Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

11 articles on this Page

Y LLYWODRAETH NEWYDD

ETHOLIAD MALDWYN.

TRO I'R AIPHT.

News
Cite
Share

TRO I'R AIPHT. GAN GOUOXWY JOXES. V.- Y Ty Teulu. Y mae y rhieni, yn enwedig y mamau, yn awyddus iawn am i'r plant briodiyniouainc. Yn fynych ni bydd y ferch ond deuddeg i bedair ar ddeg, a'r mab ond pedair ar ddeg i un ar bymtheg oed pan yn priodi, a threfuir y cwbl gan y rhieni neu berthyuas- au, neu rhywun a benodir ganddynt, yn bur debyg fel y gwnaeth A bran am pan yn anion ei oruchwyliwr Eleazar i chwiiio am wraig i Isaac. Yr wyf yn coilo unwaifch fod Hobort Owen, Ehyl, mewn Sassiwn plant yn gofyn, "Paham na buasai Isaac va myned i ciiwi;io am wraig ei hunt' A' ateb parod ydoedd "Am oi fod Yll rhy swii." Na, nid folly ychwaith; nid am fod Isaac yn rhy swil, ond dyna" arfery wlad," ac felly y mae hyd heddyw i fesur mawr yn yr Aipht. Ni bydd y gwr ieuanc o bosibl erioed wedi gweled gwyneb ei ddyweddi; ni pherthyn iddo wybod pa un ai hagr a'i hardd yw ei gwedd cyn ei phriodi. Rhaid mai rhyw foment ofnadwy ydyw hono i'r llane pan y mae yr hon a ddewiswyd yn wraig iddo gan hen ar- ieriad creulon cry' ar fin datguddio ei gwynebpryd iddo am y tro cyntai erioed. Pa fatl-i un ydyw hi tybed? Pa un ai ei eharu neu ei chashau a wna ? Beth fydd ei theimladau hithau tuag ato ef ? Yn fynych y mae yr olwg gyntaf yn tori'r ddadl am byth. Gwelsom rai wedi eu dwyn ynghyd fel hyn, ac yn byw yn eithaf dedwydd. Bryd arall bydd yr olwg gyntaf ar y briodas- ferch yn troi yn siomedigaoth chwerw i'r priodfab, nes peri iddo ei chashau a chas cyfiawn, ac amboll un yn meddu digon o wroldeb, i ymwrthod yn hollol a hi, ac o fewn chwe' diwrnod yn ol eu harfor hwy, y mae ganddo hawl i'w hysgaru ond am y fercli druan, nid oes ganddi hi hyd y gwn i hawl i ddweyd ie na nage yn y mater o gwbl. Nid oes yno yr hyn yr edrychwn ni tD arno fel Cwrs o garu (court shipJ. Dim lover's lanes na moonlight rambles. Nid yw yn weddus yno i'r ddau ryw gyfeillachu a'u gilydd. Gresyn fod yn unrhyw wlad arfer sydd yn amddifadu ei hieuenctyd o swyn a melusder gwanwyn bywyd. Y mae y plant yno rywfodd yn myn'd yn bobl cyn gorphen bod yn blant. Y mae llanciau a llancesi yn ddiau yn ol trefn natur i fwyn- hau cymdeithas eu gilydd, ac ni ddylai fod arnynt gywilydd gwneyd hyny yn ngwyneb haul a llygad goleuni. Ar adeg Priodas fe welir rhw(vsg a helynt rhyfeddol hyd yn yn nod mown teuluoedd cyffredin, bydd nifer y gwahoddedigion yn lliosog iawn, ac ystyr- ir gwrthod neu ddiystyru y gwahoddiad yn sarhad o'r mwyaf ar y teulu. Gwelsom amryw o orymdeithion priodasol, y morwyn- ion a'u lampau, gwisgoedd y briodas, bydd y gwledda a'r dawnsio yn parhau amddydd- iau lawer, Ar amser Genedigaeth, yn enwedig y cyntafanedig, mawr fydd y disgwyliad a'r pryder, a ehwerw iawn fydd y siomedigaeth os mai morch ac nid mab fydd y cyntafanedig, ac nid ydynt yn meddwl am gelu y digter a deimlant. Yr oeddwn yn canfod golwg pur gynhyrfus ar un o'r gweision un diwrnod, a dywedai yn ddirodres ei drafferth wrthyf, sef fod' geiiedigaeth ar gymeryd lie yn y toulu. Y dydd canlynol daeth at ei orchwyl yn drist iawn, ac ni fynai ei gysuro. Melldithiai bawb a phob- peth, yn enwedig ei fam-yn-nghyfraith a phriod ei fynwos ei hun a dyna'r paham, merch a anwyd iddo ac nid mab. Gwrth- odai fyned i'w golwg hi na'r baban diniwed, a thraifertli fawr a gafwyd ei ddwyn i'w iawn bwyll. Y mae gwahaniaeth mawr rhwng Plant yr Aipht a phlant Cymru. Bum. yn sylwi arnynt yn ceisio chwareu, ryw chwareu dwl di-amcan. Nid ydynt erioed wedi dysgu chwareu pel, top, marbles, na chyleh; ac yn sicr un o'r pethau cyntaf ddylid ei wneyd yn yr Aipht ydyw dysgu y plant i chwareu, ac yr wyf yn deall fod cryn lawer wedi ei wneyd yn y cyf- eiriad hwn drwy ddylanwad Prydain yn ystod y blynyddoedd diweddaf. Ceir ysgol- ion wedi eu sefydlu yma a thraw, yn mha rai y mae yr egwyddor o Addysgu drwy ddifyru yn cael oi lie priodol. Y mae yr Aipht fol Cyniru yn dechreu dyfod i ganfod mai y llwybr mwyaf effeithiol, ie, mai llwybr natur i ddadblygu a diwyllio meddwl y plentyn ydyw drwy ei ddifyru. Ehyfedd mor an- niben yr ydym ni hyd yn nod yn y wlad hon gyda hyn. Y mae yr Education Department yn amlwg o ddifrif gyda'r pwnc y dyddiau hyn fel y dengys y eylchlythyr diweddaf at arolvgwyr ysgolion ei Mawrhydi, ynglyn ag object lessons, ac yn sicr da fyddai i athrawon y plant yn yr Ysgolion Sabbotliol dalu mwy o sylw i hyn. Dylem gymeryd poon a thrafferth i barotoi ymborth i foddwl a chalonau y plant. lrxndrechu gwneyd y wers mor ddeniadol a dyddorol ag sydd bosibl i'r rhai bach, heb hyny nis gellir disgwyl iddi fod yn effeithiol. Un o'r pethau cyntaf dynodd fy sylw ydoedd eyfhvr y plant bach. Y boreu cyntaf wedi i ni gyrhaedd yno, aethom i non y ty i weled y wlad oddiamgylch, a chlywn swn plant. Gweliv, n nieivi-i gardd odidog ynglyn a phalas prydfertli gerllaw nifcr o blant yn rhyw lun o chwareu. Yr oeddynt yn haner noetli, a golwg hynod o ddiymgelodd ac aflan arnynt Cefais fod y tad yn wr o gyfoeth ac mewn saile uchel yn y ddinas, ac fod yr hyn a ym- ddangosai i mi yn gyflwr truenus y plant i'w briodoli nid i ddiftyg gofal ond i gariad y rhieni atynt. Credant fod rhyw Ysbrydion Afian a'u llvgaid beunydd ar blant prydferth a a glan, ac mai yr unig ffordd i ddiogelu plant rhagddynt ydyw drwy beidio eu hym- goleddu. Y mae y gwcision brodorol yn ar- swydo wrth weled plant yr Ewropeuid yn cael eu mynych olchi, ac yn disgwyl beunycld i'r ysbrydion eu poeni a'u cystuddio. Ni wyr plant yr Aipht ond ychydig os peth am oruchwyliaeth y dwfr a'r sebon. Mynych y gwclir honeddigcs wedièi gwisgo .mewn sidanau drudfawr, a'i gorchuddio a thlvsau arian ac aur a gernau gwerthfawr ynmarch- ogaoth mewn oerl v;, 1I11. ar anifail, a plilentyn bychan caipiog ac aflan yr olwg arno yn ei mynwes, a hwnw o bosibl ei chyntafanedig, a chanwyll ei llygaid.

GWAITH Y RHYDDFRYDWYR.

YR ETHOLIAD AGOSHAOL.

A&ol]jj}ia £ t 11 Maag. ..

ABERDYFI.

DOLGELLAU.

MACHYNLLETH.

PIGION.

LLYFRAU am Bris Gostyngol.…