The Carmarthen Journal and South Wales Weekly Advertiser

LLITH TWM 'BARELS Wel, stim rhiw newiddion gwich yn y byd yn y pappire diddiol ar hin o brid. Dim ond non am ddrillie mowr yn mind lan ar hid yr afon Rhein yn Jermani. Mai'n debig fod Jermani yn palli seino pappire telere heddwoh, a fod y wlad ma a Ffraink yn mind i gidio yn trwyn Mistir Soesej, a gneid iddo i geino. Nawr, dima ichi'r rissult o'r peth wy wedi bod yn brigethi oddiar yr Armistis. Yr achos am yr holl stex ma i gid iw fod y blwming politishans wedi stwffo'i bisse miwn i'r bisnes prid na ddilse nhw. Pwy ddiain o fisnes we da Dai bach Krikkieth i interffiero a Ffoch? Ar ol cimrid blinnidde i dinni program mas i roi clowten adre i Sossej, gwario miliwne o ddibs, colli milodd ar filodd o fowide, ond pan we biddigolieth wrth y drws, dima'r dam politishans yn steppo miwn, ag yn cidio yn y raens, ag wfft i'r fath dribinni dreivo nhw y buss. Pe bai Ffoch wedi cal i ffordd-fel dilse fe ar bob cifri-fise dim son am seino inriw bappire heddwch. Mi fise Jermani—ne'n hitrach, gimint a fidde ar ol-ddim ond yn rhi falch i dderbin inriw delere. Nawr i ni'n cal gweld inwaith to na stim iws dip- pendo DIM ar aer y Sossej. Nag wes, a irtim iws dippendo dim ar y blwming poli- tishans am gommon sens. Mai'n ddigon nattiriol i Jermani streiko yn erbin seino, a lefill mas dros gal gwd pees terms, wath mi allan weid na cheison nhw ddim o'i meiddi. 0 naddo, mi welson fod y politishans, naill ai yn or-eifed am heddwch, ne ddim am* said y niwed lleia i'r pwr Jermans! Wel, 08 diw nhw yn credi fod lot o simpathi iddi nhw yn y wlad ma, pwy rifedd i bod nhw yn tredo ar y simpathi na! Os wes rhaid rhoi clatshen i Jermani to, gobeitho er mwyn diw codith rhowin i arwen y wlad ma yn well na'r babbis si wedi bod yn arwen yn istod y rhifel ddwetha. Stim golwg dda ar bethe mas sha Jermani, a stim golwg dda ar bethe yn y wlad ma chwaith. Odin, i ni miwn condishon pert i neli'n dwrne ar Jer- mani Faint o sipport y wlad ma'r Lliw- odreth yn feddwl geisen nhw ta hi'n mind yn rhifel to? Smo'r Tommis fiodd mas wedi anghofio fel ceison nhw'i treeto o'r dachre i'r diwedd. Ar ol dwad nol o Ffraink a manne erill, ffeili cal i heiddiant, a'r westers wedd wedi bod yn cwatto miwn ffunk-hols a derbin dibs mowr yn biw yn fras ar gefen yr unemploimint pei. Ech y A! Os wes rhaid cal rhifel to, dima fiswn i'n sijesto neid. Cal gwd armi-a mi fise yn gwd armi hefid-o'r llengodd offishals fiodd yn derbin ffafc aalarris am neid dim yn istod y rhifel; fijmints o'r dam proffiteers fiodd yn peski ar wad y showdwire; a'r westers politishans i arwen yr armi, er mwyn iddi nhw gal gwas- totti i cam. Beth am yr eideea, Mistir Reeder? Smo ti yn meddwl fod Twm yn lligad i Ie? Sertinli. Nawr ma mattar arall wy am weid gaer arno, mattar hitrach yn ddeliket, ond wy ddim yn mind i beeto abowt the bwsh inglin a'r bisnes. Mai'n well i illwn y gath mas o'r ewdin yn blaen fel bo pob un yn gwbod ma oath iw hi. Un o'r pethe si'n hala nattir i godi yn wath na dim lw gweld fel ma rhai war widows" yn cario mlan. Nawr nid am weid gaer yn ishel am y rhai si wedi colli i haskwrn cefen yn y rhifel odw i, ond gWeid am y takle si'n disgreso rhain. Eith- riade iw nhw wy'n gwbod, ond ddilse dim fod eithriade. Mai'n ddigon o shem i'n bod ni yn anghofio'r aberth nath y boys, ond mai'n damnabl fod i gweddwon nhw'i hinen yn anghofio. Ma kes gen i nawr miwn golwg. War widdow yn biw dippin mas o dre Carfurddin, a plant gida hi. I gwr hi wedi colli i fowid yn y rhifel. Yr hen gwdihw yn cario mlan da crwttin, a'r sharad inglin a'r bisnes yn warthis. Le ma'r cid- wibod yr hen filanes inglin a'i phlant? Nawr idrich ma, ma gofin i ti meiledi fod dippin bach yn fwy kool, a tithe'r gwr karri dippin bach yn fwy distaw dy geg, ne mi g'ewch chi'ch doi ffree ad^erteismint yn y llith. Nid mind mas i wmla nath y boy er mwyn colli i fowid, fel gallet ti gal rhiddid. Nuff lied nawr te am y tro. Dont let me 8ei evrithing. Ma tippin go lew o helbil sha ardal DREFACH, HENLLAN, ok). I ddachre, mai'n debig fod un kappel yn compleino fod y llall wedi treial dwyn Boxing Neit, hinni iw, cadw opposishon shop ar y nosweth. Wel, ma shwr o fod rhw- beth miwn enw wedi'r cifan-BOXING neit. See the point! Ond ma gen i sawl askwm i bilo a rhai o'r netivs. Nimber 1. Mai'n debig fod com- mitti na wedi god yn caskli lot o ddibs at y ihowdiwrs. Ma gen i rai cwestiwne i'r com- mitti:— I

j ASK ANÝ nr USER of the Lister Cream Separator, and he will W ■BBl tell you of the satisfac- tlon It gives. t WBT The reason Is that Its nH Design Is right, the III. Materials and Work- JIM manship the very finest -Mthing to go wrong. *-SLUM The Made In 8lx 8lzes, I B With capacities from ■ a I RpSk wIth c¥acJtles from M to 80 Gallons. m fi m I Cream Separator I can be delivered from stock. I Write for Catalogue and name of I nearest Agent. to I R. A. LISTER & Co. 1 DURSLEY, GSos. LTD' -=-

Hen Eglwys y Cymry. LLEDRAD 0 E54,000 YN FLYNYDDOL!! At y Gol. Syr,-Rhyw hen fyd rbyfedd iawn yw y byd yma. Mae pynciau mawrion (ï) yn cael eu trafod; pregethwyr mawrion (7) yn ga trafod, a phenderiyniadau mawrion (?) yn cael eu pasio. Ln o'r pethau mawrion hyn ydyw dymuniad y criw sectol a pholiticaidd am "Yr Angenrheidrwydd o Undeb rhwng y gwahanol Eglwysi Cristionogol" ("The necessity of U nity among Christian Churches.") Da, ar fengos i. Ai ydynt yn disgwyl i Eglwyswyr Cymru i uno gyda hwy-gweled offeiriaid Cymreig yn pre- gethu yng nghapeli split Cymru, a phregeth- wyr y Dissenters yn pregethu yn Hen Eg- lwys y Cymry I Not for Joe, dywedaf. Oni wyr Eglwyswyr Cymru y bydd y Mesur Lledrad, set Ysbeiiio y Gwaddoliadau a roddwyd iddi gan yr hen Dadau JEglwysig, yn dyfod i weiohrediad Mawrth 31ain, 1921) Ie, y lledrad o 1;54,000 yn flynyddol! Dyma golied o bunt yr wythnos i bob Ficer yng Nghymru!! Y glowr, y railwayman, y gweithiwr, y scavengers, a phob crefftwr drwy'r byd, yn caeu el cyflogau wedi eu codi, a'r Ficer druan yn cael gostyngiad yn ei gyflog. Logic dda yw hyn, pan y mae y bwydydd ac angenrheidiau ereill mor ddrud! Yn awr, Eglwyswyr Cymru, hands off o'r criw maleisus, cenfigenus, a lladradaidd. Cofiwch beth y mae hen Eglwys y Cymry wedi dderbyn o law y criw sydd yn awr yn galw am yr Angenrheidrwydd o Undeb rhwng y gwahanol Eglwysi Cristionogol," eef y lladrad o £54,000 yn flynyddol. Fel un sydd yn credu yng Nghyfraith Moses dan yr ymgylchiad hwn o ysbeilio Hen Eg- lwys y Cymry o £ 54,000 yn flynyddol, yr wyf am i chwi eu boycotio, ac nid eu cyn- northwyo mewn unrhyw beth-mewn cyng- herddau, cyfarfodydd adloniadol, neu uurhyw Punch and Judy Shows." Rhaid i mi addef fy mod wedi bod yn an- foddlawn i'n Hesgob parchus ao anrhyd- eddus, sef y Parch. Ddr. J. Owen, Esgob Ty Ddewi, na fyddai wedi ymladd yn FWY dros yr Hen iiglwys pa ddydd, gan wybod fod yr Undebwyr a Cheidwadwyr mewn mwyafrif yn y Senedd bresennol. Yr wyf wedi maddeu iddo ar ol i mi ddarllen ei A Statement of St. David's Diocese on the Acceptance of the Welsh Church Tempora- lities Act, 1919." Gresyn na fyddai'r llyfryn hwn wedi ei droi i'r Gymraeg. Yr wyf yn ofni ei gyfeithu am nad ydwyf yn ddigon hyddysg. Y peth nesaf fydd y criw politic- aidd hyn yn gofyn ar llaw yr Eglwys fydd y Church House perthynol i Eglwys Sant Pedr, Caerfyrddin. Mae rhai o'r pregethwyr yn dweyd nad yw'r lledrad yn ddigon. Hm! Wrth derfynu, dywedaf, ''Eglwyswyr Cymru, hands off o'r lladron."—Ydwyf, &c., MYKDDINFAB.

A meeting of the Llannon branch of the Farmers' Union was held at Llannon Na- tional School last week. The meeting deci- ded to refer the matter arising out of the lecnt land sale to Mr. Daniel Johns and two members of the branch. On Thursday and Saturday evenings in last week, the Public Hall, Pontardulais, crowded, when two grand performances of the Welsh Prize Drama, "Ar y Groesgoido (R. G. Berry), was given by the Trinity Dramatic Society, under the direction of Mr. Hugh Jones. The cast includedMr. Stanley Lewis, Mr. Luther Jones, Mr. Tom Jones, Mr. Hugh Jones, Mr. Alf Jones, Mr. W. J. Williams, Mr. Martin Jones, Mr. John Hughes, Mr. Morgan Thomas, Irs. Gertrude Morgan, and Miss Blodwen James. The chair was taken on Thursday evening and Saturday evening by Mr. D. D. Evans and Mr. D. Evans, Frongelli, respec- tively. The proceeds are in iad of the Ro- novation Fund of St. David's Sunday School. Between the acts Mr. E. R. Prit- chards, Mus. Bac., and Party, rendered seleotioos of musio. -c-

Hyn a'r Llall (Gan "Ap MYRDDIN.") Clywsom fod torf o amaethwyr wedi tyrru yng nghyd i Ysgoldy Felingwm nos Wener, Rhagfyr 5ed, i wrando ar Mr. Morgan James, Llanrhystyd, Ceredigion, yn siarad o blaid "Undeb Cenhediaethol Amaethwyr Cymru." Llywyddwyd gan Mr. J. Skyrme, Cwmynys. Mr. James yw ysgrifenydd yr Undeb hwn, a chafwyd ganddo araeth hy- awdl, yn egluro dechreu a chynnydd yr Undeb yma, gan bwysleisio y flaith y dylai ffermwyr Cymru i ymuno a'r Undeb Cym- reig hwn. Clywsom na ddaeth yr amaeth- wyr i un penderfyniad terfynol yn y cyfar- fod. Gyda llaw, os mai Undeb i Gymry ydyw, paham yr oedd angen hysbyslenni Seisnig mewn ardal hollol Gymreig, i alw sylw at y cyfarfod? Ble mae'r cysondeb, fechgyn? Da genym weled fod y weinidogaeth yn parhau i ddenu bechgyn i ymbarotoi ar ei chyfer. Achwynir heddyw ar brinder pre- gethwyr a gweinidogion, ond bu adeg yng Nghymru pan yr oedd pob llanc, os byddai rywbeth yn ei ben, fel y dywedir, yn hwylio ei gamrau i gyfeiriad y pwlpud. Un felly yw Mr. Evan Lewis Evans, Cluncoch, ger Felingwm. Bwriada ymroddi i'r gwaith aruchel yma. Traddododd ei bregeth gyntaf yn Horeb y Sul cyn y diweddaf, ao ni chlyw- aom ond canmollaeth i'w ymgais. Cafodd ei gymeradwyo fel pregethwr gan Gyfarfod Chwarterol Gorllewin Caerfyrddin yn Heol yr Undeb, Caerfyrddin, yr wythnos o'r blaen. Bwriada dywyllu mynedfeydij un a Ysgolion Rhagbaratoawl Caerfyrddin tua dechreu'r flwyddyn nesaf. Pob llwyddiant iddo. Y mae Miss Myfanwy Thomas, merch Mr. B. Thomas, Cothi House, Nantgaredig, wedi ei rhyddhau o'r W.A.A.C. Gwasanaethodd ei Brenin a'i gwlad yn Ffrainc am flynydd- oedd. Da genym am lwyddiant Mr. Abm Davies, mab ieuengaf y Parch, a Mrs. D. C. Davies, Llwynglas. Wedi gyrfa ddisglair o addysg yng Nghaerfyrddin a Nantgaredig y mae wedi dechreu ar ei waith mewn Ariandy yn St. Clears. Clywsom fod y Dosbarth Cerddorol a gyn- helir yn Nantgaredig yn llewyrchus dros ben. Yr athro yw y cerddor medrus, Mr. D. Thomas, Crugmawr, Dryslwyn. Pwy a all fesur dylanwad addysg gerddorol fel hyn ar blant a phobl ieuainc yr eglwysi. Nos Fercher, Rhagfyr 3ydd, bu cyfarfod gan Gymdeithas Pobl Ieuainc Siloam. Llyw- yddwyd fel arfer gan y Parch. D. Curwen Davies. Cafwyd papyr gan Mr. Ben Davies, Penlanfach, ar "Morgan Llwyd o Wynedd." Ymdriniodd a hanes, nodweddion a gweith- iau Morgan Llwyd yn feistrolgar. Siarad- wyd hefyd gan Mr. A. M. Evans, Bod- hyfryd; Mr. T. D. Thomas, Westfa; Mr. D. Jones, Bryndeilo; a Mr. B. Davies, Glyn- cothi. Cafwyd adroddiad gan Master W. Enoch, Tynewydd; unawdau gan Master Bertie Jones, Myrtle House, Master D. Jones, Bariwns Lodge, a Miss E. M. Davies, Emporium, yn ogystal a Chor Plant o dan arweiniad Mr. D. Jones, Bryndeilo. Yn Swyddfa'r Cofrestrydd yn Llandeilo y dydd o'r blaen unwyd yng nghyd mewn cwlwm priodasol, Miss Eunice Jones, merch Mr. a Mrs. J. Jones, Waunhir, Nantgar- edig, a Mr. D. J. Davies, o Benygroes. Boed gwenau y nef ar gyfamod Y ddeuddyn anturiodd yng nghyd, Na ddeued un gofid na thrallod I chwalu cysuron eu byd.

Undeb yr Amaethwyr Gwelaf fod cefnogwyr undeb amaethyddol gwyr y gogledd wedi cael cefnogaeth rhyw ysgrifenydd mewn wythnosolyn cyhoeddedig yn yr ardal. A barnu oddiwrth ysgrif y brawd, gwna yr un gymaint o les i'r undeb ag a wna yr undeb o gynnydd yn yr ardal. Dyddorol iawn yw sylwi ar rai pwyntiau allan o araeth prif siaradwr yr undeb, yn ol yr ysgrifenydd dan sylw. I ddechreu, dywedodd y siaradwr mai annoethineb o'r mwyaf fyddai i amaethwyr Cymreig ymuno a Lloegr yn herwydd mai budd ei hunan sydd gan y Sais mewn golwg yn wastad," &c. Tybed budd pwy sydd mewn golwg gan y Cymro? -Budd pwy sydd mewn golwg gan y brodyr hyn ddeuant i lawr ar ran yr undeb gogleddol hwn? Ai niØ budd ein hunain sydd genym oil mewn golwg wrth ganlyn ein gorchwylion dyddiol? Dywedodd ymhellach am y Sais, ac wedi iddo gael fees y Cymry, gwnai yn ol ei arfer eu galw dan bob enw a gwawd heb gymaint a rhoddi clust o ymwrandawiad i'w cwynion." Lied dda onide! Cydmarer llenyddiaeth Seisnig a'r Gymreig. Gwneir i fyny lenyddiaeth Gymreig ran fwyaf o Sais. waradwydd. Nid yw mwyafrif llenyddiaeth Gymreig, fel gwaetha'r modd amgen na phoeri llysnafedd ar y genedl Seisnig. Gall- eaid meddwl nad oedd yr hen Saeson ond llofruddion bwystfilaidd, tra yr oedd yr hen Gymry yn engyl gwynion glan! Os felly, y mae'r ddwy genedl wedi cyfnewid yn rhyf- edd erbyn heddyw. Nid fy amcan er hyny yw pardduo fy nghenedl fy hun, ond ceisio edrych ar y mater yn y goleu iawn. Efallai fod mater araeth y siaradwr hwn yn un pwr- pasol iawn tuagat "godi hwyl," ond y mae'r Cymro heddyw yn tyfu allan o fratiau ei gyndadau, ac ni rydd werth ar swn heb syl- wedd. Digrif dros ben yw y desgrifiad o amaethu yn Lloegr a Chymru. Masnach yw amaethu yn Lloegr, yn ol y doethwr hwn, ond nid felly yn Nghymru! Os felly, goreu po gyntaf y daw mwy o undeb rhwng y Sais a'r Cymro, gan mai mater o fasnach ddyl- asai fod amaethu yn Nghymru hefyd. Bid siwr, y mae'r Cymro yn hoff o'i gartref a'i deulu, ac yn parchu hen aelwyd ei dadau, ond pa faint gwerth iddo yw yr hen gartref 08 na chynyreba, ddigon i gadw ei deulu yn gysurus? Dyben undeb ddylasai fod i gyn- orthwyo yr amaethwr i gael cartref cysurus, drwy fywoliaeth dcfa, ac nid i faethu syn- iadau plentynaidd am faterion tymmorol. Nid y "tylwvth teg" yw amaethwyr, ond dosbarth sydd yn trin y tir er cael bywol- iaeth i'w teuluoedd. Nid oes braidd ddim yn waeth tuagat les- teirio cynnydd masnach, neu ragfynediad cenedl neu ddosbarth o ddynion a chulni. Y mae yn nodweddiadol o'r Sais nad oes culni yn ei gyfansoddiad. Hyn efallai yn benaf sydd i'w briodoli am ei lwyddiant masnachol. Y mae yn barod i gyfeillachu ag unrhyw genedl er mwyn masnach. Ffolineb a chulni o'r fath waethaf yw credi y medr amaethwyr fwy nag unrhyw ddosbarth arall fanteisio mwy drwy gadw yn gyndyn tu yma i Glawdd Offa. Yn ych- wanegol, faint ohonom all fod yn sicr nad oes rhai diferrynau o waed Seisnig yn ein gwythienau? Dichon y medr gwyr yr undeb ogleddol" fod yn sicr ar y mater, ond gwell genym ni y deheuwyr fod yn dawel ar y cwestiwn, gan nad ydym gyfrifol am ein hachyddiaeth. Credwn ei bod yn llawer fwy pwysig cael amaethwyr i reoli Undeb amaethyddol nag i gyfyngu ein cortynau i Gymru. Tybed pa un gwell i hyrwyddo llwyddiant Undeb am- aethyddol,-Ilongwr cyfoethog, neu ddill- edwr cyfoethog, a,'r rhai hyny yn digwydd bod yn Gymry, neu ynte amaethwyr Seis- nig? Ymhle yr ydym fwyaf tebyg o gael mwyaf o wir gydymdeimlad a phrofiad? Cymerer undeb gwyr y rheilffordd. A ydyw hon yn cael ei chyfyngu i Gymry? Na choelia i fawr. Nid oes neb a wad nad yw gwyr y rheilffordd wedi cael gwelliantau mawrion drwy eu hundeb, ao y mae eu hun- <

PLOUGHS. PLOUGHS. PLOUGHS. All kinds of Horse and Tractor ploughs. Fittings for all sorts and make of Ploughs kept in stock. REPAIRS A SPECIALITY. NOTE ADDRESS:- Lion Works, Catherine-st., Carmarthen. (1241 n_

Y Diweddar Barchedig E. Teifi Evans, Capel Tygwydd Yn Nghapel Tygwydd, Castellnewydd- Emlyn, nos Fercher, Rhagfyr 3ydd, dilyfai pobl o bob cyfeiriad i wasanaeth coffadwr- iaethol y pregethwr hyawdl a phoblogaidd, "Teifi," dyn y bobl. Er yn ieuano yr oedd ei glod wedi rhedeg drwy yr holl eglwysi- dangosodd ei boblogrwydd yn ddigon tan- baid taw pregethwyr mae yr hen eglwys yn Nghymru am gael. Er fod y noson yn erwin iawn, yr 'tfedd Eglwys Tygwydd yn orlawn o Eglwyswyr ac Ymneillduwyr, off- eiriaid a phregethwyr. I ddechreu y cyf- arfod rhoddodd £ uer y plwyf benill toddedig iawn i'w ganu. Llafarganwyd y gwasanaeth yn dyner gan va,Parch. Jenkin Richards, ei olynydd (ao nid gwaith bach yw bod yn olynydd i bregethwr mawr fel Teifi). Dad- orchwyd y "Go&b" fawr hardd gan hen gyfaill i'r ymadawedig, sef Rheithor Llan- gynllo, mewn geiriau tyner, byr, byw a bla.sus. Ar ol canu, pregethwyd i dorf fawr hiraethus iawn gan Ficer Llanfihangel-y- Creuddyn, ger Aberystwyth, ar y geiriau cymhwys hyny, "Yr oedd gwr wedi ei anfon oddiwrth Dduw a'i enw loan (loan i., 6). Y tri pen oeddent:-(I) Tystiolaeth Iesu am loan, "Efe oedd ganwyll yn llosgi ao yn goleuo." (2) Tystiolaeth loan am dano ei hun, Nid wyf ddim ond Hef yn llefain. Edifarhewch am eich pechodau." (3) Tystiolaeth ybobl am loan wedi iddo farw, loan ni wnaeth un arwydd: ond pob peth a'r a ddywedodd efe am hun oedd wir." Y mae y byd a'r eglwys mewn cyflwr fel y mae angen dynion cryfion yn y pwlpud —ddynion digon cryf i ddweyd y gwir, fel loan Fedyddiwr. Yr oedd "Teifi" yn tynu dynion i'r eglwys nos Suliau aUan hyd glwyd yr heol. Os yw yr eglwys i dynu'r bol?if Jyfodol rhaid cael rhsgor o'r "Terns" i dynu, gwresogi a goleuo'r bob!. Yr oedd yn bregethwr mawr-person- oliaeth, llais, rheolaeth ar ei lais, difrifoldeb, ac uwchlaw'r cwbl duwioldeb. Ao fel y dywedwyd yn y bregeth 'nos Fercher, yr oedd wedi dysgu'r ffordd i siarad-prif angen y oolegau Eglwysig ac Ymneillduol yw cael athraw i ddysgu dynion ieuanc i siarad. Y mae mwy yn y ffordd o ddweyd pethau nac yn y pethau eu hunain. Y mae llawer na wyddant y ffordd i sefyll o flaen cynulleidfa. Y mae pobl plwyf Llandy- gwydd wedi dangos eu bod wedi gwerth- fawrogi pregethwr mawr. Yr oedd dagrau hiraeth ar bob grudd. Yr oedd y weddw ieuanc yn bresenol, a'a fam weddw o Nant- y moel yno, a oherthynasau eraill. Tebyg nad oedd "Teifi" ieuano hefyd ddim yn mheU y noson uchod. Yr oedd pobl Capel Tygwydd ac yntau yn agos iawn at eu gilydd tra yma ar y ddaear. Gorphenwyd y gwas- anaeth hirgofiadwy hwn gan y ficer, y Parch. D. Francis, D.G., Llandygwydd, yr hwn oedd yn meddwl yn uchel o'i hen gjjd- lafurwr.

BRYNMAEN, GER CAPEL ISAAC. Cynhaliwyd cyfarfod cystadleuol yn yr ysgoldy uchod nos Wener, Rhagfyr 5ed. Y cadeirydd ydoedd y Parch. J. Davies, Capel Isaac; beirniaid—amrywiaeth a cherddor- iaeth, Mr. David a Mr. Dl. Jones, Llan- fynydd; gwniadwaith, Miss R. Leigh, Capel Isaac; ysgrifenyddes, Miss H. Davies, Capel Isaac. Gwobrwywyd fel y canlyn ;-Adrodd. iad i blant: 1. Lil Thomas a Dorris Jones. Sillebu i blant: Rowena Davies a Lil Thomas. Brawddeg a'r geiriau yn dechreu a "B": M. K. Hughee a Nancy Evans. "Flannel Patch" goreu: 1, Ethel Thomas, Maesteilo; 2, Gwladys Davies, Llygadrhaul. TJnawd, Pa le mae y naw? Lil Thomas, Mount. Brawddeg oreu: Dd. Evans, Waun- lluast. Dadl ar y pryd: T. Jones a James Thomas, Penybanc. Cyfarwyddo y dieithr: Miss R. Leigh a J. Leigh, Bancyffynnon. Quartette ar y pryd: Mr. J. Owen and friends. "Hair Tidy" goreu: 1, Ethel Thomas, Maesteilo? 2, A. Davies, Llyyadyr- haul; 3, Rowena Davies. Llythyr goreu David Evans, Waunlluast. "Cnawd ar y pryd: 1, Tom Evans, Cwmgwenhendy; 2, W. Thomas, Ffosddu. Terfynwyd trwy ganu "Hen Wlad fy Nhadau."

LLANLLWNI. The many friends of Mr. John Davies, Blaencaerneuadd, will be interested to learn that he has been appointed headmaster of the Council Schools, Cerrigdruidion, in suc- cession to ,Mr. J. Stanton Roberts, M.A. Mr. Davids left Llanllwni 20 years ago, after serving his apprenticeship under the late Mr. David Rees. He served for 13 years as chief assistant at the Penygelli Higher Grade Schools, Coedpoeth near Wrexham, under Mr. G. J. Jones, and earned for himself an unequalled reputation as a teacher and public organiser. Seven years ago, he was transferred by the County Council to Llanarmon. Success followed him there. He is a fluent speaker and takes great interest in public welfare.

LLANGATHEN. A reception concert was given to Sergeant David Rees, Three Compasses, on Thursdav 4th inst. The Virar presided, and an exX lent programme of solos and recitations etc., had been prepared. Mr. Joshua Jones' recited some verses composed fQr the occa- sion. A party, under the leadership of Mr. William Rees, Broad Oak, and another, under the leadership of Mr. David Jones, Dyfi Cottage, each gave a rendering, while the Male Voice Party, under Mr. Lewis, School /House, sang the "Sailors' Chorus." Mrs. Morgans, Broad Oak, presented Sergt. Rees with the usual JE5:

There has been so much diversity of opinion as to the best place to build a new schol at Gorslas, t.hat the local people have been unable to fix a site. Last week, mem- bers of the Education Committee visited the district, and came to a decision.

Page-Wood Patent Cartridges. The Hardest Hitting in the World. Send for Full Particulars. Send for Special List of GTTNS for CHRISTMAS. T. PAGE-WOOD, Ltd., Gun and Cartridge Makers, BRISTOL. Obtainable from TOWNSEND & Co., TALLEY, and D. JEREMY JONES, Iron- monger, Chapel Street, CARMARTHEN. (1795 APPRECIATION —I that endures through the passing years must be founded on the real worth of the object. There is no more searching test than the test of time. Real and sterling qualities are required, both in persons and things, if they are to deserve lasting appreciation. A worthless or inefficient article cannot possibly sup, vive, for long, the test of time. The record OF BEEGHAM'S AM- PILLS shows that for some seventy years they have held the confidence of the public and that they continue to grow in favour for the treatment of those numerous ailments which are included under the general term,—Indigestion. There is surely no better recommendation than the statement of the simple fact that as years roll on, the popularity of Beecham's Pills Ir — INCREASES

Military Notesa ndQueries [BY 0. MILITAIIY EXPERT.) REPLIES TO CORRESPONDENTS. Belliooge.-I would advise your now sub- mitting the facts of your case in a regis- tered letter, marked Private and urgent," to General Sir John Carter, War Office, Room 411, Whitehall, S.W. J. F.—What you were informed at the Employment Exchange respecting your un- employment donation was correct, and in accordance with the regulations governing the unemployment donation. D. M. (Ayr).-(l) The L4 war gratuity sent by the War Office in the case you men- tion is correct. J66 was the total war gra- tuity due, but from that had to be deducted J62 service gratuity previously credited in the settlement that was made after the sol- dier's death. P. A. (Sheffield).—(1) Your pay on and after 1/7/19 would be as it was on and after 1/2/19. War gratuity ceased to be credited on 3rd August last. (2) The total war gra- tuity due to you on your service would be £17 10s. (3) Your ration allowance while on demobilisation furlough would be 2s. Id. per day. Ladysmith (Wishaw).-You shcCxld at once write to the Superintendent, Army Pensions Issue Office, Baker Street, London, W., calling attention to the mistake. If you draw the higher and incorrect rate now, you will later on have your pension reduced, in order- to balance the erroneous over-pay- ment. K. C.—If you were serving on a duration of war engagement your transfer to Reserve G. on demobilisation from R.A.F. is in ac- cordance with the regulations. You will continue on such Reserve until the Peace Treaty is ratified-which should be only a matter of a few months now. While on such Reserve you would not be entitled to any pay. Demobbed.—(1) £ 13 10s. war gratuity is due to you. (2) You may have replaced by artificial teeth the teeth you had extracted whilst serving. You should make applica- tion to your local War Pensions Committee. (3) It is possible that a free passage to South Africa would be granted to you on your making application for same to the Secre- tary, Overseas Settlement Department, 59, Pictoria Street, London, S.W. W. Beach.—(1) War gratuity you have re- ceived is correct. (2) You would not, as you were demobilised prior to Armistice, be en- titled to the 28 days' demobilisation leave pay and allowances. (3) If after you were demobilised in 1916 money in lieu of suit of civilian clothes was not credited to your account by paymaster, you should now make application for it, and at same time make inquiry re the kit allowance. Mrs. F.—In view of what you state in your letter, I would advise your immedi- ately writing Secretary, War Office (Mob.), Park Buildings, St. James's Street, London, S.W. 1, demanding that they shall now cable the O.C. at Baghdad instructing him at once to arrange for your husband's des- patch homo for demobilisation. If War Office does not agree to do this forthwith, get into touch with your local M.P. and ask him to put question on matter in House of Commons. J. S.—As I intimated to you in a direct reply I recently sent you, I induced the Ministry of Pensions to arrange for you to be re-examined by a Medical Board. On that Medical Board's report will depend whether your application for pension will be accepted. I was unaware that you had already been in communication with some- one else respecting your claim, as you did not tell me so in your previous letter, and, of course, I do not know what the other party's efforts may or may not have been on your behalf.

FOR PRINTING AND STATIONERY. WHEN you are ordering Printing or 'v Stationery, we shall be glad to receive your enquiries. Our plant has been made replete with all Modern Machinery and Type, and we venture to assert you can get work as good and as reasonable with us as by sending it away, and you will have the satisfaction of hav- ing supported local industry. "CARMARTHEN JOURNAL" CO., LTD., KI NG ST., CARMARTHEN. iflllliftelj Family Invest meet RECENTLY a family of ten walked into a London Bank and astonished the cashier by buying, each one of them, 500 Savings Certificates. The total cost of the Certifi- cates was £ 3,875. In ten years' time that family will receive back Six Thousand Five Hundred Pounds !—a clear profit of £ 2,625 earned by simply waiting for it! i Of coarse, it is obvious that such a family must be fairly wealthy. Most families cannot contemplate investing thousands. The point of the story, however, is this. If Savings Certificates are good enough for the wealthy to buy them "up to the hilt," they are good enough for YOU, who can, perhaps, invest only hundreds, or tens, or pounds cSSil^T^I^A^ES Buy them YQURSELF. Advise YOUR vVFE to invest her housekeeping savings in them. Teach YOUR CHILDREN to save their pocket money to buy them. ff you hold a 15/6 Certificate for 10 years you get back £ 1:6:0 EVERY CERTIFICATE YOU BUY ADDS HALF-A-GUINEA TO THE FAMILY FORTUNE Savings Certificates are obtainable through a Savings Association, or from any Bank. Money Order Post Office or Official Agent. ¥i;ac_1,; 'ØF>d- MR. S. J. MUNDY F.R.C.O., L.R.A.M., ORGANIST and C.M., 8. PETER'S CHUROH. LESSONS in PIANOFORTE, SINGING, ORGAN, etc. Proepectua Free. 6, SPILMAN ST., 131,3-t.o.) CARMARTHEN. HORTON'S PILLS. INVALUABLE FOR LAD/ES. SAMPLE Box FBIB Quickly Correct all Irregularities and relieve all Diøtreøøicg Symptoms. They speedily effect a cure, and are a safe and aure remedy for Antemia, &o. By post under cover, b. Bd., or os. Od. from HORTON & Co. (Chief Dispenser from the iate Birmingham Lying-in Hespital), Dept. 117, Aston Manor, Birmingham. Sold for over 50 years. Free sample ef Pills, and book of testimonial* sent Poet Free for Penny Stamp. (1598-2:8 SS SAVES^Afim^SKlEAOING J|| SAVES BL.ACKLEADING For Grates, Stoves, Fenders, Fire Irons, E3edsteads, Perambulators, &c. ►X FROM ALL KTONMONQERS. COLTHURST & Hf;R3!K8 BRISTOL- SWANSEA MERCANTILE CO. Ltd Of 18, PARK ST., SWANSEA, Make Cash Advances from £10 to £ 1,000 To Cammercial Gentlemen, Tradesmen, Farmers, and Respectable Householders on their own Note of Hand, at a low rat4 ef Interest. STRICTLY PRIVATE. CONFIDENTIAL. For further particulars apply— H. B. JONES, Park Street,- Swansea, The Right Weapon for the Rat War is "RODINE," the rapid rat remover. It makes a clean sweep. Fascinating and fatal. Not a rat escapes. 7 d., 1/3, 2/6, 5/ Post 3d.-Harley, Chemist, Perth. Agents:—W. Lloyd, Checniet, Carmarthen; D. M Davies, Chemist, Llandilo; J. Nicho- las, Drug Stores, Llandovery; J. J. Davies, Llanybyther; D. Rogers, Chemist, St. Clears; D. J. Lewis, Chemist, Llandebie; J. Rees, Chemist, Cross Hands; Roderick Evans, Chemist, Lampeter. PIANOS, ] BRITAIN'S PLAYER-PIANOS, BEgT ORGANS, PLAYER-PIANOS, BEST. ORGANS, j GRAMAPHONES AND RECORDS DALE,FORTY &Co. (LIMITED). HIGH STREET AND CASTLE ARCADE, CARDIFF. Tel. 1103. (1854-20:12 GIVE YOUR CHILDREN^ j a fair chance at school by allowing S us to make sure they Gan see well. Slight defects, if neglected, often S result seriously in later years. It S, will cost you nothing to make sure V ] An JONES T o wy Ph rmacy, Carmarthen Sp The Original Ha.rley"S THREE SALTS—% k r you 91 fiL" I_, 9!d, from aU f' th L Y' dJt Ch-ist, PERTli Chemist, PER TB C. & C. KEARSLEY'S ORIGINä WIDOW WELCH'S FEMALEPILLS Prompt and reliable for Ladies. The only genuine. Awarded Certificate of Merit at the Taamajiian Exhibition, 1891. 100 Years' Reputation. Ordered by Specialists for the cure of all Female Complaints. Sold in boxes, 1/3 and 3/ of all Chemists, or post free from CATHERINE KEARSLEY (Dept. C.J.). 43, Waterloo Bridge Road, London. S.E. 1. (15f5-2:8 CHELTINE FOODS Co.. CHELTENHAM DIABETTES Flour, Bread, Biscuits, Food, Rusks, COCOA, etc. Also Foods for the Anaemic, Dyspep- tic, Invalids, the Aged, and Infants. Highly Recommended by Medical Profession. Write for Samples and Booklet and enclose I stamps for postage. (1447—30:11 PIANOS. WONDERFUL BARGAINS still on VT offer at Auction Room Prices. For particulars, apply Thompson and Shadkell, Ltd., 60, Stepney Street, Llanelly. (lYJI THIS II TJI. AX A BON VOtt Chilblains, Chapped Hands Rough and Blotchy Skin Pimples, Boils, Blast, &c. THIS 18 THE KSLUV- Eli Mari'r Wern (pILI. SNAINT Y8 OIM Tha Ointment the brara boys at the Vital call for to mootke their sora and testder fist Don't fortret to onolose a jar is ftnu mi oucal. Sold in Id. and in. Id. Ian. Prepared only by- THOMAS DAVIES, Chemist, Guildhall Sqaure, Carmarthen I FOR MORE THAN THIRTY YEARS [ THOUSANDS of MPIES HAVB DERIVKQ GREAT BENEFIT from DR. DAVIS'S FAMOUS FEMALE PILLS Have been nniversally admitted to be A BOON TO WOMANKIND. They are the best known Remedy for Anemia, Giddiness. Fulness and Swelling after Meals, Loss of Appetite, Hysteria, Palpitation of the Heart, Debility, Depression, Weakness, and all Female Ailments. Boxes, lid., la. ad., 88., 5s., and 12s. May be had from Chemists and Patent Medicine Vendors everywhere, or from Proprietor (under cover). Dr. DAVIS'S little book for MARRIED WOMEN, most invaluable, sent free on re- ceipt of stamped addressed envelope. only address:— 309, PORTOBELLO RD,, NOTTIfIC HILL, W 10. Sample sent Free on receipt of Stamp for Postage. (1317 "j Wood's Challenge Remedy la guaranteed under the snm of tOo to enrs when others fail. For all eases of Irregalarl- tiM, Anaemia, &e., however obstinate, CHAL- LENGE REMEDY is supreme. Price 5/ Special 12/ Advice free. Est. 80 years. Mr. & Mrs W. WOOD, Medical Specialists, 20, LOUIS gt., LEED8. Ue-ao ROLL TICKETS worded Admission— 3d., 6d., 9d., 1/ 1/3 and 1/6 alv^ys in stock at the JOURNAL Office. Prioe, 3/- per 1,000. or by post 3/6. Supplied ONLY in thousands. Terms: Cash with order.— JoWwrAL Office, Carmarthen. No less than 26 persons of both eexeW were admitted to membership at Siloh Welsh Congregational Chapel, Pontardulais, by the new pastor, the Rev. Ben Davies, on Sunday evening in last week. What are the only words in the English angunge which contain the vowels in their Sroper order?—Facetious and abstemious. Doee any reader know of another?

1. Faint gaeklwd i gid at ffunds y com- mitti? 2. Faint o'r dibs si wedi i rhanni i'r ehowdwirs ? 3. A gas pob un fiodd mas ar aktiv servis yr un faint o ddibs? 4. A gas boys yr "Horn Servis" yr un faint a boys yr "Aktiv Servis"? Os taw to, ar bwy dir? Nimber 2 te :-Beth ddoith o'r dibs gask- lwd at neid tablet ne rwbeth er cof am Mistir Jinkins, bachan nath gimint dros yr ardal? Gida Haw, chlwes i ddim beth ddoith o broseeds y consort ny nawd iddo fe os blinnidde nol. Wfchgwra falle bod hwnnw yn olreit, ond ishe gwbod odw i er mwyn rhoi gwbod i rai erill. Wit sumbodi piees obleij. Dina hen anlwk cas ddigwiddodd i ddoi fachan wrth garto glo. Bobo got fowr da'r ddoi, ond mi anghofiodd y ddoi hen laban i cotte ar ben wal y twlk. Pan ath wejen un o nhw i mofin y got, we Mister Piggi wedi bod yn torri twlle ventileshon yn y got. Y bachan arall yn akto'r gwd Sama- ritan ag yn rhoi mentig i got i hinan yn i lie hi. Se chi'n y man na, ddale'r got ddim glaw o gwbwl. Pwy rifedd, doi Faptist we nhw. Ma nhw'n fishi iawn sha ardal Cwmdwy- fran nawr yn treino canni. Merch yn dwad i helpi'r cor, a honno yn digwidd bod yn Eglwysraig. Merch arall yn hwthi'n ofn- adw achos fod hon yn cal canni yn y cor. Dim un objekshon da'r rhest o'r cor, wharre teg. Ond smo'r rhest o'r cor yn galler gweld mor belled a'r ferch fach ma. Pwy sens fod hen Eglwysraig yn cal canni. Beth ta hi'n hala'r canni mas o diwn. Peth arall, falle gall hi ddisgreso rhai canwirs erill. See the point. Pwy we'r ddoi ny o ar bwys Bronwi Arms we ddim yn nabod gwahanieth rhing Bili got a Nanni-got? Go dda tanimarw. Dim rhifedd wir w i Nanni iwao'i chirne miwn steil. Wedd Nanni yn nabod y gwahanieth ta beth. Stiwdent yn prigethi os tippin nol miwn kappel. Y tea tin wedd loan Fediddiwr yn ffeedo ar Lokistied a mel gwillt." Testin pwrpasol iawn ontefe fe. Mi wedodd ma reshons chep ofnadw we hinna, a dima beth we rhaid deekns yn oligi i stiwdents i gal heddi. Haff a mo, owld burd, wyt ti ddim yn perffektli reit shach ny. Ta'r stiwdent yn mind i ffeedo felna, fise reshon cards ddim yn ddigon iddo. Mi fise'r gifreth yn cidio yn i goler e dan y Weild burds pro- tekshon akt" am ladd lokistied, a'r verri deekns grabblid yn i simmoneo fe am dres- passo i while mel gwillt. Widdoch chi, ma rhai deekns yn goligi cal nefodd ar y cheep lein. Dina drieni na allse nhw gal ticked sekond-hand haff-preis i find i'r nefodd. Wy'n dichmigi gweld y begers ar lan yr hen Iorddonen yn spio oboti gal gweld os bidd dim chans i rwbo rhowin o'i dicked. Os na alia nhw neid hinni, mi fiddan shwr o dreial cal cifie i roi un yn bon cern Pedr a rwsho heibo cin i hwnnw weld y point. Gobeitho na smo Pedr wedi colli i gledde, wath ma'r hen gob yn gwbod y ffordd yn reial shwt i iwso fe. Ond dina fe, mai'n well i Twm beido damsgen ar droed Pedr, ne lwk owt fidd hi wrth find at y drws. Mi wed mod i wedi bod yn codi i grach e. .00

deb Invy yn rhan o'r undeb Seisnig. Gall- asem feddwl wrth areithiau gwyr y gogledd fod y Bwrdd Amaethyddol wedi ei symud yn grynswth i Aberystwyth; ond er pwysiced y cyfrif Aberystwyth ei hun ni ohredwn y bydd i dref fechan Aberystwyth reoli am- aethyddiaeth Cymru yn ein hoes ni. Tybed pa un debycaf Q gael gwrandawiad boddhaol gan yr awdurdodau yn LIundain,—dyrnaid bychan o amaethwyr Cymreig yn galw eu hunain yn Undeb, ynte nifer o ddirprwywyr ar ran un Undeb fawr Brydeinig? Nid oes angen gofyn y cwestiwn chwaethach ymbal- falu uwch ei bel Hyderwn na fydd i amaethwyr Caerfyr- ddin a siroedd oSIt gymeryd eu camarwain gan leferydd hyawdl, dylanwadau personol, neu ystraeon y nursery," ond y bydd iddynt ymlynu wrth yr hyn y deilliaw iddynt fwyaf o les oddiwrtho. HEN FFEBMWB. -00