Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
9 articles on this Page
TREF, GWLAD, A THRAMOR.
TREF, GWLAD, A THRAMOR. O'r Statistical Abstract, yng nghyd ag araith C, Z5 n Mr Goschen ar gyflwyniad ei Budget diweddaf z5y i'r wlad, yr ydym yn cymmeryd adroddiad cymhariaethol o gyfanswm y trethi ym- herodrol a osodwyd ac a ddiddymwyd gan lywodraeth Mr Gladstone, a chan y llywod- raeth Undebol dan Arglwydd Salisbury. A ganlyn ydyw ffrwyth llafur ac ymdrech y blaid Rhyddfrydol Trethi a leihawyd neu Trethi a godwyd nea a ddileuwyd. a osodwyd o'r newydd. 188 1 £ 8,444,000 LII,540,000 1882 2,655,000. 1,003,000 1883 11,000. 2,952,000 1884 3,445,000 1885 220,000. 2,002,000 1886 8,000. 4,114,000 Cyfanswm. £ 14,585,000 L21,61 1,000 Felly gwelir fod Mr Gladstone a'i lywodraeth yn gyfrifol am ychwanegiad o dros saith miliwn o bunnau at drethi ein gwlad yn ystod tymmor ei swydd. Canlyniadau ymdrechion cyllidol y llywodraeth bresennol yn yr un cyfeiriad ydynt:— Trethi a leihawyd nou Trethi a godwyd neu a a ddileuwyd. osodwyd o'rnewydd. 188 7 £ 124,791 1888 .2,515,694. 120,000 1889 .3,075,676. 560,000 1890 2,450,000 Cyfanswm. £ 8,166,161 L686,000 yr hyn a ddengys leihad glan o saith miliwn a hanner o bunnau mewn ysbaid o bedair blynedd, heb gyfrif anrheg o dair miliwn a hanner tuag at ysgafnhau trethi lleol dan weinyddiad Deddf Llywodraeth Leol. Llefara y ffeithiau hyn yn uwch na geiriau. # Mae llawer iawn o anwybodaeth ac o gamdybiad yn bodoli yng nghylch natur a chyfanswm y gwahanol grants a wnaed allan o drysorfa ein gwlad tuag at achosion Ymneill- duaeth yn Lloegr a Chymru. Gwna rhai pobl haeru na dderbyniwyd gan Ymneillduaeth yr un geiniog erioed oddi wrth y llywodraeth at t5 Z5 gynnal ei hachos. Byddai yn llawn mor ddoeth iddynt wadu na chododd yr haul erioed. Beth ydyw y gwirionedd am hyn? Yr ydym yn cael allan eu bod wedi curo wrth ddor y llywodraeth bron mor gynnar ag eu ganwyd-yn y flwyddyn 1722. O'r flwyddyn 1722 hyd y flwyddyn 1775, derbyniwyd ganddynt ddim llai na £ 88,400; o 1775 hyd 1804, L49,300 o 1804 hyd 1834, £ 49,229 o 1834 hyd 1845, E20,418 ac o 1850 hyd 1855, L9,313, yr hyn a wna gyfanswm o £ 216,660. Dyma ffeithiau nas gellir eu gwirdroi na'u gwrthbrofi. Maent yn dystiol- aetli bywiol a gt'ymus heddyw o rwymedigaeth Independia Fawr, y Bedyddwyr, &c., i'r llywodraeth am gynnorthwy mor haelionus yn amddifad o'r hwn yn eu babandod, ef allai, ni buasent ar gael heddyw. Gresyn na fuasai i'r llywodraeth ymddwyn mor haelionus tuag at yr hen fam Eglwys. Torodd allan derfysg ofnadwy yn Buenos Ayres ddydd Sadwrn diweddaf, drwy i ran o'r gwarchodlu wrthryfela yn erbyn yr awdur- dodau. Ymladdwyd yn heolydd y ddinas, Uaddwyd llawer a chlwyfwyd mwy. Diangodd llywydd y ddinas am ei einioes. Yn ol yr hysbysiadau diweddaf, deallwn fod y terfysg yn lledaenu, a bod y dinasyddion yn rhestru dan faner y terfysgwyr yn erbyn y llywodraeth. Rhyddbawyd rhai carcharorion, ac yn eu plith un cadflaenor (general), yr hwn sydd yn awr yn arwain y terfysgwyr. Yr ydym amryw weithiau wedi ceisio dwyn sylw ein darllenwyr at y cynnydd a wna yr Eglwys ym mhlith ein cydwladwyr yn y Brif- ddinas. Da y gwyddom fod ein hawdurdodau eglwysig wedi esgeuluso yr Eglwys Gymraeg yn Llundain mewn modd cywilyddus mewn amser a aeth beibio, a bod y maes wedi ei adael bron yn Ilwyr yn nwylaw Ymneilldu- wyr. Ond erbyn heddyw yr ydys wedi cael tro ar fyd, a'n hawdurdodau wedi dihuno at eu gwaith, a'r Eglwys mewn canlyniad yn ennill tir. Yr oedd y Sul diweddaf yn ddi- wrnod i'w hir gofio gan Gymry Llundain, o herwydd y pryd hwnw agorwyd Eglwys new- ydd iddynt ym mhlwyf Sant Mair, yn Pad- dington. Cynnaliwyd dau wasanaeth Cym- raeg ar yr achlysur, y naill y borau a'r Hall y prydnawn, yn y rhai y pregethwyd gan y Gwir Barchedig John Lloyd, Esgob Abertawe. Cyfeiriodd ei arglwyddiaeth at y duedd gref at 0 n gerddoriaeth sydd yng ngbalon y Cymro, a'i fod yn un sydd yn llawn o deimlad dwfn. Dywedodd hefyd mai un o nodweddion ei wasanaeth crefyddol oedd yr ysbryd a'r de- fosiwn a gerddai drwyddo. Credai fod cyf- Z5 y newidiad yn dod dros feddwl y bobl o barthed i bregethu, ac mai nid pregethu yn unig oedd 0 t3 n prif bwnc yr Ymneillduwyr yn awr, ac y dy- munent gael gwapanaeth cyffelyb i eiddo yr Eglwys. Da oedd gan ein eydwladwyr yn Llundain weled yr Esgob Lloyd yn y cnawd, a rhoddes ei bresennoldeb, ar yr achlysur dyddorol o agor Eglwys Gymraeg, foddhad 0 Z5 rnawr i'r cannoedd a ddaethent yng nghyd. # # 0 Dywedir fod dros 200 o wyr y gyfraith yn z,Y y senedd. Ymddengys y nifer hwn yn afres- ymol ym mliob ystyr. Mae yn burion peth i swydd a gwaith a buddiannau cyfreithwyr, fel t5 y eiddo pob dosbarth arall yn y wladwriaeth, gael eu hyrwyddo a'u gwylio yn senedd y wlad ond yn enw pob rheswm, pa eisieu byddin o ddau cant sydd at hyny ? O'r nifer hwn, y mae cynnifer a thri ar ddeg yn cyn- nrychioli Cymru-un i bob sir ar gyfartaledd ac os nad yw y nifer hwn yn ddigon, anhawdd gwybod beth sydd. Dyma restr o'r aelodau Cymreig sydd yn gyfreithwyr :—Penfro, Mr. William Davies Aberteifi, Mr B. Rowlands Gorllewinbarth Caerfyrddin, Mr. Lloyd Mor- gan Rhanbarth Gower, Mr. D. Randell; Canolbarth Morganwg, Mr. S. T. Evans; Deheubarth Morganwg, Mr. A. J. Williams Merthyr, Mr. Pritchard Morgan Gorllewin- barth Mynwy, Mr. C. M. Warmington Caer- narfon, Mr. J. Bryn Roberts; Fflint, Mr. J. Roberts Dinbych, Mr. G. T. Kenyon; Dwy- reinbarth Dinbych, Mr. G. Osborne Morgan Bwrdeistrefi Caernarfon, Mr. Lloyd George. Dyna eto Dwyreinbarth Caerfyrddin (yr hwn sydd yn awr yn wag), y mae y ceugwd llad- icalaidd wedi dewis Mr. Abel Thomas (cy- freithiwr) fel eu hymgeisydd am y sedd. Mae yn bryd i'r wlad ddihuno, neu hi a gaiff ei hysu yu fyw gan wyr y cwils. Y GWAIR A CHWRW. Yn yr amser hwn o'r flwyddyn, pan y mae pob cymmydogaeth yn ddiwyd gyda'r gwair, nid annyddorol, ef allai, gan ein darllenwyr a fydd cael gair neu ddau mewn ffordd o sylw- adau ar ein dull ni yng Nghymru o dori gwair. Yr ydym o'r farn fod gormod o gost yn cael ei dreulio yng nglyn ag ef, a bod genym amryw o arferion afreidiol ag y byddai yn well i ni fod hebddynt. Dyna y cwrw a roddir wrth ei ladd, ac yn neillduol wrth gael y gwair i mewn; mae hwnw yn hollol ddiangenrhaid. Niw yw y corff yn derbyn dim lies oddi wrtho. Mae ein meddygon wedi profi tu hwnt i bob am- mheuaeth nad yw y corff yn derbyn y gronyn lleiaf o nerth a chryfder o ddiodydd alcohol- aidd. Nid gyda'r amcan o gryfhau y corff yr yfir hwy hefyd; yr ydym yn llwyr argyhoedd- edig o hyny, ond yn unig i borthi blys a boddhau y dychymmyg. Nid oes eisieu eu help ar y ceffyl i gyflawnu unrhyw waith caled, a pha ham ar y dyn a fyddo yn cyflawnu unrhyw orchwyl allan o'r ffordd gyffredin ? Mae yn wir yr eir yng nghyd a lladd gwair mewn llawer o fanau yn gynnar yn y boreu, ac y parheir wrth y gwaith yn fynych ym mhell i'r diwrnod, ond a ydyw hyny yr un rheswm dros y cwrw a yfir ar yr achlysur? Os er mwyn tori sycbed yr yfir ef, oni ddywed ein profiad wrthym fod amryw bethau yn well tuag at hyny ? Wei, os yfir cwrw at dori syched, pa ham y rhaid yfed cymmaint yn fynych ag y gwneir? Yr ydym wedi sylwi fwy nag unwaith y flwyddyn hon, heb fyned yn nes yn ol, ar ddynion yn fwy na hanner meddw cyn gorphen eu diwrnod. Yn sicr nid oes eisieu yfed nes banner meddwi cyn tori syched. Mae un peth yn dra hynod yng nglyn a'r gwair. Z5 Z!5 Y mddengys ei fod yn fwy tueddol i gynnyrchu syched wrth ei ladd ac wrth ei fwrw i mewn nag wrth ei gyweirio, o herwydd pan yn cael ei fydylu a'i drin, a'i gardenu ychydig, os dim cwrw a roddir fel rheol, ond dewch ati pan y byddo yn cael ei fwrw i mewn. Dyna He mae rali, yn enwedig yn yr ydlan. Potio ei cbalon hi a wneir yno drwy y prydnawn. Nid ydys yn gwybod pa reswm sydd gan rai dynion dros gyfyngu eu cwrw ym mron yn llwyr i'r ydlan. Mae rhai a llawn cymmaint o syched arnynt yn y cae a'r rhai a giint ffafr well yn ymyl y ty yn yr ydlan. Mae hyn yn dangos mai arferiad ddialw am i co dani ydyw'r cyfan, ac nad oes yr un rheswm dros ei pharhad. Mae yr arferiad y cyfeiriwn ati yn effeithio yn niweidiol mewn rhagor nag un ffordd. Pan y mae y wlad yn cryf ogwyddo, fel y mae, at gymmedroldeb a sobrwydd, hi a arferir yn amser y cynauaf gwair i ymgyfarwyddo a meddwdod. Dygir 5 Ily Z3 ieuenctyd a meddwdod wyneb yn wyneb, ac o'r ymgydnabyddiaeth a gant y pryd hwn, fe dyf, ef allai, berthynas agos rhyngddynt weddill eu hoes. Ni a wyddom am rai, ac yn ddiau fe wyr ein darllenwyr am ereill, a allant olrhain dechreuad eu chwant at ddiodydd alcoholaidd at ryw gynauaf gwair neu "Y gilydd. Pwysig o beth ydyw hyn, a dylai y rhai hyny sydd yn euog o roddi diod ar yr achlysur ei roddi at eu hystyriaeth ddifrifol, a threfnu rhyw ffordd tuag at ddileu yr arferiad. Gwyddom fod yr arferiad wedi gwreiddio ym mhell ac yn ddwfn, a'i bod yn anhawdd ei symmud o'n plith, a'i bod yn gofyn gwroldeb moesol mawr i osod yr wyneb yn ei herbyn. Er hyny, yr ydym yn teimlo yn ei herbyn. Er hyny, yr ydym yn teimlo ei bod yn wir angenrheidiol gwneyd hyny er mwyn lies y bobl, ac yn enwedig y do sydd yn codi. Un ffordd i'w dileu fyddai estyn ychydig o dal i bob un am ei waith yn hytrach na rhoddi cwrw iddo. Gwir ei bod yn arferiad mewn rhai cymmydogaethau i'r naill ffermwr neu'r naill gymmydog helpu y llall, ac y z,Y byddai y naill yn anfoddlawn derbyn tal neu arian gan y llall. Wel, nid oes raid derbyn cwrw, modd bynag, os na wneir derbyn arian. Credu yr ydym fod y mater o ddileu yr arferiad yn gorphwys yn benaf wrth ddrysau ein prif amaethwyr. Pe byddai iddynt hwy benderfynu rhyngddynt a'u gilydd i beidio rhoddi dim cwrw ar yr achlysur, buan y dilynid eu hoi gan amaethwyr llai, ac ereill drachefn na chadwant ond buwch neu ddwy. Yn wir yr ydym yn sylwi taw dosbarth y tair erw a buwch fel rheol sydd fwyaf euog, a'u bod yn arfer rhoddi cymmaint deirgwaith o gwrw yn ol yr erwydd a'r dosbarth sydd yn berchen trigain erw, a deg o c Z5 wartheg. Wrth wneyd y sylwadau hyn, ac wrth annog ein cyd-ddynion i ymarfer byw yn sobr ac ymwrthod a'r arferiad o roddi a chymmeryd cwrw ar amser cynauaf gwair, pell ydym o ewyllysio cyfyngu ar ryddid y bobl. Er hyny, mae yn rhaid gwneyd, tuag at gael y wlad i fyw mor sobr ag y dylai fod. Nid ydym am ddweyd dim ar y gwastraff dialw am dano a arferir ar yr achlysuron hyn. Mae llawer i'w ddweyd ar y ffordd hono, ond ni a adawn y mater yn awr, gan oLeithio y cymmer y rhai byny a garant les eu gwlad a'u cyd-ddynion y pwnc yn garedig at eu hystyriaeth.
MOESGARWCH A'R DOSBARTH GWEITHIOL.
MOESGARWCH A'R DOSBARTH GWEITHIOL. Gadewch i ni ystyried am fynyd i sefyllfa y dynion hyny sydd yn gweithio gyda'u gilydd ac yn anfoesgar. Y mae oriau o ddadleu ac ■ wythnosau o anghydfod parhaus yn eu plith. Y mae enwau caa yn cael eu pentyru ganddynt ar eu gilydd yn ddiddiwedd. Y mae'r ci a'r hwch yn cael eu chwareu ganddynt yn fynych. Y mae yn Dwr Babel parhaus yn eu plith. Pan fydd un yn erfyn ar y llall i estyn careg, I fe gaiff ddarn o bren i lanw 'i He. Nid oes ond yr annhrefn a'r dyryswch mwyaf yn bodoli rhynddynt. Y mae golwg y naill ar y Hall, yn adrodd y geiriau, Fe dy ladda' di." Dyna ddarlun hanner-llawn ac ammherffaith o sefyllfa y dosbarth gweithiol anfoesgar. Dalier hwna gyferbyn a'r darlun arall o'r dosbarth gweithiol moesgar. Y mae heddwch yn eu geiriau a chariad yn eu gweithredoedd, ac y mae ewyllys da yn tymmeru pob ymddygiad o'u heiddo. Y mae pob un fel un llaw yn barod i gynnorthwyo arall. Y maent wrth adael eu gorchwylion yn yr hwyr yn dyfod adref mor heddychlon a thawel a rhai yn dyfod o'r addoldai (wedi eu toddi gan wres diwygiad). Beth sydd yn fwy prydferth na gweled undeb a chydweithrediad rhwng .1 t5 torf o ddynion o wahanol dymmerau i'w gilydd ? Gwir fod caledwaith wedi difwyno teweuder y llaw ac wedi salwino i raddau liwiau cynhenid y wedd ond gan fod moes- garwch wedi ei gydwau a'u hymddygiadau, y mae yn taflu mwy o ogoniant o lawer arnynt. Y mae cariad yno, a'r cariad hwnw yn taiddu allan o eiriau a gweithredeedd moesgar. Pa sawl cweryI sydd wedi ei ostegu rhyngddynt ag un gair neu gyfarchiad moesgar? Pa sawl gelyn sydd wedi ei droi e3 y yn gyfaill dan ddylanwad dystaw ond net.thoI moesgtu'wch ? Lie byddo cynnifer yn gweithio gyda'u gilydd, y mae yno, o angenrhaid, lawer iawn o wahanol dymmerau, a'r gwahaniaeth hwnw yn ymdori allan yn awr ac yn y man, fel y byddo achlysuron yn caniatau. Beth bynag, ar un adeg yng ngweithdy Meistriaid ?.I 0 0 Z5 W. a C., yr oedd, ym mhlith gweithwyr ereill, ddyn nwydwyllt iawn. Yr oedd hanner gair croes yn peri iddo godi ar ei wrych. Erbyn y I buasai fflam cochni ei wyneb mewn tymmer ddrwg wedi lhvyddo ychydig, gwelid hi yn y man eilwaith yn porphoreiddio ei wyneb hyd ei ddeuclust am ryw esgus arall o beth. Yr oedd ei ergyd yn barod ganddo yn ei ddwrn yn wastad. Yr oedd wedi myned yn blocyn difyrweh yn y lie. Yr oedd pawb yn chwerthin am ei ben. Yr oedd yn achos o ofn i rai calon-wan, ac yn wrtbddi-ych o wawd i ereill. Dyn ydoedd fel danadlen, A dyuai bob dyn i'w ben. Yr oedd pob careg ar y Hawr yn graig-rwystr ar ei ffordd. Yr oedd pob dyn yn sefyll yn ei oleu. Efe oedd Ismael y lie. Yn wir, wrth yr enw (blewog) hwnw y cyferchid ef. Yr oedd wedi ei fedyddio a'r ysbryd drwg ac a than; yr oedd mor boeth ond darfu i'r Meistriaid W. a C. gyflogi gweithiwr arall. Daetb at ei waith yn gywir erbyn yr amser penodedig y Linn canlynol. Wrth reswm, yr oedd yn nod i'r holl weithwyr ereill i gyfeirio eu Ilygaid tuag ato. Yr oedd pawb ,y 6 Z5 yn gweled rhywbeth yn neillduol ynddo. Er fod ei wisg yr un fath areiddont hwythau, ac er nad oedd dim yn od o'i gylch, yr oedd rhywbeth ynddo wedi'r cyfan a wnai gadwyno eu sylw. Yr oedd yn gallu myned i mewn i'w calonau yn ddiarwybod. Fel y mae yr hwn sydd a'r arwydd ganddo yn ei law, neu ei Ilygad neu ar ei dafod neu rywle yn gallu myned i mewn i ddirgelion rhyw gymdeithas ddirgel, felly yr oedd yntau-yr oedd yn meddu ar rywbeth a'i galluogai i fyned i mewn i galonau y gweithwyr, ac ennill eu ffafr a'u hymddiriedaeth. Yr oedd pawb yn ei garu-wynebau pawb yn adlewyrchu gwen serchog ei wyneb ef. WeI, pa le y mae y dyn nwydwyllt a soniwyd am dano gynnau ? 0, y mae yma yn synu ac yn rhyfeddu. Y mae yn methu yn deg a chael un gair i dramgwyddo wrtho yn holl ymadroddion y gweithiwr newydd, er cbwilio am hyny. Y mae fel pe bai wedi cael ei doddi o'r newydd. Pa beth yw yr acho3, tybed, o'r cyfnewidiad sydd wedi cymmeryd lie yn ymarferion y dyn nwydwyllt yna ? Wei, dyma beth ydyw- y mae y gweithiwr moesgar yna a ddaeth i fewn yn ddiweddar yn ddrych iddo i weled ei lun ynddo. Fe gafodd ddigon o gas am byth 0 0 t5 ar ei wedd anserchog; fe larodd ar ei lygad sur a gwgus, ac yn lie syrthio allan a'i gydweithwyr, y mae byth oddi ar hyny yn cweryla a'i eiriau cas cynhenllyd a'i gynhen. Yr oedd y geiriau tyner a charedig a darddent Z5 Z3 o eneu y gweithiwr newydd yn fiwsig i darfu 6 6 yr ysbryd drwg allan o'i galon, fel r' dylanwad telyn Dafydd ar Saul. Moes- garwch, fel y gwelir, fu yn offeryn i argy- hoeddi y dyn yna o'i bechod. Moesgarwch a wnaeth ei drawsflurfio ar ddelw newydd. Nid yw yr uchod ond enghraifft wan o werth moesgarwch ym mhlith y dosbarth gweithiol. Y mae'r cariad hwnw a fonwesa'r naill ddyn tuag at y llall, ac a dyfa i fyny ar dir moes- garwch, yn bodoli yn y ffurf buraf o hono. Fel y mae ymddygiadau y dyn oddi allan yn ymddangos wedi eu caboli, felly yn gym hwy s y mae ei galon. Y mae pob nwyd a phob meddwl o'i eiddo yn cael eu dwyn o dan ddylanwad yr un gras. Ac onid dedwydd I? y meddwl y gall cariad, yn y ffurf buraf ag a gyrhaedda ar y ddaiar, gael ei eni a'i fagu o dan y fron hono sydd yn agored i oerni a gwres, hindda a gwlaw ? ac onid hapus y syniad y gall yr hwn sydd yn cloddio y ddaiar, neu yn curo yr haiarn, ysgwyd llaw mor foesgar a'i gyd-ddyn, er garwed a chaleted yw, a'r foneddiges brydferth sydd a'i llaw wen yn ddysglaer gan fodrwyau fel y Iiii pan fo'r gwlith yn pefrio arni ? Ac onid yw yr undeb a'r cydgordiad a welir ym mhlith gweithwyr moesgar yn profi ar unwaith fod gwerth ammhrisiadwy ar foesgarweh yn eu plith ? c (l'w barhau.)
BUGEILIAID Y MYNYDD DU.
BUGEILIAID Y MYNYDD DU. Yoi)tas-Gobeithio fod dy dymmerau di, Howel, wedi oeri dipyn oddi ar y tro diweddaf, canys fe est yn grac wyllt. Nid yw yn o ganmoladwy yn neb i roi flordd 1 dymmerau fel yna. Y gwr tawel pia hi yn y pen draw. tlowel-Tehyg dy fod di, Tomas, yn dweyd z3 llawer o wir, ond rhaid ystyried mai nid yr un natur sygan bob dyn. Os wyf fi dipyn yn wyllt fy nhymmerau, yr wyfyn oeri yn bur gyflym; ond y mae ambell i ddyn yn cymmeryd amser maith cyn gwresogi, ond ar ol iddo dwymno adref, fe gymmer hanner cant o flynyddau cyn y daw ato ei bun. Pwy o'r ddau sydd oreu ? Daniel-Yr wyt ti, Howel, yn fachgen pur dda ar y cyfan, ac y mae yn bleser genyf dy glywed yn siarad bob amser, canys yr wyt yn 5 taro'r hoelen ar ei chlopa. A fuost ti yn angladd Mr Pugh ? lIowel-Na, mi fethais yn deg a chael cyfle, eniiys yr oeddwn yn cneitio cwpwl o ddefaid dnon, ac y mae defaid duon, fel Ilawer o ddynion duon, yn bur anhawdd eu trafod. Jacub-Mi glywais iddo gael angladd 0 In parchus a thywysogaidd, ac yr oedd yn dda iawn genyf hyny, canys yr oedd llawer o boints da yn Mr Pugh wedi'r cyfan. Turnas- Y mae yn dda genyf dy glywed di, Jacob, yn dweyd mor uchel am Mr Pugh wedi iddo farw ond ti fyddet yn fwy cysson pc baet yu siarad fel yna am dano tra yr oedd yn fyw, yn lie ci drafod fel un annheilwng i'n cyn iirychioli ni yn y senedd. Jim—Mi fues i yn yr angladd, ac fe ddang- oswyd parch mawr i'r hen frawd. Job—Mi glywais fod llawer iawn o breachers yno yn talu y gymwynas olaf i'n hen aelod parchus. Ho,tvel-Wel, Job, fe roddaist enw ardder- cJ.og o'r diwedd ar y pregethwyr poMticaidd yna, sef breachers, hyny yw, rhwygwyr, n y canys eu hoff waith yw rhwygo'r cyfan— rhwygo'r undeb sydd rhwng crefydd a'r llywodraeth, yr hwn a sefydlwyd gan Dduw. ei hua rhwygo'r cyssylltiau gwladol ag y sydd wedi cymmeryd oesau lawer i'w cyssylltu rliwygo undeb yr ymherodraeth n yn ddarnau man, a gosod i fyny Home Rule ym mhob cornel, gan obeithio y cant hwy gyfle i deyrnasu ar rai o'r darnau hyny rhwygo teimladau da rhwng y gwahanol 0 Z5 t5 aelodau cymdeithas, a gwasgaru hadau cen- figen a malcisus lie y cerddont. Well done, Job, ti roddaist enw yn iawn arnynt, ac fe ddylai gael ei gerfio mewn llythyrenau o aur, a'i osod mewn flVani ar gefn pob un o'r Jacks yma, fel y gwybyddo pawb pwy ydynt. Jim—Chwareu teg i Job, preachers ac nid breachers oedd ef yn feddwl; ac nid yw yn deg i gymmeryd mantais fel yna argamsyniad, 0 z5y ac adeiladu rhyw gastell mawr ar hyny. Z3 IIoivel-Er cymmaint o ddyn wyt ti, Jim, nid oes genyt ti fwy na minnau ddim un hawl i farnu meddwl dyn. Dyna beth ddywedodd Job, ac y mae hyny yn ddigon o sail i mi adeiladu "castell" arni; ond ef allai dy fod di yn urfer dweyd un peth a meddwi peth arall. Ond y mae yn ymddangos i mi fod y breachers yma yn ddynion haerllug iawn, cyn y gallasent t5 Z5 ddangos eu hunain mewn angladd un ag Z5 e5 oeddent wedi bod yn poeri yn ei wyneb, ac yn caisio ei ddamsang dan eu traed tra yr oedd yn fyw a beth oedd yr aelod parchus wedi wneyd iddynt ? Yr oedd wedi fotio yn ol ei "gyffes ffydd," ac os oedd yn raethu bod yn y Ty Cyffredin yn rheolaidd iawn, nid ei fai ef oedd hyny, canys os byddwn byw dipyn, fe awn yn hen ac yn fethedig ein hunain, ac y mae yr Hen Lyfr yn dweyd am barchu henaint; ond am y taclau cynhyrfus yma, nid oes ganddynt barch i neb ond iddynt hwy eu hunain. Ond y mae Mr Pugh, druan, wedi myned yn ddigon pell o swn pob cynhwrf politicaidd, ac ni chaiff ei flino byth mwy gan un Jubilee clock, na dim o'r cyfryw bethau. Dafydd-Ni fyddwn ni ddim gwell o siarad ychwaneg am y marw, ac felly gadeweh i ni ymddyddan yng nghylch y cwestiwn pwy sydd i gael ei ethol yn lie Mr Pugh. Yr wyf yn doalt fod deunaw o ymgeiswyr am y sedd, ond pwy bynag fydd y dyn, rhaid iddo fod yn ddirwestwr rhonc, yn Radical o'r corn i'r earn, yn berchenog ar boced dda, a ffon gweddol rhaid iddo fod yn chwech troedfedd o hyd a thair o led, yn berchenog ar ddau dafod, a dau wyneb man lleiaf, er mwyn ceisio boddloni pawb; a rhaid iddo fotio yn y Ty fel y byddom ni yn gweled yn oreu. Howel—-Wei, Dafydd, os wyt yn myned i aros hyd nes y ceir dyn yn ateb yn drwyadl i'r darluniad a roddaist, credu yr wyf fi yr ti Ceidwadwr i fewn rhwng eich dwylaw, canys nid yw'r dyn yna wedi ei eni eto. Mi glywais fod tri enw arall wedi cael eu danfon i fewn i'r ysgrifenydd, ond nid oeddent mewn amser, sef Twin y cobler, Ianto'r crydd, a Shoni'r gweydd, ac felly, y mae yma un ar hugain o ymgeiswyr am un sedd J(tcob-Na, mi fentraf fy mhen bant na chaiff yr un Tori fyned i fewn, pe bawn yn gorfod sefyll etholiad fy hunan. Y mae y cwestiwn pwy sydd i fod yn ymgeisydd am y sedd i gael ei benderfynu gan y ceugwd (ballot), a hyny ar un o'r dyddiau nesaf yma. ]Ioii)cl,-Betli ti, Jacob, i fod yn aelod seneddol! Yr wyt wedi ysigo dy glun yn barod fe fyddet yn sicr o dori dy wddf wedyn. Pa ham na allasech benderfynu'r pwnc yna heb ymofyn i'r ceugwd yna ? Beth yw dyben y cyfarfodydd mawiioa yn y capeli yma y dyddiau rhain, yr holl swn a'r dwndwr, y clapo a'r ffysto, y gwaeddi a'r yscrechain, y clebran a'r clochdran, a hyny yn Nhy yr Arglwydd? Y mae hyn yn debyg iawn i'r "flieidd-dm anghyfaneddol yn y lie sanctaidd," a ragddywedir am dano gan y Prophwyd Daniel. Dynion yn ctel eu galw yng nghyd i wrando ar y gwahanol ymgeiswyr yno, ac eto i gyd nid hwy sydd i benderfynu'r pwnc pwy sydd i lanw sedd Mr Pugh, ond y ceugwd! ZD zn Y mae yn sarhad o'r mwyaf ar yr ethol wyr i ymddwyn fel yma, canys yr ydych yn dweyd wrthynt mewn ystyr fod mwy o synwyr ym mhen y ceugwd nag sydd yn eu penau hwynt 0 Z5 oil gyda'u gilydd canys pe byddent hwy yn ddigon doeth i ddewis eu dyn, ni fyddai eisieu myned at y ceugwd. Yn wir, Jacob, yr wyf fi yn teimlo drosot, o herwydd dy fod wedi cael dy glymu fel yna mewn hen ffetan, heb allu symmud llaw na throed. Da 'machgen i, ymryddha oddi wrth yr hen geugwd yma, a 1:1 Z5 dysg i ymddwyn fel dyn, ac i farnu drosot dy hunan, a thy red trosodd i dir Rhyddfrydiaeth gwirioneddol, ac nid rhyw sham o beth.
LLANDYSSIL.
LLANDYSSIL. AtOlygydd Y JOURNAL. SYU, Y r ydych chwithau erbyn hyn, yn ddiammheu genyf, yn argyhoeddedig mai nid y llciaf ym mhlith trefydd Cymru yw Llandyssil, yn enwedig mewn ystyr wleidyddol. Y mae yma frwydrau celyd wedi eu hymladd cyn hyn ar ran iawnderau dyn, gan hen gewri enwog, Z5 zn) y rhai ag y mae eu heiiwau heddyw yn enwau n teuluaidd ac yn anwyl ym mynwes pob dinesydd gwych yn yr ardal. Y mae yn dda genyf eich hysbysu, syr, fod yma eto ddewrion o'r un ysbryd yn aros-rhai ag y perchir eu henwau tra yr ymdroella afon Teifi tua'r m6r, am eu hyni a'u penderfyniad diysgog i wrth- 6 Z5 sefyll yr ymosodiadau mwyaf beiddgar. Ein 0 prif arwr yw Mr T. C. Davies, gwron ag sydd yn gwybod trwy brofiad fod gwroldeb yn hanfodol cyn llwyddo mewn brwydr—gwron sydd wedi profi ei hun ar faes y gwaed yn arswyd i'w yrnosodwyr mwyaf eofn. Mae yn wir y derbynia gymhorth sylweddol oddi wrth foneddwr arall, sef Mr Edward Thomas, Blaenmene. Mae crybwyll enw Mr Thomas mewn cyssylltiad ag unrhyw achos yn sicrwydd digonol o'i deilyngdod, a hawlia bob pcth ag yr ymaHa Mr Thomas ynddo sylw a chynnorthwy gwreng a boneddig. Nid yw, er pan yn blentyn, wedi caniatau i'w enw gael ei gyssylltu ag unrhyw symmudiad annheilwng. ly C5 n* Pwy ond y dyn sydd yn meddu ar ddewrdei1 brenin y goedwig feiddiai ruthro i mewn i wersyll y gymdeithas Rhyddfrydig a chipio o'i chanol elfenau ei llwyddiant, trwy ddeheu- rwydd a challineb, ond Mr Thomas? Y mae ei natur f wynaidd, ei ysbryd llariaidd, a'r wen siriol o glust i glust a welir ar ei wyneb prydferth, yng nghyd a'i ymddygiad bonedd- igaidd mor ddeniadol a swynol, nes ei wneyd y mwyaf poblogaidd yn yr ardal. Y mac ei good points mor lluosog nes gwneyd i'w elyn (pe bai ganddo un) yn gyfaill mynwesol. Cynnorthwy Mr Thomas, yng nghyd a gwr- oldeb a dylanwad Mr T. C. Davies, sydd wedi bod yn achos marwolaeth i Gymdeithas Ryddfrydig bregethwrol Llandyssil. Yr oudd ZD 0 yr elfen bregethwrol iiior gryf yndtli- pregethwr yn gadeirydd pregethwr yn ys- grifenydd, y IIhw oedd wrth lyw yr hen lestr craciog sydd erbyn hyn wedi myned yn ddrulliau. Gwelodd y ddau foneddwr a enwyd fod sail yr hen gymdeithas yn bwdr, ac ag un chwithad o'u hanadl gwasgarwyd hi ganddynt i'r pedwar gwynt, a chychwynasant gymdei- thas Rhyddfrydol o weithwyr, ac yn ol barn pob dyn diduedd a diragfarn, mae yn gam yn yr iawn gyfeiriad. Pwy heddyw all ddirnad beth fydd y dylanwad a ga yr anturiaeth hon o eiddo v ddau foneddwr? Diammheu y purir awyr lihyddiryuiaetn yn y gymmydogaeth pan y mae dwy seren mor danbaid a goleu yn llywio'r peiriant newydd. 0 dan ddylan- wad y gwyr hyn, bydd enwau yr hen Rydd- frydwyr wedi eu claddu ym meddrod ebar- gofiant tragwyddol cyn blwyddyn i heddyw, 5 n neu cyn etholiad y Bwrdd Ysgol mis Mawrth nesaf, o ran hyny. Dymunaf eich Ilwyddiant i ddarostwng lordiaeth Jackyddol -y dos- barth sydd yn ceisio arwain dynion ar hyd llwybrau dreiniog y twyll-resymau a'r cyndyn ddadleu. Yr oedd gwyr yr A.B. neu'r B.A. yn meddwl eich cadw chwi o dan eu traed ac at eu gwasanaeth, ond gwnaethant gamsyn- ied otnadwy. Yr oeddynt, yn meddw], at ol yr ychydig gynnorthwy a roddasant yn Festri Alltyrodin Arms i Mr Edward Thomas, y gallasent ei gadw am byth yn was bach iddynt Z5 Z5 ar ol hyny. Ond ha nid dyn i'w dwyllo ag addewidion teg a brawddegau pert difeddwl yw y gwron o Blaenmene un o gewri y '68 ydyw. Gwr yw ef sydd wedi sefyll yn wrol dros ei egwyddorion ym mhob cylch ag y mae wedi troi ynddo, a hyny yng ngwyneb temtasiynau cryfion. Ond er ei glod, y mae wedi ac yn dal mor ddiysgog wrth ei opini- 6 Z5 ynau Rhyddfrydol a Mr Chamberlain ei hun. 'Rwy'n beiddio dweyd, y gall herio byd cyfan yw gyhuddoo un diffyg,mewn ystyr wleidyddol. Ac o dan nawdd y fath arweinwyr, credwn fod dyfodol dysglaer i'r gymdeithas newydd, er dyoddef gwawd y Rhyddfrydwyr aristo- crataidd.- Y dwyf, yr eiddoeh. LORD DUDOCH.
DREFACH, LLANGELER, A'R CYMMYDOGAETHAU.
DREFACH, LLANGELER, A'R CYM- MYDOGAETHAU. At Olygydd Y JOURNAL. SYR,—Caniatewch yn garedig i mi wneyd sylw neu ddau ar ysgrif "Glas Lane yn y JOURNAL diweddaf. Nid wyf yn amcanu dadleu y cwestiwn pa un yw culni plaid a sect mor ben-uchel ya y lleoedd uchod a rhai manau ereill, o herwydd y mae yn fater o berffaith sicrwydd nad yw. Annichon, wrth reswm, na fodolai rhyw gymmaint o gariad at blaid a sect yma, gan .ny Z5 mai dynol yw y preswylwyr, ac heb gyrhaedd eto i ystad o berffeithrwydd moesol. Yr wyf o'r farn fod enw "Glas Lane" yn fynegai gweddol gywir i'w gymmeriad, a'i hawl i fod yn feirniad a sylwedydd. Gallai un dybicd iddo yn ddiarwybod (ac felly gyda gonestrwydd) ddefnyddio enw lied gymhwys i osod allan anaddfedrwydd ei gymhwys i osod allan anaddfedrwydd ei farn, culni ei sylw, a bychnndra ei wybodaeth am wir sefyllfa pethau ym mhlith trigolion y lleoedd hyn. Fe ddichon i "Glas Lane" fod am ryw gyhyd o amser yn absennol o'r He, ac iddo ysgrifenu ar antur. Mae yn amI wg ei fod fel dyn mewn clefyd melyn, yn gweled pob peth yn felyn o'i gylch— bod ei feddwl wedi ei feddiannu yn llwyr gan gulni, fel nas gwel ond culni ym mhawb ac ym mhobpeth arall. Drwg genyf mai felly y mae mewn cyssylltiad ag ef, ac ofnaf mai felly y pery mwy mewn cyssylltiad ag ef; o herwydd oni chawn y gogwydda'r pren wedi y gorpheno dyfu yn y ffordd y plygwyd ef yn ieuanc. Eglur yw taw nid yn y Drefach y mae yn byw, gan y coledda ragfarn yn erbyn y lie, a'i fod yn anfoidlawn i Meiros ei alw yn "ganolbwynt." Yr oil a ddywedodd Meiros am y lie fel canolbwynt oedd hyn Nid oes ardal fwy blodeuog a ) llwyddiannus, ef allai, i'w chael yng Nghymru ar hyn o bryd na'r un i ba un y mae Drefach yn ganolbwynt." Yn sicr y mae Drefach yn ganolbwynt i'w chymmydogaethau." Oni wyr "Glas Lane" y gellir sefydlu canolbwynt cylch yn y man a fyner ? Mae yr un mor arnlwg taw nid Bedyddiwr na Methodist, Annibynwr nac Undodwr mo hono. Ar yr un pryd y mae yn anhawdd meddwl y gall un a fagwyd ar fronau yr Hen Fam goleddu ysbryd mor gul ac mor gas. Fe ddichon ei fod fel y Porthiaid gynt wrth droi eu cefnau, yn ffoi, gan ar yr un pryd ollwng eu saethau o'u hoi. Beth bynag, nid yw yn bosibl canmawl ei ddoethineb am ysgrifenu yn y modd y gwnaeth o herwydd pwy yn meddu synwyr a doethineb a boerai, fel y dywedir, ar ei bilyn ei hunan, neu a ddiwynai ei nyth ei liunan 7 Yr ydys yn methu yn lan a dyfod o hyd i uurhyw amcan yn ei litli. Mae rhyw gymmaint o drefn a bwriad yng ngwallgof- rwydd ambell un, ond am litli "Glas Lane," fe fyn pawb a'i darllenodd ei bod mor fyr o unrhyw amcan doeth a bwriad da ag y rhaid fod ei galon o ras. Nid i amddiffyn y gwir yr Z5 n ysgrifenai. Pe felly, pa ham yr ammheua yr hyn sydd yn ffaith yn dwyn prawf o hono ei hun ynddo ei hun 7 Nid er mwyn rhoddi enghraifft o foneddigeiddrwydd i 0 n ddarllenwyr y JOURNAL yr ysgrifenai, mi a gymmeraf fy 11 w o herwydd nid yw y dyn boneddigaidd byth yn galw enwau cas, ac yn 0 Z2 llysenwi pobl barchus, na neb arall o ran hyny. Yn fwy na'r eyfan, iiid o dan un cym- mhellion duwiol yr ysgrifenai, gan na ddengys ronyn o'r prif ras hwnw sydd yn nodweddu dyn a chrefydd iawn, sef cariad at ei frodyr ac at ei gyd-ddyn. Er hyn oil, nis gall dyn ID Z5 wrthod coleddu rhyw gymmaint o obaith am CIas Lane," ac y tyfa ei wybodaeth, ei brotiad, ei dlloethineb a'i ras, fel y tyfa ei farf ar ei en. Dealled, modd bynag, y bodola hyd eto barch at y gwirionedd yn y cymmydog- aethau hyn, ac y gwyr y preswylwyr yn dda y 0 1 gwahaniaeth sydd rhwng y gwir a'r anwir, ac y casant y naill ac y carant y llall.—Yr eiddoch, BARGOD.
PENCADER.
PENCADER. At Olygydd Y JOURNAL. SYR,—Yn eich newyddiadur clodwiw am yr wythnos ddiweddaf, ymddangosodd ysgrif gan nn a eilw ei hun u William," yr hwn sydd yn fy nhrin yn chwcrw. Y mae wedi digio yn fawr wrthyf (ond nid yw hyny wahaniaeth yn y byd genyf) am fy mod wedi bod mor anghall a dynoethi i bawb y pethau a wnaeth- pwyd yn Ysgol Sul y capel Annibynol uchod y Sul cyn y diweddaf. Yn wir, yr oeddwn yn gweled William yn lied gall—digio oddi wrth ddyn am ei anghallineb: dylai basio heibio n pawb felly. Nid fy amcan i, Mr. Gol., pan t, fe b ysgrifenais yr ychydig linellau o'r blaen, oedd diraddio nac iselhau neb, ond yn hytrach rhoddi gwybod i ddarllenwyr y JOURNAL yr annhrcfn sydd yn cael ei gario ym mlaen yn Ysgol Sul y capel uchod, gan feddwl y buasai iddynt ddiwygio; ond yn lie hyny y maent wedi fy nghymmeryd yn destyn gwawd. Eu hamcan hwy (blaenoriaid yr ysgol) yw treio cael gwybod pwy wyf, ac nid dadwneyd yr hen reolau annheilwng yna sydd ganddynt. Yr wyf yn metbu deall pa ham y mae William yn fy ngwawdio, ac yntau wedi digio. Ai anwiredd oedd fy ysgrif, yr hon sydd yn dwyn digofaint tuag atan Na ato Duw. Yr wyf yn sicr nad oedd yr un anwiredd ynddi. Fy amcan wrth ysgrifenu oedd rhoddi gwybod yn gywir sut y pasiodd, ac nid beth oedd yn iawn a pheth oedd yn gyfeiliornus. Dywedodd William fod E. Joseph wedi ei gynnyg, ei eilio, ac ei fod wedi gwrthod y swydd, a gofyna i mi a dderbyniwyd y gwrthodiad gan ei gynnygiwr, ei eiliwr, neu'r cyfarfod ? Mae ZIY yn bur debyg na dderbyniwyd y gwrthodiad y L, gan ei gynnygiwr na'i eiliwr, ond derbyniodd y cyfarfod ef, neu ni fuasai y ddau arall byth yn cael eu cynnyg a'u beilio. Gwyddwn, Wil- liam, mai gwelliant i'r proposition oedd cynnyg W. Davies, ac mai gwelliant ar welliant oedd cynnyg Davies y Crossing; ond dywedais fy 0 Z5 amcan uchod wrth anfon fy ysgrif flaenorol, Nid wyf yn gwybod amcan Davies, Glantalog, pan yn cynnyg Davies y Crossing, pa un ai gweled Davies yn fwy cywir i'r swydd na Joseph a W. Davies, neu yntau er cael gweled a wnaethai W. D. Evans sylw o bono ai peidio, gan na wnaeth yr un sylw o W. Davies. Dy- wedodd William mai trwy fotio y dewiswyd yr arolygwr, ac wrth hyny yr wyf yn deall mai clywed yr hanesyn a wnaeth, ac ei fod wedi treio clwtio rhyw dipyn at eu gilydd. Ni welais i ddim yn debyg i fotio yn cym- meryd lIe yno, William. Pwy a glywaist yn dweyd y fath anwiredd ? Pan y cymmer etholiad dros aelod seneddol le, y mae dau neu ragor o ymgeiswyr yn cael eu gosod o flaen y n ZD pleidleiswyr, a'r hwn a gaiff y mwyafrif sydd yn cael ei ddewis. Ond nid felly yr oedd y fotio yma. Nid oedd ond un wedi cael ei osod o flaen yr ysgol, sef E. Joseph, ac yr oedd rhyw gwarter yr ysgol drosto. Wrth hyny, gan un o'r ddau arall oedd y mwyafrif, pe buasent wedi cael bod o flaen yr ysgol. Gallaswn feddwl, oddi wrth ysgrif William, mai rhyw anwybodaeth oedd yn perthyn i Joseph i gynnyg W. Davies, ac i Davies, Glantalog, i gynnyg Davies, Crossing; ond yr 0 0 Z5 oedd yn beth eithaf rheolaidd. Gan fod yr ysgol wedi derbyn gwrthodiad Joseph, yr oedd yn rheolaidd i W. Davies gael ei gynnyg; a chan na wnaeth Evans, yr ysgolfeistr, un sylw cyhoeddus o W. Davies, yr oedd yn rheolaidd i Davies, Glantalog, i gynnyg Davies y Cros- sing. Dywed William eto yn ei ysgrif mai o 0 Z5 blegid fod Evans yn gofyn barn yr ysgol am E. Joseph yr wyf yn gallu dweyd mai Joseph yw fwourite friend Evans. Pa le y mae dy lygaid, William ? Nis gallaf sicrhau wrth n zn neb fod genyt rai. Yr wyf yn sicr y cydsynia holl drigolion Pencader a mi am hyn. Hwy ill dau wyf yn wded gyda'u gilydd fynychaf, agosaf i'w gilydd yn yr Ysgol Sul, a Ilawer o fanau ereill, ac yn cwnsela llawer, yn wir. Wrth hyny, y maent yn fwy tebyg o fod yn favourite friends nag yn elynion. Dywed William yn nes ym mlaen yn ei ysgrif am i mi roddi cynghor ac nid oic. Yr wyf yn cym- mcryd yn ganiataol ei fod ef wedi cael cic. Gobeithio na chawsoch lawer o niwed ganddi, William. A ydych yn methm a chysgu, neu fethu myned at eich gorchwyl? Peidiwch oedi dim yn ei chylch vhag ofn i chwi syrthio i'r bedd yn anamserol. Geilw mi ar ddiwedd ei ysgrif yn asyn o'r Yspaen. Dywed y bardd fel y canlyn am yr asyn Gorglustiog, foliog filyn,-byr, isel, Heb ddim brys yw'r asyn, A charnau teg a chroen tyn, A'i achrys fref yn ddychryn. Ai rhywbeth yn debyg i hyn yw eicli syniad am danaf, William 7 neu o achos eich bod wedi cael y fath gic yr ydych yn fy ngalw yn asyn ? Gallasem feddwl oddi wrth ei ysgrif ar y diwedd ei fod yn ddyn Cristionogol iawn; a gobeithio na pliar y digofaint yma yn ei fyn- wes yn hir. Dywed y gair fel hyn :— Dig- iwch ac na phechwch na fuchluded yr haul ar cich digofaint chwi." Nid wyf yn meddwl, Mr. Gol., y bydd i chwi dderbyn rhagor am hyn oddi wrthyf, o blegid mai gwaith difudd yw dadleu ar beth mor ddibwys.—Yr eiddoch, WlL-
Y GWELY
Y GWELY Ffarwelia wely cynhes 'nawr, Fe dorodd gwawr y boreu Gwna hwn wrth ymlid t'wllwch du Wahanu di a finnau. Os cenad gaf d'of eto'n ol I'th gynhes gol i gysgu, Ar ol machludo'r haulwen dlos A mentyll nos ledaenu. Ti, wely cynhes, wely braf, Derbynir claf a'r clwyfus, Ac os oes dyn na all dy gael, Mae arno'n wael truenus. Er mai o'th law cymmerir dy.n I'r bedd gael hun heddychol, I gadw marwolaethau draw, Wyt ti wrth law'n bwrpasol. Yng nghanol nos mewn 'stafell deg 'Rwyn teimlo'n chweg wrth wrando Y gwynt a'r gwlaw yn curo'r to, A choed y fro yn rhuo. Tra felly yn fy ngwe]y clyd, Gwnaf lawer pryd ymholi, Oes rhywun heno mor dylawd, Mor wan ei ffawd heb wely ? Llanybytlier. D. 0. JENKINS.
[No title]
Yn y Faner am ddydd Mercher diweddaf, o dan y penawd Yr Eglwys Sefydlediir, o Safle Ymneillduwr o edrych arni," dywed y Parch. J. Wyndham Lewis, Caerfyrddin, Y cymmer Dadgyssylltiad a Dadwaddoliad le yng Nghymru, a hyny heb fod yn faith, sydd mor sicr a bod Tabor yn y mynyddoedd, a Char- mel yn y mor. Dylai Slum G or ft* fod ) II faleh fod ganddi brophwyd" ym mherson Mr. Lewis. Rhagor yn ein nesaf ar bro- phwydoliacth wyntog Mr. Lewis.
AT EIN GOHEBNVYR.
AT EIN GOHEBNVYR. 0 herwvdd diffyg gofod, gorfu arnom adael allan amrai gynnyrehion; cant ymddangos yn ein rhifyn nesaf.