The Welsh Coast Pioneer and Review for North Cambria

GALWAD 1 EFRYDYDtD 0 LANRWST. Y ffilae Mr E. Arion Jonoe, 1 Janrwst, un o fyfyirwyr v Baiia ckirbyn g-waiiodd- iad i fugeilio F^glwy« M.C. y Dirias. Cwm Rlii03id<dia. Nid yw MT Jon08 wedi atob yn g>axiarPjhao-l.

Digofaint yr Athrawon. "Ni all neb fod yn ecddigeddnis o blant ys- golion elfenol Sir Dreialdwyn y dyddiau hyn," obai gohebydd. athrawon yn Hawn oherwydd yr oediad yn nliaJiad 6U oyficgwj. Dyohmyger teimladau dosbuirth o blaiat pan to a.thraw yn eu gwyi.obti gyda gwialen yn ei dymher bresenol."

Damwain mewn GIofa yn Mwcle. Nos Lun, tra yr oedd dyn o'r enw Charles Wilcox, a drigjai yn gwloo Green, geir Bwele, yn gwcitliio yn Nglofa Llaneur- gain. svrtiiiodd y to arno. Caed ef yn rhydd, a gweinyddwyvl arno gan foddyg. Wedi hyny symodwyd ef i Ysbytty Oaer. Derbyniodd niweidiau difrifol i'w gefn.

v Dwymyn Newydd. MARWOLAETII YN NGWRECSAM. Ddydd Me-cher, yn Ngwrocsam, bu farw geneth ddeng mlwydd ced, o'r hyn a elwir yn "spotted fever." Trigai gyda'i rhieni yn un .0 rinbarthau tiotaf y drof. Cymerwyd pob gofal i iwystro lledaeniad y dwymyn, ac hyd yn hyn ni adroddwyd fod aehoe arall wedi tori allan ynx). ACIIOS GER LLANFYLLIN. Adroddwyd i Gynghor Trefol Llanfyllin, nos Feroher, fod un yn dyoddof gan y dwymyn newydd mewn lie anial beth pellder o Lanfy! in. Gwnaeth a allai i atal Uedaeniad" y dwyrrv n.

u Y Dduwinyddiaeth Newydd." rr OH iU ALLAN 0 LYFRGELL CONWY. Aeih rhai wythnosau hoibio er pan y darfu Bwvllgor Ldyfrgell Cyngiior Trefol Conwy wrthod caniatau i gyfrol y Pa.roh R. J. Gamp- boll ar y "Dduwinyddiaeth Newydd" gael ei rhoddi ar silffoedd y lyfrgell. Tvnodd hyn gryn sylw, ac mewn cyfarfod o'r pwvll^or yr wytibnes ddiweddaf daeth y mater gerbron eil- waith. Ymddengys ma.i y rheswm pa'm y g^vrthodwyd y llyfr oedd fed cyfrol arall yn ymdrir.i a duwinyddiaoth wedi ei gwrthod. Ymddengye fod Mr J. Allanson Picton, Pen- ir-.aemmawr, o dan yr argraff fod gan bris y gyfrol rywbeth i wneyd a gwaith y pwyllgor yn gwrthod ci phwroasu ar gyfer y lyfrgell, ac ysgri.fenai yn awr yn cynyg anrhegu y pwyll- gor a'r llyfr. Cynvgiodd MrA. J. 01dman„ 11.0 eiliodd y Paroh Luthc-ir Thomas, C'U bed ym derbyn ac yn cydriabod cynygiad oaredig Mr Picton. Cynygicdd Mr A. G. Kaye wolliant—ac eil- iwyd of gan Mr A. G. Rogers—i'r perwyl eu bod yn gwrthod y gyfrol. Wrth gefnogi'r gwelliant, galwodd Mr Lee sylw at real sefydlog, yr hon a ddywedai na d'ddymu cynygiad o fewn tri mis wedi iddo gael ei fabwvsiadu. Ni fuasid mewn trefn wrth dderbvn y gyfrol. Oynygiodd Mr Oidman, ac euliodd v Parch Luther Thomas, ohiriad y rheolau eefydlog. Cytunwyd a, hyn, ond gwrthodwyd y cynyg- iad i dderbyn y gyfrol-pump yn picidteisio o blaid ac wyth yn erbyn. Gan hyny fe wrt.hcdid yn foesgar anrheg fwriadedig Mr Picton.

Cysegr- Y speiliad yn Llanfairfechan. Poreu Sadwrn eanfuwyd fod rhywun wedi tori i fewn i Eglwys Crist, Llanfairfechan, ac fod arian wedi eu lladrata oddly no. Mown carilyriiad foreu IJun, dygwvd daji grwydryn o'r cnwau James Harries a Thomas Harrington, gcrbron yr ynadon yn Mangor ar y cyhuddiad o dori i'r eglwys a lladrata oddi- yno 12s mewn arian. Dywcdodd yr Arolygydd Harris fod y ddynes a lanhai yr eglwys yn yr adeilad boreu Gwener, ac aeth oddiyjio ga.n adael y drws yn agored. Yr oedd y ddau gyhuddedig yn lletya yn Mangor nos Iau, a gadawsant am Gonwv boreu Gwener. Pan gymerwyd hwy i'r ddalfa yn Nghonwy boreu Sadwrn, dywedodd Harris wrth y Rhingyll Evans fod ganddo 5s 3c yn ei logell. ond boreu ddoc dywedodd wrth y 'Rhingyll Harris nad oedd ganddo arian o gwbl. Dvwodcdd y Rhingyll Harris y gaJlaa brofi fed y diflynydd wedi gwario rhwng Llamairfechan a Pcninaenmawr 68 7c mewn diod. Ymddengys i'w wraig fyncd i Gonwy boreu Gwencr gan adael ei gwr a'i gyfaill a.r oJ. Wedi gwrandawiad pcllach gohiriwyd yr achos.

^— Nos Fercher nesa.f traddodir papvr dvddorol ar hanes yr hen eglwvsi Cymreig gan y Parch J. Fisher, ficer Cefn, Meiriadog, o flaen aelod- au Cymdeithas Anrhydeddus y Cymmrodorion yn 20, Hanover-square. Mae disgwyliad y gwelir Esgob Llaneiwy yn Hanw y gadair. Mae rhagolygon y ceir cystadleuon corawl rhagorol yn yr Eisteddfod Genedlaethol yn Aber- tawe. "Oymerwo!i ofaJ o'r cxanioga.u, a chymes y punoedid cifal oh«n\Tit on hutMLin." Mewn geir iau ar;ii'l. rhoddwoh oich cwini:ga.u mewn boc6 o daji glo, a gwasgarwoh eich sofrens ar gia^^cg y dirws; ac cs na. wnanit hwy ofalu am clanyni eu hunain. y mae ,hywu.n araJl yn siwr o wneud.

ER SERCHOG GOF Am Mr Haydn Parry, Treffynon, a fu farw yn 28ain oed. Uaith yw'm grudd. a himeth heddyw Sydd yn bron; Angeu du a lamodd rhyngof A dy wyneb lion; Ilawddach yw i'r adar ganu > Yn v ddrycin hy' Nag i rni delori nhelyn Uwch dy feddrod du. Er na ch'est ond gauaf cystudd Yma'n moreu'th oes; Plygu wnest yn dlwe a thawcl 0 dan bwypau'r groee; Os y beddrod ddaeth yn forea I dy einioes fad. Cefaist fynd i fyd di-feddau At dy Nefol Dad. Gweithgar fuost er dy adfyd 0 fewn Gwinlian Duw; Dvna. nod dy fywyd taweJ, gwan i fvw." Blvchau olew lawer doratt Ar tlawd Heddyw maent yn perarogli Llwch dy fedd, fy mrawd. Er fod hiraeth yn fy nghalon Am ga-el gweld dy wedd; Gobaith am dy weled yma, Gladdwyd yn dy fedd; Os mai'r noe yw'th goiii, Haydn, Mae y waurr gerllaw, Gobaith sydd yn canun beriacUT Am y cwrddyd draw. Clynaog Fawf. IFOR watct.

Newyddion Cymreig. YNADON NEWYDD DINBYCII. Penodwyd yr Henadur Boaz JOf]', C:mg¡(,rwr W. Parry a Mr R. H. Roberts, Foxhail, yn ynadon Bwrdeisdref Dinbych. UNDEB TAN-DDIFFODDWYTl GOGLEDD CYTJRU. Cymer arddangosfa Hynyddol Cndeb Tan- ddiffoddwvr Gogiedd Cymru le yn Ngbaemajfon Mehefin 29am. GWAITH Y RHEILFFORDD. Mae yn mwriad Cwmni IU diift'ordd v Lc-rdor. and North Western i adcil.idu lie vn gybi i adgyweirio peirianau, Pel iia bydd angers mwyach ell hanfon i Crewe a, Woivorton. O! YR HEN GYMRAEG. Penderfynodd Cynghor Dmesig Bala, nos Wener nad oedd y eofnodion i gael eu cadw o hyn yn Gymraeg. Yr hen iaith yn cael ei throi dros y drws yn Athen Cymru. CYFLOG BACII. Ystyricxtd Cynghor Trefol M?.ivyn, dJydd vchwanegu oyflosrau y rwydtlog lechydol meddyg a'r gorucb .vyiiwr cy north- wyol. Sylwodd y Maer mai cu s.vyddo/ion bwy dderbyniai y gydnabyddiaeth leiaf boll deyrnas. Gohiriwyd y mater. TRJLLIAD I A.S. CYMREIG. Derbyniodd Mr Ellis W. Davies, yr A.S. Rhyddirydig dros Sir Gaernarfon, luaws o lon- gvfarchiadau ar enedigaeth tri o feibion iddo. Cymerodd y digwyddiad dvddorol le v Sa-bboth. cyn y diweddaf. Y mae Mrs Davies tri phlentyn yn dyfod yn mlaen yn dda.. YNADON NEWYTDD. 1 Gwnawd y rhai canlynol yn Ynadon liedd.vch Bwrdeisdrci Gwr-eopam :■—Mri E. Birkott Evscns, cyn-faer Gwrecsam; J. B. Francis, Robert Sauvage (is-gadeirvd Pwyllgor Addysg Gwrec- sam), Wilham Thomas, Chester-road; a Fred Davies, llywydd Plaid Llafur Gwrecsa«m. IvJTddfrydwyr yw'r pedwar cyntaf. DAMWAIN GER G\\TIECSAM. Nos lau fel yr oedd Mr Vivian Piercy. mab hynaf Major Piercy, G-erwyn Hall, Gwreceam. ac wyr i Mrs Piercv, Marchwiel Hail, vn 1 awr galit k'r&'b Mill, ger j dref, collodd reolaeth ar ei ddeurodur, ae aeth yr, erbyn oerbyd. Niwcidiwyd ef Tn ddifnfol, ror wy-i UI: goce anafodd ci wyn^b. YR IAITH GYMRAEG. Mr J. Lloyd Jones, goruchwyliwr chware!, wrJb gymeryd y gadair yn nghyfarfod Rhoolwyr Ysgol Canolraddol Ffestiniog, nos Fercber, a ddywedodd mai ei fwnad ef oedd arwain y gweithrodiad.au yn Gymraeg. Wrth eania-teid i'r aelodau anerch y cvfarfod vn Saes- neg os y dymunent., ond ga.n eu bod oil yn deall Cymraeg barnai ci frd yn gwneud yn iawn trwy roddi pobpeth iddynt o r gadair yn eu iiiaitn eu hunain. ENGLYN TLWS. Cofia rhai o'n darllenwyr a.m hanes goSdus y ferch leuanc a lofruddiwvd yn ddiweddar ger Northampton. Miss Gwen Griffiths oedd ei henw. ac nid oedd yn llawn 19eg mlwydd oed. Claddwvd hi yn Nolwyddelen ddydd Llun y Pasg. Gwnaeth Gutyn Arfon feddargraph prydferth iddi. Dyma fo:— Yn ei gwaed, enethig wen,—el i'w bedd, Gnd claw aiJ Basg llawen; "Arwydd y Gwaed" rydd i Gwen Odidog fywyd Eden. AMAETHWYR A THRWYDDEDAU'R CWN Yn vstod gwrandawiad oeisiadau peilach amaethwyr yn Nghaernarfon, ddydd Sadwrn, am gael øu hesgusodi rhag codi trwyddedau cwn, galwodd Clerc yr Ustusiaid sylw at y ffaith fod rhai wedi gwneud eeisiadau am gael eu hesg-usodi tra mewn gwirionedd nad oedd ganddynt gwn ar y pryJ. Yr oedd y cyfryw hx3rson<^ yn agored i gosb. Gwnaeth amryw geiaiadau o'r fath yn y llys hwnw. Gobeith- ia.i y Cadeirydd (Mr D. P. Wiliiams) y gwneid hyn yn hysbys. GWEITHFA NEWYDD I GONWY. Mynegir fod cwmni cryf gyda chyfaiaf o haner miliwn o bunau yn bwriadu sefvdiu gweithfa drydanol at doddi mwn aluminium ger Conwy. At droi y peirianau trydanol bwriedir croni Llyn Eigiau a'i wneud yn helaethach a dwyn y dwfr drwy bibeilau, fel y gwnaed gan Bruce, Peebles a.nd Co., yn Nant Gwynant. ffirm hon mewn cvsylltiad a'r gwaith ger Conwy. cwmni wedi gwneud cytundeb a. Chwmni Nant Gwynant i gael trydan oddiyno am nifer o flynyddau tra fyddis yn parotoi pethau yn Nant Conwy. Y BARNWR A'I DELLe. Barnwr Roland Vaughan Williams, cadeirydd y Commissiwn Eglwysig, yn 70a.in mlwvdd oed. Ganwvd ef yn Llundam." Ei dad oedd Syr E. Vaughan Williams, yr hwn coedd yn farnwr Llys y Common PIaas; a.'i daid oedd y Sergeant John Williams, gwr o Gaerfyrddin, ac awdwr llyfr dysgedig a adwaenir yn mysg cyfrcithwyr wrth y teitl "The Pleader's Bible. Ma.m y Barnwr Vaughan Williams oedd Jane Bagot, o Swydd Stafford. Yr oedd hi yn un o Fagotiaid Pool Park a Bachymbyd, ger Rhuthyn a. Dinbych. Disgynai mewn "lliaach union syth o William Sakbri, un o gyfieithwyr y Testament Newydd. Pan a.r ymweliad s-cydd- ogol a Rhuthyn dro yn ol. aeth y Barnwr i Fachymbyd, cartref hvnafiaid ei fam. Gerllaw yr hen balas mae tair coeden anforth adriaJbyddue i'r ardalwyr wrth y teitl, "Y Tair Chwa.er." BYWOLIAETH BRYMBO. Derbyniodd v Parch E. W. Powell, ficer corawl Llaneiwy, fvwoliaeth Brymbo, aeth yn wa.g drwy symudiad y Parch J. Evans Jone6 i fywoliaeth Dvserth. Mac bywoliaeth Brymbo, eydd yn werth 230p, yn rhodd Fioer Gwrecsam. BYWOLIAETH PONTFADOG. Mae'r Parch Walter Lloyd, ciwrad hvnaf Dinbych, wodi e.i ben-odi gan Esgob Llaneiwy i fywoliaoth Pontfadog, ge-r LIetnpollen, a aeth yn wag drwy ymddiswyddiad Parch H. Williams. fywoliaeth yn werth 168p, gyda thy amgylciidir. CLERIGWR CYMREIG I LOEGR. Curad newydd Yarforth, Yorkehire, fydd y Parch T. E. Pritchard l>avies, M.A.. curad prese-nol Eglwys y Drindod Sa.nctaidd, Aber- ystwyth. ANRHEGU Y BEDYDDWYR. I ddathlu ei ben-blwydd. cyflwynodd Mr Simon Jones, Y.H.. Gwrecsam, lain o dir yn anrheg i .1-101 y Bedyddwyr yn Holt. Pan fo'r boblof^eth wedi cynyddu, gellir codi capel, ysgoJdai, ac anedd-dy newydd ar y tir. Penododd Pwyllgor Addysg Dosbarth Ffes- tiniog Mr Rhydwen Parry yn gadeirydd^ a.'r Parch John Owen yn is-gadeirvdd. Mae dwy adran y cor ag sydd i ganu yn Eisteddfod Llangollen yn prysur ddysgu y dam- au dewisedig, y penaf o ban r&i yw "St. Paul." Yn Llangollen y mae 120 o leisiau wcdi prawf ac yn awr hyfforddir hwy gan Mr J. E. Morris. Mae 140 o gantorion y Rhos hdyd wedi scfyil y prawf, a hyfforddir hwy ga.n Mr Caradog Robei-ts. Bydd i'r ddwy adran ym- gyfarfod yn achlysurol, o dan arweiniad Mr Wil- frid Jones. Mae'r Mri R. X. Thompson a William Eva.ns wedi rhoddi rhybudd eu bod yn bwriadu oodi ysgOoI elfenol newydd ar gyfer da.u ga.nt o blant yn Nhalaere. Yn nghyfarfod Pwyllgor Addysg Sir Flint, ddydd Mcrchcr, dywedwyd mai vm- drech arall i gael cydnabod Ysgol Babyddol Tal- aere fel ysgol elfenol gyhoeddus ajiarparedig ydoedd hwn, a chyfa.rwyddwyd yr vsgrifenydd i wrthwyncbu y bwriad i sefydlu ysgol newydd yn Nhalacre. Yn Ma.ngor, ddydd Sadwrn, cyhuddid Ellk Davies, 16cg mlwydd oed, llythyr-gludydd o Fethe6da, o ladrata. oriawr aur, par o lygaid. wydrau aur, a match-box arian, tra yr oedd yn ngw¡u;;a.na.eth y Llythyrdy. Ymddengys i'r peth- au a enwyd gael eu hanfon drwy'r Llythyrdy. Cyfaddefodd y diffynydd ei euogrwydd, a. gohir- iwyd ei aehos hyd heddyw (ddydd Mawrth). Ymddangosai Mr D. G. Davies ar ran y diffyn- ydd, a gwnaeth gais am iddo gael myiied allan a.r feichiafon. Hysbyswyd y Llys gan swyddog o'r Llyihvrdy Cyffredinol fod v cyhuddiad yn un o natur ddifrifol. Darfu i'r Fame, fodd bynag, gvdsynio a. chais Mr Daviee. Yr adar ma. sy'n oanu. A ohangau'f coad f n gdasu, Y gwanrwyn sy'n dynesu 0 mor bra/ Miimau gaf Gwawrddydd haI. A wc lOt 1 mwyn v 001"eU, Yn gvmhirtii a pholydrau Yr h&ul, adfywia'r blodac; o mor hiardd Yw 3rr ardd, Dail a blodau Yno chwardd. Y WaiiwynnoG sydd nwyfns, Y lleuad sy'n hudoius. A'r ser yn Uon-g&<riadus, t-'—. Ac ar dlos G wener wCrria, Yn y nos. EDWARD iKv'KINS Gwaliö1. LLandriadod.

■— FISH. FISH. YOU ca.nnot do better than rend a trial order JL to us. We supply ail kinds of prime live fish at wholcsalo prices, thus saving profits. BASKETS OF CHOICE LIVE FISH, are supplied by us from 2s upwards. Carriage pa.id to r any, part of the United Kingdom. LIS T S FREE, i, -f';I' AMALGAMATED FISH CO., f FISH DOCKS, í GRIMSBY. 1 FURNISH FOR CASH. I LOWEST PRICES IN THE | KINGDOM, I Furnish on HIRE TERMS at 30 to 40 percent below usual Mire Prices. PIONEER, 9 to 19, BOLD ST., LIVERPOOL. ALL GOODS MARKED IN PLAIN FIGURES. Splendid Stock to Select from. Everything you Require when Furnishing. SEND FOR CATALOGUE & FULL PARTICULARS OF OUR EASY PAYMENT TERMS. All amounts over 40/- DELIVERED FREE to any Railway Station in Great Britain. i "FT wr» iU U.IY Iv 1:1 TEAS W ,I ¡ l ( SIMPLY DELICIOUS j| I UNITED KIIICOOM TEA CO.,$ EMPIRE WAREHOUSES, LONDON, Ifipqgggl SOLD BY SALTNEY.-9. J. Dean, 2. Hope Slrcet. HAWAllDEN.—Gordon Bailey. RHYL.—M. Parry, 169. Wellington Road. D I1.G ELLEY.-H.. Davies, The Criterion. DYSERTH.—D- Jones, Prpn-(iwyn Stores. gm MOLD.—G. S. Holliilay, 73, Wrexham Street. H LLANGOLLEN.—Kllis Evans, Oak Street. ■ BKYNTEG. W. Woodfinc. ■ BANGOK.-J. & A. Hopson. B AUSliYSTW YTH.—A. Noyes. Pier Street. B LLANFYLLIN.—John Howells, Green Shop. H AND § LEADING GROCEItS AND STORES. ,I ¡oif ..f Week-days 6 a.m. to 10 P »- Bandaya ■ 6 a.m. to 10 R ■*< t :+ I '< SWIMMING BATH i i 75 FEET LONG. J j U WARMED SEA WATER. ] ( 4 RUSSIAN AND Y:1 VAPOUR BATHS. r K 1 SEA WATER, < r r SUPPER BATHS. can't get on with- out B.V. SAUCE PURKEH.WEBB&C8 BR!STCL Malt Vinegw Brewers Sauce and H Pickle Makers. Estab. 1760. ^^PERFEOT MEDíCIN W For Indigestion. Anaemia, Liver Complaint, V f Biliousness, JOHNSON'S CHINESE PILS. 1 t I/Ii per box, are the best. For Blood Poison, t tL Inflammation, Varicose VeinS, Etyjipelai. Bad J & Legs, JOHNSON'S XX OILS. I/U. 2/5. i» a M ore. Ad rice free. JOHNSON Bros^pvJP AMERICAN STOVES. M m« and Cure your Smo& Chimfteys. Send for CA.TALOGUB (fœc) of' ::)tOY65 to burn Ooal. Coke, WQOd, Oil, Gas. &.c. Fanners' Boilefa. Geysers &nd lIot Waler ApparatuS. "Mention the Pioneer WBrPOORViM^ American Stove Stores. 52, QUEEN VICTORIA ST., LONDON, E C, EFFICIENT BILLPOSTINGi Parties desirous of having DiU. Posted oc ALL tbe most IMPORTANT AdvertLeaieot HOARDINGS in the District of Rbyl. Pre«t»- tyn. Meliden, Dyserth, Rhuddlan, &nd St. Aaaph rw tend their Ordors to BEECH B R 0 S., Tho Rhyl and District BILLPOSTERS^ Advertising and Billposting Cootraotora. Head Ofikse: tl, WCLLIN6TON-<tOAO» IIMYI.

-I. AT EIN OARLLENWYiU Anfoner pob gohebiaeth i'r GOLVCYDD CYMREIG, S\vy<idfa'r "Pioneer," Colwyn Bay. --====

'> BWRDD Y GOL. Ic. duvvics anesmwyth yw Ffasivn, ac oni tboiir gwa.rogaeth iddi ni chcwch fawr o ffafr gin ra.i pobl. BvddaJ yn credu fou ufuddhau i'w defion yn foddion l guddio yn ogvstal a datguddio harddwch llawcr mcrch. Ond, wrth gwre, nid oes fawr o bwys yn marn hon iane, am hyny prynwch yr hct a fyn- oeh. lOAN AB IOAN.— Gof;d colon i mi oedd dcall aw u.ch cystudd, ond dcil eicli A wen i delori n fel us. Adncrth buan a g-affoch, a dcuod melod- edd yr haf yn fuan i'ch telyn. Oyhocddir cicb cancuon ar fvrdcr. ODLIG.-a, 'nid OCB fawr o obaith yr elw wrth farddoni'n Gymracg; ac nis gwn am nn newyddiadur na chylchgrawn rydd gydnabydd- iacth am gerdd. Canu "ar ei bwyd ei hun y A wen Gvmreig er's oee&u. YMGEISYDD.— Ceir o leiaf dair o Eistedd- fodau vn y Goglodd, ddydd Llun y bulgwyn, &of vn y Llanrwst, a Chacrgybi. SOOLOR.—Mwvndor oriau hamdden yr Athro W. wis Jones yw cylieithu cywyddeu Daf- ydd ab GwiJym Saosneg. Ys gwn i But i yr ymddo.ng :s cynyrchion y bardd o Frogymn mewn diwyg estronol. Gawu weled ar fyr- dcr. CONWY.—Dypgu cyfanwoithiau ax; nid d-eth- olion vw y ddkgvblacth orcu ar gor a'r te- bycaf o fag a chwaeth uwchraddol. Fyddwch chwi ddirn yn gresynn fod can ddignf ddi- •yhvodd yn twy poblogaidd yn cin gwlad nag Unawd vsprvd:>!edig o waith prif-feietr oerdd! X. Y. Z.-Caswir yw, and y mae cisieu Cl draevhu er hynv. Mawr yw ciddigedd un dref .n lwvdd y Hall, ae anaml y coir cyd- Weithrcdiad rhwng y trcft n-osaf i'w giJydd. Syniad cul, phvyfol, am geriedlaetholdob yw T r»^n' a r>° gvntaf yr olr> i cbargofiant. ■l»EWTIS PUW.—Felly wir. fV;fiwell. gvfaiLl, mai hawdd yw Ix'irjiiadu a dilorni, ond nid nior nawdd yw rhagori. Mao owns o help yn worth rtif'un('Il o fcirniatLieth fol yr o.iddoch chwi. **OR HAEL. — Penillion t,lws am gymeriad Jiawddgar; ond y mae mwy 0 naws aniynt na.g 0 ncrrTi y:ijjvnt. Nid hanue o gwbl y ddwy lincil: — 'Rwvt ti h-oddyw 110 mac beddau Yn gyngherddau rhad. Cyfieithwch hwy i'r Saesneg, a chwi welwch Had dymunol y syniad. Ond y mae "tannau eUraldd tyncrwch" yn cich tclyn, a chcwch lc & chrocraw.

Manion o'r Junction. ^Adroddiad caJ<inogo<l a geir am Eglwjw ••'JK ^nndod vnia. Mae y casgLiad am y ilwyddvn ^edi cryrhaedd y i-\v>n anrhydeddus o 48p. Mac byn vn dangob yn cglur fod undeb a gweith- vn bouoii yn mvsg yr holl aelodau, Nid 0e8 ond alitor byr cr pan sefydlwvd yr Eglwys, "•r pryd hwnw yr oedd digonedd o le i'r holl ^lodau, ond y adeilad yn rhy fychan o aWcr 1 ^yriwy' yr aelodau a'r dyeithriaid a. ym- lant a n haVdai yn awr, a bydd yn angenrheid- 101 adeiladu eglwys fwv yn ddioed. •w Torodd tan alian yn ngweithfeydd argraphu E. Jones a I Frodvr, Conwy, boreu udYdd Linn gan aohoed rnwaida diny^trio axn- l'YIV o nwvddau oedd yn YI" vstafeil uchaf.* "Ym- °ngys mai vno y dechreuoùd y tan. K^yma hen fiimddai uchcl gwaith priddfeini ^cnybont wedi dod i !awr o'r diwedd. Yr oedd | ddolur liygaid i'r trigolion a'r yrriwelwyr ?r s amsnr maiih. Gyinerodd ei diwedd le {^•u dydd Mav irth cvn v diweddaf, er mawr ^wenydd i bawb, ao ni bu dun wylo ar ei hoi. yiia fan cyfl<'us at. godi neuadd drefol, vr yclym tQwn cvmaint anghen a.m dani. Ni chlywais roll y symudiad hwn er's gryn ameer bellach. mac Cy.ndeithao y Trethdalwvr yn ei er hyrwyddo'r amcan yn mlaen ? Maent 1** ddislAw iawn ar v mater er'e tro. Pcidicr eQi rhagor—ali o ddifrif. V'^yrihaliodd Mefhodistiaid Calfinaidd Dosbarth Yffryn Conwy gymanfa ganu y plant eleni yn jPdciIdy ('armel, Conwv, prydnawn a noe jj^oher diwoddaf, pan y daeth cymilliad tra _0s<>g yn nghvd. Buwyd dan orfod i o?yn V*1 fenthyg addoldy Zion (Annibynwyr) y pryd- a'r îr giveddill o'r plant. Yr ar- ocrcTdorol vno vdoodd Mr John Davies, ^^idudno, ac yn Carmel Mr Owen Williams, jj^'Wyp'bach. Y llvwyddion oeddynt: Prydnawn, 1)' J R. I>ewis, Colwyn Tiav; n<«. Mr David (}.;■ Brvndaionyn. Cyfeiiydd, Mr Herbert W Evans, CVinwy. Arholwyr Ysgrythyrol, ila° Colwyn, a J. D. Owen, Cv-Hfrraid. Aeth cryn nifer oddivma i'r c'vihr,,Xlyt' Dywodir wrlhvf ci bod yn un o'r fco-U,a"fao^cld cani1 S°!'eu a fu -vn y cylch—pob- v" wedi mvned vn llwvddianus, yn enwedi" iTnu* 'J^bysir fod Cwrnni y Loudon and Nort.h- ,rn .vn bvvriadu adeiladu sefydliad yma i'w O,on- -^idwvfyn gwyboci am unrhyw le eydd Ifj n mwv o angen am adeilad o'r fath na'r gvnyddol hon, lie gall dynion ieuainc CQ C'f i dreulio eu horiait hainddeiwl, a mwynhau l'r ,'u*>ain. Maent wedi adeila-du Befydliadau tk v!» Bangor, Cacrgybi, ac mewn aeiryw H fyed Lloegr, a nhaham rhaid i ni fod ar Deallaf fod cvfarfod i'w gynal )iop kfvT|.ft c)rln >' mater. Gobeithia j" ca.wn* weled ^«Uad yma he'yd cyn L>o hir. Parch B. Menai Francis, C/onwv, oedd vn fcr^a:i:i<hu vr, addoldy y Presbvtenaid Sckiiio- y M -5oth diweddaf. Er mai Aimilivitwr a selog ydyw. mae galwa.d parhaus W," w'aeanaeth ar y Sabbothau gan y gwahanol ^*uau. 'ba'iodd Annibynwyr y JllndlOn a Chonwy v^fa-V ^abboth diwedda.f, y prydnawn *> *iuncti°n, a'r nos yn addoldy Seion. Gon- lir q r gyfer cvman-fa Dyffrvn Conwv, a gyn. \t Ï Dohvyddelen Mai 7fed. Daeth cynull- »uosog, a chaed canu da. Yr arweinydd yw Mr R. W. Williame, Emporium pr profiadol yn y gwwth.

Undeb Ysgolion Sabbothol M C. Dosbarth Llanrwst. CYFARFODYDD ARBENIG. Un nodiwodd amilwg pcarthymoJ i gyflodydJ ysgodion M.C. Dosbairth Ijlarirwt^ ydyw y ll'vi-ytklaaiut rrnawn- eiyxld wooJ. corcm yr ym- diroali yn nglyrn a.'r yssgoJion byohain, Gyn- lieiiiir oyia.rfodydd aa-beii;ig yn y Ilocood hyn yn jTstod miocecld yr ani, u nuawr yw y llafur Wi" ell oyfor, gaji aeiadtau y oyfryw ysgoliosi. Piryxliaawn &ud,vvrn yn Scion. Llsenrwst, trvhuli- pwyllgcur i wneyd y trofxuiadaiu aatgon- rJiiaidjk>i gogyfor a'r oyfairfodydd hyn. Rhtxid- wn yma gryithodob o'r pomkirfyniadaii bae- iwyd yn a pheb ysgoil aT wahan. m Goeea. — Cytnihc&ir tri oyfaxfad yn Goscn, ddjydd Sul Awst 4ydd, am ddeg, dau a cinwoah o'T giiocih, d-an lywyiddriiiciifi Air W. J. Wil- liamB. Y.H., Ileol Soculikwid. HoJwyddorir yr oenlcLlioin oddiar M^attthew via. gan Mr Wild;;in HUg11lf2f3, Y.H., Seaoai; y planit oddiar RhodJ Ma-m, via., viii., gaa Mr JoOin WCli'Ome, Cammed. YmxLrindir ar y mo-tcvr, scf "Y bj-ogoth fur y Mynydid," gaai M-ri David Evans, Saiem, a JoLhn Jonee Scion. TWiyoeiyri. — Ymwolir a.'r vagal hon Awst lSfech, pryd y cynheJir dau gyfarfod am ddu-u -a, oinvxx>h; da,n DywytlKliojeCh Mar He-Dry Ua- vi.3, TaJyboiit. Holwyddorir yr oediahon od.dia.j- 1 IyiFcirddw-r v., gan Mr R. E. Them as, IVcifriw; y oarKuloeclkwi oddiiar Mattlncw ii.. iii, ga,n Mr W. LJoyd Roteirls, Tafarnyfedw yr louorbptyd. oddiar Rhodd Mam iv.. v., gaji Mr Wiliiaan Joiiaa, Tamlon, Agonr y maifccT, sef "Y pwysigT-wydd o dd,a,rl.i,en y Beib] a'r ffordd orou i dynu g^vearaa oddirwrtiho," gun Mir Evan Parry, Saiem. — Tclir ymwe^iad a'r Noiint Sul, Awet 25ain, poryd y cynsbeJir d'au gyfairfcd am ddüg a oihrn^ecih, dan lvwvddiiiobh Mr W. II. Wa'SLisums, Seion. Hoilwyddorir yr oododion oddiaf Ilyfforddnvi iii., gain Mr W. J. Williams, Y.n. HùOl Scobi^mi; y oanol- ctxLion oddiar Mw!It\{),W ii., g,an Mr William Rot-ertiSi, Tailyiborut; yr ieueaotyd oddiar Rhodd Mam gum Mr Piciroo Eva-ne Treif- ri'.v. TTiaddicidiir a.r y mater, 6cif "Y pwy.aig rvvydd i aeiodau og-lwysig fod yn aelodau o'r Ysgo) SabboiUhol," gan Mr Daniel Jones, Brohd, a'r Ily-wyild. l\j.n! an. —Cymheiiir cyfarfed yn TanJan pryd- Sul Modi 8[0:1., dan lywyddia "th Mr Wiltikion Hughes, Y.II. Holwyddorir y ca:.ol- oedion odtliiair Matfthow ii., gan Mr Evan Jones. Tla.nyoejyn; a.'r planit oddiax Rhodd Mann v., gan MT Williajn Evans Ty'nrygrccB. Di^jwylir i'r Ilywj;dd rcddi anerchrad j'r plant, 03 caniata amser. ey f a.r fod gynhdiT yn yr ysgol hon, eof boreu SuJ, Medi 15re<I. dan lywyddiJaûtJl Mr Hem-y Davits?, TaJytonit. llcJwyddorir yr oedolian oddiar Mati'iicrw v., 1—20, ga.n Mr R. E. TIICKWB, Trefriw: a'r piixnft oddisur Rlhordrd Mom ix., gan Mr Edward OwCtrl N«mt. On c-antinjini aineor diia^wyliT i'r yrnn^elwy.r rydd-ym-ddnddan ar utu-hyw £¿tr wo.^ant a.npenu'beixiaol. Llwyriygwacw.—Dytma g"yfa»rfod o'of y gyf- res—Modi 22.tin. Deohreuu- am ddeg, dau, a dnvwh. Llywyddir gan Mr W. Llo-yd IW- corrIE Tafarnyfc-dw. UcJwyddorir yr oedoliiom oddiar Mauiaherw v., gan Mr R. E. 'ThotniaG, Tlreftriw; y canolceda-on, oddiar lwnes Joseph g-an MJ W. H. WiMiajns, Seioa; y cddia.r RhlCdd Ma,m in., iv. gan Mr J. J. Morgan, Roewen. Tr.addcd'Lr ar y niatca-, "NçdwoddPDIl gweii niidcg aeftli Y1' Arglwydd Ioau, yn 01 y bregxit.h air y myniydd," ga.n Mri J. L. Daviea, Pwilterfyn, a Iler.iry Davies, Taiiyboritt.. GYFARFODYDD 1903. Pe-nodwyd dydidiiad, matericm, ac agexwyr a.r gyfer cy fair fod y-dd d'au fisol 1908, fel y 0a-Yl:v'n &Mon. Ijlanrwst, Ioniawr 26:ian, "Bywyd ore- fyddol yn oil y Bf.ig'oth ar y Myriyd d," gam y Paroh 0. Gaaa-nydd Williams, ílomven. Botiieil, Mavvr:3i 8fod, "Gwvn cu byd y tiJKliciii yn yr ysbryd, eairays ciddyrat yw toyrraas mofcodd" (Ma:thaw v. 3), gan Mr li. E. Tlsomaa, Trüfriw. Ta.lybant, Man 17cg, "Y defnydd wnacih Garist o'r ffigyrau a i cecd aJlan nodwoddlicin Ei deyrnas," gan WiJliain W-ill la.TTis, Soion. "Gwym ou 'byd y rhai addfw-yn, canys havy a etafeddanit v dtdsueaj-" (M.at,fahovv v.. 5), g&n Mr W. Williams, Scion Roewen, Medi 6od, "Y defnvdd wnaeth Ieou Grist o ddamhegaon byriio-n a diarhobion yn ei ddyHgieadiaabii," gan Mr Wilfcam Iluwhcs Y. II. Seion. ° SaJom, Taohwodd 8fed, eu byd y tiain^rnefedd-ivyir, oanw hwy a ehvir vn "hl-ant i Dduw" (Martrtaljow v., 9) gan Mr" William Lloyd Roborttss, Tafarnyfodw.

Addysg Amaethyddol. CYNHADLEDD YN ABERMAW. Dydd Gvvener, eynhaliwyd cynhadledd jn Ysgol S-irol Abermaw er ymdrm a'r dymunoldeb o gyfra.nu addveg amaethyddol yn yegoiion n- 01 ac ysgolion canolraddol y sir. Gosododd y Cadeirydd (yr Anrhydeddus C. H. Wvnn) fater yr ymdrafodaeth gerbron y cyfar- fod trwy roddi hanes y symudiad o'i ddechreu, a'r penderfymad y daethpwyd iddo gan y pwyH- gor yr ymddiriedwyd yr achos iddynt, yn y liala" air y 3ydid o Ioniawr diweddaf, eof "Mai dymunol dysgu egwyddorion amaethyddol yn ysgofion canolraddol ac elfenol y eir." Yr oedd (meddai), cr bod yn unfrydol gyda golwg ar deilyngdod yr achos, rwystrau i'w goresgyn, ac un o amcariiion, oa nad amcan mawr, y gyn- hadledd y diwrnod hwnw ydoedd cael rhyw fFordd i ddwyn yr amcan mewn golwg i weith- rediad, nid o bosibl y diwrnod hwnw, ond o leiaf barctoi y llwvbr at hyny. Dywedodd Dr. Phillips mai y cweetiwn ma.wr yc^^edd dyfeisio y moddion geweu i roddi l addysg ysgolaon y wlad dueddfryd at amaeth- yddiaeth. Yr oedd cisicu rhywbcth a wna am. ae-thyddiaeth yn fwy effeithiol nag ydoedd, a. ddvrohafai yr alwedigaeth o ffermio yn uwch vn ngolwg y wlad, ac a wnai y rhai sydd a fynent ag amaethu y tir yn well gweithwyr. Dywedodd Mr D. A. Jones (Harlech) ci fed ef gyd-athrawon wedi bod yn ymgynghori, ac yr oeddynt yn unfrydol gydag gohvg ar y dymunoJdb ddod o hyd i ryw foddion i gyfranni i'r plant addysg wledig amaethyddol, ao awgrvment fod yr ysgolion yn cael cu oyf- lenwi a ilvfrau a fynont a'r tir, darluriiau cy £ addas, cymhwveo rhifyddiaoth at y pwy. a'r meaurau a ddefnvddir ar y fferm, etc. L-od.ti v gellid rlwyn amaet.hyddiaeth i'r fath berthynas plant ac y cymcrcnt y dyddordeb mwyaf yn y nwnc. Dywedodd Mr Evans (Bala) iddo ef ac athrawon eraill ysgolion canolraddol y r-ir. gael cvfarfod i ystyricd y mater dan sylw, a'u bod wedi dyfod i'r nenderfyniad fod cwrs yr yegol- ion mor llawn o bynciau ar hyn o brvd fel nas gellid dwyn y pwnc o amaethyddiaeth i fewn fel pwnc ar jej, ben ei hun, ac mai yr unig ffordd i'w ddygqjdocdd cael Ilvfrau darllen. megis "Country tife," ga.n Buchanan a Gregory, etc. Tybiai ef y buasai eefydlu Junior Naturalist Society mewn cysylltiod a phob ysgol eirol o fan- tais fa.wr. Rwynysia-i Mr 0. M. Edwards (oedd yn bre- scnol dros Fwrdd Addysg) wybod a oedd iietudio natur yn rhan o gwrs unrhyw ysgol yn Meirion- ydd; a ydyw y PwyiligiOT Addysg Yil1 cyflenwi yr athrawon a. Ilvfrau priodol? Sut ddarlun- lau sydd yn yr ysgolion? A gynhelir cvnhadledd- au gyda'r arolygwyr parthed aetudiaeth na.t!-lr? Beth a.m vsgof haf? Da a fyddal. cael darJirh- iau a.r amaethyddiaeth ao astudiaeth natur. Atebwyd fod ymgais yn cael ei wneud vn ysgol- ion Meirion i gymeryd i fyny astudiaeth natur. Ni chynhaliwyd erioed gynhadledd ar amaeth- yddiaeth. Credai Mr J. R. Jonee, Dyffryn, y bydda.i yn fanteisiol cael Ilvfrau darllen pwrnasol i sir Feirionvdd, neu o leiaf Ogledd Cymru. Yr oedd ef wedi gweled Ilvfrau ar amaethyddiaeth hollol anghvfaddas i Mr Fcirionydd. Woda yxsh'ydi'y etifrau ga.n Mr Duibtan, ac anorchiad derbyniol ga.n Mr Dymond, datganodd Proffeswr Anwyl a ProfTeewr B. Jones cu cyd vmdeimiad llwyr a'r symudiad, a Ricrhasant y ceid bob help dichdnad'-wy at ran Coleg Aberyst- wyth. Ar gynvgiad y Cadeirydd, yn cael ei gefnogi gan Proffeswr Phillips, diolchwyd i Mri Dutton, Dymond, ac O. M. Edwards am eu preeenoideb cydweithrediad, ac ar gynvgiad Mr Haydn Jones, vn cac) ei eilio gan Proffeswr Aijwvl, talwyd diolcb i'r cadeirydd.

Damwain i Feddygf Cymreig, NOG Fawrrtth. tra yr jedd Dr. Cadvan Jones, Cb!wyn Bay, allan yn ei gcvrbyd, dych.ryTi.wyd y cefFyi gan gia.r modur. Taflwyd y meddwg aJIan, a. t.horodd ei f.ra-icih a dorfcyniodd niweid- ia-u tost eNiJ1.

OLYNYDD CADBEN BOSCAWEN. Y m«eV Argtbwydd G«in^-heWyW<l, yn unol a'r hiawl a Id-wyd iddo Ddeklf Addysg C aRioiradoei Gyrmreig, wedi penodi Mr D. S. Davies, Dinbvoh. yn o Gvd-BwyMgor Addysg Dinfcyoh yn lie y diwoddar Godiben Gnmtii

Nodion o Glip y Gop. iGan "Wil y Gweithiwr.") .¡; NEWMARKET. Clywom bobl bare 1jus yn cwyno fod rhai yn y He hwn yn arfer myned allan i rodia.na ar y Sabbothau, ac yn dyfod adref a SWill o ddefn- yddiau ffyn gyda. hwy. Myned allan ax y Sul, onide, i hel tanwydd fu yr actios i'r hell droeeddwr hwnw gael ci gipio i fyny i'r lleuad? Ai oni fyddai yn well i'r helwyr ffyn yma. gofio yr hanes hwnw o hyn allan, heb son am ddirn amM. w < Y miae P.C. Roibesds wodi dccthrcu ar ei ddyleckwyddau fcl olynydd i P.C. Davies, ac end ci farnu wrtli ei olwg allanol gallwn dybio y ceidw yr heddweh rhwng pawb a'u giiydd. Mao golwg rbadlon a ehyfeillgar arno, ac mae hyny yn haner y gamp i heddgeidwad poblogaidd. • • • m Y mae y sibrwd ar led unwaith eto, y ceir y "motor train" i fyny yma yn nghynt, med<±a- nhw, nag y mac liawer yn ei ddisgwyl. Hei Gwnelai ddaioni mawr i'r ardal hon. Dylai y Cynghorwr. Mr A. M. Ralli, g .\thio yn mlaen goreu gallo. Addawodd wncuthur hyny yn beridant amser ei etho1i-.t.d, a gwyr pawb am dano betb bynag a gymero mewn IJ6.w y bydd yn sicr o Iwyddo. • • • Ychydig o flynyddau yn ol darganfyddwyd ogof ddyddorol rhwng yma. a Gwaenyagor, ac ar gyfrif ei chywreinrwydd y n1&e yn cad ei chyfnf y lleeyn mwyaf dvddoTol gan ymwelwyr a'r parthau hyn. Ond, ysywaeth, y mae rhyw ddihirod wrthi yn barhams yn tori y cloiau gan wneuthur Iliweidiau i'w harddweh cyntefig. Un o'r dyddiau o'r blaen ta-flwy' y drws oddiar ei fachau, a. maluriwyd amryw gyrn ac eegyrn gwerthJawr oedd wedi cu dyogclu y" er man- teas i wydè¡o¡¡jae1h a ohywreinrwydd pawb.Gan fod yr ogof hon yn cael ei phrisio yn uchel gan ymwelwyr yr haf cymydoga<ethau hyn, y mae gweithredoedd natur hyn yn golled fawr i'r ardal, he.b eon i'r rhai sydd yn ei meddianu. Da. genym ddeall fod P.C. Roberts ar ei "look out" am y gweilch hyn. Hei Iwe iddo ddyfod a.r eu trawlS dvegu i ymddwyn yn well rha.g- 11,1. w.. GWAENYSGOR. Cwcry! yr ysgolion dyddiol.—Dyma bwnc y dydd eto yn y fangre hon. Ceieir tawelu yr anghydfod mewn ffordd heddychol, ac i'r dvben gahvyd cyfarfod o reolwyr yr hen ysgol i drafod v cwestiwn. Y dda.u foneddw-r dyeithr a. ddaeth- ant yme. i geisio dwyn y mater i derfyniad hoddychol ydoedd Mr J. H. Tilby, Rhyl, a'r Cynghorwr Sirol. Mr Canel Cure, Caerwys. Ni chlywsom i sicrwydd beth a bendcrfynwyd ganddynt, ond deallwn fod yr achos hwn wcdi ei ddwyn dan sylw neillduol y Cvnghor Sirol a.r 01 y cvfarfod hWII. Y mae yn bryd rhoddi terfyn ar y cwcryl hwn bellach. • • « BRYNIAU. GER GALLTMELYD. Cymerodd claddedigaeth Mrs Hughes, Castle Inn, le yn mynwent Galltmelyd, yr wythnolS o'r blaen, o dan yr hen drefn. Yr oedd yn di- g-wydd fed Arrgiwydd Eiagob LLanelwy ar ym- weliad ar ardal ar y pryd, ac er mai aclod parchus gvd-a'r Wesleyaid oedd y gwrthryoh ymadaweclig, aeth 01 arglwyddiaeth drwv y dorf a chymcrodd ran yn y gwasanaeth clacldu. Pc buasai mwy o ga.riad brawdol fel hyn yn cin mysg buasai yn llawer mwy bendithiol wlad 1).a:r cwcrylon parhaus, ac yn foddion i fagu cariad brawdol yn llawer tebycach lla dim arall. Y mae yn werth cin sylw yn wastad mai n mysg y dynion uwchaf ei rafle yn rnyisg pob enwad y ceir mwvaf o cangrwydd calollau. ae rud yn mysg coraehod eydd yn arfer tvbio cu hunain yn anffaeledig yn mhobneth. Clvwsoan wr blaenllaw yn yr Ymneiliduwvr yr wvth. nos hon yn datgan ei farn yn groew, "na raid ir Eglwys ofni dim tnJ. gwelir dynion tebvg i FÆgob Llaneiwy yn ben ami. Dymuniad pob dyn diragfarn iddo ydyw hi.r oes ac iechvd i wasanaethu ei Eglwvs wlad.

—————— PENMACHNO A'R CWM. SWPER.—Nos Ia.u, yn Ysgoldy Rhyd-y- Mcaroh, yr oedd aelodau y cor yn eyfranogi o wleud ragorol. edi iddynt iod ar hyd yr wythnc«au yn hynod bryeur a llafurus yn pa.ro- 6"vledd gerddorol mewn ffurf o "Cantata" i drigolion y cylch, ni ohenfigenem wrtiiynt am dreuho ncewait.h lawen. Er fod tair can- tata wedi ei pherfformio ganddynt, ac wedi cynwyno yr eiw bob t.ro i'r achos yn y He, dyma y tiro cyntaJ iddynt gAvrdd a'u giiydd i fwyn- hau gwledd. n/r^ODIAD.—Da gofnodi fod Miss Miriam Daves, Peaiybryn gynt. wedi ci phen- yn atihrawos yn Ysgol Genedlaethol Pen- maouno. Athrawos ydoedd ers peth amser yn k Gyfli'i, ger Conwy, a sicr genym y rheddir oroesaw eynhes iddi pan y daw eto i eefydlu yn ei hardal enodigol. ODDICARTREF.—Ncs Wener diweddaf yr oedd Miss L. K. Evans, Bradford House, yn anerch oyfarfod dirwestol yn Deganwy, a sicr genym fod y rhai oedd yn bresenol vno wedi oa/el gwledd flasus ganddi. Y mae yr enw L. ?' °rbyn hyn yn prysur fyned yn enw hysbys yn Nghymru, trwy y llyfr bychan ond eynwvsfawr hwnw, "Rhodd Mam Dirwesfcol," a gyfansoddwyd ganddi. EISTEDDFOD FLYNYDDOL SILOH (W.). Dydd mawr a. phwysig yn Cwm, Penmachno, ydyw dydd eisteddfod Siloh, a'r Sadwrn di- weddaf ydocdd hwnw. Yr oedd dau gyfar- fod—un y prydnawn a'r Ilall yr hwyr—cyfarfod y prydnawn yn cael ei gynal yn arbenig i'r olant; hwy yn eymervd rhan ynddo, a da geaiym ddweyd fod y gwaith gyflawnwyd gan- ddynt yn rhagorol. Llywydd y cyfarfod yd- oedd Glan Maohno, a ohawsom anerchiad agor- iadol byr, ond cynwysfawr, ganddo. Yr ar- weinydd ydoedd Mr Richard Edwards, Blaen y Cwm, ac to arweiniodd yn fedrus a chyflym. Y beimiad oerddorol ydoedd Mr Edmunds, o Blaenau Ffestiniog. Mawr ganmolai y plant am ganu a'r pwyllgor am ou doethineb yn trefnu darn.au cyrnwys i'r plant i'w canu. Nid oedd prinder eystiulleuwyr, a threuIiwyd cyfarfod y prydnawn yn hynod ddedwydd, yn swn y plant, gobaith y dyfodol, yn canu ac adrodd. Er fod "y nen yn ddwl, pob moan yn ddu," a. gwiaw yn dechreu disgyn pan yr oedd adeg oyf-arfod yr hwyr yn næu, nid ydym yn oredu i nob gael au rhwystro ganddo, oherwydd er- byn adeg dechreu yr oodd Siloh yn Hawn, ond oherwydd rhyw resymau nad oedd hvsbys ar y pryd yr oedd yr arweinydd penodedig yn absenol, a ohymerwyd ei 1c gan y Parch E. Davies, Penmachno, a gwiraeith ei waith yn rhagorol. Wedi canu ton gynulleridfaol dyma Mr Thomas Rowland, Glasfryn House, yn rhanu oddeutu ur!kird<lcig-ar-huya in 0 dystys- grifau i bloat da a. gwaithgair Silcth, a chan fod y lLywydd wedi tiroi yn arweinydd ni chafwyd anerclnad ganddo, ond awd yn mlaen gyda' r rhaglen. Bcirniadaeth y par menyg gweucdig, dyfaxn- wyd Mrs Roberts, Talsarnau, yn orou. Caf- wyd cystadleuae-th frwdfrydig ar unawd "Bon gadair freichiau fy mam," a.c allan o dri cawn Mr John Owe-n, Nol, yn fuddugol. Tori ar garog, "Duw a Digon," Evan Edwards, Glan Gors, yn fuddugol. Pedwa.ra.wd, "Trysorau o drugaredd sydd," parti Mr John Owen, Ddol. Un o'r ddau cydfuddugol ar benillion "Elias ar lan afon Corith" ydocdd Mr Edward Lewis, Peruiarth. Traothawd. "Lie mam yn ffurfiad cymeriad ei phlentyn," Mrs Kate Davies, Arfon House. Unawd baritone. "Arglwydd, arwairi trwy'r anialwoh." Wedi evstadieu- aeth galed dyfarnwyd Mr Isaac Roberta, Gwydr House, yn fuddugol. Yr orou am grys gwlanen ydoedd Mrs Mary Ellen Raberus. Y goreu am y penillion coffadwriae<tlx)l i Beesie Price a'r diweddar Jane Jones, Rhoegoch. yd- oedd Melltoym, Nant Glyn. Am adrodd "Iu," o waith "Golvddan," Mr Richard Evans, Tanyffordd, a orfu. Y gorcu yn y "Maes LIa.fur" i rai uwch'aw ugain oed yd- oedd M.r Ellis Lewis, Peraiarth. Yn fuddugol gyda pharti cymyf-g o ddeuddog, cawn Mr Evan E. Jones, Peniarth. Cyficdthu Gym- raxw i'r Saesneg, Nathaniel Vaughan Edwards yn gynfcif a J. Wa.tkin Ilughos yn ail. Y goreu am gerfio "Yr Iesu a Wylodd" ar lechan ydoedd Mr D. John Williams. Proswylfa. Englyn bedd&rgraph i'r diwoddar Mr W. H. Roberts, Carre* Mr John Thomas (Pcrthog). Hesanau Mrs Ann Lloyd, M-nchno-tarraoe; ail ydoedd Mrs Eliza-both Davies. Cwm-road. Y buddugol ar y tra.ef.hawd "Dyledswydd yr E-glwys yn wyneb chwareuon yr oeg" ydoedd Mr Cadwaladr Jones, Gwynfa. Oafwyd eystad leu aeth galed rhwng tri parti meebfion ar y dernyn hwnw o waith Dan Protheroe, "0 mor ber yn y man," ac o yoh- ydig dyfarnwyd pa.rti Mr John Owen, Ddol, yn fuddugol, n. tihrwy ganu m'yll deuwyd a cthyfarfod da i'r torfyn. Nid llawn fuasai yr adroddiad heb grvbwyll am Mr W. Morgan Jones, organydd Rhydy- meireh, yr hvm a pryfeiliai yn v ddau tryfarfod, ad yn 01 tyeti«:aeth Mr Robort M. Edmunds, y beirniad oerddorol, gwnaeth ei waith vn rhagorol. Yr ysgrifenydd vdoodd Mr John Owen. Ddol. ac yn 01 pob peth a. welsom gwnaelh j-ntau ei ran yn ganmoladwy.

Nid yw pob gweinidog YmneiUduo! yn marw yn dlawd. Gadawodd y diweddar Ba-rch Wil- liam WiilÑ\ms, 3. Gladstone-place, Tredega.1', gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, eiddo gwerth 958p Os 8c. Penodwyd Mr Thomas Grifith, Tones, Coed Talon, yn 1wifathraw y y Cynghur, Coed- Dai.

o Bell ac Agos. ——— CINIAW I DDAU 1-ARNWR. N«3b Sai<i\vrn nosaf, yn yr Hotol Cocii, rhedd- i'cr gwilcdd i'r Bcrji.wy.r Brvn ltoberte a M'-u; gian eu brodryr ar gylchdacitii Gc;icdd Cymra. No Wencx bydd i'r Arglwydd .l3rif Famw (Arg^Lwydd Alvai^stJone) yin y rhagciwg o'i "¡i.Jl.(1 cjT.itrtf ewyddo^cl a. Goglodd Cymru, rocidii gwilodd i ridfer o fargyfrcc'tii-w-yr y gyloh- dtaillh Gymresg yn ei gar tref vn LJimdaiin. GRIFFITH AP RIIYS 0 DYNEFOR. Yn nghiyfa-rfod netvif y Cyirun-rodoirioii bydd Mr W. LJowolyTn Wil'tams, A.S., yn darrlen v gamtawd gyTÚ.1..f o'j gCTdd luancsyddol 6"n ym^vnewd a'i aItIT. y Tywvecrj Griffith a.p Rhys o Dyrififcir. CYNGHOR SIR DDINBYCH: ETHOLIAD YN STANSTY. Dyrid lAin, bu æwlÏad yn Ste-ajt-v. per Gwsiocwam, er litnnw y sedd acith yn wag ar y Cyr.gdior Siirol trwy ddyrcihafiad Air Edrward ilitg'ho.i, giumK.ilBwvhwT y gJoayr l fed yn boa.ad1.lú. Y ddcui ymgeifjdd ooddynt M-r Pen Donia, gwr goliidicg a. messta- gwa th, dde<uaii eiian fed Rhyddirydiwr Annibynod, a. Mr Cha.riess gkxwr oyffredrin. Gafodd y cyi.rtii 310 o hleidtacxiiaiu, ail 112. PABYDDION LLANDUDNO. Ertgob Mcabysi yn oyruil- gwasanaeth »rKJjdtxfiad dwyla<w yn Egiwye Bai>yddci Llan- brydinaiwn Sul. GWARCIIEIDWAID RHUTIIYN. Mown oykdod o'r gwarchcidwaid, ddydd L'-lun. e6bciwyd Mr G. H. Simon yn gadeirydd a M'f R. H. Purh yn is-gadoirydd. CYNGHOR DOSBARTH RHUTIIYN. Mtr Owon WiiHams, Gl.^nrl vyd fydd oad- eiirydd yxr u<^icd, a Mr J<_ 2>:i Raborte, Nar.it- gdyn. ym ddrtrprwy iddo am y tlwv<ldyn ddy fodoh Cyng'hcir. ddfydd Uun, yn traced y pwnc o gyfienwi dwfr i bemtrei Ma.<ishafn o hen fwrgdcdd a-r Duo Westminster. Gcihricniwyd y am y gobeithid y goiUd ciiel dwfrr o'r fydd ym oyfleuwi Bir- ker.jead oyn bo hiir. DAMWAIN DOST I FFERMWR. Too ya- oedd Mr John. Jojies, mab Mr Wm. Jon., Mao.Tvikin, Llar.ifa.ir Dyffryn CSwyd, Yoll gwodd i orsai Rlhraihvn foro I in, rhus- lcdd y meiroh, ao W,rt.1 noidio 1 goisio eJ i:«fcsi\ syir:»li!iodd John Jcnos o don yr olwyn, yr hon a aotn dirco!"o. Cluidwyd ei adrof, a dyvvcd'jr fod ed mwcidiau yn dra thoot. ANRIiEGU lJN 0 WYNIAID WYNNSTAY. Yn Tra\T wm ddrydd Llu.n, uxrhiegwyd y Milwraad Rcibert W:tUiaaiis-Wyrei, D.S.O., ag c I'ow-ddar.^iun cbono ei hun fod cofob iddo frwydro dcurg^vaitli yn Maddwyn ar ran y H'aid Gcudwadol. Yr oedd 500 wedi tanys- gniifio at yr ar.irhcig. OOSTAU AELOD SENEDDOL. Yn ngihyfarfcd blymyddiil Cymdoithaa Geid- wvi*loJ M«ddwyn, ddydd LXin, mynegwyd yr r.irifovai y Milwniad Prvce-Jor.os gyfranu 12Up y ffwyddyn at gcr-'au octfrceiru yn y Bwrdeis- drvafi. Y Mihvriad a svhloùd i'w wleidydd- ia.cI1 gcrtiio iddo .yr.c.ld Y,!1 agrs 1000p. sc yn yiJ'x.d yir a.mÐ3T y bu yn A.S. ooetiodd y fraint, iddo 15.000p. GRADDFA CYFLOGAU I ATHRAWON. Mao PwyiSgcir Addyag Sir Ddinbyoh wedi cyfetr-wy ddo ca t.rrdnivdd i wa-hodd awdurdoda.u a»ddiyf.g y Gcg'i&dd i gynadledd or trefnu grad-cVa unffurf o gvfloga.u i athrawon mor bud og y bo hyny yet botsibl. ADDEF El ECOGRWYDD. Yn Yna,:lilys Uajwdloes ddydd Llun. oyhudd- wyd Eva.n Daniel Da.vk», rhcolwr canghcn y dref o Ariandy y Londcu and Provincial, o dwy'ilo a ohamd.dofnyddio arian. A<ldo-fodd oi ouoigrwydd ac anfoi-wyd ef i fylù ei brawf yn y F rawed ys. YMOSODIAD MEWN TREN. Ac< Alfred Chatham, Gwersyllt. i Wrcceam i f«rcbi;ir;it.a. Ar ol mvned i'r crisai i ddych- wed adref rhoes ei d-cl-wy foroh -Q. phocyn o sag meiwn oerbyd, ac aeth i oh wil io am doey). Pan ddyohwe'lodd oafodd iorj ci Goonge Davies yn darnio y oig, a p'ia..n gvvyriodd Chatham wrth Davies deohrtuodd hewnw vr:1osod yn ffyrn'ig arno a bu mown peryrrl am ci heo3J. Yn Yiladlys Gwreceam. ddydd 2ian, dirwywyd Da\det> i Zip lis 6o, gan gyriwys y coetau, neu 6s o garohariad. DIM CYNGIIERDDAU AR Y SUL. Pcndarfynodd Cyn.glior Portihaethwy gymer- yd y treitihdiiJwy r ar y priodoldob ú gan- i.Hi'au oyrsgherdda.u ar y S-td ac fel ca.niyniad 'hyniy pleadloisnodd y nrwyafrif \.n erbvn gnn ga.ru'n hyitnach hudol y Sa.bboith Cymrei.g na sain oa-n. MARWOLAETII CYN A ROLYGYDD. Dydd BUtL ar 01 yohydcg o rdieohyd. bu farw yn Mdjortliaethwy Mr P'1in.f tton fu am flirtyd<ia.u yn arol'ygytid yr hcxldhi Lerpwl. Yr codd yn 80 cod ac yn farwr ei baroh. GWRTIIDARAWIAD.GKR TREFFYNON. Dydd Sul, aoA giorb;vd mrxhrr eiddo crA'mni y London and N«n-Wc'St-srn, wrtih- darawtiiad ger mynwon-t, Tjoffynon. Malwyd ffanestri y niaidl ao ysigarwyd cJwyn y Cafodd un gyricdydd gicdwin cas, ac anfldwyd of, ond mid yn doot. MORWYN AR DAN YN HEN GOLWYN. 'Tra yr oc-dd Maud Potts morwyn yn Bryn Dorwen, tV I'-wyji, yn eeifyld gor y forcu L.'un., disgynodd sLeoyn pcotth ar ei gwisg. Rhodedd mthiaju allan o'r ty a buan yr oedd wodi ei liamgyjohu mown ff.!n.ruruu.. MARWOLAETII HENAFGWR HYBARCH. Fore Lhm, yn dra disyfyd bu fa.rw Mr JoRciph A. Wiliiianis, Alexandra Hotel, RhyL ac eife yn 75 cod. Efe codd aelod hyna.f Oyng- .hor Deabartli Rhvi a bu'n gadcirydd arno yn 1897. DAMWAIN .])()BT I GLERIG WR. Brydnawn SuI. yr oedd y Parch Rcssen- Lloyd, r'boitihoT Seavthyn, a brawd y (^adfridog L'oyd, yon gyru ar 01 ddeurod ger PtfWMbgiksfi, aotih i wrtihdiarawiad chwvrn a mur. Taflwyd of i'r lAawr ae yr coda yn aiiymwv boded pan gcdwyd of. Mae ea sefyilfa yn dra ddfnifcd. BRON BODDI YN LLYN Y BALA. Dydd L'un pump o efrydwyr CCtleg y BaiLa- i hv."yJ.io y Hyn. Dyma eu heiwau: W. Rowlands, Hywel Parry Fnancis Griffith, J. T. Wiliiams, a W. Pihiidj^. Ymddengye ou bod yn gyiarwydd a'r 1..n; (Iud ícxld bynai!. oododd y gwyr^t a'r torou, ac ncs gellid rhcoli v owoh. Dyctiaryrcdd rhad o'r efrydwyr rhag cwoh drfymdiwrdyd, a roidiasant i'r Hyn. Caiiifyd- lwyd eon mewn pcrygl; end boon y rhedodd Richard Lewis, cycihwr yn ngwasan- aØtIh Gwetrty v Llow Gwyn, atr.-nit a dygodd hwy YU1 ddyogel i'r Im. GWYN EU BYD. Mown csyfarfod o Gyngho-r Dosparth G wled- ig IJangoJit.n, ddydd Ma.w.rtii, dew is wyd Mr D. W. Raborto, Llaumt-ysLiiio. yn gmkàydd am v flw^'ddyTi. a Mr John P.riOJ, T-i-ecynant, yn lG-gaAfrydid. Bu cryin draioidact-h yn nghyloh v ]k'j>ib'.c-wvdd o ddwyn gwaoti y Cyngho-r yn aim yr haner blwyddyn oecd kÜ:1 a hyniy yn ngwyincfo v ffaath fod cryin woddiW vn v banc; ond. fedd bynag, jjendoi- fvnwyd gesod, trotih o ddirna-i yin y bunt. CYNGHRAIR YR YMHRRODRAETII. Mown oysyj-.litiiad & Ghyn.grair yr Y mherodr- aoih, cangen o'r hon 13'5'dd- woi cà sefyddu yn mr Drefatdwyn, y mae Mr David Davies A.S., Piaodinam, yn eynyg g^vob-r eJoni am gys- tiadloaacth yn pliant yegcJion oMenol a, eiriVaddtjd. y s'ir. Y meent i ysgrifenn traeit'i- c'au yn ymwneiud Ymhoroc'uraeth, ac i dyirrn ma.paoiu o'r troLodigcothaa. BARNWR CYMREIG YN LLOEGR. Y mae Iw.a.rd Abbtt Parry, barnwr pob logwidd Llys Srnxl Maixdies:ca- yn fab v bar- gyfmiJ1í¡Q" adniail>yddus wveg. y diweddnr Sorjevxt-ib Parry; ac yr oedd yn-tau yn fab yr vs.r:-o]or Cvmreig, Jothn Humpnrevs Parry, awdwr y "Cajrubrian Piutaro'i," a godygydd v "Camfaro-Brihoti"—cyhcoddiod miccw a ddcoth a\Uii yn 1820—3. G>ariwyd. J. H. Parry yn v W'vddgTug yn 1787; golwyd ef i'r bar yn 1810; a. cj-iiwodd yn gyftym yn ei ajwedigae/.h. Llcfruddiswy-ii ef yn IJuiii'ia.iri yn 1825; a'r hiyroaif o'i bum' plenit7yn ydt"od<l Sorjt. Parry, a, y barnwr Hongar preeo-iK- GWAELEDD GWEINIDOG HYBARCH. Borou Gwenør oy^nerwyd y Parch Evan Ro- berts. Dcfcellaiu, yn wael wn svdyn. Yr oedd wedi ccdii ac wedi mwyncxwj oi foroufwyd. pan y tArawyd ef yn wiaed. Anfonwyd vn ddi oed am ei foddyg—Dr. Hugh Jones, Cae'r- ffynon—<ac mae yn dal hob waethygu. Oinid ar v doohereiu ei fod wedi oaol « doro gan y parlys ao fed ei leferydd wedi ei amharu, oad rttawr hvdorir v gwna weil-a vn fuan. Yr codd yn v sosai y noetm oynt, a Nèd :Jl1Orch- iad rhagorol garxido ar i'r oes bresenol eyl- woddoli pebhau nnwr erefydd. Yr cedd wedi bod yn cymeryd "batlis" yn yr wythnios ay at, a dyweidtti eu bod ya ei wanhau yn (awr

Cais at Hunanladdiad. ,;t.. Ceisiodd dynes icuanc o'r enw Esther Jones, yn gwasanaethu yn March Farm, Mostvn, gyflawni hunanladdiad nos Lm drwy yfed gwen- wyn. Ca.ed hi fore Gwncr yn dyoddcf olfeith- iau y gwenwyn. Gweinyddir ami gan ddau feddvg, ac yn 01 pob golwg gwnaiff weila.

Damwain Angfeuol i Chwarelwr. Boreu ddydd Meroher, tna yr oedd Mr Edward Rowlands, 12, Dalrhedyn torraoe, T^nygiTsiau, yn diJyn ei orchwyl yn Ghwiajvl Cong-log ar cclir y Moelwyn, OU i ddta-m o'r graig ddod i Lawr a i wru nos y ^vaedodd i fiM-wol-aoth. Yr oedd y tmncodig yn 60 nilwvdd ood, a gadawodd deulu lluosog ar ci ol.

AR F^RWOLAETH MR W. J. WILLIAMS, GWYDYR HOUSE, LLANRWST. Williams aeih at dduwiolion,—nodedig A didwvil hardd Grist ion; I 1 rvw en yd d ddeil union Ddehv ci wedd i haul Ion. Angau, dywed pa ea-wl calon A drywenaiet di erioed, Pasawl un o eglwys Seion Gefaist dan dy farwol droed ? Dywed pa. sawl deigryn gollwvd, Saw] ochcnaid ddaet.'n briw, Pan ar elca- yr hebryngwyd William Williams, flaenor gwivv. Diwyd, distaw. flaenor anwyl, Huna'n dawel, Williams gun, Hvd ncs clywir swn yr udgorn I Yn nyfodiad Mab y Dvn; Cwyd v moirw dydd sy'n nesu, Dvdd y faj-n a egyr fedd. Prvd ar ddehv'r hawddg.ar Iesu, Gwelir Williams fry mcwn hedd. Llanrwst. R. E.