Baner ac Amserau Cymru

Torodd Hadron i mewn i siop gwystl.fasnachwr yn Llundaio, a chjmtnerasant werth 1,200p. o emau oddi yno.

SIR DREFALDWYN. -DYDD Gwener cynnaliwyd cyfarfod o'r cynghor hwn, yn Trallwm, o dan lywyddiaeth Mr. A. C. Humphreys Owen, A. S. Y cadeirydd a grvbwyilodd y byddai i gyn- 'nadledd bwysig gael ei ehynnal yn N gholeg •Aberystwyth yn ystod y pythefnos canlynol, ar y pwngc o addysg gelfyddydol yn siroedd Tref- aldwyn, Meirionydd, ac Aberteifi, ac yr oedd efe yn gobeithio y byddai i'r cynnrychiolwyr oedd weni :cael en pennodi wr.eyd pob ymdrech er bod yn bresennol. Ar gynnygiad v cadeirydd, yn cael ei gefnogi ga-i Mr. R. Jones, ponnodwyd ar ddydd Sadwrn, .Mawrth 2il, yn ddiwrnod i'r etholiadau gym- :meryd lie arno. Buyeynghoryn ystyried gohebiaethau oddi "Tvrth Gyngbor Sirol sir Feirionydd, Oynghor Dinesig u Gwledig Machynlleth, a Chynghor PIwyf Isygareg, yn gwrthwynebu cynnygiad "Cwmni y Cambrian i droi y bont siglo yn Glyn- dyfi i fod yn bont sefydlog. Aeth Mr. Humphreys Owen o'r gadair yn ystoi yr ymdrafodaeth ar y cwestiwn, a byny o berwyd l ei gyssylltiad ft Ffordd Haiarn y Cam- brian fel cadeirydd y cyfarwyddwyr ;*a llywydd- id gan y Cadben Mytton, Dywedai yr Arolygwr SiroJ, mewn adroddiad ar y pwngc, fod y bont ddywarfedig yn croesi 'clyfroedd dyfnion yr afon Dyfi, is-Iaw Glandvfi -Junction, a bod sir Drefaldwyn yn ymestyn banner y ffordd ar draws y sianol. Ymddengys fod dyddordeb y sir yn y mater yn un Ileol yn hytracb na chyffrodinol. Wedi dadl hirfaith ar y mater hwn, pender- Ifynwyd ei fod yn cael ei drosglwyddo i bwyll- I ;gor o'r psrsonau canlynol, i ddarparu adrodd- iad ar-no y Mri. II. Jones, T. Watkin, G. iKeinpster, R. Bees, W. F. Addie, A. W. Pryce- ,J onos, ac E. Ash ton. Ar gynnygiad Mr. W. F. Addie, yn cael .ei igefnogi gan Mr. Watkin. penderfynodd y cyng- iior godi yr hyn a rod did ganddynt mewn ffordd 'o fenthyg i Gwmni Ffordd Haiarn Ysgafn Llan- fair i'r swm o 1,009p.

PWYLLGOR UNOL SIR F 0 N. 'CFNNALLWYD cyfarfod chwarterol y pwyllgor 'hwn yn Llangefni, dydd Ian. Llywyddid gan ,'y Milwriad J. L. Hampton Lewis. Cyfhvynodd y prifgwnstabl (Mr. L. Prothero) -ex adroddiad chwarterol, yr hwn a ddangosai .ychydig gynnydd yn yr achosion o bwys, a rhyw ychydig yn yr achosion oedd heb fod yn ilnvysig. Cymmerwyd gweithrediadau cyf- •:reithiol yn erbyn 206 o bersonau am feddwdod, a chafodd 182 eu cospi. Anfonwyd pedwar ar ddeg o samplau i'r dadansoddwr sirol (Mr. F. Lowe, Caer), yn cynmvys llaeth, clnvisgi, coffi, ginger, a chwrw. Tystiwyd fod yr oil yn ddi- iwgr, oddi eifchr y ehwisgi, gwerthwr yr hwn a ddirvvywydi 23. 6e. a'r costau. Yr oedd v cwrw yn rhydd oddi wrth arsenin. Yr oedd .yna un ar bymtheg o achosion o glafr ar ddefaid .yn y sir. (Jymmercdd un achos o haint ar foch le yn Llanfair, a chafodd yr oil o'r moch eu lladd, trwy orchymyn Bwrdd Amaethydd- iaeth. Dywedodd clere yr hecldwch (Mr. J. Lloyd 'Griffith i arolygAvr, er's rhyw gymmaint o am- ser yn ol, ahv arno ef, a chyfeirio at samplau I'AV dadansoddi, a dyAA-edoddmaimater i Fwrdd Amaethyddiaeth ydoedd. Dr. John Roberts a obeithiai nad oedd y .pwyligor yn myned i rodcu ei allu i arfer ei -awelurdocl i'r bAvrdd. Darllenwyd liythyr oddi Avrth yr Ysgrif enydd ;Cartrefol, yn dadgan ei foddhad o'r penderfyn- iad a basiwyd gan y pAvyllgor, fod caniatsd yn cael ei roddi i'r priigwnstabl i ddyrchafu hedd- geidwaid haeddiannol yn mhob dosbarth, cyn bod am y nifer gofynol o flynyddoedd, yn ol y rheolau, yn y gAvasanaeth. Gwnaeth y prifgwnstabl gals am. godiad yn '•ei gyflog; yr oedd wedi bod amchwebiynedd yn y gAvasanaeth. Ar gynnygiad Dr. Roberts, yn cael ei gefn- 'ogi gan Syr R. Williams Bulkeley, cyttunAAryd yn unfrydol iddo gael codiad o 2op. yn y fiwyddyn. DerbyniAvyd deiseb oddi wrth Gymdeithas DdirAvestol Mon, yn gofyn am i heddgeidwad dirgelaidd gael ei bennodi, ac yn dyAveyd fod rhai heddgeidAvaid yn cael diod tra ar ddyled- ',mydd. Syr R. E. Bulkeley a dybiai nad oedd yr amser wedi dyfod etto iddynt bennodi hedd- igeidwad dirgelaidd ac yr oedd efe yn cynnyg iod y llytliyr yn gorAvecld ar y bwrdd. Mr. J. Price Roberts a gefnogodd. Mr. M'Killop, tra yn cyttuno a'r ddeiseb, a \vrthAvynebai yr hbniad fod yr heddgeidwaid yn cael diodydd n-ietkhvol; tra ar ddyled- ewydd, Mr. Lewis Hughes a dybiai fod pennodi hedd- gfeidAvad dirgelaidd yn golygu cost chwanegol o 50p. i 80p. PenderfynAA7yd hysbysu y deisebwyr nas gallai y pwyligor weled ei ffordd yn glir i Avneydy cyfryAvbennodiad achafodd y llythyr ei osod ar y hwrdd. Mr. L. Hughes a ddywedodd nad oedd yn gAveled dim ar y rhaglen mewn perthynas i'r adeiladau newydd i'r heddgeidAvaid yn Amlwch. Dywedodd yr arolygwr sirol fod y planiau yn nwylaw Bwrdd y Llywodraeth Led. Penderfynwyd nad oeddynt hwy yn gwnevd dim hyd nes y dychwelid y idaniau.

UNDEB REDYDDWYR SAESNIG GOGLEDD CYMRU. DYDD Mawrth cynnaliwyd cyfarfod banner blynyddol yr ssdeb yn Rhyl. Llywyddld gan y Parch. H. Oousies, Colwyn Bay, y cadeirydd am y flwyddyo. Yr oedd eynnryebiolwyr yn bresennol o Gaergybi, Bangor^ Llandudno, Colwyn Bay, Hen Golwyn, Rhyl, Gwrecsam, Groas, Ponkey, ae Abergele. CydwfKAvyd ndroddiadan ar y gwaith newydd yn Coanab's Qaay, He y mae gwaeanaeth wedi cael ei gychwya yn ddiwsddar; so yu Degan- wy, lie y mae eglwys fechan wedi cael el deehrea o dan ofal gweinldogaethol y Parch. Mr. Carter. Yr oedd yradroddindauouodwedd galonogol. e r Derbynlwyd yr eglwysi yn Bradley Road, Gwrecsam, Brymbo, a Chaergyhi, i'r nadeb, Hysbyswyd fod y Parch. E. T. Davles, Rhyl, wedi derbyn gwahoddiad i fod yn weiaidog yr eglwys yn Hen Go-Iwyo, ae y byddai iddo yrn- gytameryd â'i ddyledswyddaii yno yn ddioed, Oafwyd adroddiadau am Drysorfa yr Ugein- fed Ganrif, a rhoddwyd ar ddsall fod yr addew- idlon yn yr Undob rhwng 200p. a SOOp. Yr oedd llawer o'r egSwysi heb g-ymnaeryd y mater i fyny etto, ond yr oeddynt wedi addaw gwusyd hyny. Caolatawyd rhoddion chwanegol i'r eglwyel oedd o dan ofal y Pardh. Joseph Beanpre, i Hen Golwyn, a thuag at yr oraaf genhadol a sefydl. wyd yn ddiweddsr yn Nghaorgybi. Cynnaliwyd cyfarfod cyhoeddus yn yr hwyr.

CYFARFOD CHWARTEROL DINBYCH A FFLINT. CYNN ALIWYD y diweddaf yn Brynteg, ar y dyddiau Linn a Mawrth, lonawr 14jg a'r 15fed. Pregethwyd yn y He tics Luo gan y Parchn. D. Jones, 11 out hyn, as R. Roberrs, Rhos, yr hwn a bregethai y bregeth genhadol. A'n ddeg o'r gloch yr ail ddydd cafwyd cynnadledd, o danlywyddiaetb y Parch. W. G. Richards, Llanarmon, y cadeirydd am y flwyddya., Wedi gair agoriadol gan y llywydd ar el waith yn cymmeryd y gadair, darllenwyd a chadsriiuawyd cofnodioa y cyfarmd blaenoroi; ac hefyd eadarnhawyd adroddiad pwyligor y Gschadaeth GartrefoJ. Yr oedd y pwyligor yo ei adroddiad ya taer annog yr eglwysi, hyd yr oedd ys boEeibi, i wneyd en casgbadan at y gymdeithas hon yn yatod misoedd Ebrill a Mai, fel y gellid, yn ol yr arfer, gyflwyno yr adroddiad i gynnadledd y gymmanfa. Ac hefyd fel an m oddi on i ddwyo yr achoa gwir deilwng hwn ger bron yr eglwysi, annogai y pwyllgor ar i wsinidogion new "id pnlpudau yr ail Sabbath yn Ebrill, nen rhyw Sabbath aralS yn agog i'r amser, os bydd yr ail yn asghyfleus. Y gwelnidoglon i wneyd eu trefniadau en hnnain; a bo;! yr ysgrifenydd, y Parch. J. D. Williams, Fflint, i oheba a hwy ar y mater. Ond yn y cyfaraser, oa bydd trefuiadaa n^wyd.i wedi eu gwneyd, bydded y cyfryw mor garedlg ag aafon gair i Mr. Wiiiiaras, er ar bed trailer bh iddo. Daw jr adroddiad am y flwyddyn ddi- weddaf allan yn ddioed. 1. Derbyn adodau newyddion -Derbyniwyd trwy b'eidlais y brodyr canlynol i fod yn aelodau o'r gynuadledd •—Pregethwyr ieuaingc Thoma.s W. Jones, FfynEongroaw; Robert Dsviea, Albion Park, yr hwn a fwriada fyngd allan yn gechadwr; Joseph II, Williams, Rhnthyu; Isaac Smith, Salem, Rhos, y pgdwar yn ddynioa ieuaings wedi dechrea ptpgethu yn ddivv«ddar, ac yn cael 811 cym. meradwyorrgynsadledd yn y modd mwyaf ealonog gan eu gwelnfdogion s'r sglwyei, ynghyd ag eglwysi a gweintdogion eraill oedd- ynt wedi eu e!ywe 1. Rhoddwyd iddynt ddchenlaw cymdsithss gan y cadeirydd, a chalonogwyd hwy raewn geirian pwrpasol a charedig i fyned yn mlaen gyda'r gwaith mawr yr oeddynt wedi ymaflyd yaddo. Hefyd, derbynlwyd trwy iythyrau y Parch. P. Howells, gynt o Ffestiniog, yr hwn a gyflwya- id raewa llythyr tyner a brawdol o gyfnndeb Metrioai'reyfuadeb hwn, ar ei symmuliad i fyw i RhnddJan; hefyd, darllenwyd llythyr oddi wrth Gymmanfa L'dwyreiftiol y Cynnuiieidfaaiwy r yn Ohio,' yn cytivvyno mewn modd sorchog y Parch T. Henry i'r cytundeb hwn. Y mae Mr. Jones yn awr yn byw yn Is y bryn. Y mao yn aduabyddna iawn yn America, fel preg3th^?r a darliefbydd poblogaidd. Er mwya ieckyd ei wraig gortodfr if i aros yn awr yn y wlad hon. AnflilDcd yi eglwysi am ei watan aeth. Yr oedd yn breseimol hefyd frawd arall o'r America; set, y Parch. Noah Bevan, Dandaff, Pessa. Creesawyd Mr. Bevan i lifyd eistedd a ni yn y gynnadledd. Arosai Mr. Bevan gyda'i denlu yrt Four Crosses, Dyserth, Jtnyl Y ma9 yn barod i wssanaefehti ar y Sabbotr-au unrhyw eglwys a ofyas am ei wasanaetia. 2. Fod llythyr i gael ei roddi i'r Parr-h. Rhya W. Williams, gynt tI Rhyl, yn ei dros- glwyddo i gyfundQb Arfon, ar ei ymsefydSiad ya PenrhynBids, MaEdadno. 3. Fod y cyfarfod nesaf yn ol y gylchras i fod yn Rhutbyn. Y Pircb. W. Wil iams, Poukey, i roddi ei anerchiad ymadawol o'r gadair yn y gynnlldledd; y Parch. H. Pari, Rkosymeslre, i breget-bn ar y pwngc y Parch. Tafwys Jones, J ohmtowm, i bregeth* ar D irwest, 4. Darllenwyd llythyr oddi wrth y Parch. Ben Evaas, Barry, ar ram Gymdeithas Ddir weetol yr Anoibynwyr Cymreig, ya galw syJw at araethjDr. R Davies, Ab«rfe*we, ar 5 D-jylaii- wad Alcohol ar y M-eddwJ,' yr hon a dractdod. wyd yn nghyfarfod yr Undao yn Mhorthma-iog, a'r hon a gyhoeddir yn Uyfryn sr ffarf hardd a d«8tlas, gyda'r amcan. o'i ladaeiiu wrth y miloeud, yn enwedig yn mhiith ieu^Dgctyd ela gwlad. Tysfeiai |.awb a giyv»odd yr arastb ardderchog hono ei bod yn na o'r pethaa mwyaf ar?yhoe6diadol a draddodwyd erioed ar y p« cgc. Pris y Uyfryn ydyw purn swllt xj cant, nett geiniog yr UTI. Aaioser archsbion am dauo ar unwaifch at y Parch. Ban Evans, Birry. 5. Da 111 en wyd llythyr cddi wrth y Parch. J. Rogers, Pemfcra, yn dynmno gosod achos Trysorfa Gweddwon gsr bron yr eglwysi a'r gwefnldogion. Y utae hwn yn achos gwiv deihvng, ac yn baedda llawer gweii csfaogasta nag a roddir iddo yn gyffredinol. 6. Galwyd sylw at yr 'Un Maes Llafur i'r Ysgollon Sabbothol,' a dewiewyd y Parch, T. Joa-s, Oreea, i wei'.hrsdu fel yegnfenydd droM y oyfuncfjb yn y mater. 7. Cymmeradwywyd y C.Íf.1 o eglwys Salsaj^ Rhos, am lenthyg &naa o'rgroaf«4. 8. Paslwyd fod egiwys FroncysByllfce yn cael cymmsradwyaath i fyned or tu allan i ofyn am hols at y dranl o adeiladu cape! newydd, yr hwn sydd i gostio taa mil o bniinau. 9. Gal ftoad y Parch. T. E. Thomas, Coad- po;tb, sylw at y symmndiad sydd wedi ei gychwyn yn ddiweddar yn Llanelli tuag at gael llyf au i'r Parch. Hopkia Raea i fyned gydag ef yn ol i China. Y mae yn wybyddua fod Mr. Rees wedi colli el holl lyfrau, a phob peth oedd ganddo ya el dy yn China—llosgwyd a dyfethwyd y cwbJ gan y Boxers, Bwriada fyned yn 01 yn mhen tna mis, a bydd yn myned yao bob ddim, ac i vvynebn ar dy a chapsiydd wsdi eu gwnfsyd yn aufellion, a'r dycbweledig- ion, rhai wedi eu lladd, eraill ea hysbeilio a'u gwaagaru. Pwy bynag deimlo ar el galon gynaorthwyo y cenhadwr dewr, anfoned ar nnwaith i ofal y Parch. T. Johns, L!anelH, nen i r Parch. T. E. Thomas, Coedpoeth, Gwrec- sam. Wedi hyn darllenodd y Parch. J, Tonlais Hughes, Nebo, bapur ar Wersi yr hen ganrif at eglwysi Crist yn awr.' Cafwyd papu? galluog a ihagorol. D!olchwyd i Mr. Hughes am dano, a dymunwyd ar iddo ei gyhoeddi yn y Dysgedydd. FREGETHU. Am ddau pregethwyd gan y Parchn. J. Old fiald Davies, Talwrn, a D. Wynne Evans, Caer; am chwech, gan y Parchn. J. R. Hughes, Soar, yr hws a bregethai ar y pwngc, ac U. O. Evans, Gwrecsam. Cafwyd cyfarfod gwir ragorol. Cynnadledd Hosog, ac yn yr ysbryd goreu. Y mae yma o!wg galonog ar yr achos—Mr. Jones ya sercb ei bobS, a ehan b%wb gi!on i weithio. Y mae golwg Janwaitb ar y capel, a'r ddyled ar y. Yfgoldy yo toddi yrnaith yu gyflym. Rhodd. odd y brodyr a'r chwiorydd dderbyniad cynnea ae anrhydeddus i'r cyfarfod chwarterol-cyntaf y ganrif. Jihybudd.—Rhoadodd Dr. Pan Jores rybudd y bydd iddo, yn y gynnadledd nesaf, alw sylw at beth sydd ya cyiat-soddi un yn weinidog yn y eyfardeb. Vfyddgng. T. ROBERTS, Ysg.

UNDEB ANNIBYNWTR RHONDDA A PHONTYPRIDD. CYNNALIWYD cyfarfod diweddaf yr undeb uchod yn Bryn Seion, Gelli, dydd Mawrth, lonawr 8fed. Yn absennoldeb y cadeirydd am y tymmor, ethol- wyd Mr. S. Nichol, Blaenrhondda, i lywyddu. Dechreuwyd trwy weddi gan y Parch. J-. Gwr- hyd Lewis, Tonyrefail. Wedi darllen a chadarn- hau cofnodion v cyfarfod diweddaf, peuderfyn- wyd :— Fod y cyfarfod nesaf i'w gynnal yn Soar, Pont- y-gwaith—y Parch. W. J. Morris, Pontypridd, i ddarlien papur ar 'Pwy yw y rhai y dylid eu diaelodi?' A'r Parch. J. Walters, Gosen, i bre- gethu. Fod yna ddymuniad ar i'r eglwysi sydd wedi derbyn pamphledau i ddychwelyd v cyfryw neu yr arian am danynt i'r Parch. G. Penrith Thomas, Ferndale, erbyn neu cyn y cyfarfod nesaf, gan fod y cyfrifon yHgtya â. hwynt i'w darllen yn y cyfar- fod hwnw.' Yna cafwyd papur rhagorol gan Mr. D. Jones, Llwynpia, ar Pa fodd y gall y ddiaconiaeth gyn- northwyo y weinidogaeth i gynnyrchu mwy o yabrydolrwydd yn yr cglwye?' Diolchwyd yn gynnes am dano, a siaradwyd ar y papur gan y llywydd, Mr. E. H. Davies, Pentre y Parchn. O. H. Hughes, Tylorstown J. Williams, Hafod W. J, Morris, Pontypridd T. Wiliiams, Clydaoh Vale J. Gwrhyd Lewis, Tonyrefail; a Mr. Thomas Harris, Bodringallt. Yn yr hwyr pregethwyd gan y Parch. E. C. Davies, Yoyshir. Cawsom groesaw cynnes gan Mr. Evans a'r frawdoliaeth yn y Gelli.

CYFYNGDER PRESENNOL Y SYMMUDIAD YMOSODOL. GYDA gofid nid bychan y deallir gan ein mil- oedd pobl fod cyllid trysorydd y symmudiad uchod wedi myned i'r dim, ac nad oedd ganddo ddim fmewn liaw at dalu y grant misol i'r 40 o eglwysi newydd a ennillwyd o fysg yr wyth can mil o esgeuiuswyr y slum districts ar yr Slain o Rhagfyr, pryd yr .oedd 300p. yn ddyledus at gyflogau yr efengylwyr, druain? A bydd 300p. arall yn ddyledus am Ionawr cyn y daw dim o'r casgliadau y flwyddyn hon i law. Felly, yr oedd y trysorydd yn fyr o 600p. i gyfarfod grants Rhagfyr ac lonawr. Ond bydd yn ilawenydd dirfawr i'ch miloedd darllenwyr, ac eraill, ddeall fed yr hysbysiad a wnaed am sefyllfa isel y cyllid wedi bod yn fodd- ion i ddytod a nifer da o roddion i law. Anfon- wyd i law fel y canlyn Charle3 Pierce, Ysw., Bangor, ar ol rhoddi I,OOOp. yn ddiweddar at y Crwys Hal!, a lOOp. at y School Hall yn Moorland Hali, Caerdydd, a anfonodd, ddiwedd yr wythnos ddiweddaf, 25p. i Dr. Pugh, er ei alluogi ef i dalu yr holl symiau yr ymrwymodd ef i'w talu am hen adeiladau yn Doc Barri at osod i fyny School Halls mewn atnryw leoedd. Felly, ciiriodd Mr. Pierce yr holl ddyledion hyny ar unwaith. An. fonodd Mrs. Davies, Plas Dinam, i'r trysorydd lOp. Mrs. Davies, Trebortb, 25p. Mrs. Bar- bour, Edinburgh; 10^9 Dr. Barbour, Edinburgh; 10p. Ymddiriedolwyr Mr. E. DaAae3, Llan. dinam, 125p.; A. R C., Aberystwyth (gweduw dlawd), 4-s, Fel, erbyn hyD, ar ol i'r efeogylwyr ddioddef am lai na mis o amser, geliir talu grants Rhagfyr. Etto, mae 300p. yu fyr i dalu grants lonawr. Dysgir gan eich HANER glodwiw, a chan eraill, nad oes dim eisieu cronfa wrth gefn ar achos fel y Symmudiad Ymosodo], sydd &'i amcan mor dyner ac uchel ag achubiaeth eneidiau y miloedd colled- ig; ac, meddir, nad ces dim yn eisieu ond hys- bysu pobl yr Arglwydd am yr angen a'r diffyg preaennol na wneir y cyfan i fyny ar unwaith gan bobl yr Arglwydd. Wei, goreu oil. Modd bynag, dyma Bwyllgor y Gymmanfa Gyffredinol yn gorfod rhoddi y syniad uchod ar brawf teg. Dyma yr aagen yn glir, eisieu 300/J. erbyn diwedd Ionawr, ac eisieu 1,COOp. yn fwy o gasgliadau eleni na chasglia.d yilynedd. am fod y GOOp. dyled Rhagfyr a lonawr, ynghyd a 400p. chwaneg at y chwe gorsaf newydd a agorwyd yn dcUwedd.ar, yn gwneyd angen am fi] o bnnnau yn rhagor Cofied y neb a glyw bynac a deitnla y sibrwd dwyfol yn eu mynwes, fod y Postal Arrangement yn barod i drosglwyddo yn rhwydd a distaw Ull rhyw roddion i law y tiyaorydd caredig, neu yr ysgrifenydd, neu Dr. Pugh. Bydd yn dda iawn genych ddeall hefyd fod chwaer grefyddol yn Rhyl yn addaw cynnal efengylydd ar ei thraul ei hon mewn gorsaf newydd Gymraeg, o leiaf hyd yn 50,0. yn flynyddol. Achubodd hon, felly, y b!aen ar ei boil chwiorydd i gynnal gorsaf y Sym- mudiad Yraosodol ar ei thraul ei hun. Cawn fod pwyligor o'r eglwysi Cymraeg yn Ngwrecsam wedi gwneyd gwaith ammhrisiadwy yn ddiweddar trwy brynu yr hen Ysgol Frytan- aidd, yr hwn sydd adeilad eangfawr a rhydd- ddaliadol, at wasacaeth y Symmudiad Y mosodol yn y dref am 1,460,yr hwn, ag ystyried ei werth dechreuol, sydd yn ymddangos fel rhodd o'r Nef i'r cyfllndcb. Vn ben ar y bendithion y mae y Nef yn roddi ar y gwaith mewn amrywiol ffyrdd, n:a3 ty- walltiad grymus o'r Ysbryd GIlin wedi ei gael ar nifer o'r eglwysi yn Nghaerdydd a Chasnewydd, fel y mae 10, 20, a 29 o bechaduriaid, druain yn aroa ar ol yn en eeilclan o Sabbath i Sabbath. Mae cynnifer a 60 wedi eu dychwelyd mewn ambell i le y dyddiau diweddaf oil. Dyma dde chreu gauaf bendigedig. 0 mae yr awel yn teneuo, mae y Nef yn agor! Chwytbed yr awel deneu lera Dros fryn Caersalem newydd.' Anwyl swyddogion eglwysig, cymmerwch y deng mil a thrigain plant (70,000) yn eich liaw i'w dysgu i weddio, ac i gasglu yn mysg ein miloedd pobl at ennill esgeuiuswyr. Gwnant fyddin fendigedig dros Iesu Gtist at y gwaith hwn. Nil oes eisisu i chwi ond rhoddi rhyddid iddynt, a dy weyd 'Ewch.' Hwy wnant y gwaith yn rhwydd gydag hyfrydwch calon. LEWIS ELLIS, Ysg., RHYL. IJIIU

CYFARFOD YSGOLION DOS- BARTH LLANARMON- YN -IAL. CYFLWYNIAD ANRHEG. CYNNALIODD y dosbarth nshod en cyfarfod yagolton diweddaf yn Moriahs, y Sibbafeh cyntaf o'r mis h^?n, pryd y daeth cynnrychiolwyr y gwahanol ysgolion ynghyd erbyn naw o'r gloch. Hwn ydoedd cyfarfod ysgolion o'af y cylch, ac hefyd yn gyntaf y ganrif, Jel yr oedd yn amlwg yn gyfarfod neillduol o bwysig yn ngolwg yr ysgolion yn y wedd yna end y peth mwyaf dyddorol snglýn &g ef ydoedd, cyfiwyn- iad anrheg i'r yegrifenydd, Mr. Joseph Garner, I Liandegla. Ya mis Medi, y flwyddyn ddiweddaf, cynnal- I iwyd cynnadledd mewn cyssylltiadS,g| Ysgolion Sabbothol y dosbarth yn Llandegla, pryd y mabwysladwyd ychydig o reolau nawyddion i'r ysgolion yn oi y rheolau hyn, yr oedd yn ofynol ethol ysgrifenydd ac arholwr bob tair blynedd. Mewn ymdrafodaeth ar bendeifjniadau y cynnadledd yn y cyfarfod ysgolion dilynol, amlygodd yr ysgrifenydd awydd am i'r ysgol- ton ethol ysgrifanydd yn ei 1?, ei fod weds gwasanaethu y swydd am ddeuddeng mlynedd, a hyny heb golii yr un cyfarfoi ysgolion. Pdn ddeallwyd hyn, penderfynedd yr ysgoI. ion trwy eu cynnrychiolwyr na adawent i was mor ffyddlawn gael ymadael heb iddynt ei gydnabod am el wasana-th gwerthfawr. Amlygodd Mr. Garner, os oeddynt yn bwr- iada gwneuthur dim iddo ef mewn ffordd o dysteb, y buasai yn dymuno eu cael mewn llyfran. Pennodwyd Mr. G. Wiliiams yn ysgriren ydd, a Mr. O. Evans yn drysorydd, y ddan o Treuddyn. Pan y daeth cyfraniadau y gwa hanol ysgclion i law, galwyd y cynnrychiolwyr ynghyd, pryd yr ymgynghorwyd â Mr. Garner pa lyfrau fuasai ya dderbyniol ganddo. Gwel- wyd fod cyfranladau yr ysgolion yn caniatau pwrcasu y llyfrau canIYDol: Geinadur Ys grythyrol (T. Charles), Ethoniad yr Ysgot Sabbothol ar y Testament Newydd, Banau Duwmyddiaeth Dr. Hodge, Traelhodau Dr. Edtoards (y ddwy gyfrol, Duwinydaol a Lleoyddoi), Llyfr y Salman, (Parch. D. C. Davies), Gydymaith yr Ysgryihyr, Lamp yr Ysgol Sabbothol, 'Llyfr Hymnau, Hyfforddicr a'r Cyffes Fjydd, cyfres Milwyr y Qroes. Argraphwyd tafleni i'w syssylitu a phob un o'r llyfrau uchod, yn eu cyflwyna i Mr. Garner, Argraphwyd tafleni i'w syssylitu a phob un o'r llyfrau uchod, yn eu cyflwyna i Mr. Garner, yngbyd ag enwaa y llywydd, Mr. J. B. Jones, Bryneglwys, a'r aiholwr, y Parch. J. Small- wood, Cymman. Ysgrifsnodd cynarychiolwyr yr ysgolion eu henwau mewn Be oedd wedi ei barotoi iddynt ar y tafleni. Yn nghyfarfod y prydnawa, wedi i'r arholwr boll y do"úarttl i#ueng»f, aathpwyi at y gcrchwyl o gyflwyno yr anrheg. Yr oadd y llywydd a Mr. Evans wedi cael eu pennodi gan y cynnrychiolwyr i wneyd hyn ar eu rban. Yr oedd yn amlwg iod pawb yn cym- meryd y dyddordeb mwyaf yn yr amgylchiad. Gwnaed ychydig o aylwadau pwrpt-aol gau y brodyr a enwyd. Yna cafwyd y cyfrifon gsn ysgrifenydd yr anrheg; hefyd, annogodd yr ieaengctyd i fod yn wyliadwrus yn eu dewieiad o lyfrau. Galwyd ar yr arholwr yn nesaf i ddywedyd gair. Yr oedd ei sylwadau yntan, iel bob amser, yn dda; ae hefyd, llongyfarchoddy cyn- nrychiolwyr ar en detholiad o'r llyfrau. Cyflwynodd y llywydd yr anrheg i Mr. Garner, ar ran yr yegolion. Gyda thelmladau dwyslon y diolehodd yntan i bawb am en caredigrwydd iddo bob amser. — Un o'r dosbarth.

GWRECSAM. SAETHU CEIDWAD HELWRIAETH. — Y TRENGHOLIAD. Nos Ian cynnaliodd Mr. W. Wynu Evars, trengholydd rhan ddwyreiniol sir Dlinbycb, dren. gholiad yn Neuaad Sirol Gwrecsam, ar gorph Henry Hooksj 30iin mlwydd oed, ceid- wad helwriaeth, a'r hwn osdd yn byw yn Ngherygydruidion, yr hwn a gafodd ei saethu mewn modd damweiniol, tra yr oedd allan yn saethu. Dagnosal y dystiolaeth fod Hoob wedi bod yn geidwad helwriaeth am y pedair blynedd diweddaf i Mr. Freme, T, Nant, ger Corwen. Dydd hn diweddat aeth ef a Mr. S. E. Hughes, o Liverpool, brawd-ya nghyfraith i Mr. Frerae, allan i saethu; a tbra yr oeddynt ar y cortdir, saethodd Mr. Hugoes at ysgyfarnog yn mron fel yr oedd Hooka ya gwneyd thntltr ati, ac aeth rhai o'r hael3; i'w goes. Gwaeddodd Heoks, a syrthf.odd ar lawr. Aufonodd Mr. Hughes am feddyg yn ddioed. Cymmerwyd Hooks i d £ a gwnaed arehwiliad arao yno gan Dr. Davies, Csrygydruidion, yr hwn adrwsiodd y clvsyfau. Dydd Sadwrn cymmerwyd el i Ysbytty Gwrecsam; pan y gwelwyd fod yn rhaid tori ei goes, Catodd ei goes ei thori dydd L'un, ac ymddangosai ynt au yn gwella yn dda; ond daefcti i ddioddef o dan 8n glô (lecJcj aw) a bu farw ddydd Mereher. Dywedodd Hooks wrth un o'r tystion mai Mr. Hughes a'i saeth. odd ef, tra yn saethu at ysgyfarnog, a chwsn egodd, Nid w yt yn gwy ho.,t ar y :n ddaear pa ham y darfa iddypt el anfon gyda mi.' Dywedai Haghes ei fod wedi arfer trin gynav, &a., er pan yr oedd yn fachgan, tra y dywedai Mr. Freme ei fod yn ystyried Mr. Hughes yn saebhwr gofaius iawa. Tystioild Dr. W. M. Williams, meddyg y ty yn Ysbytty Gwrecsam, nad oedd Hooks mawn cyflwr priodol i fyned o dan weithrediad meddygol pan y derbyniwyd ei i mewn i dde- ehren. Cafodd yr archoii ei drwsio ya briod ol. Nid oedd wedi cael y driniaeth briodol yn flaenorol, yn gymmaint a bod y wad, a rbai pelenan wedi en cael yn y goes. Byddai i'r trwsio ammhriodol dueddu er gosod 1 Iyuy yr hyn oedd yn arwain i'w farwolaeth. Dr. Richard William?, un o'r rneddygon anrhydeddus yn yr ysbytty, a ddywedodd ei fod yn gweinyddu yn gysaon ar Hocks. Yr oedd y goes mewn cyflwr drwg, ac nid oedd wedi cael sylw priodol. Yr oedd madtedd wedi dyfod i mewn, ac wedi ymestyn yn mron i Len- ysjlin. Buasai yn llawer gweli i'r cl wyf gael edrych i mewn iddc cyn i'r dyn gael ei anion i'r ysbysfcy. Y trengholydd a ddywedodd mai teg, ya ngwyneb y dystiolaeth hon, oedd i'r meddyg oedd yn dwyn cys«yil6iad â hyn fod yn bresen- nol. Oa oedd y rheithwyr yn mecdwi fod yna nurhyw esgsnluadra, byddai yn asgenrheidiol gohirio yr ymchwiliad, er i Dr. Davies fed ya uresennol. Tra yr oedd y rheithwyr yu ystyried na un na a wnaent hwy ohirio, er i'r meddyg fod yn bresennol, anfotloddy trengholydd am danynt, a dywedodd fod tad ffooks yn dymuno rhoddi tystiolaeth, a hbnai fod yna esgenlusdra ar ran y meddyg; ac oa felly, yr oedd yn rhaid iddynt ohirio yr ymchwiliad. Dywedai y tad, fod el fab yn dymuno cael ei gymmeryd i ysbytty G'vrecsam, gan nad oedd ei goes weds cael el fchrwsio, a'i bod yn ftrogli. Gwrthododd Dr. Davie;? roddi tystysgrif iddo gael ei symmud.t Wedi byay cafodd yr vrachwDUd ei ohirio.

Y PL A. YN HULL. PUMP WEDI MARW. CYILOEDPODD Bwrdd y Llywodraeth Leol y mynegiad canlynol nos|Iau :— f Cyrhaeddoeld yr agerlong Friary of Alex- andria, ar ol gahv yn Algiers, i Hull, ar v ]0fed o'r mis lnvn. Gwnaed yr^arcinviliad arferol ar y llong gan Swydäog" Meddygol g I Iechyd y Porthiadd; a symmudwyd corph morwr oedd wedi manv rhyw ychydig cyn i'r llong gyrhaedd i d^ y meirw. Nicf oedd yna ddim afiechyd ar fwrdd y Hong pan y darfu iddi gyrhaedd; ond aeth dau o'r criw yn sal arjy lOfed. Rhocldwyd ar cldeall gan siwyddog meddygol y porthladd a meddyg ar- all mai yr anwydwst oedd arnvnt, ynghyd ft rhyw anhwylder ar yr ysgyfaint.' Aeth dau arall yn sal ar y 15fed, ac mae yr oil o'r pedwar wedi manv ar 01 hyny. Wedi i Dr. Klein Avneyd arciiAviliad ar ddau o'r per* sonau hyny, gwelodd mai y pli oedd yr af- iechyd. Hysbysa swyddog meddygol v porthladd fod yr holl ragocheliadau angen- rheidiol Avedi cael eu cymmeryd; a bod arol- ygydd meddygol o eiddo y Llywodraeth yn aAvr yn 11 chyfanvyddiadau i wneyd ymcliAvihad, a_dai-|iaru adroddiad ar y marei'.

LLOFRUDDIAETH MEWN OERBYD FFORDD HAIARN. SAETHU DAU BERSON. PEYDNAWN dydd hn cymmerodd un o'r trychinebau mwyaf anghyffredin yn hanes fceithio ar ffordd haiarn Ie ar Ffordd Haiarn Llundain a'r Deheu Orllewin, pan y cafodd boneddwr o'r enw Mr. Pearson, Christchurch Road, Winchester, ei Iafruddio, ac y saethwyd boneddiges, o'r enw Mrs. Rbodj. King, Exaaoor Road, Southampton, yn ei gwyneb gan ddyn- yr uaig berson arail oedd yn y cerbyd. Cafodd y Jlofruid ei gymmeryd i fyny wedi hyny. Yosdeengys oddi wrth adroddiad Mrs. King iddi a-iaei Southampton am II 20 gyda'r tr6n cyflym i Landain, yn aaran y trydydd dos- barth, a bod dyn o ymddangoeiad American. aidd, tua SOtiu mlwydd oed, wedi dyfod 1 mewn yn Eastleigh. Yn Winchester, daebh Mr. Pearson i mewn. Yn fuan ar ol gaaael Wimble- don, ciywodd y foneddiges swn ergyd ac wedi iddi droi, gwelodd fod Mr. Pearson wedi cael ei glwyÍo yn ei dalcen gan fwled. Tra yr oedd y llofrcdd yo ehwHota pocedan Mr. Pearson, er- fyniai Mrs. King arno beidio 61 eaethu hithan, hefyd. Adcawodd beidio gwneyd hyny; os arosai hi ya dawel; ond cyn i'r trln gyrhaedd i Yauxhall, yr oedd bithau, hefyd, wedi cael ei saethu yn ei bo?h. Yn Yauxhall, neidiodd y foneddiges allan o'r carbyd yn y modd mwyaf cyffrons, ac yr oedd yn methn siarad; ond wrthweielvr ymosodydd yn diangc ytnaith, gwaeddodd, I Attaliweii y dyn yna, Y mae wedi llofruddio rhywnn yn y cerbyd ynfl.' Cod- wyd gwae-.id, ac aeth y bradlofrndd hbaedig i lawr y grisiau, yn cael ei ddilyn gan dri neu bedwar o wen.ioa y ffordd haiarn. Aeth yn mlass yn nghyfeirlad Pont y Yauxhall, He y darfa i heddgeidwad ymaco gyda'r rhai oedd yn ceisio ei ddal. Wedi i'r f:6'sdar woled fod y bant wedl cael ei symmud, lie nas gallai ddiangc, trdid i rhyw weithiaunwy, lley cym- merwyd e: i fsry. Tybir mai lladrad oedd yr amcan mewn golwg wrth gyflawni y trosedd hwn. ChriAvyd y foneddiges i Ysbytty St. Thomaa, Cifwyd Mr. Pe'arson wedi marw mewn cornel o'r cerbyd, a ilawddryll (edd newydd gael ei wagbau yn gorwedd wrth ei yrnyl. Darfu i Mrs. King, heb uarhyw betruader, wedi hyny adnabod y dyn a gymmerwyd i fyny fel y llofrndd. Aiuabyddwyd y boneiidwf, hefyd, yn flIan, oddi wrth gerdyn ymweliadol a phapyraa a gafwyd ya el feddiant, fel Mr. William Pear- Eon, Christchurch Road, Winchester. Yr oedd wedi gwisgo ya dda ac y œae'n amlwg ei fod tua 55ain mlwydd oed. Caed allan, hefyd, mai y llofruld ydoedd George Henry Hill, o rhif 1, Vineyard, Camden Street, y Parade, Birmiagbam, a disgrifia ei hun fel marchwas. Dywedir, modd bynag, ei fod yn un o 'fargeinion drwg' ei Mawrhydi. Ymunodd a'r llynges yn Mai diweddafj a gwasanaethodd rhyw 109 o ddyddiau; yn Awsfc diweddaf eospwya ef, ac anfonwyd ef gan y gallu gwladol i gaichar am ladrad. Mewn can- lyniad i hyn, trowyd ef o'r liyngss. Nid oedd ond ychydig o amser er pan yr oedd wedi dyfod alian o garchar, Yn ngorsaf yr heddgeidwaid ymddangosai yn sarag, a'r nnig eylw a wnaed gauddo oedd, Yr wyf yn teimlo yn newynog iawn—y mae genyf eisien rhywbeth i'w fwyta.' Credir nad oedd gaaddo ddim i ddibynu arno wedi gadael y Cirehar ond ei Iwe a'r tehygolrwydd yw ei fod mewn cyflwr newynog. Pan wnaed ar- ehwiliad arno yn ngorsaf yr heddgeidwaid, caed dros 5p. ganddo, pa ral, y mae'n ddïau, oedd efe wedi eu cymmeryd oddi ar y dyn a lofruddlwyd ganddo. Cafodd y dyn a gyhuddid o Iofruddio Mr. William Pearson mown eerbyd Ffordd Haiarn y Deheu-Orllewin, ac o wneyd ymgais i luf- ruddio Mrs. King, ei ddwyn ger bron llys yr ynadon yn "Westminster' dydd GAvener. Ei enAV ydoedd George H. Parker, mab James • Parker, The Common, Studley, sir Warwick— ond cyhuddAvyd ef o dan yr enw cyntaf a rodd. Avyd — George Henry Hill, Birmingham. Er pan v cymtnerAvyd ef i fyny, ysgrifeuodd lythyr at ei dad, a'r Invn a estynodd i'r heddgeidwaid, yn mila, un y dyAvedai' Y mae yn rhaid fy mod yn Avallgof. Nid wyf yn gwybod beth yr oeddAvn A'n ei Avneyd. Nid oedd genyf un achos. Yr wyf yn credu fy mod yn myned ya Avallgof.' Y mae Mrs. King, trwy ei g vr, wedi gwneyd mynegiad pellach am amgylchiadau y trychin- eb. Yn ol hwn, ar d i'r carcharor danio ati hi, dadleuodd am iddo arbed ei bywya; ac atteb- odd yntau fod yn ddrwg ganddo ei fod wedi saetlm ati, ac nad oedd yn golygu gwneyd niw- ed iddi. ChAvanegodd, Yr oedd genyf eisieu arian. Yr oedd yn weithred anfael, yr wyf yn gwybod; ond nid oedd genyf ddim help. Yr wyf yn myned i Liverpool heno i gychwyn i Ddeheudir Affrica, ac yr oedd genyf eisien arian.' Cynnygiocld roddi sofren iddi, er iddi ei gynnorthwyo i osod allan fod Mr. Pearson Avedi cyflawni hunanladdiad; ond gyda phre- 3 sennoldeb meddwl, awgrymodd hi fod v fatn dwyll yn arnrnhossibl, fod yn wen i'r carcharor adael y tren mor fuan ag"yr oedd yn bossibl, ac (tIn iddo daflu ei lawddryll, fel na byddai ganddoddimarnooscawsai ei ddal.' Gweith- redoddefar eicliyfarwyddyd; ac wedi hyny yr oedd y tu allan i'w allu i gyfeirio yr ergyd arall yr oedd hi yn ei oini. GohiriAvyd achos y carcharor am wythnos.

Cafodd dros 1,000 o dynelii o benwaig, yr hyn oedd yn cynnrycliioli 4,000,000 o bysgod, eu glanio mewn dau ddiwrnod yn Plymouth.