Y Clorianydd

Rhys Dafydd Sy'n D'eyd— Foci to ar Farchnad Llangefni. I dak o ferched ieuaiine anghofie bypy ddydd Iau. Fod y parasol coch yn tynu sylw. Y bydd y "Market Inspector" ynoodi cein iog ar bawb o hyni allan am deLangos parasols yn y .farchnad. Pod pobl Ehosfawr, -wrth fyned adref o Langefni ddydd Ian, yn methu jkall betn oedd^ wedi tywallt siwgr hyd y ffordd. Mai tro gwael oedd iddo ddisgyn o'r car yn ymyl pen y srwraai. Ily gw-r wneud ymdrech fawr i'w adhub. Mai siwgr grot a dima'r ddeubwys ydoedd. Fod rhyw ddaffroad oarwrol wedi cymeryd lie yn Oerrigceinwen. Fod y merched yn cordcled allan yn llii- oedd. Mai camgymeriad doniol wnaeth. y beirniad cerddorol hwnw pan ddywedodd fod "cariad- aeth" lawer ar ol yn edn mysglo Mai "caniadaeth" oedd yn ei feddwl. Na fuasai wedi camgymieryd o gwbl wrth ddweyd fod "cariadaeth" lawer ar y blaen yn yr arda.1 heno. Mai dyma fel y canodd Rhydfab i Mr R. J. Thomas, Llywydd Oyfarfod Qystadleuol Xil anrtryddlad: Cyd-darwn i'n eadeirycld-hwre fawrtr Oreu fu trwy'n broycld; Urddol yw ihardda lywydd, Gwr o Fon i'w garu fydd. Now., sir, we're very sorry—too poor To pay you in money As we part we'll cheer hearty For a friend so fair and free. Y buasai yn harddach i ferch y blaencrr 'fyn'd i'r capel ax y Sul na myned i reidio "bike" a rhwystro i eraill hlefyd fyned i le o addoliad. Y dylai ddysigju y pedwerydd gorchymyn. Mail lie prysur iawn oedd ardal e- <2 • ddechreu yr wythnos. Fod y metrched ifanc wedi codi yn gynt na'r haul o lawler. Mai chap a show C oedd yn pwyso ar • en meddwl. Fod un mor ibrysur ar ei 'farch nes oedd foron yn anweledig yma. Oeffyl iawn ydi. ewylly S. Fod y feroh ifanc hono wedi dyfod adTéf. Mai; ;lIe handi yw cil drws y llofft i wel'd pobl yn dyfod o'r oapel. Os na bydd idd i) ddiwygio y byddis yn .agor ,y drws y tro nesaf. Nad ydoedd arddangosfa "Buffalo Bill," et mar dda., yn ddim i w chydmaru a'r sl.].Ow ;<aig sydd i'w gweleil mown pentref neitldnol ;yn ddyddiol. Fod gweled rhai o'x swiells yma ar y ffordd yn ddigon a gwneud i ddyn feddwl fod holl siopau jewellery, mfiiners, a dressmakers,' ■ wedi codi allan i gerdded y ffyrdd. Y caiff piJlWb weleoél y "shows" yma am iddim, gan mai dyma y- nesai peth a gostiøcld, id d y n t'. h Fod. ystafell neilld«6i yn yr ardal wedi ..c-ael ei llogii i roddi gwac^-i ar ddysgu yr ialth *fiaeson#ieg. Y taer ddymuniir ar, y rhai hoffiant ddud yno aiti weirs, mor amiagy gallont, am fod: yr 'iaith yma yn- bmdr iawn -^anddynt. Iddo dalu ymv eliad a 2 n nos Lun kulg,ivyn. Fod yno liwyl son fod y-cor wedi eiixli. Iddo -wqlej un a gplwg p.r siomedig arna. Mai yr achos o kvny oedd-.nad oedd ef wedi l ei ddvmuniad gyda gbwg ar yr hyn; ddywedodd y beirniaid- Ei fod wedi dweyd ei fod sera fyned i feirn- iadu i'r tgylchwyl lenyddol rwaf. Nad cedd y papyr oedd gaaiddo yn Ll-. yn ddigon iiiawr i iiwcli au" y 'or! ibuddugol i lbwr. Mai un o arwyddion. sicraf g* law yn L'an- gyfni vw gw-eJe<i y drol dd-wr alfcm. Fod" y pistyU "up above" yn 'i 'led debyg gywiefryd yf lhiki-t" boib gmser. Mai hen dro i'r ilanc hwnw ym. Njgilia^rgybj garu /£r)' fc-rqh ieuanc hono a fpita yn "en- j gagfrd" i un arall i ffwrdd. Fod .yinddygiad y llaiictt'U yn y "be l': y nos fruliau yn bur anweddas, a bod ^u g yn wsuetjJi fyth- Y bydcLai yn well i Counc^ Oaei^>i edtrycli adnef yzt gynt dgyweitt,3 ei I'drf,ins" "1n alf"ac a Thedt-g i la,wry dwfr, a hwnw mor dda.

YMIN"BI-JAID A '.BUFFAJLO BlIflj. Anwyl &f-Y;r; OE.dd am i bentref yn !\pn yn Hawn Jfwdan y diwraod yr ordd y "siow" fawir Yll, Afalig-or, ac Y-r oedd pcntrcf A in1 well a'r <*y lofc! yr un modd. Ainl i iv as a morwyn wedi codi yn gyut nag .&,rfer y W-reu hwauv er fod arnryw o iMKynt wedi bod ar eu traed y noson eynt nes yn Iwyr iawn yn siafrad irn trefnu tmlal'u gdydd, ac yn ,g>vledda a.r ac T' Mawvmydd .oeddym- yn ddis- -y mw.nhad ar y :gws,l vranooth. \r**> k 'bod yn sIisiTO jiarwyn y ffoma honof oael swyljoJ a <*»paJ1 daetJl hi 'T CMI cMuataa, dyna sai hysbys»a ei boa weui ear- Jle bu ll^ydd .mawr, » 1'™^ wd(i y -tnef • i wneiid pobpeth yn _oTy. „ on ^orwyn yn. y stesion o'i tmra tja>n „]'0(1 tovnjed i andspaith; ond aTtna yn fcjdy^ ao i fown a hw:y i'r cetbff era.i'1'1- Yr oedoJ y trern. yn costio 2 s 6c, hynv fc aetli yn agos i gant o Amlwc. • cylch. Rhowch t)d pob un yn gwa^io aral.l yn ystod y dydd—iac y wa,e h^niy yij ddigon bychan am fyned i'r "show" a cliaeJ bwyd, fel-v fe galodd "Buffalo Bill" oddeu. tu pum' punt ar hugain o Amlwch. Yr wyf yn sicr fod ami i "bill" arall wedi gorfod di- oddef oherm-ydd hyny. Win y mae hyn yn djog, ond pa waeth gan rai pobl pwy data eu I dyledion os c'ant hwy fvi-ynhad, a myn'd c gwmpa,s ar gost pcbl eraill Nid yn unig, o Amlwch, ond yr oedd pobl yn myn'd o bob pentre' ac anlal, a phobl eraill yn dioddef mewn canlyniad. Yi, w-vf yn methu deall yr awydd eydd mewn pobl am grwydro, os na fydd eu hamgylchiadiau yn caniatau id<iynt > ond y mae yn ffaith nJai y bobl fwyaf ,eru dyled sydd yn fwyaJ awyddus i hyny, a I!unis&nt es- gusodioij lawer rhag talu eu dyledion. Wedi yr holl cost a thrafferth beth gdwyd ya Iayt- gor? Dim ond ffwdan, yn 01, yr hyn a glyw. ais. Yr wyf yn ysgrifenu dipya yn gryf, Rhys anwyl, ond y mae yn bryd i rhywun w-nu-,I.a. Yr wyf yn ddiolchgar fy mod wedi gaJlu ltwyddo i gadw y te>ulu yma gartref i gyd y diwrnod hwnw, a gwnaf fy ngoreu ar ibob adeg1 i wneud hyny, a byddai yn fwy (gonest mewn eraill i wneud yr un peth. 0 DAN Y SAEN.

Mmvolaeth. Mary Lewis. Sladth wy&nos yn ol yr oieddym yn cofnodi hanes damwain gyfarfyddodd yr hen chwaer Mary Lewis, Neuadd Wen, Penfcre Berw, sef syrthio wrth godi o'i gwely a thori asgwrn yn ei chlun. Gan ei bod yn 95 mlwydd etl, yr oeddym yn datgian ofn y byddai y loes yn or mod iddi ei dal. Felly y bu: foreu Gwener diweddaf dyigwyd oes Mary Lefwis i derfyn. Gweddw ydoedd i; Hugh Lewis, blaenoa* gyda r M.O., ac un o ragorolion y ddaear. Yn y ty y bu faxw y magwyd hi. Yr oedd ei fchad (William Thomas) yn ngwasanaeth Mr Holland Griffith, Plas Berw (taid Arglwyddes Reade), ac yn gofalu am y clelirw gedwid gan. y bonedd- wr hwnw. Nid oedd neb mor ddifyr ei sgwrs a'r hen wra,ig, ac yr oedd ganddi ystor o han- esioin am then deuluoedd a digwyddiadau a,rdal Blerw. Yr oedd yn aelod o Gapel Pteaisarn, ac yn dra ffyddlon a melus ei phrofiad tra y gallodd ddilyn. Oymer yr angladd le birydnawn Gwener, am ddau o'r gloch, a chan ei fod yn un cyhoeddus, diau y daw 1 lawer i dalu y gymwynas olaf i MfIJry Lewis. Yn meddrod ei giwr yn Eiglwys Ilio y Gaerwen y cleddir ei gweddillion.

Uudeb Ysgolion Annibynwyr Mon. DOSBAJR.TH OAEltGYBT. OynhaHiiwyd cymanfa fiynddl yr undeb uxxhod yn y dosbarth hwn brydnawn Sul di- weddaf yn Nghapel Mount Pleasant. Daetli cynulliad lluosog yn ngliyd, a chafwyd un o'r ayfarfodydd goreu a gafwyd eto CTT sefydliad yr undeb. Yn absenoldeb Mr Hugh Bvans, Bryniau Llygaid, y ilywydd penodedig, cym- erwyd y gadair gan Mr R. Mon Williams. Arweiniwyd y carni gan Afir Trevor Hughes, a holwyd y plant gan Mr Harper, Trefengan. Gwiasanaethwyd wrth yr offeryn igan Miss Annie Thomas, Utica House. Oyflwynwyd y tystysgrifau gan y Parchn. R. P. Williams, E. B. Jones, William Griffith, Mri R. J. Jones, Regent Housie, a John Roberts, Sea View. Yr ysgrifenydd am y flwyddyn ydoedd Mr Owen Jones, Gilbert-street, a gwnajetb ei waith yn rhagorol. Ar ddiwedd y oyfarfod, cyfeiriodd y Llynvydd at absenolddb y brawd ffyddlon Mr John Thomas, Utica House, o r grymanfa eleni, olierwydd afiechyd. Y mae Mr Thomas wedi bod yn un o gefnogwyr mwyat selog y gvmanfa ei- ei ohychwyniad, ae wedi gwnmd. llawer er dyrtehjafiad ,oaniadae.-h y oysegr yn y sir. Ar gynygiad y Parch R T. Williams, yn caol ei eilio gan y Parch E. B. Jones, pasiwyd pleidlais o ydymdeimlad a Mr Thomas yn ei wateledd. Da genym ddeall ei fod yn gwella yn dda. Wele restr o enwau, y rhai a enillasant dystysgrifau — TAIBIERNALGL NEWYDD. Bosbao-th I. (pi ant, 0 dan 12eg oed).—lorwerth Taniymaria,n Roberts, Peary Hughes, Tudor Griffiths, Bobbie Roberts, John Roberts, II. P. Williams, Bobbie Hughes, 01wen Griffiths, Amnie M. Hughes, Martha Ann Parry, n. E. Williiams, John C. Hughes, IClssia Roberts, Lewis Hughes, 01 ga Hughes, John Pairry, .a. H. Williams. Arholwr Dosbarth 1. ydoedd Mr David Morgan^ Dosbarth II. ("Hanes Josuah").—William Hught's, 27 allan o 110. MOUNT PLEASANT. Dosbarth I. ("Hanes Icsu Grist"). on, 1 Amy Roberts, Katie Hughes, Myfanwy Owen, "Katie Rowlands, Ellen Jane Jones, Maggie Jane EH-ans, Annte Hkiglues, Maxty Eivans, Robert R. Roberts, Rughie Hughes, John T. Roberts, John T. Reyndlds, Robert Wrench, William Griffith, Enodh Williams, Benjamin Parry, a Willie Parsons. S&fon 2: Maggie Owen,' Lizzie Roberta, Maiggie Williams, Jennie Rees, Louisa Parry, Richard'O. EVans, Ridltard Levtis, Owen W. Williams, John p" Tcte Williams, a HIu:h Lewis Hughes. ie Salon 3: Hugh Jones, Mary Ellen Rees, riÏe Hushes. Annie ETATIS, Mary L. Jones, M To-rik-,s, q,,i y A. Parry, Maggie Parry, Lixzie Griffiths, a Jennie Wrench. Saion IJ.: Wm. H- Roberta, John Pai-ry, Willie F. Par- sers, Wiilie Ba^es, Owen Williams, Wm. J. JHw^bes, John -Rowla.nds, bggieENans, Nellie Roberts, Gwladys Griffiths, ac Annie E. Roberts. Kafon &: Richard T. Roberts a Richard yLl. Hughes. Yr arSfetolwr ydoedd Mr I^Dosb"arfch II- ("Banes Joeu^l?').—Poily Owen, 75 allan o 110; Jennie Owen, .5; a Vellie Roberts, 79. Dosterlli IK. (o ltog i 21am ^) ^-Richard K Jones 48 allan o M); Cissie W illiams, 46 Eti*el M. Williams, 45; Mary B. Harper, 37 Thomas Jones. 22; a Mag^e Dosbartk IV. <pob o,d>Mrs Island, 82 allan ,o 140 a Miss A, X Wilham.^ 79. I TABERNiVCIi. Dosbarth l.<S«£onl' Robert tarns, John Williams, Richard .Mourns, Alfred Row- lands, Robert Bvans, Joseph Pritehard, Hugh Hiahieis, Willio Griffith, Gwennie Jones, E. Roberts, Katie Abbit, Maggie L. Williams. Alb,crc,ie Williams, Safcali Jones, Lizzie I lercp, Katie A Hughes, Jetnixic Williams, Bavfara ?M liloyd, Miriam Pierce, a Maggie J Thomas. vSafon 2: Jano EvanS, EVa Griffith, Nellie bit, Lizzie M. Jones, Oissie Williams Gwe«- nie Roberts. Mary 0. Hugttes, Rosy Robert,. Mebel Williams, Polly Williams, Oissie Lloyd, Lkzie Williams, John Hughes, vY.Hi- D. Iloyd, Thomas Evans, Rwhard Hughes, a p'iobard J. Williams. Safon 3 l^iggie L- Williams. Nellie Evans, Jennie Walhan.s FamJT M Roberts, Annie Pritcha,rd, ijixpit ,T. 31 ary Williams, Ellen Pritehar-l, Thomas Hugh ilnq li Thomas, Willie Huighes Richard Jolm M. Jones, James Abbit, Robert Robei t,^ Howell Jones. Willie Williams, a Richard *1. H u¡qhes. Safon 4: Owen Thomas, Lizzie W; liams, Elizabeth E. Evans, Jane E. Willi;-i-nis. Mary Pritchard, Ada Rose Owen, WillKiri Thomas, Robert Jones, Willie Abbit, William Pritehard, Percy Williams, a Wm, J. Groo, Jones, L. A. Hughes, Maggie Pritehard, ac Saion 5: Ceri Jones, Annie Pritehard, Emily Agnes Williams. Yr atrholwr ydoedd ^Lr li. J. Jones, Regent House. Dosbarth II. ("Hanes Josuah").-—Gwyneth O. Owen, 99 allan o 110. Dosbarth IH. (o 16eg i 21ain oed).—<-wen Richard Jones, 99 allan o 120; Owen J. Thomas, 74. Enillodd nifer fawr dystysgrifau yn arhohad y tonne sol-ffa, a chyhoeddir eu henwau eto.

Digwyddiad Torcalomis yn Nghaer- rarfon, MERCH IEUANO YN MARW AR YR HEOL. Y TRENGHOLIAB. Piydiiawn ddydd Ma with, yn y NemuM Sirol, gjerbrcwi Mr A. Bodvel Roberts, v dirpi-wy-ga-mier, cyithaliwyd Üenlholiad ar gerph y fercli ieuano mchodi Tystiodd Ellen Hugta'S, New-street, perthynas i'r drancedijg, eu bod eu dwyoedd yn y Pavilion yn. y prydnawiv. Nid oedd y (iriiieedig wedi ei dyclixyn o gwbl. Tystiodd Cliarles Sfeynxrar ei fod yn Eastgate- streot oddeutui saith o'r g-loch nos Lun, pan y sylw- ar y drancedig yn syrtliio. Cododd hi i fyny, a s^Hrarodd1 ei bod mewn llewyg. Aeth etf ac eraill a hi i fasniachdy gerllaw. Yr oedd yn liollol lonydd Tystiodd Dr. G. R Griffith iddo gael ei alw a,t y fercli ieuanc yn matnachdy Miss Humphreys oddeutu saith o'r gioch noo Lun. Eisteeidai mewn cadair, av-, i bob ymddangosiad yn faxw. Oeisiwyd focle.ilill ei bywyd trwy fodd ion celfyddydol, ood yr oil yn ofer. Dydd Mawrth aeth i'r marw-dy, aic archwil- iodd y oorph, a eliafodd ei fod wedi ei faiethu yn dda. Nid' oedd olion afiechyd arno, oind yn vnig yr oedd'briw ar y rud'd o dain y Tlygad, a aolioswyd pan y dajfu. iddi gwympo. Tybiai ef mai net-hiaiit sydyn y iplcvii, oedd yr achos o'i nwwolaeth. Dychwelwyd rheithfarn yn unol a'r dystioJaeth feddiygol, a phasiodd y rheithwyr bleidlais o gyd- ymdeirnlad gyda theulii yr eneth ieuanc, yr lien oedd odSdetttu -28 mlwydd oed.

COLOFN DIRWEST. Y mue'r tywydd. poeth presenol yn achlysur temtasiwn i lawer fyned i "dori eu syched" tiwy yfed y ddiod a feddwa. Rhyfedd na dhredai pobl bellach nad ydyw gfwirod a chwrw yn tori eu syched o gwbl. Gwir ei fod yn lladd yr ymdeimlad o'r syched ynddynt am y fun- njdi; ond y mae gwahlaniaeth maxvr rhiwng hyny a lladd y syched. Mlath a barlys ysbeidiol yw meddwdod. Pan inae dyn yn feddw iawn" y mae hollranau ei gorph ei ymenydd, ei goes- au, a'i dafod, -c-te.-mewn math o barlysiad. Ac fel y mae o-xaddau mewn meddwdod, lhaid fod graddau yn y parlys achosir ganddo. Y mae cynheddfau y cei-ph mor fyw-mor "sen- sitivo"-i bob ojffyrddiad fel mai naturiol yw criedu y gall un gwydriad effeithio ar yr er- migau eidilil sydd yn ngeaiau a chylla dyn, nes peri iddo giolli y igallu i iawnfarnu ei eis- ieiu am y foment. Ond y gwirioinedd ydyw, fod y igwirf yn angerddoli y syched a pho fwyaf yfir. y tywydd sych yma mwy- af oil fydd y wane a lleial oil fydd gallu y dyn i wrthsefyll y demtasiwn i yfed. Pan oodd ein milwyr ym teithio i Gooonassle i ryddhau "truenusion teyrn Ashantee," dy- wedai Dr. Hynrey ei fod yn cyme-ryd ydiyditg: wirod air y cyntaf gan deimlo fod ei Hinder yn llai "Teimlwn yn well o lawer," meddati, "ond fel yr oeddwn yn parhau i deithio, ac effaith gyntaf y gwiirf yn eilio ymaith teimlwn yn .amlwg yn llai galluog i gerdded, a deuai y lludded yn fwy angerddol, yn gymaint felly fel na byddwn byth yn cymeryd y dyferyn lleiaf o wirod yn ystod y daith tab yn waistad ofidio o'i herwydd." Dywedai y Rhingyll Per- rin ar yr un daith fod y meddy'gon ar ddau neu dri o achlysuron wedi rhoddi iddo wirod- ydd, effaith pa nai oedd yn adfywiol am chwar- ter awir, ond ar ol hyny yr oedd yn llawer mwy diffygiol nag o'r blaen. Gclygfa resynus oedd yr un gefais yn hwyr biydnawin Sadwrn: dall1 o weithwyr y "fly giang" wedi ymdroi i yfed yn rliywlie ac yn ceisio myned tua clhartref. Wedi bod am wythnos yn v c^vres mawr yn gweithio vn galed, dyrna'r ddau yn igwncud eu hunain yn wirion o feddw. Buasai yn gywilydd gan un o lionynt ymddangos fel y gymai pe'n sobr. Gobeithiaf nad oedd yn meddwl fy mod i yn ei wawdio pan yn ei basio. Na, giesynwn yn hytrach weled dyn ieuanc, cryf fel efe yn cam- gymeiyd y ifordd gymaint. Y ma;r haf wedi tynu dirwestwyr Llangefni allan. En ganddynt gyfarfod ar y sgwar nos Sul, dan lvwyddiaeth Mr R Davies, Ysgol y Ewrdd, ac efe a'r Parch R. W. Roberts (jed I yn siarad. Aaroddodd Louisa Griffith hefyd. Yr oedd myn'd da ar y canu dan law Mr David Jones (TVn'rodyn). Yn$Sjheml Cuhejyn (LljaneMchymedd) nos tie,s Fa,wrth diweddaf, bu y Brawd Owen Hughes, Wilpol, yn traddodi anerchiad ar Nod wedd.- icn yr Oes." Dvwedir fod ei sylwadau yn rhagorol. Hefyd, bu y Brawd William Owen yn canu, a'r Chwaer Jane Rowlands, Hafod-v- myn, yn adtrojd. Llywyddwyd gan y Pardl Robert Thomas. Y mae y daflen ganlynol yn dangos nifer y ti-wyddedatu wrtliodNN-vd y flwyddyn lion —(1) Trwyddedau llawn, (2) tai cwrw, (3) trwydd- .4,tl q -11 111-1 -(4) cvfanrif. w- -_U] I (1). (2). (3). (4). ,Siroedd Lloegr 138 48 15 201 .f^iroiedd Qymru 80 4 84 !Half -siroed*l .218 52 15 285 T'pefi- I do egr 163 99 58 320 Trefl Cymru 33 1 34 TMrdretfi 195 100 68 354 Cyfartrif Lloegr a Cliymru 414 152 7 C09 Fei](ly, -639 yw'r nifer -wrthodwyd. Gtwnaed apel yn achos 341 o honynt, ao o'r rhai 'hyny y miae 311 helb en penderfynu eto. O'r 639 uefeod, gv.Tthodwyd 220 am nad oedd an<gn am dasynt, ac am y rheswm hwnw gyda rhesymau erAill ygwrthodwyd 201, tria y !w'rthodwyd 218 am '"resvHsau eraill" yn unig. Y Parch E. K. Jones, Iirymbo, ysgrifeny-d;i dirwestol "Undeb Bedyddwyr Oymru, yn ei ad- roddiad am Sir Fun, a ddywed:—Y mae yr achos dirwestol yn cael sylw mawr gaji bob enwad yn SiT Fon'. Nid. oes sir yn Nghymiu fedr ddaaagps gwell canlyniad mi i'r ymdrech ion diweddaf i leilhau nifer y ta&rndai. GweitSt- ia y gymrleithas sirol yn gyson ac aiddgar. Nid yw y BecJyddwyr #ycluvaith yn ol o gymeryd eu rhan o'r clyledswyddau yn y pwylligoraxi a'r llysoedai. Am Gymanfa Bedyddwyr y sir, '11S gelLir cSweyd "ei bod wedi gwneud gwa,ith mawr hyd pi hyru Un pwyllgor sydd ganddi ar gyfer yr Ysgol Shil a Dirwest. ICIeir per- thjvnas agos yn ddiaa rhwng y dda.u achos, ond geilw am waith called iawn oddiar ddwy- lalw uin pwyllgi>r, cyn y gellir gwnctid cytiawn- der ;/¡.'r ddau. Y peurygl yw i'r naill atafaelu lioH "«yl.w ia bn-dfrydedd y lurodyr, a:c i'r Hall i ollVng aa- ei gyt Ymgeisiodd y pwyllgor at betiiau mawrion y llyixld dros ddirwesf, yn y -gurf o gasgdu ystadegau, onrl teimlani yn anfoddion ar eu llwyddiasit hyd yn hyn. Oeisiwyd cael gwybod y niifer o \veinido2k.u a diaconiaidooddynt yn ddirwest- wy.r, nifer a. ne<rtli y Gobeithluoedd, natar y .gwin a ddefsiydd iwyd. ar fwidd y Cymun, &,tc.. and YiJi ddyeiiwelwyd y eyfrifon oddiwrth yr hold eglwysi. Ydiydig o we'rth sydd i ystid- egjau angbyflaftyn an' y garen. Nid oes ond rvnyg ujvwiaith ,eto. tin arwydd o ddaioni yn$ yw fod dimeisfc yn hynod boblogaidd yn pe er y cynhadleddau yno. Ni choir cryfacih pender iyni,adau mewn odid. i gymanfa yn y wlad. Y mae y trydan yna, ac nid oes eisieu ond ei droi :yn dan, yn (-,I,eun.; an yn nerth symudol Ys^rlifenydd gweithgar y Pwylkor Dirwestol yn Mon yw y Briawd H. C. Parry, Llanerchy- medd. » • Oynhaliwyd cyfarfodydd blynyddol Uwoh Exif Demi Cyroru yn Madiirgallt, Ystraiy- fodwg, Cwm Rhondda, dydd Llun, Mawrth, ia Mercher, yr wythnos ddiweddaf. Yr oedd y cynrj-chiolwyr canlynol yn bresenol o Sir Fon: Parch J. Mills Jones, a'im Brodyr Hugh Ro- berts a H. C. Parry, Llanerchymedd; a'r Brodyr Thomas Evans a Pierce Williams, Giaerwen. Yn y cyfai-fod cyntaf yr oedd deg o ddirprwyaethau i groesawu yr U.D. Yr oedd hyn nos Lun. Dydd Mawrth bu dau eisteddiad, a gorymdaith fawr yn yr hwyr. A dydd Meroher caed eistieddiad pellach a gor- ymdaith. Yr oedd U.B.D. y Byd (Br. Joseph MaLins) yn bretsenol; hefyd Maer Claerdydd, (Oochfarf), Plenydd, etc. Llywyddid y gweith- rediadau oil gan yr U.B.D. Parch Thomas Rees Evans, Llanwrtyd. Y mae genym i tongyfarch y Parch J. Mills ly Jones ar ei etholiad yn U. Gaplan. Y swydd ogion am y flwyddyn ddyfodol ydynt y uhai oanfcynol. Gorseddwyd hwynt g'an y D. W. D. U. D., LI efw Wynne, Birkenhead — U. Brif Demlydd, Parch Rees Evans, Llano wrtyd U. Gynjg., Pardh John Williams, Aber- fgwynfi; U.A. Etslnoliadol, Borawd LeHvis Ro- berts, Boo tie; C.U.B.D., Pairch H. J. Wil- liams (Plenydd}; U.A.T.P., Brawd D. ap Mor- gan, Tonyrefail U. Ysg., O. N. Jones, Gwyddonfa, Pwllheli U. Drys., Oadben G. B. Thomas, Claemiairfon; U.G. Demlyddets, ilrs Owen, Llwynpia; U. Gaplan, Parch J. Mills Jones, Llanerchymedd; U. Ringyll, E. Jones, Caerdydd; U. Ysg. Oyff., Yaughan J om's, Leirpwl j T.; W. Lewis, Alltwiem, U. Wyliedydd; D. Powell, Llanelli, U. Borth- or; Mrs Griffith, Penygroes. U. Is-Ringyll a W. H. Davies, Ffestiniog., U. Negiesydd. Yn y cyfasrfod cyhoeddus, yn yr hwyr, siaradwyd gan Mr E. Thomas (Oochfarf), Maer Oaerdydd y Parch Rees Evans, Plenydd, a Miss Evans, Caernarfon, yn Gymraeg; a chan y Mri Leif Jones, M.A., a Joseph Malins, yn Saesneg. GVelixoddiw:rth yr uchod fod Temlyddiaeth yn allii cryf yn Nghymru eto. Golyga. gryn sel ar ran neb o Sir Fon i fyned i gfwrr ai'ail. Oymru, a diau y bydd ein Is-Demlau yn gwerthfawrogi eu llafur.

Arglwydd Salisbury yn Wael. Adroddir fod Arglwydd Salisbury yn wael ei iechyd iddo gymeryd anwyd trwm ddech- l'eu yr wythnos ddiweddaf, a gorfod cadw yn i vstafell y dyddiau canlynol. Gohebvdd o Hatfield, yn peliebru ddydd Sadwm diweddaf, a hyshy-sai fod y bwdetin swyddogol a ganlyn wedi ei gydioeddi am ddeg o'r gloch foreu Sadwrn: "Mae Arglwydd Salisbury yn gwella oddiwrtih yr anwyd. Oafodd noswaith pur dda., ac mae yn well boreu heddyw."

Arwerthiadau Dyfodol. If GWKLER EIN COLOFNAU HYSBYSIADOL. June llth.-Sale of Eryl Mor and Hafod, Penmaen- mawr.—Mr F. A. Dew. June 11th.—Sale of Furniture, Dolwen, Llanfaglan, near Carnarvon.—Messrs E. H. Owen and Son. June 12th.-Sale of Property a.t Llanrwsfc.—Mr F. A. Dew. June 15th.—Sale of The Chestnuts Qolwyn Bay.— Mr F. A. Dew. June 17th.—3a. e of the Star Hotel, Bangor. -.Nlessr, Pritehard and! Porter. June 17th. Sa.le of Tyddyn Bach and Tyddyn Bach Isa', Pentir. Messrs Pritchard and Porter. June 17th.—Sale of Property at Bangor. -Nfessrs J. Pritehard and Porter. June 17th.—Sale of Property at Bangor.—Messrs Pritchardi and Porter. June 19th.—-Sale of Penrhos Lodge Colwyi Bay.— Mr F. A. Dtew. June 20th.&-ile, of Property at Amlwch.—Mr A. E. Bieknell. June 22nd.—Sale of Stock at Menai Bridge Smith- field.—Messrs Pritehard and Porter. June 26th.—Sale of Property at Oolwyn Bay.—Mr F. A. Dew. June 26th.—Sale of Property at Bangor.—Mr A. E. BiekneJl. June 23rd.—Sale at Brynllvvyd, Llanidan.—Messrs J. Pritehard and Porter. July 3rd.—Sale of Property at Llandudno.—Mr T. W. Griffith. July 4th.—Sale of the Marine Hotel, Holyhead.— Messrs W. Dew and Son\ July 7th.—Sa^e of Furniture, Southernwood, Wood- hill-road, Golwyn Bay.—Mr F. A. Dew. At an Early Date.—'Sale of Effects at the Rectory, Llanflaetlilu.—Mr H. Parry Jones. Early in July.—Sale of Pedigree Welsh Black Cattle, etc., at Hafodunos, TJangemiew. — Messrs Robert and Rogers Jones. End of.July.—Sale of Glanaethwy. near Bailg-OT.- Messrs J. Pritehard and Porter. During Summer.—Sale of Properties in Carnarvon- shire and Anglesey.—Messrs W. Dew and Son. During Summer.—Sale of Hen-ddol Farm and' Cot- tage. Fail bourne, near Barmouth. — Messrs W. Dew and Son.

Ei Arbed gan ei Feibl. YSTORI HYNOD OYMRO. Ystori ryfe-i I ydyw eiddo Mr David J mes. c/wedthi\vv flca i Cymreig, Y mae Mr Jon. wedi trigo am chwarter canrif yn Morriston, Deheu Cymru, ac y mae ei breswylfod arhyn o bryd yn 38a Bush-road, Old Bridge. Nid (edd dj 'I byd -113-nol yn ei fywyd, ond un di- \rniod deehrenjidd grynu, a'r foment n^af syrthiodd i lav. r yn anymwybodol Cymer'.vy:] rt gartref, pryi y ".anfjddwyd ei fod wedi F: Iwyr barlysu. Bu yn gorwedd yn ei wely wythno an yn lioliol analluog i slaarad 11-4 symud, ac air- bymtheng mlynedd bu yn di- oddef yn ddiobaith. Gwariodd yr oil o'r arian a enilliasai, fel nad oedd ganddo yn y diw<edd arian i brynu ffysigwriaeth. F'el y cvnyg olaf, ga.n weithredu ar awgyym- iad cyfaill, yr hwn a ddygodd belyd'ryn o obaith iddo drwy adrodd wrtho am ei adfer- iad ei huiian (ran Dr. Williams' pink pills for pale people, aeth mor bell a gwerthu ei Feibl -y peth mwyaf gwerthfawr yn ei feddiant- phryrndf rai Ito.'siau o'r pelenau hyn. Gyda'r ofn mwyaf a'r gofid dyfniaf yr ym- adewais a'r llyii." meddai, "a rhoddi i fyny y mwynhad o droi ei ddalenau gwynfydedig. Ill ffodns, v mate ei gynwysiad wedi eu tqT;(' 1.Y nghof, neu ni bitaswn yn gallu eynal y golled hyd yn nod er mwyn y gobaith o adfer- 11 iad iechyd,yr hyn,yn ffodus, a gyflawnwyd yn v diwe id. "Teimlais leshad mawr mor fuanao, y dech- reuais gymeryd y pelenau, a chyn fy mod wedi cvineryd evnwyaiad y boos cyntaf yr oeddwn yn aL'iog gymeivd fy ni.al-N-diau yn fwy rhieolaidd, a'u mvynhau. Dychwelodd fy nerth yn ol i mi yn raddol am y waith gyntaf ers [ ymil1'1; g mlyr-edd. Ar ol cymeryd ped- wa, hocsiad yr oeddwn mor dda fel ag yr oedd- wn yn alluog i fyned o gwmpas, ac yr wyf mor yn awr fel ag yr wyf yn abl i weithio." Nid oes llawer o iianesion mwy taxawiadol a (diyffrous ar gof. Y parlys ydyw un o'; achosion amlaf o wir analluogiad ag y mae ei beryglon yn bygwth y gweithwyr yn bar- liaus. Mae nerfau wedi tori i lawr, cefn gvan, coll iad v cydbwysedd, a pliob math o ddiifyg leimlad yn yr aelodau yn arwyddion cynar. Y mae Dr. Williams' pink pills nid yn uidg yn fwldyginiaeth and gallant atal cyehwyniad yr afiiecbyd Dyl id eu cymeryd mewn pryd. Pan y maent yn gallu iachau yr achosion niwy- af anobejthiol—ac y mae hyny wedi ei brofi yn ddiamlieniol—nid yw yn syndod fod an hwyldeiraiu l'leiaf bywyd yn rhoddi i fewfi idd ynt, yn llawer mwy parfed nag i'r un feddygin- iacth jtraJl a ddarganfyddwyd erioed. Afae gwendidau r,erfo- a'r cciÍn, niwralgia, cur pen, a plioenau yn y jefn yn gysylltiedig a'r par- lys. Y mae Dr. Williams' pink pills yn hy- nod ar gyfnf en Ivffeithiau daionus ar ferch- cd. Y maent y foddyginiaetli gryfbeiriol <cylx i fdinoi fwy;if a dyoiselaf pj ddarfjanfyddwyd erioed. Y mae Dr. Williams' medicine com- pany, Hoi bom Viaduct, Llnnda.ut, yn cyflen\yi y pelenau wedi taln eu eludiad am ddau swlit a naw ceiniog 03 v bodola -Lin.rhy-,N, a^ihawsder i 'bwircasu y pelenau gwirioneddol. Dylill sylwi fod efelyehiadau yn hollol edif-,idi, ac mai y pelenau gwirioneddol a iachaodd lir David Jones, gan ei alluogi ef i brynu yn oIe1 j Fibl a auwylai mor fawr.—Advt.

Eisteddfod Llanrhyddlad. Fel yr hysbjswyd yn ein rhifyn diiweddaf, polbloga.idd anarferol fu yr uchod, tua 1200 neu 1500, meddlir, yn pabellu yno y Beth sydd yn rhwystro i ni (g-yda chefnogsueth dynion haelfrydig a gwladganol fel Mr R. J. Thomas ( y llywyod) gaei tist-eddfod-i.e, in gtleiriol-ar raddfa. fwy eang y flwydldyn nesaif? Cymered yr ysgrifenydd gweith- gar hyn at ei ystyriaeth, a. daw goleuni. Rhaid gofalu cadw aJlan bob culm a rhagfarn. Qalksid guiLcud gyda llai o hone yn yr eisteddfod hon gyda rhai liysbysiadtiu ond nid yw hyny i oael b-od ar ffordid! ein dymuniad i roddi i'n daiilenwyr adroddiad llawn o weilhriediadla.u y dydd-a'r beirniadaetlmui hefyd. Yn fyr, dvma'r etrillw-vr:-Pi-if draethawd: Mr H. Oiveii, Ysgel y Bwrdd, Llansaclwrn. Traeth- awd., Solomon Mr John T. Jones, Bethlehem, Garreglefn, a Miss Jane Hughes, Penucheldtrei, yn gydrMM. Plyddcst- Mr Hugh Hughes, Ty Capel, Llanrhyddlad. Englyn: Mr H. Williams, C'olfee House, Iiaaifajeihlu. Prif adjcddi,,td Mr Owen Roberts, Police. Station, LIairfechelI. Ad- rodidaad i blunt: 1, Mairv Ellen Reibcrts, V-aill- faethlu; 2, L. Jones, Llanfflewyn. Oyfieithiad- Saesneg i Gymraeg: 1, Mr E. W. Rowlands, Chwaetiddu 2, Mr H. E. Jones, Ysgcl y Bwrdd, Oemaes. Gymraeg i Saesneg: Mr H. E. Jones, Ysgol y- Bwrdd, Cemaes. a Miss M. A. Thomas, Ysgoili y Bwrdd, Llanrhyddlad, yn gyd-fuddugol. Priif g ystadlenaeth igorawl: "Y Seren Unig:" 1, Rhoscolyn (d!a.n arweiniari Mr Breese, ysgolfeistr) 2, Caergeiiiog (dan arweiniad Mr Harrison, ysgol- feistr). Cor moeihjrJU," Yn mlaen, chwi filwyr dlewr! Cor Bode<lea"n (diin -ii-weiiiiad Mr W. E. Williams, ysgolfeistr). Unawd, "Y Plentyn a'r Gwlith Oydradd, Miss K. Parry, Bodedern, a Miss Nellie Roberts, Oemaes. Unawd, "Gwlad fy nganedigarth Mr R. H. Hughes, Caergybi. Pren rhaffau: Mr Hugh Jones, Llanfechell. Socks 1, Mi ss Margairet. J«ies, ly'nygors, Llanfechell; 2, Miss A. E. Owen, Hald. Llanrhyddlad. Collars: Miss E. C. Parry, Ty'nlon, Llanrhyddladl. Tyllaut loo:tyma,u. etc. 1, L. Jones, 'Rallt. (loch, Llan- rhyddlad1; 2, Pollie Hughes, Ty'nillain, Llan- rhyddlad. Y beirtiiaid) oeddynt: -Itliyddimth Parch H. Williams, Amlwch; Parch John Roberts, Taihen, Rhoagoch, a Mr Samuel Hughes, Y.H., Bodedmyfed. Barddoniaeth ltljvdfab. Adrodd 'Parch J. Venmore Williams, Air Ellis, Bron Castell, a Rhyd- fab. Cyfieiithu: Mr 0 Griffith, Ty'u'rodyn, Llan- fechell. Celf Mr Hugh Williams, "contractor," Vron; Mr Hugh Roberts, Ynys Gwyddel; Mrs (Cadben) Thomas, Brynglas Mrs J. Jones, 'Rallt Goch; Mrs Davies, Bont, a Miss Davies, Cefn Cocli. Y mae beiniiad y canu eto—Mr D. Pryse Jones, G. & L. a'r gyfeilyddes Miss Parrjr, A. Mus. L.C.M., Cema.es-i'r rhai yr oedd olodi pawib.

BEERNIADAETHAU. TRAETHODAU AR "TUEDDIADAU DRYG- IONUS YR OES YN MON, A'R MODDIOX GORED I'W GWRTHWEITHIO." C Daetli naw o gyfansoddiadau i law, a'r oil o honynt yn dda, ac yn deilwng o'r gystadleuaeth IIJOTI, a ohawsom hyflrydwch wrth eu darllen. Dangosaat ol llafur a graddaiu helaet-h o allu, so hefyd syniad lied glir am y mfat-er yr ysgrifenaut arno. Nis gellir dweyd am yr un o honyut en bod! yn ymfoalf-'du yn y tywvllwch, na<: yn debyg i'r dtesgrifiad a. geir o rai yn gweled "dynion megis preriau yn rhodiio Ond rhaid cyxhiab-od fod rhai yn rliagori yn yr ymgyrch hen, fel mewn pob cystadleuaeth. Na fernwch. Mae yn ol eu gwerth a'u teilyngdod y dygir hwy i sylw yn ein beimiad- a.eth. Dechreuwn gyda "Deigryn Galar. "—Ei iadth yn dda, ibrawddegau ar y cyfan yn Ilekt gyflawn a di- fTychau, ei gynllun yn gryiw a. chlir. Dvlasai y rliagymadrodd fod, yn fwy uniongyrcliol' ac i'r pwr- pas, heb ymdifd cymaint gyda. phethau nad ydynt yn hanfodol i'r pwnc. Yn ei holl adranau ceir sylwadau igwertlifawr. Nis gellir dweyd am eiddo Deigryi Gailar: "O! ddyfnder, Ü! symlrwydd a chyffiedineddi" Buasem yn disgwvl i'w ymdrin- iaet-h ar "Y moddion i'v gwella" fod yn llawer lielaethach. "Y mgr.iI-dd "—TraetliawdJ byr; rhy fyr 00 lawer i'r pwnc. ae ar y cyfan yn aimddifad o drefn a cliyn- llun, a. thoddaidd ei ieddyliau. Cynghortm ef i dldysgu ysgrifemi Cymraeg yn gywir, ac i foodwl. "Eiddil. "-Y mae yr eiddo "Eiddil" yn (fauylach yn ei drefn a'i .gynllim n.a:r ddiaiu llaenorol. ond ei iaith a'i ardduU heb fed yn gynihesur a'i gynllum a'i drefn. Gwtna ymdrech gunmoladwy i osod pwys ar "Y modd.icn goreu i wrthweithio" triarddeg tuedd- iadau divgionus a wel ef sydd yn codi eu penau yn Mon. Ond rhaid dweyd am y traethawd hwn nad yw yn danges llawer o fed'djylgarwch, ac mai cyff- redin yw cynyrch ei ysgrifell y tro ymau "Llais o'r Liu. "-Itlth ae arddull dldu ar y cyfam, he-b ddim ynddynt yn peri tramgwydd i'r darlletn- ydd; ond eyffredin ac arwynebol ei feddyldau lieb astudio ei bwnc yn ddigon trwytidi. Dylasai "Llais o'r Llu" wneud gwell traethawd, ai chjnneryd mwy o Ik:'t'n a hamdden i fyned i mewn i'w hWfne. Ysbryd John Elias."—Y mae hwn yn ysgrifenu yn rhwvdd a didrafiertli. fel yr awgryma ei ffug- <11 w. Er nad enwai ond ychydig nifer o'r "Tuedd- iadau drygionus sydd yn Mon," eto gellir edvych arnynt fel y prif rai. Felly hdyd am; y feddiyg- iniaeth a awgrvmir ganddo: crynhob- hi i gyleh bychan ae yruarferol. Pe buasai yr "Ysbryd" hwn wedi trethu mwy arei adnodidiau, safasai raddau yn uwch yn y gystadleuaeth hCTI. Obadiah."—Y mae rhagy mad redd y traethawd hwn yn rhy wasgarog ac anmherthynasol i'r PWlJc. Nid yw yn eiiilt dim trwy ymhelae-tlm cymaint yn ei nodiadaii arweiniol. Ei ramadeg t'i frawddiegau yn hynod ddiifl'ytri')l Nid ydyw yn gwy<bod y gAvahanneth a "mai," etc., a'r atal- nodau YII), wal.lus. Lletnyddia yr un geiriau yn my ami, a rhai brnwddegau yn ziiiorpli,,ii,ol. H21fyd arfera edrian rhy gvSredin ai gwerinol1 i draethawdi o'r natur yma. megis "patchio," "betio," "gamble," etc. Ceir ganddo sylwadau gwert-lifawr ax rai o'r "Tueddiadau drygioaius" a nodir ganddo, megis "ehwareuon," "tori y Sabboth," end cymer olwg rhy bruddaidd ac eitliafol ur erailll1 o honynt. Dywed dan y penawd "Y moddion goreu i'w gwrt.h- wi-ithio" am rai sefydliadau sydd pi aneffeithiol! Ai gwir b-N-m,? Diffygiol ar y cyfan y cawn ganddo ar "Y moddion i'w gwrthweithio. "Elachistot.e-ros" (" Lleiaf") — Traethawd da, btidddol. ao ymairferoil. Yr iaith a'r ai'ddull yn gaainiolo,dkvy, eto heb fod yn uniffurf ei angrarph (gwel tuclvtlen 5ed). Ymdrina a'i fater i raddau, yn rhy gyffredin,. Noda nifer lluosoeach nag amryw Vil ;gyd(ymgeiswyr o'r "Tueddiadau' drygflonus," ond y mae ei sylwadau arnyint, yn hynod o brin, a hwyrach fod lijm i'w briodoli i ndfer mor lnosog sydd ganddo. Buasai ei draethawd yn gryfach pa cymerasai lad o honynt a'u trilll yn fwy trylwyr. Nid yw yn ddigon helaeth yn ei syniadau. ar y moddion goren i'w gwella. yr hyn dtebygem sydd elfen bwysig yn n y testyn. "iSylwedyddl "—Cawm ifodr "Sylwedydd" wedi tal iti sylw lied fanwl i un agwedd ar y PWliC, sef y "Tueddiadau drygionus." Dengys yn mha le y gwreiddiant. ac fel yr ymddangosant, mewn gwiahanol ffurfiau, & chawn hwn yn traiod ei bwno yn feddyltrar ac athronydM. Er hyny, y mae i -\Sylwedvdd ei fiy^ha.u' amlwg. Nid yw ei ordd-ull yn" un Gymreig o gwbl, ae ymdd'engys ei fod jm darllen a. meddwl mwy yn Saesneg 11a Cliymraeg, oh-erwydkl y mae ganddo ifrawddletgau' anystwyth a chymyiog. Darllena y traethawd hwn yn dcibyg i gyfieithiad1 rhy lytbrenol. er nad! vdym am foment yn credu mai cyfieithiad ydyw. Drwg genym nai buasai S'ylwedvdd" wedi •cymevyd hamddein i draf'iid yr 'ail adran o'r pwnc, sef y "Eeddyg- Iniiiet.li." vn mnnyWer a'r rhan gj-ntaf. Rhaid dweyd mad diffygiol ydyw yn hyny. "GiraMus. "—Dyma. draethawd wedi ci ysgrifemi aan un sydd ganddo {.mgyffrcd1 drwyadi o'i destyn, a meddtaj ar allu i eyfaiisoddi yn glir. naturiol, a Chymreig ei aiddull. Y tue ei ragyin adrodd1 yn angenrli iid i'w draethawd. ac yn rparotoi ei ffo-rddl vn" unioingyrchol at y mater sydd ganddo mewn llawi. Qyir;eradwywn yn arbenig gynllu.n "dratdus. oblegid ei fed yn cymhwyso y feddyginiaeth angenrheidioil a phriodol ar gyfer pnh tuedd diygionus a norfir ganddo. ac nid ncdi aJlain yn gyffix'dinol y moddiop. tgor-u i'w gwella. fel y siwnKi ei gydymgeiswyr. D^ehreua gyda'r hyn a, ystyriwii yn ffynhonell y gwahanol dueddiadiani drygionus "a en wir ganddo, megis anffyodiaeth, aiiriiiotsticaeth. afiystyriaeth, eto. Y mae ei ymdrin- iaeth ar llenyddiaeth anmhur" yn iraimpius, yn eamrr, ac do yn ochelgar Cymeradwy- wn yn fawr ei sylwadau gwir graff ar y pwy, a'r angonrhcidirwydd o fed prifathrawOn eisni colegau a'n hysgoilion yn ddynion wedi eu tnvytho g;>n ddvlanwad ysbryd y GAvirionedd1,' a chyfeirir at y ddweddiir T." C. Edwards fel esia.mpl o IIVTK ystyriaeth bwyllog, gofabis. a chydwyboalol. yr vdvm yn cytuno vn liollcl mai e'(Ido "Giraldns" vdTW v iorel-, ac iddb. ef fellv. eydn chi,Vn rwwld, y dyfarnwn y wobr. Cytnhcllwi) "Gii-aldus/" y pwT'll'T^r. i ararraphu y +metlmwd hwn, (T 11-s a budd iruiainc Mon,—Ydym, HUGH WILLIAMS, Amlwch. SAMUEL HUGHES, Bodednyfed. TRAETHODAU AR "SOLOMON Da>tli Myth i law yn brydlawn "Tahplieiris. -Crvbwyll yn fyr brif ffeiithiau yr lianes a'wnaoth Tabphenis. Piin y gelbr cyfrif iddo. wneud! cads at ysgrifenu traethawd. "Mynvddwr.Byr yw y traethawd agcu- gan 0 "Mynyddwr," ac y one rhai o'r brawddegau da sydd yiiddo yn peri i ni feddwl nad yw wedi gwneud ei oreu. "Rliyswr," — "Rhyswr wedi ysgrifena ychydig yn lielaethach na'r ddau a nodwyd, ond ni pherthyn i'r traethawd hwn ond ychydSg ragoriaeth. "Theophilus." — GwaJlus mewn gwybodaeth o I Jeroboam. Mae y tri hyn wedi gwneudl ymgais dedwng. Ceir gan y tri draethedau helaeth a da, a lied glir oddiwrth wallau pwysig, ond eyffredin yw eu nodwedd, ac nid ees un o honynt wedi cyraedd rhag- oriaeth ucliel fel eyfansoddiad. Da. a fyddai i "Gwallus Mewn Gwybodaeth" ddysgu cychwyn, a symud oddiwrth y naill ran at y Hall yn fwy dirodres, a chofio fod. rhai petliau yn gwbl oddefol mewn aTierchiad' rhydd nad yidynt yn gweddu yn dda mewn traethawd. A chy neryd jiobpeth i ystyriaeth, ystyriwn y tri hyn yn *gyf-art:d. Yr hyn ydd yncu lierbn-ii yw yr hen air: "Nid da lie gellir gwell." "loan." a "Myfanwy "—Mae y ddaiu draethawd hyn o ciddo "loan" a "Myfanwy" yn gyfansodd- iadau o deilyngdod uehtl. Gwneir ynddynt ddefnydd1 medrus a doetli o'r hanes. Maen^ wedi cael eu liysgrifenu mewn arddull glir a meistrolgar, ae yn darllen yn rhagorol. Ar ol ail a thrydydd ddarllen, a cheisio mesur a phwyso draehefn oreu y gaillem ni, yr ydym wtdi methu gweled ein ffordd f roddd y blaen 1 un o'r ddau hvn. Felly, nid oes genym) ond eu cyhoeddi, ar air a chydwybod, yn gydradd ac, os na all y pwyllgor fforddio. bydd y bekniad ei hun yn gyfrifol i 'cliwaaiegu yr haner- eoTOn er rhoddi v w<ibriiiaijnaf yn llawn. i loan a Myfanwy. JOHN ROfBER IS. PRYDDESTAU "Y BOREU." Tair pryddest ddaeth i law ar y testyn swynol a barddjoiiol1 hwn: "YBomu." Ni osod«yd terfynaui i'r beirdd, end) rhoddwyd i'w hawen "dragwyddol heol." Cystadleuaeth ragoroi ydyw hon. Y mae y tri yn feirdd gwych, a chef ais f odd- had mawr wrth ddarllen eu cynyrchion. Dyma eu henwau: "Mm y Wawr," "Morpheus," a BoiwLs. Borealis. -Pryddest wastad, yn llawn o feddyl- jau tlysion, ac yn laai ei gwisg. Bardd yn swyno y diarllenydd, yn hytrach na'i synui, ydyw "Borealis." Tvnodd gynllun, ac mae'r ymlyniad a'r gweithiad allan yn ffvddlawn. Credaf y gallasai y bardd wneud rhai o'r golygfeydd yn fwy gorphenol ar tu- dalen trydydd. Diwedda ei bryddest yn swynol a chanmoladwy. ilorplieus." — Oymer yr awdwr hwm olwg eangach ar ei dbstyn na "Borealis." Iae '1 Boreu'' yn air wain ei ddychymyg— I. Tu hwnt i 'Fydded Duw." Ceir yn y bryddest hon fwy o feddyliau byw a barddonoil na'r un flaenorol, er nad mor lan ei gwisg. Teimlaf fod y bardd yn loewach a mlWY gorphenol o'r nawfed tudalen i'r diwedd na'r rlian gyntaf o'r bryddest, Diwedda yn gryf a barddonol. "Min y Wawr." Pryddest lafurtfawr a chyfoethog. Mae yr a wdwr wedi ei rhanuyn cliwe' caniad Boreu "Arfaeth" a "Chreadigaeth," "Boreoi Eden a Diniweidrwydd," "Boreu yr Addewid," Boreu Aiuan, Adgalfi Uyttroomod. lSo'l'en yr Adgyfodiad." Mae "Min y Wawr" yn canui o ddyfnderoedd ei enaid, aoC ymddengys i mi ei fod yn Y sgrythyrwr gloew, heblaw yn fardd awenyddol. Oeir ambell fTycheuyn ar wisg y bryddest, ond diflanant ymaith yn ngwydd ei rbagoriaethau. Oymerodd yr awdwr hwnoilwg eangach ar ei destyn na'i gydynigeiswyr, a lleinw ei gynllun yn feistrolgar. Wedi darllen y tair pryddest yn ofalus lawer gwaith drosodd. a chydmaru eu rhagotriaetliau, barnaf mai "Min y Wawr" ydyw y goreu. Mae y bryddest hon yn glod i ben a ehalon ei hawdwr, ac yn amrhydedd i Eisteddfod1 'Bethel-hen, Llungwyn, 1903. Gwobrwyer "Min y Wawr. y maei yn elra theilwng o lkni.—Ar air a chydwybod, RHYDEABl ENGLYN ION "YN DY WAED, BYDD FYW." Cystadleuaeth siomedig iawn. Mae'n ddbyg mad am fod y testyn braidd, yn earn g. Pedwar eyfan- soddiad ddaeth i law, sef -e,iddto "Amo*, "Mor- gan, Dirprwy," (I; Hywel. "Am()s, "—Bu yr awdwr yn ddigon cydwybodol i beidio rhoddi "Englyn" uwchben ei gyfansoddiiad. Nis gwn beth i'w alw. Nid yw yn. benill; nid yw yn englyn. Anfoned "Amos" am "Yr Ysgol Farddbl'" rhag blaen, a, hi a brophwydla iddo fuddiug- o'iaeth ar y gyngbanedd. "Mcirgan. "—Gofyned i "Amos" anfon am "Yr Ysgol Farddol" iddo ynitau yr un adeg, ac fe gaiff y ddau y mwynhad o esgyn ar hyd hon i anrhydedd. "DirpTwy. Gwallus ei gynghaneddiad, oddi- gertb y drydedd linell. "Hywel." Mae arnaf ofn fod Blodweii wedi myn'd a sylw "Hywel" yn ormodol pan yn cyfam- soddi. Mas "Hywel" yn deall cynglianedd yn dda^ Mae yr englyn yn cynwys tor mesur yn y pailadlr a'r esgydl. Mae bai mewn synwyr hefyd'. a, gwall silk'bol yn yr esgyll. Mae yr awdwr hefyd yn defnyddio y pTif lythyrenaui mewn IJeoedd an- mhriodol. Can mai "Hywel" yn unig sydd yn gywir mewn cynghameddi, ond wedi lbodl yn. hynod o ddiofal. a civaai fod yn rliaid bod yn onest i Bwyllgor Eistedd- fod Llanrhyddlad. dyfarnaf iddo baner y wobr. CVfansodded yn absenoldeb Blodwen y tro nesaf. RHYDFAB.

Genedigaethau, Priodasaa* a Marwolaethau. GENEDIGAETHAU. Hughes Williams.—Mai 27, yn 10, Victoria Park, Bangor Uchaf, pried y Parch Is-ganon R. Hwghes Williams, ar ferch. Jones.—Meheiin 5, priod Mr W. R. Jones, Gesail Gyfarch, Penmorfa, ar fab. PRIODASAU. Jones—(Owen.—Mehefin 4, yn Swyddfa y Cofresir- ydd, Baaigor, gan Mr Lewis Morris, Mr Richard Jones, Braedy. a Miss Mary Ann Owen Chapel- street,—y ddaon o Bentraeth. Owen Hughes. — Mehefin 3, yn Nghapel yr Annibynwyr Seisnig, Ban,gor Uchaf (trwv drwydided1), gan y Parch D. C Emlyii Evans. yn ei gynorthwyo gan y Parclm. Wild,1111 Prit- ehard:, Pentraeth, a G. D. Hughes (brawd y brkxl- feroh), a, Mr Lewis Morris, Mr Richard Owen,, Ty'npwil. Llanddyfnan, a Miss Ellen Jane Hughes, Bay View, Pentraeth. Roberts Thomas. Mehefin 3, yn N ghapel St. Paul. Bangor (trwy drwydded), gan y Parch Hugh Jones, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch J. R. Ellis. Porthmadog, a fr Lewis Morris. Mr Da.vid Roberts, "marine engineer," 4, New-street, Porthmadog, a Miss Mary E. Thoanas, British Hotel, Bangor. Lewis—Erames.—Mehefin 1, yn nghapel y Methodist- iaid, Uaiiierehymedd, gan y Parch R. Thomas, Mr Rowland Lewis, Bryngoleu, a Miss Lizzie Eames, Llwydiarth, Twrcelyn — y ddau o Lan- gwyllog. Humphreys — Jones. — Mai 29, yn y Tabornael, Netlierifeld-road South. Lerpwl, gan. y Parch O. L. Roberts, Hamphrey, mab Mr Thomas Huiniphivys, 8, Ai.'brey-street, Lerpwl, ag Anne Jane, ail ferch Mr William Jones, 18. Gliurch- street, Treanadog. Jones Roberts. Meheiin 1. yn Eglwys M. C.. Stanley-ro&d, Bootle, I.xl)wll. gan y Parch Griffith Ellis, M.A., Humphrey D. Jones, Machyidleth, a Louie A. Roberts, trydedd fercli Mr OHven Roberts, 57, Trinity-road, Bootie, Lerpwl. Jones — Owen. — Mehefin 1, yn Eglwys Gadeiriol Bangor, gan y Parch Edwin Jones. M.A., Williami Jones, Pent re'. Penarhg. Sir Fflint, a Kate Jones, Mount-street, Bangor. Pritehard—Rowlands.—Mehefin 3, trwy drwydded, yn Nghapel Caraeddi, Bethesda, gan y Parch John T. Job, yn cael ei gynorthwyo gan y Parch John Pritehard. B.A yn mhresenoldeb Mr D. Griffith- Diavies (cyfreithiwi-), cofrestrydd, Bethesda, Mr Wilham Priclurd. 2,' Hill-street, Gerlan; ail- ,s-,N-ydd,o.g yr s.s. "Ethiopia," a Miss Annie Row- lands, Ciifoden, Bethesda. MARWOLAETHAU. Williams. —'Mehefin la.f (Llungwyn), yn dra di- symwth, yn nhref Caernarfon. Lizzie, meixdi William ac Ellen Williams, California-terraee, dwtvbont (gnlt athrawes yn Ysgol Bryn'gwran); yn 28 mlwydd oed. Claddwyd hi yn mynwent Slaepelah Meliefin 6ed. Lizzie deg, ni welaist di—y glyn liir, N a, gw] aw IKJS wrth groe.si; O! ddidoes ddedwydd Lizzie, A glyw'r Nef ein galar ni? ALAFON. Diiffter. Mai 30, yn 37 mlwydd oed, Catherine, anwyl bricd Mr Richard Diffier, Melin Bapyr, Afon W7en, Caerwys. Davies.—Mehefin 1, yn 18, Tegid-street, Bala, ar ol cystudd maith, Mrs Davies, priod Mr Evan Davies, llyfr-rwymydd. HaiPpe,r..i 27, yn 76 mhvydd oed, Mary Anne, gweddw Mir Abraham Harper, Gwera-y-Brain Uchaf. Llantysilio, ger Llangcllien. Jones. :Jla.Ï 29. Airs Catherine Jenes, priod Mr Robert, Jones, OaHli11, ger Llyn Helyg, yn 59 mlwydd oed. Rowlands. Mai 27, yn daisr blvvydd oed. HOT Wynn, anwyl blentyn Mr Ifor H Rowlands, 11, Berwyn-st reet, Llangollen. Evans.—Mai 29. yn 8. Seaton-road. Birkenhead. Constance Myfanwy Evans, plentyn Mr a Mrs Evans. Edwards.—Mehefin 3,yn Minafon,West End,Bangor, Mary, hoffus briod E. M. Edwards, yn 55 mlwydd oed. Williams. — Mai 31, yn bur annisgwyiiedig, ar enedigaeth un bach. Mary Williams, priod Morris Williams, Caellecliwedd, Pwllgloewlas, ger Tre- madog, yn 22 mlwydd oed.

Marchnadoedd ead&r&f YD. ^dd Alawitii (Memflu 9iVd).— Cvnull- iad bychan. Gwenith 5c y <aep\yy.s rhataeh na. dydd Gwener. Gwenith adiiioiuiaidd, 6s 8c y oanpvvys. Y fasiiach yn da.vd i iia-wd, gwenith, cerrch a blawd ceircli, heb gyi^widiad yn y pius- iau. PnsKua indrawn yn suyd'!«og, y fesuach yn dawel. Prisiaia:.— Lid.rawn Aimricanaidd cymysgedig goreu, o 5s le i 6s 2c; Plate melyn goreu, o 5s 2c 1 5s oe; Cinqna^kaa, o 6s 1 6s Ojc; Udtssa o 5s 3c 1 5s 4c; a phy. O.naciiidd, o 6s IDo 5s 10^c y canpwys. P.% SludiwM, o 32s i 32s 3c y cliwajter. LERPWL, Dydd Lilian (Me.e-.un 8-3d).-yl, c,-dd y cyflenwad o wartheg yn IbJ 1;a'r WTlhuüs ddi. weddaf, yn dtuigos llediad o 36ain; tn, vr Oèdd cynydd o 363 yn y defaia a'r wyu. Yr oe,dd gajr da am wartheg, end y prisiau yn isel. Y fasnach yn well 1 ddefaid riiaa byc.iiaiiia ua ychydiio- yn ddrutach, ond ii-iit:ed dim cynydd yn mbris ueiaid mawr olienvydd yr bin dksso^. Gwnaed niasuach dda. mewn wyn, a Hwyddwyd i ,wk eiil y gostyuoiaid a wn«ed yr wytlinos ddiw.ddai yn ikwn. Y pris- iau :—G-wartheig goreu, o 6tc i 6^0 y pwvs eto ail-raddol, 0 1 6°; eto, is raddol, 4c i 5-lc dtefaid Y sgotaidd goreu., o 8c t 8le; luatJiau. c-raill, ° a<r f> 9jc i 10c y pv,ys. Rhitai y gwartheg oedd yn y far.hnad ^6; 3 ^Lid a'r wyn, 8122. • BIRAIINGHAM, Dydd Mawith (Meliefin 9fed).— Lytienwud gW'E'd.dlOl o warthe^ yu mairhnad Bir- mingham heddyw-, ae yr oedc- y fasnaeh yn dda. HeflroJ Henfio-rdd, o 6 £ c i 7c gwanheg bviigom, o ?*? 1 6tc a buth<d!, o 5s i lioi o 60 1 82C defaid wedi eu cneifio, o 7^c i 8^c; mamog- au a myherin, o 5^0 i 6Ac; ae wyn, 85c i 9,fc y pwys. Moeh baew?i, 9s 4c y ri;g;iiii pwys pvrc, « 9s 6c i )0s 3c j a hychod, 7s 6c yr ugain pwys^ SALFORD, Dydd iMawnh (Mehefin 9f<d) Yr oedd yn marchnad anifeiliaad Sii :<«• heddyw (dydd Mawrth) 1129 o wartheig—lledliad' o 2<i2 o u cvmharu a'r wythnos ddiweddaf; dafaid, '6^754 — cynydd! o 3369; ill(ji, 174; a modi, 45 Yr oedd y pnsia.ii fe] y ca.nlyn .-—: ;wa,rtheg. o 5'c i 7c y .pwys; defaid, o 5c i 9c; wyn, o 8 £ c i lOie; a lloi, o 6c 1 81c y pwys. Moeh, o 9s 3c i 9s 6c yr again pwys. DINBYaH, Dydd Mawrth (M^iefin 9fedl— Ychydig o ystoe. a ddangoswyd yn y fflair hon, .)'11 yiiwedi.^ felly o waitlieg. Cwynid yn iryif- reuindl ohorwydd y prisiau, y rn:Û, a'u cyiu- e.ryd oil yn oil, oedd ryw gymaint yn is na'r tfeir;a,u blaenorol. Yr oedd y gofyn yn araf yn enwedig felly yn marchnad y dcfaid, y rhai a wertheait yn is o gryn lartv^r. Yn nos- barth y gwartheg, gwertliai ystei-s yn lied dda; ond nid oedel gwartheg godio yn gwmeoid cystal. Ychydig iaWll 0 biff ddangosid, hefyd. I A ganlyn sydd fanylion y prisiau: Gwartheg ystor (blivyddiald), 0 6p i Sj); bustycli dwy- flwydd, o lOp i 13p; gwartheg godro rhai •goreu, o 12p i 18p. Hynod o a rai oerl (I y myllt Cymreig, a gweithent o 15s i 15s. Gwnai y cyplan yn weJI-y rhai .goivu, o 18s i 22s. Defaid tew ion—maonogiato, 7fc y pwys myllt, c; ac wyn, 9c y pwys. Liif, o 6c i 65c y pwys.

Marchnadoedd Cymreig. BANGOR, Friday, 10 p.m. MEAT, BUTTER, aud EGG.S. Fresh buittv Is per lb. fresh eggs, 14 to 16 for a. shilling- Is; Irish; Danish and Canadian butters, Is to 1 2d per lb. beef, 7d to lOd j mutton, 7d to 10d per lb. lamb, 7d to lOd I'U' it>. • yea I, 6td if lOd per lb. pork. 7d to lOd per lb. ham. -¡d tk- lOd per lb. fat pigs, 4d per Ib CARNARVON, Saturday.—Fivsh hutel" Is id per lb. eggs, 18 to 20 for Is fowls, 4s to 5s per couple beef. 2 £ d to 9d per lb. mutton, 7d to iOd pork, 5d to 9d; veal, 6d, to 9d kur.b, lid to Is pcitatoes, 12s per sack do. (foreign), 2ai per lb. DENBIGH, Wednesday.—Fresh butter, IOd to Is per Ib. do., salted,lOAd to lld fcnds, 5s to 6s per couple; ducks, 7s; fa.t pigs, 4s per lb. ;id to lOd per lb. veal, 7d t<, 9d niuttxm, So: to lOd potatoes, 12s per hobbet; eggs, 18 for Is; wheat, 9s to 10s per hobbet; oats, 6s TO OS bar lev, 8s 6d to 9s. HGT-YHEAD, Saturday.—Fresh butter;. Is 2d rK-r lb. fiesh eggs, 16 for a shilling; Irish, Danish, and Canadian buiters, 9d to Is per lb. beef, 7d to IOd muttun, 8d to lId lamb, Is to Is 2d vc-al, 8d to Is; pork, 7d to 9d ham, 8d to 9d bacon, 8d to 9d fat pigs, 4d per lb. porkets, 18s to 20s each potatoes (new), 2d per lb. carrots, d per lb. turnips, d e,ach; parsnips, Id per lb. cab- 2 bages, lid each, two for 2d; .-aulifloweib, 3d 2 2 to 4d each rhubarb, 2d per bunch lettuce, ld each leeks, 4d per dozen cucumberb, 6d 2 each; grapes (foreign). 8d per ib. cherries, lOd per Ih., apples, 3d to 4d per lb. cluck- ens, 4s 6d per couple fowls, 2s eaeh duck- lings, 2s 6d each hares, 2s 6d each; raoblts, Is 2d per couple; pigeons, 8d per brace ducks, 2s 6cl each; salmon trout, Is 6d pci lb. • red mullet, 8d per lb. plaice, 6d per lb. whiting, 6d per lb. cod, 4d per lb. haddocks, Is 6d per Ib. lobsters, Is ea i. crabs, bel to Is 4d each. LLANGEFNI, Thursday.—Fresh butter. 101 to lid per lb. fresh ogg3, is for Is: beef, 7d t, 3d per lb. mutton. 8d to IOd; lamb, lid to Is: v: ai. 8d to IOd pork. 7d to oAd fat pigs, 34<1 to 4" p-r lb. hi tie pigs, 15 to 20s each potatoes, 10s per sack oats, 16s to 18s 6d per qpiarter; fowls. 2s 3d to 2s 6d eacli: ducks, 2s 6d. LLANRWST. Tuesd:iy.-Bark: '9s to 9:; 6-1 per liobbet; oats. 7" to 7s &d per hobbet fivsii buv.r- lo id to Is 2.:1 per lb. fowls, 5s 6J to 6s per couple; eggs, 18 to 20 for Is potatoes. 5s r cwt. PWLLHELI, Wednesday.—.Beef. 6<1 to 10. per lb. mutter,. 8d to llcf per Ib. iamb, lOd i' > pork, 8d to 9d'? veal, 9d to lOd; fat pigs. \i .i to 4d butter. 9d to IOd prr lb p-rke'K i rc 21s each e^g-s, &s p.;r 120.

"1' ER GOF ANWYL Am Mrs Aim Wil-'iaiaas, diw^-ddar briod Mr John Williams. gersa,f fieistv. Valky, M'.sk yr hon a fu farw Rhagfyr 20fed, 1962, ae a gladd vyd yn mynwent Llanwi:<iii,, Rliagfyr 26ain. Byd y gailar a'r wylofain YTdyw'r byd ile r'yn yn byw, Ar ein ychttifarcus. wti'tliie.u, Yi«i'ii'tearj:o'n wan a. gwyiY; Boreu oes yn 'la-.vn g^rb ithlcn 0 bob pleser a mwynliad, Rham yn £ u«ax wntir yn dfeilchioa- Ac yn ddbi'i'-aiu dan ein tiruedL Heddyw Williams sydd yn wyla Ar ol etd-i anwyl an, Iddo fu yn briod ffyddlajwn, Hoff. gcivdig, iL iixld ei Unig hebdlcli, Mawr y gofid, trwm y cia", Ni eheir yno i'w gYSUiQ Ond ei dlar'ani ar y irxtr. Egiwys Tabnir, hithau wyh. Ar oJ eolili chwaer a in Ynddïll >J,(jIOfl am tiynyddai*, Mor ddiohlynaidd, addfwyn, gu; Fiiyidid!la.wii. ydfcodd ar y S.ibbo"ih, Cyrddiau r wythnos iddi lii Oedd~'lit' mail orsaiixxkl Ar «i ffordd at "Golfari." Hiiaetli sydd ar d Pail et ci "Id, Sydd yn ():1 pluesetiijokkib, Hi'tiiafa'ji gorwedd "n CIL A'r tylodicni .gafy-dd goiled, Mor haebt!ii.u« fyddai hi Wrtliynt yn -m gaJtdi—- > Wylo a'u d;igi*ifli'n ill. Hiuia'n da.v/ti!, Giistio-n glofw, Hyd nea seinir utdgor.i lor, Pryd y ktkh i fyny Gydo:r !wåillt (» d:ir a. n:()If; Mae dy enaid gydtei'r sear,«iatt Heddyw yn y Nefoodd Yll clodfoaT emy'r Tcsn Gyda hwyl a nefol gan. Ninaa, dy gyfeiillion,, g,tfü¿,d Gyd.-iadd(xli gydh. thi, Geisiwn neath gan Thhnv i ixxlio— Rhodii<» fel y i lnxlia.ist ti Cadw olew yn ein larnpau, Dal yn ffvddlawn yn y pair, Byw fd byddoi marw'n clw7 Byw ir bwys y Dwyfol Air. WM WILLIAMS (Bardd y Craig). Graiglwyd, Vailtey.

-u. 4p 3" 2c. yJyw bil gwirodydel poethion y Sais yn y flwyddyn 3p 6s 4c ydyw eaddo yr Y sgotiad a 2p 18, ydyw un y Gwyddel. y chydig 0 bobl sydd yn hysbys 0 north milwrol Antwerp. Er y flv-yddyn 1860, gwais iwyd 3,000,000p ax ei liarndd itffynfeydd.