Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

9 articles on this Page

Y GOGLEDD.

News
Cite
Share

Y GOGLEDD. Mewn cyfa, fod o Egiwyswyr yn Nghonwy, nos Fawrth, pasiwyd penderfym&d ya ffafr y Mesur Addysg. Y mae enw Mr. Ben Davies yn mysg aelodau y cor a fydd yn cymmeryd rban yn ngwasanaeth y coroniad yn Weetmiosttir Abbey. Penderfynodd Cynghor Gwledig Lleyn, dydd Mercher, nad oeddynt am Lieidieisio dim arian o'r trethi tuag at ddathlu y coroniad. 4 Pabyddion Cymreig ar y Cyfandir' ydoedd testyn papur a ddarllenwyd gan Mr. W. Llewelyn Williams o flaen Cymdeitbas Cymmrodorion Llundain, nos Fereber diweddaf. Dydd Mercher cynnaliwyd gwasanaeth ordein- iad Mr. W. Pandy Thorns. myfyriwr o Goleg Preabyteraidd Caerfyrddio, yn weinidog eglwys yr Annibynwyr Saeauig yn Ehiwabon. Rhoddwyd gwahoddi&d i'r Parch T. J. Whel- don i fod yn bresennol yn ngwasanaeth y coroniad fel cymmedrolwr Cymdeithasfa Chwarterol Methodisfciaid Oalfinaidd Gogledd Cymru. Trefnir i briodas gymnrseryd lie rhwng yr Ar. glwyddes Lettice Grosvenor, chwaer ieuengaf y Duo o Westminster, a meroh ieuengaf yr ia- larlles Gro&venor, &g Iarll Beauchamp, Madres- field Court, Malvern Link. Mewn oyfarfod o Gynghor Dosbarth Gwledig Deudraeth, dvdd Mawrth, pendorfynwyd sicrhau gwasanaeth Mr. Foster i ddarparu cynllun dwfr i Trawafynydd. Y mae Mr. Foster yn darparu cynllun cyffelyb ar gyfer Harlech. Gwnaed cynnvgiad yn Mwrdd Gwarcheidwaid Bangor, dydd Gwener, i adeiladu tlotty newydd yn y lie hwnw ond nid oedd mwyafrif y gwar- cheidwaid yn oydolygu a hyny. Penderfynwyd, modd bynag, adgyweirio yr adeiladau presennol. Tra yr oedd Mrs. Drew yn gvru o Bwcle i Pen- arJâg, nos Fawrth, mewn cerbyd bycban, dychryn- odd y merlyn, a rhedodd. Daeth y cerbyd i wrtbdarawiad ft van, a chwilfriwiwyd ei yn hollol. Yn ffodus, diingodd Mrs. Drew gydag ysgytiad Ilym. Y mae Mr. David Davies, Piasdinam, ar fyned i daith i'r Unol Dalaethau ac Alaska, gan ddy- ohwelyd trwy Canada, lie y bydd iddo ei gwneyd yn ndd i ymweled & r drefedigaeth Gymreig y mae Cymrv Patagonia wedi ei dewis yn agos i Salt- coats. Rhoddodd Mrs. Herbert Roberts I At Home,' prydnawn dydd Marcher, yn ei thy, yn Aahdown Place, Llundain. Yr oedd nifer lioaog e aelodau aeneddol, ac eraill, yn bresennol. Canwyd amryw ganeuon gan Mr. Emlyn Davies, y baritone Cymreig adnabyddus. Ymwelodd dau o swyddogion y Swyddfa Ryfel A Llandnllo-yn-Rhos dydd Mercher, gyda.'r amcau o brynu ceffylau i'r fyddin. Cafodd oynnifer a deg ar hugain eu cynnyg, ond pedwar yn unig a brynwyd o honynt. Y prif wrtbwynebiad i'r gweddill ydoedd eu bod o dan ohwe blwydd oed. Cafodd cymmanfa ganu Presbyteriaid Saesnig rhanbarth sir Fflint ei chynnal yn nghapel City Road, Treffynnen, dydd Mercher, pan yr oedd corauo Fflint, Bwcle, Wyddgrug, Connah's Quay, Caer, Ewloe Green, a Ileoedd eraill, yn breeeunol Yr arweinydd oedd Mr. David Evans, Mus. Bac: Dywedir fod Mr. Samuel Smith, yr A.8. dros sir Fflint, wedi hysbysu ei bwyllgor etholiadol o'i fwriad i ymneillduo 0 Dy Y Cyffredin a bod csis wedi cael ei wneyd eisoes gan y Rhyddfrydwyr at sicrhau olyDydd iddo ond ymddengys nad oedd y boneddwr hwnw yn gweled ei ffordd yn glir i gydaynio a'r cyfryw gals. Dydd Mercher bu farw Mra. James Baird, Connah's Quay, penaeth y ffirm adnabyddus o adeiladu llongau yn y porthladd hwnw, ao oedd yn dwyn yr enw 'Ferguson a Baird.' Ysgotiad oedd Mr. Baird, ac yr oedd wedi dechreu adeiladu llongau ar yr afon Ddyfrdwy yn 1840. Efe oedd wedi adeiladu y rhan fwyaf o'r llongau oedd yn cael eu defnyddio ar yr afou. Cyfarfyddodd rheithor Marehwiel, a'r teulu, 4 damwain ddifrifol nos Iau, fel yr oeddynt yn myned gartref mewn ceibyd o Gwteasam. Tra yr oeddynt yn pasio Pontyffrwd, Marchwiel, dy- chrynodd y cefifyl. a rhedodd. Dleth y cerbyd i wrthdarawiad à cherbyd arall oedd ar y ffordd, a chafodd y rhai oedd yn ngherbvd y rheithordy eu taflu allan, pan y aerbyniodd Mrs. Sparling niweidiau trwm. Bu Mr. William Jones, yr A s. droa Arfon, yn gorwedd am amryw ddyddiau o dan anwyd trwm; ao yn gymmaint ag iddo golli ei lais, methodd a myoed .i'w gyhoeddiad i Rhydychain, a manao eraill; ond da genym ddeall ei fod wedi gwella, ac wedi ail ymaflyd yn ei ddyledswyddau senedd- ol. Y mae Mr. J ones wedi addaw anerch oyfarfod cyhoeddua yn Northampton, yn nghwmni Mr. Robert Spencer, A s yr wytbnos hen. Mewn aiwerthiant ar gasgiiad gwerthfawr o lyfrau Cymraeg, eiddo y diweddar Mr. T. Roberts, Porthmadog, gwerthwyd copi o'r Llyfr Gweddi Cymraeg. a olyawyd gan Elia Wyn o Laaynya, awdwr Bardd Cwsq, am ddeg gioi. Copi Elis Wyn ei hun oedd hwn, a chynnwyaai ei enw ef yn ei lawyagrifen ei hun, yn gystal ag eiddo ei fab, William Wynne. Gwerthwyd y pump cyfres gyntaf o'r Archcclogta Cambrensis, mewn 46 o gyfrolau, am 21 ginis. Cyhuddwyd John Allen Edwards, Llandysilio, sir Drefaldwyn, o flaen yr ynadon yn yr Amwythig, dydd Mercher, o ladrata buwch, gwerth 13p. 108, eiddo Thomas Welshman, cariwr, Alberbury. Dangosai y dyatiolaeih i'r fuwch gael oi chclli o'r cae boreu Mai 14eg. Llwyddwyd i'w holrhain i Saiithfield Croesos- wallt, He y cafodd ei gworthu. Cafwyd hi wedi wedi hyny o Bradford. Traddodwyd Edwards i sefyll ei fcravsf yn mrawdlys chwarterol air Amwythig. Taflwyd cymmydogaeth Capel Curig i gryn gyffro ddechreu yr wythnos ddiweddaf, pan ledaenwyd y newydd fod Hugh Hughes, bachgeo chwe blwydd oed i William Hughes, chwarelwr, ar goll er dydd Sadwrn, M&i 24.in, Gwelwyd ef y diwrnod hwnw yn myned yn cghyfeiriad Pont Gyfyng-yr hon oedd yn croesi yr afon L'ugwy. Pan welwyd nad oedd y bachgtn wedi dychwelyd yn yr hwyr, aeth nifer o gymmydogion i gyo- northwyo y rliieni i chwilio am dano; ond ni Iwyddwyd i.ddyfod o hyd iddo. Aed ati i chwilio am dano dranoeth, pan y caed ef wedi boddi mewn Ilyn yn yr afon. Yn y trengholiad dydd Mercher dychwelwyd rheithfarn o Foddiad damweiniol.' Yn nghyfarfcd Bwrdd y Gwarcheidwaid, yn Llanerch/medd, dydd Mercher, galwyd sylw at aches un o'r tlodion oedd yn dorbyn cynnorthwy allanol o hancer eoron yr wythnos, yr hwn oedd yn mron a chyrhaedd ei 100 mlwydd oed, ac yr oedd wedi gwcled tri o ddathliad&u y coroniad ao os arbedir ef hyd Mehefia 27ain, byddai yn dyst o'r pedwerydd coroniad. Dywedir fod c6f yr hen vrr yn hynod o fywiog. Cofia yr adeg yr oedd te yn cael ei weithu am 9c yr wns, aiwgr 10c. y pwys, a ha."ea 6c yr was. Yr oedd wedi bod yn gweithio am 4ie. y dydd, to yn gwerthu wyn am 3&. y pen. Magodd burap o blant; ac wedi iddynt dyfu i fyny, yr oedd yu rbydd oddi wrth ddyltd. Gofynwyd i'r bwrdd ymwneyd a'r achoa fel un arbenig, a choroai' yr hen wr am y gweddill o'i ddyddiau trwy roddi 5s, yn wythnosol iddo. Cyttunwyd ar hyny. Etholwyd Mr. W. Winterbottom, Conway street, Rhyl, yn ddiwrthwynebiad, dydd Gwener diweddaf, yn aelod dros y ward ddwyrainiol ar Gynghor Dinesig Rhyl, yn lie y diweddar Cadben E. W. Keatinge. Y mae mwy o ddyfalu nag arferol gyda golwg ar pwy a etholir i gadair Undeb yr Annibynwyr Cymrsig y flwyddyn nesaf. Tro Gsgledd Cymru am gadeirydd ydyw, a chymmer yr etholiad le yn nghyfarfodydd blynyddol yr Undeb a gynnelir yn Nghaernarfon yr wythnos hon. Hysbysir fod y Parch. John J. Jones, diweddar giwrad Eglwys St. Mair, Bangor, yr hwn, bythef- noa yn ol, a draddodwyd i eefyll ei brawf yn mrawdlys Caernarfon ar y cyhuddi&d o gamy roe ddygiad, wedi colli ei aynwyrau, ac wedi cael ei gymmeryd i Waligofdy Dinbych yr wythnos ddiweddaf. Hysbyair fod o ddeutu 130p. wedi eu haddaw yn Nghorwen tuag at wneyd mynegfa a gwellhau y llwybrau o'r dref iPenyp'gio, er c6f am goroniad y brenin. Addawyd 25p at y treuliau gan bwyllgor yr eisteddfod. Hyderir, oa caifif y sym mudiad ei ftordd yn glir i fyn'd yn ei flaen, y gellir cwblhau y gwaith cyn amser yr eisteddfod. Fel yr oedd y bachgen Emrys Thonas, mab Eifionydd, Caernarfon, yn teithio yn y tiga ger Gwrecsam, syrthiodd ei het drwy y ffenestr; ao yn ei gyffro agorodd y drwa, a neidioddd ar ei hoi, gan dderbyn niweidiau difrifol. Y mae yn awr yn gorwedd mewn cJftwr peryglus yn Y bbytty Gwrecsam, Yr oedd y bachgen yn mynychu Yrgol Sir Gwrecsam. Nos Iau traddododd Mr. J. Parry, Glan Tegid, Bala, ddarlith ar ei ymweliad â. Gwlad Canaan, yn Ty'nybont. Dyma y tro cyntaf i'r ddarlith gael ei thraddodi. Cafodd pawb eu boddloni yn y ddar- lith, a thystient na chlywaant erioed ddiegrifiad mor ddyddorol o wlad sydd yn gyaaegredig gan bob Cymro. Yn ystod y ddarlith gwiagwyd amryw bersonau mewn gwisgoedd Dwyreiuiol Llywyddwyd gan y Parch. E, G. Jones, Cwm. Ffynai gryn drietweh yn Llangollen dydd Iau, pan dderbyniwyd y newydd am farwolaeth y Parch. D. Carrog Jones, yr hyn a gymmerodd le y boreu hwnw yn Seal, Kent, He yr oedd wedi ymaefydlu er dechreu y flwyddyn. Yr oedd Mr. Jones wedi bod yn giwrad yn Llangollen am ddeng mlynedd a bu yo dal bywoliaeth Llan- gadfan yn ddllynol. Yr cedd wedi priodi merch hynaf y diweddar Barch. E Rhys James, yr hwn a fu yn ficer Llangollen am dymmor maith a chydymdeimlir yn fawr â'i weddw a'i blentyn yn c eu trallod. Y mgynnnllodd nifer liosog o gyonrychiolwyr eglwysi y Methodiatlaid Calfinaidd yn rhanbarth Dyffryn Conwy i Laoduduo Junction, dydd Gwener, er cymmeryd o dan yatyriaeth y moddion goreu i godi gweddill Tryaorfa yr Ugeinfed Ganrif. Yr oedd y Parchn. Evan Jonea ao Ellis J. Jones, Caernarfon, a'r Parch. John Williams, Princeo road, Liverpool, yn breaennol. Hysbjrwyd vn y Gymdeithasfa Gyffredinol fod 80 OOOp. o'r 100,000p. y gwocid cvia i'w co<!i wedi cael eu haddaw. Gwnaed amryw drefniadau er gosod achos y drysorfa hen ger bron y gwahanol eglwyai yo y cylchoedd hyny.

Y D E H E U .

CAERNARFON.

LLYS Y MAN DDYLEDION.

RHOSLLANERCHRUGOG A'R CYLCHOEDD.

CYNGHOR PLWYFOL RHOS.

CASTELLNEDD.

BANGOR.

[No title]