angladd le prydnawn beddyw (dydd Sadwrn), a chladdwyd y corph yn mynwent Saron, Trefforest. Yr wyf yn deall iddo adael ar ei olweddw, yngbyd â dau o blact wedi tyfu i lawn faiutiolaetb. Ymddisioyddiad fiocr Llanelh:¥ r wythnos ddiweddaf rhoddodd y Parch. J. L. Meredith, II fioer Llanelli, ei ymddiswyddiad yn Haw yr esgob a dydd Marcher, yr wythnos hon, efe a dderbyniodd lytbyr oddi wrth yr esgob yn hys- bysu ei fod ef ya derbyn vr ymddiswyddiad. Aehos yr ymddiswyddiad ydy w pall iechyd. Yn fuan ar ol setydliad Mr. Meredith yn Llanelli, yn 1890, efe a gafodd ergyd trwm gan y parlyp, -eflfeithiau yr hwn sydd yn parhau i'w lesteirio i q gyflawni dyledswyddau ei swydd. Inl gan bawb fedd vi ei boi wedi dyfod i hyn yma, eithr nid oes dim i'w wnenthur aaagen ymostwng yn dawel i'r anocheladwy. Mae y fywo'iaeth yn Haw Esgob Dawi S vnt. Nid ymedy Mr. Mere- dith ft'r ficerdy am rai miaoedd. Dyfarniad y Cadeirydd Annibynol yn ffafr y glowyr.—Dydd Iau bu Bwrdd Athrywyn glo- feydd Deheudir Cymrn a sir Fynwy yn eistedd yn Nghaerdydd, yn yr hwn yr oedd Arglwydd Peel, y cadeirydd annibynol, ya llywyddu, Hwn oedd y tro oyntaf i'r bwrdd eistedd dan lywyddiaeth y cadeirydd annibynol. Nid oedd ond un pwQgc i gael ei benderfynu aef a cedd gostyngiad o 5 y cant i fod yn nghyflogau y gweitbiwr ai Did oedd a'r modd i benderfynu oedd, fod y cadeirydd yn rhoddi ei bleidlais naili ai o biaid neu yn e byn. Ar ol gwrandaw dadl- puon y perehenogiou o b!>)id en eynnygiad hwy y t, g i a.m ostyrgiai n 5 y cant ya y cyflogau, a dadleu- on cynnrychiolwyr y gweithwyr yo er ¡yo. y eyn- nygiad, rhoddodd Arglwydd Peel ei casting vote yn erbyn y eynnygiad, a'r canlyniad yw y bydd y cyflogau yn aros fel y rnaent am y tri mis dyfodol. Yr oedd ar law y cadeirydd, pe yr ewyllysiai, gadw y mater mewn dadl dan ystyr- iaefch am saith niwrnod cyn rhoddi ei ddyfaru- iad ond yn hytrach na. chadw y pieidiau mewn pryder am un awr yn hwy nag oadd yn angen- rheidiol, efe a ddadganodd allan o Jaw nad oedd y parchenogion wedi profi aehos, a'i fod yntau, dan yr amgylchiadau, yn ihoidi ei bleidlais yn erbyn gostyngiad. Ar ran y perchenogion, cyn- nygiodd Mr. E Iward Jones bieidlais o ddiolch- garweh i At'glwydd Pael am ei wasanaeth, gan en chwaiugu y byddai Cymdeithas y Percbenogion yn deyiugarol i'r dyfarniad. EiJiwyd y eynnyg- iad gan M-. W. Abraham, A. s., a phasiwyd ef yn frwdfrydig. Dycna ddeehrevi da o dan y drafn newydd ac yr ydys yn gobeithio mai megys y mae yn y dechreu y bydd yn wa:-tad hyd y cli wedd.
!DINBYCH,
News
Cite
Share
DINBYCH, Marwolaeth Mr. Joseph Robin-son, diweddar o Ouynfryn Cottage.-Bydd yn ddrwg gau lawer o drigoiion Diobycb, a'r gymraydogaetb, glywed am farwolaeth Mr, Joseph Robinson, yr hwo a fu am lawer o flynyddoedd yn gerbydwr i'r diweddar Mr. T. Gold Edwards, Gwyafryn. Oymmatodd I y dfgwyddiad hwa le ddydd Llun, yn New Brighton, lie yr oedd Mr. Robinson, ar ol ei ymadawfad A Dinbycfa, yn aros gyda'i frawd-yn- ngbyfraith. Cymmerodd ei gladdedigaeth le ddydd Marcher. Arwertkiad ar Eiddo. Prydnawn dydd Mercher diweddaf cy^.fur.ercdd arwerthiad le giLl) y Mri. Clough a'i (iyf., yn y Crown Hotdi, sr atmryw dai yn y dref hon. Cynuygiwyd y • Wnitshall,' 1y %nv, yn Vale street, ynghyd ft gerddi ac yatablan, &o., i ddechreu ar werth. V 8wtn uobaf a gynnygiwyd am dano ydoedd 2,450,»., pan y fcynwyd y lot yn ol. Yr ail lot ydoedd pEm. y fcynwyd y lot yn ol. Yr ail lot ydoedd Yr Hen YsgJl Rammadego! yn Park street, yr hwa oadd yn cynnwys tf, .ysgoldy, a thiroedd, &.i. Nllwydclwyd I werthu y lot hon, chwaitb. Y cyuoyg ucbaf a gafwyd ydoedd 47Sp. Wedi hyny cynnygiwyd 4 Tax M&esycoed,' yn y l«'con, ae a gynnwysent 16 o dai. y oynnyg nchaf a gafwyd am danynt ydoedd 1,475p. Anrheg i Mrs. Morris, y ddiweddar Bostfmlre.s, —Ar 01 dwy flynedd ar bymliheg o wasaaaefeh fe! postfsi>tres, ymneilldaodd Mrs. Morris, dydd Ian, Mai 21ain. Nos Fereher, ar ol gorpben gwaith y Llythyrdy, ymgynnnllodd j swyddog- ion, swyddogion yr Is-swyddteydd, yngbyd ll'r II llythyrgladwyr gwledig, yn y Llythyrdy, pan y eyflwynwyd anrheg o awrlais mynor gwerthfawr i Mrs. Morris (yr hwn a gyflenwyd gan Mr. W. Keepfer), fel arddaogoslad o'u parch tnaa; ati, a'u dyir,uniaclau da iddi yn y dyfodol, Cyflwynwyd yr anrheg gan Miss Edwards, y prif glerc, yr bon a wnaetb sjlwadau priodol ar yr amgylchiad. Cafwyd areithiau byrion, hefyd, gan Miss Bal. sbaw a Mr. T. E Lloyd. Cydnabyddodd Mrs. Morris yr anrheg, ac amlygodd ei gofid ei bod I yu ymadael o fysg y rhai y treuliod1 ilynydd- I oedd mor ddedwydd gyda hwy, CynglMrdd.No8 Wener cyunaliwyd cyng- | herdd yn y Drill Hall, er budd Mr. Waller Roberts, yr hwn sydd wedi bod yn lied eg wan ei iechyd er's tro. Yn absennoldeb y maer (Mr. A. O.Evans),cymmerwydygadairgauMr. I A. Lloyd Jones, Bronyffynnon. Uymmerwyd rhan gan y cantorion a ganlyn — Miss Thomas, Abertawe Miss Lucy Morris, Dyseith Miss Gertude Humphreys, Rhyl; Mr. Edward Barlow, Llanelwy; Mr. James Defferd, Bangor; a chafwyd dau adroddiad, hefyd, gan Llinos Dyserth. Ynghyd a chor undebol Dinbych a chor merched Diabych—y ddau o dan arwein- iad Mr. R. G. Jones. Cyfeilid ar y gwahanol j I ddarnan gan Miss Nunn. Cafwyd eynnulliad da a disgwyliwn y gwneir elw sylweddol, gan ein bod yn deall fod yr oil o'r personau uchod wedi cyf lwyno eu gwasanaetii yn rhad. Bedytd -Nos Sul diweddaf, yn nghapel y Bedyddwyr, bedyddiwyd trwy drocbiad naw o bersonau ieuaingc. Gweinyddwyd fan y gwein- idog (y Parch. Jonah Lewis', a thraddododd bregeth bwrpasol i'r amgylchiad. Yr oedd eynnulliad lliosog yn bresennol. Etholiad Gwarchtiiioaid.—Enwyd tri o ym- geiswyr am sedd ar Fwrdd Gwareheidwaid Llanelwy, er cymmeryd lie Mr. J. Simon Roberts, un o gynnrychiolwyr plwyf Dinbych ar y bwrdd hwnw; sef, Mr.. H. Hughes, High Street, Dinbych; Mr. J. Ellis Jones, lkrbwr, Beacon's Hill, Dinbych a Mrs. Da vies, Plas y Castell. Deall wn fod Mrs. Da vies wedi tynu yn ol ond fod y ddau flaenaf yn penderfynu sefyll etholiad. Marwolaeth Mr. Thomas Williams, Brynffynncn Terrace.— Fel y gwelir yn ngholofnau y marw- olaethau yn v rhifyn hwn, torwyd y brawd Ayml a diymhongar uchod i lawr gan angen dydd Llun diweddaf. Gwe'odd and a blia gys tuddsau oodjo dan y eyfan, am flynyddosdd. yr oedd ynihynod o dawel a dirwgnaeh. Saer raaen oedd ein brawd wrth ei alwedigaeth iea- nyddiol, eithr yn aualluog i'w diiyn ya fynych gan lesgedd a phoenan. Am gryn dymmor yn y rhantoreuol o'i oes tu yn gwesthio fel morwr ar fyrddau agerlongau a dramwyent rhwng Liverpool ac Unoi Daiaethau yr America. Trigiannodd yr ngain mlynedd diweddaf o'i oes yn y dref hon, yn fawr ei barch gan bawb a'i hadwaenent, fel dyn tirion ac o synwyr eyff- redin crjf. Ymaelododd yn Eglwys-y Method- istiaid yn Seion, gan yr hon, wyth neu ddeng mlyceid ya oj, y dewiswyd ef yn un 0'1 blaenor laid. Os na feddd ddonian diegiaer, yr oedd ei ffyddlondeb yn ganmoladwy, hyd y caniatiiai y&tad ei iechyd, yn yr Ysgol Sabbothol, a'r moddion wythnosol. yu gystal ag ar ddydd yr Arglwydd. Ei weddian cyhoaddus, yn wastad, oecidynfc yn amhvg yn eiddo y dyn tra eh yfar- wydd a g)rsedd gras; a byLyd, yn fynycb, a fyddai gwrandaw arno yn pletha adnodau a phenniliion yn ei erfyniadaxi. Drcs yr aehos yn y He yr oedd gftuddo 'fawr ofal calon,' a briw Enriaele i'w ysbryd ydoedd helynt a dad wrdd gi dduwioldeb ydoedd ddiammher/ob Gadawodd weddw ac aniryw feibion a merched mewn dwfn alar ar ei < 1, tel priod ffydd-awn a thad gotalas Oymmer ei angladdje ddydd Gwener nesaf yn mynwent yr Eglwys Wen, o danydrefn newydd. Cycbwynir < ddi wrth y ty arn ddau o'r gloch yn y pt) dllawn,
Y CWRT BACH.
News
Cite
Share
Y CWRT BACH. CVNNALISVYD yr uchod dydd Mawrth, ger bron y Barnwr Syr Horatio Lloyd. Cais am A it Btavf Gwnaeth Mr. A. 0, Evans gais am i adFB y Mri. Jones a'i Fab, Dinbych, ya etbyn Eilis Roberta, Cefn Fforest, Llinsannan, a wiandawyd yn y Hy!! blaenowl, gasl ei a;l wrandaw. Dywe i. odd Mr. Evans ddarfod i'r Mri. J Ciles wyain Ellis Roberts am y ¡:¡w(n o 10s. 4c., sef gwerth eydaid o gacenau i anifeilii d, ac i'r barnwr roddi ei ddy farsiad o blaid y Mri. J one". Gwadai Ellis Roberts ei fod wedi dorbyo y cacecau ao erbyn hyn yr oadd chwaneg o dystion i ddyfod yn mhen i brofi fod moibion ESlia Roberts adref ar yr 8fed o lonawr, 1902; sef, y diwrnod yr hbnai y Mri Jones ddarfod i un o honynt gael. y caeenau yn ngorsaf Dinbych. Dan yr ansgylehiadau hyn gofynai i'r barnwr ganiatau i'r achos gael ei ail wrandaw yn y llys nesat Ar ran v Mri. Jones a'i Fab gwrthwynebid y cais gan. Mr. Moseley, eu oyfreitbiwr. Wedi peth dadleu caniat sodd y barnwr y cais, ar yr am mod fod Ellis Roberts i dalu y costau hyd yn byn & r hyn y eyttunodd Mr. Evans. Anghyttmvhb ynghylch Pytatw. Gwyaiwyd Joseph Robinson, fferm y Brockhousa, gan H. Burdett, Cosdiog, Llacdyrnog, am y swm o-3p. 10s sef gwerth tynell o bytatw a gyflen- wyd iddo. Ym Idangosai Mr, J. B. Marston, Wyddgrag, dros yr erlynyd-l, a Mr, A. O. Evans dros y di- ffynydd. Dywedodd Mr. Msrstoa ddarfod i Bardett, ar yr 2SsnQ o Fa wrth diweddaf, drefnn i gytlenwi Robinsou a dwy dynell o bytatw at fwyta, tra. yr oedd Robinson i gyflenwi Bardett & dwy dynell o bytatw at blana. Fe gadwodd Bnrdffcts at y trefoiant; ond !hyd yn hyn Did oedd Robinson wedi aafon iddo ef ond oo dynell. Felly, gwysid ef am worth y dynûil arali. D'os y diflfycydd fcoaid fod Robinson wedi cyflenwi Bardett) â thynell o bytatw eya i'r trefniant oehod gael ei wneyd, gO nad oedd Bardett wedi talu am danynt; ac o herwydd hyn, nid oedd ond un dynell i'w hanfon ar cl bwneyd y oyttttndeb. Rhoddodd y barnwr ei ddedfryd yn ffafr Robinson. Achos o Dori Cyttundeb, Gwysiwyd J. M. Williams, goruchwyliwr mewn llechi, Llanrug, ger Caernarfon, gan y Mri. Jones a'i Fab, marsiandwyr cyffredinol, Dinbych, am y swm o 3p. am dori contract. Ymddangosai Mr. E, J. S wayne drcs yr erlyn- wyr, a Mr A. O. Evans dros y diffynydd. Dywedodd Mr. IS wayne, er fod y awm a. hawHd yn un bychan, fod yr aobos yn un o gryn bwysig rwydd i farsiaadwyr yn y fasnacb lechi. Ar yr 8:ai o Fedj, 19J2. yagrifenodd yr erlynwyr at y fliffyaydd ara brisiau lleehi oedd yn mesur 18 wrtb 10, Ar dderbysiad y prisiaii; rhoddodd yr erlynwyi archeb am 4,000 o lechi am y pris a nodid one! gosodect. ef yn amrnod, ar yr un pryd, eu bod yn cael eu ovflenw; yn ddioed. Yr oedd hyn ar yr 20fed o Fedi, a derbyniodd y diffynydd yr arohob, ac addawodd roddi y llechi ar y tlordd haiarn ar ddyddiad neillduol. Ni chadwyd at yr addewid bon; a chymmerodd gohebiaetb le yn ddiiynol i hyny, yn yr hon y gwasgai yr erlynwyr am i'r llechi gael eu hanfon iddynt. Dywedai y diflfynydd, ynei afctebion, y byddai iddo eu hanfon ar ddyddiad neillduol. Aeth hyn yn miaou am fis; ond yr oodd pob addewid a roddid gan y diffynydd yn eael ei thori ac ar yr 20fed o Hydref bu raid i'r erlynwyr ddiddymu yr archeb, a rhoddi archeb am lechi yn rhywle arall. Rhoddodd David Jones, y partner hynaf yn firm yr erlynwyr, ei dystiolaeth i gadarr-hsu y mynegiad HCDod. -dA Mr. A. O. Evans, dros y diffynydd, a ddadlenai, yn unoi &'r gyfraitb, ac yn nnol a'r ammodau yn y fasrach lechi ya Ngogledd Cymru, nas geilid dis gwyl i'r diffynydd gyflenwi y llecbi o fewn amser rhesymol ar ol derbyniad yr archeb, wrth gym- meryd yr holl amgylchiadau i ystyriaeth. Yr oedd yr erlynwyr yn farsiandwyr cyffredinol; roc felly, dylerifc wybod beth oedd sefy ll fa y fasnaih lechi ya N gogledd Cymru y. bresennol. Y barnwr a ddywedodd, mewn trafodaeth o'r fath oedd ger ei fron yo awr, di-iu y dylid cym- mer yd i ystyriaeth y fasnach lechi; ond, a barnn oddi with yr ohebiaeth, nid oedd y diffynydd wedi gwneyd hyny. Yr oedd y llythyraa yn dangos yn glir iddo addaw cyflenwi y llechi ar amserau neillduol, ond addewidion a dorwyd bob tro. Rhoddodd eiddyfarniad yn ffafr yr erlynwyr am y Ilawa swm a ofynid, ynghyd costau.
LLYS YR YNADON.
News
Cite
Share
LLYS YR YNADON. MEWN llys arhenig o'r ynadon, dyddiau, ger bron Mr. R. Humphreys Roberts (cadeirydd), a Mr. John Davies. Cyhuddwyd Annie Hughes, morwyn, a Edward Davies, bachgen leuangc, o Jaurata sebon, eiddo y Mri. T. ac S. H. Ashford, chwegnwyddwyr, &c., Dinbych. Wedi gwran- daw tystiolaeth y lUiingyli Harvey, gohiriwyd yr achos hyd dydd Gwener. Yn y llys boreu ddydd Gwener ymddangosai Mr. E. J. Swayne ar ran v garchares, yr hwn a appeliai at yr ynadon am iddynt ymwneyd &'v garchaies o dan Gyfraitb y Trosedd Cyntaf. Dywedodd Mr. Ashford, hefyd, nad oedd efe yn dymuno gwasgu yr aehos yn erbyn Ann Hughes. Penderfynodd y faingc rwymo y garchares am ddeuddeng mis i'r swm o lüp. i ddyfod i fyny i dderbyn ei dyfarniad pan elwid arni; a rhoddwyd ar Edward Davies i dalu dirwy o 108. a'r costau, neu fyncd i garchar am saith ni wmod.
CYNGHOR TREEOL.
News
Cite
Share
CYNGHOR TREEOL. PBYDNAWN dydd hu cynnaliwyd cyfarfod chwarterol y Cynghor Tjefol. Yn absennoldet) y maer (Mr. A. O. Evans) cymmerwyd y gadair gan y Dirprwy Faer (Dr. D. Lloyd). (I d o d Darlienwyd llyt-hyr o ymddiheuiad oddi wrth y maer am nas gallai tod yn bresennol yn y cyfarfod. Cafodd llythyr oddi Miss Gee ei ddarllon, yn eyflwyno diolchgarwch ei brodyr a'i chwiotydd, a hithau, i'r maer a'r cynghor am eu pender- fyniad caredig o gydymdeimlad & hwy ar farw- olaeth eu mham. I Darlienwyd llythyr i'r un perwyl oddi wrth Mr. E. Mills Cyn dechreu ar y gweithrediadau eyfeiriodd y cadeirydd at y golied ddifrifol oedd y Cyngborwr Boaz Jones wedi gael, trwy golli mab yn ddiweddar, ac wyres fechan ar ol hyny. Ar gynnygiad Dr. Lloyd, a chefnogiad Mr. Lloyd Jones, pasiwyd pleidlais o gydymdeimlad a Mr. Boaz Jones a'r tenia yn eu trallod. Penderfynwyd mabwysladu adroddiad y ¡ p .vyllgor gyda golwg- ar gario alian y gwaita angenrheidiol yngl$n â gwaiLh dwfr Henllan. Tnniiwyd y rban fwyaf o amser y cyfatfod i ddadleu ewestiwn y cart tffosydd, pa rai oedd wedi cael eu condemnio fel rhai diffyglo! Wedi i bwyligor arbenig ar y carthffosydd ystyried cynllun o gyttulJdeb â. Mr B.iley Denton, i ga'io y gwaith yn mlaen, adroddasant yn awr eu bod yn cymmeradwyo y cynllun, ar y deall- twrheth fod yna we liantau byebain yn cael en gwneyd ynddo; sc argymmhellant ar i'r cyt- tundeb gael ei arwyddo, a'i selio gan y maer, ar ran y gorphoraeth. Yr oedd Mr. Bailey Denton wedi darparu dau gynllnn—{a) ya eyn- nwys c6st, yn ol yr araeans*yirif, o 5,7G0p; a (b) 14,7COp. Yn y cynghor yn Taehwedd penderfynwyd mabwysiadu cynllun B, er ad-diefnu yr holl oynl'nn o gatthffosvdd. Cynnygiodd Mr. Howel Gee, nad oeddynt hwy yn cario cynllun B allan hyd nes y cawsai y tretbdalwyr gyfl-msdra i ddadgan eu barn ar y m iter pwysig hwn. Rheolodd y cadeirydd fod y penderfynixd hwn aIIaQiodrpin. Wedi cryn ddadleu rhoddodd Mr. Hnvel Gee rybndd y byddai iddo gynnyg-, yn y cyfarfod nesaf, fod y penderfyniad hwnw yn cael el ddi- ddymu, ac nad oeddynt hwy yn gwneyd dim a'r mater yn y cyfamser. Cefnogodd Mr. Lloyd Jones, a dadganai ei fod yn credu y dylai y tretbdalwyr, mewncyn- llun pwysig fel hwn, gael rhoddi eu llais. Wedi dadl frwd pleidleisiodd pedwar dros fabwysiadu adroddiad y pwyllgor, a chwech yn erbyn. Felly, cafodd yr adroddiad ei wrthod. Penderfynwyd cymmeryd yr holl gwestiwn o dan ystyriaeth mewn cyfarfod arbenig dydd Iau, Mai 28ain. Cyttunwyd i drosjjlwyddo y mater o gods tai i weithwyr ar ran o'r tir oedd yn taraw ar y Smitbfield i bwyllgor. Deibyn'wyd llythyr oddi wrth Mr. Griffith Jones, Eglwys Wen, yn ymddiswyddo fel aelod o'r cynghor, ac yu e^lnro mai gwell iddo ef, fel tenant Eglwys Wen, fod a/Ian o'r cynghor trt yr oedd y drafodaeth gyda golwg ar y carthffosydd yn cael ei chario yn mlaen. Mr. Humphreys R-oberts a gynnygiodd fod y mater yn eael ei drosglwyddo i'r pwyl!gor a bennodwyd i gario ymdrafodaeth yn mlaen gyda Nlr. Jones gydJ. golwg ar y tir. Cefnogodd Mr. Howel Gee a ehaiiwyd y penderfyniad. Hyshyswyd mai y swm a dderbyniwyd yn y Snaitbfield v ffair d'tweddRf ydoed 23p. 17s. 3c., yn erbyn 23,9 148 5c. am yr un arnser y llynedd. Cyttanwyd i osod yr ysbytty neiilduedg, dros dymmor, mewn cae o fewn Innner miUdir i Lleweni, a 230 o latheni o'r ffordd oedd yn arwain yno. Darll* nwyd llythyr oddi wrth ysgritenydd y Cwmni Dwfr, yn eyflwyno tystysgrif ar ran y peiriannydd ec yntau, fod Gweithiau Dwfr y Casteli cael en cwblhau. Da iganodd yr Arolygydd nad oedd ef yn meldwl fod y gwaith wedi cael ei gyflawni yn briodol, a rhoddodd ei resymau dros hyny. Penderfynwyd f >d adroddiad yr arolygydd yn cael ei anfon i'r Cwmni Dwfr. Galwodd Mr. Howel Gee Fylw at y cynnyg a wnaed gan Mr. Andrew Carnegie, er's tro yn ol, tuag at sefydln Llyfrgell li«.d yn Ninbycb j a gofynodd bath oedd yn dyfod o'r mndiad. Eglurodd y cadeirydd fod y mater yn liaw y maer, ac aelodau Pwyllgor y Ddarllenfa. Awgrymodd Mr. Gee ar i'r mater gael ei ddwynger bron v cyfal fod nemt UncI ni phasiwyd un penderfyniad ar y pvmgc,
RHOSLLANEIiCEfBUGOO A'R CYLCHOEDD.
News
Cite
Share
RHOSLLANEIiCEfBUGOO A'R CYLCHOEDD. DamwainErchyU.—Yn gyallar horeu ddydd Gwcmep. trft yr oedd William Joues (40), School Lane, gyda orcbwyl yn nglofa Envlwyd, y« parotoi y pylor vve gwblhau yr er,;yd. syrthiodd canwyll yn ddamweiniol i'r cyfryw, yr hwn a, tfrwydrodd, a llcagwyd Haw ddeheu a llygaid y tnum. Ofnir ei fod wedi colli ei olwg ya gyfangwbl. Organydd.—Mewn festr! ohhiedfp aivnnaliwyd nos Lun pasiwyd fod y svydd o organydd i'r eglvvvs blwyfol, Rhos, I gael ei rhoddll JUt. H. T. Powdl, prif felatr Ysgolion Bwrdd y Rhos. Eisteddfod.—Cynnaliwyd cyfarfod arall ycglfn a hon i'r Rhos, Llywyddwyd gaa y Ficer Pritch=»rd. Gofidiai y Parch. Iafryn "Williams a Mr. Hooson cad allent fod yn Is-Iywyddioti. Pasiwyd fod y Parchn. E. Williams, Penuel, a T. Ogwen Griffiths, Salem, i lanw y bylchau. Yna a-d ati i ethol y pwyllgor cyff. redinol. Enwyd 52, gyda'r holl weinidogion. Dyna'r poiriant yn barod. Yn mlaen yr elo.
MARWOLAETH MR. R. MILIS.
News
Cite
Share
MARWOLAETH MR. R. MILIS. Boreu ddydd LInn diweddaf melldenwyd y newydd trist fod Mr. R. Mills, perchenog a golygydd y Rhos Herald, wedi ymadaw a'r fuchedd hon. Gwyddem ei fod ya bur wael er y dydd Gwener blaenorol, ontl ni feddyiiem fod y diwedd mor agog. Nid oedd ond 57ain mlwydd oed, a gadawa saith o blant ar ol. Y mae eiu cydymdeimlad 4'r cyfryw vn faw? Y mae 1 Mr. Milk banes. Ganwyd ef yn Llan. idloes, sir Drefaldwyn, ac nid oes raid chwstnegn ei fod yu Lknu o gyff enwog y Millsiaid. Mab ydoedd i'r diweddar Mr. Richard Mills, awdwr Canicdydd S~ion, Yr Arweinydd Oerddorol, a'r anthem, Duw sy'n Noddfa.' Prin yr oedd yn cofio ei dad, gan i'r gwr da hwnw farw yn 35aia miwydd oed, fel blodeuyn pryd- forth heb ddyfod allan i'w lawn dwf. Dygwyd ef i fyny fel argraphydd a phan tua 23ain miwydd oed aesh oddi cartrei i weithlo i swyddfa Haghes a'i Fab, Gwrecsam, fel cyssodydd cerddot laeth. TIll vma. hyd 1876, pryd y priododd Miss Sarah Owens, ail ferch. Mr. Daniel Owens, Aberderfyn, ac y symmudodd i Johnstowa, gan agor swyddfa argrapha ar ei gyfrifoldeb el hoc. Yn mhen rhai b'ynyddoedd symmudodd oddi yma i'r Rhos, i'r lie sydd yn awr yn eiddo rbydd-diiabadol i'w blant Yr oedd Mr. Mills yn hynod fel athraw, lardd, & lienor, ond fel cerddor y rhago'ai. Yr cedd cerddor- iaeth yn llanw ei natur, bron yn rbedeg yc e' waed- Astadiodd yn gaoled yn foieu iawn, fel yr oedd wedi meistroli gweithiau y prif feistdabi erbyn bod yn lRe" miwydd oed. Yr oedd yn hynod fel awdwr. ran ydoeùd yn 19eg oed CêtW!1 ef yn gyd-fuddugol â Dr. Jjueph Parry yn Eisteddfod Genedlaethol Llandudno, ar y triawd. 'Duw bydd Drugarog' ydoedd eiddo y doctor a'r canon, a Nid i ni, 0 Atalwydd,'ydoedd eiddo Mr. Mills. Cyfangoddodd liaws erallL yn mhlith y rhai y ceir m- ganlyn :AnthetTlau, Yr Arglwydd yw fy Mugail,* Cân Moaes a Chan yr Oencanig-»n. Y Wybren. Dlos.' Gwlad yr Addewid,' Y LKIerwen Lydan,' a "Kwya'n co6o 'r hen flynyddau gy ntrbanganau, O Dsnwch tua'r Dolydd,' Y Gwlaw.' a Cainion y Gan' (10); caneuon, Y Cym-u Gwladgarol,' 'Ar Foreu Teg o Faideuawd, Betti Wynn;' triawl, 'Nid i n', O J Arglwydd;' tCnau, Arweiniad,' •/» Memoriam,' Maelor,' 'St. Idloes.' a'r 'Hafod.' Hefyd, rdfer o garolau, a threfnodd gryn niferodonau eraiil. Y mae iddo hanes fel arweinydd cymmaofaoedd a chorawl. Tr;i ya Ngwrecsum arfer&i fyned i Broughtor, Bangor ts-y-coed. a'r Rhos, i arwain- cotau. Bwrlodd ei. goelbren yn y lie diweddaf, a llwyddodd i ddyfed a'r cor o ddi-rsodedd i enwogrwy -d. Treuliodd lawer o'i oes yn v Rhos i ddysgu cerddoriaeth mewn gwa- hanol ffarfii-a ac yr ydym yn fwy dyledaa iddo ef am safle cana yn y Rbos yn awr cag i un dyn byw arall. Pymtbeg mis yn ol dewiswyd ef yn unfrydol i arwain y gin YI1 y (japel Mawr. Tybhvyd y pryd hyoy y caws:!1 fyw yn hir yn y cylch hwn, ond fel arall y gwelodd y I\leJstr Mawr iddi fod, a galwyd ef adref mewn modd tawel oddi wrth ei waith at ei wobr. Ugain mlynedd yn ol y daeth r Mills yn aelod eglwysig, a rhoddodd brawf gwirioneddol fod y cyf- newidiad mawr wedi cymtnervd lie ar el gyflwr, fel y tystiwvd ddydd e! sngladd. Heddwch i'w lwch, sc na. ymyred dim ar ei hua byd ganiad yr udgora dtweddsf. Ei G-ynheh: wr,g. Cymmerodd y gladdedigaeth le ddydd Mercher, yn ngbanol yr arwyddioa mwyaf o bir ch a galar am un a fu mor wasanaethgar i'r ardal am fl/nyddoedd lawer. Cyrnmerwyd rhan yn y gwasanaeth wrth y ty gan v Parcbn. Robert Jones, Capel Mawr, a Richard Wil* liams, Hill Street. Yna ffudlwyd gor-ymdaith tua Chapel Mawr, lie yr oedd yr organydd (Mr. Dan Evans) wrth yr organ yn chwareu Ha,ndcls Largo'' dernyn ag yr oedd yr ymadawedig yn hoff iawn o hono, Dechreuwyd y gwasanaeth yn y C.4pel Mawr drwy i'r Pafch. E. "Whittington Jones (W.), ddarllen rhanau priodol o'r Ysgrythyr, a'r Parch. J. W. Humphreys (B ), offrwas gweddi. Gwnaed sylwadiu pwrpasol am yr ymadawedlg gan y Parch, R. Jones, a'r Mr). J Owen Jones, W. M. Roberts, Gwrecsam, ac E. Hooson. Yn ystod y gwasanaeth canwyd am yw o donau yr ymadawedig, a therfynwyd drwy weddi effeitbiol gan 1\1r, Isaac Jenkins, Johnstown. O'r capel i'r fynwent ffarfiwyd gorymdaith, gyda'r aeiadorf arian ar y blaen yn chwareu y 1 Dead Zlfa¡'ch' yn hynod o effeifchiol Dilpnwyd y selndorf gaa aelodau Oyfrinfa y Rechabiaid, swyddogion egiwysig y gwahanol enwadan, aelodau ei ddosbartb yn yr Ysgol Sabbothol, yr elor-gerhyd, y perthynasan, athorf fawr yn dilyn. With y bedd gwasanaeth wyd gan y Parchn. T. Ogwen Griffiths (A.), a Richard Williams, Mr. J. Parry (A.), a gweddïwyd yn hynod o effeifchiol gan y Parch. R Jones, Terfynwyd y gwasanaeth wrth y bedd trwy ganu- 'Bydd myrdd o ryfeddodau' ar don o waith yr ymadawedig. Derbynlwyd blodart-dorchau prydferth oddi wrth gor plant Capel Mawr, cir plant Bethlehem, Mrs. Ada Mills-Roberts, Mr. T. Price Roberts, Liverpool; Mrs. Wright a Mr. Hughes, Warrington a'r Celtiald.1 Fal hyn y C1110101 EilIr Aled ar ei ol Un gwaraidd, nl ddaw 1'n goror—wr mwy Nac R. Mills fel cerddor Ei elw ga'dd mewn nefnl gor, A'r Iesu 'n benaf trysor. Mwyn fywyd c>mmanfaoedd—un o bwys, Dyn o barch gan S'oedd Owladgarwr, awdwr ydoedd, A mawr lawn yn Nghymru oedd. GOHEBYDD.
LLITHFABN.
News
Cite
Share
LLITHFABN. Cyfarfod Pregethu — Cynnfdiodd Annibymvyr y lie uchod eu gwyl flynyddol yr wythnos ddi- weddaf. Gwasanaethwyd gan y Parclin. D. Rees, Rock; 0. R. Lloyd Owen, Birkenhead; all. Rees, Bryngwran, Mon. Cafwyd tywydd dymuno] a phvegethau grymus.
TEYSOEFA GOFFADWRIAETHOL !MR.…
News
Cite
Share
TEYSOEFA GOFFADWRIAETHOL MR. THOMAS ELLIS. I PRYDNAWN dydd Iau cynnaliwyd eyfarfod 0 bwyllgor cyffredinol Trysorfa Goffadwriaethol Thomas Ellis, yn un o Ystafelloedd T y y C yff re d- in. Llywyddid gan Mr. Lloyd George, A. S. Oddi wrth y daflen arianol a gyflwynwyd i'r cyfarfod ymddengys mai y cyfanswm a dderbyniwyd i'r drysorfa goffadwriaethol ydoedd 2,020p. O'r swm hwn, yr oedd 7G2<?. yn dyfod o Lundain; 336;?. o Liverpool; 325p. o sir Feirionydd 118p. o sir Ddinbych; 87p. o sir Drefaldwyn; 80p. o Gaernarfon; 75p. o sir Aberteifi: 70p. o Bangor; 63p. o Birmingham; 32p. o Gaer; 29p. o Amlwch 27p. o Dowlais; lOp, o Abei tawe; a 3o. 9-1. 6c. o Machynlleth. Mewn attehiacl i appeliadau arbenig a wnaed yn ystod y flwydd- yn ddiweddaf gan Mr. Owen Edwards, chwaneg- wyd y swm o Yip. at drysorfa, leol y Bala. Hysbysai gobebiaeth a dderbyniwyd oddi wrth Mr.'Goscombe John, y cerfluniwr, y byddai y gofadail yn barod i gael ei gosod i fyny erbyn diwedd Gnrphenaf; a bod awdurdodan trefol y Bala yn barod i wario 150/J. i osod sylfaen i'r golofn. Caed ymdrafodaefcb ynglyn a seremoni y dadorchuddiad trefnwyd y Mri. Lloyd George, A. s Osmond Williams, A. s., a Vincent Evans, yn ts-bwyllgor i gario allan syniad v pwyllgor cyffredinol, Ar derfyn y cyfarfod pasiwyd pleidlais galonog o ddiolchgarwch, ar gynnygiad y Parch.. Gwynoro Davies, yn cael ei gefnogi gan y Parch. G: HartAvell Jones, rheitbor Nut-field, i'r ysgrifenydd anrhydeddus — Mr. A. Rhys Roberts—am ei ymdrechion ar ran y dyrsorfa.
LLOFRUDDION Y 'Y1RONICA.'
News
Cite
Share
LLOFRUDDION Y 'Y1RONICA.' DEIVBYNIVVYB hysbysrwydd yn Liverpool, dydd Iau y cyramer dienyddiad Otto Ernet Theodore Monson, IS miwydd oed; Gustav Baix, alias Maliahn, 28 miwydd. oed; William. Smith, alias Dick Herenar, 30ain miwydd oed, le ddydd Mawith, Mehefin 2il, yn ngharchar Walton. Tua phythefnos yn ol dedfrydwyd y carcharorion i farwolaeth yn mrawdlys Liver- pool, am lofruddio y cadben, y swyddog cyntaf, a phump o ddynion eraill, perthynol i'r btong Brydeinig Veronica, yr hon oedd yn rhwym am Monte Video o horthladd American- oil Id.
[No title]
News
Cite
Share
Sicrhawyd tna 700 o erwau o dir ar ]Hn y mor yn Crosby gan y Swyddfa Eyfe], i'r amcan o godi cacria amddiffynul i Liverpool.