Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
Hide Articles List
6 articles on this Page
NODION NED LLWYD.
News
Cite
Share
NODION NED LLWYD. Yr wyf wedi bod yn Eisteddfod Llungwyn Llanrwst droion am hynny, penderfynnais fyned elenii Eisteddfod Gadeiriol M6n, yn Amlwch. Yr oedd arnaf eisieu gweled sut yr oeddynt hwy yn cario ymlaen. Mae hon wedi dyfod yn sefydliad pwysig ym Mon. Cynhelir hi ar gylch. Mae eisoes wedi bod yng Nghaergybi a Llangefni, ac yn Amlwch yr oedd y tro hwn, a gwelaf mai yn Beaumaris y bydd y tro nesaf. Pan gychwyn- ais y bore yr oedd yn gwlawio yn drwm, ond yr oeddwn yn hyderus y buasai yr awyr wedi clirio erbyn cyraedd Amlwch, ond fel arall yr oedd. Daliai y gwlaw i ddod i lawr. Cefais dipyn o fraw pan gyrhaeddais. Yr oedd y seindorf yn yr orsaf. Tybiais mai wedi dod i'm cyfarfod i yr oeddynt, ond gwelais yn fuan mai gorymdaith oedd i fod i'r man yr oedd yr orsedd i'w chynal. Dyfrig oedd yr Archdderwydd, ac yn gall iawn terfynodd mewn amser byr. Yr oedd y babell wedi ei chyfodi mewn maes cyfleus yn agos i addoldy y Bedyddwyr. Awgrymai rhai mae dyna oedd yn cyfrif am y gwlaw. Llywydd y cyfarfod cyntaf oedd Mr. Edward Roberts, M.A., cyn-arolygydd yr ysgolion. Yr oedd ei anerchiad yn ddyddorol iawn ac addysg- iadol. Mr. R. Mon Williams, Caergybi, yn arwain-digon o lais a digon o ddawn ganddo i gadw pethau i fyned ymlaen yn hwyliog yn ystod y dydd. Yr oedd yn dda gennyf weled nith fechan iddo yn ennill gwobr o gini am chwareu y delyn. Nid wyf am roddi enwati pawb enillodd Wobrau yno. Un o'r dyfarniadau mwyaf poblog- aidd oedd gwaith Job a'r Athro J. M. Jones. M.A., yn rhoddi y wobr am delyneg i Miss Williams (Awen Mona), Dwyran. Yr oedd cynifer a 23ain ° feirdd wedi cystadlu, a chryn orchest. yn sicr, oedd i foneddiges ieuanc eu gorchfygu oil. Mae dyfodol gwych iddi ym myd awen a lien. Mi fyddaf yn filain iawn weithiau na buasai Catrin ynia yn treio ei llaw ar rywbeth fel hyn, ond mae arnaf ofn ei bod yn rhy hen bellach. LLWYDDIANT TEGFAN. Mae ef yn adnabyddus iawn bellach fel dat- ganwr, a bu yn llwyddiannus yma i enill tair o wobrwyon—yr unawd tenor, y ddeuawd, a'r ped- warawd. Nid ei hunan, wrth gwrs, y cafodd y ddwy wobr ddiweddaf yna. Yr oedd ganddo hefyd g6r yn y brif gystadleuaeth, ond colli ddarfu. BEIRDD. Yr oedd yno nifer fawr ohonynt, ac mi fydd yn dda gennyf gael y cyfle i'w cyfarfod. Mae y beirdd, fel rheol, yn greaduriaid clen a charedig iawn. Mi welais yno hefyd Mr. J. T. Williams, Llangoed, ysgrifennydd Cymdeithas Eisteddfod Môn. Dyma y gwr ieuanc sydd wedi gwneud ei ran yn rhagorol atlwyddiant yr eisteddfodau hyn, ac et-e ydyw ysgrifennydd Eisteddfod Beaumaris, a chwareu teg iddo mi gefais i gopi o'r testynau ganddo. Yr oedd yn dda gennyf ddeall fod pwyllgorCymdeithas yr Eisteddfod, yn eu cyfar- fod blynyddol, wedi pasio i roddi iddo y swm o ddeg gini fel cydnabyddiaeth am ei lafur. Y BRIF GYSTADLEUAETH. Yr oedd pump o gorau yn cynnyg yn hon, y Wobr yn £40. Yr oeddwn wrth fy modd yn gwrandaw ar y corau a wyddoch chi beth, yr oedd yn dda gennyf weled fod y beirniaid oedd yno yn ddynion craff a galluog. Yr oedd y tri- pr- Harry Evans, Lerpwl; Mr. D. D. Parry, lanrwst; a Mr. Harding, Bangor-gan fod y tri y^un farn a mi yn union pa gor oedd y goreu, sef Or Caergybi, dan arweiniad Mr. Hugh Williams. 'e enillodd y llynedd hefyd yn Llangefni, a'r wyddyn cynt yng Nghaergybi. Go lefw, ynte. CYFARFOD YR HWYR. a Yr Aelod Seneddol dros y Sir oedd yn y gadair, JJJf aed anerchiad da ganddo. Pan oedd ef yn ddaru' gofynodd rhyw frawd iddo ar goedd f>a'r am Ddadgysylltiad." Na," Vm yntau, nid dyma'r lie i hynny. Yr ydym ar lwyfan yr Eisteddfod, yn anghofio pethau y> pawb yn un a chytun." Ofnaf pe buasai yn swneud y g-allasai fyned yn ddrwg rhyngddo a'r rWeinydd yn y fan-Dyfrig oedd yn arwain. V r oedd efe wedi ei foddhau gymaint yn yr anerchiad fel y dywedodd "na fyddai yn rhy- feddod ei weled yn rhoddi ei bleidlais i Mr. Griffith yn yr etholiadl nesaf." Brawd rhadlon, braf ydyw Dyfrig, ac yr oedd yn arwain yn ddoniol. Prif gystadleuaeth y cyfarfod oedd i 1 g^r o'r un gynulleidfa. Tri chor ddaeth ymlaen, ac yr oedd datganiad un o'r corau y peth mwyaf doniol gafwyd yn ystod y dydd—yn canu yn braf fel pe wrth eu bodd- pob un yn cymeryd ei ryddid i wneud fel y mynnai braidd ac nid oedd yn rhyfedd i'r dorf roddi bonllef o hwre ar ol 1 dynt xidarfod. Gor Moriah, Llangefni, oedd v Roreu, yn cael ei arwain gan un o'r enw Mr. W. P. Hughes, A.C. Mr. R. Radford Jones, Caer- narfon, enillodd y 30s. am ganu Bydd goleuni yn yr hwyr "-unawd o waith Eurgain-a chafodd sanmohaeth fawr gan y beirniaid. Mi fyddaf yn hW llwn er amser yr enillodd y cloc wnnw yn Llandudno Junction, ac y mae yn en III yn rhywle o hyd. MEILIR MON. { J^ae yn debyg fod y bardd hwn yn un o feirdd u dH Cymru heddyw- Yr oedd yma a golwg ^radasol arno-mor syth a brwynen, a'i fron wedi h' 5°rc'ludd'° thlysau aur ac arian—arwyddion r ^dugohaethau y dyddiau gynt. Er ei fod ers j ai "'ynyddau wedi pasio ei 70, nid oes arwydd- n "enaint i'w gweled arno o gwbl. DYDD MAWRTH '°edd y tywydd yn llawelr mwy ffafriol, y fo rCn §^'r' a phobl lawer yn y dref yn rhnHH- °" a ^wais- ^id wyf yn bwriadu ddi adroddiad llawn o weithrediadau y dydd. c^Wr o Lerpwl, sef Mr. J. Venmore, oedd y an Gll^c'c^ yn y cyfarfod cyntaf, ac yr oedd ei jiaer°"'ad yn amserol a phwysig; Mr. T. J. Wil- ms' St. Paul's, Bangor, yn arweinydd, ac yn cael wWYI ar wneud y gwaith. Yr oedd yn dda gennyf ed P°bl Sir Fon yn rhoddi cefnogaeth mor dda yn<farf°d cyntaf. Y ddwy gystadleuaeth oedd cu ynu sylw ydoedd yr un i gorau Mon, a yMadleuaeih y corau plant. Llanfair P.G., dan £ V Mr. John Owen, A.C., ennillodd y beir • •' saith 0 gorau yn cystadlu. Rhoddodd y CQr ",a,d y ganmoliaeth uchaf i'r arweinydd a'r bUH^am eu datgan'ad. Arweiniwyd y c6r plant gy^. l,S°l gan Mrs. Charles A. Hughes, Caer- favv'' y oedd pobl y dref hono wedi eu boddio yn ^eth Wrtk. weled fod dwy wobr wedi dod i'r dref. 2Vlr r7r, a'^ w°t)r R^r Llangefni, dan arweiniad • Kobert Williams. ^NILLYDD Y GADAIR. test'11^'e'odd I4eg' 0 feirdd ar y bryddest ar y gf.y11 "A bydd y llywodraeth ar ei ysgwydd fQ(j ga. ^ywedai y beirniaid—Gwynedd a Job— grv. 0'10nynt yn teilyngu y gadair ond y goreu o ^af0HHWer°edd ^r" Caerwyn Roberts, Bangor, a ac u j j cyfaill galluogei gadeirio gydarhwysg Efe r a.s> Mae yn dda gennyf am ei lwyddiant. Uyne ar y bryddest yn Llangefni y hynnv \iC yng Nghaergybi y flwyddyn cyn i"aP yn un o'r beirdd ieuainc mwyaf yodiannus. Y CYNGHERDD. »ydted-.Mr- ^°hn Ec,wards> Lerpwl, gwr ddina u 'ng:0 1 safle uchel a phwysig yn y a ch S ,10> °"d wedi ei fagu yn ymyl Amlwch ^erbv11" ^°J»yn o'r lie" rhoddwyd anerch'a^ brwdfrydig iddo, a rhoes yntau yr Iad ddoniol. Un o wyr mawr Mon oedd GWasWeinvdd' sef Mr Lewis Hu&hes. U.H. yn y cyngherdd gan y cantorion Hobp ■™lss Evangelene Florence, Miss Gwladys a Mr David Hughes, a gwledd oedd pyfeir v arnynt, Mr Orwig Williams yn lc3dvnl° -yn allu°g «ddynt. Yr oedd yn rhaid Cef .ai^8fanu tro* Sqj a's foddhad a hwyl fawr yn Sir Fon y y.styr-,e'en'i a chredaf y daw yr amser yr P^ysi 7'ls':eddfod Gadeiriol Mon yn un o'r rhai lla\ ym mys& y Eisteddfodau Cadeiriol. 'Dap u r ° SOn am ^anu c°ch Sir Fon, ond e nyny wedi myned heibio. Dyna fo. "NED LLWYD." Weekly News Office, Conwy.
Nodion Llywarch Hen
News
Cite
Share
Nodion Llywarch Hen o Gymru Wen ac anwyl, Mi ganaf g&n i ti, I'r Wenwlad ac i rHenwlad- Y wlad y'm ganed i Mae Arthur o Afallon- o wlad yr hud fonvynion- Yn anfon it freuddwydion, Mae'n deffro, daw yn union, Yn ol i'w sedd. a'i fri. Mi ganaf gAn i Gymrll. I'w nhentydd glovw, per, Sy'n canu'r dydd i flodau, Sy'n gwenu'r nos ar sfir Mae r awel rhwng y deri Arlethrau yr Eryri Y11 adrodd hanes cewri- Y rhai fu farw drosti, A thros eu gwlad a'u Nher. Dyma'r Sulgwyn, y penticost, amser tywalltiad ysbryd gwladgarol mewn areithiau Saesneg ar ein gwlad yn yr Eisteddfod. Gwell fuasent yn Gymraeg, ond mil gwell na bod hebddynt eu cael yn Saesneg. Croesaw iddynt, cadwant ysbryd y genedl ar ei draed. Clwyf i'm calon glywed ambell arweinydd Eisteddfod yn canmol ambell gadeirydd am son a danom. A syna ambell gynulliad pan rydd ambell wr air da i'r hen genedl. Cofiwch nid anfri ar ungwl- yn y wlad yw son am yr hen genedl ddistaw, ddiwid, a da. Y mae gofal ar ei farch, a chwi dybiech mai diofalwch yn chwareu'n chwerw yw angau. Pan doro clefyd allan eir trwy lu o seremoniau, eto llecha clefydau angheuol yn y wlad a tharawant i'r bedd. Cwyd rhyw bobl ryfel yn ubyn y telefifon eyhoeddus, am y liecha afiechydon yn ei gorn a anadlwyd yno gan rhyw wan a llesg. Rhaid cael cwpan i bob un yn y cymundeb—" individual Communion Cups." Oherwydd yn ol y rhodres neis hwn, afiach yw estyn y cwpan o un i un, o enau i enau. Sylvvch ar y marwolaethau. Faint fu farw o achos cael afiechyd oddi ar fin cwpan y Cymundeb? Neb. Da chwi, codwch lef yn erbyn aflendid moesol y dosbarth ffug laii hwn. Eu bywyd anghymedrol ac aflan sy'n eu medi i'r bedd. Faint sy'n marvvo achos gv% isgo'n anghyf- addas i borthi balchter? Miloedd. Y mae'r math hwn o hunan-laddiadau'n llu. Hyd y deall- af, y mae i bob un ei gwpan ei hun yn y dafarn, lladd hono ugeiniau o filoedd a cha lonydd gan ddeiliaid y grefydd newydd—hygiene." Na chamddealler ni. Yr ydym dros bob gofal. Ond rhowch i ni bethau mawrion y gyfraith yn lle'r us hwn. Rhowch ddwfr pur, tai iach, carthftosiad priodol, adeiladau cyhoeddus da eu hawyriad, trenau iach, wedi'n eler at yr us. Darllenais heddyw lythyr yn helynt y Dadgy- sylltiad yn un o'r newyddiaduron o waith y Parch. Daniel Rowlands, M.A., Bangor, gynt oedd Brif- athro y Coleg Normalaidd. Cadwodd y safle am flynyddau yinhlith prif ysgrifenwyr ein cenedl. Yn ei dro, bu'n golygu'r Traethodydd," ac yn ysgrifenu iddo am agos haner canrif. Ganwyd ef ym Mon, a phan yn ieuangc, yr oedd ymhlith yr unig ddau neu dri M.A." feddai'r Corff yng Ngogledd Cymru. Ysgrifena'n glir a boneddig- aidd- mor hoyw ag erioed. Y mae gwedd ei vsgrif yn ddelw o'r hen ysgol-yr ysgol hoffai ddull athroniaeth a rhesymeg Kant, ac a ysgrifen- ent yn ei hoi. Ysgiifenu'n bert, tlws a byw yw'r gamp heddyw. Gweithwyr y gaib a'r rhaw oedd yr oes o'r blaen, trin y tir hefo'r driwal-ei arddu i flodau yw'n prif gwrs ni. Beth pe rhoddai car- edigion lien ryw beth bach yn anrheg i'r lienor hwn anerchiad, neu ffon, i ddangos eu diolch. Yn y Trefedigaethau, enwad heb un cysylltiad rhyngddi a'r Wladvvriaeth yw Eglwys Loegr. Hyn sydd ffrwyth naturiol i dwf meddwl yr oes, chwedl yr Rsgob Gore. Dewiswyd yr Arch- ddiacon Wright o Fanceinion yn Archesgob Syd- ney, y dewisiad i'w gadarnhau gan Esgobion De Cymru Newydd, felly nid oes dim yng nghyfan- soddiad yr Eglwys yn anhwylus i Ddadgysylltiad. Gwell gan yr offeiriad rhyw gawnen o urddas rydd y cysylltiad a r Wladwriaeth i'w safle, na'u breintiau priodol eu hunain. Nid y Llywodraeth ond yr Eglwys ddylai feddu'r hawl i ddewis Es- gobion. Pa gysondeb sydd i Ymneilltuwyr a Gnosticiaid a phob iaid arall i benodi Esgobion i enwad crefyddol. Gwell yn eu golwg yw arian a choeg safle na'u breintiau ysbrydol uwchaf. Beichia'r Archddiacon Evans ei frwdfrydedd chwerw yn ei ymweliadau bugeiliol, ond a ddefn- yddir yn benaf i amcanion gwleidyddol. Cred ef mai llid, malais a chenfigen sydd wrth wraidd eynwrf y Dadgysylltiad. MAg ymadroddion fel yr uchod genfigen. Onid yw'r Archddiacon yn ffroen-uchel yn yr ymadroddion canlynol ?-" The Dissenting preachers had allied themselves with the Radical Party in Wales, and had become practi- cally its slaves." Yn awr, ai nid oes ym mhlith y Dissenting preachers" ddynion o anfoniad Duw mor ddysgedig, mor alluog, mor foneddigaidd, ac wedi gwneud cymaint, a dyweyd y lleiaf, o waith dros Gymru a'r un gwr a fedd yr Eglwys yn y wlad. Os felly, pa angen ymchwyddo'n ffroen- falch ? Ydynt; y maent bron yn ddieithriad yn Rhyddfrydwyr, nid yn gaethion, ond yn arwein- wyr agored a difalais. Y mae'r offeiriaid bron yn ddieithriad yn Geidwadwyr. Ymyrant lawn cymaint, os nad mwy, Si gwleidyddiaeth, ond eu bod yn fwy llechwraidd yn eu gwaith. Nid es- mwyth gwely'r gweinidog sy Geidwadwr na'r offeiriad sy'n Rhyddfrydwr. Yn ngolwg beirniad gonest gall y ddwy blaid ysgwyd llaw hyd y penelin. Ond ofnaf nad yr Archddiacon yw'r gonest hwnw. < < Cof gan ein darllenwyri ni roddi rhestro lyfrau William Salisbury yn ein llith ddiweddaf. Yn eu plith yr oedd Synwyr pen Cam bero," sef casgl- iad Grtiffydd Hiraethog o ddiarhebion Cymraeg. Wele nifer fechan i'r darllenydd i weled eu cwrs Araf dan a wna brag melus. Ail i fam modrvb dda. Blodau cyn mai gore na bai. Bychan yw mam y cynen. Desa rann yr anwyd fal y rban y dillat. Gelyn i ddyn i dda. Gofal dyn des ai gweryd. Gweddw pwyll heb amynedd. Gwen cAn hwyr na chan bore. Haws can a bys nac a dwrn. Hir y bydd march bach yn ebol. Kyd gwichio y fenn hi a ddwc i llwyth. Lladd y gwadyn fel bor troet. Lion llygot lie ni bo cath. Ni bydd un dau Gymro. Nid cof can yr offeiriat fot yn glochydd. Nid moesawc morwyn a glyw lief ceiliog i that. Gwell yw drygsaer na drwg ôf." Testyn Eisteddfod newydd a dyddorol fyddai Hanes Cymru enwog yr Eglwys Babaidd yn
Gwarogaeth Gerddorol i Mr.…
News
Cite
Share
Gwarogaeth Gerddorol i Mr. Josef E. Jones. Yr acLniabyddiuis -gerddor. Mr Josef E. Jomes, yw gwtrtbrych. earthiyigl ddyddorol, yniglxydla darlun. da, yn rhifyn Mehofln o'r "Cerddor." Fel y dangys yr erthygl, nid profiwyd heb anarhydedd yn ei wliad ei hull. yw Mr Jomes a phe bae felly, nid gwarogaeth fechian ydyw iddo gael ei osod yn, oriel Ein Cerddorioni Y Cerddor —C}rhoeddi,ad: ag sydd yn wyiliadwrus i beidio canmol lie nad oes. teilyngdod. Enillodd Mr Jones, fudduigoiliaeithau Cemeldlaethol yn ogystal a buddiugoiiaethaiu E,isteddfodol eraill. Dywed yr ysgrilennydd Un o fechgyn. y wlad yw Mr Josef E. Jones, a da gennyim gael cyflwyno. ei ddarliun «c ycihydig o'i "hanes i'n darllilenfwyr. Efe yw yr ieuenigaf o deuiu lliosog, a hana o foncyff carddorol. Yr oedd eii dad yn. gerdior gwycih, a gwasamaethodd fel arweinydd y gan am flvmydd- an maith. Bu yn ddiacon gyda'r Methodistiaid Calfinaidd am gyfinod o dros 60 milyneddi; yn wr cadlarn, eang efi wytiodaeth, a daogel ei fanini. Cydnlabyddtid ef fel arweinydd doeth a mediras mewn byd ac eglrwys. Ganwyd Mr Josef Jones ym Maes-y- Groes, I amaiethdy ar lechwedd dwyreiniol Dyffryn Coniwy, yng ngolwg Creigiau Arfon enfawr," golygfeydd yn llawn cyfaredd rhamant a chan,. Dyma hen giartref y teulu am genedilaethau, a bu yn llueist a nodded i bregethwyr e.r pan- sefydlwyd Methoidii^stiaeith gyntaf yn y cylchi; a gellir ychiwanegui mai hwn yw un o'r achosion cymtaf yn y sir. Deribyniodd ei addysig yn Ysgol Elfenol y Plwyf, a chajn ei fod yn fachgeni ymroddgar ac yn meddu ar ddeall cyflym a bywiog, gwnaetih y diefnydd goreu o'r manteisiolll prin.-mae'n wir —oedd i'w cael y pryd hwnnw. Pan oedd ocldeutu deiuddag oed cyfarfyddbdd a jhrofedig- aeth fawr gynitaf ei fywyd, sef colli ei fam. Effeithiodd hyn yn ddwys ar ei feddwl, a bu yn ddechreu cyfuod newydd a dyeithr yn ei hanieis. Gadlawod yr ysgorl i weithio gaTtrerf-y cwrs cy- ffredki yn hanes oneibion amaethwyr y dyddiau hynny. Yn fuan wedi hyn cawn ef yn astuddo cerddoiriaath, a thysttiolaetiha nad 'yv,' yn cofio caal lun wers erioed. Deohreuodd gyda ll.ytfxau Curwgn, a rhydd gyimeradwyaeth uichel bob amser i'r llyfrau hyn fel rhai da a chymwys. i'r hiuman-efrydydd. Dilynodd ei astudiaeth yml,aen gan gynnwys cynighanedd, gwrthbwynf, musical form, orchestration, &c., ynghyda gweithiau y prif fedistri, 0 ba rai y gallwn enwi Macfarren, Stainear, Prout, Berlioz, Cherubini, Bridge, a Panar. Cymerodd yr asitutdiaeth gailed yma lawer o flynyddoedid iddo, ond bu yn foddion i gyfoeth- ogi ed feddwil yn ddirfawr ac o wasianaeth ao- mhrisiadrwy yn y dyfodtoil. Byddai ei gyfoedion yn ystod yr amset hwn yn mawr ddyfalu beth oedd yn, cyfrif am y bywyd anngihyhoedd a neill- tuedig a amvewniai. Yn y cyfmod hwoi daeth allan fel canwr gyd,ai frawd, Mr J. C. Jones, ac yr oedd y datgianiadau ohwaethus a gedd gan- ddyrot o ddlarnau anhawdd a chlasurol yn ryw- beth newydd, ac yn aigoriad Hygad i lawer yn yr ard,aloedd cylichynol Diéwth i'r golwg gynitaf fel cyfamaoddwr tua'r flwydldyn 1889, pryd yr oedd yn fuddngol ar Antbem Nladolig mewn. cystadleruaefh cysyllt- ierdjg a Ch,e.Tddoir y Cymry." Yn fuan ar ol hyin ymgymeirodd ag arwain car pearthj^iol i'r capel, a bu ei lwyddiant yn foddiOiIl i'r son am dano ymifedlu, ac mewn canlyniad dewiswyd ef yn arweinydd Co-r Llanrwst. Y gystadleuaeth gyntaf yr ymgymeirwyd a hi oedd Eisteddfod Corwen ar y darinau., Ardderchogriwydd pob gOlgOinialnlt ac Amen," ac er nad oedd y cor ond dau fis oed, dyfamwyd ef yn gyd-fuddiugol. Yn YSitod y cyfnod yma yr cedd yn parhau i astiudio ac i ennall gwobrau-,rai degau-yn Eis- tedidfodau De a Gogledd, am gyfanaoddii (1;11- theimiau, rhanganau, uinawdiau, darnau i blanit, &c. O'T rhai hiyn mae niifeir fach wedi eu cy- hoeddd yn Cerddor y Cymiru," Y Solffaydd," a'r "Cerddor." Ysgrifen-nodd gantawd, The JlOlly Beggars," i gystadleuaeth yn Scotland, a dyfamwyd hi yn un o'r gocreiuon. Cyfemlsodidodd hefyd ar Salm i. soli ,chor;us and orchestra." Y mae y rhai hyn a nifer lio-sog o anthem au rhiaraganau, &c., mewn MSS:, ond fod mynych alwad.au 0 gyfeiriadlau eraill a bywyd prysur wedii ei luddias i'w cyhoeddi. Pedair blynedd ar ddeg yn ol gadrawodd yr hen gartref a daeth i fyw i Gonwy, ac yn y symudiad hwn ba iddo roddi heibio. "cystadlu yn Hwyr. Bu ei fywyd yn guddiedig i raddau helaeth y pryd hwn, mswiii ystyr gerddorol, a charai yr enicilionr. Ond parhaodd i liynmu wrth y gymanfa ganu gan weithredu fel arweinydd rehearsals, &c. Ar ol cyfnod o, dros ddeg mlynedd, ai-afael- odd mewn cystadlu. Yn Eisteddfod Geniedl- aethol Caernarfon, 1906, cawn ef yn gyd-fiudd- ugol a Mr D. Thomas,, M.A., Mus. Bac., ac wedi hyminy yn fuddiugol ar bedrawd yn Eis- teddfod Genedlaetbol Llangollen, 1908; a'r flwyddyn hon efe oedd yr enillydd, ar rangan yn Eisteddfod y Fanini. Diau genlnym y buasai ei gynyrchion, er yn lliosog, yn llawer mrwy felly pe'bai amser yn caniatau iddo- ymTOddi mwy i fyd y gan. Nid yw yr uchod ond golwg frysiog ar yrfa Mr Jones. Gellid ymhelae.tihu Uawer pe buasai angen. Y mae, ei gyflawniadau fi.1 cyfamisoddiwr yn profi ei fod yn un "0 feib yr awen wir ac y mae y galwadau mynyoh am ei wasaThaeth fel beirn- iad yn dangos yn egikw- beth yw barn gwlad am dano yn y cymeiriad yma. Y mae hefyd wedi bod yn. gwasamaethu fel arweinydd y gymanfa gianu, a hymny gyda raedrusrwydd ac arddeliad ami wig. Nodrwieddir ef a galilu arbennig i dros- gliwyddo bywyd ac yrsbcrydiaeth-anadl einioe»- i'r canu. Ar wahan i'w gysylltiadlau, oeTddorol, y mae yin ddyn o, argyhoeddiiadau dyfnion, o welediad clii-r, yn meddiu barm aeddfed, ac yn gyfaill cywir a thwymigalloin. Crtedwn fod ei yrfa gerddorol yn a wgrymu un wers arbenn-ig. sydd yn deiliwrug iawn o sylw efrydwyr ieuainc—a hynny ydyw, v pwysdg- rwydd a'r fantaiis o asltudio cerddoriaeith yn ei chanighanniau uchaf. Heb wneuthur hyn, an- miboisibl yw deall cyfrinion y gelfyddiyd. Eiddunwn. iddo hir oes a gwenau Rhagluniaeth i wasanaethu ei ddydd a'i genedl. R. R. amser y Diwygiad Protestanaidd." Er ein bod cyn belled ag yw'r dwyrain oddiwrth y gorllewin o goelio a choledd y Babaeth, rhodder iddi ei lie yn ein hanes, a'i haeddol barch am y gwaith a wnaeth. Hi oedd ein heglwys am y rhan hwyaf o'n hanes. Enwau ei saint hi sy'n britho ein gwlad. Yn nghysgod ei nhawdd y canodd ein beirdd-ein Dafydd ap Gwilym a'n Tudur Aled. Gadawodd o'i hoi gynysgaeth dda o waddoliadau a hen arfer o ddegwm anysgrythyrol. Pan goll- odd y Babaeth ein gwlad, a phan luniwyd Eglwys Loegr o'i malurion, yr oedd ynddi lawer o Gymry dysgedig a selog. Chwareu teg i'r offeiriaid pabaidd buont ffyddlon i'n cenedl. Safasant yn ddewr o blaid y genedl, ochrasant hefo'r Cymry yn erbyn y Saeson. Carasant eu crefydd a char- asant ein gwlad yn ei chysgod. Owen Lewis o Falitraeth ym Mon oedd Archddiacon Douay. Efe feddyliodd am sefydlu colegau Seisnig yn y gwledydd tramor i feithrin cenhadon i Brydain goll. Sefydlwyd coleg felly yn Rhufain. Morus Clynnog oedd ei Benathro cyntaf ac un o'r enw Thomas Owen a ddaeth i'r swydd ar ei ol. Gwr I o'r enw Gruffydd Roberts oedd Cardinal Eglwys Gadeiriol Milan. Ysgrifenodd Ramadeg Cymraeg a wylodd uwch cyflwr ysbrydol ein cenedl. Nos ddu oedd y Brotestaniaeth Newydd yn ei olwg ef. Iddo ef machlud haul oedd gwenau ein bore oleuni. Bu Roger Smith, D.D., Llanelwy, yn cyhoeddi llyfrau. gan eu hargrafifu ym Mharis. Yn gwylio am gvfleu yn amser Cromwel yr oedd John Hughes a John Salisbury. Mynach o Bant Asaph gyfieithodd Batrwm y Gwir Gristion." Galwodd ei hun yn Hugh Owen, Gwenynog, ym Mon, er cuddio ei grefydd a chadw ei hun o ddwylo'r erlidwyr. Rhoddwn y rhestr isod fel y gwelo'r darllenydd i amryw o Gymru selog a phabyddion ymysgwyd wrth golli eu gafel o'n gwlad. Deffro gwedi'r dydd ydoedd, ac amser cynheuaf eu llwyddiant wedi myned trosodd 1. "Athrawiaeth Gristionogol," gan y Tra Pharchedig Griffith Roberts, D.D., Offeiriad Cymreig a oedd yn Ganon Difinyddol yn Eglwys Gadeirial Borromes, yn yr Eidal. Milan, 1568. 2. Drych Cristionogawl." Yr un. Rouen, 1585. 3. Crynhodeb o Addysg Gristionogawl, gan y Parchedig Roger Smith, D.D. Paris, 1609. 4. Holwyddoreg Petrus Canisius. Wedi ei chyfieitbu gan y Parchedig Roger Smith, D.D. Paris, 1609. S. Got-sedd y byd. Cyfieithiad yr unrhyw Barchedig Roger Smith, D.D. Paris, 161 I." 6. "Eglurhad Helaethlawn. Gan Cardinal Bel- larmin. Cyfieithiad y Parch John Salisbury, C.I. St. Omer, 1619." 7. "Allwedd, neu Agoriad Paradwys i'r Cymry. Parch. John Hughes, C.I. Luyck, 1670." 8. Patrwm y Gwir Gristion. Thomas a Kempis gan H.O., Gwenynog o Fon. Llundain, 1679- Llyfrau athrawiaethol oeddynt agos oil. Ni lwyddasant i gadw Cymru. Nid dylanwad athrawiaeth ond offeiriadaeth yw eiddo'r Eglwys Babaidd.
Cyfarfod Ysgolion Dosbarth…
News
Cite
Share
Cyfarfod Ysgolion Dosbarth Llanrwst. Mae yn arfeiriad gan y Cyfarfod. Ysgolion i gyn- nal cytélJrflodydd arbennig yn yr ysgolion lleiaf yn ystod misoedd yr haf bob blwyddyn, a mawr fwyiniheir hwynt gan y gwahanol ysgolion, a ohredwn y deiillia Llawer o lies i'r ysgolion drwy- ddiynt. Fel y canilyn y mae y trefnoadau am eileni LLANRHYCHWYN,-Cynhelir dau gyfanfod yn yr ysgol hon Meihefin 27ain. Llywyddir gan Mr. T. H. Jones, TalyboEt. Holir y dostoarth hynaf oddiar loan it gan Mr. W. H. Williams, Station Houss; y plaint oddiar Werslyfr Safon V., gwersi 1-4, gan Mr Evy Parry, Salem a siaredir ar y mater, sef Y pwysigrwydd fod yr addysg a gyfrenir yn yr Ysgol Sabothol yn cael ei iawn gymhwyso at ystyniaethau yr aelodau fel ag i'w gwneud yn fedthrinfa i'r bywyd ysbrydol ac yn foddion gras i'r einiaid," gan Mr H. Roberts, Roe Wen, a Mr Davies, Tanyoelyn., LLWYNYGWAEW.-—Cynhelir tTi cyfarfod yina Awst iaf, dan lywyddiaeth Mif, W. H. Williams. 'Holir y doisbarth hynatf oddiad loan. ii. gan Mr. R. Williams, King's Head; a'r plant oddiar Rhodd Mam ix. gan Mr. W. H. Williams. Siar. edir ar y mater, sef Ein rhwymedigaeth i',r ysgol am v gwaith a wnaeth yn y gorffennol i'n cenedl," gan Mir. G. Roberts, Namt Cottage, a Mr. David Williams, Roewen. GOSEN.—Cynhelir tri cyfarfod yma eto Awst 8fed, dan lywyddiaetfh Mr. H. Davies, Talybont. Holir y dosbarth hynaf oddiar i loan i. gan Mr R. a'r plant yn "Rhodd Main v. gan Mr T. W. Jones, Mae,nan. Siaredir ar y mater, Adfaabyddiaeth o. Dduw ym ol loan i. g:an Mr J. R. joines, Seion, a Mr H. Hughes, Carmel. NANT.-Daii gyfarfod gynhelir yma Awst again, dlan lywyddiaeth Mr. O. Lilanrwst. Hiolir y dosbarth hynaf oddiar Matt. xxvi. 17-25, gan Mr H. Davies, Talybont; y dos- barth canol oddiiar Droedrgaeth Paul" gan Mr O. Ewanis-Joneis • a'r plant oddiar Rhodd Mam v. gan Mr. J. R. Jones, Seion. Siaredir ar y mater, sef Y pWYiSrigrwydd o feithrrin ieuenc- tvd yn athrawiaethaui crefydd, gan Mr R. E. Thomas, Trefriw, a Mr. G. Roberts, Tan Lan. TANYCELYN.—^Cynhelir dau gyfarfod yn yr vsigol hon Awst 2qain, dan lywyddiaeth Mr Wil- liam Williams, County School. Holir y do, barth hynaf yn Epistol loan bennod i. gan. Mr John Pariry, Gosen y dosbarth canol yn Actau peranod, xiii.. gan Mr T. H. Jones, Talybont; a'r plant yn Rhodd Mam," pennod ix., gan Mr E. Ogwein, Evans', Ty'nygroeis. Agorir y mater, sef Rh-wymau aelodau eglwysig fel Cristionog- ioti i fod yn aelodau o'r Ysgol Sabothol," gan Mr W. R. Hughes, T.Iitvnygwaew. T A LAN.—Un cyfarfod gynhelir yma Medi 12.fed. dan lywyddiaeth Mr W. Lloyd Roberts, Avondalei. -Holir y dosbarth hynaf oddiar Hy- fforddwr," pennod iv., gan Mr Roberts; a'r plant yn y Rhodd Mam," peniiiodau v. a vi., gan Mr T. W. Jones, Maenan. Cynorthwyir gan Mr Da.vies, Beitihel. TAFARNFEDW.—Un cyfarfod gynhelir vma eto, Medi ioeg, dan lywyddiaeth Mr R. Willdams, King's H2ad. Holir" y dob,arth hynaf oddiar Epistol loan pennod ii. 1-18, gan Mr H. Davies, Talybont a holir y plant yn y Rhodd Mam pennod xi., gan Mr R. G. Williams, Heol Scot- land. c.
LLANGERNYW.
News
Cite
Share
LLANGERNYW. ElMPIRE DAY.—Monday of last week, at the village school, was recognised as Empire Day. Colonel Sandibach and the Vicar were present and addressed the children on the Empire, its vast size, and the duty of each one towards the Empire. Patriotic songs were rendered by the children, conducted by M.r Barnwell, followed bv the hoisting of the Union Jack. All the children, saluted, and sang God Save the King." A presentation was then made to the school children of a complete set of cricket ap- pliances1, which, were kindly given by Messrs P. and S. Taylor, members of the Ainglimg Associa- tion. who are staving in. the village. The pre- sentation was made, by Colonel Sandbach, wlhiO, in a few words, expressed the hope that boys, would endeavour to form a cricket club in the village, and that they would practice. SINGING FESTIVAL—The Church singing festival, which was held at Llanfair last week, was exceedingly successful, and was attended by a. large number fro. mfhe Llamgernyw and Llanddiewi districts. GARNEDD—In connection with the Vale of Conway Monthly Meeting, held last week at Garnedd Chapel, the following ministers took part in the preachine services :—Revs. Wm. Thomas, Llanrwst: R. Williams, M.A., Glan Conway; Lewis Williams, Colwyn T. J. James, Penmachno and Owen Evans, Colwvn Bav. LLANGERNYW C.M. CHAPEL.—For special reasons the contract for building the new chapel and house has been finally accepted by Mr. Joseph Hayes, contractor, Shrewsbury. Building opera- tions are expected to be commenced one of these next days.
Advertising
Advertising
Cite
Share
R. E. JONES & BROS., PRINTERS, BOOKBINDERS, &c. p Ring us up, please, When desirous 01 making inquiries. Our Colwyn Bay Telephone No. is 31, and for our Works: 12a Conway. f ii ii V jlii It! it« mJ ONE OF OUR MACHINE ROOMS. We make a Speciality Of Fine Printing, Binding and Stationery. Can we help you in. these Departments ? t IB ONE OF OUR COMPOSING ROOMS. We are ready always To serve you, and we can do so without difficulty, on account of the large resources at our command. NEW STATIONERY! R. E. JONES & BROS., have just received a Large Assortment of New and Artistic Stationery, and invite the attention of the public to & few leading lines they are offering at present, viz.- THE NEW "LETTERETTE" TABLET. 50 Sheets of combined Note Paper (white or silurian), and Envelopes in Tabk>t form, well gummed at end (the very thing for travel"), J[ § The above may also he had loose, in box, 50 Sheets for is. THE "SAN REMO" NOTE & ENVELOPES. A beautiful Linen Faced Note, in azure or white, Princess size, with wallet sh»pe V Envelopes tm. match, per Box of 5 Quires, I S, Envelopes per Pacicet, THE CREAM LINEAR REPP NOTE & ENVELOPES. A Repp Note Paper with a raised water line. it. 6d. per Box of 5 Quires. Envelopes to match, is. 6d. per Box of 100. BACK LOOP NOTE BOOKS. A Large Stock of above in all sizes with or without pockets. This Pocket Book is perhaps the most convenient one in shape, size, and general utility that is made. PAUL'S SAFETY INKS. A marvellously cheap 6s. set, containinle i metal stand to hold 3 ink pots, I quart re-U blue black ink, I bottle scarlet ink, I bottle gum, a square patent safety ink bottles, I romd patent safety gum bottle with brush. R. E. JONES & BROS., STATIONERS, &C., Central Libpavy, 81 STATION ROAD, COLWYN BAY.