Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
11 articles on this Page
[No title]
CLOCK WREXHAM yn ringio, a thelegram oddi wrth Ap Ilhydwen.' Anwyl Arthur Llwyd, Jhiaswn wedi anfon y telegram yma i chwi yr wythnos ddiweddaf, ond meddyliais y buasai un o boys y FAX Kit wedi bod yn Wrexham locawr 19eg; set, diwrnod agor swyddfeydd newydd mwnwyr Gogledd Cymru, ac y buasech wedi eael adroddiad Hawn or gwcithrediadau. Ond dyma i chwi ychydig o'r hanes: md oedd fy llavv yn ddigon her i roddi pob peth a ddywedwyd i lawr; owl gan cich bod bob amser yn cym- meryd dyddordeb mewn gweithwyr, a'u gwaith, meddyliais y buasai rhan o'r hanes yn dderbyniol genych. Cynnaliwyd cvnnadledd flynyddol y mwn- wyr yn v swyddfa newydd yn Bradley road. Dangosai yr adroddiad blynyddol, pa un a dderbyniwyd, fod y flwyddyn ddiweddaf wedi bod yn un bynod o Iwyddiannus yn banes y gymdeithas. Cyfanswm yr incwm am 1902 ydoedd 5,118p.; a'r cyfanswm am 1901 ydoedd 4,103p.; dangosicl cynnydd yn rhif yr aelodau o 1,472 yn nghorph y flwyddyn ddiweddaf. Gobeitbid y gellid perswadio 2,000 arall i ymuno cyn diwedd y flwyddyn bresennol. Fel dangosiad o gyn- nydd amlwg y gymdeithas, eglurwyd na rifai yr aelodau ar d"-rf,ÿn 1897 ond 2,212. Gan na feddai y gymdeithas adeilad cyfieus i drafod ac i gario y gwaith yn mlaen, pen- derfynwyd eu bod yn adeiladu swyddfa a thy i'r cynnrychiolydd; ac y mae yn adeilad ddeil i'w gyferbynu ag unrhyw adeilad yn Ngwrecsam. Gwnaedllawer yn y gorphenol i wella amgylchiadau y mwnwyr, ac mae llawer etto i'w wneuthur. Nid ydyw strikes yn anhebgorol er sicrhau gwelliantau, ebai yr adroddiad, a mawr obeithid am weIeel yr amser pan y gellir eu rhestru yn rnysg y pethau a fu. Ail etholwyd y swyddogion canlynol:— Mr. John Williams, Ffrwd, llywydd; Mr. T, Hughes, Bersham, ts-lywydd; Mr. J. Lloyd, Gatewen, trysorydd. Yn ddilynol, agorwyd y swyddfeydd newydd gan Mr. W. Abraham, A.s (Mabon), gydag agoriad arian a gyflwynwyd iddo ar ran y gymdeithas gan Mr. John Williams, llywydd y gymdeithas. Wrth gyhoeddi y swyddfeydd yn agored gobeithiai Mabon y byddai y lie yn cael ei adnabod fel cartref heddwch, ac y byddai i heddweh a llwyddiant barhau i deyrnasu yno. Yna aed i'r Council Room, pa un a lanwyd gan gynnrychiolwyr o'r gwahanol weithydd perthynol i'r gymdeithas. Llyw- yddwyd gan Mr. Samuel Moss, A,S. Yn ei anerchiad llongyfarchai y gymdeithas ar ei gwaith ynadeiladu cartref iddynt eu hunain; a chydunai a Mabon yn v gobaith mai cattref heddwch a llwyddiant a fyddai; a dywedai, cyhyd ag y byddai ganddynt ddynion fel Mabon a Mr. Edward Hughes yn arwein- wyr, mai nid bai y cynnrychiolwyr a fyddai os na sylweddolid y gobaith. Nid yr hedd wch gwasaidd hwnw a feddylid wrth yr hedclwch yr oeddynt yn dymuno i'r ty yma 1 fod yn gartref iddo, ond yr heddwch a ailai gyd- gerdded a chydweithredu gyda liafur gonest Yn nghwrs ei araeth dywedai Alabon fod gwaith da wedi ei wneyd yn nghorph y deng mlynedd ar hugain diweddaf ar ran y mwnwyr; ond, yn ddiweddar, yr oedd y gyfraith yn caelei throi i gymmeryd oddi arnynt yr hyn y buwyd am cyhyd o ,amser yn ymladd am dano. Yr oedd y gred fod eu trysorfeydd arianol yn ddiogel rhag ymosod- iadau y meistradoedd yn awr wedi ei chwalu. Gallai y meistradoedd yn awr gymmeryd arian y cymdeithasau am weithredoedd aelodau, pan na fyddai y gymdeithas yn gyfrifol am weithredoedd ei haelodau. Yr wythnos o'r blaen rhoddodd y gyfraith ganiatad i rwystro Gymdeithas Mwnwyr Yorkshire dalu strike pay i'w haelodau ei hun. Gwyddai pawb, hefyd, am ymgais y meistradoedd yn Neheudir Cymru yn ddi- weddar. Yn ngwyneb hyn credai fod yn rhaid cael plaid newydd. Rhaid i'r hen blaid Ryddfrydig gael adgyfodiad, a rhaid iddi wneyd cydymaith a liafur; byddai yn rhaid iddi fod yn blaid y bobl—yn blaid y gweithwyr. Os teimlai y rhai a fu yn eu cynnorthwyo hyd yn hyn rhyw anfocldlon- rwydd i ddyfod yn mlaen, yna byddai raid iddynt fyned yn mlaen eu hunain, a thalu y costau eu hunain; mae yr adeg wedi dyfod pan y teimlent fod yn rhaid iddynt siarad Ar rai adegau byddant i'w cyfiawnhau am beidio siarad; ond heddyw, pan mae iawn- derau llafur yn cael ei sathru dan draed, credent fod yn hen bryd iddynt fynu cyfiawn- der. Mewn ychydig eiriau pwrpasol Cj n- nygiwyd diolchgarwch i Mabon am ddyfod i agor y Swyddfa, ac i Mr. Moss am lywyddu, gan Mr Edward Hughes (cynnrychiolydd y mwnwyr), ac eiliwyd gan Mr. Robert Jones, Ft on. Yr eiddoch, Ap Rhydwen. Yr wyf finnau, Mr. Ap Rhydwen, yn hollol o'r un farn a'r sylw yn yr adroddiad; sef, 'nad ydyw strikes yn anhebgorol er sicrhau gwelliantau. A mawr obeithiwn am weled amser pan y gellir eu rhestru yn mysg y pethau a fu.' I Fe fydd cannoedd, mi wn, heb ddi—M— oss, yn rhoi amen calonog am y sylw, ac yn gobeithio y caiff prophwydoliaeth yr adrodd- iad ei gyflawni. TERFYN GYRFA FAITH. Boreu ddydd lau diweddaf, yr 22ain, bu farw Mrs, Elizabeth Thomas, Brognallt, ger Treffynnon, wedi cyrhaedd yr oearan teg o 97ain o nynyddoedd! Ionawr 23ain bu farw Mrs. Sarah Will- iams, Bryn Bethel Cottages, Mostyn, gweddw y diweddar Mr, Thomas Williams, cigydd, Trefiynnon, yn 89ain mlwydd oed. Yr oedd hi yn chwaer i'r diweddar Mr. John Thomas, Bryn-y-cloddiau, a modryb i'r diweddar Mr. William Thomas, Plas Newydd. Rhoddwyd ei gweddillion i orphwys yn mynwent Ysceifiog. Gadawodd un mab ar ei hoi. Yr eiddoch, ARTHUR LLWYD.
SYR H. M, STANLEY.
SYR H. M, STANLEY. YCHYDIG a glywir yn awr am yr anturiaethwr enwog. Yr oedd yn cychwyn ar ei 63ain mlwydd ced dydd Mercher. Treulia y rhan mlwydd oed dydd Mercher. Treulia y rhan fwyaf o'i amser rhwng Furze Hill, Fir bright, a'i breswylfod. yn Whitehall. Pan yn Llundain gwelir ef yn fynych yn cyaimeryd ei dro trwy St. James's Park. yn nghwmni Lady Stanley, a'a bachgen buch mabwysiedig, DenzU; ond yehydig bob! sydd ynadnabod yr anturiaethwr y bu ei glod yn adsain trwy yr holl fyd. Deg mlynedd ar hugain yn ol y darganfyddodd Dr. Livingstone, Mae hinsoddau trarnor a'r caledi yr aeth drwyddo wedi troi gwallt Syr Henryyn gwbl wyn. Yn 1895 cafodd ei ethol yn aelod seneddol dros Orllewin Lambeth. Mewn un cyfxrfo i yr cedd Mr. Chamberlain gydag ef ar y llwyfan. Cododd un dyn withwynebiad i Mr. Stanley o herwydd ei fod yn rhy hen, pryd yr attebwyd gan Mr. Chamberlain—' a chan edrych yn gyntaf ar y teithiwr penwyn bychan,' ebe'r Duly Chronicle. ac yna ar y gynnulleidfa, dywedodd gyda phwylais naill duol:—'Fe allai v byddai o ddyddordeb i chwi wy bod, foneddigion, fy mod i yn chwe mlwydd oed pan welodd Mr. Stanley oleuni gyntaf.' Prin y rhaid dyweyd erbyn hyn mai Cymro, a brodor o Ddinbych, ydyw yr enwog Henry M. Stanley.
'.-r-LLYS YNADON Y VALLEY.
'r- LLYS YNADON Y VALLEY. Bu cynnrychiolwyr Undeb Eglwysi Rhydd. ion Caergyfai yn cyflwyuo peuderfyniad i'r ynadon uchod, gnn phv sylw at y ddeddf. a gofyn am eu cynnorthwv. Cawsant dderbyn- "iad cynnes, ond pwysleisiai y cadsirydd (Caroa Richards), a hyny yn fynych, 4d oeddynt yn eynnrychioli holl eglwysi Cristionogol y dref, gan awgrymu fod un ga* fan bwysig ar ol. Syndod hetyd ei fod yn dyweyd yn barhaus am hyn, ac yntaa yn gwyboi mai Undeb Eglwysi Rhyddion oedd yno yn cael ei gynnryehioli. Ond mwy priodol fuasai eu canmawl, a chwyno dros y rhai oedd yn parhau yn ddifater, a heb ddyfod i gydlawenhau am y bara hwn a gavpsom gan y weinyddiaeth, a Rinnan wedi aifer cael ceryg Y mae y faingc hon yn lied iach ar gwestiynau cymdeithawoL ac yr ydym yn disgwyl llawer wrthi yn y dyfodol. Attal- iwyd trwydded tafamdy yn liryngwran y diwrnod hwn, a dywedir fod amiyw erailiwedi eu marcio— rhai yn Nghaergybi—ac y bydd yr ystorm yn tori arnynt yn y^tod y flwyddyn. Tybed a oes golygfa gyfl'elyb i'r un a welir yny dref olaf a enwyd. Bloc yn cael eu gwneyd i fyny o bump o dai, a r oil o honynt yn dafarn- dai! Dyma beth i'w ryfeddu etto ar ddechien yr ugemfed ganrif.
Y BEDYDDWYR A'R MESUR ADDYSG.
Y BEDYDDWYR A'R MESUR ADDYSG. Mewn cyfadod chwarterol a. gynnaliwyd yn Llaneilian pasiwyd penderfyniid cryf yn cym- meradwyo ygwaeauaeth rhagorol a wnaeth Mr. Lbyd George i addysg ac Ymnedldoaeth yn ystod y frwydr sened iol ddiweddaf. Y mae ete yn haeddu gwneuthur o honom hyn iddo, a bawdd y gallwn ddyweyd pa mor werthfawr a fa gwasanaeth aelodau eraill, s Ti a ragoraist arnynt oil! Hefyd, pasíwyd penûEèI fyohd yn erbyn ihoddi y rnesur mewn gweithreaiad. •
Advertising
'?iÆP- THE GRAND OLD REMED w |^P £ WELtS 1 f^Couglis,Colds, |4s!!iiM,BroiicMliS| 1 Influenza I jy CHEMISTS & STORES Rhydd PE LE N A U I yni newydd yn y Nerfau, Cryfha y Cylla, ¡ a Chynnyrcha, Weithrediad laohus yr Afu. G wellha O 1 O I doriadau ar y Croon, Briwiau, Bronau Drwg, Gasgliadau, Toriadau Gwenwynig, Cleisiau a. Llosgiadau. Gwellha PELENAU HOIaXAOWAIT Gur mewn Pen, DifFyg Treuliad, Clefyd y Geri, ac Ymcsodiadau TwyxnynoL Gellir eu cymmeryd gyda pheraaith ddiogelwch gan y rhai mwyaf egwan. A lady'sricoaimendafcion Is the best testimonials. recom- All ladies mend Martin's. 1PI0L& STEEL M Fo, udKi PILLS Chem- ists and Stores. sell them throughout the World, or post free 4s. 6d Martin, Chemist, Southampton Teithiodd tren o Doncaster i Peterborough yn ol dros wyth a phedwar ugain o filldiroedd yn yr awr. Tri mis yn ol syrthiodd dynes ieuangc o'r enw Bertha Fischer i gwsg trwm yn Vienna. Dydd Sul agorodd ei llygaid, a deffroddtan wenu. Gellir cael y F ANKH. gan y rhai canlynol. Yn LIVERPOOL. Messrs. VV. H. Se; M & Son, 61, 7 "ale Street. Jrr. Heber H. Chan i "s, Newsag t, 31 Hall lane Mr. T. O. Jones, Woodhoust Street, Walto Road. Mr E. O. Edwards, < okseller, ZV6, Netherfiel Road North. Mrs. Evans, 67, Upper V. wlek Mr. Quick, Newsagent, cclestoi- Street, Prescot. Mr. Morgan Jones, Bookseller, 312, Borough Road, Mr. II, Evans, Bookseller, 444, Stanley Head, Kirk iale. BIRKENHEAD. Mrs. Evau3, 62, Exmouth street. Mr. Swift, Newsagent. MANCHESTER. Mr. John Edwards, 39, Rial Street, Hulme. CAERLLEON. Mr. W. 0 Thomas, St, Anne Struct, LLUNDAIN. Mr. W. H. Roberts, 10, Cecil Court, Cbarin Road, London, W.O. Mr. Isaac Phillips, 10, Walham Grov" Fulham. A rgraphwyd a Chyhoeddwyd gan THOMAS GE a,'i FAB, yn eu Hargraphdy yn Skyt y Capet Dinbych, dydd Sadwrn, Ionawr Slain, L903.
IY BRAWDLYSOEDD.II
Y BRAWDLYSOEDD. SIR FON. CYKNALIWYD y frawdlys bon yn Neuadd Sirol Beaumaris, ger bron y Barnwr Bruce. Wrth anerch yr ucholreithwyr dywedodd y Barnwr Bruce ei fod ef yn cael ei hysbysu nad oedd yno un carcharor va aros ei brawf. Yr oedd byny yn fater o foddhad mawr i bawb oedd yn caru llwyddiant y sir, a dyna y bedwar- edd dref yr oedd wedi dyfod iddi nad" oedd un achos o ddigon o bwysigrwydd i gael ei brofi yn 'o y frawdlys. Ac wedi gwneyd. rhai sylwadau pellacb, gofynodd iddynt ymneillduo i'w hys- tafell, fel mater o ffurf, er cymmeryd o dan ystyriaeth a oedd ganddynt rhyw gyflwyniadau i'w gwneyd ac os nad oedd, y byddai yn bleser ganddo eu rhyddhau. Ymneillduodd yr uchelreithwyr a dychwel- asan'- yn union, pan yr hysbysodd y blaenor nad asan'- yn union, pan yr hysbysodd y blaenor nad otd I yna ddim riiadar, i'w gwneyd. lrna dywedodd 5r uchelsirydd ei fod ef yn cael yr anrhydedd, yn unol fig hen arferiad, o gyflwyno par o fenyg gwynion i'w arglvvvdd- ireth. Gydnabyddodd v barnwr y rbodd, a dywed- odd fod yn dda ganddo dderbyn yr arwydd hwnw o burdeb y sir, a gobeitbiai y byddai i'r sir gadw i fyay ei cbymmeriad da am amser maith. Hysbysodd Mr. Marshall, K. c., fod yr achos yn mha ua yr oedd efe a Mr. Ellis Jones-. Griffith, A. S., wedi cael ei benderfynu allan o'r llys. Yr oedd y cynghaws yn cael ei ddwyn yn mlaen gan y Parch. James Jones, ciwrad hynaf Caergybi,'Cymmunweinydd ewyllys y ddiweddar Miss^Eilon OweD, Pemhynmarchog, Cae rgybi y ddiff'ynyddes ydoedd Miss Jane Hughes, Caer- gybi, yr hon oedd yn dadleu gwerth yr ewyllys. Dywedodd Mr. Marshall fod y pleidiau wedi dyfod i gyttucdeb, a bod yr erlynydd yn eyttuno i dalu i'r ddifiynyddes, gan gynnwys yr holl gostau. Felly, yr oedd efe yn gofyn am ddyfas n- 11 Y, iad yn ffafr yr erlynydd. Wedi hyny rhoddwyd dyfarniad yn ffafr yr erlynydd.
SIR DDINBYOH. '
SIR DDINBYOH. AGORWYD y frawdlys hon yn Rhuthyn, dydd Mercher, ger bron y;Ba.rnwr Brace ao yr oedd yr ncheleiryd'i (Arglwydd Newboreugh) gydag ef ar Y fsingo, i'r.-h-wa y gweithreaai -y"Parch. J. F. lieeoe fel caplaa. Yr oadd ohwcch o garohatorioa ya aros eu prav f. Yn ei aasrehkd i'r uchelreithwyr, cyfeinoda ei arglwyddiaeth yn lied f,dh at y eyhaddsad o lofraddiaetb yn erbyn dja c'r enw William Hughcs; yr livva oadd yr acbos irswyaf difnfol o i&war oedd ar y rhaglen. Pan ddaet-h allan o'r carchar ar gyhuddiad arall, daeth FInghea i wybod fod ei wraig {y wr.»ig drangoedig) yn gweithredu fel tealavddes i cldyn o'r enw ThomM Maddockp, yr hwn oedd yn wr gweddw gyda tbri o blant. Nid oedd yna un dyatiolaetb pa berthynas yn P,' g fanwl oedd ye bodoli rhwng Maddocka a'r wra'g draEgoedlg. Yr oedd Hughsa we'll eael ei gar charn am ei hesgeclaso hi a plant; ao os oedd hi wedi ei gadael i gyncal ei theu!u, yr cedd yn ddyledawydd ami i wneyd y gorea y gal a! hi i tiu, al hywoliaeth. Ar yr adeg y gweithredai b fel tenlnyddes i Maddocka, yr oedd ei phlanfc ei hun yn y tlotty. Nia gallai. fod un anjmbeaaeth ycghylch un path. Yn blygeiniol boreo ddydd Lien, Taebwedd lOred, aeth y carcharor o dý ei frawd-yn-nghyfraith, yn agrs i Gwrecsem, gan gymmeryd 1,11 dau farll gyiiag ef, a rh..i car- tridges Gyda'r rhai byn yn ei feddiant, aeth i dý Thomas Maddocka, He yr oedd ei wraig ar y pryd yn cysgu. Mor fnan ag y daeth i lawr y gnaiaa, gollyngodl gynnwys y ddau faril i'w ehorpb, gan achesi niweidian o'r natar mwyaf difrifol. Yn ddiweddarach, rhoddodd y cavefcar or, gyda'i wa yn ei law. ei han i fyny i'r hedd i geidwaid, a ehydnafcyddodd Dad 06(1:1 efa wedi gwneyd camgymmeriad,' a'i fod "wfdi rheddi y ddaa faril ynddi.' Yr oedd yn rhaid fod y farwol- aeth wedi eymmeryd lIe yn ddioed Y tr;d lergvs fod y withred wedi cael ei gwneyd yn bwyllog; ac ni wraed un ymgais gan y carcharor i gelu hyny. Gsllai yr amddiffynfad gael ei godi fod y carahsror anau a'i hwyll ar yr adeg, fel nad oedd yn gyfrifol am ei weithredoedd, ond cid oedd hyn yn gwestiwn i'r uchelreithwyr. Y tobygolrwydd ydoedd fod y carcharor o'r farn fod ei wraig yn byw o dan amgylchiadau ammhr!od d gyda Maddcckf, er, yn y tyetiolaetban, nad oedd yna ddim i gyfiawnban dyfod i'r tcrfyniad hwnw. Ac hyd ya oed pe byddai, cid oedd yna ddim mev n eyfraith i gyfiawnhm, neu ddigon o gythrnddiad i dyrsu yr achoa i Uwr i un o ddyn laddiad, Wrth gyfeirio at yr achoaion eraill, dy- wed odd ei arglwyddiaeth fod y tystiolaethau yn ymidangoa ya ddigon terfynol i gyfiawnhau y rheithwyr trwy ddwyn i mawr; true bills, ACHOS 0 GREULONI ED 0 WREOSAM. Cyhuddwyd Thomas Morris, 36ain mlwydd oed,"glowr, a'i wraig, Mary Ann Morris, 40ain mlwydd ced, o gamdrin Caradoc Morris, plent yn chwe blwydd oed, yn Stansty, Gwrecsam, rhwng y lOfed o Ragfyr a'r J5fed o Ionawr. Erlynid gan Mr. 8. Moss. AS (yn cael ei gyfarwyddo gan Mr. Coiheek, Gwrecsam). Plediii y caraharorion eu dienogrwydd, ac nid ofdd ganddynt neb i'w hamdd ffyn. Dangosai y dystiolaeth mai plentyn i'r car charor ydoedd trwy briodas flaenorol. Ar y 13eg o Ionawr galwodd arolygydd y Gymdeith- as Genedlaethol yn y tý i weled yplentyn ond ar y dechreu gwrthod^i y ddau garcharor es ddangos Da.eth y gar chares ag ef i mewn wedi hyny. Yr oedd yn mron yn noetb, ymddang- osai yn oer, ac yr oedd Pawer o gleisiau arno. Yr oedd mewn cyflwr teneu, hefyd, ac yn wahanol iawn yn yr ystyr yma i blanb eraill y cavch's rotion. Pwysau cyfiredin plentyn chwe blwydd oed ydoedd 39 pwys, ond nid oedd y plentyn hwn yn pwyso ond 25 pwys, Yn ystod yr wythnos y bu yn y tlotty cododd y plentyn bedwar pwys yn ei bwysau. Gwadai y carcharor, yn y bocs, y cyhuddiad au o greulondeb, a gwnaeth appel effeithiol am drugaredd ar ran ei wraig ac yntau. Cafodd y rhei'hwyr n&d oedd y carcharor yn euog; ond dychwelasant reitbfaru ya erbyn ei wraig ar y cyhuddiad o esgeaiusdod a chreulondeb. Cyfeiriodd Mr. Moss i'r ddau garcharor, ar yr 2il o Fehefin diweddaf, gael eu cospi am gam drin yr un plentyu, sc iddynt gael eu hanfon i garchar. Anfonwyd y wraig yn awr j garchar am ddau fia, gyda liafur caled. Gwrthododd y barnwr roddi archeb i drosglwyddo y plentyn i'r gymdeithas byd nes y cawsai rhyw berson unigol ei eawi i gymmeryd ei cfad. A ddawodd Mr. Moss wneyd hyny etto. ACHOS LLOFRUDDIAETH GWRECSAM. Dychwelodd yr uchelreithwyr true bill yn erbyn Wi liam Hughea, yr hwu a gyhuddid o lofruddio ei wraig yn Ng^recsam a threfnodd ei arglwyddiaeth i gymmeryd yr a.hos dydd lau. ACHOS 0 DDYNLADDIAD 0 DDINBYCH. I-aac Jones, 45ain miwydd oed, certiwr, Dinbych, a gydnabyddodd ei euogrwydd o ddynladdiad ei wraig, Jane Hannah Jones, yn Ninbych, ar yr 2lain o Ragfyr. Yr oedd y carcharor a'i wraig wedi bod yn cweryla, pan yr oedd y ddau mewn diod, a tharawodd y carcharor ei wraig rliaw, gan ddryllio ei pbenclog. Erlynid gan Mr. E. J. Griffith, A S. (yn cael ei gyfarwyddo gan Mr. T. W. Griffith; ac am ddiffynid y carcharor gan Mr. R Bankes (yn caal ei gyfarwyddo gan Mr. A. Ffonlkes- Roberts). Dadleuai Mr. Bankes droa liniaru y gosp a galwodd dystion yn mlaen i bron eymmeriad da blaenorol y carcharor. Y barnwr a sylwodd fod y carcharor wedi gwneyd yn ddoeth gydnabod ei euogrwydd, o blegid yr oedd y dystiolaeth yn dangos yn eglnr iddo !add ei wraig. Ar yr un pryd, gwnaed hyn o dr»n gythrnddiad mawr, o blegid nid oedd un* ammhenaeth nad oedd y wiaig yn feddw ar yr adeg. Byddai y dded fryd a roddai ef yn na ysgafn ^iawn ar yr un pryd, yr oedd yn rhaid smddiffyn bywydan pobl. Bydd yn rhaid i'r carcharor fyned i garchar ain fcedwar mis, gyda liafur caled. A OH os o LYSS'ABN, COLWYN BAY. Cyhuddwyd James Thomas, 20ain mlwydd oed, chwarelwr, o ynsceod ax eneth fechan, or enw Margaret Davies, yn Llysfaen, Celwyn Bay, ar y laf ) Daehwedd, Cafwyd ef yn ddi euog, a rhyddbawyd ef. --<11'
LLOFRUDDIAETH PEASENHALL
LLOFRUDDIAETH PEASENHALL AIL BRAWF WILLIAM GARDINER. YN mrawdlys Suffolk, yr wythnos ddiweddaf, cymmerwyd pedwar diwrnod i ail wrandaw y cyhuddiad a ddygid yn erbyn William Gardiner, o lofruddio Rose Anne Haesent, yn wirfoddol, yn Peasenball, ar y laf o Fehefin a dygwyd y prawf i derfyniad dydd Sadwrn. Dygwyd yr achos o du yr amddiffyniad i der- fyniad trwy i Mrs. Gardiner gae! ei chroesholi. Wedi i Mr. Dickens atteb, ar ran y Goron, symiodd y Barnwr Lawrence y tystiolaethau i fyny. Ar ol i'r rho'tliwyr fod yn absennol am ddwy awr a chwarter, awgrymasant eu bod yn metbu eyttuno, ac nad cedd yna un siawns.iddyfit wneyd hyny. Felly, hwy a gawsant eu rhydd- faau, a symmudwvd y carcharor i'r carchar. Dyma yr ail waith i reithwyr fethu cyttuno yn yr acbos. Dywedir y bydd i Gardiner gael ei brcfi yn Bury St. Edmunds, yn Mehefin nesaf. Hysbysir fod Mr. Edwards, y rbeithiwr oodd yn anghyttuno yn mbrawf cyntaf y carcharor William Gardiner, wedi arnlygu ei fwriad o dan- ysgrifio 20p. tuag at y drysorfa sydd yn cael ei chodi er umddiffyu y cybuddedig, ac i gynnorth- wyo ei deulu dros y prawf nesaf, 'Dywed gwefr- eb o Ipswich ei fod yn cael ei ddyweyd yn bur bendant yn y prawf dydd Sadwrn fod deg o'r rheithwyr yn fhfr ei ryddhau, a bod yr un- fed ar ddeg ya foddhwn i roddi i mewn os gwnai y llall.
DAMWEINIAU AR FFVRDD HAIARN…
DAMWEINIAU AR FFVRDD HAIARN YN AMERICA. ADRODDIR am ddamwain ddychrynllyd ar y ffordd haiarn yn agos i New Jerssey. Cychwynodd tren Ileol o ddinas Jersey nos Fawrth, rhyw chwarter awr o d ten tren cyflym oedd yn rhwym Rm Piiiladeipiiia a Reading. Dylesi 1 troi y trên araf i siding Graceland ond yn ngwyneb fod yno gryn lawer o drafnidiaeth mewn nwyddau, rhoddwyd gorchymyn iddi fyned yn mlaen ar linell y tren e>flym. Yn auffodus, attaliwyd ef, o blegid fod rliywbetb at yr hot box ac nid oedd end newydd gychwyn pan v rhuthrodd y tifin cyflym i'r cerbydau olaf. Gosodwyd yr adfeilion ar dan, a chatodd llawer o'r teithwyr oedd wedi cael eu gwasgu yn y cerbydaa toredig, nea yn erbyn ffrynt y peiriant, eu Hosgi i farwol aeth. Adrodlir fod pe iwar ar hugain wedi marw.a bod dros ddeg a thrigain wedi cael eu niweidio. Cydnabydda gyriedydd y tren cyflym mai efi3 oedd yn gyf- rifol am y gwrthdarawiad Cymmerodd tryehineb arall, onatur gyffelyb, le ddydd Mercher, pymtheg milldir i'r dwyrain o Tuscan, Arizona, Cymmerodd gwrthdaraw- ia.d le rhwng dan o dreaau y Southern P'acific; cymmerodd yr adfeiiion dan, a llosgwyd un ar ddeg o gerbydau. Lladdwyd deg o bersonau, a niweidiwyd 17. Trwy wrthdarawiad a gymmerodd le ddydd Mercher, yn y nlwl, ya La Fox (Illinois), lladd- wyd tri o bersonau, a niweidiwyd deaddeg. Rhedodi un o'r trenau i gerbydau olaf y tren aiall. l.
A B E R Y S T W Y T H.
A B E R Y S T W Y T H. YE EGLWYSI RHYDDION A'R FASNACH MEWN DIODYDD MEDDWOL. YMWELODP dirprwyaeth oddi wrth Gynghor yr Eglwysi Khyddion a Chynnrychiolwyr oddi wrth y cymdeithasau dirwestol a. Ilys yr ynad on, dydd Mercher, i'r amcan o wneyd eais ari'r prifiwnstabl gael ei ofyn i ddarparu rheetr o'r tai trwyddedig yn y dref, gyda'r anican oleihau eu nifer. Y Farch. Job Miles a ddywedodd eu bod yn barod i osod defseb ger bron y faingc. Eu ham can hwy ydoedd annog y faingc i gar!o allan ddarpariaethau Cyfraith Newydd y Trwydded au. Yr oedd y fainge yn gwybod yn dda y gallu oedd yn cael ei estyn; a byddai yr beid geidwaid a'r ddirprwyaeth yn dra diolchgar os byddai iddynt hwy, fel ynadon, wneyd pob ym. drech o fewn eu gallu i roddi y gyfraith mewn gweithrcdiad. Yr oedd Lifer y tatarndai yn y dref yn fwy na'r gofyn am danynt, yn ol y boblogaeth. Mewn trefydd eraill yr oeddynt yn lleihau y nifer, ac yr oeddynt hwy yn hyderu y byddai i Aberystwyth ddilyn yn yr un cyfeiriad.'
Advertising
A A TT f A A ANHWYLDERAXTGAIJAFOLT Tystia Miloedd yn y wlad hon y gellir cryfhau y cyfansoddiad, a chael ym- wared o'r Anhwylderau Gauafol, a'u hosgoi yn hollol, trwy wneyd defnydd priodol o'r meddyglyn enwog, Quinine litters frwilym Ivans. ™ J"'1"1 "wl1 'W IIMWII'II HUM i i i» n n m ni» in' mini 1 fli'iiiim m CENFIGEN A THWYLL. Ceir dynion yn eenfigenu wrthlwyddiant a phob]ogrwydd y meddyglyn hwn, ac yn ceisio twyllo y cyhoedd drwy gynnyg efel- ychiadau gwael o hono am lai o hris. Cyn- nygir potelaid Is. o'r efelychiad, a dywedir ei fod lav/n cystal a photelaid 2s. 9c. o Bitters Gwilym Evans. Pa ham y gwneir hyn oddi gerth eu bod vn cael mwy o elw wrth werthu y botelaid wilt o gyffyr nag oddi wrth un 2s. 9c. o Bitters Gwilyrn Evans. MEDDYGLYN ANGHYMMHAROL. A wnai masnachydd mevyn unrhyw nwydd arall haeriad yn cynnwys TWYLL MOR EGLUH? A ddywedir fed Te swilt y pwys cygtaJ a. the banner coron y pwys, calico ceiniog y llath cystal a'r un tair ceiniog, neu. win neu wirod swllt y botel cystal a'r cyfryw am banner coron y botel ? Na neir ond ceir rhai yn ddigon digywilyod i haeru peth mor ffdl wrth gynnyg cyffyr meddyg- ol, yr hyn sydd lawer mwy ysgeier, o herwydd fod IECHYD, os nad BYW YD, y rhai sydd yn ei ddefnyddio yn ymddi- bynu ar eu bod yn cael Meddyginiaeth Bur ac Effeithiol. I Y Feddyginmeth Fawr Gymreig*. TYSTIOLAETHAU PWYSICQ. GWENDID. Frondge Villa, Fflint, Hydref 22ain. Anwyl Syr,—Y mae yn hyfrydwch mawr genyf allu tystiolaethu fod eich QUININE BITTERS wedi gwneyd byd o les i fy mhriod, yr hon sydd wedi bod am flynyddoedd yn di- oddef yn drwm oddi wrth gryndod y galon ac yr oedd wedi mync-d mor wanaidd fel na ollai oddef i mi symmud cadair yn y ty", neu swo y knockcr ar y drws ond wedi defnydd- io eich meddyginiaeth ragorol y mae yn dclyn- es newydd ac yr wyf yn hollol gredu y daw etto yn gref ac iach wrth ddefnyddio eich cvffyr—yr anghymmharol. Felly, nis gallaf lai na chymmeradwyo y QUININE BIT- TERS i bawb sydd yn dioddef oddi wrth nervousness. Wyf, yr eiddoch, (Parch.) THOMAS JONES, Gweinidog y Bedyddwyr. LLESGEDD. Pyle, A wst 17eg. Anwyl Syr,—Pan ddychwelais adrefychyd. jg ddycldiau yu 01, ar ollIafurjo yn galed am rai wythuosau, teimlwn yn lluddedig iawn, ac wedi llwyr ddiffygio. ac mewn angen am donic da i'rn badgryfhau. Annogwyd fi i roddi prawf ar eich QUININE BITTERS enwog. Gwnaethum hyny, a chefais ef yn hynod effeithiol. Mae yn rhoddi yni in-wydd ynof, ac yn bywiocau yr ysbryd mewn gair, tciml- af ei fod yn gwneyd dyn o hon of.—- PARCH. GUnNOS JONES. BITTERS G-WILYM EVANS. V V J.. ill. EHYBUDD PWYSIG-GOCTIEL-WCH DWYLLWYR. Edrychwch fod enw GWILYM EVANS ar y Label, y Stamp, a'r Bote Gwerthir mewn potelau 2s. 9c. a 4s. 6e. yr un. I'w cael yn mhob man, Goruchwyliwr yn mhob parth o'r byd. Os ceir unrhyw anhawsder s'w gaÛ anfonir ef am y prisiau uchod yn rhad a diogel trwy y p6st i unrhyw gyfeiriad yn y Deyrnas G yfunol yn union, yrchol oddi wrth y Perchenogion :— Quiiiine Bitter^ Mamifactiiring Co., Lti, Llanelly, B. Wales, Prif Oruchwyliwr yn America—Mr. R. D. WILLIAMS, Plymouth, Permsyivan :z:'