Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

13 articles on this Page

---------------------AM GYMrlY…

News
Cite
Share

AM GYMrlY AR WASSAR Y WERYDD. O'R "DRYCH." Dywed gohebydd o New York iMae y bon- eddwr adnabyddus iawn yn >yffryn Pantile, David Griffith, o N~ebo, L-lanllytni, ar ymwel- aad a'n dinas, He mae ei fab David D. tAlaw Dulyn), yn trigianu er s tro. Glaniodd yn New lork oddiar y ".Mauretama, acyr oedd 'ei frawd-yn-nghytxaitn, Richard R. Ro- berts, yno yn ei groesawu. MARW GIWHATG 0 FETHtESDA. •Hvabyeir am farwol'aeth Mrs EJias Williams, f{aver-6treet, Fair Haven, Vt. yn 78 mlwydd oed. 'uanwyd )lr8 Williams yn Myiivdd Lian- de^ai, ger Bethesda, a bu ei. rhieni am ym yn cLa%- ty capel Shiloh (W.), Tregarth. L\eth hi i America oddeutu hanner can mly edd yn ol, ac yn Fair Haven y « ehceforen. Yr oedd vn hynod o fcj.ai-v.jdd yn hanes sy mudiadau Cyniry vn y parthau jhyn; dyddorol fyddai ei y(ti adiodd hanes vr hen eymeradiadau ia yn byw yma y Sado^J Shant h.ibio, o J. « yr ««M 1U: jUawr .Oddeutu 44 mlynedd yn ol ym- ibriododd a 3ir lEliafi Williams. 31ae Mr i.l- •li-ims vvedi ei adael mewn galar mawr yn nghjd I d?u fab, David, yr hwn *ydd gartret ac (Ellis, yniau yn byw s;erllaw. Bu Mis Wil iliams yn hynod weit'ngar a danbodus dros ei holl ddyddiau, a liwyadodd y ddau trwy eu jg-weithgarwch diflino i ddod i airrgyk-uiadau cy- 46uruls CPIRiOlFtF'. D. W. ROBHRfllS YN El FEtDD. Dywed y "D-iycl-i "-Chwith gan gyfeillion a llucedd mewn gwahanol ianau oedd yn ad- jiabod yr hen bioiieswr .glywed er fod yn ei Ifedd er y 30ain o Elbiili, pan oead yn 74 mhvydd oed. Oiu farw yn Dee Moines low yn nihen dau fe ar ol ei addiwyn a ttjddlon bricd. iMab vdoedd i Win. a Rachel ryy R "Cokery" fel ei gelwir. G-anwyd David yn Llanymddyfri, sir (ilaerfyrd.din. Symud- odd ei rieni i Geincoedcymer, sir Frycheiniog. Aeth ef i'r America yn ddyn ieuanc ac ym- sefydlodd yn Mineral Ridge, Ohio, lie yr ym- briododd a'r un f u iddo yn ffyddlon ac ymgel- edd gymwys iddo hyd nes y cymerwyd hi yiPi* aith. Yr oedd vr eifen gerddorol yn igref yn- ddo, a dechreuodd ei dautblygu yn fore. Pan mad oedd ond 14 oed, penodwyd ef yn arwem- ydd y Band of Hope >n Ebenezer, Cefn, aci Igadw y plant yn dawel vr gedd y Parch Mr Ro- berts, y gweinidog, yn ei gynnorthwyo. leily dechreuodd yn fore a daliodd yn hwyr fel ar- fweinydd y gan, a chariodd lawer gwoibr yn ei oes. Yr oedd yn ddyn o alluoedd crytion i iymwneyd a gvvahanol bethau ereill. Cymerai ilawer o ddyddordeb mewn gwleidyddiaeth, a imeddai wybodaeth Y figrythyrol eang a galin neililduol i egluro ei feodwl i ereill. DEiUGAiIIN MLYNILIDD YN OL. Yegriifena Mr H. 0. Rowings yn y "Drych "—'Dyweflj fy nJydd-Jyir "Mawrth 14e:r. 1866.—Heddyw \*n Nghaergyb1 yn nhy John Lewis, Yew., London House, Celalt y ipleser o gyiarfod a Chynddeiw," etc; Tieuliais •oriau mewn nifer o ddyddiau gyda r tiyn nod- ediig hwnw. 'Bum yn Jletywr yn ei dy ac wrth ei fwrdd croeawgar au;ryw wehh.au. Ciywak ef yn pregethu ddw., wa il: a cheiais y inaint o gyd-ibregethii ag ef miwaitb vn. Betbesda. Or holl enwo^nn a gwvdda;s yn vr Hen Wiad, ni phrofais un yn fwy caiedig, dyddorol, llawen a .^yteiUgac nag ef. Pan cyflwynwyd rl iddo saelhodd hanner dwsin o i;vv€«tivnau ataf heo roddi i mi gyfieusdra i'w .baten; "Sut yr wyt ti? WyL Un kicio r tvlad ym&? W yt ti'n bregethwr go dda, ynte rhvwbeth cy if red in Ydi'r bobol yn garedig i tif" etc., etc. Yr oedd o bresennoldeb der- wyddol, gwionol, ac urddasol, ond dim yn uichelfrydig. Yt oedd i wallt yn wyn a Ilawer oliono; ei farf yn hirc fel y gwlan yn gor. 1-hwys ar ei fynwes; ei lais dipyn yn drwynol i(masal), ei lygaid a'i wedd yn siriol a chyffxed. in, ac yn gwbl hunan-anghofus yn ei ymddydd- 4n. Yr oedd yn llawn o ddifyrwch, a charai dipyn o sport- d'iniwed ar draul ei frodyr. Galwai ei ,gyd-bre^thwyr with eu henwau oyntaif wrth eiarad am danynt, ac yr cedd ei got vn ystordy anhyeibyddol o hanesion, drig- wvddiadau a chwedlau mewn cyswJlt a pher- eonau ac anigylchiadau. Dim abeen, dim bustl -yn unig difyTWeh. CYINDBIE'L'W FElL PiREGKTHWIR. Fel pregethwr hyddyeg yn nuwinyddiaeth y Beibi ni chiy-wais ei raigorach, efallai neb cystal. Clywais ef yn pregethu ar "Y Ddau Cyfajnod," yn yr hon brege-th y trafodai natur a bywyd yr egiwye. Nid oedd aim o'r areith- ydd ynddo fel Llefarydd ymddyddanol oedd ei ardduil leisio!. Nid oedd un swyn neillduol vn ei Jais; ond o ddechreu'r bregeth hyd ei diwedd, teimJai y gwrandawydd ei fod dan at- dyniad annesgnfiol, a'i foa yn gwrando ar "-fieist,T y gJynnuilekM'a." Xi Ilfuilwaii yn iNghymru bregethwr a adawodd argraffiadau inwy aixieol ar ;fy nghof. i3fai yn rhwydd yn rheng flaenaf preigethwyr a duwinyddion. ei enwad. Yn Nghaernaaifon yr oedd yn weinidcg ;pan y e-wi-ddais ag ef. El FA:RÐDOITAjE'llH.. Sid wyf yn gydnabyddu6 a hard-doniae-th Oynddelw. Rhoddodd ei "Dafol y Beirdd" yn anrheg i mi; ond collais y rhodd AveithfawT, neu bonthyciwyd hi. Paratodd esboniad, ond i'm tyb i mae yr esboniadaeih. yn rhy gynnil i iod o fawr help. Fel bardd sail yn uchel iawn, __yn uwcli fyth fel beirniad. Tebyg mai ei awdl yr "'Adgyfodiad" yw y cyiansoddiad a'i cyfododd yn benaif i sylw. Yr oedd ei baraibl yn gynighaneddol. Uiferai englynion a rhanau <> gywydd yn barhaue yn ei yttiddiddanion, a phan vr oedd yr englyn dipyn yn 'fol clawdd chrwert-hai yn galonog ac iachueol at. ei gyn- myrch. Yagriifencdd yn fy album fel hyn Golygfa o Ben y Wyddia. Yn oTiau y nawn araul, I 'Pan ogwydda rhedfa'r Haul, I Tua'r mor mewn trem eirian, I Gwel y dwr fel goleu dan; I iChwareua a dawnsia'r don I Yn nwylaw'r mwyn awe Ion, I A holl olw.g ei pheiydr I Amrywiawg wedd fel mor gwydr. I Ail y grisial gorlesin I Tryloew gwych teT olwg in. I Tan Ner yw'r tonau eirian I A'u godreu glwys fel gwydr glan I (Haul melyn a'i dremyn draw, I Gawr araul sy'n ,goreuraw I :F..wyn mor a'i wenau myg,— I )Ei ddelw gain ddeil y gwenyg. I IDry-ch da o orseddJa r cant I iFry, a'i gain fawr ogoniant. I Yr oedd C-ynddelw yn hynafiaethydd o fri, I 4o mae geiriau henaifol yn britho ei weithiau. I Mor gyfaddas yn awr yw ei engJyn toddedig I 'IW'edi'r loee ceir ta-wel hedd,—wedi r I Cyfnevvidiad rhyiedd, I 101, holir, dyma'r sylwedd, ■ tCynddelw'n f-arwln ed fedd/' I ROBERT JOLN-irs, LLANLIjYHNI. I Yai sir Gaernarfon cjifarfyddab a phersonau I ereill a adaw^ant argraphiadau aroeol arnaf. I IElbriU igied aethum mexv-n car trwy wlaw trwm I i Lanllyfni a Phenygroes. Yr olaf oedd car- I fcrof cyn-olvgvdd y "Drych," J. w. Jones. I I dy vr anfarwol Robert Jones, gwemidog y Bed- ■ yddwyr yn LlanLlyfni yr esi arcs fel lletywr I ac i breget-hii yn ei gapel. Dyn nwiedag oedd ■ R. Jones; o ran ei hereon nid oedd yn ddy- I miunol ei lais yn gras, ei arwisgiad yn ddiofal, ■ ei lygaid vn ogroe6, fel nad oedd yn hawdd ■ gwybod pa bryd yr oedd yn edrych ainoch ■ i chlywais ef yn pregethu; ond clywais nad I "pregetlnvr y bobl" ydoedd. Yr Oedd 4ei anedd I yn gyfaddasedig i'w berson a'i yabryd. a°f ■ yn hytrqch na cosmos oedd y dodrefniad, pOib ■ ystafell yn dangos llyfr.au, ond yn y ■ yr oedd y llyfrau yn dwm-pathau ar eu igilj'dd, ■ iheb ond ychydig o drefn arnynt. Ond gwyddai y meistr lie i roddi ei law ar bob llvfr a pham- ■ iphled. Yr oeddynt ifel ei blanlt iddo, nid ■ adduTniadau, ond yr oedd yn byw gyda hwynt ■ ac ynddynt; yr oeddynt yn rhan fywiol o'i gof, o'i feddwJ, ac o'i draddodiadau. N;i.d oedd yn ■ ei -enwad ddyn wedi ei drwytho yn fwy trwyadl yn llenyddiaeth ddefos-iynol ei oe&. I Y DABLBUON. Yr oedd yn iblentyn oyfnod y dadleuon a'r cornestau crefyddol a sectol. Ei hobi oedd bedydd vn ei ddul! a'.i ddeiliaid. Yn y Gwrdd Chwarter, yn y Gymanfa, yn mhob cwydd preg- ethu mor eiwr a,g i Robert Jonee bregethu 4euai trafodiad yr ordmhad o fedydd allan. Yn hyn yr oedd yn aaii yn ddyryswch a chyth- rudd i'w frodyr, ac am/bell waith yn dimm- g.wydd'i enwadau ereill. Er hyn oil, perehid ef gan bob enwad; safai fel colofn o fynor Igwyn heb ysmotyn arno. Nid oedd byth yn ddilornus a pbersonol yn ei brergethau; am- canai draddodi holl gynghor Duw. Cydna- ibyddai. pawb ei onestrwydd, ei gydwybodol- rwydd, a'i wybodaeth eang o'r materion a dra- fodai. Hyd heddyw mae chwedlau difyrus yn hofran trwy ym-ddyddanion crefyddol Qymru am ddywediadau yr "!Hon Roba-t Jones." Yr oedd y Parch Wm. Hughes, Racine, wedi rhoi arian i mi i brynu y "Gemau Duwinyddol," casgliad Mr Jonas..Teimlai yr hen batriarch. yn fodduis iawn .fod ''pregethwr mor fawr hefo,.T Method us yn America" yn anion am ei lyfr, ac nid llyfr gwael mono, ychwaith. TIRO I DAIL YlS¡AfRlN. /SyJw anrhydeddus a derbyniol i mi oedd i Mr Jones fyned a mi i Dalysarn, i ymweled a'i "ffrynd neiuduol," MTS Jones, "y Plas," gw-eddw yr anifarwol John Jones. Pendefiges urddasol oedd hi a theilwng o'r enw parch us a gariai. LPan y deallodd fod ei brawd, y Parch Wm. Jones, wedi bod yn pregethu droion yn fy nghartref yn Wisconsin ac yn aros dros nos yn ein ty, yr oedd y e roes aw yn ddyblyg, gwa- hoddiad i giniaw y diwrncd nesaf. Teimhvn yr anrhydedd o dderbyniad õgan Mrs Jones yn fwy fealllai nag i un eylch yn Nghymru. Yr oeddwn wedi fy magu mewn cartref Ue yr oedd teimladau agos yn addolus tuagat y Jonegiaid hyn—dipyn yn oruwch-ddynol y cyfrifwn hwynt. Nid heb achos. Gewri oeddynt Clywais Wim. Jones pan ceddwn yn. hogyn amryw weithiau. 'Ryddai yn fy ngwetfreiddio pan yn yr 11 hNv,-v,]." Darllenais "Dy fy Nhad" gan Dafydd. iRhagorol.hwnw. Diamheu mai John oedd y pregethwr cryfat o'r oil. Felly y dywedai'x bc'bl. Dedwyddwch yr ""hon fro- dyr" a chwiorydd" hyd heddyw ydyw desgrifio "John Jones." DAU BiRlEiGETHWIR IEiNiWOG. Rihydd John. Thomas, Lerp-wl, ddesgrifiad ibjrw o'i ddylanwad ar gynnulleidfa. Dilynodd John Elias mewn oed a* phclblogrwvdd ond ni syrthiodd mantell Elias arno; gweodd ei Feistr un newydd hollol. Yr oedd Elias yn rheolwr yn ei enwad, yn arglwyddiasthu ar ei frodyr ac yn dymeeti o eiddigedd dros ei Feistr a. gelyniaeth at elynion ei Feistr. Symudai John Jones dros y genedl fel gwanwyn mawr oadd yn trydanu hywyd trwy holl blanhigion Duw. Meistr oedd Elias, gwais a chenadwr y iMeistr Dwyfol oedd Jones. Yr oedd Elias agois yn lAntimoniad; cariad anfesurol Duw at ddyn oedd neges Jones; meddwl wedi crisialu mewn credo anghyfnewidiol oedd gan John EJias; ond enaid a chalon bob amser yn igored i dder- byn datguddiedigaethau newvdd oddiwrth yr Ysibryd oedd gan Jones. Meibion eu hoes oedd y ddau. iGydag Elias pasiodd heibio i raddau helaeth oes ae yabryd yr offeiriad a'r brenhin yn yr eglwys a'r gynnulleidfa. Gyda John Jones daeth oes y prophwyd a'r igweled- ydd. Awdurdod i or.fodi oedd arwyddair y oyntaf; dylanwad i berswadio oedd cryfder yr ail. DYILAINIWIAD JCqiN JOfNIES, TALYHARN. '1 Dywedai Leonard Bacon wrth Beecher un- waith, ei fod ef, Beecher, wedi distriwio Ilawer o bregethwyr ieuainc. iMewn un nod wedd bu dyPanwiad meibion eeraffauJd Talysaxn (neu Llanllyfni) yn. anffortunus ar bregethwyr yr enwad. Plerthyna: iddyot arnod unigol a naturiol i ddechreu'r hregeth mewn llais mor isel ag i fod agos yn anghlywad-wy. Byddai y rhagymadrodd dipyn yn tfaith; cyimyddent mewn nerth a dwysder, angerddolai y teimlad, ymfflamiai i nwydau ysbrydol nes o'r diwedd enynu'r bobl, a. diweddai fel rhyferthwy yn llifo i'r mor ac yn cario pob peth gydag of. Mae y ffigyrau dipyn yn gy-rny-Iglyd; felly hefyd dull,a dylanwad yr areithydd digyffelyb o Dalysarn. Yn awr, pan mae eiddilyn yn dynwared cawr mae yn fled debyg o efelychu ei nodweddlion unigol (unique) sydd bob amser yn anmharu yn hytrach na ehryfhau. Cofiwyf yn dda pan yn hogyn glywed ami i bregethwr yn dechreu'r bregeth mewn llais ieel fel na ellid ei ddeall, ond cyn y diwedd byddai yn gwaeddi nes cracio clustiau'r bob'. Yr oedd yn ar,feriad lied gyffredm flynyddau yn ol. S'icrhawyd fi gan fiodyr yn yr Hen Wlad mai dynwarediaeth anymwybodol cedd o neiilduoi- ion John Jones a'i frodyr.

Afiechydon yr Ysgol --

Cymanfa Ganu Annibynwyr Lleyn…

[No title]

T%& DAFYDD OWEN N F, u HELYNTION…

Advertising

DEWIS AKWEINYDD CANU

Arwyddion Perygl Natur

[No title]

Advertising

Cynghor Dosparth Lleyn

[No title]

Advertising