Gwalia

Claddedigaeth Isalaw. Cymerodd claddedigaeth y diweddar Isa»Law {Ban- gor) le yn Mynwent Glanadda. prydnawn Mercher diweddaf, ac yr oeddi y cynulliad mam a .chyn- rychioladol a ymumodd a'r orymdaith braddaidd at "fan fecliani ei. fedd" yn brawf digonol o'r parch. • cyffredinol a goleddid tuag at Isalaw. Cfyrnhaliwyd gwasanaeth yn y ty V11 Hirael cyn cychwyn, yn caet ei arwain gan y Parch Henry Bees Davies, a chanwyd: yr emyn" o Fryniau Caersalem. Y pnf alarwyr oeddynt Mr William Richardis (brawd), Mi R. p. Richards, Mr E. T. Griffith, a Master L'lew Richards (neiiod). a. Mr Henry Lloyd, Llan rvrist (brawd-yn-nghyfraith). Ahfonwyd pleth doxchau gan Gor Meiibion Cymric, Lerpwl; Miss L. Owen, Birkenhead (mth) Mr a Mrs Llew Wynne, Lerpwl; Mr a Mrs W. Jones, Beach-road, Bangor, a Mr Emlyn KVUlS. Y "pall-bearers" oeddynt: Dr. E. O. Price, Dr.; R. Rowland Joneg, Mn W. P. Williams, W. Thomas (Metropolitan Bank), R. J. Williams, a''David! Owen. Arwein- iwycl y gwasanaeth yn y .fynwent gan y Parch Ii. Rees Davies. Traddodwyct asverchiadau gan Mr HurrenHarding, Bac., Prifathraw Jo&n Price, a Mr D. Jenkins, Mus. Bac., Aberystwyth. OflErymwvd gwedidiau gan y. Parchn. Daniel Row- lands, M.A., a D. Jones. Dadganwyd "Enaid < Cu," o eiddo y diweddar awdwr, gan gor tan weiniad y Cynghorydd J. Williams. Yn era.il] yn y dyria sylwyd ar y rhai canlynol:—Y Maer (Henadur Henry Lewis), Cynighorwyr Richaird Williams, Owen Owen, a John Williams, Meistri; J. Bryn Roberts, A.S., R. W. Parry, ac A. 0. Downs, ysgrifenyddion Eisteddfod G-enedtaethol. Bangor; CadwaJadr Davies, Porthaethwy I. Westlake Morgan, organydd Eglwys Gadieiriol Bangor D. Jeijkins1, Mus. Bac., W. Bennett Jones. organydjd Eglwys St. Mair, Bangor; H. 0. Hughes. Bangor; Hugh Owen, Oefn, Portbdlinoxwig; C. J). F. Humphreys, W. Jones, High-stireeti Lloyd Jones, Bangor ■Ucliaf; D. Jones, postfeistr L. D. Jones (Llew Tegid), Evan Williams, Market-place; W. Jones, (Garth Slate Works; Ashley Jones. Watkin Jones, Hugh Owen, Greenwich 1 House; Bavid Williams, "curri.e.r, T. Hughes, Wicklowv House J. R. Wil- liams, Caelle-pa, ac S.Mobley. Yr uwiertakers" oeddynt y Mri Owen Owen, Castle Hill, a W. O. Williams', Manchestei- Mouse; a gwnaed yr arch an Mr W. Evans, High-street. SYLWEDD OOVL AM ISALAW, ibef Mr John- Richards, Bangor, a fu farw foreu Sul, Medi 15fed, 1901, yn 58 mlwydd oed1. [0 gronfa Monwyson.] Pwrn o a^lwyth A 'beusios', e1' cyffraw ■ Dwfn gur droed o Fangor diraw—yn oer- A fu'r Sui o farw Isalaw. [glul Mae'r rheol yn amryw^aw,-— ar eu iiol Ni dhteir cren eyffraw: 1 .Ond trwy'ro bron y troai'm braw yn Fore'r Sul o Isalaw. [:i-'acliul ^-salaw, tra. is feeulwen,—ag urddas Cfeddl yn gerddor trylen Isa.law, mwvn «i awen, Gana fawl teg y nef wen. Byw ei drae. beb ei wyw drem—trwy'r porfh ul O gur ei1 Sal wnaeth i Gaersalem. Cyrcb arawd cor ei chen,1rydd"yw yr laWE: A roed trwy Gyfryngydd: gerdd-bres-vvylydid Mwy yn ssant o'i mewn y s;yd<t. Nyddu gwi w gjTnghjanedd gaeiJi — yné I Wnai ei gan yn aRaeth: (geo:ddl Pur ei oes yn gampwr Ac hardd1 arwr cerddoriaeth, Trylwyr fosfc cathl feistrolodd,—a'i lratdd ( Drefn llithrig addumodd; Er ei. dldestlus fedrus fodd, Ow 'n Isalaw noswyliodd'! Mwy yn ei fedd y mae'n fud,—gofid tost Gyfyd hyn o'i symud Cludo''r oerddor, drysor drudi, I oer wagle'r 'hir oglud! Ar ej ol ofer wylaw—o herwydd Hiraeth am Isalaw: Mwy hwylus chwima'i alaw- Yn ei tium lion byth ni thaw. Fy llesgedd1 syn fy llusgaw—i deunlx) Nodi amlwg fy nghyffraw Yr bygyrch hwn i'm rbwygaw, I hen dwys buan y daw. Tros ei 88 oed. MEIRIADOG. "ISALAW WEDI'N GADAEL." Briw i'r galon na cheir gweled Siriol wen Isalaw mwy, gollyngwyd o'i gaetlùwed, Poenaai angeoi a phob Cerddor, awdwr "Mel-us gofio, Ddeil mewn bri tra Cymru'n bod, Seren Unag," hon fydd iddo Yn gofadail dan y rhod. Bangor, Medi 16eg, 1901. CASTELLitRYN.

Nodachfa yn Mhoithmadog. Dyddiau Mercher, lau, Gweaier, a Sadwrn, cvnhaliwyd nodachfa ar raddfa eang, yn y Neu- add Drefol, Porthanadog, yn nglyn a chapel y W Mlid, a. gyda'r aiucan o godi 900p i glino y ddyled ydd yn aros ar iddO: yr ymddiried- olaethj yn cynwys tai ac ysgolion, ac i adeiladii ty gw-einid^ Y m8Je. y cyfei-lliori wedi gweith- io yn egnial yn ystod y flwyddyn ar gyfer y nodachfa, a theilyngant, yn enwedig y bonedd- igesau, bob clod. Geid arwyddaon ar bob llaw, fod y llafwr yn fawr, ac wedi achoei trafferth ac ymdrechi anferth. Fel ysgrifenyddion teilynga Mr R. Price Lewis, Mr U. Heritage, a Mr Willie Roberts, boob canmoliaeth, tra. y gwnaeth y Parch R. Mon Hughes, y Parch T. Davies, Mri D. R. Tliomas, David Morris, Wm. Morris, eu gwaith swyddogol gyda sel ac yni. Yr oedd y neuadd wedi ei hadduino yn hardd gan y Mn Percy Thomas, Porthmadog; J. Williams, Clwtybont, a R. H. Evans, Llangefni. Ceir isod enwau y boneddigesau oedd- T-nt yn llywyddu y gwarianol stallsMadoc Stall-Mrs and Miss D. E, Thomas, Mrs1 Pnoe Lewis, Mrs Captain J. Hughes, Bella Ro- berts, Borth; Mrs Humphrey Owei^ Borth Mrs Mon Hughes, MIS Jones, Nethertcm House; Mrs Robert Hughe&, B'orth; and Mlrs Robert Isaac Morris. Glaslyn Stall. Mre D. Morris The Oakeleys; Mrs John O Mjorns, Mrs Hugh Jone-s, New-street; Mrs Heritage, Mrs Jones, "Fleetwing," Borth; Mrs J. W. Jones, New-street; Mrs Morns East and, Mrs Jones, "Goweram, ment StaU.-Mrs E. Hnebeston Roberts, Mt^ Ellis Jones, Snowdon-stroot; Miss Morris, Britannia-terra.ee Mrs Dvies, bnow- don Temperaoioe; Miss Williams, Memon House; Miss Jones, Netherton House. und Flower Stall.—Miss M. Lewis, Bank- Wo • Miss M. S. Evans, Miss Lalla Thomas, Wrexham; and Miss Queenie Kelly, Notting- ^a*1' .,Trrl ddvdd Mercher jran Dr. Jones- Agorwycl a } Jonathan Davies Morris; <W7dd 1 Bi0hard Davies a dydd dydd Gwener, El0berts, Y.H., Cetfn- Sadwrn, gan Mr li- treforisaf, Talsarnan {arfodr,dW ^loniadol QjTihaliwyd -amryv/ v aro1iaeth Mr R yn nglyn ar nodachfa^ Qiwiybont; Llewelyn Evans, M. » psvid Williams, a J- Qpindorf Linyno'l, plant chafwyd gwasanaeith v Sem inia<j Mr Evan yr ysgalx<m elfenol (oaii a- Jones. Evans). Oyfeili.wyd gan M^ dd(}TOi gan Beimiadwyd yn y o Rkh Mr J. C McT^ean a r f^rr^d^'1^Jerte) Madoc- y Llythyrdv, a Mr J. P. &tY?y oy^dQ^hau ^obrwywy^fel y £ lyn:— Adrcdd. "Owymp Poanpen > Ellen Pairy, Ffestmio^ Unrhyw MUM enill rlir.r m. lus 6e. yn fla,enorol. £ 0Te"\ Mr J M. Husrhcs. Pen^roes. Unrhvvr unaw 4 f^h^d • coreu' Mrs Jcjuss, G-am- On h^dleufwd ■ W. Gtr. ITnrhvw unawd' i f^ibion: goreu., Mr Riciiara J<ynes', Llanfrothen. Oy^wm y derbyniad&u jdwid tua 425p.

YR ARLYWYDD McKINLEY, Giuiwyd Ionawr 29, 18' 13- Saethwyd yn Buffalo Medi 6, 1901. Bu farw Medi 14, 1901.

Angladd y D iweddar Mr McKii t11ey. YR OllYMDAira ANGL. tBSDOL-: GCMGFA EFFEITHI CIL. Gobeoydd Arbenig at ddyT,) r y fiesgxifiad a. gan lyn mewn brysneges 01 Vwhington, dydd Mawrth:: Gada'wodd' yr orymdaith y Ty Gwyn am y Capit 'am ugain mynyd wedi naw y boren "hed&yw. Yr oedd y diwrnod yn drymllyd 6-r wybren yn gymvlog. Disgyoiai cawodydd »ihyvvyngi yr haul bob yn ail. Yr oedd Mr Lov, 6er, y Gwem- idog Prydeinig, yn bresenol yn V »&remona o symud y oarph, wedi ei gyfa;rwydČl'.)) yn arbenig i gymeryd rhan yn y gwaganaeth fe i a^ym-ychiol- ydd personol y Brenin Iorwerth. (l'ts;nrychiolai y Capten Lewis Bayley y Llysgenha dLeth Bryd- einig, ao yr oedd y cenhadaethau (iill hefyd ym co,el eu,t,-ywychioli yno. Cyrha* s&dodd yr MRS McKl TfLEY. _4' "N"" Gweddw afiach y diwt viddar Arlywydd. t; arymdaith i'r Capitol erbyn pum' munyd ar hug- ain i unarddeg. Yr oedd y nawddosgordd yn cynwys milwyr a llyngeswyr, Giwylwyr Oenedo- laethol Dosbarth Columbia, aelodau o Fyddin Axdderchog y Weriniaeth, y Royal Legion, a. chyrph cyffelyb, yn ogystal a sefydliadau gwlad- ol, cynrychiolwyr o hell gang'lienau y Llywod- Taeth Genedlaethol, a rhagl awiaid nifer o Dal- aethaiu gyda'u swyddogion. Yr o«dd y cyhoedd yn effro yn foreu, ac yr oedd1 yr heolydd wedi eu tyru, ond oedwid y ffordd yn glir i'r orym- dtaith drwy ddefnyddio gwifrau pellebrol i gadwf y dorf yn ol. Am naw o'r gloch dododd y clndwyr yr Arch ar eu hysgwyddau, a cherdd- asiant ef yn araf allan o'r Ty Gwyn. Pan ddaeth- ant i'r brif fynedfa, ehwareuiwyd emyn gan sein- dorf y llynges1 a afent gyferbyn. Bodolai per- ffaith ddistaw-rwydd yn mysg y dorf enfawr o ediychwyr oedd yn sefyll gerllaw. Darfyddodd y gerddoriaeth yn fuan, ac yr oedd llygaid y bobl yn llaith gan ddagrau. Tra, y symudai yr elofrg-erbyd ymaith aeth y galarwyr i gerbydan. Dilynwyd hwy gan Mr Cleveland a.'r Arlywydd IY MILWRIAD ROOSEVELT, Arlvwydd niewydd. yr XJnol Dalaethaix. Roosevelt. Tjbid a.T y cyntaif y bua&aj Mrs -n 'rnic,, vn (!(Iic MTKinley yn teimlc yn ddigon cryf i roddi p>i phre«enoldeb yn y grrgsaRaetli yn y Capitol. 0110 penderfynwyd yn ddilynol na buasai yn ddot+h caniat-a^i gosüd y foth dreth ar ci nherlh. ArM- odd hi, o gamlyniad, yn ei hystafell. gyd. Dr Rixey, ei cliwaer, a'i nhit?hoedd. Aeth yr -or- ) ymdaith yn mlaen yn araf drwy y manwl'av* uyi- erol i'r Capital. Yr oedd yr arch 'jn ced ei J gludo mewn elotrgerbyd du plaen, yn cael ei dynu gan. chwechi a feirch melynion wedi eu gwistgo a du, gyda- march was tal yn cerdded wrth ben pob un a honynt. Arweinid1 yr orymdaith girn y Oadfridog Brooke. Tra y tynid yr arch allan 0'1' elorgerbyd, ac y cludid ef i fyny gris- iau dwyreiniol y OapitDl i'r Rotunda, chwareu- 11 -or id emyn gan y Jveindorf. Safodd yr holl gyn- illeidfa trai y cludid y gweddillion i fewn. Aeth oddeutu chwartesr awr heibio trai yr oedd y gal- a.rwyr yn cymeiryd eu lleoedd, ac am unatrddeg o'r gloch dechreuodd y gwasanaeth Y1); y Rotun- da. STIIUD Y CORPH I CANTON. Ysgrifena. Gahebydd o Canton dydd Mercher fel y canlyn:-Cyrhaeddcdd y gerbydres gydaT oorph ganol dydd. Daeth y gerbydies i'r orsaf yn ddistaw. Ni chlywyd swn cliwibanogl na chloch. Yr oedd golwg y gerbydres yn unig yn effeithio ary dorf oedd yn aros. Yr oedd merched a dynion yn wylo. Aeth y pwyllgor lleol a benodwyd i dderbyn yr arch yn mlaen yn araf ar hyd yr esgynlawr. Cynorthwywyd Mrs M'KinleV i ddyfod o'r tren gan Dr Rixey a Mr A-bmex MKiTiley. Yr oodd yni dal ei chad- ach poced ar ei llygaid, a chrynai ei chorph egWi vm, a bu rhaid bron ei chludo i'w cherbyd, yn yi hwai y cymerwydJ hi i'w chartref yn gyfiym. Dilyn wyd hi gan berthynasaiu, ereill y diweddar Arlyw yd-cL Yn fuaai ar ol i Mrs M'Kinley fyned ymaiti symudwyd y cotrpli o'r cerbyd. Yn cyfarms w yr oedd Mr Roosevelt, aelodau o'r Weinyc I.tiiaeth, .Mr Cortelyon, y Llywodraethwr Nush a a'r ciorpl: V wedi ffurfio yn llinell. Pan yr oedd y corph yn myTaed heibio yr oedd pob het wedi ei th-i nu., at hinei^iai d'a^r^ilawr gTuddian Unlaws. Ar ol hyn aeth yr Arlywydd1 ac aelodau o'r Wedn- yddiaeth i Iv œrbydau. "£YllJ dilyn yr oedd nifer o verbydau, ,ym cyrhaedd'«r.i oddeutu hanermill- ddr, yn cyn wys dynio-n eyhoeddlus a'r tthaa oedd yn 'a,o-os i'r Arlywydd yn yssfcodi y flwyddyn olaf o'ifTwyd 1 m,a, y daeth Gwarchodhi 'Cenedl- aethol Ohio, Wytldogion nKlwrol a llyngesol, yn cynwys y Nafyidog Allly^ a'r Llyngesydd Dawey. Aeth yr .orymdaeth yai mlaen ir Mys, He y cadwyd y a,4 FeTcher. Tin y prydnawn caniaitawyd ir cyhoedd fyned i w1 weled. YR d.YGFA ÐYDD IAU. Canton, dydd lau. Yn ysted n<x- Fercher yr 000id miloedd c-, vn dylifolir dref, ac erbyn heddyw yr 1 •p,:ld \-t heolydd wedi en paeio o ochr 1 ochr Erl.vn tua chan^ dydd cynydd-odd 7 forfeydd yn nghyffiniau ty yr Arlywydd y fath nes rhifo "degau o filoedd, ac yn eu plith yr oedd pdbl tra. ámIwg yn mho'b cylch ar fywyd. Cynhal- lwyd gwasanae-th byr yn nhy yr Arlywydd, yn mhresenoldeb y perthynasau. Gwrandawai Mrs McKinley drwy ddrws haner-agored yr ystafell nesaf. Yn y cyfamser yr oedd Mr Roosevelt, aelodau y Weinyddiaeth, y naiwddos- gOTdd milwrol a llyngesol, yn nghyda phersonan pwysig eraill wedi ymgyruull gerllaw y ty. Ar ol y gwasanaetli darfu. i'r ardhg^ludwyr godi yr arch, yr hwn oedd wedi ei orchuddio gyda blcdau, a'i ddodi ynyr elorgerbyd yn nghanol y distawrwydd dyfnaf. Am ugain munud wedi un gadawedd yr orymdaith angladdol gartref yr Arlywydd marw am y First Methodist Episcopal Church, or hon eglwiys yr oedd Mr McKinley yn gymunwr ac yinddiriedolwr. Cludwyd yr arch i'r eglwys am chwarter i ddau. Yr oedd addurniadau yr adeilad cysegredig .wedi eu gwneud ar raddfa. eang iawn ac yn hynod argraphiadol. Yr oedd dros bedair mil o latheni o "drapery" wedi ei ddefnyddio; ao yr oedd y set Ik'r arferai Mr McKinley eistedd wedi ei gorchuddio a crape du trwm. Y GW A SAN AETH YN YR. EGLWYS. Yr oedd y gwasanaeth yn yr eglwys yn hynod syml. Dechreuodd g-yda. pherfEcrmiad 0 e Beethoven's "Funeral March" ar yr organ; wedi hyny canwyd pedwarawd, "The; Beautiful Isle of Somewhere." OfErymwyd gweddi gan y Paiih Mn Milliigan, gweinidog Eglwys Bresbyteraidd Gyntaf Canton, ar oT yr hyn y darllenodd y Parch Mr Hall (o r Eglw^'s Lutheraidd) y bedwaxedd Salm ar bymtheg "Y nefoedd sydd yn datgan gogoniant Dnw, etc. Yna y Parch Mr Hebruck (gweiniaog y Trinity Reformed Church) a ddarllenodd ran or bymthegfed 'benod o'r Corinthiaid cyntaf (or 41 i'r 48 adnod). Canadd y Quartette '"Lead, bymthegfed 'benod o'r Corinthiaid cyntaf (or I 41 i'r 48 adnod). Canadd y Quartette "Lead, Kindly light." Dilynodd anerchia.d gan y Parch Mr Manchester, gweinido'g y First Methodist Episcopal Church. Yn oSrymwyd gweddi gan yr Esgotb Joyce, ar ol yr v hyn y canodd y gynulleidfa. "Nearer, my God, to Thee." Cyhoeddwvd y Fendith gan y Tad Vattman, caplan y 29th United States Infantry, a chariwyd yr arch o'r eglwys i 1* elorgerbyd, pryd yr ail ymffurfiodd yr orymdaith ac yr aeth- pwyd tua mynwent Westlawn. Tebygol fod y casgliad o flodexi .welwyd heddyw y mwyaf pr-ydfertll. a welwyd erioed yn yr Unol Dalaethau. Cynwys-ai flodeuglymau) wedi eu, hanfon trwy orchymyn penau coronog Ewropeaidd, Llywodraethwyr o Ddeheudir America, Llywodraethwyr Trefedigaethau Awstralia a Chanada, cddiwTth YmherawdwT Japan; mewn1 ffaith. yr oedd cyfarwyddiadau i addurno yr elor wedi d'yfod o bedwar cwrr y byd. Yr oedd y warogaeth horn, modd bynag, wedi ei dd-angor, gan gydwladwyr Mr McKinley. CYFLWRi MRS McKINI.EY. Y mae cyflwr Mrs McKinley yn peri llawer 0 ofnau. Ofnir y gall ddarfod unrhyw funud Y mae wedi bod yn fwy abl, oer pan ddychwel- odd gartref, i sylweddoli y trychineb dychryn- 11yd sydd wedi ei goddiweddyd. Pan gyrhaedd- odd yr arch yma neithiwr fe ganiatawyd i'r weddw ar ei chai-s teer hi ei hun, eistedd wrth ei ochr. Arhosodd yno am haner awr. Wedi hyny arweiniwyd hi o'r ystafell, lie y mae yt^ er hyny. Yr oedd yn wylo yn dost yr holl foreu yma. MRS McKINLEY YN GLAIF. Pellebyr o Canton ddydd Mercher a ddywed Pellebyr o Canton ddydd MeTcher a ddywed fod ystad iechyd Mrs McKinley yn peri anes- mwythder i'w meddygon. Y mae wedi dal y ddyrnod yn rhyfeddol o dda yn gorphorol, ond par sefyllfa. ei meddnvi bryder nid bychan i'r gwyr meddygol. Ar adegau ,bydd yn siarad fel pe'bai ei gwr etc' n fyw, bryd arall bydd yn ymwybodol o bobpeth, gan wy lo ac ocheneidio. Canton, dydd lau.—Y Mrs McKinley yn rhy sal 1 fyned i gynhebrwng ei gwr heddyw. CYDYMDEIMILAD Y BREININ. Anfonodd y Llysgenhadwr Aanericanaidd y wefreb ganlynol i'r Brenin Edward yn Fredens- "Y mae brvsneees eich Mawrhydi am y 14eg wedi cael effaith ddwys ar Mrs McKinley yn yr awr hon o- brofedigaeth chwerw iddi, a gorchvmvnir fi yn ei henw i'w gydnabod gyda diolcligarwch calon ac i ddiolch i chwi am y cydymdeimlad y buoch mor feddylgar ai ddatgan a hi.—<Arwyddwyd) Choate. Derbyniwyd. yr atebiad a ganlyn yn y Llys-dy foreu dtanoeth — "Byddwell gystal a cfiyflwyno 1 Mr-si McKinley fv riolchgarwch gwresocaf am ei c-'areaic Mae y Frenhines a mmau garecng. y vn awr ei thrallod j yn y moddvnd^^df^^r i Dduw roddi iddi I nerth'i dd^yn ei choes drom. Bydd ein medd- yliau gvda'r genedl Amencanaidd mewn modd neillduol heddyw, pAn v gosodir ei Harlywydd I enweg i offphwys. ^Ajwyddwyd) FAwarcl, R.

Y lleoedd yr a,rhosai yr Orymdaith Angladdol ar ei Thaith.

Arlywydd Newydd yr Unor Dalsethau. Mae y Milwriad Theodore Roosevelt, Arlj-w- ydd newydd yr America, yn deilliaw o un o hen deuhioedd Isi-Ellmynig Efrotg Newydd. Croes- odd ei hynafiaid di-toc y Werydd ddau gant a I thriugain mlynedd yn ol, a bu Thai ohonynt yn ymladd yn erbyn Lloegr yn rhyfel y chwyldroad. Masnachwr mawr ydoedd tad yr Arlywydd newydd, enwijc, i-ni ei ddyngiarwch ac am ei gref- ydd. Ganwyd y Milwriad Roosevelt yn minas J Efrog Newydd, Hyclref 27ain, 1858. Pan yn facligen yr oedd yn egwsn ei iechyd ond efe • ,-a b'eaiderfjTiodd orchfygu y gwendid yma. I "Cysegrodd ei hun i ddadblygn a. chryfhau ei .,goi-ph. Pan oedd yn Mhrifyfegol Harvard, ni 1;hreuliodd cxioed fy.wyd &egu £ Byddai jyrrau, neu ynte yn dilyn, jTnajferi3d.au CKM-phorol. Pan yn un mlwydd ar hugain oed, gsdawodd y coleg, ac ymda-flodd i ganol gwlcid- yddiaeth. Yn America ystyrir dyn ieuanc yn cydhwyn ar yrfa wleidyddol fel «n yn cael ei grmnhell gan amcanion }>ers<rnoL Ymddangos^ ai yii beth rhyfedd gweled dyn tenanc cyfoethog, actrn o deuluoedd goreu y wlad., yn cychwyn. air rawd -wleidyddol. Ond fe -wyddad Mr Roose>- velt sea feddwl ei hun, "Y iripe yr nwn nad oes ganddo gyfceih," eb.ai yr Arlywydd newydd un- waifch, ""i ofalti am ei dculu yn gyntiif ond. y mas yr lhvrn sydd ,gaud do oltid i wo-,ana,ethu y Wladwriaeth ;vn gyntaf." Yn mhen ychydig amser cawn ef yn aelod .('h Ddesidfwrfa, ac yn arweiny&d y Blaid Werinoil. Yn y cyfnodl yma 1 deuai yn ami dr&s.odd i Loegr, y mae iddo luaws o gyfeillicn yn y wlad horu Drwy fan- teisi ar munwl seignjiT, fe gyhoeddodd, yn y flwyddjm 1882, lyfr ar y "Naval Wsj of 1S12. Yn sydyn fe drodd Mr Roosevelt ei gefn ar war- eiddiad Aeth i'r ania'lwch, adeiladodd iddo ei fwthyn. a. Ihrigodd yn mhlith y oow hovs," Edrjxhai y becHgyri geirwon hyn yn rhyf«dd ar y gwr boneddig ieuanc o ~w- ydd yn1 dyfod i fyw yn eu plith ond buan y gwe].int nai nid un i <rellwair as <* £ vdoeda, Ajo YN mhen !?nyd da«th Mr Rooeevc lt yn arwr yn eu mysg. Yr 'dd vn heliurr medrui? ac- jn- saethwr cajnp"< Er iddo fedd 11 dylarwad roavr ar fechgyn yr nid oedd growjrn o jrnTffr.'0»5t jnddo. Ebfti y Milw riad, "Aethaim allan i foi yn nil o honynt hwy, ni thum yn lur a.r y 'mftgig cyn bod vn dehyg" i(id-ilt. Gwisgais vr ur», fath V hwyth&u. Arfcgf- le hwytha.il. Bwyteais yr hyn a fwyta- ent hwy. Os cysgent ar y llawr gwlyb, gwnawn inau hyniy hefyd ac os dawnsient fe ddawnsi-wn inau yr un modd. Disgwvlient i mi fed fel arall, ond am nad oeddwn felly, hwy a synasant, ac enillais eu hymddiriedaeth. Yr oeddwn yn hoffi hyn." Galwodd gwleidyddiaeth amo J11. ol. Yn y flwyddyn 1886 ymdrechodd fyned yn. Faer Efrog Newydd, oaid ni fu lwyddianu*?. Yn mhen tair blynedd penodwyd ef gan yr Arlyw- ydd Harrison yn aelod o Ddirprwyaeth y Gwas- anaeth. Gwladol, a buan y dangosodd ei fod: yn ddiwygiwT. Ei amean oedd ysgubo ymaith bob math o humbugiaeth. Y mae yn weithiwr di- wyd ei hun. a chasha, segurdod a segurswydd- au. Yn 1895 gwnaed ef yn Ddirprwywr yr Heddgeidwaid, ac ail-ffurfiodd yr heddgeidwaid yn drwyadl. Rhoddodd Cyfraith Cau y Tafarn- au ar y Sul mewn grym. 'Edrychodd ar fed yr heddgeidwaid yn gwneud en gwaith yn briodol. Byddai yn myned allan am ddau a thri yn y boreu i edrych a oeddynt gyda'u dyledswyddau. Yn y flwyddyn 1895 gal wyd arno gan yr Arlywydd McKinley i ddyfod yn ysgrifenydd cynorthwyol y llynges. Dyma efe yn awr mewn Ewydd i ddangos ei athrylith ac i roddi ei syniadau mewn .gweSthrediiaid. Pain- dc-rodd y rhpfel rhwng America a Spaen, rhoddodd Roosevelt ei swydd i fyny, oed odd gatrawd, a elwid "Roose- velt's Rough Riders," ac ymaith ag ef a hwy- than i faes y rhyfel. Gwnaeth y Milwriad a'i wyr wrhycM maJWT. Pan ddychwelodd Mr Roosevelt i America cafodd dderbyniad brwd- frydig, a phenodwyd ef yn Llywodraethwr Ef- rog Newydd. Yr oedd hon yn swydd bwysig. Profodd etÏl hun yn Llywiodtraethwr doeth a eVr'.H il.garf. Pan ^'ddaeth etholiad Arlywydd ol yn mlaen y flwyddyn ddiweddaf, yr oedd am- ryw o'i gyfeillion eisieu ei gynyg fel ymgeis- ydd am yr Arlywyddiaeth. Tybir fod yna | ddeailtwriaeth y byddai yn ymgeisydd am y flwyddyTi 1904. Penodwyd ef yn Ddirprwy- Ariywydd, ac yn rhinwTedd hyn y dilynodd Mr McKinley fel Arlywydd. Y mae .gianddo gariad angherddol at America; creda fod iddi ddyfod- ol ardderchog; ei awyddfryd yw helaethu ei therfynau. Y mae. Mr Roosevelt wedi cyhoeddi y bydd iddOl gario polisi y diweddar Nfr Mc- Kinley allan yn ffyddlawn, a deallwn ei fod yn ffafriol iawn i Brydain.

Arlywyddion yr Unol Dalaethau. A ganlyn sydd restr o Arlywyddion yr Unol Dalaethau er Rhyfel Annibyniaeth: — 1789 a 1793. Y Cadfridog George Washings- I ten, etholwyd yn Arlywydd cyntaf, Ebrill y 6ed. 1797.J ohn Adams, Mawrth 4ydd. 3.801 a 1805.—Thomas Jefferson, Mawrth y 16ed. 4ydd. 1809 a 1813.—James Madison, Mawrth 4ydd. 1817 a 1821.-James Monroe, Mawrth 4ydd. 1825.—.John Quincey Adams, Mawrth 4ydd. 1 1829 a 1833.-Y Cadfridog Andrew Jackson, Mawrth 4ydd. i 1837.-Martin Ven Buren, Mawrth 4ydd. 1841.-Y Cadfridog William Henry Harrison, Mawrth 4ydd bu farw Ebrill 4ydd, yn cael ei ddilyn gan 1841.J ohn Tyler (gynt Is-Arlywydd). 1845.—James Knox Polk, Mawrth 4ydd. 1849.-Y Cadfridog Zachary Taylor, 3lawirtli 4ydd; bu farw Goxplienaf 9fed, 1850, yn cael ei ddilyn gan yr Is-Arlywydd 1850.-Milla,rd Fillmore. 1853.-Y Cadfridog Franklin Pierce, Mawrth1 4ydd. 1857.—James Buchanan, Mawrth 4ydd. 1869 a. 1873.—Ulysses S. Grant, Mawrth 4ydd saethwyd Ebrill 14eg; bu farw Ebrill ISfed, 1865, yn cael ei ddilyn gan yr Is-Arlyw- ydd. 1855.—Andrew Johnson, Ehrill 15fed. 1860 a 1873.—Ulysses S. Grant, Mawrth 4ydd. 1877.—Rutherford Birchard Hayes, Mawrth 4ydd. I 1881.-Y Cadfridog James Abram Garfield1, Mawrth 4vdd saethwyd Gorphenaf 2il, 1881; bu farw Medi 19eg, 1881. 1881.—Y Cadfridog Chester A. Arthur, Medi 19eg, 1885.—Grover Cleveland, Mawrth 4yd'd. 1889.—Y Cadfridog Benjamin Harrison (wyr Arlywydd 1841), Mawrth 4ydd. 1893.-Grover Cleveland, Mawrth 4ydd. 1897 a 1901.—William McKinley, Mawrth 4ydd. 1901.—Theodore Roosevelt, Medi 14eg. Fe sylwir, fel digwyddiad pruddaidd, i'r Ar- lywydd Garfield dclal y swydd o Arlywydd am yr un amser yn mron yn. hollol ag y dalioddJ Mr McKinley y swydd yr ail waith. Felly, aeth yr Arlywvdd Garfield i'r Ty Gwyn, Mawrth 4ydd, 1881, a bu, farw Medi lgeir, 1881. tra, yr ymgymerodcl yr Arlywydd McKinley ag ail- dymhovr ei swydd Mawrth 4ydd, 11901, at bu farw Medi 14eg.

I Gwnfad Prydeinig wedi myned yn Ddrylliau. COLLED MAWR AR FYWYDAU. Hy,byswyd' yn swyddogol irr Morlys fod y gwnfad I dinystrfol y "Cobra" wedi taro ar graig yn Mor y Gogledd. a suddoddl yn fuan ar ol hyny. Brysneges arbenig a ddj^ed Daeth agerlong penliynol i Yarmouth a ch-.vech o gyrph y morwyr i mewn i Grimsby boreu dodydd: lau, y rhai a. gaf- wyd yn E-ofio ar wyneb y dwfr gyda "lifeb-uoys" gan y rhyfel-long "Heaaty," odde-utu 36 o fiddix- oed,ù o'r pcrthiadd. tiwelwyd hefyd gweh perth- ynol i'r Cobra. Ofnir foo, y Cobra," wedi suddo, gvda'r holl dd wylaw. Bu yr "Hearty" yn aros yn y lie am beiihi amser i geisio cael ychwaneg o gyrph. Y mae y cyrph yn awr yn y lie y cedwir cyrph perthynol i'r yspytty. Gohebyddl o Middlesborough a bellelra, fel y can- lyn Y mae y gwnfad dinystriol "Cobra" wedi s'uddo. Ni aohiubwyd ond deuddeb allan o bedwar UTain* o ddwylaw. Cj^rhaeddodd1 yr agerlong ''Hartiiigtou'' *i Middlesborough boreu ddydd lau gJda dcuddeg o odwylaw y "Cobra," y rhai a. gymerwydl i fyny. Dywedir fed y "Cobra," yn ngofal ovmr/i o for- wvr, y rhai oedd yn ei dwyn oddi-wrth yr adeilad- vyr i Portsmouth.

Terfysg Difrifol yn Grimsdy. I Omerodd terfy?g difrifol le yn. Grimsby ddydd Mercher diweddaf. mewn canlyni-adi i'r anghyd- Wclediad lirfaith yn y fasnach bysgota. Ymgynull- odd tyrfa fawr o'r dynion oedd yn dwyn cysyil'tiad a'r anghydwelediad o flaeni swyddfa Cynghrair y Perchenogion ac ni wna/ethant ddini, ar y cyntaf, Perchenogion ac ni wna/ethant ddini, ar y cyntaf, a'r anghydwelediad o flaeni swyddfa Cynghrair y Perchenogion ac ni wna/ethant ddini, ar y cyntaf, ond hwtio rhai o'r prif iektriavd fel yr oeddynt yn myned i me-un i'r swyddfa. Yr fuan ar ol hyny darfu i un o feiftriaid y cynghrair ffyroigo y dyn- ion rhyw fodd. ond ni ddywedir pa sut. pan. y dechreuwyd. lluchio c-eayg, a rhuthro ar yr adeilad. Llwyddodd y swyddogion oedd o'r tu mewn i dd/ar.c, wrth i'r terfysgwyr, y rhai ccdd wedi eu hurfogi a rhawiau, baiiau heayrn. a inortbwylion, wneud eu. ffordd i'r swyddfa. Oafodd yr oil oedo tti cA'nvysedig yn yr adeilad eu dinystrio yn bur fmm yna eafodd y lie ei osod ar dan. Ond flwyad- 't/ld "vr heddgeidwaid a'r1 tanddiffoddwyr i ddifi'odd v amau vn fuan a llwyddodd arwem- wyr y dyVfa, trwy eu hapel at y bob, i adfer trefn vr raddol Yr oedd terfysgoedd o nodweddl neb "•fod mor ddifrifol wedi cyroeryd lie yn y prydnawn [1'1' hwyr, ond ni chafodd yr heddgeidwaid, y rhai a arddimgosen.t. gryn oddelgarwch a medrusrwydd. un "nhawsder i gadw y dynion o dan reola-eth. Aeth mar ddrwg yno ddydd Gwener, modd bynag. fel w anfonwyd"<un gant o heddgeidwaid ychwanegol. Wedi i'r rhai hyny gyrhaedd, darllenwyd y Riot Act-; a chan m-d. oood dim yn tycio i dawehi'r ter- fv^gwyr. gorchymynedd y Prif Gwnrtab! i'r cV p.stabl ia id dyr,u allan ett pastynau ac yu\osod ar v d'-crf—torf o r-aii miloedd. Dyna. He buont am uinsei- vn dvrnodio pawb o'u blaen. dynion a mercnea, her ae ieuanc, heb arbed neb pwy bynag, Inn nes llwyddo i glirio yr heolydd, tra y nwh, ar v llaw arall', yn lluchio oeryg, etc. Deallwn i amrvw gsvel eu 11 add, ond llawer iawn wedi eu harchodli a:u cymeryd i'r yspyttai.

Yr hwn -nad oes^ga^ddo drysor yn y nefoedd fydd ond cardotyn tlawd pa,n a yno. I Y mae yn bawddach bod yn feirniadol na bod "V1* Crefy'dd ydyw cyfi-.vyniud b}-wyd Dwyfoi o enaid v.^gol penh-adol yn Llundain. un iro vn .'dis-e 'dsr o-ofynai y: athraw i nifer o blant, jfy » £ fwgIeL jibywr Yn y man, edrj-cnodd bacligeu. biich i fyny, a dywedo^ mae ihai o'i lfryndiau yn byw ya em cwrt nu ac yr vy n | pi fed r' ya byw gyda rlw."

GW-UTH YR WYTKNC8 DDIWEDDAF. Y Swyddfa, Rvfel a gyhoeddodd y frysneges ganlyn ol (ddydd Maw-nth) oddiwrth Arlywydd Kitchener — "Pretoria., dydd Linn. 1.20 y p'nawn. CHdioeddcdd y Swyddfa Ryftl y frysneges gan- jynol dydd Mawrth — Oddiwrth Arglwydd Kitchener at Ysgrifenydd Ryfel. "Pretoria, ddydd Llun, 1.20 yn y prydnawn. "Yn cynwys yr holl gaffaeliad a ad road wyd ar wahan, adrodda. y colo^nau symudol, fel can- lyniad eu gwaith yn ystod yr wythnos a aeth heibio, i 47 o Fwexiaid gael eu lladd, saith eu clwyfo, 371 eu eymeryd yn garcharorion, 134 wedi rhoddi eu hunain i fyny, meddianu 236 o reifflau, 32,750 rounds o gad-ddarpariaethau bychain, 163 o wageni, 3400 o geffylau, 5750 o wartheg, ac amrywiol ystoc eraill. "Ymosodwyd ar Be-ifast neithiwr, ond llwydd- wyd i'w gilgwthio yn rhwydd. Dechreuodd y tanio am unarddeg 0t glolli y nos, mewn tywydd garw, a pharhaodd trwy y nos; ond ni ddarfu i'r gelyn ddyfod yn agos at ein hamddiffyn- feydd, ac ymgiliasant pan dorodd y wawr. Yn ystod yr ymosodiad cafodd un wraig a da.u o blant oedd yn y gwersyll eu clwyfo. Ni wyddis beth ydyw colledicn y gelyn. "Y mae 'y Qadfrictcg Blood yn gwneud ei ffordd at Ermelo. Ar yr lleg o Fai darfu i Benson ruthro ar wersyll, gan gymeryd 31 yn garcharorion. "Doo cymerodd Kekewich 36 yn garcharorion. yn cynwys y Maes-Gornet Klopper, yn Magalies- bexg, yn mron i'r dwyiain o Oliphant Nek. "Ar y lOfed o Fedi cymerodd Gilbert Hamil- ton, ar ol marchogaeth 80 o filldiroedd i'r gor- llewin o Schoonspruit, 25 ,yn garcharion, gyda 140 o geffylau yn myned i Kemp. "Y mae y gweddill o'r colofnau yn y Tranisva.al wedi dyfod i linellau i ad-drefnu eu hunain. "Yn nhrefedigaeth yr Afoll Orange cyfarfydd- odd colofnau Elliot, y rhai odd yn gweithio i'r dwyrain o Windburg, ag ychydig wrthwynebiad- Y mae Plumer wedi gwthio corph y gelyn o ran- barth Zastron i'r gogledd o Wepner; ac y mae yn eu dilyn. Cliria colofnau Kncnx y gweddill o'r rhanbarth i'r dwyrain or ffordd haiarn, a'r gogledd o'r Afon Orange. "Nid oes un cyfnewidiad wedi cymeryd lie yn Nhreifedigath y Penihyn."

GYMERYD CYLOEEW-YLWI-R PRYDEINIG YN GAIRCHARORION. Anfonodd Arglwydd Kitchener frysneges ddydd Mercher i'r Swyddfa Ryfel. yn cynwys colled fechan yn Nhrefdigaeth y Penrhyn. Ymddengys i gylchwylwyr or Grenadier Guards gael eu hamgylchynu ar fferm yn agos i Reit Siding, ar linell Dei Aar Naauwpoort; ac ar ol gwxthsafiad cyndyn, iddynt gael eu cymeryd yn garcharorion. Oafodd y swyddog oedd yn llywy-ddu, ac un milwr cyffredin, ei ladd, clwyf- wyd dau o'r dynion mewnmodd peryglus a. boddwyd rhingyll tra yn cTx»et>i yr afon eT cyn- orthwy. Dengys gwefreljau anp\~yddo.gol nad ydyw proclamasiwn diweddar Arglwydd Kitchener wedi cyrhaedd yr am can mewn golwg sef, cael gan y Bweriaid roddi eu hunain i fyny.

YMLADDFA FFYRNIG YN CAPE COLONY. TRYCHINEB DIFRJFOL rR PRYDEINIAID. COLLI TRI 0 YNAU. "Cyhoeddofld y Swyddfa Ryfel y genadwri ganlynol oddiwrth Arglwydd Kitchener: — "Pretoria, Medi 18, 8.15 p.m. "Ddoe yr o-edi tri chwmni o Wyr Traed Marchogol tan Major Goaigh, gyd-a. thri o ynau, yn myned laiIl Do (Jager's Drift i chwilio am y gelyn i'r dehau o Utrecht, a chyda-g ef yr oedd y Johannesburg Mounted Rifles o dan Stewart. "Oanfu GOoigh y gelyn, oddeutu 300 o honynt, yn ymneillduo o Scheepexs' Nek, a yr Afoau "Oanfu GOoigh y gelyn, oddeutu 300 o honynt, yn ymneillduo o Scheepexs' Nek, a yr Afoau Poort, pryd y disgynwyd nddiar y meirch. Gwnaeth Gough hi am fryn yn gwynebu at y Poort, a gofynodd i Stewart, yr hwn oedd awr y tu oi, i gydweithredu. "Amlwg yw nad oedd y symudiad Bweraidd ond mal, oherwydd pan o fewn cyrhaedd ei nod ymosodwyd yn sydn-n ar Gough yn y ffrynt ac ar yradem. dde gan y Bweriaid, y rhai oeddynt mewn cryn nertli, o dan gyssgod y Poort.; ac ar ol j-mladdfa ffyrnig, fe'u gorch- fygwyd a chymerwyd eu gynau oddiarnynt. "Gofidus genyf adrodd i'r rhai canljmol ga-el ¡ eu lladd: Cfadiben Mildmay, 1st Battalion King's R.R. C. Lieutenant Blewitt, 1st Battalion Rafle Brigade yn nghyda. phedwar-ar-ddeg o'r mil- wyr. dwyfwyd Cadben Dick, 2nd Battalion Royal Irish Fusiliers, yn dost; Lieut. FurneJl, 2nd Battalion Royal Irish Fusiliers; Lieut. Lambtodi, Durham Light Infantry; a Lieut. Price Davis, King's Rcyal Rifle Corps, yn nghyda phump-ar-hugain o'r dynion. At hyny cymerwyd pump o swyddogion a chant a haner 0 ddynion yn, garcharorion. "Yr oedd Stewart yn analluog i gydweithredu, a bu iddo ef syrthio yn 01 ar De Jager's Drift. Nid yw ei flaen-filwyr ef oddiync- ddim wedi dod i gyffurddiad a'r gelyn heddyw. "Darfu i Gough a'r Cadben Cracroft (Royal Irish Fusiliers) ddianc i De Jager's Drift yn y nos, ac adroddodd fod mil o Fweriaid dan Botha. Yr wyf yn anfon adgyfnerthion i Lyttelton. "Dywed y Cadfridog French fod Smuts, mewn trefn i dori trwy y cylch milwrol oedd yn ei gau i mewn, wedi rhuthro i ysgwadron or 17th Lancers yn Ekand River Poort. i'r gorllewin o Tarkastad, a. lladd tri o swyddogion ac ugain o ddynion (yr enwau heb eu hysbysu eto), yn nghyda chlwyfo Major Sandeman ac ugain o ddjTiioiL "Ymladdodd vr ysgwadron yn atdderchog a pharassnt golled drwm i'r gelvn, y rhai a, gam- gymerwj-d am ein dynion ni ein hunain trwy eu bod yn gwisgo khaki. "Mae ein colofnau yn prysur ymlid."

DALFA FAWR o'r BWERIAID. DAL DYNION DA. GORPHLIJ Y COLLEIX ION PRYDEINIG. Y mae newyddion da, pa. fodd bynag, wedi cyrhaedd o Dde -Affrico, Derbyniodd y Swyddr fa Ryfel y frysneges ganlynol oddiwrth, Arglwydd Kitchener:— "Pretoria, Medi 21, 'nawn. "Bu i'r Milwriad W. H. WiHiams ddal agos yr oil o gorpblu y Cadfridog Koch, i r gorllewin c, -M, o Adenburg, boreu ddoe. Cymerwyd 55 yn garcharorion, yn nghyda.'r oil o'u cad-ddarpar- sethau. "Darfu i Kritzinger, tra yn ceisio gwthio i ffordd dros vr Afcm OTange gerllaw terfyn Her- sonell, ruthro" ar barti o Lovats Scouts oddeutu un o'r gloch boreu ddoe. "Methodd Kritzinger a ehroesi yr afon, ond yr oedd yr anSaddonf yn mhlith Lovats Scouts yn dywin, ac yn cynwys y Milwriad yr AnrhydL Andrew Murray a'r Cadben Murray (ei adjutant) wedi eu. lladd. "Yr wyf yn dwfn ofidio colli y Milwriad 3Iurr?.y, yr hun oedd wedi arwain Lovat's Scouts gyda gwroldeb mawr drwJ yr holl ryfel. "Adroddiad oddiwrth Beii-Fen. newydd ed dderbyn, yn mynegu ei fod, wedi meddianu crphln Carolina, pum' milldir a deugain i'r de- ddwvrain o'r He hwnw. yn cynwys 54 o. garnharcrion (P. J, Botha yn eu plith), 48 o wageni a phoh-peth perthynol iddynt, gyda nifer mawr o wartheg Lov is Botha." "Pretoria, Medi 22. boreu. "Llwyddodd y Bweriaid. yn eu hymddangos- iad ar versyll MuiTay, i cario gwn ymaith yn nghysgod y tvwyllwch. Exlynwyd ar eu holaui yn unioncyrchol ac. adfeddianrwvd y cwn ar ol brwydr iboeth. yn yr hon Y collodd Kritzinger ddau wedi eu lladd sc ugain c garcharorin." j

J Llys Trwyddedol Gofciriedig Bangor. I Cynhaliwyd yr uthod ddydd Mawrth o ftan. y Meistri Thomas Lewis (cadeirydd), Clegg, J. K Roberts, Dr. Langford Jones, Mri John Hughes, John Edwards, Lester Smith y Maer (Henadur Henry Lewis), J. Bryn Ib- berts, A.S., "llham Pughie, Roberts, a Robert Hughes. TROSGLWYDDLADAU. Mr Rumsey Williams a apeliodd ar ran Mn J. ac A. H-opson, confectioners, Bangor Uchaf, am drosglwyddiad "sweets licence" i dy new- ydd feddienid yn awr gan v ffirm.—Ganiatawyd y trosglwyddiad. Mr D. G. Davies a. apeiiodd .am dnosglwydd- iad tros amser o drwyddt^d y Llangcdlen Vaults, Bethesda,, i David H. Williams, mab y diwedd- ar berchenog.—Cafodd y cais ei ganiatau ar amod neillduol. Y CASTLE HOTEL. BANGOR. Mr Thornton Jones a w.aaeth gais ffurfiol am adnewyddu trwydded y Castle Hotel i J e.ml Pegram Saviji. Mr David Owen a j-rnddang-ofs^dd i wrthwvr- ebu ar ran y Parch J. Eiddon Jones. Prif sail y gwrthwynebiad oedd y tap-room agorwvd yn ddiweddar yn nglyn a'r gwesty. Da Lai efe foil* y tap-room, mewn ffaith, yn dafarndy vchwaa>- egol i'r dref, ac efe a fyntuiniai ei fod yn cael tsi fwriadu i wasanaethu ar ddosbarth o !onaji gwahanol i'r rhai elent i'r Cfestle Hotel, r hon feddai enw uchel fel gwesty u.wchraddoi i fas- nachwyx a theuluoedd. Dadleraai efe nad oedd y cyfnewidiad hwn yn un er budd y cyhoedd. Gofynai i'r Fainc beidio ad-newyddu y drwvdd- ed hon oddieithr ar yr am jd ell bod yn gwnerad i ffwrdd a'r tap-room. Dywedai Mr Thornton Jon-es. ar ran v trwy- dded-ddaliwr, nad oedd gandao un i'w ateh Yr oedd Iplaniav. y ta-p-rooni wedi en cario allan yn ol fel y'u cymerad.wywyd gam y Fainc. Dadleuai efe nad oedd y tap-room yn. cj-fansoddi tafarndy newydd, end ei fod yn angenrheidrwydd er cyfarfod sngen gwalianxd. ddosbeirth o bob] a, ddefnyadient y gw_€sty. Mewn atebiad i'r Maer, Mr Thorn- ton Jones nad oedd yr oil o'r cvfne widish grybwyllwyd with y Fame wedi eu cario allSm eta Yr oedd hyn oherwydd i!yfneí>idiad yn y denantiaeth ddigwydd yn y cyfamser. a boii y tenant presenol yn dymuno gwybod beth fydd busnes un haf cyn rhoddi rhacor o arian allain. Mr .Savin, y trwydded-diialiwT, a. rcddodrl dystiolaeth i ategu yr apel a djwedodd. mewn atebiad i'r Fainc, nad oedd drws cefn y gwesty yn cael ei ddefnyddio at ddybenion masnachoL J Y BRITISH HOTEL, BANGOR, Mr W. Huw Rowdand a apeliodd yn ffurfiol am adnewyddiad trwydded y 'British Hotel, Bangor, i James Thomas Wheeler. Mr S. R Dew a ymddangosodd ar ran landlordiaid ty. Ymddangosodd Mr Dand Owen eto i wrth- wynebu ax ran y Parch J. Eiddon J'cnes, a dy- wedodd mai yr un oedd seilia-u y gwrfchwvneV iad a'r rhai gTybwyllwyd yn eib\Ti y Cast'lc- Hottel. gyda'r eithriad fod tap-room v British Hotel mewn bodolaeth yn flaenorol i'r drwydded'cd, ac i'r drwydded gael ei li'i'dnew- yddu unwaith neu ddwy er pan wnaed v cyf- newidiadau. Mr Rowland a alwodd y Milwriad Savage, y cynrychiolydd dros Ogledd Cymru i'r Meisfr?- Allsop, landlordiaid y ty. Dywedodd y Mil- wriad Savage i dap-room y British Hotel fod yn age-red yn harhaltlSam y deng mlvnedd di- weddaf, a'i fed yn lie hel^ieth a chyfletis. new- ydd ei ffitio i fyny. Yr oedd tap-room yn gwesty o'r nod wed d yma drwy'r holl wlad. Dywedcdd y Milwriad Savage yn mhellach mewn atebiad i'r Fainc. mai tenant oedd y trwvdded-ddaliwr i'r Meistxi Allsop, y rhsi a ddalient brydles ar y lie. Y Dirprwy-Brif-Gwn.stel.vl Harris a ddywed- odd nad cedd dim rhwystr adeiladol ar ffordJ arolygiad y tap-room gan yr heddgeidwaid. Ymneillduodd yr ynadon i ymgynghori sn wedi dychwelyd i'r llys, dywedodd y CadeirydJi fod y Fainc wedi penderfvnu adnewyddu trVy- dded y British Hotel. 0 fberthynas i'r Castle Hotel yr oedd y Fainc, gyda mwyafrif bychan, wedi penderfynu adnewyddu y "drwydded aan flwvdtdyn arall fel arbrawf er gweled sut y gweithiai y tap-room. j Y MONA INN, BETHESDA. Apeliodd Mr W. Uuw Rowland am adnew- yddiad trwydded y ty uchod i Griffith Williams. Ymddangosodd Mr S. R. Dew i wrthwy-riebu ar ran yr heddgeidwaid. Sail y gwrtliw;neb- iad oedd i'r trwydded-ddaliwr gael ei euos- farnu, Mawrth 26ain diweddaf. am werthu di<?d i un ,wedi meddwi. Gwitb.wyncbid hefyd Mr Ellis Davies (Meistri R. O. Roberts a vies) ar ran y Parch Thomas. Griffith. Y Rhingyll Owen a ddywedodd mai ty bychan oedd y Mena. ac nid oedd yn meddwi fod un ddarpariaeth ar gyfer t'eithwyr. Yr \,i pedwar-ar-ddeg- a dafarndai yn mhent Bethesda, o ba rai nid oedd ond pum.p yn darbod ar gyfer teithwyr. Mewn I:teiad i Mr f'I;;¡- land, y tysta. ddywedodd fod y trwvdded- ddaliwr yit berson. parchus, ac hyd y gwyddai'r tyst yr oedd yn ceisio Uywe*iraethu y ty yn briodoil. Gyda golwg ar yr euogfarniad cry. bwylledig, dywedodd nad ocdd gwr m gwraig "y ty yn bresenol pan werthwyd diod i'r dYD. Er y^prydi hyny yr cedd; y gwr wedi gadaeil ei waith mewn trefn i icddi ei holl amser i'r 1^' Daliai Mr Ellis Davies: nad oedd rirra eisieu y ty. Yr oedd pi Bethesda yn avrr dafarn ar gder pob 341 o heISGnU. Rhoddwyd tystiolaeth yn erbyn yr T.rlnewydd- iad gan y Parch W. W. Lloyd ac Ellis Jones. Griffith Williams (y trwydded-ddaliwr) Ù wraig a roddasant dystiolaotb i ategu yr aped. Yr oedd Mr Twigg-e Ellis, (ar ran v Meistri Ailsop, perchenogion y ty). yn myned i .ara-'E yn fEafr adnewyddu y drwydded, pan y daliodfi Mr Rowland na feddai efe hawl i siarad yn yr ach(»s, a chydoiygai y Fainc a hyny. Y Cadeirydd1 a ddywedodd fod y Y'1JllC- pi. gwTthod adnewyddu y drwydded hcT. a bod yr ynadon bron yn unfrydol ar v peth. Dari'n iddynt hefyd, ar gais Mi' Twigge ESli-?. wrthod adnewyddu y drwydded i denant newydd. Y GLANADDA INN, BANGOR. Mr H. Huw Rowland a. wnaeth gais am newyddiad trwydded y d-afarn uchod i John Hughes. Yr Uchaiolygydd HSJTIS a ddyw -cV.da fed hwn yn un o'r tai grybwylJwyd yn ei adrod'iipcl ef fel vn meddu arws c&fn. Mr Rowland a haw li odd prnvd o gweled rhyllmddicI1 e wrtbwyncr;jiad. I'. I mater o ffaith, nid oedd yna. un gwrthwynebiad. Ar ol dadl gyfreithiol lied frwd, ca.niatawy d drwydded. Y srs INN. BANGOR, Ar gais Mr Thornton Jones, cairiatrwyd a4- newyddiad trwydded y ty hwn i Jano iicniat). Y MARQUIS K, BANGCIL Mr Thornton Jones a apeftiodd yn mhellach am adnewyddiad trwydded y ty uchod i Wil- liam Kirkpatrick.—Caniatawyd. Y CROWN AND ANCHOR. BANGOR. Ty ydyw hwn yn Well-street. Banglr. Gwnaeth Mr Huw Rowland gais am i'w drwydd- ed gael ei hadnewyddu i Edward Da.vie-3:-Y Fainc a. ganiataodd hyny. gan rybuddio y txwydded-ddaliwT i fod yn bur ofalus i beif!t:> gwerthu died i blant dan oed..

Mewn mil o bwysi o gyfraith Did oes yna un own? o gariad. Y mae Duw yn oladdu ed weathwyr, orwi caria yn mlaen eu gwaith. EAINT A PHELENAU HOLIXAVAY. — ""if: ajihwyldterau a'r afiechydon a flmant bobl ieuairji a orehifvgir yn rhwydd ond tfcfmyddio y evtferiOiU rhagorol hyn, yn uncri a'r cyfarwyddiadaki argraph- eiig a, geir wedi eu hamblygu am bob blwch a ph-otyn. Ac nid a.t ddrygau yn tori aT y croen oddi allan y mae yr Enaint b m. yn effe tbio yn rhagorol. Mewn undeb a'r Peb nau caxia y dylan- "aJ mwyaf effeithiol mewn atei enyniada-; mewn rhaiimi mewnol o'r corph. Pan rwbier ef y cefn ac ar y ddwyfron. rhydd yr osmwyunad dymunol oddiwrth ddiffyg anadl, y ffiam-ddueg, y pliwripi, a.'r darfoded-gaeth yn ei gTadufevddJ cyi.iaf. Y mae cyfferiaai Hollowa.y yn r.ode<li*g o wasanacthga-r pan fyddo anhwy ¿oeb ar yr aifu a'r cyila. Tuag at wella coosui æ-wg. a phob math o b,.ia1, g^veliau. a cbwarejiau, a manw^-naji, rihydd yr Enaint hwn -.kiml'ad lkddfcd, a>c c«-u.v. iVv fv.yaf dymn-ncl i'r diaddefydd.