Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
16 articles on this Page
--------40---------'--Marwolgeth…
-40- Marwolgeth Dewi Ogwen, OTyrecsamL. Bu y pregethwr Cymreig adnabyddus, y Parch David Roberts, D.D., Gwrecsam, farw yn dang- nefeddus foreu Sul diweddaf yn nhy ei ferch weddw, Mrs Hadfieid, yn Lerpwl, yn gyru ar ei 80 mlwydd oed. Yr oe<ld y gwr parchedig wedi bod yn wael ei iechyd er's rhai misoedd. Cyn ei farwolaeth yr oedd wedi cael ychydig wythnosau o wyliau ac ymddengya iddo drefnu i dreulio yr wythnos olnf ohonynt yn Lerpwl a'r cylch. Tra. yno cymerodd anwyd trwm, yr hwn a gyffyrdd- edd aÏ ysgyfaint, ac a derfynodd yn ei farwolaeth. Aafoawyd yr yagrif a ganlyn atom gyda chais M i ni Ú chyhoeddi. 'iin.ddengys iddi gael ei hysgrifenu 1 gyfoesolyn ar y 15fed o Ebrili diweddaf; felly, gweiir ei bod yn siarad aai y gwrthddrych rai mis- oedd cyn ei farwolaeth. Wete yr ysgrif — Wele un o'r ychydig batiiarchiaid sy'n awr yn fyw ac a safassnt yn rheng flaenaf pregethwyr Cymru. Nid ooe neb a'i gwrandawodd yn pregethu. ac a dd.trIienodd ei woithiau, na. chydnebydd ei fod yn ddyn o athryUth uwchraddol, ac yn sefyll yn holiol ar ei ben ei hun yn mysg eawogion ei genedl yn ei neillduolioa meddyliol, arelfchyddol, a llenorol — fel efe ei him y maddylia, y liefara, ac yr ysgrifena. O'n boll bregath-wyr emrog, efallai nad oea un y soniwyd llau am ef«Iych7r,rr oho no na Dr. Roberta; ac nid rhyfedd iiya, oblegid mae ai ddull a.'i ddawn mor wreiddiol nailiduol iddo d. Ond os n. all neb ei eSalychu, jorfod* bawb i'w hoffi, Prvy- erioed a'i gwrand..o.6.d aa swynwyd ef gan ei athrylith, ac na thara-rcyd ef gan yr undeb ha.pus oedd rhwng y m«ddyliwr weithiwr? Mor chwaethus, newydd, a phrrel?*r«h, ei fsddyhau Mor urddasol, naturio!, a gia.dol ei yagogiada.u Mor ddiarwydd o ym- firach.. ac sto mor effaithioi>Sonir weithiau fod arddulI rhai o dadan y pwlpiut Cymreig erbyn hyn cvllan o amwr. Ond nis gellir dweyd hyny am arddull Dr. Roberts. Pe cawaai bregethu am ganrif arall, eradfru y bususad ei ddawn a'i ddull yn parhau mewn bri. Wita gwr3, liis gsliir disgwyl i'r rhai na chlyw- SQnt at ond yn ddiweddar ei glywed yn ei oreu—fel yr oedd 3OÐ.iu ralynedd yn ot, dyweder. Er hyny. par- haoad ei boblog^wydd yn ddifwlch tra bu'n alluog i fynQd oddioartref; ac yn ddiweddar y daliwyd ef gan gystudd a'i hataliodd i hyny. liana Dr. Roberts o gytf nid anenwog. Yr oedd ei nain ef yn chwaer i fam y Parch John Jones, T&taarn, ai frodyr, ac i. fam y Parch Cadwal&dr Oven. Dolwyddelan. Arfarai y Parch John Jones, Talsw-n, ddweyd mat mala epiigar iawn oedd eu teulu hvry eu bod yn ddigon iiuosog, ond eu casgln at eu gilydd, i wneud Ha.siwn a bod digon o bre- gethwyr yn y teulu i gynai y Sasiwn hono Mab yw Dr. E/jbJrta i'r diweddar Barch Dafydd Roberts, Bangor, pregethwr am dros 40ain mlynedd gyda'r Trefnyddion. Calfinaidd, a brawd iddo oedd y diwodd- ar Barch Sanmei Roberts, Bangor, yn perthyn i'run enwaà. Trefnyddion Calfinaidd yr oedd Dr. Roberts hefyd pan dderbyniwyd ef i aelodaeth eg- lwysig, yn 15og mlwydd oed. Modd bynag, yn mhen dwy tiynedd wedi hyny, yrannodd Eglwys Anni- bynol. yr hon oedd ar y pryd dan ofal Dr. Arthur Jones yn Mangor, a chyda.'r enwad hwnw y dechreu- odd bregethu pan oedd tua. 19eg mlwyad oed. Nid cedd gan y Trafnyddion athrofa yn y dyddiau hyny, end gobeitbiai ef gael mauteision athrofaol pan ym- unodd a'r Anribynwyr Derbynioiid rai gwersi mown Liadin gan ei weinidog er ei barotoi i Goleg Hackney, ond Hithro i'r weinidogaeth a wnaeth, ac efe oedd ieuano iawn, ac gael y manteision ag yr yma.wydda.i g^-maint am danynt. Urddwyd ef yn weinidog ax eglyysi Soton a SUoh, Mon. ar y 3ydd o Fai, 1839 ;tc r mae efe felly y gweinidog hynaf yn ei enwad yn Ngoglsdd Cymrn, sydd yn parhau a gofal eglwys ganddo. Yn 1842, derbyniodd alwad oddiwrth Eglwys Gartside-street, Manceinion, a bu yno yn il.)furio yn Hwyddianus, pryd, oherwydd gwatlodd ir-ehyd ei anwyl -wTcUg, y derbyniodd alwad i Seion. h.en faes ei laf'.u-, mwn cysylltiad a Cheinae3, Mon. FA "Robort&, Ccsaiaes," yr adwaeiad ef ypryd hwnw trwy gylchoedd Oiitig. Yn 1850, cafodd alwad o Bendref. Caernarfon, yn olynydd i Calscifryn. Yn y tiwyddyn hono gorfu iddo fyned da.n driniaeth law- feddygol ism, a mawr fu ei ddyoddafaint. Dangos- d liawer o gydymdeimlad ag ef, ac olfrymwyd miloedd o weddiau drosb, Bu am rai misoedd heb aliu pregfctau yn y cyfnod hwnw, ond llenwid ei bwl- pud gan weinidogion o bob enwad crefyddol vn y cylch. Ond pan ddechreuodd eilwaith ar ei waith, fe aeimiai ei wrandawyr fod misoedd mud ei gystudd yn tori allan yn hyawcUcdd mwy nag erioed yn ei bregethau. Clywsom wr deallus, perthynol i enwad arall, yn dweyd na. chlywodd efe ddim arioed mor effeithiol ag an o brdgethau Dr. Roberts yn fuan wedi ei adferiad, a. bod y gymdleidfa wedi tori allan iwylo bron yn dclilyvrodraetyi. Yn y flwyddyn 1871 symud- odd o Gaernarfon i gymeryd gofad yr Egiwys Amii- bynol yn Queen-straet, Wrecsain, lie yr erys byd yn awr. A r oedd dyled ar y ca.pel ar y pryd ofilo bunau, end trwy ymdrechioa dihafil y gweinidog, yr aelod- au. cyfeillion, Mwyr ddilewyd y mil punau mewn pedair blynedd. debyg nad oe-j yn Nghrymru weinidog yn fyw a bregethodd yn amlach, ac mewn mwy o gyfarfodydd, al.: hefyd mwy o bregethau, nag efe. Yn ystod ei weinidogaeth yn Nghaernarfon yn 1861. yni-^elodd ag America, ac mae adgofion a.m dano yn perarogli dnry y wlad hono yn mysg y rhai j a'i clywsant, a chlyvrfeom amryw ohonynt yn adrodd rhai 01 sylwadau byw oedd wedi bachu yn eu cof. Derbyniodd y gradd o D.D. o'r un Athrofa* a'r di- weddax Brifathra.w Herher Eracs. Gosododd ei enwad yn ghymru yr anrhydsdd uchaf aliai arno yn 1880. drwy ei wneud yn gatloirydd yr Undeb Anni- bynoi Cvmreig, pryd anrhydeddodd yntau y gadair gydag anerchiiwi ar "Y Weinidogaeth Grist- lonogol." 'Mae Dr. Roberts wedi cyfoeishogi llenyddiaetli ci wlad, a medras iawri yw d'e ysgrifbin. Bu yn golygu tnisolyn o'r enw "Yr Ardd ond, er gofid 1 lawer gwywodd "Yr Ardd" ?jn byth tra bu y gardd- I wr yn America. Ysgrifcwodd luaws mawr o erthygl- au. ar faterion amrýw. i'r cyhoeddiadau enwadtd a chenedlaethol. Bu Scorpion farw wedi dechreu ohono ysgrifenu cofiant y diweddar Dr. W. Reeft (Hiraeth- og). ac ymgymerodd Dr. Roberts, er ei oed, a'r caled waith o'i orphen yn gyfrol drwehus, dros 700 o dudiilenau. Nid ymwddodd. gymaint a rhai o'i gyfoedion av/enyddol i yrngystadleuou eistedclfodol, ond pan wnaeth eailiodd pinryw wobrwjron a thlysau pwysig, ac enillodd y goran am ei bryddest a.r y hon a gyhoeddwyd. Cyhoeddodd hofyd "GfW v Colhant y Da.mel etc Yr oedd ef ya un o olygwyr y "Caniedydd Cynulleid- a evboed<1.wyd, yn ddiweddar. Ond feallai mai ei drvsorau penaf oil yw cyfrolau pregethau a gy- hocddodd dwv gyfj">' 3s 6c ya Gymraeg ac un 5s yn Saesneg. Cafodd ei b'^ethau gylchrediad eang, ac Saesneg. Cafodd ei b'^ethau gylchrediad eang, ac nid rhyfedd, oblegid uiaent yn efengyl mewn bardd- I oniaeth fyw. Gwelir athrylith Dewi Ogwen ar ei goreu yn y cyfrolau hyn. Cyflwynodd ei gyftrol Saesneg. "A Letter from Heaven, 1 w Mawrhydi y Frenhines Victoria. Yu y flwyddyn 1892, pan ymwel odd Fr^nhineo a Chymru, penodwyd Dr. Roberts i gyfiwyno iddi anercbiad dros weimuogion Annghyd- ffurfiol siroedd Dinbyeh a Ffiint. Yn ei gyfeillach mae Dr. Roberts yu nodedig o I ddyddan. ac yn ymgGlnlwr diail. Dro yn ol, cyhobddodd newyddiadur fod Dr. Ho- berts yn 80ain mlwydd oed,pryd yr ysgrifenodd yntau l hvsbysu "nad oedd ganddo ar y pryd gynifer a nyny o berlau yn ei goroa." Modd bynag, os arbsdir ef hyd y 19eg o'r mis hwn, tyr y wawr ar Dewi Ogwen yn fab 80ain mlwydd I'w was yn hir is y nen—sto rhosd Dn-v ei radau lhwen; Wedyn i fyd y Net wen Y dyger Dewi Ogwen! P.
[No title]
OSDD B-JD TN MTSS3 TS EI FHXX YN DDA Y PIrYD HWNW," ydyw un o Mr Walter Bezant. h<?b!av? y lienor Seisoig trylen a ddvchycDrftsnr mai ramgycooriad ydyw oiu Hym ff cost vn sin cynydd a bod y byd yn well eye dydd a" y fhrdd haiaru, a'r gwefr bellebyr. Pobl eninnoydyddianhyn, ar y ilaw arall, ydynt yn tneddu i ddirraygu y pethan s gyfrifid yn ddil. yn y dyddiau srynt oodt yn fFodas, mewn rbai rethan hanfcdol yr ydym yn parbau i elwa ar brofiad a chyngh.»ricn eiD Mewn afiecbyd yr ydya yn troi pyda cbaJon ddiolchgar, fel bwytbau. at Enain a Pbpl»»nau HoUoway, gen wybod OIL ddaw unrbyw ddy aia oewydd pft. bynag byth i gyaifryd lie cy Carina sydd wadi prawf bacer caarif
LlanllecMd-
LlanllecMd- Ein Cyfarfod Blynyddol.—Cynhelir y cyfarfod pre- gethu blynyddol yn yr Eglwys hon, fel ar £ er,. ar yr 16eg cvfisol. Y pregethwyr eleni ydynt y Parch- edigion T. C. Philips, Sciwen, a — Jones, Abererch. Disgwylir cynulliadau lluosog, gan fod -1 Gaeth- glud" wedi dod adre'
Family Notices
Genedigaeth« u Priodasau,. a Marwolaethau. 1_ GENEi.IGAETHAU. Hughes-—Mtexfi 5, priod y Parch Lleweljto'Ri, .Hhg^as- ficer Porthmadog, ar fab. J.(i»nes—Awsfc 26ain, priod Mr John Jonesj? bailiffi yn> Ngwallgofdy Gogledd Oymru, ar fe,ch.. Jonee-Medi laf, yn Machno-terrace, Dinhych, priod Mr Henry Jones, signalman ar y ffordd haiarn-, ar fab. J6nes—Mwii 5, priod William Xremadbg, ar fab. Llovd—Awst 30ain, yn y Warren Lodge, ,BreugJife>n, priod Mr David Ifor Lloyd, garddwr; ai- ferch. Parry—Awst 29ain, yn 13, Gordon-terrace, Bfetjiesda, priod Mr Robert Parry (Trebor-Llechidb.ar Iferch. Thomas—Awst 29ain, priod Mr John Owen HhfflBoas, Glyndwr Villa, Dolwyddolen, ar I PRIODASAU. Box—-Eoberte—Awst 25ain, yn Nghapel Wooleyaidd St. Paul's, Bangor, gan y ParefoiR. Lloyd Jones, Mr H. E. Fox a Miss J. Ellen rtat,. ö, Paol's- terrace, Bangor. i Jonos—Roberts—-Awst 25ain, yn Eglwys, y Drindod, G«er, gan y Parch L. M. Fa Tail. M.A., Charles Jones, 53,HamiJ.ton-sqa.re,Bil"keRhead\, a Eleanor, ail ferch yr Efenadur T. Quellym Ro.ftetis, Y.H., Caer. Pearson—Porter—Medi 2jl, yn Edwvs Uandrillo, gan y Parch W. Venables^ William^ M.A., ficer, Henry Akedrf Pearson, L.j^.C.P. Bfoadiey, Salis- bury, a Lucyy merch ieuengaf Mr Johai Porter,J.P., Pwllycrochan, Colwyn Bayv Phillips—Duties—Awst 2f.n;yn Nghapel Parkfield^i Birkenhetwl; gan y Parch W. JOng^ Edward David^ | mab hYllè, William Phillips,, a Jane Elizabei march bj-Aaf William hughes—y tklau o Birkea- head. Roberts--3wen—A.wst 13eg, ya Carmei, Perth Amlv/ch, gan y ParchT. Evana, Mr Owen Robert a, High-street, Oemaes, Owen, Penygroes, Cempigai Thomas Rowlands—-T/ifedi 11: ya Nghapel Metho- distiaid Calvinaidd Gwalchaaai, Sir Fon, gan y Parmin. R. H. Morgan, M.A., Bangor, Hugh WiiUams. Gwalchmai, Dr J. E. Thomas Bangor, aii; fiib W. Thonrs^Ji J..P^„ Holywell, a Maiy, ail Mr H. Rowlands, Oegir Mawr, G'valchmai. MA. ft Vv OTj A KtM AU. Rvvi'es—Awst 30ain> yn btidwar mis a phjjdwar div«K nod oed, Willi Aneirin, anwyl blentyn Mr artitM William Daviss, 50, Lave-lane, Dinb^sch. • i Foiilkes—Awst ?a.i.n, yn 22a.in mlwydji oed, Eiyon- wy, trydeddt ferch y diweddjvr Mi; W. T. a. Mr* Elizabeth Fbulkee, Bryn Henllan, ger Dinbych. Humphreys—Awst 30ain, yn Canning Pier, TfjerpwL Jane, gweddw Ð, D. Humphreysj, diweddar- 0;C". Jones—Aws-t.. 29:Min, yn 37, Oust^atreet, yn. 56, oe»&, EliaabotV Sarah, gwoddw y diweddar ThoBVMJ Jones. Jones—A.wst 30ain,yn 24, Prioay-road, ErestonvJ<»}in Jones. Kerr—Awst 28ain, yn ei phreawylfod, Upoer Park- streefr, Caorgybi, Elizabeeh Ellen, a«>v-yl briod y Cadben A. Kerr, o'r un He. Price—Aw«t 29ain, yn 63 mlwydd oed, Mrs Elizabeth Price, anwyl briod M1" Ellis Pierce gof, Bhosgoch, Cwm, Penmachno. rll>oHias—Awst 3lajjj, yn 44, Grove-street, Lerpwl, Sarah Anne, priotJ. Mr Henry Thomaa, o'r dref yma. RoberMooi 5 yn nhy ei ferch, yn Lerpwl, y Parch D. Roberta, D.D. (liewi Open), gweini<Vg Annibynol, Gwrecsam, yn 80ain mlwydd oed. I Williams—Aw-st 29ain, ar ol h gystudd, yn ea 38ain mlwydd oed, Mr Gfiffith Williams, Cei)& Ucha' JJol^ejunaeii,
Advertising
DBNION MEDIWL. I AC YN (EDRYOH I YN MLAoEN Â:. WN'NT' Y GWYlt OORtEU, ¡ { Y rhai a ofalant am «u G-wragedft, a ofalaut Î am eu Plant, uc am dauyuc eu. huuain, < j AMSDiPFFYNANT FYWYDAU PAWB Dyum j dynion a wyddant WEttTM llSmHUGHES'S IH50D iff hels; Fel Meddyginiaeth Dealuaidd AT YGWNEGON, LUMBAGO, YBLAST A THORIADAO AR Y CROES, POFJNAU YN YR OGBEAU, Y CEFN A'R AREMAU. ANHWYLDERAU YR AFU, DIFFYG- TRAUL NERVES GWAN, AC ISELDER PEN TOST, DIFFYG B&A.S AT' FWYD, PENDDUOD, CLEPYD Y BRENIN (Manwynion), PILEb, YSCURVY," A HEN GLW jlFAU. Ys Fwya £ Eifeithiol o bob Meddygniaeih, ii Fenywod Y mae Pills rhyfeddol hyn yn gwneud Gwaed Newvdd Y-RUAIA v> civka c vv y U.U FEIST i^OLANli Gwaed Pur bob Gwaed Da Gwaed Bras CYFtad°db* lAD, PEIDIWCH ^HVMlfiRYD FICH CAMASWAINi I GYMERYD ^EoOYGINlA^T3L> ARALL A I CHW]¡.; PABOTCIK GAN JACOB HUGUE-S,. Manufacturing Cheraiat, CARDIFF, A gwertbip gan bob Chemist a Gwerfchwyr > p MefMoiDNBttm la lo, 2s ea gwerth mewn Scacnpa neu P.O. at y Gonich- Wylwyr HeilUuol, Nkv?bsrtt & BONS, Edward-atreet, London, E.C. I. DB ali Bobal& Y mae H Gomel's BALM." yn Eli a.o sydd yu Iacbau Oiwyfau- ar y H r-^raec'' CloKiitu, Pen, Gwddf, ,Ery- STtllimi S B'Pe^a8'Manau Llidiciga Diorsenodd, m CarDwydon, Bron&aa Phen JBronaa Dolnrue, PHt-\8, Trd Chwytafjig, T>- Toriadaa Allan a Craoh ynMhenaa HltUn Plant, C.lagriadau, J>wylaw Tori- Xr.UiLuli adol, Llyjjaidao Aosrantau Dolnrue, Crat u, Scarvy, Qwynegon, Oymalaa Poenus, Chwyddiadau,. larwden, Mahietfcrsp, yn hyred yn ei effsitb. Rhoddarpraw^arno. Goiyner am GOMBK's BALM,:? ar gun bob Chemise a Gweribwr Pataar. Medicine am Is neu danConer h 30 mewu Stamps aty D#r^ar>fjddwr, JACOB HTJGHKS, Mannfaoturiug Ctoeamt, (J&rdiff. IMPORTANT TO ADTEIiTI833lS. T "CLOSMIDD," + -<d. ESTiSUSHBD 18: j î — 0 F C, |B?idge Street,. Hilaaagefni.. THE CioaiANSaB" iS a WEL6H NEWSPAPER devot«dito the inte;>,„ ests of ACrRiCULTURE,. wiib a LARGER* iGIRCULATION than any Pappt. f the jamougbt all classes in Anglesey & (Jfurnarvonbhkf, THE « CLOEIAMi]>D jla ibe ONLY WLlSIJ. Pa&br pubkehad inthoCot^iy^ rSICE HALFJ;:r3-NY. | Fabiished every THURSDAY MORNING Day at Llangefni) in time for; "afco Market Oaia, tois. REOAO^ .P^FCEEA. O|, TII»A bland. A GOOD MEDIUM FOR ADVERTISEM^3?gjV MaaNnATz. The North Wales Chronicle CxLM SCAIM, m CHARGE Per JLinfc,. ^e^^aoh, B. d. ». d. Parliamentary EJoJpaea 0 6; 5 () Prospeotases ot P-v;.oli«, ComDsnies and 3Qv^rnpoea i Chancary NOTICES GT 5 0 Eleotijon. Addrog.aoij, Le^al and PubnoNot^, 5. 2 g Scleft of Real I'r, ope £ 7y, &c. 3, 2 & Concerts, liu^eDtaTOiments, aud MiKcellan«*n»,iAduertisemants. 1. Th<a above, A^AvMiieemeuts ar.1isaley œ prins "Hues couDiod^ ti ADVERTISlN Thesft scrf j inses-teu at Reasonable. Sates, vas^iatg L WJvPi'disg. 11):) Bpaoa taken and aambei af inaesrjoas ? ordered. The SJJj argrt for an Inch Bingja CSolumn Adnh tisem^ks is aa follows:— I 52 iitsertioias ^Sid rj«t wetk. 26 do an 9ji do I 13 do I:\t Ip do For inch Single CoinQ3n ea an Double Colomu j 52 iusertiona at Is per week. 26 do ab>6d do 33 do at Od da E^sjc. aXbiee Inoh SinglyGob-Wffiii or Ojia^nd-a-bilf Inches Dourly Coiuma — 52 insertions is 6d week. 26 do 2s 3d do l 13 do At 38 Od do t A. ooosidsrable is m\Q when mor, tlian Three Inches ar# takan. j ADVERTISKMENTS. i VJSjarged at 4d per li je; Sfeoial Positions at 6<3 set- I iine. CHEAP PPJ3PAI.5) ADVERTISEMENTS. Under the bead Wanted^ » To Let," OJZ fT } Bold," æc. /1 ^Woax>i. j OSCE. Twicx. >j THBICE." s. d. s. d p N. d. 38 0 9 10 1 (J 24 10 1 6 2 U 32 1 3 1 9 2 6 48. 1 6 2 0 3. 0- | Rkj^ttancbs—Cheqats to he made payable to the North. "WALKA C«BONICL3 Gomsany LTQ. i'.O. j Orders D. WiliiIAMs. Stamps not received 00 an»oon^,t>xceedmg Two BhUlint;-? and I !1xtr.. insertions charged PN rnta—Twop^nea th. J replies are to ba addressed to the Otiiice. I — ■ ¡ A-graphwyd a ohyhoeoowja oros y North Chronicle Company, Limited, gan DAVIS> WILLIAMS, yn y AorM Waies Chronicle a'r Guaii* Pnniing Works, Caxton Honse, High-ftn-et I Bangor, yn Mbjwyf Banpor.yn 8u: Gaeit^a: Dyed Mawnfet t't 7,1897.
---..---------_----Esgob Su…
Esgob Su yn Sghymrn. CYFARFGDYDD CENHADOL 1A Y PENRHYN HALL. BANGOR. Dydd lau, y 9fod cyfiaol, y cvnhelir yr achod, o dan nawdd y Gymdeithy^ Genhadol Eglwysig. Cymerir y gadair am 2.30 g,u y Parchedig Canon E. Williams, ac am 7.30 yn yr ir-vyr bydd Dr. Grey Ed- wards, ma-er Bangor, yn Llywyddu. Anerchir y cyfarfodvdd gan y Gwir Barchedig Esgob Oluwole, D.D.. Esgob Arnica OrlLenwinoI—3sgob du. Dyma I "dreat" i bobl Bangor ,Ù ardaloedd cylchynol, a hyderwn y deuant yno yn llaoedd. Mao Dr. -u- "woie yn ysgolhaig gwych, yn foneddwr Cristionogol, ac yn siarad Saesneg yn lilthrig. Nid oes ond dau "genuine African Bishops," a. dyma un o honynt. Mae rhai darllenwyr yn cotio yr anwyl Esgob Crowther, yr liwa a fu farw ychydig ddyddiau yn ol. Mawr o3(id y cyffro pan ymwelodd efe a'n gwlad gyntaf. Esgob da m&wn "Lawn sleeves" Ie, ac esgob rhagoroi fu hefyd. Hefyd, anerchir y cyfarfod- ydd gan y Parch W. E. Burroughs, ysgrifenydd canolig y gymdeithas yn L'vip.dain, gwr ag y bu agos i'w gydwiadwyr yn yr Iwerudon a'i gipio a'i wiieuth- ur yn esgob ychydig iawn yn ol. Nid yw y Gymraeg i gaol ei hssgeuinso yma ychwaith, canys gwelwn ar yr hysbysleni en-wan na raid ond eu henwi. set Canon Roberts, Colwyn Bay; a r Pareh Morris Roberts, Pemnachno.
--------------------jNcmHiN…
jNcmHiN O'R DEHEUDiR, Cynhaliwyd cymanfa ganu Eglwrswyr Llan- daf yn Chepstow, dydd Mercher. Aeth tren ar draws George West, yn agos i Barry. Torwyd ei gorph yn ddarnau. Y nofel Gymreig gyntaf, fe ddyrredir, oedd Y Bardd a'r Meudwy Cymreig, a gyhocddwyd gan Cawrdaf, yn 1830. Treulia y Proffeswr Scott, o L^nbedr. ei wylian yn Toronto, America, yn nghyfarfodycfd y Gym- deithas Brydeinig. C-ododd pris y bara. Y11 Nghaerdydd, oherwydd y codiad sydd wedi cymeryd lie yn mhris y gwenith. Nid yw cor Llanfainuuallt wedi digio ax ol y gurfa a gafodd yn Nghasnewydd. Bwriada eto gystadlu yn Ffestiniog yn 1898. Cymro o Amanford yw arweinydd y gan yn Eglwys Woodgrange, sef, Mr O. Elias ao mae I ganddo lawer o Gymry yn y cor. Penodwyd Mr Saunders, Athraw Gwyddor yn Y sgol Ganolraddol Aberteifi, yn brifathraw Ysgol Ganolraddol Llaoidrindod. Ysgubodd ystorm dros y Blaina ar gymydog- aeth dydd Mereher. Gwnaeth y dyfroedd gryn ddifrod. Yr oedd Esgob Bangor yn Mawr, Llan- geitho, y dydd o'r blaen, yn ymhyfrydu yn rhai hen lyfrau sydd yn llyfrgell gyfoethog Mr J. H. Davies. Bwriada Syr Lew's Morris fyned i'r America i areithio yn yr Hydref. Mae gair da i'r bardd Cymreig dros y Werydd, a. gweithir ei weithiau yno wrth y miloedd. Un o hynodion Cymru y flwyddyn hon ydyw y llu mawr o glerigwyr a phregethwyr sydd wedi cymeryd at yr olwyni i fyned i'w cyhoeddiadau ar hyd a lied y wlad. Dydd Mercher, ail agorwyd eglwys blwyf Llan- trithyd, ger y Bontfaen, ar ol ei hadgyweirio. Cysegrwyd yr allor a'r pulpud newydd gan Ar- glwydd Esgob Llandaf. Adeiladwyd yr eglwyi i ddechreu yn y ddeuddegfed ganrif. Bu Mrs Davies, gwraig y Parch D. Davies, ficer Llangemech, farw ar enedigaeth plentyn. Nid oes ond blwyddyn er pan briododd Mr Davies, a. chydymdeimlir ag ef yn fawr. Yn Mountain Ash, dydd Mercher, cyhuddwyd Joseph Evans, 18 mlwydd oed, o dori i fewn i siop Mr John W. Charles, dilledvdd, Oxford- street. Traddodwyd ef i sefyll ei brawf yn y Frawdlys Chwarterol. Dydd Mercher yn Nhreforris, cymerodd priodas Ie rhwng Mr Thomas J. Davies, mab hynaf Mr Joseph Davies, Glyncollen, a. Miss Emlyn Jones, mereh y Parch Emlyn Jones, gweinidog y Taber- nacl, Treforris. Efrydwr gweithgar mewn llenyddiaeth Gymreig yw Mr Barbier, mab y proffeswr o Gaerdydd. Efe gafodd haner y brif wobr yn Nghasnewydd eleni ac er nad yw eto ond ieuangc, mae wedi chwilio llawer i hanesiaeth Gymreig. 1 Nid yw signalmen Cwmni Ffcrdd Haiarn y Great Western yn foddlawn ar y telerau a en- nillasant yn ddiweddar ac mewn cyfarfod yn IHane'lli, penderfynasant ha.wlio'r cwbl o'r di- wygiadan sydd ar eu rhaglen. Wythnos neu ragor yn ol, aeth dau bysgod- wr allaji mewn cwch o Aberporth. Oododd yn Y8- torm, ac ni welwyd mwyach mo'r dynion na'r cwch eitnr dydd Llun, golchwyd corph i'r lan yn ymyl y Borth. Tybir mai corph un o'r ddan ddyn a gollwyd ydoedd. I IDae Pwyllgor Eisteddfod Genedlaethol Caer- dvdd (1899) yn dechreu cyfarfod i wneyd trefni- adau eisoes. Bwriedir dewis a chyhoeddi y tes- tynau y ddiod, er mwyn rhoddi digon o amser i'r ymgeiswyr ac yn hyn, yn ddiau.y mae pobl Caerdydd yn rhoddi esampl gwerth ei dilyn. Dydd Llun, rhedodd Thomas Reed, llafurwr di-gartref, i fewn i siop Mr Arnett, fferyllydd, Taff-st., Pontypridd, a syrthiodd i lawr yn farw wrth ddyfod at y cwnter. Galwyd Dr. Howard i'w olwg, a barnai efe mai gwythien waed a dor- odd yn mhen y trangcedig i beri ei farwolaeth sydyn. Yn Aberaeron, rhoddwyd dirwy o bunt a'rcos- tau ar y dyn yrodd ei gerbyd ar draws cerbyd Esgob Bangor, yn agos i Llanarth, Ceredigion. Yr oedd yr esgob yn y llys yn tystio. Dywed- odd fod y dyn yn gyru yn wyllt ac wedi taflu cerbyd ei arglwyddiaeth aeth yn ei flaen, gan eiiwerthin pan welodd y difrod a wnaeth. Mewn mwy nag un o ysgolion sir y De y mae y llywodraethwyr eisoes yn ddechreu Medi o ffrwyth y byrbwylldra a pha un y dewiswyd y prif athrawon. Ni fyn rhai o'r athrawon son am ddysgu Cymraeg yn yr ysgolion, a gwrthodant yn y modd mwyaf diystyrllyd gymeryd eu cyfar- wyddo gan y llywodraethwyr. Bu Syr George Kekewich, ysgrifenydd sefyd- log Swyddfa Addysg, yn siarad ar agoriad ysgol Fwrdd Newydd yn Nghasnewydd. Dywedodd Ij-d cyfundrefn addysg Cymru, i bob dyben ym- arferol, yn gyflawn gyda'i hysgolion elfenol, ei hysgolion canol, a'i phrif ysgol. Nid oedd yn dyweyd ei bod yn berffaith, ond fe fuasai yn dda ganddo pe buasai gan Loegr gyfundrefn gyffelyb o addysg. Bydd yn ddrwg gan lawer o drigolion Cered- igion glywed am farwolaeth Mr J. Pughe Davies, yr hyn a ddigwyddodd yn Batchley East, Donny- brook, Deheudir Affrica, ar y 22ain o Awst, yn 35 mlwydd oed. Cyfreithiwr oedd Mr J. Pughe Davies, a bu am dymor, yn olygydd y "Journal." Cierfyrddin. Mae ei fam weddw a'i chwaer yn byw yn Aberaeron. Gwaeledd iechyd a bar- odd iddo fyned i Affrica ond er pob gofal, daeth y diwedd yn dra anisgwyliadwy. HysWsir am farwolaeth y Parch D. Harwood Hughes, ficer Gorlas. Er fod y boneddwr parch- edig yn wael ei iechyd, ac yn an alluog i gyflawni ei ddyledswyddau er's rhai wythnosau, nid oedd neb yn disgwyl y daethai y diwedd mor ddisym- wlrh. Yr oedd efe yn gofalu am blwyf St. Llaian, Gorslas, er's saibh mlynedd ar hugain, ac efe oedd y ficer cvntaf. Gofidir oherwydd ei farwolaeth gan Ymneillduwyr yn gystal ag Eglwyswyr. Cynhaliwyd cyfarfod chwe misol Cwmni Ffordd Hidarn Castellnedd ac Aberhonddu yn Llundain, (bn lywyddiaeth y Milwriad Laurie, dirprwy gar deirydd, yr hwn a gynygiodd dderbyniad yr ad- roddiad. Yr oedd y derbyniadau yn fwy o 20,000p nag oeddynt y llynedd. Cynyddodd y treuliau 1500p, yr oedd yr elw clir yn 446p; ac ar ol cyfarfod pob treuliau yr oeddynt yn abl i gario 1045p yn mlaen. Os daliai y fasnach lo 1 gynyddu, fe ellid disgwyl mwy fyth o lwydduint. Derbyniwyd yr adroddiad yn unfrydol. Ansefydlog iawn yw'r fasnach lo yn y De, ac y mae Mabon yn gweithio yn galed i ddwyn y pleidiau i heddwch yno. Ail-ddechreuwyd gweithio gwaith glo Blaeny- cwn yr wythnos ddiweddaf ar ol bod ynghau am dros bum' mlynedd. Ynj ffiynonan LIandrindod bu 'y Cardinal Vaughan yn trenlio ei wyliau eleni eto ac aiff llu mawr o bregethwyr a gwrandawyr Ymneillduol yno i wrando arno yn pregethu. Bwriada yr yswain ieuanc o Bias y Dderi, sir Aberteifi, gymeryd iddo ei hun gydmar bywryd. Un o'r Iwerddon yw'r wraig ieuainc i fod, a diau y caili tenantiaid ystad y Dderi amser gwych pan ddethlir yr amgylchiad. Nid oes esiau ofni y bydd prinder dwr yn fuan ym mro Morganwg. Mewn rhai lleoedd yr oedd- ynt yn ofni y buasai yn rhaid cau rhai o'r gweith- feydd, ond ar ol y gwlaw mawr yr wythnos ddi- weddaf y mae yr holl ofnau wedi fIoi a'r unig beth y mae'r trigolion yn biyderus yn ei gylch yn awr yw pryd y ceir peth sychder i gael y cyn- hauaf drosodd. Crewyd cyffro mawr tvtn Nghasnewydd, nos Sadwrn, pan wybuwyd fod dwy agerlong a ad- awodd y lie hwnw yn y prydjiawn gyda nifer o deithwyr ar ei bwrdd heb gyrhaedd yn ol. Yr oedd ar fwrdd un ohonynt, y "Lorna Doone," tua phum' cant. Yr oedd tua haner awr wedi naw foreu SuI pan gyrhaeddodd y "Glen Rosa," a chyr- haeddodd y "Lorna Doone," yn mhen ychydig ar | ol hyny. Cafwyd ar ddeall pan gyrhaeddodd y ddwy lestr fod y tywydd yn rhy anffafriol iddynt allu dod yn mlaen i Casnewydd nos Sadwrn, a bu raid iddynt dreulio y nos yn Weston-super- mare. Hysbysir fod priodas i gymeryd lIe yn fuan rhwng Mr W. Inglis Jones, Derry Ormond, Llan- bedr, a Winifred, ail ferch y diweddar Mr Alfred David Ker, o Mont Alto a Portaroe, sir Down, Iwerddon. — Ar y 15fed o'r mis hwn hefyd unir mewn priodas yn Llanwenog, Miss Davies- Evans, Highmead, a Mr Duckworth, o Wlad yr Haf. Nid oes ond ychydig iawn o wythnosau wedi paeio oddiar y bu farw ddyn ieuanc mewn canlyn- iad i niweidiau a dderbyniodd mewn ymladdfa yn agos i Ferndale. Dydd Mawrth cynyrchwyd teimlad o fra.w trwy y cymdogaethau gan y newydd fod dyn ieuanc arall wedi marw mewn canlyniad i'r niweidiau a dderbyniodd mewn ymladdfa gyhoeddus yn Nhonvpandy. Cymerodd yr ym- laddfa Ie mewn pabell ar gae yn agos i Donypan- dy, rhwng dau wr o'r enwau Ivor Thomas a Sam. Mainwaring. Rhoddai perchenog y babell wobr o bum' punt i'r buddugwr. Parha y fasnach mewn glo ager yn Neheudir Cymru i fod yn ddifywyd, a'r prisiau yn rhatach. Cliriwyd symiau tebyg i arfer o borthladd Cas- newydd ar Wysg ond y mae hyny i'w briodoli ilawer o gytundebau a wnaed er's ryw gymaint o amser yn flaenorol. Nid ydyw yr archebion ne- wydd i'w hallforio yn dyfod imewn mor rwydd ag y dymunid. Gwerthid y glo ager goreu am o 10s 9c i lis. Yr oedd y fasnach yn y canghen- au llaw-weithfaol yn llai bywiog nag oeddynt. Haiarn gwneuthuredig yn llai bywiog. Araf oedd y fasnach mewn haiarn a nwyddau dur. Ychydig fusnes a wnaed mewn rheiliau. Yn diweddar aetJ), gweinidog Aiinibynol i'w siarad pobpeth a'i lettywr, gofynodd, "Pwy cedd yma yn pregethu yn ddiweddar?" "Fe fu hwn a yma yn pregethu yn diweddar ?" Fe fu hwn a hwn yma," oedd yr atebiad, yn pregethu ar Abraham yn planu coed;" fe fu hwn a hwn yma yn pregethu ar "Y rhai a blanwyd yn Nhy yr Ar- glwydd a flodeuant yn nghynteddoedd eu Duw;" fe fu hwn a hwn yma yn pregethu ar y Cristion fel cedrwydden yn Libanus." W el, wel," meddai y gweinidog, a ydyw ein gweinidogion am fyn'd yn timber merchants î" Syrthiodd gwep y dyn, canys timber merchant ydoedd, ac ni charai gael y rhai hyn yn rivals. Gyda chalon brudd y cofnodwn farwolaeth yr Hybarch John Griffiths, o Gastellnedd, neu yr "Archddiacon Griffiths" fel yr adnabyddid ef yn gyffredin, yr hyn gymerodd Ie yn blygeiniol iawn boreu ddydd Mercher, yn ei breswlfod, Ael-y-bryn, Castellnedd. Ni fu enw neb yn fwy adnabyddus yn Nghymru yn ystod y deugain mlynedd diweddaf, nac yn fwy derbyniol a pharchus chwaith gan bob dosbarth o bobl, nag eiddo yr ymadawedig. Yr oedd rhywbeth yn ei natur yn anwylo i bawb a ddelai i gyffjrrddiad ag ef. Gwnaeth wasanaeth dirfawr i Gymru. Yr oedd yn Gymro bob modfedd o hono, a diau na wnaeth neb fwy, os cymaint, i fagu ysbiyd Cym- reig iachus yn y wlad nid yn unig ar lwyfan yr Eisteddofd Genedlaethol, lie yr oedd i'w weled yn ei elfen bob amser. Llafuriodd yn galed mewn cysylltiad a Chymdeithas y Gymraeg, i gael ei lie priodol i'n hen iaith yn yr ysgolion. Ganwyd yr Archddiacon Griffiths yn Park-y- Neuadd, ger Aberaeron, tua 77 mlynedd yn oJ. Addysgwyd ef yn Ngholeg Dewi Sant, ac y mae yn debyg ei fod ef yn un o'r myfyrwyr cyntaf fu yma.
---Bangor.
Bangor. Llys yr Ynadon.—Mewn eistsddiad arbenig o'r llys hwn ddydd Mawrth, cafodd John Smith, hen sowldiwr, ei gyhuddo o fyned oddiamgylch i wertho nwyddau heb drwydded., Taflwyd yr achoa allan gyda rhybudd.—Dirwywyd un Owen VV imams i 511 (yn cynwya y costau) am gysgu allan. Priodas Dr. Thomas.—Yn Nghapel Methodistiaid Calfinaidd Gwalchmai, ddydd Mercher, priodwyd Dr. John Edward Thomas, Bangor, mab Mr W. Thomas, Y.H., Pl&s Newydd, Treffynon, gyda Miss iHary Jane (May) Rowlands, ail ferch Mr Hugh Rowlands, Clegir Mawr, Gwalchmai. Y forwyn briodas oedd Miss Ma.ggie Rowlands; a Mr Ebenezer Thomas, Lerpwl, oes y gwas. Gweinyddwyd y seremoni ga.n y Parch R. H. Morgan, M.A., Bangor, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch Hugh Williams, Gwalch- maio Yn y prydnawn ymadawodd y par dedwydd am Switzerla.nd i fwynhau eu "mel-mis. Cyfarfod Pregethu.-—Y Sul a nos Lun diweddaf cynhaliodd y brodyr Wesleyaidd yn St. Paul's Ban- gor, eu cyfarfod p^gethu blynyddol. Y gwyr parch- edig a wasanaethent y liwyadyn hon oeddynt y Parch Hugh Jones, Lerpwl (cadeirydd y Dalaeth),a'r Bardd- bregethwr enwog, y Parch John Hughes ("Glan- ystwyth"). Cafwyd cynulliadau da. yn yr oil o'r oedfaon, a phrgethau grymus. Symudiad.—Erbyn hyn y mae y Parch Robert Jones, yr hwn sydd wedi bod am fiynyddau yn llanw y swj-dd o gadeirydd Talaeth Gogledd Cymru y Wesleyaid, a'r hwn sydd wedi bod yn arolygu Llyfrfa y Wesleyaid yn y ddinas hon, wedi ymadael am Beau- maris fel uwchrif. Cymerir y sívydd o arolygu y Llyfrfa gan y Parch John Hughes ("Glanystwyth"). Gwdliant yn Eisiau.—Amser a basiodd cofus gen- ym fod yr heddgeidwaid wedi cael gorchymyn i wysio y rhai fyddent yn oal cornelau y tai i fyny. Y mae yr arferiad hwn yu dod i fri etc yn y ddinas, yn en- weaig felly ar uydd yr Arglwydd. Y mae yn warth us o bth gweled haid o fechgyn ieuanc bob Sabboth yn "dal cornelau" y tai yn ben Dean-street. Nid oes bosibl, yn ainl, myned trwyddynt i un cyfemad. Llawer harddach fy.(wi i'r cyfryw fyned i'r addoidai neu arcs yn eu tai na bod ar bon yr ystrvdos^u yn gwatwar ac yn ymdrin a phwnc y "bel droed" a phethau or fath. Gobeithiwn y ceir gwelhant yn fuan. Llwyddianfc Mawr.—Y m Manchester House. Bangor, yn orlaws o gwsmeriad byth er pan agorwyd y drw3 foreu Iau, diwrnod cyntaf y gwerthiant. Cynygij bargeinion gwirioneddol yn Ngwerthiant Mawr W. 0, YfUHams Pdeg Diwrllad yo vinig. 3279 I Priodas.—Yn yr EgIwyg Gadeiriol. ddydd Llun di- j weddaf, cafodd Mr John Richard Morgan, alto yn nghor EgIwys Gadoiriol St. Patrick, Dublin (gynt o Eglwys Gadeiriol, Bangor), ei rwymo mewn glan briodas gyda Miss Maud Adeline, merch hynaf Mr William Milliard, prif yagolfeistr yr hySFordd-iong "Clio." Bangor. Bjicbgen o Fangor ydyw J. R. Morgan, ma.b hynaf y diweddar John Morgan, ar- graphydd, Baagor (gynt o Gaernarfon). Trip i Lerpwl. — Cafodd nifer o aelodau Ysgol Sabbothol Methodistiaid Calfinaidd Hirael, yn rhifo rhwng 30 a 40, wibdaith rad i Lerpwl ac yn ol ar draul Dr. Owen Jones, deintydd, Market-place, Bangor, yr hwn foneddwr sy'n cymeryd llawer o bleser a dyddordeb mewn cysylltiad a'r capel uchod. Mwynhawyd diwrnod difyrus iawn, ac yr oedd mor- I daith o ddwyawr i lawr y Ferswy yn ffurfio rhan o raglen y diwrnod. Darparwyd ciniaw a the hefyd i'r' parti, ac yr oedd Dr. a Mrs Jones eu hunain gyda hwynt. Adloniant. —Nosweithiau LIun a Mawrth diweddaf ymwelwyd a'r Penrhyn Hall gan gwmni cryf dan ly ddiaeth Mr W. S. Hardy, y rnai a berfformiasarit y ddrama "Penalty of Crime" gyda deheurwydd mawr. —-Nosweithiau Linn a Mawrth yr wythnos hon dra-chefn bydd y comedy digrifol "Charley's Aunt," yr hon sydd wedi cael y fath "rediad" anghyffredin yn Llundain, yn cael oi pherifornsio n yr un neuadd gan gwmpeini Mr Penley. Os bydd ar rywun cisieru cymhorth I chwerthin, yr hyn sy'n well na. physig doctor yn fynych, ni wnant ddim yn well na myned i'r Penrhyn Hall y ddwy noson a enwyd. Gwerthu Tai Rhydd-ddaliadoL—Ddydd Mercher diweddaf bu Mr John Pritchard yn cynal arwerthiant llwyddianus yn y Queen's Head Cafe. Gwerthwyd pedwar o anedd-dai riydd-ddaliadol yn Hill-street a Field-street. Upper Bangor, i Mr Jones (ar ran Cym- deithas yr Odyddion, Bangor) am 420p Ty rhydd- ddaliadol yn Britannia-street a werthwyd i Mrw Abraham am 131p. Sicrhawyd y ty nrydlesol Bryn- twrw, Tregarth, gan y tenant am 255p y mae 4/ain mlynedd i red-2g eto o amser y tyrydlea hon yn 01 ground rent o ddwy bunt y flwyddyn. Ystyrid y prisiau a sylweddolwyd yn dra boddhaol. Cvfreith- wyr y perchenogion oeddynt y Meistri: HugheB'. Pritchard a Rodway.
Blaenau Ffestiniog a'r Aag/lshosdcl.
Blaenau Ffestiniog a'r Aag/lshosdcl. Adroddiau -jr. Jones.—Mae yr adroddiad hwn, a ymddangosodd yn un o'r papyrau Seisnig yr wyth- nos ddiweddaf, wedi achosi cryn lawer o siarad ac o foirniadau yn ein mvsg. Os yw yr adroddiad yn gywir. ac y mae yn sicr o fod felly, os yw meddyg o allu a phrofiadDr. Jonss y tu cefn iddo.ysefyllfa iechyd yr ardal yn dra difrifol. With gwrs y cwestiwn dyddorol ydyw pwy sydd yn gyfrifol am yr adroddiad I cylfrous ac anffafriol a ymddangosodd yn y "Man- chester Guardian." Deallwn y bu cryn drafodaeth ar y mater yn y Cynglior Sirol a gynhaliwyd y dydd o'r blaen yn y Blaenau. Chwarel y Llechwedd.—Fel y mae yn hysbys, wedi marwolaeth Mr Warren Roberts, yr oedd y swydd o brif oruchwyliwr yn y chwarel hon yn wag. Buwyd am gryn amser yn edrych o gwmpas am berson cym- wy" i ymgymeryd a'r cyfrifoldeb o arolygu y chwarel. Erbyn hyn da genym ddeall fod Mr William Owen. Jsallt, un o. swyddogion Chwarelau Onkefuy, wedi; ei benodi i'r swydd gan y Mri Greaves. Nid oes amheu- aetli nad yw Mr Owen yn wr cymwys iawn i'r lie anrhydeddus hwn. Mae yn debyg nad oedd yn bosibl gwneud penodiad a rydd fwy o foddlonrwydd i weith- wyr y Llechwedd a chwarelau yr ardal yn gvlfrodinol. D^Tnunwn iddo bob llwyddiant a chysur. Myn'd i Ffwrdd.Mae y personau ca-nlynol newydd ymadael oddiyma i Canada, i weithio ar y rheilffordd, lie yr addewir pedwar swllt ar ddeg yn y dydd o gyflog —Elias Owen, London-terrace Matthew Williams, Bryn Afon: Edward Thomas. Maes-y- neuadd William Pritchard, West End John Owen W. E. Jones, Hendy John a Richard Hughes. Cam- brian-terrace a William Rees, Tai Isaf. Damwain.—Yn Chwarelau Oakelev, dydd Gwener, cyfarfyddoddi Edward Jones, Uwchlaw'rffynon, a damwain drwy i'w law fyned i'r peiriant naddu. Mae efe yn un o aelodau seindorf Iwyddianus Oakeley. Bu yn rhaid i Dr. Vaughan Roberts dori un o'i fysedd ymaith. Da genym ddeall ei fod yn gwella yn dda. iawn.
! Bethssda-
Bethssda- Dydd Llun, yr wythnos ddiweddaf, ydoedd y waith gyntaf i Arglwydd Penrhyn ddyfod drwy Bethesda ar ol setlo y streic, tra ar ei ffordd o Glan Conwy i'r Castell, a dangoswyd fel srfer y parch mwyaf iddo. Y gwirionedd yw: nid ocsi le ar y ddaear ag y mae y trigolion yn parehu ac yn edmygu ei arglwyddiaeth yn fwy na Beth- esda. Dydd Mercher diweddaf oedd diwrnod y "gosod," a difyr ydoedd yr olygfa yn gweled y gweithwyr yn myned gyda'u gilydd yn lluoedd a golwg boddhaol arnynt oil. Yr oedd y tywydd yn hynod wlyb y diwrnod hwnw, pharhaodd felly hyd diwedd yr wythnos, fel na. chafwyd fawr o hwyl i weithio ond ychydig.. Cyfarfod i Anrhegu Gweinidog Ieuanc.—Nos Wener diweddaf cynhaiiwyd cyfarfod hynod lu- osog o gyfeillion ac edmygwyr y Parch W. John Jones, Penyllyn, Tregarth, yn nghapel Gor- phwysfa (W.), er ei anrhegu ar ei fynediad yn weinidog i Llansilin. Yr oedd yr anrhegion yn gynwysedig o ddarlun hardd o hono ef ei hun yn nghyda nifer o lyfrau da. Llywyddwyd gan Mr Robert Jones, Tanyfron, a chymerwyd rhan ynddo gan weinidogion y cylch. Yr Arddangosfa Amaethyddol a Garddwrol.— Nos Wener diwedd HI cyfariu Pwyllgor Cyffred- inol yr arddangosfa uchod, dan lywyddiaeth Mr Morris Pritchard, Penybryn, Bangor, yn y Cafe. Yr oedd cynulliad mawr yn bresenol, a phawb yn awyddus i gael gwybod pa fodd yr oedd arnynt o ran sefyllfa arianol y gymdeithas. Y mae yn wybyddus i'r streic dori allan yn mhen yr wyth- nos wedi cynhaliad yr arddangosfa y llynedd, a bu yn achos o betrusder mawr. Pasiwyd yn 1111- frydol i fyned yn mlaen, ac er i amryw o'r lhai oedd wedi bod yn y ffrynt er ei chychwyniad cyntaf dynu yn ol a chadw o'r pwyllgor ar hyd y flwyddyn, da genym allu dweyd iddi (dan lywydd- iaeth y gwr selog ac aiddgar, Mr Morris Prit- chard), droi allan yn llwyddiant y tu hwnt i ddis- gwyliad neb a'i bod yn "nofio yn esmwyth" er gwaethaf yr holl ystormydd. Nid ydym yn gweled yn un dyben i ni roi manylion y balance sheet i mewn gan y bydd y rhai hyny allan yn argraphedig, wedi i'r ysgrifenydd fyned drwydd- vnt. Mynegodd fod tri o bersonau wedi anfon "protest" i mewn yn nglyn a rhyw anghydweled- iad. Cymerodd yr achosion hyn gryn lawer o amser y cyfarfod. Gweithredodd yr is-lywydd, Mr W. Twigge Ellis, cyfreithiwr, yn rhagorol ar ran y gymdeithas drwy holi a chroesholi y gwa- hanol dystion. Wedi gwastadhau yr achosion hyn terfynwyd mewn hwyl ddyddorus drwy basio pleidlais o ddiolchgarwch i'r llywydd yr is- ly^ydd, y trysorydd, a'r ysgrifenydd galluog, sef y Hi Morris Pritchard, Tanybryn Farm, W. Twigge Ellis, Henry Roberts, y Metropolitan Bank, a T. Herbert Hughes, Glanogwen.
Dyffryn Nantlle a'r Amgylchoedd-
Dyffryn Nantlle a'r Amgylchoedd- Nid oes dim digwyddiad gwerth ei croniclo wedi cymeryd lie yn y dyffryn hwn yn ystod yr wythnos:. Gwir fod lie y Bethesdiaid yn wag yma, ac y mae yr alwad am lafurwyr yn peru codiad yn mhris llafim Digon diolwg ydyw dechreu ar yr Y sgol Ganolradd eta. er megis wedi ei gosod unwaith,cododd rhwystran wedyn. fel i rwystro y cytundeb, ac felly y mae yn sefyll hyd yn hvn. Y mae y gwaith dwfr yn myned yn mlaen yn foddhaol. Bu cwmni Miss Tempest yn Neuadd Gyhoeddus Penygroes nos Wener a nos Sadwrn diweddaf yn actio "East Lynne" ae "Uncle Tom's Cabin." Y mae ysbrvdiaeth adeiladu wedi syrthio ar amryw yn y djlIryn i gyfarfod ar angen sydd yma am daj. Y mae y tywydd gwlyb parhaus yn peru colleid nid bychan i'r amaethwyr. Y mae amryw heb gael ond ychydig o'u cnydau eto, air peth sydd wedi gael, yn bur ddrwg.
j Porthmadog
Porthmadog Derbyniwyd brysnpgss y dydd o'r blaen yn hys- bysu fod Dr. William Jones-Morris wedi cyrhaadd Montreal yn ddyogel. Y Cynghor Dinesig.—Cynhaiiwyd y cyfarfod misol nos Wener, Mr Jonathan Davies (y cadeiiydd) yn Hywyddu. Yr oedd hefyd yn bresenol; Dr. S. Grif- fith, Mri Morgan Joaes, David Evans, Robert Isaac, Robert McLean, David Morris, John Jones (clerc), a J. D. Lewis (arolygydd).3^iolchodd y Cadeirydd am y bleidlais a wydymdeiniltid basiwyd ag ef yn ci brofedigaeth o golli ei fam.—Y swm a gasglwyd yn ystod y mis dreth y dosbarth ydoedd 236p 3s Ic, a'r gweddiH. yn y bane 227p 5s 4?-Pcnodwyd Mr | Efobert Griffith. Saw Mill-terrace, i oleuo y dosbarth gogleddol yn ol 7p, a Mr Thomas Wniiams, Smith- street, y dosbarth deheuol yn ol wolaet'n Mr Roche, gohiri-wyd ystyriaeth adroddiad yr ar olygydd o berthynas i sefyllfa carthffosydd mo Jog.—Penodwyd pwyllgor i wneud ymchiri'iiad i gjrflwr a phris y Neuadd Drefol.—Darllenwy«J Mytliyr oddiwrth Mr Richard Hughes, ysgrifenydd Cwmm y Dwfr, yn hysbysu y Cynghor v byddis yn rhoddi terfyn ar y trefniadau presenol, ac y o ■4 15p yn cael ei wneud am ddwfr i lanhau y rheolydd, etc.—Ystvriwyd fod I5F 0 godiad yrr ormod, a phas- iwyd i gynyg lOp.
I PwlIlreJi.
PwlIlreJi. Ai-werthiant.—Yn y Tower Hotel, ddydd Mercher, cyaygiodd Mr John Williams Eferm Ty'nycae, Llan- gian, ar werth, ond fe'i tynwyd yn ol nad oedd y cynygiad uwchaf ond 1300p. Y Boddiad yn Mhorth Neigwl.—Bbren ddydd Uercher daeth Mr David Griffith, Bwlch-y-Rhiw, o hyd i gorph Griffith Jones, 27ain mlwydd oed, Bron- heulog, Rhiw, yr hwn a fu foddi ar y 23ain; o Awst tra yn pysgota. Y ruse y cydymdoimlad dyfnaf a phriod yr ymadawedig: LLYSYRYNADON. Cynhaiiwyd y llys hwn ddydd Mercher, gerbron Mr R. Carreg trn y gadair), Mr B; TL Ellis, Major O. J. Lloyd-Eva.ns, Dr. Griffith, Mr J. G. Jones, a. Mr J. T. Jones. Eisteddai y Prif-gwnstabl (y Milwriad Ruck) hefyd ar y Fainc. MEDDW TRA DAN OFAL CEFFYL A THROL. Cyhuddwyd Thomas Davies, Abererch, gan yr Heddgeidwad Pughe o fod yn feddw yn Abcrsoch tra- yn ngofal ceffyl a throl.—Ni wnaeth y diffynydd ei ymddangosiad, ond dirc/j^wj'd ef i 5s a,'r costau.— —Dirwywyd William Roberts, crydd, Llanengan, i gyffelyg swm am feddwdod.—Profwyd yr achos gan yr Heddgeidwad Rowlands. Daeth yr Heddgeid- wad John Eva.ns a chyhuddiad yn erbyn William Owen, LI ana-el haiarn. o fod yn feddw ac afreolus, ond taflwyd yr achos allan. TRWYDDEDOL.. Darllenodd yr Uch-arolygydd Jones ei adroddiad blynyddol fel y canlyn:—Y mae 65 o dari werthu diodydd meddwol yn y rhanbarth, ac un o honynt yn dal (grocer's licence. Cyfanswm y boblogaeth ydyw 20,733, a chyfartaledd tafarndai Jdyw un ar gyfer pob 318 o'r trigolion. Y mae 32 o blyfi yn y rhanbarth. a phymtheg heb yr un tafarn ynddynt. Fe awd yn erbyn un person trwyddedol yn ystod y f wyddj-n am roddi diod ii ddyn meddw, ond fe dyn- wyd yr achos yn ol. Awd yn erbyn 34 o bersonau am feddwdod yn ystod y flwyddyn, saf cynydd o ddau ar y llynedd—deuddeg yn y sir a 22 yn y fwrdeis- dref; cospwyd 32;. a taflwyd allan un. Yr oedd deg o'r rhai hyn yn estroniaid. Nifer v rhai a fl's- pwyd ydoedd un ar gyfer 609 o'r trigolion. Ni fu yr un achos o feddwi ar y Sabboth dan syHv yr hedd- geidwaid. Nid oes genyf unrhyw gwyn i'w wneud yn erbyn yr un tafarnwr am ddefnyddio drws y cefn i amcanion masnachol. Yr wyf wedi rhoddi rhybudd o wrthwynebiad i adnewyddiad trwydded y Black Lion Inn, Pwllheli, ac fe fydd i'r mater ddyfod ger eich bron heddyw. Y Cadeirydd Mae yn debyg eich bod yn ofalus na werthir diod i blant dan 13eg oed? Yr Uch-arolygydd Jones Ydym;ond'nid oes dim cwyn o'r fath yma. Y mae yrholl dafarndai wedi eu cario yn mlaen yn foddhaol.. Y SOUTH BEACH HOTEL. Gofynodd Mr A. Owen am adnewyddiad trwydded y South Beach Hotel; ar ran Mr W. HL Churton, Caer. Mr B. T. Ellis: Nid wyf yn meddwl ei fod yn iawn i roddi trwydded i dy nad ywyn agored. Dywedodd y Cadeirydd eu bod wedi caniatau y drwydded y llynedd.. Dywedoddd Mr Art-hen Owen fod yn debyg y caffai y ty ei osod, ond yr oedd ynfater difrifol iMr Churton os na chaniateid y drwydded.' Slywodd Mr B. T: Ellis fod y cais wedi ei wneud ar yr un tir y llynedd, ond ni chafodd y ty byth mol agor. Atebodd Mr Arthen Owen nad oedd' ef yn yr achos y llynedd. Ystyriai Major Lloyd-Evans maifHordd ddoethaf fyddai gohirio y mater, a chytunwyd a hyn. Y TOWER HOTEL. Gofynodd Mr Arthen Owen aX" fod y drwydded dros amser a ganiatawyd i Mrs Rachel Jones, y Tower's Hotel, a thros yr hon yr yrnddangosai ef, yn cael ei gadael: trosodd am bythefnos, a chaniata- wyd hyny. Y BLACK LION INN. Codai yr Uch-arolygydd Jones wrthwynebiad i drwydded y Black Lion Inn.. Efe a eglurodd mai trwydded am diwrnod oedd gan Mr Evans, a phe byddai ar drafaelwyr eisieu rhoddi i fyny yno, neu roddi ei geffynlau yn yr ystabl. ar y Sabboth, nis gallant, tra yr oedd yr ystabl yn cael ei gosod i bei-sonau lleol, ac yr oedd y rhai' hyn yn cael myned drwy ddrws y ffrynt i'r ystabl, ac o ganlyniad, ysr oedd yn anhawdd I i'r heddgeidwaid arolygu y ty yn briodol.—Addawodd Mr Evans wneud i ffwrdd a'r rhwystr yn v dyfodol trwy agor y 1 lidiart oedd yn arwain i'r ystabl, ac ar yr amod yma'fe adnewyddwyd y drwydded. FFORDD DDRWG. Dywedodd yr LTch-arolygydd Jones ei fod wedi derbyn adroddiad ga.n yr Heddgeidwad Rowlands am gyflwr drwg y ffordd fawr rthwng Mynytho, Llan- bedrog, a Llangian. Yr oedd ef (yr uch-arolygydd) wedi gweled y ffordd ei hun, a gallai ddyweyd ei bod yn ddrwg iawn, a'i gais ef oedd fod y Fainc yn can- iatau archeb i gymeryd gwys yn erbyn yr awdurdod- "u os na wneid rhywbeth yn mhen y mis.—-Cytunodd y Fainc i ganiatau hyn;
Tremadog.
Tremadog. Adgyweiriad yr' Eglwys.:—Y mae'r Eglwys fechan hon yn awr dan adgyweiriad, yr hon a adeiladwyd fel cyfleusdra ychwanegol i Eglwys y Plwyf (S. Cyn- haiarn) yn y flwyddyn 1805 ar fryn neu ynys fechan yn nghwr y dref. Gelwid y smotyn Ynys y Gwar- theg (Ox Island).. Adeiladwyd hi yn holiol ar daul yr enwog W. Alexander Madocks, yr hwn nid arbed- odd yr un gost y pryd hwnw, dan gyfarwyaayd arch- adeiladydd enwog o Lundain. Bwriadodd gyflenwi saith o glochdai yn y twr neu'r clochdy hardd a adeil- adodd yn 104 o droedfeddi. Trefn odd waddoliad iddi a chafodd: weithred Seneddol ami yn 1810, ond oher- wydd rhyw anghydwelediad gyda'r Esgol Magendy. I Ni roddVsyd y weithred Seneddol mewn grym, ac felly collodd y dref y darpariadau Eglwysig a fwriadasai ei sylfaenydd roddi i'r boblogaeth. Pwrcaaodd borth (entrance porch) i'r eglwys (yr hwn oedd o flaen eg- lwys medd rhai) am ganoedd o bunau, ac a'i gosododd yn y fynedfa o'r heol, yr hwn sydd yn tynu sylw pob dieithriaid oherwydd cyweinrwydd ei wneuthurwr. Cyn gorphen pobpeth a fwriadasai ei hadeiladydd, Mr Madocks, ymadawodd o'r wlad, ac felly ni bu gweinidogaeth oefydlog ynddi, hyd nes yr ysgarwyd Ynyscynhaiarn oddiwrth Griccieth. Cynhelid gwas- anaeth Seisnig drwy garedigrwydd rheithor Criccieth am 33ain mtynedd, ac yn awr gan fiber Ynyscyn- haiarn, mewn cysylltiad a S. Johns, Pontmadoc,gwaa- anaeth Cymraeg a Saesneg. Nid llawer a adgyweir- iwyd' arni er amser ei hagoriad yn 180S,heblaw rhoddi clock yn y Belfry yn 1842, a chlock yn 1856, lie ychydig weiiiantau oddimewn megys: Vestry Room, Seddau, etc. Nid oes dim tuagat gynal gwasanaeth' ynddi, ond cyfraniadau gwirfoddol, a thrwy fod gwas- anaethau St. John ac Ynyscynhaiam yn drymion ar y ficer mae'n anghenrheidiol cael oyoorhWtTadau syh. weddol i gynal yr achos eglwysig yit y plwyf gan nad ydyw trefniaeth sefydlog a elwir dfegwm y plwyf fawr fwy na chyflog ami i "artisan." Y mae ei ffenestri- wedi eu gwneud yn hardd o geitg- nadd a'i gwydro a phanelau plwm. Tybiwyd a disgwjdiwyd y buasai iyr adgyweiriad yn orphenedig a gynal gwasanaeth yn yr haf,ond disgwylir yn awr yr agorir hi tua chanol Medi. Mae'n beth i'w sylwi yr hyglod MadOeks wedi adeiladu yr eglwys hon yn agos i gan' mlynedli yn ol, a'i bod yn cael ei hadgyweirio yn adeg mar- wolaeth ei etifedd a'i wyr, Mb-F. A. Roche. Dywedar y Peryglorfardd Ellis Wyn o Wirfai wrth edryad'arni fel hvn: — "Enwoglawn yw'r well. eglwys,—-ar y graig- Fawr ei grym y gorpliwys Gorwych y deil ymgyrch dwys Holl uffern llu aphwys. Yr oedd Mr Madocksmed1 adeiladu Rectory- Hotisa gerllaw iddi, yr hwn a elwir yn awr Ty Naney, cwad ni roddwyd ef i berthyn: i'b Kglwys.
--.--__-Eoewen, ger Conwy.
Eoewen, ger Conwy. Boddiad Cyirou.Am unarddeg borett dydd Lhm, Awst 30ain, fel yr oedd gwr ieuanc (sengl) Mait tolwydd oed, o'r enw Mr W. WillianuBi 'itallt, Eg- lwys Bach, ger Lfenrwssk, yn gwneud ei; waith ar "stage" ar bont Kewydki Tsdycafn—drat). Afea Oonwy, rywfodd, yr hyn sydd! yn holiol ar^iysbys i bawb, syrthiodd i lawr i'r afon, uchder o tua deg Hath. Yr oedd yr afon y piryd yn fwy nag- arferol phwng y "tide" a'r llifogydd. Yr oedd anayw yn gweled y gwr ieuanc yrp yrnli»dd am ei fywyd yn y- dwfr, a phan yr oedd y eweh o Sawn ychydig kvwn iddo, gwelwyd ef yn myned i; law am y drydedd. waith, ac ni ddaeth i fynu mwy.. CWwyd ei gorph, tma. chwech o'r gloch yn yr hwyr. (.>ydymdeimlir yn fawr rieni, teulu. Rachgea o'r gymydogaeth bon ydoedd, m- wedi gweithio ar y bont newydtL dechreu, yr hyn sydd ers droa flwyddyn ymhML Ffair Gwartheg Roewen. — Fair hynod yw Roewijn.. Yn un peth y nsnae yn wo o'r rhai hYlll.tf ya ein gwlad. Mae. wedi ei sefydlu ers tu^ chan' aalyn- edd, meddai yr hen bo wrthyf. Peth arall, nid yw yn cynwys dim ar wetth ond gwartheg o waftanol arjsawdd as oedran. Fe ddywedir mai yn ffeiriau Roewen y bydd y busiych gorou a ddaw i unrhyw ttair yn Ngogledd Cymru. Bydd ynddi bob blwyddyn o 250 i 300 o'r da coraiog hob If air. Bydd yn dod iddi bob blwyddyn luaws mawr o borthmyn—rbai o bob cwr o Ogledd Cymru—o. Gorwen i Bwllheli a Chaer- gybi, etc. Ni pharha y ffair ond o wyth y boreu hyd 10.30. Yna gdlwch saethu ar hyd y pentref heb ofni brifo neb, yr oedd y pentref haner awr gynt nau gellir bron fyned trwy'r bob!. Clywais gan dri neu bedwar o amaethwyr parchus mai ffair lied slac yd" oedd: etc, dywedant fod y cytfan braidd wedi ea gwerthu, Dywedant wrthyf fod y prisiau yn rhesteg Iyn agos fel y canlyn —Bustych tair oed, o lip, i 13p 10a s bustycU dwyflwydd, ft i 10p; u-n^i^ q 5p i 7p heffrod da, o lip i 13p heffrod canolig, o 8p i lOp; swynogydd, o 9ji ii i lip. Byddai ffeiriau' Roewen yn llawer mwy poblogaidd, a llwyddianus, pe buasai ein hamaethwyr yn cadw eu hanifeiliaid hyd y ffair, yn He eu gwerthu adref a rhedeg a hwy i Arwerthiant Talycafn, etc. fel pe baent ar lwgu am dipyn o arian. Tea Party Caerhun Hall,—Dydd ag yr oedd plant ysgolion y Bwrdd Roewcn a Thalybont yn disgwyl yn bryderus am dano oedd dydd Gwener y 3ydd cyfisol, am mai dyma y dydd yr oeddynt i gael eu presantio a the a bara brith, etc.. gan Cyrnol a Mrs Gough,Caer- hun Hall. Cawn fod y wledd yn un ardderchog yn mhob ystyr. Yr oedd y danteithion (fel y galiesid disgwyl) yn y "first class quality." Cawn fod tua tliri chant wedi mwynhau o'r wledd rhwng y plant a rhai mewn oed. Y mae'n ymddangos fod y boneud- igion wedi gwahodd gymaint ag a ddymunai ddyfod o rieni y plant, lei yr oedd y wledd yn un lluosog dros ben. Wedi darfod gwledda a hyny mewn ysta- fehoedd helaeth a phrydferth yn y Palasdy Newydd, aeth y plant a'r bobl' ieuanc i un o feusydd cyfleus CaerhunHall i fyned trwy iuaws o wahanol chwareuon diniwed, a. hyny trwy redeg, neidio, etc. Cyn myned adref cafodd yr holl blant eu gwobrwyo ag oranges, buns, a gwahanol felusion. Ac yn ychwanegiad at yr holl bethau uchod, cyflogodd y boneddigion lot dda o German String Band i chwareu trwv ystod y prydnawn. Nid band cyffredin oeddynt, oblegid clywais hwy fy hun yn myned trwy Vv orthy is the Lamb" a "Halleluia Uiiorus" (Handel) yn splendid yn wir. Gwasantaethwyd yn y wIedel- gan wasanae,thyddion y Caerhun Hall, yn cael eu cyn- orthwyo gan foneddigesau gwahoddedig o'r gymyd- ogaeth. Wedi i'r Parch J. W. Roberts, rheithor, Caerhun, dalu y diolchiadau arferol, yn neiilduol felly i Cyrnol a Mrs Gough am eu caredigrwydd mawr tuagat blant y ddwy ysgol, ymwahanodd y dyrfa dan ganmawl y wledd a gawsant.—Llechidon.
Caernarfon-
Caernarfon- Pregeth Ymadawol.—Nos Sul, yn Eglwys Llan- beblig, prsgethodd yParch T. Llewelyn Williams, B.A.. ei bregeth ddiweddaf cyn ei ymadawiad i gymeryd gofal o fywoliaeth y Brithdir, Dolgellau. Yr oedd yn amlwg fod tori y cysylltiad yn un an- hawdd a gwelsom lawer o wynebau yn orchuddiedig a dagrau. Ustus yr Heddweh.—Dydd LIun, cymerodd ein cyd-drefwr parchus ac adna'byddus,Mr J. P. Gregory, ei sedd ar y Fainc Ynadol am y waith gyntaf. Marwolaethau.—Dydd Llun, yn Green Hank; Augusta-street, Llandudno, bu farw y wraig hynaws Mrs Elizabeth Jones, gweddw y diweddar Mr Ben- jamin Jones, (diweddar o South Penrallt.—Dydd Gwener, yn ei phreswylfed, yn 4, Mountain-street, Bangor, bu farw Mrs Ellen Jones, gweddw y diwedd- ar Mr Owen Jones, pork butcher, Hole-in-the-Wall- street. Yr oedd yn ferch i Mr Morgan Jones, Pant Cae HJaidd, Waenfawr. Mawr gydymdeimlir a'r teuluoedd trallodedig yn ue profedigaeth chwerw. Cau Dau o Dafarndai.—Dydd Llun, o flaen yr ynadon, gwrthwynebodd yr heddgeidwaid i adne- wyddiad trwyddedau y "Black Lion" a'r "Temper- ance Mawr," a Hwyddasant yn eu cais. Y Telephone.—Erbyn hyn y mae y dref wedi ei chysylltu a Bangor gyda'r telephone^ Bydd o hwyl- usdod anmhrisiadwy i fasnachwyr. Pleserdaith.—Dydd Iau talodd aelodau dosbarth Ysgol Sul y Cynghorydd Owen Evans, ymweliad ag ardal ramantus y Clogwyni amgylch y Pass. Treul- iwyd diwrnod difyr a llawen, a gwnaed perffaith gyfiawnder a'r trugareddau. Llwyddiant Angliyffredin.—Y mae Mr Henry Parry, Glan'rafon, Pontrug, wedi bod yn ryfeddol .> Iwyddianus yn y gwahanol arddangosfeydd diweddar. Llwyddod i sicrhau 55 o wobrwyon, o'r rhai y sicr- haodd 30 o brif wobrwyon. Cenhadaeth y Moiwyr.—Dydd Llun, yn y Guild Halt, cynhaiiwyd arwertiiiant ar wahanol nwyddau er budd y morwyr. Y n yr hwyr cynhaliwjrd cyng- herdd poblogaidd, a chaed amryw o ganeuon swynol a gafaelgar. Marw yn Mhell Oddicartref.—Drwg genym gofnodi am farwolaeth Mr Michael John Kenny. Bowling- Green, yr hyn a gymerodd Ie ar fwrdd y "Cambrian Queen," tra ar ei fordaith, ar yr Sfed I cyfisol, yn agos i Western Islands. Cladd- wyd ef y dyddi canlynol yn y mor. Yr oedd yn llanw swydd o steward ar y Hong, ac yn fawr ei barch gan yr oil dwy law. Nid oedd ond 25 mlwydd oed, yn .ail' fab i'r diweddar Mr Kenny, di- weddar o'r Market Vaults, a'r Prince of Wales Motel, Bangor. Mawr gydymdeimlir a'r teulu trallodus yn eu profedigaeth leni-ac annisgwyliadwy. Darganfod Cwch. — Dydd Mawrth crewyd cyffro trwy y dref fod cwch agored, heb neb ynddo, wedi cael ei ddarganfod yn agos i'r Belan. Ychydig cyn y darganfyddiad sylwia fod nwyddau yn perthyn i forwriaeth yn nofio ar wyneb y mor yn agos i'r Dock. Caed allan yn yr ■ hwyr mae bad yn perthyn i Lan- aelhaiarn ydoedd,. ac ei fod wedi tori oddiwrth ei angor. Pan y deallwyd y dirgelwch yr oedd llawen- ydd y canoedd yn fawr. Y Circus.—Pryduawn a nos Wener, bu circus fyd- adnabyddus Ginnett's yn perfformio yn yr Oval. Daeth oddeutu taiirmil o bobl yn nghyd yn yr hwyr, ac yr oedd yn amhvg fod yr oil wedi eu llwyr fodd- hau. Cymdeithas < Genii,adol yr Kglwvs.- -Cynhaiiwyd cyfarfod blynyddoi y gymdeithas hon yn' y -Guild; Hall nos Y siaradwyr oeddynt yr Esgob rOlu- 'wole (Bishop of Western-Equatorial Africa), a'r Parch Morris Roberts, Penmachno. Marwolaeth.—Gyda gofid dwys y mae genym i ■ gcf'nodL am ,faœwolaeith ein diweddar gyd-drefwr parchus Mr John Parry, o'r "Seiont Lima Works," yr hyn a gymerodd le yn ei breswylfod dydd Iau,;yn- Ndw-street, yn; 72 mlwydd oed. Adnabyddid' yr»- ymadawedig fell tin o fasnachwyr mwyaf blaenllaw-y fro fel masnachydd calch. Mawr gydjindeimliir gyrHi Mr John Parry, yr unig fab sydd yn aros ar ei