Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

10 articles on this Page

TV YR ARGLWYDDI.

TY Y CYFFREDIN.

TY YR ARGLWVDDI.

TY Y CYFFREDIN.

TY Y CYFFREDIN.

TY Y CYFFREDIN.

\ TY Y CYFFREDIN

BWROD GWARCHEIDWAID LLANELWY.

News
Cite
Share

BWROD GWARCHEIDWAID LLANELWY. CYNNALIWYD cyfarfod pytbefnosol y bwrdd hwn dydd Gwener, o dan lywyddiaeth Mr. R. LI Jones. Rheidweinydd Cynnorthwyol i Lanelwy Pennodwydy Rhingyll Langdon i'r swydd ucbod, fel olynydd i'r Arolygydd Pearson. RHEITHOR DINBYCH A'l DALTADAU AM GLADDU. Y Bwrdd yn glynu at ei benderfyniad Darlienwyd llythyr. dyddiedig yr 223.in o'r mis hwn, oddi wrth Reithor Dinbvcb, yr bwn oedd i'r perwyl a ganlyn :—' Darfu i Fwrdd y Llywodr- aeth Leol anfon copi i mi o'u llythyr ar y 9fed o'r mis hwn atocjh chwi, yn mha un y dywedant, yn groes i'ch dadl chwi, fod y gwarcheidwaid yn gyfrifol am y tfil am gladdu yn achosion tlodion tyddo yn derbyn cynnorthwy plwyfol, a bod swm y cyfryw dhl i gael ei benderfynu, nid gan y gwarcheidwaid eu hunain, ond gan dabl y taliadau oedd mewn grym yn y plwyf oedd yn dwyn cys- sylltiad & hyny. Yn y cyfamser yr wyf wedi bod yn disgwyl eich cheque i dalu y cyfrif, yr hwn a gyflwynwyd i chwi er s tro, a'r hwo oedd yn cael ei sylfaenu ar y raddfa a osodir allan yn Nhabl y Taliadau ond nid oes un ammheuaeth nad yd vw mater mor ddibwys wedi diangc eich sylw. By- derwyf y byddwch mor dda a thaiu y cyfrif hwn mor fuan ag y bydd yn gyfleus i chwi. Pan wneir hyn, byddaf yn barod i droi at fy nghvnnyg eyntaf i chwi-cyunyg y darfll i chwi ei wrthod gyda rhyw beth fel dirmyg—i ostwng y tS.1 am ghddu tlodion i 2s 6c., y swm a delir yn awr i i'mneilHuwyr.' Y cadeirydd a sylwodd fod y llythyr yn CVtl. nwys cyhuddiad fod y gwvcheidwaia wedi gwrthod y rheithor gyda dirmyg. Nid oedd efe yn gwybod a oeddynt yn hollol bared i hyny fyned allan yn rldi-hèr. Wedi i'r clerc ddarllen y penderfyniad a bas. iwyd yn flaenorol gan y bwrdd mewn perthyna s i'r mater hwn, dywedodd iddo fyned i Ddin- bych, er iddo geisio gweled y rheithor, ond yr oedd y diweddaf oddi cartref ar yr adeg. Gwelodd un o'r ciwradiaid, modd bynag, ac eglurodd iddo ef y eeiyllfa a gymmerwyd i fyny gan y gwarcheidwaid. Y cadeirydd a ddywedodd nad oedd y rheithor, yn ei lythyr, yn cyfeirio at y pender fyuiad oedd newydd gael ei ddarllen gan y clerc, ond dywedaei fod yn barod i droi yn ol at gynnyg a hfrnai ef oedd y gwarcheidwaid wedi ei gwrthod gyda dirmyg. Yn yr amgylch iad hwn yr oedd til yn cael ei godi am gladdu tlodion oedd yn blwyfolion Dinbych. Nid oedd y gweinidogion Ymneilldnol, na'r ficeriaid mewn un plwyf arall yu mha un yr oedd y tlodion oedd yn cael eu c'addu ya blwyfolion yn codi täl; a phan y byddai y corph yn cael ei anfon o'r Tlotty yn unig y codid tâJ. Yna galwyd ar reidweinydd dcsbarth Din- byeli gei- bron y bwrdd; ac mewn attebiad i gwestiwn dywedodd mai y bil cyntaf a dder byniodd ef gan y rheithor oedd am 2,. 6. ac un arall am swm cyffelyb i'r clochydd. Y cadeirydd A oedd y rhai yny mewn cyssylltiad a chladdn person tlawd o'r Tlotty ? Y rheidweinyddNag oedd, y tu allan i'r ty! Y'cadeirydd.Aydym i dalu i weinidog- ion Ymneillduol am gladdu tlodion tu allan i'r tf V Y rheidweinydd: -1 Nid yn Ninbych.' Yea eirydd;A ydym yn gwneyd mewn rhywle arall?' Y rheidweinydd: — Na: nid wyf yn meddw] Y cadeirydd Dvna ydyw y cwestiwn. Y mae y ficer hwn yn codi ttl am gladdu tlodion sydd yn derbyn cynnorthwy plwyfol y tu allan i'r ty, yr hyn y medr pob ficer ei wneyd.' Y rheidweinydd a ddywedodd iddo gyfiwyno y biliau am 2,. 6c. bob un oddi wrth y rheithor a'r clochydd i bwyllgor, yr hwn a'u dygoddger bron y bwrdd yn gyffredinol. Mewn attebiad i gwestiynau pellach, dywed- odd y rheidweinydd iddo, yn achos Margaret Roberts, roddi archeb am y bedd. Cvfanswm y bil ydoedd 8s. 6- sef, 33: 63. am y bedd, a 2-s. 6c. bob un i'r rheithor a'r clochydd. Y cadeirydd I A ddarfu i chwi erioed dalu am gladdu tlodion oedd yn derbyn cynnorthwy tu allan i'r ty, pan y rhoddasoch archeb am fedd ?' Y rheidweinydd :—'Naddo, erioed.' Mr. Joseph Jones a gynnygiodd eu bod yn glynu at y penderfyniad oedd wedi cael ei basio eisoes; ac os nad oedd y rheithor yn foddlawn i dderbyn yr 2s. 6c. a gynnygid vn mhob achos, ei fod yn cymmeryd y 'mater i rywlc arall. Mr. J. D. Jones a gefnogodd; a chariwvd y penderfyniad yn unfrydol, Cyfraith y Trethi Arna thyddol. Darlienwyd llythyr oddi wrth' glerc Undeb Conwy (Mr. Parry), yn amgau copio benderfyn- iad a basiwyd gan y bwrdd hwnw, yn gwrth dystio yn erbyn adnewyddiad Cyfraith y Trethi Amaethyddol, yr hwn nad oedd yn ddim ond deddfu ar gyfer dosbarth, yn gym- mamt ag nad oedd yn estyn mantais ond i'r dosbartli oedd yn nieddu tiroedd yn unig, ac yn gofyn i warcheidwaid Llanelwy roddi eu cefn- ogaeth idd,). i Yn 2-Y Si odd Mr. Joseph Jones fod penderfyn- iad cyffelyb yn cael ei fabwysiadu. Mr. Robert Davies, Prestatyn, a gefnogodd. Mr. J. D Jones, yr hwn sydd yn ffermwr mawr ar ystad Kinmel, a wadai fod y gyfraith yn estyn mantais i'r tirfeddiannwr ar draul anfantais i'r ffermwyr. H6nai ei fod yn warth- us 0 beth gwneyd y cyfryw fynegiadau, o blegid byddai 1 r holl ffermwyr oedd yn yr ystafell ddyweyd eu bod ar en mantais o r gyfraith. Cynnygiodd nad oeddynt yn go sod y penderfyniad ger bron y cvfarfod. Gefnogodd Mr. Parry, Bettws Mr. Edwin Morgin a ofynodd a ellid nodi iiiii liyiv eiigili-),ifft o'r i,han hono o'r wlad He yr oedd y tirfeddiannwyr wedi cymmeryd mantais ar y gyfraith. Y Parch. Dr Abel Parry a ddywedodd. mor bell ag yr oedd efe yn deall y gyfraith, ym- fr, ddangosai iddo ef nad oedd y tirfeddiannwyr a arferent ddychwelyd hyn a hyn y cant 0 ostyngiad yn eu rhenti, wodi gwneyd hyny ar ol i r gyfraith gael ei phasio Yn awr, wedi i'r ffermwyr gael eu rhyddhau mewn rhan o'r trethi, nid oeddynt yn cael dim yn ol wrih daln eu rhenti, yr hyn oedd yn eu gadael yn wraeth allan, am fod y cynnorthwv oeddynt hwy yn ei gael yn llai na r gostyngiad yn y rhenti Yna cyfeiriodd Mr Parry at achos a ddygwyd ger bron Tý y Cyffredin, pan y dywedodd Mr. Lloyd George fod Mr. Chaplin yn manteisio i'r swm o 700/7. yn y flwyddyn trwy i'r gyf- raith gael ei jihasio, ac ni chafodd hyny ei wadu Mr. J. D. Jones a ddywedodd nad oedd yna ddim gostyngiad wedi cymmeryd lie yn y rhent ar ystid Kinmel er's amryw flynyddoedd cyn i'r gyfraith gael ei phasio. Cadarnhawyd hyny gan Mr. Thomas Robarts, Lleweni, tenant arall. Y cadeirydd a sylwodd e; fod yn teimlo yn hwyrfrvdig i gymmeryd rhan yn y ddadl; ond nis gallai lai na dyweyd ei fod yn bwngc yr oedd pawb yn ei wyhod, cyn i'r gyfraith gael ei phasio, fod ystadau Bodelwyddan, Bodrhyddan, a llawer eraill, yn dychwelyd symiau o'u rhenti bob amser yn mron pan yr oeddynt yn cael eu talu, tra nad oeddynt wedi gwneyd dim ar ol hyny. Nid oedd y Due o Westminster, yr hwn oedd yn arfer dychwelyd symiau o'r rhenti yn rheolaidd, byth yn gwneyd hyny yn awr. Mr. T. Roberts, Trefnant, a sylwodd fod rhai tirfeddiannwyr yn cymmeryd mantais ar y gyfraith, tra nad oedd eraill yn gwneyd hyny. Y diwedd, modd bynag, fu gosod y pender- fyniad ar raglen y cyfarfod nesaf.

GWYL DDIRWESTOL.

CYMMANFA YSGOLION METHODTSTIAID…