Baner ac Amserau Cymru

J. HYWEL GLYN. Heb law fod y wybodaeth a geir yn y Gwyddoniadur yn cynnwys cnewyllyn miloedd o gyfrolau, mewn o leiaf banner dwsin o wahanol ieithoedd, gall y dar- llenydd pryderua deimlo fod y llyfr yn iach drwyddo. J. HYWEL GLYN.

Y Parch. W. R. JONES (Goleufryn), Caernarfon. Dr. Parry, mae'n debyg, o bawb yn Nghymru ar y pryd, ydoedd y cymmhwysaf i fod yn olygydd gwaith mawr cenedlaethol fel F Gwyddoniadur Gymitig. Yr oedd efe yn llydan heb fod yn llao, yn eang heb golli mewn trylwyredd, yn meddu cymmhwysder arbenig, fel athraw ac fel llenor, i gymmeryd gafael yn medd- yliau yr oesoedd, a'u dwyn i gyffyrddiad & meddyliau y lliaws. Ychydig o ran nifer, a phell o ran Bafle. ydyw y meddyliau byny sydd wodi cr- II. iv dwyn i fod. Trigarit ar benau y mynyd- k it,lol; a rhaid cael dynion o dalentau neill .u i^dyneu creadigaethau hwy, a'u dwyn i y lliaw8 sydd yn trigo ar y gwastadeddau is 1H nt O'r henwr aeddfed hyd yr ieuangc ymchwilgar, y mae meddyliau goreu y genedl dan deyrnged neillduol i'r gwaith hwn. Y mae wedi ysgogi y meddyliau sydd wedi ysgogi Cymru. A gwneyd hyn oedd waith wrth fodd Dr. Parry. W. R. JONE&

Y Prifathraw J. A. MORRIS, D.D., o Goleg y Bedyddwyr, Aberystwyth. Nid oes un ammheuaeth nad Y (hvyddoniadur ydyw y gwaith pwysicaf, a gwerthfawrocaf, a gyhoeddwyd erioed yn yr iaith Gymraeg. Y mae yn deilwng o gael el restru yn mhlith goreuon Gwyddoniaduron y byd. Gall pawb a'i darlleno deimlo eu bod yn darllen gwaith sydd yn abreast with the age, and up to date ar bob mater. Yr wyf o galon yn dymuno llwyddiant i'r oyhoeddwr cenedlgarol yn ei anturiaeth enfawr; ac yn awgrymu y dylai pob boneddwr sydd yn caru ei wlad, a'i genedl, roddi cefnogaeth iddo, drwy wneyd brys i bwrcasu copi iddynt eu hunain o'r Ail Argraphiad. Buddiol, hefyd, fyddai i bob eglwys trwy y Dywyaog- aeth bwrcasu copi, naill ai i'w llyfrgell ei hun, neu ya rhodd i'w gweinidog. Y fath galfaeliad ammhrisiadwy fyddai i bob gweinidog ei gael yn ei lyfrgell! J. A. MORRIS.

Y Prifathraw S. MORRIS, M.A., o Goleg y Bedyddwyr, Bangor. Yr wyf wedi ymgynghori yn achlysurol &'r Gwyddon- iadur am flyny ddoedd, ac yn dyfod i feddwl yn uchel am ei werth. Yr wythnos hon, cefais brawf newydd o hyn. Yr oeddwn yn chwilio am hanes bywyd duwin- ydd Prydeinig, nid anenwog, yn perthyn i ddechreu y ganrif ac er i mi droi i bedwar o weithiau Saesnig, ac un tramor, o'r un nodwedd, ni Iwyddaia hyd nes agor Y Gwyddoniadur Qyntreiq-lle y ceir y manylion ang- enrheidiol mewn erthygl gryno. Heb s6n am y lliaws mawr o erthyglau galluog eraill ar byngciau pwysicaf prif ganghenau gwybodaeth, gellir crybwyll fod yr un ar Christmas Evans yn un o'r pethau tecaf, a mwyaf boddhaol, o'i maint, a yjjgrifenwyd erioed am y gwron hwnw. SILAS MORRIS.

s Gysur i'r CM* | 0 P., G H t¿,: r" .I. t, 10.) T% 1 ft f 1 FS 11 I/I 1 fs ?■> r?^ifA! 1-^1 i 1O t uuuxiidi&i i mo .a.l JJ A. A. :L '-ci1..l. A. "11 A DYFYNIADAU o LYTHYR.iU. ,IA 'Alae eich Peleni wedi gwneyd mwy o ddaioni nad ydyth wedi ei feddwi na'i ddychymvgu erioed. liyddai clanfon i chwi y miloedd tystrolaethau a glywais i'ch Meddyginiaeth yn ormod taag mi, ac. o bossibl, yn orniod troth ar eich am ynedd cinvithau.' Nid yw yn ormod i'w ddyweyd fod George's PUr- and Gravel Fills' yn ciriau teuiuaiud dros yr hoil wlad.' Mae eich Pelsni yn ddiarebol am ea rhinwedd lachaol ar lafar gv.lad, ac y mae miloedd ya beudithio eich enw na ddarfu i chwi glywed gair erioed oddi- wrtbynt.' Yr oedd fy aghyfajs»oddiad wedi rayned mor oer a chlai; end drsry blfhau i gymmeryd eich Peleni y maent wedi fy adferyd i'm gwres fel cynt, ac yr ydwyf fel yn dyfod yn ieuar.gc o'r newydd.' Yr oedd y meddygon yn ystyried fy iechyd yn ddi-obaith felly, syr, ar ol i bawb fethu, chwi a,iri gwnaet-hoeh yn boll iach,' Clywa.ia ganmoliaeth uchel i'ch Peleni; end fy marn ddiduedd yw, na fynegwyd mo'r banner.' 'Cyn cymmeryd eich .No.1 Pills, nis gallwn !enidcd gan y been yn fy ymysgaroecld and yn awr, er fy mod yn 67 mlwydd oed, yr wyf yn teimlo fel pe bawis ond 30.' « Yr ydwyf yn eich ystyried yn gymmwynaswr dyn- oliaeth. Teimlais y fath les ar ol cymmeryd rhai blychau o'ch Peleni, fel yr wyf yn teimlo ei fed yn ddyledswydd arnaf i'w hargvmmhell ar eraill.' Ni welwyd meddyginiaetb fel yr eiddoch chwi erioed o'r blaen yn ein gwlad.' 'So far as my observation extends, your Medicine is without a parallel in the cure of Piles and Grave! Yr osddwn yn methu sefyll gat* y bendro, ac yr oedd swashes o ddwfr sur yn codi i fy ngenau. Ni chymmerais oud uu blychaid o'ch Peleni chwi cyn fy llwyr iaahau.' i Yr ydwyf yn dymuno gwneyd y gwellhad hwn yn hysbys er calondid i chwi, er lies i eraill, ac er ciod i'r Goruchaf.' You are a public benefactor, and have been the means of creating sunshine and music in many families.' May God spare your life I consider you to be a bencfnet0r to mankind.' Y mae llawer o siarad yma yn Nghaliffornia am eich 'Pile and Gravel Pills;' mawr y Ilea y maent yn ei wneyd.' Edrychwn ar eich Peleni fel rhai o'r pethau hyny ag ydynt yn angenrheidiol i gysur a dedwyddwch teuluaidd. 'Edrychir arnoch gan filoedd fol cymmwynaswr i'ch cenedl. 41 have never been disappointed in your Pills, even in the most obstinate cases.' I can send you any number you like of testimonials of marvellous cures.' I have sold your Pile and Gravel Pills' for over twenty years, and have never known them fail.' 'Your Pills astonish the people here by their miraculous effects upon invalids.' Your Pills are curing all the people here who have taken thei-n. I get abundant proofs daily of the great value of -.ur Pills, and the curea will bear the strictest "ter taking a few doses of your Pills, he passed than forty gall-stones.' 'wn am un feddyginiaeth yn Nghymru mewn t o fri, na chwaith wedi gwneyd cymmaint a'ch Peleni s&wl.' 0 4 feddyginiaeth rhad, rhyfeddol ei nharhad, syml, hawdd ei chael, trwy holl ororau'n 'Mae genyf ffydd gref yn rhinwedd iachaol eich 'P-il,; and Gravel Pills,' ac yn wir yr ydych ¡'ch lion- gyfarch ar y llwyddiant mawr syiid yn bod yngij n a bwy.' 'My patients speak more highly than ever of your Pills. Many have been cured who have suifeiei fur twenty years.5 Never before have the public been offered them such an efficacious remedy for these troublesome complaints. 'Your Pills cured my kidney disease in a few weeks time.' The pain in my back and loins disappeared as if by magic after taking a few doses of your Pile and Gravel Pills.' 110.' I 'A box of your No. 8 Pills (Piils for the Piles) cured my wife of a most obstinate case of 'I used an instrument for fifteen year a your No. 2 PiUa (Gravel Pills) cured me.' Ladies wili, according to my experience, find George's Pills a safe medicine to take at all times.' 1 Nid oes gwoll Peleni na George's Pile and Gravel Piils' wedi eu dy feijo. gwnaothant fil o les i mi.' 'Ad;;yft,diacl o farw i mi fu Peleni George. Yr cecidwn wedi meddwl nad oedd ond angeu o'm blaen, end cefais iacb ad drwyddynt.' 'Bairn Giliiad fu Peleni George i mi.' t,iy,r Dr. Pan Jones a i mi wneyd cyu- n Bills George,a dioich i'r nefoedd fawr am hyny. Yr otd(i fy ngwr yn cymmeryd George's Pills, a,c yn eu cyfrif yn un o'r meddyginiaethau goreu etto fe a fu farw, ond credaf iddynt estyn el oea lawer with eu cymmeryd.' 'Nid yw yn bossibl rhoddi digon o gyhoeddusrwydd i Beleni Mr. George; dylent fod yn mhob ty.1 i iwy(I cannoedd yn y lie hwn drwy George's Pills. is Y Peleni No. 3 wnaeth les i mi.' Y mae ynia lawer heb law fy hun a dystiolaethant am ddioni eich Peleni. Nid oes eisieu ond gwneyd prawr o honynt er teimlo eu rfiinwedd. Yr wyf yn eu cymmeradwyo i inwbo' H 'Y mae George's Pills wedi rhoddi ail fywyd i mi, a gall pawb sydd yn fy adnabod ddwyn tystiolaeth i hyn.'

ANGEL IEOHYD Yn Cymmeradwyo Peleni George. Gorweddwn lawr mewn ingawl loes, A'm pen yn pwyso ar fy mraich, Du oedd fy myd, a'tn dydd oedd GOB, A bywyd wedi rii,vil d yu faich Lledgysgais, a breuddwydiais wel'd Ddyngarol angel iaeh, di-fraw, Yn edrych arnaf gyda gwen, A swp o lysiau yn ei law, Sibrydodd 'Aflach blentyn, clyw, Pa ham fel hyn y byddi brudd? Yri Ilirwain gwneir o rhai 'n yn wlw P'eddvglyn wna dy uos yn ddydd!' Di-huaais, mynais, yn y man Y moddion pur. O! effaitb a hi, Fy mreuddwyd ddaeth i lach, A'm byd oedd ddu sydd 'n awr yn wya! O! Angel Iechyd, yn glau, A d'wed wrth filoedd sydd mewn poea, Am Feddyginiaeth yn udilai A'u hadfer hwy i hwyi a h,nI .r Gwerthir y Peleni byd-glodua hyn yu mhob man, mewn Blychau la. ljc. a 2s, 9c yr an. Gyda'r post, la. 3c. a 3a. yr un. Y mae y Feddyginiaeth wertafawr hon i'w chaet mewn tri ifurf:— No. 1.-George's Pile & Gravel Pills (label wen) t) Ll No. 2.-Geor,-els Gravel Pills (label las). No. 3.—George's Pills for the Piles (label goch) Perehenog-l t.GIOMI, M.KP.S., HIRW AIN. G LAM. RHYBUDD.B,yddwch ofalua wrth brynu Pile it Grave' eich bod yn cael y Genuine Pills, let ?i £ L £ Nl QEORGE. «

H0LL0WAY;S PILLS and OINTMENT Are the Best Family Medicines HOLLO WAY'S P ILL b ,JH- Purify the Blood. HOLLO WAY'S PILLS JL-L Correct all.disorders of the internal organs. no L LOW A Y S PILLS -i-i- Are inva luable in all complaints incidental to Fema es. HO L-L0 WAY'S PILLS For Young and Old. HOLLO WAY'S OINTMENT -'LJL A Blessing in every Household. HOLLO WAY'S OINTMENT JLjL The most reliable remedy for Sorcs, Wounds, and Ulcers. HO L LOWAY'S 0 I N T M E N T For Chest and Throat affections is unequalled, HOLLO WAY'S OINTMENT Cures Gout, Rheumatism, and Stiff Joints. HOLLOW AY'S OINTMENT 1/. tJL For Bruises, Sprains, Burns, and Scalds. LONDON: MANUFACTURED ONLY AT 18, NEW OXFORD STREET. WORTH A GUINEA A BOX. t i g ¡.> A& f FOR ALL Bilious & Nervous Disorders jPrTiols: I:4eadat:h>f. Wirid & Pains in StomaotL Irr.a.!ai re<! igestlcr:). S'>Ssordered. -r.<¡¡,z; AND ,F"T e r..i.a.1..(' 1 mt,fc• Annual SALE SIX MILLION BOXES. In Boies, Is. lid., and 2s. 9d. each, with full dinwtioIJD. The lfi. ld. box contains fit. pilla I'r^p.fed only by the Proprietor— Thomas Beecham, St. Helens, Lan. Beecham's TOOTH. PASTE. Eiaco clous—Economical. Cleanees the Teeth—Pefumes the Breath, la Ü(¡]1¡;pl»JhI0 Tnboa, of ail Druggists, or from the Proprietor, for 1.8 post .¡,L 8915 Geiriadur Saesoneg a. Ohymraeg gyda. Thraetlimwd ar yr ",I»ith Gymraeg, a'i Barddon- iaeth, Gan y Parch. J. WALTEES. Sydd argraph'ad, 2 gyf., pris 1 p. 1°, byrddan. Pregethau y Parch. John Parry, D.D., Bala. Y mae y Gyfrcl ddestlus hon yn cynnwys Deudd?g-ar-hugain o Bregethau. Pria 3.. 6c. mewn byrddau. Yr Iaith Gymraeg. 1785,1885, 1895, neu Tair Miliwn o Gymry Dwyieithawg mewn Can Mlynedd Cyfres o Lythyrau gan D. ISAAC DAVIES, B. Sc. Gyda hanea sefydliad Cymdeithalt yr Iaith Gymraeg. Pris 6c. Elfenau a maethyddiaeth a Daear- draith. Gyda 17eg o Ddarluniau. Yn cynnwys Natur y Cnydau a godir o'r Tir—Rban ammheiriannol PJanhigion—Masth peiriannol I'lan- higion—am beiriannol Sylweddau Plsnbigion—Natur Pridd, &c., &c, Pris 8c. mewn amlen; a 10c. mewn llian. Y Gofadail Fethodistaidd Saith a Deugain o Bregethau gan Weinidogion y Method- istiaid. Yn eu mysg, ceir Pregethau gan y Gweinid- ogio n canlynol:-JoHN EVANS,Llwynffortun; "WILLIAM MORRIS, Cilgeran; "VVILLIAXM ROBERTS, Amlwch; EBENEZER MORRIS JOHN HUGHES, Liverpool ;THOMAS RK HAKDS, Abergwaen; KBENEZER RICHARD MICHAEL ROBERTS, Pwllheli; JOBN ELIAS: a HENRY BEES, &c., &c. Pria 3s. mewn byrddau hardd. Geiriadur Cenedlaethol Oymraeg a Saesoneg. Gan VVILLAM OWEN PUGHE, D.C.L., F.A.S. Gyda. Darlun rbagorol o'r Awdwr. Y try dydd argraphiad, wedi «i helaethu gan R. I. PRYS—yn cael ei gynnorthwyo gan Lenorion eraill. Y ma« yn cynnwys yr holl iiiriau oedd yn Ngeiriadur Mawr y Dr. PCGHE, ac y mae llawer o filoedd o Eiriau Y lllM yn cynnwys yr holl iiiriau oedd yn Ngeiriadur Mawr y Dr. PUGHE, ac y mae llawer o filoedd o Eiriau eraill wedi eu chwanegu atynt. Yn ddwy gyfrol mewn byrddau. pris lp. 10s. Oc.; hanner rhwym, lp. 15s. Oe.; rbwym, 1p. 17s. 6c. Cyfarwyddyd i Gymro Ddysgu yr Iaith Sa,esneg. Traethawd Ar^biyn Prize Essay. At yr hwn y chwanegwyd, ar annogaath amryw o wyr dysgedig, Froddiadur Oynnaiadol SaelS- neg a Chymraeg (An English and Welsh Pronouncing Vocabulary), yr hwn a gynnwYla dros bum cailt o Froddegau a ddefnyddir mewnymddiddanion cyffred- iu j a Chyfarwyddiadau i wneyd Cyfrifon yn Saesneg, &c. Gan R. 1. PRYS. Pris 2s. mewn byrddau. Adgofioc am y Parch. John Elias. Gan y Parch. R. PARRY. Yn cynnwya Anerohiad- John Elias yn pregechu mewn Cymdeithasfa-mewn cvfarfod o'r GymdeithasFeiblaidd—yn Nghymdeitha» Genhadol Llundaiu-mewn Cymmanfa—■ yn dechreu Oedfa ar agoriad Addoldy—yn bedyddio—yn gwein- yddu Swper yr Arglwydd—yn mysg ei frodyr mewn Cymmanfa a Chyfarfod Misol—yn ei Fyfyrgell-John Elias, Williams o'r Wern, a Christmas Evans-sylw- adau diweddgloawl—John Elias, ei farwolaeth a'i gladdedigaeth. Pris ls. mewn llian. Bernir mai hwil yw y darluniad goreu o'r Parch John Elias a ym- ddangosodd erioed. Traethawd ar Grefydd Naturiol a Dadguddiedig. Gan y Parch. W. REES. Cynnwysa brofion o ddwyfoldeb y Beibl, a'r grefydd Gristiouogol—-hanes g", y byd-pa mor bell y llwyddodd y doethiuii iiliedlig i ddwyn trefn ar y byd—golygiadau Socrates, Plato, Aristotle, Anaxagoras—egwyddorion Hobbes. Housseau, Paine, Bolingbrobe, Volney, &c., yngi sylwadau cyffred- inol arnynt—addefiadau gnlyni.; } jJeibl o ragoroldeb ei egwyddorion—dylanwad ymarfcrol Criationogaeth ac Anffyddiaeth ar wledydd a phersonau-esa.mplau o droedigaeth anflyddiaid—marwolaeihru truenus am- ryw anffyddiaid, a ma wolaethau dedwydd amryw C-,ristioiioicion-agwedd grefyddol y by(l, a'i brif gref yddau, ynghyd a sylwadau amynt-cyfarwyddiadau i ddarllen a deall yr Ysgrytliyrau—hanes y Beibl, &c., &c., Pris 5s. byrddau.. I DilMMEBD, SET GYPLAWN AM GINI. GOODMANS, Cyfyngedig, Daint Feddygon, 17, Ranelagh Street, LIVERPOOL (gyferbyn a'r Central Station). Un Dant, 2s. 6c. Pum mlynedd o Warantiad. YSGRIFENA Mr. LahoncheM. A. S., yn y Truth -'Y niae gan GOODMANS un o'r iNlalo- nachau mwyaf yn y byd.' GOODAIANS, Cyfyngedig, MEDDYGON DANNEDD, 17, RANELAGH STREET, LIVERPOOL (gylwbyri A'r Central Station). Oriau, o 10 hyd8. Hcfyd yn 68, MARKET STREET, MANCHESTER, Leeds, Sheffield, Brighton, Edinburgh, Glasgow Aberdeen, &c.. &c., a 2, LUDGATE-HILL. LONDON, E.C. CANIATEIR PRIS CL UDIAJ) i Ddioddeiwyr Ddoebarth Gogl dd Oymrn. Oriet u-10 o'r gloch hyd 8. -a:4_7'IrIiIIr t. I "CANYS Y GWAED YW YR EINIOES.' | GWAED-BURYDD I I BYD-ENWOG I CLARKE. 1 1 Yn cael el warantu i lanhau y gwaed oddi wrt I l ob anhwyldeb, o ba achos bynapy byddo yn codiji PiV'lewn achosion o Fa-nwynion, Ysgyrfl, CoesanS S I'l-wg, Croenglwyf, Aflechydon Gwaed a Chroen H h 1 lorynod, a Briwiau o bob math, y mae ei effeith @ I lau yn rhyfeddol. Efe ydyw yr unig feddyginiaetbi 1 'lennodol I boenau y Gymmalwst a Chrydgymma] If g an, o herwydd y mae yn symmud yr a<-hos o'rS lau yn rhyfeddol. Efe ydyw yr unig feddygin iaett. 1 'lennodol i boenau y Gymmalwst a Chrydgymma] If g an, o herwydd y mae yn symmud yr a/has o'r | fimaed a'r esfyrnv Y mae miloedd o welliantani u I rhyfeddol wedieu hachosi drwyddo. Mewn potel-fi I au, 2s. 9c. ac lis. yr un, gan Fferyllwyr yn mhob man. II Gochelwch Efelychiada.u Di-werth. 964f ) THE PATENT" ONE-PiECE STUDS." t (Saunders & ShepherYo), UNBREAKABLE. ALL SIZES & SHAPES. Sold by all Leading Jewellers. NONE GENUINE UNLESS STAMPED "PATENT." I e- K IN GOLD, SILVER AND GOLD CASEC (\Vraring equal tc gold.) AVOID IMITATIONS. | Wholesale only SAUNDERS & SHEFHERD, Ltd., London j A. Ri GUARDS ON S Wonderful Is. Parcel of Music, 208 worth for Is. (by post, Is. 3d.) Chester Mcdel Iron Pianos. BjgST VALUE FOR MONEY. 21 eumjiAS CASH, By Instalments 15s. 2d. per Month OUR POPULAR IRON PIANOS, 14 Guineas Cash. By Instalments, 10s. 6d. per Month, OCR- POPULAR AMERICA^ ORGAN, 12 Sropb. 2 Knee Swells, Mirror 12 G-uirseas Cash. By iitstauiieiits, 0s. 4d. per month. TUNING and REPAIRING by boat Work men. singly or by Yearly Contract, The whole ot i" orth Wales visited. 4-3, BIIIDQS ST, NOW, CHESTER, AND OKBITB-AIj ABGADS, WEMHAM. Qõ5õ LUXURIOUS BATHS HOT X\IR or Vspour perfumed or medi- cated, cn tho Turkish rrincip e, o«>n be had in our own room at h cost of 1kà- per ijaih A hiphly aluaMe and beautifully iiiu«strated Book entitled Healt.h, Strength, a,d Hygiene, will be seiit free to all who write the J. N. Century Thorruar Bath Gabinet, Ltd., Oept. 3-32 203 & 205 Regent Street London. Undeb Ysgoiion Sabioothol y Method istiaid Calfinaidd. ifA WRTH, 1900-EBRILL, 1902. YN AWR YN BAROn, ESBONIAD CVFLAWN AS EFENGYL IOAN. GAN Y DIWBDDAB Barch. J. OGWEN JONES, B.A., Rhyl HEFYD, Holiadau ar Efengyl loan, Gydag Arweiniad i'r Efengyl, a Mynegai gan yr un Awdwr. Pria y ddau wedi eu cydrwymo mewn llian, 2s, T. GEE A'I FAD, CYHOEDDWYR, DINBYCH, Cofiant y Parch. Moses Parry, 1_- Dinbych: gyda Ehagdraethawd, gan y Parch. HENRY RErs, Liverpool. Cynnwysa hanes ei Fywyd, ei Nodweddiad, ei Arabedd, ei Bregethau, &c. Gan y Parch. J. FOULKES, Rliuthyn. Pris 9c. mewn amlen; a 1 s. byrddau. Cofiant Ann Griffiths, o Ddolwar fechan, Llanfihangel yn Ngwynfa, swydd Drcfaklwyn: ynghyd a'i Llythyrau a'i Hyrnnau, gydaNt d'adau. Gan JIOKIUS DA VIES, Bangor. Hefyd, Traethawd ar ei Hathrylith, gan y (hweadar Barch. WILLIAM CALEDFKYN WILLIAMS, Groeswen, Mor- ganwg. Pris li. mewn byrddau. Llawlyfr yr Ysgol Sabbothol. Gyda'r (, hwaiiegiad,-ti-i eanlynol :-80f, Pregethau ac Ymddiddanion Crist, Gwyrthiau Crist, En" au a roddir i wri-t, Dammegion Crist, Cysgodau o Crist, Mynegai Amseryddol i'r Hen Destanient, CYBnwYllhd a ch^ ssondeb yr Efengylau, Llyfrauy Beibl, Geiriadur I Ysrythyrol Talien amseryddol, &c. Pria ls.; mewn byrddau, Is. 6a. Llyfr hynod ddefnyddiol i Aelodau yr Ysgolion Sabbothol. ith, LSenyddol Pw ysicaf y Conedi. Y mae dros UGAIN MIL o BUNNAU wedi eu gwario o'r dechreu ar y Gwaith hwn. The Encyclopsdia. Camtrensis. YGWYDDONIADUR x CYMREIG: NEU, Gylch Gwybodaeth Gyffredinol. GAN LAWER 0 I Ysgrifenwyr Enwocaf y Genedl. ——. DAN OLYGIAETH Y DIWEDDAR BARCH. JOHN PARRY, D.D., BALA. VR illL A.C:;¡A.I=-XA..I>, Yn cynnwys dros DDEUNAW CANT 0 ERTHYGLAU NEWYDDION, a'r Manylion Diweddaraf ar y Testynau Amrywiol sydd yn y gwaith. Er hyny, cyhoeddir ef AM BRIS YR ARGRAPHIAD CYNTAF. DAN OLYGIAETH THOMAS GEE. I Cynnwysa, hefyd, Hanes Teyrnasoedd y Byd hyd 18U6, Darluniau Rhagorol o Dr. Parry, ac amryw erailloenwogion Cymru; a thros Bedwar Cant o Ddarluniau eraill; ac Un-ar-ddeg-ar-hugain o Fapiau. PHISIAU Y OWAITH. Mewn Byrddau Llian Hardd (Deg Cyfrol) P. 7 10 0 Hanner Rhwym mewn Persian Morocco 880 Rhwymiad Cyflawn mewn Persian Morocco 9 9 0 Per. Morocco Extra-y ffurf harddaf, gydag ochrau goreuredig 10 10 0 ZD Etto, ag ymyl y dalenau wedi eu goreuro 11 5 0 MYNEGAI CYFLAWN I'R GWYDDONIADUR.' Y mae hwn yn hynod fanteisiol i'r Derbynwyr. Ei bris yn rhad drwy y post yw 3s. Ond y mae i'w gael yn rhad, i Dderbynwyr yr Argraphiad olaf, ar dderbyniad 6c. i dalu ei gludiad.

OYMMERADWYAHTHAU I'R GWYDDONIADUR OYMREIG. [RHODDIR HWYNT YN OL TBKFN Y WYDDOR.] Y Professor 0. M. EDWARDS, M.A., Rhydychain. Nid oes eisieu annogaeth neb i unrhyw Gynghor Plwyf brynu y Gwyddoniadur. Dyweyd ei bader i berson fuasai hyny. O. 1\1. EDWARDS.

Y Parch. GRIFFITH ELLIS, M.A., Bootle. Fel un o'r miloedd Cymry sydd dan ddyled nas gellir byth ei thalu i gyhoeddwr Y Gwyddoniadur Cymreig, goddefweh i mi eich llongyfarch yn galonog iawn ar gwblhad yr Ail Argraphiad o hono Wedi i mi dyfu i fyny yn llcngcyn, a dechreu ennill tipyn o arian yn y chwarel, y prytiais y cyfrolau cyntaf o hono; ac nid oes yn fy ljytrgell heddyw gyfrolau yr wyf yn falchach o honynt. Pa faint yw fy nyled iddvnt, nis gallaf ddyweyd Am yr Ail Argraphiad, y mae yn llawer cytlawnach na'r cyntaf; ft gellir disgwyl 'ddo wneuthur Ilawer mwy o ddaioai Darllen- wyr y Gwyddoniadur, yn enwedig yn ardaloedd y chwarelau a'r glofeydd, sydd yn arweinwyr yn mhob cylch; ao ni raid pryderu am ein cenedl yn y dyfodol oa ceir ei harweinwyr yn ddynion wedi gwneuthur yn eiddo iddynt eu hunain y diwylliant dwfn ac eang a osodir yn nghyrhaedd ein cenedl yn y gwaith tra rhagorol hwn. Ni raid ofni i neb fod yn gul, no yn arwynebol, a tyddo yn efrydydd gofalus o hono. GRIFFITH ELLIS.

Y Prifathraw E. HERBER EVANS, M. A., o Goleg Annibynol Bangor. Dyma, yn ddiammheu, waith llenyddol pwysicaf y genedl.Pan gyfariyddwn k Sais anwybodus am lenyddiacth Gymreig, galwn ei sylw at y gwaith gwerthfawr hwn, ac egyr ei lygaid hyd yr eitbaf wrth glywed fod y fath waith a'r Encyclopaidia Cambrensis yn ein hiaith. Prynasom gopi o'r Argraphiad Cyntaf, ac y mae yn awr yn meddiant perthynas parod i sefyll arholiad yn ei gynnwysiad. Byddai yn dda genym ei weled yn Hyfrgell pob teulu sydd yn magu plant. E. HERBER EVANS.

Y Parch. JOHN EVANS, Eglwya Bach. Cydnabyddir, weithian, mai Y Gtvyddoniadur yw y gwaith llenyddol pwysicaf yn yr iaith Gosodir gwerth mawr ar yr argraphiad oyntaf gan y rhai sydd yn ei bercaeuogi; ond rliaid addef fod yr argraphiad rtewydd yn tra rhagori arno; ac etto, nid oes codiad yn y pris. Yn awr, wele gyfleuadra euraidd i gymdeith- darllenfaoedd, yagolion, eglwysi, tculuoedd, a dyiiion ieuaingc meddylgar, i berchenogi y corph cyf- oethocaf o wybodaeth a ddarparwyd erioed ar gyfer ein cenedl! Rhodder i'r Gwyddoniadur, yn ei ffurf bresennol, y llodaeniad a hp-xJda, er mwyn gwybodaeth a chrefydd y genedl. Y mae hyny yn sicr o foddloni y cyhoeddwr hefyd, yr hwn a deilynga barch dau- ddybiyg ei gydw.adwyr am ddwyn allan y fath waith a hwn. Llongyfarcher ef ar gyfrif nodwedd yn gystal a llwyddiant yr anturiaeth ddihafal hon. JOHN EVANS.

Y Parch. JOHN HUGHES, D.D., Liverpool. Ymgymmerodd Dr. Parry a golygiaeth yr argraphiad cyntaf o'r gwaith bwn yn 1853; ao y mae yn rhaid 1 bawb addef iddo gyllawni ei waith yn rhagoroL Y mae j r erthygiau a gyfansoddwyd ganddo ef ei hun ar faterion mewn athroniaeth a duwinyddiaeth yn arwain y darllenydd i feusydd oeddynt, cyn hyny, yn hollol ddyeithr iddo. Erys Y Gwyddoniadur yn gof- golofn oeaol iddo fel lienor, ac athronydd, a duwinydd 1 JOHN HUGHES.