Y Drych

NEWYDDION CYMRU. I —Bydd yn ddrwg gan hen gyfeillion y "nwy" yn Aberdar a Merthyr gly wed ei fod yn awr mor wan a gwael ei wedd fel y mae yn .gofyn am oleu canwyll bob nos i'w wylied ef. —Yn ystod yr ychydig wythnosau diweddaf bu pump o bersonau farw yn mhlwyf Selatyn, ar ystad Arglwydd Harlech yn Nghroesoswallt. Yr oedd- ynt yn 90 mlwydd oed at- gyfartaledd. Yr oedd yr ieuengaf o honynt yn 85, a'r hynaf yn 96. —Dysgwylir y bydd cyfyngu ar oriau tafarndai yn Xeheudir Cymru yn y dyfodol agos, beth bynag am ranavi eraill o'r wlad. Xi synwn hefyd glyw- ed atal y fasnach fflagon sydd ar gyn- ydd cyflym. Hei Iwc! -Dywedii- yn y "Gwyliedydd New- ydd" fod y Parch. H. Price Hughes a Dr. Parker yn amser rhyfel y Boers wedi creu mwy o anffyddwyr nag a achubodd Sankey a Moody. Clywais ddweyd rhywbeth tebyg am y "British Weekly." -Yn ddiweddar, yn Xhreffiynon an- fonwyd Harriet Jones, gwraig briod ieuan,c, i'w phrofi ar y cyhuddiad o lof- ruddio ei phlentyn pedair mlwydd oed, Edward Watkin Jones, ar Chwefror 19, i trwy ei foddi mewn tanc tu ol i'r, Territorial Drill Hall. -Yn ddiweddar, claddwyd yr olaf o wneuthurwvr clociau Llanrwst, Mr. j Pierce Davies, yn 80 mlwydd oed. Clwydfardd oedd y nesaf^i'r olaf. Er- byn hyn mae'r gelfyddyd 'o wneyd cloc- iau wedi marw yn Llanrwst, ac yn wir yn mhob tref arall yn y Gogledd. -Bu Mr. Towyn Jones, A. S., yn dweyd pethau go blaen mewn cyfarfod yn Ngtiaerfyrddin o berthynas i'r prif ysgolion a"r Gymraeg. Dywedodd fod i cyfundrefn addysg yn Xghymru yn bwdr o'r pen i'r gwaelod. -Y dydd o'r blaen, dan lywyddiaeth Cyrnol T. E. J. LloYd, cynaliwyd Llys Chwarterol Mon yn Neuadd y Sir, Beaumaris. Anrhegwyd y Cadeirydd a'r Clerc a phar o fenyg gwynion am nad oedd achosion i ddod gerr bron. -Yn ei adroddiad blynyddol dywed- odd Dr. Bowen Jones. Swyddog Iechyd- ol Caerfyrddin, fod poblogaeth y dref yn bresenol yn 8,634. Mae yn y dref o 1,000 i 1.500 o filwyr dan ddy&gybl- aeth er dechreu Hydref, 1915. Mae 500 o'r boblogaeth wedi ymuno a'r fyddin mewn lleoedd eraill. —Gofidus iawn yw cofnodi marwol- aeth y Private Arthur G. Price, mab Mr. Griffith a Mrs. Laura Price, Corsy- garnedd, Llanfachreth. yr hyn a 'gy- rnerodd le mewn canlyniad i glwyfau a dderbyniodd pan yn y ffosydd. Xid ydoedcl wedi cyraedd ei 19 mlwydd pan y bu farw. -Mae Canon Nicholas. Fflint, wedi dyfynu o'r pwlpud gyda chymeradwy- aeth eiriau Mr. Lloyd George am y gwrthwynebwyr cydwvbodol: "It is not a matter of conscience at all. but an act of arrant cowardice produced by fear." Nid yn ami y mae'r Canon wedi canmol Lloyd George, ac y mae'r dygwyddiad yn werth sylwi arno. —Dengys adroddiadau y Bwrdd Masnach am Fawrth v mewnforion fel 86,029,894p., cynydd o 10,630,845p. ar y Uynedd; a'r allforion yn 37,589,- 119ip., cynydd o 7,422.053p. ar y llyn- edd. Cyfanrif y mewnforion am y tri mis eleni oedd 228,294,4S3p.. cynydd o 20,455,526p. ar 1915. —Gadawodd Mr. Thomas Rowlands, Hendy, Llanfair P. G.. Mon, eiddo gwerth$10,175 ar ei ol. Gadawodd 30Op. yr un i Robert Pntchard ac Annie Williams, 500p. a chyfranddal- iadau neillduol i Maggie Rowlands (ei nith), ac ystad yr Hendy i'w neicd, Richard a Thomas P"itchard, gweddill ag eithrio ychydig gymunroddioh i'w berthynas agosaf, ond ei frawd Richard a'i ddysgynyddion. —Cyfarfyddodd Dr. Ellis T. Evans, Abersoch, a clamwain dost iawn pan yn mynd ar ei motor-bicycle ger Llanor. Oafwyd ef yn gorwedd ar ganol y ffordd yn gwbl anymwybodol b dan y peiriant. ac yn gwaedu yn ddifrifol. Symudwyd ef i Reithordy Llanor, a gweinyddwyd arno gan Dr. R. Jones Evans. Pwllheli. Anafodd ei wyneb yn dost iawn, a thorodd ddau asgwrn yn ei goes dde yn bur ddrwg, a gor- wedda mewn cyflwr difrifol. -Y Caplaniaid Ymneillduol sydd yn awr gyda'r Fyddin Gymreig—<y 38th (Welsh) Division, sydd yn cynwys tair Bridgade, a Divisional Troops, vdynt, y Parchn. Hugh Jones, Glanwydden, a James Evans, Caerdydd, gyda'r 113th Brigade; y Parch. Arthur Hughes, Caerfyrddin. gyda'r 114th Brigade; y Parch. P. Jones Roberts, Bangor, gyd- a'r 115th Brigade: a'r Parch. Peris Williams, Wrecsam, y 'Senior Noncon- formist Chaplain,' yn Head Quarters y Division. —Ebrill 6, drwy drwydded, yn nghapel M. C. Rehoboth, Llangollen, gan y Parch. R. R. Williams, M. A., Bala. priodwyd Mr. Robert Evans, Ar- graffydd a Chyhoeddwr "Y Seren," a Miss Davies, Aran House, Bala. Gwas- anaethwyd ar y briodferch gan Miss Jones, Glan Tegid, ac ar y priodfab gan y Parch. J. R. Jones, Llanfihangel. Rhoed y briodferch ymaith gan Mr. R. Thomas Jenkins, M. A., o Ysgol Aber- honddu. Wedi boreubryd yn Ngwes- ty'r Hand, ymadawodd y ddeuddyn i dreulio eu gwyliau yn West Kirby. —Celfyddyd newydd a ddysgir gan ein gweinidogion yn y dyddiau hyn ydyw pregethu i filwyr. Xi wna'r bre- geth "full-rigged" mo'r tro i gynull- eidfa o filwyr. "Os dechreuwch chwi," medd un o bregethwyr mwyaf adna- ibyddus Cymru. "trwy ddywedyd 'Medd- wl yr Apostol yn yr adnod hon,' ni waeth i chwi roddi'r goreu iddi yn fuan mwy nag yn hwyr. Ni wrendy yr un o honynt arnoch." Clywsom un a.rall, profiadol yn y gwaith, yn dywed- yd fod chwarter awr o bregeth yn hen ddigon yn nghynulleidfa'r milwvr, ac na waeth i ddyn heb son am y "gwreiddiol." Y mae hyn yn gwneu- thur i ddyn ofyn cryn lawer o gwes- tivnau. -0- MARWOLAETHAU. Y Goeledd. HI. Ffestin iog.-E,b rill 4, yn 60 oed, Mrs. Laura Thomas, gweddw W. Thomas, Gwaenydd Rd.—Mawrth 30, yn 58 oed, Mrs. John Owen, 21 Dorvil Street. Dinbych.—iMawrth 31, yn 65 oed, Jane. priod Mr. Isaac Jones, Cader, Saron, gynt o Bias Xantglyn.— Ebrill 9fed, yn 63 oed, Emma, priod Hugh Williams (teiliwr). Hall Square.—Ebrill 11, yn 33 oed, Mary, priod Evan Jones, Fachgau, Rhiw.— Yn Llundain, Robert Thomas Wil- liams, gynt o Henllan.—Ebrill 11. 13 Swine Market, yn 88 oed, Edward Jones (Erriviat). Do Igellau.-LTOTill 6, yn syelyn, Miss Mari Rowlands, Hafodymeirch, yn IS oed. Dyffryn Ardudwy.—Eibrill 5. yn 2 flwydd oed. Salome, anwyl blentyn Mr. a Mrs. John Williams, Brynawel. Felinheli.—Mawrth 30. yn 67 oed, Hugh Evans. Springfield. Snowden Street.—Ebrill 1, yn 36 oed, Mrs. Griffith, priod David Griffith, arolyg- ydd pwys a mesur. 14 Terfyn Terr. Ebrill S. Mrs. Evans, priod y Parch. E. J. Evans. Walton Park, yn 63 oed. Llandwrcg.—Ebrill 7, Edward Ro- berts. Gwernafalau, yn 80 oed. Llanfechain.—Ebrill 9fed. yn y Rheithordy, Emma priod Andrew E. H. Hyslop (offeiriad), Rheithor y plwyf. l,lansannan.-Eb rill 9fed, yn 79 oed, William Jones, Clytiau Gleision. Llanuwchllyn.—Ebrill 5, yn 68 oed, J. Jones, Craigytau. Llanidloes.—Ebrill 5, yn 69 oed, Jane, priod Robert Owen, Gof.—Ebrill 9, yn 8 5 oed, Ellen Davies, Tanyfyn- went. Llwynsarn.—Ebrill 11, yn 64 oed, Mrs. Richards, meroh i'r diweddar Mr. Lewis Jones, Llwyniarth. Porthmadog.—Ebrill 5, Lewis Jones, 45 Madoc Street, yn 37 oed.- Mawrth 31, yn 75 oed, Robert Owen, masnachydd coed, Dora Street. Rock Ferry.—Ebrill 7, yn 33 oed, John Humphreys, mab Mrs. Mary Hum- phreys, a'r diweddar Humphrey Humphreys, Gof, Castle Street, Bala. C i-oesoswall t.-Ob rill 4, yn Park Hall Camp, Private R. Hughes Williams, Bryn Gorwel, Groeslon, organydd eglwys y M. C., Brynrhos. Rhost ryf a n.-Eb rill 2, yn 22 oed, Robert J. Williams, Bryndafarn. ——— o ——— Y Deheudir. Aberta we.-Ebrill 3, Thomas Carey Griffiths, Mansel Terrace, yn 43 oed. Ebrill 9, Manselton, Catherine Rees Thomas, gynt Brynogwy. Aberafon. Aberdar.—^Ebrill 3, Gadlys Rd., David Sydney Brace. Beaufort.—'Ebrill 6, D. Lloyd, gwein- idog, diweddar Machen, yn Selton Villas. Briton Ferry.-E-bi,ill S, St. John's Cottages, Grant's Grave, John Gwynne. Brynrnawr.—Ebrill 4, Samuel Herbert Jones, diweddar Abercynon. Caerdydd.—Ebril'l 5, Richards Terrace, Mary Griffiths, yn 77 oed.—.Hbrill 8, Duke of Clarence Hotel, Clive Road, Henry Griffiths, yn 65 oed.—Ebrill 5, Mona St., Mary Agnes Eynon.- Mawrth 22, yn yr ysbyty, Tom Howell, "Cardiff Pals."—Ebrill 5, Albert St., Canton, Catherine- Jen- kins. Dolgaer.-Ebrill 7, Sarah, gweddw R. F. Evans, yn London House, Borth. Fl eii r-d e-,Lys.-Eb rill 5, High St., Mir- iam, priod Thomas Edwards. Ffynon Daf.—'Ebrill 2, Elizabeth Lloyd. Garth House, Gwaelodygarth, yn 70 oed. Liisvane.-E,brill 7, Ty Llwyd, Lewis Rees, yn 76 oed. Llanharran.—Ebrill 9, Wellfield Terr., Wm. Wright, yn 61 oed. Llanelltyd Fawr.—Ebrill 4, Moorlands, Thomas Thomas, yn 84 oed. Uantrisant. Ebrill 6. Pengawsi, Martha, priod Lewis Williams, Ton Mawr. Llangynwyd.—Efbrill 4. Gellihir, Mary, priod John Jones. Llanunwas.—Ebrill 12, Gilbert David Harries. T.] iin dai n.-Fb rill 6. Clapham, Wm. Tnomas Jones, Hendredennv Hall, Caerphili.-E)brill 8, Lowndes Sq., Syr Edward Stafford Howard. K. C. B., Cilymaenllwyd, Llanelli. Maesteg.—Ebrill 9. Lampeter House, WTm. Bevan. diweddar R. R. Inn. Merthyr Tydfil.-Ebrill 9, Wellington St., Ann, priod Daniel Davies, pob- ydd. yn 74 oed. Mountain Ash.-Ebrill 10, Bailey St., ,Miskin. Mary, gweddw Jeffrey Mor- gan. Ogmore Vale.—Ebrill 3. Ardwyn, Richard Thomas (Fforddygyfraith), yn 57 oed. Pantygog.—Ebrill 1. David, priod Hannah Edwards. Pencoedcae.—Ebrill 9. Hewitt Arms. David Israel, yn 70 oed. Perth.—Ebrill 6, yn yr ysbyty, David Edward (milwr), mab Mr. a Mrs. D. J. Jenkins, Xorthumberland St., Canton. Pon tyel un.-EI) rill 8. Bute Cottage, Mary Borlase. Porthcawl.—Ebrill 9, Rosefield, Vic- toria Ave., Captain John Mably, Caerdydd, yn 82 oed. Tongwynlais. Ebrill 4, Matilda, gweddw Enoch Edwards, yn 6 2 oed. Tonypandv.—Yn Eley St.. Ceridwen, ehwaer Mrs. 0. S. Evans. Trealaw.—Ebrill 5, Richard East, Guard T. V. R. R., yn 51 oed. Tregaron.—Mawrth 30, David Davies, Penllain, Berth, yn 36 oed.

Llyfrau Maes Llafur Undeb Ysgolion Sab- bothol y T. C. Llawlyfr Cymraeg ar Efengyl loan, Penod I-VIII., i'r Dosbarth Hynaf a'r Canol, gan Dr. J. Cynddylan Jones. Pris, gy' da'r Post, 65c. Llawlyfr Saesneg ar Efengyl loan, Pen. I.-VIII., i'r Dosbarth Hynaf a'r Canol, gan Proff. Marcus Dods. Pris gyda'r Post, 60c. Gwerslyfrau ar Efengyl loan, Pen. I-VIII. i rai o dan 16 oed (Cvmraeg neu Saesneg) gan y Parch. T. E. Roberts, M. A., Aberystwvth. Pris 5c.; y dwsin, 50c. Rhodd Mam, Dr. Davies (dwy-ieithog). 5c.: 50c. y dwsin. Rhodd Mam Cymraeg (Parch. John Parry, Caer), 3Sc. y dwsin. Llyfrau Dosbarth Rhag- barotoawl, 38,c. y dwsin. Pob math o Lyfrau ar gyfer Ysgolion Salybothol. LLYFRAU ERAILL. Llawlyfr ar y Gwyrthiau (Parch. J. E. Davies, Treffvnon), 35c. Blagur Awen Ben Bowen, 35c. Short Stories of Welsh History (0. M. Edwards), 20c. Arfon y Dyddiau Gynt, 40c. Ceinion y Gynganedd (Alafon), 40e. Rhys Lewis (Nofel) yn yr Iaith Saesneg, 75c. Agoriad i Dduwinyddiaeth y Testament Newydd (Parch. James Charles. Dinbych),$1.10. Rhyddiaith Ben Bowen, $1.10. Crefydd a Bywyd (Parch. D. Miall Edwards).$1.10. Owen Glyndwr (English),$1.50 i'w werthu am$1.10. GWLAD FY NHADAU (Land at My Fathers). Dwy gytrol, un yn Gym- raeg ac un yn Saesneg. Deunaw o ddarluniau gan Arlunwyr goreu Cymru, Cerfluniau Aruniau, Chwedlau, Mabinogion, Traddodiadau. Straeon Byrion, Barddoniaeth, &c., gan 33 o Lenorion Blaenaf Oymru. Pris$1.00. Llyfrau ar Gerddoriaeth. Llyfrau Adrodd. Dramodau. CERDDORIAETH CERDDORIAETH Canoedd o Unawdau mewn stoc. Anfonwch am gatalog o'r Gerddoriaeth. Telir sylw manwl i bob archebion. R. Morris Williams, Box 256, Utica, N. Y Mae ein Dyogel-flychau sy'n rhentu am $4.00 yn mesur J 3x5x22 o fodfeddi ac Ac ar y LIawr Cyntaf A yw eich papyrau prifat a gwerthfawr yu cael eu cadw mewn man dyogel ? Ymholwch yn nghylch hyn yn awr, ac nid wedi colli rhai o honynt. CITIZEN'S Trust Company Phone 546-Private Branch Exchange. SENECA SQUARE, UTICA, N. Y.

GWYL Y PASC YN WILKES-BARRE, II PA. Gan AID Calfin. Treuliwyd amser prysur yn eglwysi Cymreig y ddinas uchod adeg y gwyl- iau eleni. Cynaliodd yr eglwys Anni- bynol gyfres o gyfarfodydd pregethu i agor eu calpel newydd. Dechreuwyd y gwasanaeth nos Wener- a pharhaodd 1 hyd nos Sul. Sicrhaodd yr eglwys was- anaeth doniau goreu yr enwad yn I nyffrynoedd y Wyoming a'r Lacka- wanna. Gosodwyd y gareg sylfaen yn ei lie gan Mr. Evan Williams, aelod hynaf yr eglwys, ac yr oedd y gwasan- aeth yn gyfangw,bl o dan nawdd y Gymdeithas Ymdrechol. Mae yr eg- lwys hon yn llwyddianus iawn ar hyn o bryd o dan fugeiliaeth ymroddgar a gweithigar y bardd-bregethwr J. M. Pritchard, yr hwn sydd a gair da iddo gan y frawdoliaeth. Mae yr eglwys Fedyddiedig Gymreig yn llwyddianus iawn trwy lafur ymrodd,gar ei gwein- idog parchus a galluog, y Parch. Gomer Evans. Adeg y gwyliau, cawsant gyf- arfodydd dyddorol o dan nawdd pobl ieuainc yr eglwys. Mae y brawd ffydd- Ion John T. Williams yn ddyledus o glod am ei ymdrechion teilwng gyda'r adran gerddorol 1108rthynol i'r eglwys. Y prif atdynfa dydd Llun y Pasc ydoedd Cymanfa Ganu y Methodistiaid. Cynaliwyd dau gyfarfod, sef yn y pryd- nawn a'r hwyr. Daeth yn nghyd gynulliadau eithriadol o luosog o eg- lwysi Xanticoke, Warrior Run, Sugar Xotch, Ashley, South Wilkes-Barre, Plymouth, Kingston, Bellevue, a Hyde Park. Yn yr hwyr yr oedd yr adeilad eang wedi ei orlenwi yn mhob congl o hono, a llawer yn igorfod sefyll ar eu tra'ed yn ystod yr holl wasanaeth. Yr oedd Iluaws o cldyeithriaid o bell wedi gwneyd ymclrech i fod yn bresenol i fwynhau y wledd ac ni chawsant eu siomi. Cafodd rhaglen yr wyr hon ei hargraffu yn yr Hen Wlad gan Hughes a'i Falb, ac fel pob peth ddaw drosodd o Gymru, yr oedd yn ymylu ar fod yn berffaith. Cynwysai emynau a thonau newyddion gan mwyaf, wedi eu trefnu yn chwaethus a hylaw yn y ddau nod- iant, a dywed y critics cerddorol fod y canu eleni yn rhagori ar yr holl Gymanfaoedd blaenorol. Priodolir byny yn ;benaf i'r ffaith fod yr eglwysi eleni wedi dangos mwy o gydweithred- iad cvffredinol i ragbarotoi cyn dydd yr wyl, yr hyn sydd yn bwysig. Hefyd ffaith bwysig arall yn cyfrif dros ragoriaeth yr wyl oedd fod yr ar- weinydd yn gyfuniad cyflawn o fardd, cerddor a phregethwr, yr hyn oedd yn gymwysderau neillduol i'w alluogi i egluro a gcsod allan wir syniadaeth yr emynau a'r tonau. Cydnebydd pawt> fod y Parch. R. R. Davies yn efficient proffesor of music. Datganwyd cor- awdau "Teyrnasoedd y Ddaear" a'r "Haleliwia Chorus'' yn ystod yr wyl gyda dylanwad a nerth nes syfrdanu a synu yr ugeiniau Americanfiaid oedd wedi ymgasglu tuallan i'r capel. Cyd- nabyddai y cvmrawd pybyr, Joseph E. Thomas, Ysw., Seattle, Wash., ei fod wedi teithio tair mil o filldiroedd er dyfod i'r Gymanfa, a'i fod wedi cael tal dauddyblyg yn y mwynhad addol- gar ac ysbrydol oedd wedi dderbyn i'w enaid wrth wrando ar y fath fawl- ganiadau gwefreiddiol. Wrth gofio mai Wilkes-Barre oedd cartref cyntaf Mr. Thomas yn y wlad hon wyth mlyn- odd ar hugain yn ol, nid rhyfedd iddo Pf wneyd y fath ymdrech i bresenoli ei hun yn yr wyl. Lion gan ei hen gyd- nabod ei weled a'i groesawu bob amser. Llwyddiant a'i dylyno eto yn y dyfodol fel yn y mynedol. Gwnaeth cerddorfa y bobl ieuainc eu rhan yn ganmoladwy o dan arweiniad Proff. Edward Smith, hen arw.einydd Fif-e Band Dirwestol, Clwydfagwyr, D. C., haner can mlynedd yn ol. Mae y brawd Smith wedi myned heibio llinell yr addewid amryw filldiroedd, er hyny mae efe mor dirf a heini a hogyn deu- naw oed a'r elfen gerddorol yn llawn asbri o'hyd. Llywyddion y dydd oeddent, y Parchn. Thos. L. Jones, South Wilkes- Barre; a John Hammond, Hyde Park. Rhoddwyd anerchiadau bvrlon a chy- faddas i'r wyl gan Win. T. Smyth, Ysw., Pottsville, Pa., a Joseph E. Thomas, Ysw., Seattle, Wash.; a'r Parchn. J. W. Mathews, Bangor, Pa., Owen R. Williams, Alliance, 0.: John Rhiwen Williams, Kingston, Pa.; Dr. R. T. Jones, Philadelphia: D. D. Jen- kins, Wilkes-Barre: a H. W. Griffiths, Plymouth, Pa. Mr. Griffith ydyw Ysgrifenydd y Gymanfa er's amryw flynyddau, ac mae v rhan helaethaf o'r Hafur cysylltiedig wedi gorphwys ar ei ysgwyddai ef o flwyddyn i flwyddyn. Gwnaeth Mr. Thompson, organydd yr eglwys, wasan- aeth gwerthfawr er hyrwyddo y gan- iadaeth yn ystod y dydd. Blin genym ddeall iddo dranoeth orfod myned i vsbytv y ddinas i ,gael operation, ac hyderwn y caiff adferiad buan. Darparodd gwragedd gweithgar yr eglwys gyflawnder o luniaeth ar gyfer pawb a ewvllysiai ymborthi am y swm rhesymol o ddeg sent. Rhoddodd hyn fantais i gael ymgom ddorus a hen gyf- eillion rhwng y ddau gyfarfod. Cynelir Cymanfa swydd Lackawanna yn eglwys iHyde Park yn mis Mai, ond nid yw y dyddiad wedi ei benderfynu. Mae cantorion Athen yn proffwydo y bydd eu gwyl hwy yn t*a rhagori ar, un Wilkes-Barre; os felly, miae yn llawn bryd iddynt ddeff-ro at eu ,gwaith o ragbarotoi. Pob llwydd iddynt i ddvrchafu mawl i'r Goruchaf.

THE BENNETT PIANO COMPNAY WHOLESALE MANUFACTURERS OF Grand, Upright and Player Pianos Write today for Catalogue and special "Factory to Home" proposition "Gellir gohebu yn^Gymraeg^os "myner." BENNETT PIANO COMPANY, MARTYN THOMAS, Manager, Wholesale Piano Manufacturers 2648 W. North Avenue, CHICAGO, ILL.

Y DDRAMA "GWENLLIAN." I I'w Pherfformio yn v Maennerchor I Hall. Utica. nos Fercher. Mai 10. Wedi amryw fisoedd o lafur diwyd a ffyddlon, mae Cwmni Dramayddol y Celtiaid yn barod i berfformio y ddrama uchod, a chymer hyny le, fel y nodir uchod, yn y Maennerchor Hall, nos Fercher, Alai lOfed. Nid yw yn ofynol cyflwyno y cwmni hwn i'r cy- hoedd, y mae y gwaith a wnaed gan- ddo yn y gorphenol wedi dangos eu medr a'u gallu yn y cyfeiriad hwn, a chredwn ar sail gwaith y gorphenol yr haeddant diy llawn. Hefyd gellir dweyd fod y ddrama hon yn waith mwy gorohestol na'r un a gymerwyd i fyny gan y cwmni o'r blaen, a rhaid oedd cynvddu nifer yr aelodau. Mae yn y cwmni yn awr dros ddeg ar hugain o berfformwyr, ac yn eu plith adroddwyr blaenllaw. Palla gofod i ni wneyd 'sketch' helaeth o'r ddrama, ond nodwn ychydig bwyntiau: Yn nyddiau Cymru Fu y mae dy- gwyddiadau y ddrama wedi cymeryd lie, o amgych Castell Dolbadarn, car- tref Syr Rhydderch, a'i ferch Gwen- llian. Ceir ynddi bortread penigamp o gariad, cas, ffyddlondeb, anffyddlon- deb, bradyehiad a dewrcler vmlynol y gwahanol gymeriadau. Act 1.—Yma mwynheir amser difyr ar y lawnt ger Castell Dolbadarn, gan y gwahoddedigion i wledd a roddir gan Syr Rhydderch er anrhydedd ei feroh Gwenllian. Ceir yr uchelwyr Cymreig yn vmddifyru mewn canu clodydd eu gilydd, a'r merched mewn mesur a phwyso rhagoriaethau a diffygion y marchogion. Wrth deithio o gwmipas daw y merched ar d'raws Mailt, hen ddewines o'r Bwlch, yr hon a broffwyda "amgylchiadau rhyfedd yn y blaen." Mae'r holl gwmni yn dod i wybod am y broffwydoliaeth ry- fedd, ond mae "dyrysni'r dyrysbeth yn peri dyryswch iddynt. a cheisir ei ddeongli. Cyn diwedd yr act deongla Mailt ran o'r dyryswch, ond mae'r hroffwydoliaeth yn aros. Cyflawniad y broffwvdoliaeth ryfedd yw y gwedd- ill o'r dd-rama. Act. II.—Gclyga 1. Delir Gruffydd Ddu (marchog sydd yn ffefryn tad Gwenllian, ac yn ymgeisio am ei llaw a'i chalon) gan haid o ladron dan ar- weiniad Maelog. Cyfarfyddir a Mallt eto gan ddau uchelwr, ac ymosodir ar un o honynt gan wyr Maelog. Golyg- fa 2.—Wedi'r wledd yn Nghastell Dol- badarn, Gruffycld Ddu (ffefryn Syr Rhydderch) a Üwilym (ffefryn Gwen- llian) yn trefnu i ymladd gornest er penderfynu pwy a fyddai deilwng o serch Gwenllian. Mallt yn dod i'w had,gofio o'r broffwvdoliaeth. Gol- ygfa 3.-Gruffydd Ddu yn bradychu Syr Rhydderch (Arglwydd y Castell) i law gwyr Maelog. Dewryn yn syrthio yn aberth i'r un cynllwyn. Gwahoddedigion y Castell yn ymholi yn eu cylch. Mailt yn eu hysbysu mai Gruffydd Ddu oedd y bradwr. Act III.—'Gwilym yn achub Gwen- llian o lany Gwyr Maelog. Golygfa II. Cyhuddo Gruffydd Ddu o'r brad. Daf- ydd Wyn a Gwilym yn bygwth ei ladd. Act TV.-Golygfa 1. Y cwmni yn cychwyn ar eu hymgyrch i geLsio Syr Rhydderch. Dod o hyd i ogof Gwyr Maelog. Golygfa II. Ymladdfa rhwng milwyr y Castell a haid o wyr Maelog. Rhyddhau Arglwydd y Castell, a di- wedd Maelog a Gruffydd Ddu. Y mae y tocynau i'r ddrama ar werth yn awr. Gellir eu cael yn mas- nachdai Sam Ellis, congl South a Steuben; Owen Hughes, Leah St.: Wm. R. Williams, congl Louisa a Steuben: Nem Roberts, yn Ilion, a gan John S. Jones yn Rome, a chan eraill o aelodau y Cymreigvddion.

v CYMRAES o gymeriad glan, eisieu lie fel Housekeeper gyda theulu parch- us (heb ddim plant) yn, neu yn agos i Utica, N. Y. Goheber a E. B. J., "Drych" Office, Utica, N. Y.

| Mae'n Talu=« J i Mae gan y gwr ieuanc, gyda chyfrif o log cynyddol, s | allu yn nghadw a'i gesyd uwchlaw cyraedd angen, tra y g mae y ffordd fer i gyfoeth, sef anturiaetli oludgeisiol, » | yn orchuddiedig beunydd gan ddrylliadau. if 1 Enillir brwydrau bywyd gan ddarpariad a chyd weith- rediad—y cyntaf yn golygu adeiladu gweddill arianol yn g yr Ariandy, a golyga y Hall gynorthwy yr Ariandy. 1 i Yr ydym at eich gwasanaeth. Gelwch arnom. | First National Bank of Utica I 1 Cyfalaf$1,000,000 Gweddill ac EIw$1,600,000 8 Total Assets over $10,000,000. i d Cropiau Toreithiog o Rawn U //???? Marchna d oe^ d Cy f ieus- P risiau Uchel ???/? ???S??r Gorllewinbarth Cana d a yn Enill y Gwobrwyon am ——' Wenith, Ce i rc h Haidd, Alfalfa a Gwair. jcA Enillodd Gorllewinbarth Canada yn rhwvdd y V—. gwobrwyon yn y Soil Products Exposition yn Den- J ver. Cynwysa: y rhestr Wenith, Ceirch, Haidd a (stir J <3 ) Gwair> y mwyaf pwysig efallai y gwobrwyon am ^il Wenith a Cheirch, a'r wobr am Alfalfa. n Nid llai pwysig nag ansawdd ragorol grawn Gor- mullMi ^ewin'bartih Canada yw ansawdd y da byw a ibesgir ar wair y wlad tan,g. Yn y farchnad yn Chicago yn ddiweddar, yr oedd cynyrch y cylch llwti yn ?tMSBMSE????b? uwch yn uwchaf o ran pris ac' ansawdd. t<????t*T?*???lF?' Cynyrchodd GorHew!nbarth Cana d a yn ystod 1915 dywaint 160-A -RE Y. ?? "'° '? gynyrch yr Unol Dalsethau. ??Wnt???n?!) ? ol cyfartaledd y boblogaeth,y mae gan Canada ITLlU|+|fl rIWJTflJ fwy Yn o wenith at ei allforio na'r un wlad yn v bvd, ?it???Dr'i? a/. ??y???yP??iaupresenol.gelIwch syniad yr elw ?'???j??" r<?yi'r ffai'mwr. ????t t?.?? ? ? ?%<? ??' ?° NgorHewinbarth Canada farchnadoedd da, ys- Z ? tWF?LI .?t) ? )? golion rhagorol, amgylehiadau cymdeithasol cvsurus, ac ItW ??. < A jpm/hjfj hinsawdd campus. ■I P'^ |L| Nidoes yma dreth ryfel ar dir na?orfodaeth ?twrol. ? A t'???  ?" lenyddiaeth, tollau y rheilffyrdd, &e. Ct??Tti J tt?S??? J. S. CRAWFORD. 301 E. Genesee S t Syracuse, N. Y.. neu Supt. of Immigration, Ottawa, Canada. mml tmU.fit¡ nm£{4t {{HIt {çSrU',ir'rCmlrm tu li mIl UIUilí I u£\sunlnu 11 It IUJIU $ ?. ,?"'   ''??? ? ?-? .r.¡, Thursday? ( MAY-II ) #; Y Ha N .? I MA. Î "??  ?'  ??..  The New Telephone Directory GOES TO PRESS BY arranging for telephone service on or before that date your name will appear in this "new book, and you will begin to enjoy the advantages of quick, reliable telephone service almost at once. If you have anything to sell that can be bought by telephone, an advertisement in the Tele- phone Directory will bring results. Why not telephone, call or write today ? NEW YORK TELEPHONE COMPANY <

NEW YORK A VERMONT (Parhad o tudalen 5). yma i'w claddu. Bu farw dydd Mer- cher, Eibrill 26. wedi dyoddef cystudd caled am fisoedd. Dvwedodd ei wein- idog, y Parch. Joseph Evans, 11th St., yr hwn ddaeth i fyny yma gyda'r corff, fed y brawd ieuanc hwn wedi byw bywyd ardderchog iawn; a dywedodd y buasai llawer i hogyn ieuanc wedi myned ar gyfeiliorn ,pe buasent yn lie y cyfaill hwn. Ymlynodd efe yn dawel i gadw cartref i'w ddwy chwaer yn eu hamddifadrwydd, ac ymlynodd pethau crefvdd ynddo yntau, ac yntau ynddynt hwy. Yr oeddym ni yma yn gwybod yn dda am Johnnie Pritchard, ac am ei fywyd a'i fuohedd, ac nid ydym yn barod i dynu dim oddiwrth yr hyn ddy- wedodd Mr. Evans am dano, eithr yn hytrach ddweyd "amen" gydag ef. Balch oeddym o weled Mr. Evans wedi dod yma gyda'i weddillion, a dioloh iddo am hyny, dyma deimlad cyffredin- ol yr ardal; gresyn fod yn rhaid iddo fyned yn ol mor sydyn, ond gobeithio y cawn gyfle i'w glywed yn 'fuan eto. Gwasanaethwyd yn ei angladd gan Parchn. Evans a W. Owen Williams, a Chyfrinfa Iforaidd Llywarch Hen ar Ian y fcedd. Dymunaf gyflwyno ein oydvmdeimlad llwyraf a'r ddwy chwaer, sef Laura a Katie, yn eu prof- edigaeth lem. a'r un modd ddiolchgar- weh gwresocaf cyfrinfa Llywaroh Hen i Gyfrinfa Iforaidd Glyndwr, New York am eu gofal a'u caredigrwydd i'r brawd yn ei waeledd: y maent wedi bod yn hynod o garedig tuag ato. Brydnawn dydd Iau diweddaf, ym- unwyd mewn glan ibriodas gan y Parch. W. Owen Williams, Miss Hazel Williams, ail ferch Mr. a Mrs. Rees G. Williams a Sidney Kinney, hogyn ieu- anc dymunol, efe yn edrych ar ol llyfr- au y Borden Co. Yn sefyll i fyny yr oedd Miss Marietta Williams a Byron Kinney/. Dymunwn iddynt bob llwvddiant yn eu bywYd newyd,d. Dal yn bur dywylI mae pethau gyd- a'r streic yma; llawer iawn yn ym- adael oddi yma yn ddyddiol.—T.L.W. North Poultnev. Vt. Ebrill 24, 1916.—Gan fod ein go- hebydd wedi mynd i fyw i Fairhaven, a North Poultney yn cael ei adael allan o'r "Drych" y naill wythnos ar ol y Hall, yr oeddwn yn meddwl y buaswn yn rhoi ychydg y tro hwn ynddo. Y mae ychydig o salwch yn dal yma fel poh man arall. Bydd i Esther H. Owen, o Flaenau Ffestiniog, gyraedd Farnamsville at ei hewythr a'i modrvb, William T. ac Esther Roberts. Da fydd genym ei gweled yma heb i'r Germans gael gafael. ynddi. Fe fydd i Eddy Owens a'i deulu dalu ymweliad a'i dad, Ro,bt. W. Owens a'r teulu, Morris a'i chwaer Jane Owens gyda Griff. E. Thomas. Hefvd y mae Griffith Jones wedi mynd i ardal y "Drych" i weithio. Bu i "rai gwobrwyon ddod i Fairnams- ville o'r cyngerdd yn Fairhaven Ebrill 15fed, sef cor Llewelyn Morris yn ail allan o bed war o goreu, Lilian Jones yn gyfartal gyntaf, a Viola Roberts yn ail ar ganu; Evelyn Williams yn gyn- taf hefo adrodd, a mawr oedd y gan- moliaeth gan y rhai oedd yn beirniadu y canu a'r adrodd. Sul y Pasc fe fu i'r plant gadw cyf- arfod y nos trwy ganu ac adrodd. Llywydd y cyfarfod oedd H. H. Parry. Awd trwy y rhaglen fel y canlyn: Dechreuwyd trwy ganu ton gyffredin- 01; can gan Viola Roberts: can gan y Band, of Hope dan arweiniad LI. H. Morris: adr., Caroline Roberts; can, Eifion Wynn Griffiths: adr., Ellenor Williams; can, gan Viola Roberts a'i pharti: ton gan y Band of Horpe: dos- barth o fercbed yn adrodd penod; adr., gan Evelyn Williams; adr., Marie Williams: ton gan y" Band of Hope; can gan Elizabeth Jane Williams; adr., Kate Williams; ton gan y Band of Hope: d-euawd gan Margaret Williams a Lilian Jones: can gan Kate Owens a'i pharti. Yna cafwyd gair gan Robt. W. Owen yn dioloh i'r plant ac i'r brodyr oedd wedi cymeryd y drafferth i'w dysgu. Yna cefnogodd Thomas R. Williams, a diweddwyd y cyfarfod trwy i'r Band of Hope ganu. Y rhai oedd yn cymeryd gofal yr organ oeddynt Kate Owens, Ellenor Williams a William J. Roberts.—Un oedd yno. Fair Haven. Vt. Ebrill 29, 1916.—Nos Sabboth y Pasc, Ebrill 23ain, yn nghapel y Trefn- yddion Calfinaidd, cafwyd perfformiad o'r cantata, "The Dawn Immortal" gan gor o dan arweiniad y gerddores alluog, Mrs. Edward C. Owen. Dad- ganwyd yr unawdau yn y cantata gan Miss Alice Jones a Idwal H. Owen, a dau ibedwarawd gan Mrs. E. C. Owen, Misses Alice Jones, Ruth Williams, Mri. Hugh T. Jones, R. Temple Jones a Richard O. Griffiths. Y gyfeilyddes ydoedd Miss Margaret Owen, a gwnaeth ei gwaith yn gymeradwy fel arfer. Darllenwyd y rhan ysgrythyrol o'r cantata gan arolygwr yr Ysgol Sul, sef Richard Griffi,ths. Tystiolaeth pawb oedd yn bresenol ydoedd fod y per- fformiad yn un teilwng. Ar ddiwedd y cyfarfod cyflwynwyd i Rich. Griffiths lythyr gan Miss Lell J. Thomas oddi- wrth Gymdeithas y "Busy Bees" yn cynwys anrheg o ddau can doler i Gymdeithas yr Ymddiriedolwvr tuag at dynu y ddyl-ed oddi ar yr addoldy. Da genym dystiolaethu fod y Gym- deithas hon i fyny a'r enw sydd arni, ac mae ei ffyddlondeb a'i gweithgarwch yn haeddu ei edmygu. Daliwch ati, chwiorydd: yr ydych yn sicr o dderbyn eich gwobr. Dydd Mercher, Ebrill 19, ganwyd geneth fach i Mr. a Mrs. Robert H. Williams ar Fourth St., y fain a'r fechan yn gwella yn foddhaol. Boreu Sadwrn, Ebrill 29, brawych- wyd ein tref gan y newydd fod y brawd William Parry wedi huno yn yr Iesu oddeutu wyth o'r gloch y boreu. Diameu y ceir y manylion am v brawd a'r Cristion ffyddlawn hwn eto.—Goh.