Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
7 articles on this Page
Hide Articles List
7 articles on this Page
IGeirionydd Rural District…
News
Cite
Share
I Geirionydd Rural District Council. I BENEFIT FROM THE BUDGET. I WHO SHOULD PAY FOR BRIDGE IMPROVEMEXT? This Council met on Tuesday, Mr. Hugh Hughes, J.P., presiding. There were also pre- sent Rev. J. Ll. Richards, Messrs. D. G. Jones, LI. G. Jones, J. Richards, and W. Evans; to- gether with Mr. T. Hughes (Clerk), and Mr. H. P. Evans (Surveyor). WATERLOO BRIDGE. Communications were read from the County Councils of Carnarvonshire and Denbighshire intimating that the Joint Councils were prepared to strengthen the Waterloo Bridge at a cost of 112. ()o k. o provided the Bettwsycoed Urban Council and the Geirionydd Rural Council each paid th of the cost, the remaining to be defrayed by the two County Councils interested. The Chairman in reply to Mr M. Roberts said the Geirionydd Council's share would be about £35°' Rev. J. LI. Richards Can the County Coun- cils call upon us to contribute anything towards the repairing of this bridge? It is a part of the main road, and as the County Councils are re- sponsible for the main roads they are equally responsible for the repair of the bridges which are a part of the roads. It is in every sense of the word a county bridge. I understand that Bettwsycoed now are against strengthening the bridge, as the traction engines would use it and injure their roads. Mr. LI. G. Jones: 1 move that we reply to the letters "That we regret our inability to con- tribute anything towards the cost of repairing Waterloo Bridge. Rev. J. Ll. Richards It is time we should tell them to carry out their own work and not try and thrust it upon the shoulders of others. Under Section 11 of the Local Government Act, 1894, the County Councils are responsible for the maintenance of the bridges on the main roads. Mr. Mathew Roberts Is it of advantage to this Council to have the bridge repaired? If so, we had better do something other than neglect this opportunity, or probably it will be left as it is. Mr. J. Richards The County Councils admit that the bridge is not in condition to bear all kinds of traffic. Rev. J. LI. Richards Has not the subject been raised owing to the fact that trade from Pen- machno has gone from Bettwsycoed to Llanrwst owing to the condition of the bridge? Mr. J. Richards seconded the motion. Mr. Mathew Roberts moved as an amendment, "That the matter be adjourned to the next meet- ing." Mr. D. G. Jones seconded. On being put to the meeting the motion was carried. TREFRIW RECREATION GROUXD. A letter was read from the Local Government Board relative to the application for powers to borrow C500 for the purpose of purchasing the Trefriw Recreation Ground, intimating that one of the Board's Inspectors would shortly hold a public enquiry touching the application. It was decided to send the letter to the Trefriw Parish Council. I SO I .AT I OX HOSPITAL. The Local Government Hoard wrote suggesting that the Council should consider the advisability of procuring an Isolation Hospital, either for themselves or in conjunction with other local public bodies. The Clerk was instructed to reply that the letter would have the consideration of the Council. GOVERN7 ME XT AID. The Sunevor was instructed to draw out a list of roads under which the Council could claim grants under the Development and Road Improvements Act, 1909. DAMAGIXG THE ROADS. A letter was read from Messrs. Green, from whom the Council claimed £ 23 15s. 8d. for dam- age done by their traction engines to Ty'nyberth Road, stating that they considered the amount out of all proportion to the damage done, and that they were not called upon to keep the Council's roads in repair. On the motion of the Rev. J. LI. Richards, seconded by Mr. D. G. Jones, it was decided to accept £ 20 in settlement of the claim. ('HILDREX'S ACT. A letter was read from the Clerk of the Car- narvonshire County Council asking the Rural Authority to peruse the bye laws subjoined under the Employment of Children's Act, 1903, which he suggested should be adopted in the district. The letter was laid upon the table. THE MAEXAX DISPUTE. The Rev. J. LI. Richards reported that he, to- gether with Messrs. Mathew Roberts, \Y. Evans, Id. G. Jones, th eClerk and Surveyor, had in- spected the culvert in dispute at Maenan, and found that the natural course of the water was to the road. Mr. Edwin Jones informed them that the culvert was there before he ever cleared it. They considered that the best thing to do was to allow the water to run into the road, so the deputation suggested that the water should be cleared by the means of pipes through Rhiw- dafna land to Bont Isa, provided Mr. D. G. Jones agreed. The Surveyor intimated that his men ex- perienced more trouble with this culvert than any other in the parish. If Mr. D. G. Jones allowed them to run the pipes through his land the only cost would be the value of the pipes and their carriage, as he could do the work with the Council's men. Mr. D. G. Jones It is very evident that you do not want plain facts. The Chairman: The deputation suggest a good way out of the difficulty, and I hope h D. G. Jones will see his way clear to accept it. Mr. Mathew Roberts: We were all very anxious to settle the dispute amicably, and the suggestion offered to the Council is the best one we could arrive at. If the parties interested are not -repared to accept it we can drop the whole matter and let them take the initiative. Rev. J. 1.1. Richards Is Mr. D. G. Jones pre- pared to grant our request. Mr. D. G. Jones This is the first time I have heard of it. Mr. W. Evans moved that the matter be ad- journed for a month to enable Mr. D. G. Jones to have time to consider his position. The Chairman seconded the motion, which was carried. ROADS IN GOOD CONDITION. The Surveyor reported that the district roads generally were in excellent condition. TREFRIW MAIN ROAD. The Surveyor reported that he had received intimation from the county surveyor to the effect that provided the Rural Authority placed a man on the Trefriw road three days in the week the County Council would place their man for the remaining part of the week. It was decided to accept the offer. RECTOR OF TREFRIW AXD THE BYE LAWS. The Surveyor reported that the Rev. John Gower was converting a stable into a house without first having submitted a plan for the alteration. On the motion of Mr. J. Richards, seconded by Mr. D. G. Jones, it was decided to ask Mr. Gower to submit a plan of the proposed altera- tions.
Advertising
Advertising
Cite
Share
WHEN VERY THIRSTY ask for a SCOUT' supplied by the leading Aerated Water Manufacturers for Camps, Fetes, Treats.—Scout Beverage Co., Southport. 926 ADVICE TO VISITORS. ((( "Why not spend your time in ease and comfort?" M Then go to the WEEKLY NEWS" OFFICE and purchase a Writing Pad, so as to inform V (1 your friends of your safe arrival. 1,1 The Express Correspondence Letter Cards, Colwyn Bay, 12 views, Id )1( Tablet, 50 sheets linen-faced Notepaper ill and 50 Envelopes combined, 6id> Pictorial Postcards, colored or black The Visitors' Note Tablet, stamped and white' in Packets of I2'for 6id* 1 Colwyn Bay," and Envelopes, Is. in The Choicest Selection in North Wales. m IM Don't fail to pay us a visit before leaving the Bay. V of every description. 7 MI NOTE THE ADDRESS: M R. E. JONES & BROS., "Weekly News" Office, V n Station Road, COLWYN BAY. = = = ■■■■■ -A-^s=5g|; H. SIMKIN, LADIES' TAILOR AND MANTLE MAKER, I™™?* LLEWELYN ROAD, COLWYN BAY. (=::==S==8=3=:=:=3=3=8=21 I THE HOLIDAY SEASON. j H A GOODLY RANGE OF j',1 | "READY-TO-WEAR" HATS, | MV IN ALL THE LATEST SHAPES AND COLOURS. )'/ l(| NEWEST SHADES IN j' = GOLF JERSEYS, V' MOST USEFUL GARMENT FOR PRESEXTGWEAR. BLOUSES, &o., £ cc. nM ISSES THOMAS, j 7, High Street, CONWAY. j;; -) GOODS TO TIŒ VALUE OF 16 deposit 16/ weekly payment, 118 30/ 2/6 115 45/ 316 920 80/ 41. 925 15/ ,,4/8 950 ,,8/- ASTON'S MANGLES I WICKER CHAIR I Any amount pro rata last item. I 2^ROLLERS^ 1 RAI DISCOUNT TERMS. CAPPED. WEIGHT ZJCWT5 UP"OLSTERED 45/- PER RMFS^M6NT SMALLER SIZE I ? per cent. for settlement within 8 weeks I from delivery. I 5 per cent. for settlement within 16 weeks I from delivery. I 2 i percent, for settlement within 6 moatbs I acco d. M «n<).f t\ MeTKtMMMEt MMmEtTt 10 per cent. on dep081t and 5 p r cent 0n remawaftln40r It settled In 8 m. nth. to per cent. deport It oetU8d .¡ _tIIa 08 7 + per OD It "Cam In 8 monUl&. 6 per on dolo It 1. months 21 per 08DL Oil wbol. accoData If II 12 moaUal M. Di.nt at settlement BLACK LOUIS CADIIIET ifl.WIDE,Ift.lilGit WIT" L BEVELLED SHAPLO IiIRRORt, LE MLL 3, A"b C"IMA CUPBOARD, T IN PUMEDOAK 0 $-1 -113 0 MET L(K=GUEJ fgf H A'M, C LOP-, To'N, -S-H I E W Ir'OW N "N EL I N 'LiA NI. L
Advertising
Advertising
Cite
Share
BY APPOINTMENT. BY APPOINTMENT. REGISTERED. ELLIS'S AN UNRIVALLED NON-ALCOHOLIC QUININE stimulant TONIC. R. ELLIS & SON, LTD. Head Office and Manufactory, RUTHIN, N. WALES. Established >825. Telegrams-" Ellis, Ruthin." Telephone-No. i Ruthin. Liverpool Office and Stores—23 and 25. Baker Street, West Derby Road. Telephone No. 214 Anfield. London Agent—RICHARD DAVIS, 20, Maddox Street, Regent Street. Telephone No. 79; Mayfair. Manchester Agents-Midgely's Ltd.. Chemists. St. Annc's Square. Telephone No. 1923 Central Leeds Agents-Messrs. R. P. Brindley & Co., Wine Merchants. Clay Pit Lane. Telephone No. 616 Bradford Agents-Messrs. W. Whittaker & Co.. Ltd., The Old Brewery. Telephone No. 909. Isle of Man Agents-Bucknall Bros., 8. Upper Church Street, Douglas.
Nodion Llywarch Hen
News
Cite
Share
Nodion Llywarch Hen Y mae nodau lion yng nghalon pob dyn er ei arfer gyffredin o gwyno. Edrvdd ei galon ei stori fel glas y tywydd, cwyd a gostwng fel bo min vr awel a ddelo ami. Tynodd yr haf eleni gan. ber o galon pawb bron. Rhaid camol y dywydd, ond ni fedrent fynd i orffwvs y nos heb ofni iddo newid cvn y bore. Cafwvd cnwd toreithiog o wair a hinion teg i'w gasglu. Ni welodd neb gystal hin er pan yn blant. Gwelais haf tebyg pan yn fachgen, ebrai'r pedwar ugain, yr haner cant, a'r deg ar hugain. Byd gwyn fu byd plentyndod pob dyn, a daw hiraeth drosom weithiau am ei bethau newvdd a swvnol. Set fair oedd tywydd tymor bach^endod. Yr enw newvdd diweddaf welais ar Gymru fechan yw the Playground of England." Campus, gallasai fod yn waeth. Chwareu teg i'r Sais, efe'n unig fedr ymheulo a bvw'n iach a lion. Bodlon Gwyddel os ca chwisgi a baco, a chwmni gartref yn nhafarn ei gvmdogaeth. Creadur sych-ddifri yw'r Yscotyn, a'i awch fas- nachol yn chwilio am le i godi shop yni mha le bynag y bo. Enill arian a'u gwario wna'r Sais, eu henill i'w cadw wna'r Cymro o'r ddau y Cymro yw'r gwaethaf. Os cae chwareu yw Cymru i'r Sais, cae crafu arian ydvw i lawer Cymro. Y mae'r Sais yn mawrygu harddwch nentydd Cymru. Yr ydym ninau wedi cvnefino a'r prydferthwch, ac yn rhy wasaidd i feddwl fel y dylem am ein gwlad. Dylem gamol Cvmru 1 7 a medru ei chamol. Uwchlaw pob peth bydded i ni fyw bvwvd fi'n harddach na haeddwch v bryniau. Y mae llawer stori dlos vm mvd hanes Cvmru. Magwyd geneth ar aelwyd gyffredin vng ngodre Sir Gaerfyrddin. Gorftenodd ei haddvsg vn ysgol ei hardal, a chan nad oedd modd cael chwaneg, aeth i wasanaethu. Tra yng ngwas- anaeth, dysgodd, a chasglodd ychvdig arian. Beth i Goleg Bangor, a graddiodd gydag anrhvd- edd. Rhad fo ar ei gwaith. Myn meddwl fel spring y tfynon gael Ifordd iddo ei hun. Nid yw rhit y corau vn yr Eisteddfod Genedl- aethol yn llawer. Siomedig ydym, dim ond tri yn y brif gvstadleuaeth, heb un o'r tri o'r Gog- ledd, a dim ond un o Gvmru gvfan. Er nad yn lliosog, gwyddom am danvnt; y maen to ansa wld ragorol. Daw Cor o chwiorydd o'r Ynvs Werdd. Croeso iddynt, pool anghynefin ag Eisteddfod eu car y Cymro ydynt hwy. Dvlem ddiolch am na ddewisodd gwirionedd mo'n daroganwyr Seneddol i b!ith ei broliwydi. Cyn pen y flwvddyn fe fachlud haul masnach Prydain, ebra'r ysgol o brofhwdi a urddwvd i'r swydd o gadw'n fyw Chamberlainiaeth. Y mae'r Germaniaid vn dod vn dod Clywch swn eu magnelau'n rhuo, rhuo Hon yw prif athrawiaeth Almanac Balfour daw bob blwydd- yn yn ei thro, fel hin afrywiog, tvwvdd niwliog rhyw hen amseroni arall. Hir y par- hao'r bobl heb gredu'r pethau hyn. Mwyn yr aur melyn yw heddwch a chvdfod vng ngwlad- wriaeth a masnach. Cartwn John Bull o'r bwgan rhyfel vw darlun da o John Bull a John German vn vm- gofleidio ar yddfau eu gilvdd. Ond wrth vm- garu, fe welodd John Bull ym mhoced cvnlfon côt John German ei femrwn, ar hwnw vr oedd Ymryson adeiladu llongau rhyfel a Phrvdain." Yr un modd fe welodcl John German yr un hwyl ryfelgar yng nghynffon cot John Bull. What fight each other ? No, never," oedd iaith yr ymgaru. Ond mingamu ceg a llygad yr oedd y ddau Sion ar y pethau o'r tu ol. Gwell, er hyny, yw ffug garu eu gilydcl na ftug vmladd. Aeth Gwyl Gaer drosodd. Yr oedd yn eithaf hwyl i foddio balchter oes wamal. Fel hanes, gwareder ni rhagddi. Yr oedd llunio act o Edgar Frenin Lloegr yn cael ei rwyfo ar y Ddyfr- dwy gan wyth o frenhinoedd o Gymry a orch- fvgodd, yn dwyll a chelwydd. Ni rwvfwyd erioed mo hono gan un brenin o Gymro) heb son am gael gosgordd o wyth. Difai gwaith fai i Gymry ddarpar ysbleddach debyg: rhoddodd ein tadau lawer gwarog dda i'r Saeson o'r Foel Famau i Gaer. A byddai'n ddwfr oer bendith- iol ar falchter y Saeson i actio hen wir fellv o tlaen eu llygaid. Cofied ein cyfeillion, mai a pha fesur y mesurwch yr adfesurir i chwithau." Beth yw crefvdd y Brenin, ac i ba enwad y perthyn ? Fel Brenin Lloegr, rhaid iddo vm- aelodi yn Eglwys Loegr a'i nhoddi. Esgob- aethwr selog ydyw. Fel Brenin Ysgotland, rhaid iddo vmaeiodi yn yr Eglwys Bresbyter- aidd a'i nhoddi. Presbyteriad selog vdyw. Meddylier am y Duciaid a'r larlliaid Ysgotaidd, Presbvteriaid ydynt yn Ysgotland ond Esgob- aethwvr yn Lloegr; ni waeth pa enwad, os bvddo cysylltiad rhyngddo a'r Wladwriaeth. Paham na orffener v chwareu, a gosod y Brenin vn ben Cyfundeb y Methodistiaid, ac yn aelod cymeradwv o'r Corff. Gwnaeth Harri'r 8fed ei hun yn ben yr Eglwys Babaidd yn ei amser, a phaham felly na fedr y Brenin fod yn ben hono fel y bu. Harri ddechreuodd yr arfer o osod Brenin yn ben gwladol ar ran o Eglwys Crist. Yn ol y drefn hon, bydd y Brenin yn Esgobaeth- wr yn Lloegr, Presbyteriad yn Ysgotland, Methodist yng Nghymru, a Phabydd yn y Wer- ddon. Yr unig wahaniaeth wna hyn fydd trefnu pedwar anghyson yn lie dau. Ymddengys i mi yn ol llythyr Warden Rhuthyn, mai enaid mudiad y Dadgysylltiad yw -Pa un a'i pwnc gwleidyddol ynte mater o gydwvbod ydyw. Drwg genyf am anwybod amlwg v Warden o werin ryddfrvdol v wlad. I Y mae gwleidyddiaeth y werin iddi yn bwnc o gydwvbod, pobl eraill sy'n hwylio gvda'r gwynt gan wvlio am eu cvfleusterau eu hunain. Grym cvdwvbod vn eu gwleidvddiaeth a'u cadwodd rhag hudoliaeth ffafrau, ac a'u cadwodd rhag cvnffona i fawrion goludog. Gofyna'r Warden yn ddifrif-ddwys, a enillir mwy o en- eidiau at Grist ar ol dadsefydlu'r Eglwys. Hen el egwvddor gwnawn ddrwg fel y del daioni yw hon. Yn ol vr vmresvmiad hwn, y mae amcan da vn cytiawnhau pob anghyiiawnder. Felly y mae gorfodi pobl a grym cyfraith i dalu degwm i gynal enwad crefyddol a gondemniant fel y groes i ddysgeidiaeth y Testament Newydd yn gyfreithlon, os enillir enaid at Grist. Gwae'r bobl a bregetho bwdrni o'rfath. Y maeegwydd- orion dvsgeidiaeth Crist y Idn ofer o tfynon. Ac os cymer y Warden dratierth i fwrw golwg dros ddysgeidiaeth Crist, fe wel yn amhvg mai peth- au dibwys yn ei olwg ef oedd arian, Rhybudd- iodd dynion rhag i'r pethau hyn a'u earn gadw pobl oddi wrtho Ef. Daw, fe ddaw mwy at Grist wedi symud yr anghvliawnder a'r arian- garwch hwn, os oes ystyr i eiriau Crist ei hunan. Dvma'r newydd heddyw, y derfydd am gopa yr hen Benmaenmawr cyn pen nemor o ddydd- iau. Pa fodd y dihangodd rhag y dylanwad Normanaidd a chael ei alw vn Benmaenmawr ? Y mae hen balas yn y gesail ar odrau'r greiglwyd o'r enw Brymor a chredaf mai Brynmawr wedi ei droi gan y Norman yn brynmor," a chan lafar gwlad yn brymor yw hwn. Cyn ei fyned, hotfwn weled darlun o hono gan ddaearegwr medrus, darlun o'r ysgwydd sydd uwch tonau'r m6r. Pe medrai'r hen glogwyn adrodd ei stori ei hun, ni ryfeddwn pe chwarddai uwch rhamant LIys Helyg. Nad yw hono ond hanes doniol a glywodd ddoe ac fod y m6r vn golchi ei draed cyn i Rufeiniwr erioed estyn ei gledd uwch vr 1 ynyshon. Du oedd ei dalcen ers talwm. Gwel- ais ef ganwaith o ganol Mon. Llwydwyn vdvw heddyw, a digon slip yr olwg arno. Cyn hir, i oes a ddaw, rhaid fydd dwvn allan gan Hir- aethog yn ol yr arfer glasurol-" Gyda nodiadau," i ddangos iddi unwaith fod yn ddarlun teg o'r hen fynydd ysgythrog. Rhydd Mr. Winston Churchill gam enfawr i wella amgylchiadau carcharau ein gwlad, i newid eu cymeriad o fod yn garcharau afrifed a diellaith eu cosbau, i fod vn vsgol i wella vn ogystal a chosbi. Amcan carchar yw gwella ond mai'r unig feddyginiaeth yno i hvnv vw cosb. Nid yw cosbi er mwvn cosbi ond ellvllter anuwiol. A phaham y gwelleir pobl vn v car- char trwy gosb yn unig. Hyfforddir a chosbir ar yr aelwyd. Er holl feiau'r aelwyd, hi vw'r ysgol ddiwigiadol oreu yn y byd. Os felly, pa niwed cymeryd ei harfer hi i gelloedd oer y car- char. Hen gosbau creulon oedd v felin droed," yr olwyn," y gath gynffonog," a'r dim siarad cyngrheiriaid o gosbau i ladd yr yni olaf, neu i gynddeiriogi pobl i waeth pech- odau nag o'r blaen. Y mae amser y dim siar- ad i gael ei fvrhau—bron i'r dim, gan obc-ithio y bydd y rhyddid i ymddiddan yn foddion o adnewyddiad gobaith, ac nid yn fantais i'r naill I %-grtt'r Hall. Chwarddodd v Senedd at v svn- iad o gynal darlithiau a chyngherddau yn v carchar—paham ? Os yw'r rheini yn foddion gwella pobl, os cymhellir crefydd ar y galon, onid oes le i gredu'r etteithiai darlith ar v pen hefyd. # Diolch i'r Parch. John Edwards am ei sylw caredig, a'i nodiad o hanes rhaib y mor vn creu ynysoedd. Yr oeddwn yn colio am vr afon Ell, i'r hon y rhedai'r Ogfanwy, a dwy neu dair eraill. A rhedai hithau i'r m6r rhwng Siroedd Mon a Filint, gan ei gael yng nghymdogaeth Amlwch. Os gwir y Trioedd, rhaid mai'r Ell oedd yr afon henaf. Gwr sownd ei fargen yw Dafydd Jones. Os evil un gwelv esmwvth, egyr iddo ei hun un arall, heb genad neb. Myn le i ymrolio arno. Oni chollodd ef stad eang ym Mon ? A phan gollodd ei hawl ar ei gwyneb gwastad. mynodd Iwvbr o amgylch ei godre. Onid oedd Mon unwaith yn dair neu bedair o ynysoedd ? Y mae yn dcÍwv heddyw. Y mae Pen Caergybi iddi yn ben sanctaidd, a'r mor red trwy bontydd Glasinwen a Rhypont fel pleth am ei gwddf. Hawdd dychmygu am lanw v m6r yn evehwyn hefyd o'r Cvmvrau, dros Dywvn Trewen, heibio Gaer Glaw a'r Trvfiloedd a thua'r Ynysoedd yn cyfarfod a'r mor arall a ddaeth o Ddulas, heibio Trewvn a'r Dyfrydog. Oni chroesai'r Ynvs drachefn mewn man arall gan gau allan Sir Fon bach, yn hosan hir o Niw- burch i Benmon ? ■ Cychwynai ym Malltraeth, trwy Gors Ddygan, heibio Ceint a Rhyd v Saint, i Bentraeth, a'r Traeth Coch. Pan gollo ef ddarn o'i wely. a phan bo'r lladron yn cysgu, fe ddwg un arall yn ei le.
...-.-.::.... Astell y Llyfrau.
News
Cite
Share
Astell y Llyfrau. HA-NF-s HEN FURDDYNOD PLWYF LI.AXSANNAN," gan Hedd Moh\ynog (Robert Wynne (ones, Llansannan), o dan olvgiad v Parch. R. Ellis. Conwy: Argraffwyd gan R. E. Jones a'i Frodyr. 1910. Y mae llawer wedi ei ddwenl dros ac yn erbvn yr Eisteddfodau lleol a thalaethol, ond nid oes ddadl nad ydynt wedi bod o wasanaeth mawr i hynatiaeth, llenyckliaeth, addysg, a chrefydd Cymru. Un o'r rhai hynny fu Eisteddfod flyn- yddol Llansannan. Ffrwyth Eisteddfod 1908 yno oedd Traethawd ar Hanes y Plwyf ac yn 1909 y caed y traethawd y rhoddir ei deitl uchod, ag sydd erbyn hyn wedi ei gyhoeddi dan arolygiaeth y lienor Cymreig pybyr, Dr. Ellis, Llansannan. Y mae wedi ei argrallu yn ddest- lus a glan, mewn arddull ddiweddar, a'i lyth- yren yn hynod o eglur a chlir. Mantais fawr mewn llyfrau o'r natur hvn yw v llythvren dduach yn nodi enwau y prif wrthddrvchau. Yn Rhagddodiad y llyfr ceir taflen werthfawr o Ddangoslun y Plwyf, yn nodi ei brif raniadau a safleoedd y lleoedd yr vmdrinir a hwn-nt. Dilynir gan Ragair, a ddeffinia ystyr y gair Murddvnl" &c., a Chynwysiad a rydd restr o'r Trefydd Degwm. Rhoddir y Rhag- arweiniad "gan y Beirniad (Dr. Ellis), yr hwn a ysgrifena mewn Cymraeg diledryw, ystwyth, clir, clasurol, a beirniadol. Y mae ei nodiadau ar Pant yr Eglwvs," Yr Hen Grefvdd-dv," Garth Geri," a'r Cae Du yn wir werth- fawr ac adeiladol. Rhana yr awdwr (Mr. Jones) ei faes yn bedwar dosbarth a'r ddeg yn ot llythrennau y wyddor Seisnig, yn cynrychioli y Pedair Trefydd Degwm a'r Ddeg o fewn y Plwyf a chynwysa y llyth- rennau enwau. 8.'c.. o Hen Furddvnod fel v canlyn :-A, 37 B, 18; C, 11 D, 20 E ac F 5; G, 20 H, 13; 1,6; ]. 4; K, 16; L, 11 M, 11 N, 17 yr oil yn 184 o Hen Furddynod, y rhai y mae hanes rhyfedd wedi bod iddynt yng ngwahanol gangenau athrylith, a dygant a dal- iant gysylltiad ag enwau na bvddant marw byth mewn cysylltiad a gwladoldeb Cymreig. PTurf- iant fwnglawdd o drysoral1 hynafiaethol amhris- iadwy, a chydrhyngddynt y mae eu darllen yn fel i'r hynaiiaethydd, yn wroniaeth i'r brodor, vn oleuni i'r ysgolhaig, ac yn gronicl cenhedl- aethau i'r gwladgarwr. Yr hyn a'n terv ni yw, fod cynnifer o genhedlaethau wedi bod yn gwladychu yr un ardal, a'u holl rwysgfawredd, eu hurddas, a'u gwasanaeth, erbyn heddyw, wedi cwbl ddiflannu Mor gyfriniol yw bvwyd Medda y gwaith hefyd y fantais o fod wedi ei gyfansoddi gan froflor, a theimlwn yn llawen a diolchgar am ftrwvth ei vmchwil. I-lir oes iddo i hel rhagor. T. FRIMSTON Cohvyn. (" Tudur Clwyd ").
Advertising
Advertising
Cite
Share
T VANS' CELEBRÄTED LLANDUDNO TOFFEE, obtainable from leading confectaonem or direct from manufacturer, Mostya-avonue, Llandudno. Tel. ny. 1107
Nodion Ned Llwyd.
News
Cite
Share
Nodion Ned Llwyd. GWYL Y BAXCIAU. Clywais fod rhagolygon gwych am lwyddiant yn Eisteddfodau Llansannan a Newmarket dydd Llun nesaf. Yn y gyntaf bydd y doniol Llew Tegid yn arwain, a 1.r. Caradog Roberts yn beirniadu, a bydd Dewi Mai o Feirion yn canu penillion. Caraswn fod yno gyda hwy i fwyn- hau'r wledd. Nid wyf yn gwybod pwy ydyw y doniau dieithr ddisgwylir i Newmarket, ond arferir cael cyrddau llwyddiannus yno yn flyn- yddol, a diau v byddant felly eleni hefyd. Gwelais fod Mr. D. D. Parry, Llanrwst, i feirniadu yn Eisteddfod Caergwrle, ger Gwrec- sam, a Deiniol Fychan yno yn arwain a beirn- iadu. Yng Nghorwen hefvd y mae rhagolvgon am lwyddiant mawr. Llifon fydd yn arwain yno, a sicr y bydd mor ddoniol ag erioed. Yr oedd yn dda gennyf weled fod ym mwriad ei liosog gyfeillion anrhegu y cyfaill a thysteb ar ei ymadawiad o'r cylch i Abergele. Bu yno yn was da a ffyddlawn am flynyddau lawer. Hyderaf gael golwg arno pan ddaw i gylch Aber- gele. AXWYBODAETII. Mae yn bosibl i ddyn fod yn gwybod llawer am rai pethau, ac yn gwybod dim am bethau eraill. Yr hyn a barodd i mi wneud y sylw yna yw y ffaith i mi glywed heddyw am bregethwr ieuanc a briododd yn ddiweddar yn tybio ei fod yn gwybod tipyn am drin gardd. Aeth ef a'i briod i'r ardd un dydd i chwynu, ond yn He tynu y chwyn gadawsent hwy yno a thynasent yr egin i ftwrdd. Mae chwynu y drwg oddiwrth y da yn rhan o ddyledswydd pregethwr, ond yn sicr fe ddylai wybod y gwahaniaeth rhwng y da a'r drwg. (iwell fydckai iddo ddarllen ac astudio ychydig ar arddwriaeth, neu ynte roi gofal yr ardd i rhywun sydd yn gwybod pa fodd i'w thrin. CYXAL YR ACTIOS. Yr wyf yn ddiweddar wedi cael nfie i daflu golwg dros adroddiadau gwahanol eglwysi, ac nis gallwn beidio sylwi cyn lleied sydd yn cael ei gyfrannu at yr achos gan rai sydd yn aelodau eglwysig. Mewn llawer lie mae pwys a gwres y dydd mewn ystyr arianol yn gorphwys ar ysgwyddau ychydig iawn o'i gydmaru a rhif yr eglwys. Mewn un eglwys, lie mae rhif yr ael- odau yn agos i 300, sylwais fod yna yn agos i 60 nad oeddynt wedi cvfrannu dimai yr wythnos yn ystod v flwvddyn, a lliaws eraill nad oeddynt wedi rhoddi ceiniog yr wythnos ar gyfartaledd. Anhawdd gennyf gredu fod neb yn aelod nas gallai wneud hyn a mwy pe yr ewyllysient. Mae lie i ofni fod y gras o haelioni yn brin iawn ymysg nifer fawr yn yr eglwysi y dyddiau hyn. Xid wyf heb fod yn gwybod ei bod yn anhawdd 1 rai gyfrannu llawer, ac ni ddisgwylir i rai fellv wneud; ond ar yr un pryd fe ddylai pawb wneud yn ol ei allu. Mewn rhai lleoedd con- demnir y bugail os y bydd iddo alw sylw at fater fel hyn, a dywedir ei fod yn gwneud er ei fwyn ei hun. Xid felly y mae, oblegid mae mae rvfrifoldeb ariannol vr eglw\'s yn fawr mewn llawer lie, a rhaid i rhywun alw syiw ato. l'el rheol v bobl sydd yn cyfrannu leiaf at yr achos ydyw y rhai parotaf i gwyno pan wneir apel atynt. Nis gallwn lai na llawenhau wrth sylwi mor reolaidd y mae ambell i weddw unig, neu deulu cyffredin, yn cyfrannu. Nid ydyw y swin a gyfrennir yn fawr, ond y mae yno yn rheolaidd. Ar yr ochr arall, gofidiwn weled enwau aelodau ieuainc sydd yn gallu gwario llawer yn wythnosol am cigarcttes, Krc., heb gymaint a rhoddi yr un ddimai mewn blwvddyn at gynnal yr achos. Ni ddylid goddef i neb fod yn aelod o unrhyw gymdeithas heb ei fod yn foddlawn i gymeryd ei ran o'r eyfrifoldeb arian- ol sydd yn nglyn a hi, ac nid wyf yn meddwl y gwneir hynny, ond yn ein cymdeithasau crefydd- ol. Ei bod yn bryd galw sylw at y mater hwn yw fy esgusawd. IIcfyd, anheilwng iawn ydyw v ffaith nad yw cannoedd yn eglwysi ein gwlad yn meddwl am dalu am vr eisteddleoedd a hawlir ganddynt. Credaf y dylai pawb sydd yn hawlio eisteddle neilltuol mewn addoldy ystyried ei fod inor gyfrifol i dalu am dani ag ydyw i dalu rhent y ty y mae yn byw ynddo, a chredaf hefyd y dylid eu gorfodi i dalu neu ynte ei rhoddi i fvny, heb ofni gwg, dig, na sorriant. Synwn ddim nad wyf wedi ysgrifenu teimlad llawer yn y sylwadau hyn, ond eu bod hwy feallai mewn sefyllfa na byddai yn ddiogel iddvnt eu llefaru. Os v teimla rhyw frawd awydd vchwanegu, bvdd yn dda gennyf glywed oddiwrtho, a chyhoeddaf ei sylwadau yn y golofn hon. EGLWYS HEP. (;\YRDD GWEDDI Synwyd fi yn ddirfawr i glywed heddyw fod un eglwys sydd yn rhifo uwchlaw 300 o aelodau wedi rhoddi heibio i gynnal cyfarfod gweddi nos I.un, am yr haf, am fod cyn lleied yn dyfod iddo. Rhyfedd iawn, onide? Amser yn ol nid digon fyddai cyfarfod gweddi bob nos, ond yn awr gormod ei gael unwaith yn yr wythnos! Hen arfer dyn ydyw cilio oddiwrth grefydd yn ei haf—cyfnod llwyddiant, ond pan ddaw y gaeaf-dyddiau bliii-daw yn ol. Daw y cyfar- fod gweddi yn ol at y gaeaf. Xid af ar ol y mater ymhellDch y tro hwn. Mae yr hen gyfaiil o Abergele yn sicr o feddwl fy mod wedi cael diwygiad neu rhywbeth, pan yr wyf yn ysgrif- ennu fel hyn. Rhaid i rywun wneud, ac nis gallwn beidio uluddhau i'r llais heno. 1TYDDLAWX. Fr's banner cant o flynyddoedd y mae yr hen bererin Mr. John Hughes, Ty Croes, Mon, yn ymweled yn flynyddol a Threfriw, a thystia yn wastad ei fod yn cael adnewyddiad trwy ei ym- weliad a'r lie. Mae yn 86 oed. Rai blyny-ddau yn ol anrhegwyd ef a thlws arian hardd, am ei ffvddlondeb i'r Ysgol Sabothol, a thybiaf mae yng Xghonwv y cyflwynwyd ef iddo yn gy- hoeddus. Gobeithia gael dyfod i Drefriw eto am rai blynyddau. MOX AC .\RFO. l-leddyw, yn Tdangefni, yr oedd "show" fawr anifeiliaid y ddwy sir. Cynhelid hi eleni wyth- nosau yn gynt nag arfer, oblegid fod y tywydd wedi troi yn anffafriol ar amser ei chynhaliad y blyriyddau diweddaf. Eleni yr oedd y tywydd \n ffafriol iawn, a daeth cynnulliad mawr iawn iddi. Xid oedd rhif yr anifeiliaid yn lliosog iawn mewn rhai o'r dosparthiadau, ond' yr oedd tu hansawdd yn dda. Ofnai rhai o'i phleidwyr mwyaf selog fod perygl i'r show fyned i lawr, ond yn ol yr arwyddion heddyw nid oes sail i otni hynny. Mae y show wedi gwneud daioni dirfawr i amaethwyr Mon ac Arfon,—yn neilltuol i Fon. Ceir yn y sir hon rai o'r ceffylau gwedd goreu sydd yn bosibl i'w cael, a chaiff amaeth- wvr bris da am danynt. Mae Mr. John Pritchard, arwerthwr, Bangor, wedi bod yn ysgrifennydd i'r show am flynyddau lawer, ac efe oedd eleni hefyd. BAXGOR. Brawychwyd llawer yn y ddinas hon dydd Llun gan yr hysbysrwydd am farwolaeth Mr. Heber Jones, cynnrychiolydd Mri. Thomas Lewis a'i Gwmni. Bu farw yn Mhwllheli, wedi ond ychydig ddyddiau o salwch. Yr oedd yn ngwasanaeth y cwmni hwn er's blynyddau. Ccfais lawer iawn o'i gvmdeithas, a gwelais ef ddydd Mercher diweddaf yn edrych cyn iached ac arfer. Mae yn chwith iawn gennyf ei golli mor sydyn. Cydymdeimlir yn fawr a'i briod yn ei phrofedigaeth chwerw. "DR. CRIPPEX." Dyma'r gwr sydd yn cael mwyaf o sylw y dyddiau hyn, a theimlir dyddordeb cyffredinol yn v rhagolwg y bvdd iddo gael ei ddwyn yn ol i roddi esboniad am y darganfyddiad erchyll a wnawd yn seler v ty yr oedd yn byw ynddo. Dywedir ei fod ef a merch ieuanc ar v mor a'u gwyneb i'r Gonllewin, ac wedi codi tocynau fel tad a mab, fod y ferch ieuanc yn gwisgo dillad niab am dani. Mae un o gudd-swyddogion Scotland Yard ar y mor yn myned i'w ddal, a d.isgwylia gyrraedd glan o'u blaen, a bod yno yn disgwyl am danynt. Dyna olvgfa fydd hono Bychan wyr y ddau yr hyn sydd yn eu haros. Deuir a'r ddau yn ol y cyfle cyntaf, a disgwylia miloedd am yr psboniad a geir ganddynt a'r yr amgvlrhiadau a barodd iddynt ffoi. XED LLWVD "Weekly Xews" Office, Conwy.