Y Drych

I PltOfl. TOM REES. G. T. S. C. i *Nnj,d, — "')]- tdd Cymanfa Gerddorol Annibyn- ^ySf,ryii y Wyoming yn Plymoiith, It., Dydtt Llun Pasg, 1899. 8¡¡. d G1\N ap RHYDDERCH. °diad y cerddor ieuanc hwn i Yii y Wyoming, yn diflechreuad J^Wydd yn hatnes y canu eysegr- a^th yma o Bontypridd yn Medi ^ai^rweiniwyd ef gan Raglnniaeth "lit} ^yddol, geitddoroI a chrefyddol Adra-n o dref brydferth jr)SllrC>i Kkigstoin, yw Edwardsdale, 1 Jdir a haner o Square Wilkes- -^r 0'e^^ y yn adnabyddus i '•"Vy j^°n y Dalaeth er ys blynyddoedd Vi ><J<iiant cor meibion "Y Gwcnts." y, treuliodtdi y ffyddlon, a'r Serddor Lewis Anthony flynydd- ^Wtddaf ei oes, ac yn olynydd yretho]wyd Mr. Tom Rees yn Yr oed'di *]VDr. Anthony yn 411W law n i i" arweinydd ieuanc, a de- Yt. ,11 llJ.iai efe' a'i cynygiodd i gymeryd ^jji^ ^iniaetli, pan bendierfynodd YJU- Bu yr hen g^rdd'ar yn ffydd- c,er!;Wor ieuamci hyd nes y dys- (}a. y,n yr angan Rhagfvr 2, 1898. Mr. Rees yn Cwmama.n', Sir yn Mai 1864. Bu yn efrydu dlan addysg D. W. Lewis, %■ Aeth yin llwyddlanus trwy coieg y gol fa hyd nes y V radd enwog o G. T. S. C. hum yn, aithraw llw.yddianu.s ° a>s!hyi^1- Y maie dims chwe chant 's v ^'Sfifau wedi eu lerbyn gan, ei cf. Mae gand'do bawl y aAi Vii arholi ymgeiswyr am dystysgrif- Y wlad hon. Y mae eisoes wedi a chyflwynwyd saith o honynt ^^aniSeiiSWyr llwyfi(lianuq >'n ystod y e^nl. Oafodd broflad 'helaetb. eil)y<id corau a chymanfaoedd cerddorol yn Nghymru. Bu bedair blyn- edd. yn ddiylynol yn arwain Cymanfa Dyffryn Amain. Hefydi yn Mhontardu- lais a Throedyrhiw. Bu yn arweinydd 'cyflogedig yn Troedyrhiw, Merthyr; ac yn Seion, Pontypridd. Bu yn llwydd- iasnus i enill gwobrau, gwerthfawr gyda chorau Pemygroes a Chwmaman mewn amrywiol Eisteddfodau yn Sir Forgianwg i Sir Gaerfyrddin. ElnWoidd dair cadair ac un goron arian. Er ei fod yn ar- weinydd medrus melWTh cystadleuaeth, ac yn gyfansoddwr caneuon a chorawd- au sydd! yn adnabyddus yn yr Hen Wlad; eto ei brif hyfrydwch ydyw caniadaeth y oysegr. Myfyria yr emynau yn fainwl a gofal- us, a ehymer afael yn y gerddoriaeth i osoldl allan feddwl yr awdwyr. Yn ych- y-anegol at hyny y mae ei ysbrydi lied- naiis a'i ymarweddiad orefyddbl yn gosod bri ac eneiniad ar ei holl waith. Cyd- labyddir yn gyffrediniol trwy ardaloedd cerddorol y Wyoming mai yn yr eg- lwys Gynulleidfaol yn Kdwardsdale y clywir y cariu cynulleidfaol mwyaf pri- odol ac effeithiol o holl egiwysd Cymreig yr Unol Dalaiethau. Mae Ilawer o hyny yn ddyledus i ddoethineD a medr Proff. Rees yn ystod y chwe mds diweddaf. Ac y mae yntau yn gwerthfawrogi ffrwyth llafur blynyddoedd ei ragflaen- Y'dicl! galluog Lewis Anthony. Gwelir "vrth y darlun uwchbein yr ysgrif hon ei fed yn lluniaidd ei ffurf, yn fywiog oi lygad, yn weddus ei drwsiad, ac ifel llawer dyn mawr arall yn dechreu moeli. Ceir bancs manwl o'r Gyimanfa a achlysurodd y llythyr hwn, mewn col- ofln arall. <» « » —

CYLCHOEDD WARRIOR RUN, PA. Warrior Run, Pa., Eibrill 5.—Yr wyth- nos hon symuda, John, Evans y store a'i j dieulu oddiynaa i Wilkesbarre, wedi bod vma yn cadw miasnach bclaeth,aiyi dros 21 mlynedd, ac y mae; yr ardal yn teimT lo yn chwith wrth feddwl am eu colli >'n plith. Byddí hyn yn golled fawr i eg- lWYiSY T. C., gan eu bod Yill deulu mawr, parch us a chrefyddol. Gofalir ami y fas- ria!ch o hyn allan gam eu xnab hynaf, David Charles Evans. Mae John Evans yn rhanog yn yr Eivans & Hughes i unniture Store, Wi 1 kesbarre, ac yno y byddi i'w gael 0 hyn aJIaill, Yr wythnos o'r blaen bu farw bach- gen pum mlwydd oed: i Owen Peter Wil- jiiarns a'i briod' yn Hanover, ger y lie hwn. Nidi oedld and ychydig ddyddiau or pan oeddynt wedi symud oddiyma, Oladdwydl ef yn NaAntiecke,, y Parch. David J. Roberts yn gwasanaethu. Mae y teulu hwn yn diod Of Gaergybi. Mae Mrs. Richards, mami Winiam ac Edwin Richards, yn lied wael, ond hyd- erir y bydd iddi àdiodl trwodd. Deallwn fod y Parch. James Jenkins wedi niyned ar daith i Sir Oineida, N. Y., gan ddfechrem gyda'i hen gyfaill y Parch. Richard Hughes, Holland Patent. Llongyfa,rchwn Gymry Sugar Notch, Pa., ar daychwelia<dt Lewis Davies, Wilkesbarre, i'w plith, i gymeryd gofal Pwll Rhif 9, gan hyderu y bydd; yn fodd- ion i wneiyd, llawer o ddaioni yn y lie, fel ag y gwnaeth Thos. W. Morgan o'i flaem flynyddau yn oil. Bu farw Mrs. Morris, priod y diwedd- ar Baroh. John J. Morris, Sugar Notch, n lied sydyn, yn 69 oed, a ehJaddwydl hi \n anrhydeddus. Bedydilwraig oedd hi, wrth reswm, gyidla,'i phriod, o ran barn, oindi cartrefai gyda'r T. C. Yr oedd! yn Gristion hardd; ac yr oedd gy.. maint ami ddarllein y "Drych" a neb. Mae y dwymyn gajnui yn lied uohel yma o hyd, ond dim llawer o Iwyddiant, eto. Mae canu yn dda yn ei Ie, ond mae, gormiod o hono yn ddrwg. Lied araf yw y gwaith trwy y ganaf, ond hyderir y daw yn wfell yn fuan. Mae crefydd yn gwisgo gwedd Bed, weddol, ond profiad y saint yw— "0 na ddeuai'r hen bywerau Megys yn y dyddiau gynt." Ac 0, na ddenai.—A. M. t

JOHN I. WILLIAMS, YOUNGSTOWN. GAN D. M. GEORGE. Youngistown, 0., Ebrill S.—Mewn rhif- yn (Iiweddar o'r "National Labor Trib- une," o'r ddinas hon, ymddangosodd banes y dyn talentog a lhvyddianus, John I. Williams, prif oruchwyliwr gweithiau haiarn Brown & Bonn ell; ac syi" wyf linau am chwanegu rhai ffeith- I, JOHN I. WILLAMS, YOUNGSTOWN, Q. iau a gefais gan Mr. Williams ei hun, fel dangoseg i fechgyn Cymreig o'r hyn ellir wneiyd trwy dd'iwydrwydd a llafur, ltd yn nod1 dlain yr anfanteision mwyaf. Fel rheol, ychydig sydd yn cyraedd; en- wogrwyildi miewn; uinrhywi gaingen, er medldu galluoedd cryfioin a digon o ar- ian i fyned drwy yr ysgolion goreu; • ond wele fachge,nyino wiaiedoliaeth Gym- reig, er wedii eii eni mewn 11awilder, duaeth yn dlawd, oinidi a ymdrechodd trwy anhawsdeirau fyirdld: i ddyfod yn un o'r gwneuthurwyr liaiarn goreu yn Am- erica. Gainwyd Mr. Williams yn Ffrainc yn 1824, i'r hwn Ie yr ymfudodd ei rielni o Sir Amwythig i gychwyn gwaith haiarn o dan gwmni Ffrengig. Yn ehwech oed daeth gyldia'i rieni i'r wlad hon gan ym- sefydilu yn New Jersey. Yin 1833, pan yn gymliarol ieuanc declireuodd weith- io wirth y roliau yn y felin; ac yn 1838 symudodd gyda'r teulu i Pittsburg, Pa., lie bu yn gweithio aim wyth mlynedd fel pydler a shingler. Yn 1846, o dan oruchwyliaeth James E. Brown, bu yn c.ffferyn i gychwyn meliii yn Kittanning, Pa. Yr un fiwydldyn pryuodid ef, ed dad; ac eraill waith haiarn Hanging Rock, 'J.; a rhedodd yr olwynion yn gyson yno hyd; 1852, pryd yr adeiladasant waith haiarn ym Portsnuouth, 0., yr hwn a barhaodd i rfedeg yn llwyddianus hyd 1856. Ymadawodd Mir. Williamis i fod yn brif oruchwyliwr gweithiau Girty's Run, a bu yno hyd 1860, pryd y pryn- odd ddiarn o dir ytn agos i Madison, Wis. Yn mhen dwy flynedd yr oedd ganddo un o'r fferniydd, goreu yn y Dalaeth; ond un. prydnawn, pan ar y maes yn tori gwiemith, dytea fryseb id do oddiwrth Graff, Bennett & 00; yn goifyn iddo gymeryd gofal eu melinau. Taf- lodd y blaaur i lawr a chychwynodd i'w daith yr uin prydnaiwn. Bu yno hyd 1878, pryd y prynodd gytran o felin Keystone, Pittsburg. Yn mhen tair blyn- eddi gw,etthod,di ed hawliau a daeth i Youiigstown., i gymeryd gofal gweith- iau eang Brown, Bonmell & Co.; ac miae wedi bod yin llwyddlanus gydat phob mud- iad daionus hyd1 yn bresenol. Yn ystod: ei oes y mae Mr. Williams wedi diyfeisio amryw welliantau gorch- estoJ yn ngwneuthufriatd haiarn, IDIeigys y Dank's rotary Puddling Furnaces, a'r Three High Roll Platte Mills, y rhai wnaeid gYintaf yn ngweithiau Graff, Bern- nett & Co., Pittsburg; a ha-iarn wedi ei wneyd1 yn, oil cynllun, a than arolyg iaeth Mr. Williams didefnyddiwyd, i wneyd. y bont fawredidog sydd yn croesi y Monoingahela a'r Ohio, a dyma yr haiarn cryfaf y gwyddys am dano. Mae Mr. Williams yn gyfarwydd a; phob gwaith yn y meliniau; ac er Ila, chatfodd nemawr o fanteision addysg bore oes, daeth yn Mechanical Engineer medrus a chywrain. Dywedi Mr. Williams i'w dad cu, Jo- seph Williams, gael ei eni yn Trewilim, wyth neu ddeg milldir o Trallwm, Sir Drefaldwyn. Enw morwynig ei fam oedd: Mathews, ac mge disgynydtdion y teulu yn byw yn awr yn Liansaint Blodwel, Sir Faesyfed. Symudodd ei dad-en a'r teulu i Sir Amwythig, a bu ef yn gwas;ainiaethu fel goruchwyliwr a mleidldygceffylau yn ngweithiau Derby. Yr oedld yn 101 mlwydd pan fu farw. Gainwyd; tad M. Williams yn mhlwyf Wellington. Yn 1818 priodlodkl Saesnes rhyw bum, mlyln,eddi cyn symudi i .r'trakic, lie y ganwyd gwrthrych yr ys- fgrif hon-fel y crybwyriwyd eisoes. Bu ei diad fyw i'r oedlran o 90 mlwydd. Miae Mr. Williams yn feddianol ar gorff caaiarn, hardd, rhyw chwe troed- feddi o dialdra, ac niior syth a'r gorsen; a gwelir gwen bob amser ar ei wyneb- pryd, os na fydid rhywbeth wedi ei gyn- j-irfu; a hawdd y gwyr ei hen weithwyr plain fyddio hyny wedi d'ygwydd. Mae yn agos i 1500 yn gweithio o dan. ei arolygiaeth; eto gwna gyfiawnder a phob cened 1. Bu yn offeryn i sefydlu y Gynideithas B. & B. Relief Association yn 1880, ac mae yn y drysorfa yn awr > swm o $5,000. Male hefyd yn un o'r rhlai miwyaf blaienillaw gyda'r Seiri RhYldidionr-wedi cyraedid y gradd uchaf ond un; ac uwchlaw y cwbl, gellir dwteyd ei fod, bob amser, yn barod i gyinorthwyo pob achos da, yn wladol a chrefyddol. Yn 1875, bu Mr. Williams ar ymweliad a Chymru ac yn 1888, pan yn dyoddefi oddiwrth Bright's Disease ymweloddi a fEynomau Carlsbad, Geirmani, gan ddych walyd aidref trwy Ffrainc, Holland, Ldoegr a Ghymru. Treuliodd rai mis- oedd yn ffjmonau Llanwrtyd, a ma,naii eraill. Llawenydd o'r mwyat i'w weith- wyr oedd iddo gyaraeddi adref wedi cael adferiad. Gaffed oes hir. Dyma a ddy- wed y "Labor Tribune" am d'ano: There is scarcely anyone to-day who has gone deeper into metalurgic science than John J. Williams. In addition to his in- terests in iron manufacturing, he is presi- dent of the Dollar Savings Bank of Youngstown, which has a capital of$300,- 000,, and also a fund of$100,000 on deposit at Columbus as security for any trust funds left on deposit at their bank. The bank has now on deposit$800,000 of the people's money, thus showing the absolute con- fidence in which this bank is held by the workingmen of Youngstown and vicinity. Mr. Williams holds that the working-men have rights in common with capital; and the only way' for labor to protect itself is by organization. Among all the leading men of the time, in any and all fields of activity, whether in the mill, the office, the store, or indeed in any department of industrial, commercial or social life, there are none who hold a higher place in the great heart of labor than he; and as an example to young men starting out in life none more brilliant can be selected any- where than John J. Williams.

-Nis gellir dweyd fod y Werddon yn wlad balasog. Miae ynddi heddyw 40,- 000 o dial llaid. —Mae Yme-rawdwr China wedi cael troiedigaieth yn ddiweddar. Caniata i'w briod fwyte gydag ei wrth y bwrdd.

GWOBRWYO LLAFIJK VN YR YSGOL SUL. Plymouth, Pa., Ebrill 6.—Nid oes yr un eglwys a; gweinidog ag sydd yn gwnieyd mwy o ymdrech gyda'r plant a'r bobl ieuainc nag eglwys a gweinidog y M. C. yn y lie hwn, eto anfynych, os i} th y gwelir eyfeiriakii; at eu lliafur ar ddalenaiu y "Drych." Nid-yn unig medd- ant gyfarfod wythnosol iddynt, yn •lghyd a phregeth yn fi-sol, ond medd yr ysgol Sul ei chyfai-fod chwarterol lie y rhoddir mantais i'r plant a'r bobl ieu- ainc i ddangos swm eu llafur yn y eh wart er blaenorol. Yn y cyfarfod chwarterol gynaliwyd MalwTth 26, cafodd yr arolygydd pres- enol, James B. Davies y fraint o wel- ed un-ar-ddeg o blant yr ysgol yn cael eu gwobrwyo ag Oxford Beibl hardd i bob un, trwy law Mrs. R. E. Williams, am adrodd ar dafod leferydd yr oil o'r Catecism Byraf Westminister. Enwau y rhai ai wobrwywyd ydynt David Da- vies, William Richards, Viola Davies, Dan Alfredl Davies, Grace Evans, Mag- gie Rees, John R. Owens, Myfanwy Da- vies, Susan E. James, Alice Jones, Liz- 2ie James, Golygflai ddeniadol oedd gweled cynifer o rai mor ieuainc yn gallu vmffrostio 00 bod wedi llwyddo j gaeJ i'w cof, a hyny mewn amser mor fyr, gynifer a 108 o ofyniadau ac atebion. Oni fyddai yn bosibl cael holl gorff y M. C. i gymerydl i fynv rhyw gynllun tcbyg gydla- Hyffordldiwr Charles, gan ei tcdi i'w gael yn awr yn Gymraeg ac yn Saesneg, ac yn sicr o fod i fyny a'r Catecism Byraf yr Henaduriaethwyr unrhyw ddydd?—Notdwr..

OAKLAND, CALIF.—Chwef. 22, cyn- atlirwydi gwyl do a baro. btith gtam yr eg- lwys Gymtpetis. Yr oodid y capel wedi ei orlenwi, a'r boneddigesau wiedi add- urno y byrddlaui a. blodau prydfertli. AID 8 o'r glocb rhoiadwyd terfyn ar y swper, a gaJwyd pethau,, i drefn gan y Parch. Moses Williams, y cadeirydd. Canodid y gynuIleidtBa. "America," yna awd trwy y rhaglen,: Piano Solo, Miss A. J. Williams yn rhagorol; anerchiad, Parch. J. O. Parry, Dodgeville, Wis.; violim sojio, Walter Williams:; bass solo, "The Storm," Gwilym Hughes, nes tynu y ty i lawr; deuawd, John, J. Wil- liams a Miss a, J. Williams, ac mewn atebiadi i mcore canalSant "Spread the White Sails;" can, "'Rwyf yn Cofio'r Lloer yn Codi," Mrs. Wells, gydag en- cor, a chanodd ga.n ddigrifoil nles galwyd hi yn ol dair gwaith; Mandolin Solo, O. J. Williams, nes tanio y dorf: Tenor Soilo, John-, J. Williams yn ardderchog iawn; deuawd, Misses A. J. a Mabel Williams, a bu raid iddynt ymddangos eilwaith. Ciafwyd hwyl fawr wrth ddar- llen dernyn heb ei atalnodi, gan saith o iemenctyd: pob un yn annheilwng o'r wobr. Terfynwyd trwy ganu "Hen Wladi fy Nhaidau."—E. Thomas.

I 5)ri?cb newspaper VdfSTablished 1S51. Tjt0Jl Very Thursday Morning. GRIFFITHS, Proprietor, Vtica. K. Y. TO ADVERTISERS.-The to v' J^Usiness men in general Is w?** *>edi CH as a superior adver- u «ftnnotU51, being read by thousands reached by any other pub- ^as a large circulation, with 'n every State and Territory 'n Great Britain and the p^^Pncies. It is the recognized of the Welsh People.

EAST GREENVILLE, OHIO. East Greenville, 0., Mawrth 31— Da gtenyf hyabysu fod glofeydd y cylch hwn yn gweithio yn rhagorol, oddigerth WoodJlandl Mine, yr hwn: sydd megys dyn a'r gwahainglwyf arno, braidd yn sym- ud; Ond nis ga.11 Dam Jones, ei oruch- wiyliwr, wrth hyny. Llawenydd mawr sydd! yn bodiotliaJID fed; y meistri a swyddogiion y gweithwyr wedi ciytuno am flwyddyn lOCO yn 01 y "Chicago agreement." Yr wyf yn,, eymeradwTyo y dull dooth miaie ein swyddogion ym gy- meryd er profi "Jones Anti Slcreien I^iw.' Profweh i'r byd.ed fod yn gyfreithlon. Mae ymwcliaciau (iiweddar y Parch- ediig J: T. Lloyd (B.),- Yonngstown, 0., yn nghyd a'r efengyles Miss Pitt o Canal Dover, 0., wedi bod: yn fendith, ac wedi gadiael argraff dda, drwy eu dyl- an waJd efengtylafidd ar bobl y He hwn. Na fydded y rhai sydd yn terimlo died- wyddwch eraill M eu, hunain. adael y gwaith da heb øl orp,hen; yn hytrach. gwnawm aberth er osuel gweinidogion addas a gialluog i dsraiethu gair y bywyd, fel y byddio poblyn gadael eu, ffyrdd drygiomis, a gwnieyd ymdreeh deg i ffyrdd aaaitetddrwtyddL-—Brynte@lwys,

"UEUDDEG MIL YN SEGUR." GAN E. PUNTAN DAVIES. Yn adieg y 'storm fawr o eira a gaw- bonn, ychydig amser yn ol, yr oedd cwyno mawr gan mewydcliaduron ein uinas, am na fuasai yr eira yn cael ei 1anharu oddiar ein hystrydoedd gyda mwy o gyflymdra; a dywedent y gellid yn rhwydd wneyd, hyny, o herwydd fod tua deujddeg mil nieUi ragor o ddynion allan o wiaith, fuasent yn failch iawn o'r cyfleusdra i gael enill ychydig ddoleri wrth wneyd y gorcliwyl. Dyna pa fodd y daethvm i wybod amcangyfrif y tru- einiaid s- 'did yn gorfod byw yn y fath gyflwr annapus! Y peth a glywir yn gyffTedin yn ngholofnau y cyfryw, ydyw fod rhyw "prosperity" anghyffredin wedi medd- ianu y wlad; a gellid meddwl wrth eu swn nad oes dyn ina, dynes segur o fewn ei chyfiiniau. a rhyw fath o "slip of the tongue" aeth arnymt i ddweiyd yr hyn a wr-aetliant. Dyna gyflwr enbydus peth- au yin Philadielphia,, a diau mai tebyg ydyw yn mhob tref a dinas trwy y wlad. Nid wyf yn dldigoniOiI ddewin i allu es- bonio yr achos o'r holl segurdod gor- iodol ymla" ond y mia,e un peth yn sicr, fod gwedd; dioircailonus iawn ar ein gwlad, cyn bod cynifer o feibion llafur yn gor- fod bodbli yn y fath gyflwr gresynus. Hwn ddylai fod y prif bwnc o astud- iaeth pob Senedd, a phob cynrychiolaeth ') bobl trwy y wlad, ac yn neillduol cyn- I .idleddau gweinidogion yr efengyl. Mae He cryf i oiflni yn wir, fod mwy yn myn'dl i ddinystr cymdeithasol, o herwydd segurdod gorfod ol, nag sydd yn ymiuino a'r eglwysi; laC fel hyny, dyl- ai hwnw fod, eu prif aetudiaeth ar bob cyfrif. Diiarllenydd anwyl, a fuost ti allan o wealth erioed? Os do, yr yclwyt yn gwybml i'r dim am enbydrwydd bywyd o'r fath. Nid wyf yn meddwl y gellir cosbi dyn ion, da, yn enwedig dynion priod, yn fwy creulon, na'u gor- foidi i fod yn segur. Mae genyf gyfaill 0 Gymro yin y ddinas hon, sydd yn awr mtewn aingylchiadau cysurus iawn, a fydd yn fynych yn siiairad am yr amser tiawd a welodd, o herwydd: segurdod gorfodol flynyddau yn ol, pan ddaeth gyntaf i'r wlad. Byddai yn myned all- an bob dydd iedrych am waith, gyda dim ond; crystyn syc-h o fara, yn ei log- ell, ac yn gorfod dyfod gartref nos ar 01 nos, am amryw fisoedd, a'r newydd tcrcalonius i'w wraig ieuanc, a'i blant bach, fod ei ymdrech wedi bod yn ofer heddyw eto! Gorfodwyd ef i werthu ei watch a'i ddillad er ceisio cael tipyn o fwyd, nes oeddynt wedi mynied heb ddim, ond tipyn o ryw fath i guddio eu noethni! Dywed iddlo! ddal yn wrol, nes iddlo un diwrnod, wrth ddyfodi ad- ref heibio y rheilffordd, ar ddiwrnod ecihrys o oer, weled ei wraig anwyl, a'i blentyn ba;ch, yn, chwilio am ychyd- ig o lo ar y ffordd, heb nemawr ddim dillad am danyint! T'oroddi i wylo; yn bidil y pryd, hwnw, ac yn dorcalonus; a diolch, meddai, na ddaeth yr un tren ar y pryd, onite buasai yn sicr o fod wedi neidio o'i flaien etr oael ei ladd! o'r fath olygfa, oedld wedi chwalu ei deim- Iaidau dewr, a mwrddiro ei obeithion yn hol101 Nid fy nghyfaill yw yr unig un sydd YIli teimlo fel yna, ond; y mae pob dyn da sydid yn parchu ei hunan, ac yn caru c," deulu, yn teimlo yr un fath; ac y mae gofid o'r fath wedi danfon miloedd ar filoeddi o ddyndotn cymteradwy yn penshibion diwerth, a'r nefoedd a wyr, nifer y gwragedu a'r merched ieuanc, sydidi wedi myned dros ddibyn i'r man iselaf mewn anweddeadd-dra ag y gall ■nenywod fynd o herwydd yr un achos! Rhyfedd ac arswydus yw meddwl am nifer y plant a, ddifethir cyn eu geni o herwydd tlodi, ac oft, tlodi, a nifer y gwrageddi a ateth i anamserol fedd o her wydd peciiod o'r fath! Nid da* celu y ffialitb-y mae y dbsbajrth gweithiol mewn cyflwr gresynus; cyfalaf yn eu hatal i wlella eu hamgylch iadau. Y mae, y stores mawrion yma, sydd ym gwerthu pobplelth megys, yn lladd y stores bach; ac y mae "labor saving machinery," wedi ymwthio bron i wneyd pobpeth hefyd, ga,n dlaflu y aliloedd all an o, waith i fod yn grwydriaid digartref a dirmygedig! Byddtwn yn, greiaidur anystyriol a di (Uliolch, pe bawn yn ysgrifenu yn an nheg ac anghywir am weinidlogaeith yr efengyl; ond y mae genyf achos cryf i cfni fod cyfalaf i raddau helaet,h wedi rhwymo ileferydd rhydd ei phwlpudau. Ni feidldia ein pregethwyr ddweyd y peth a garent lawer pryd. rhag olfn digio y gwyr airiangar syddi yn rlioddi fwyaf at yr achos; ac wrth gwrs, at ou cynal- iaeth. Os y gwnant, gallant fod yn sicr y bydd cyfalaf yn sicr o fynyd gwared 0 honynt heb fod yn hir iawn, fel y gwnawd a'r tad McGlyn, y Parch. Hugh 0. Pentecost, a llawer eraill a ellid en- wi; ac fel y mae Russell Sage a'i lyf- 'vyr yn gwneyd a'r Parch. Anthony Evans (mab Trogwy), yn New York. Gam fod i weinidogion eu gwragedd a'u 1 lant, fel pobl eraill, y mae yn ddigou naturiol fod arnynt hwythau ofn gwel- ed1 y blaidd tlodi yn dyfod yn agos i'w drysau. Credwyf mai dynion di- briod a ddylai ein gweinidogion fod, fel y gallent fod yn fwy penrhydd i siarad yn erbyn drygau yr oes yr un fath a Christ. Y mae y cynulliadau bychain a ganfyddir yn ein, heglwysi yn profl fod y werinos a hwythau ddim mor gyf- eillgar ag y dylent fod. Ei difaterweh. o'r werinos, a myned: yn rhy gyfeillgar a mawri)on arianog ein gwlad, fu'n ach- os marwolaeth "Eglwys Loegr," fel y (lywedir, yn Nghymru, Nid oes eisieu hvfrydach gwasanaeth crefyddol gan yr isel-eglwyswyr, ond cefnodd y werin ami am ei bod wedi myned yn anghar- cdiig a difater o honynt, a thyna mae y werin am wneyd' eto, o herwydd yr un ."•chos, ag Ymneillduaeth, ac os na ddi- wygia, bydd ei thyngedl yr un fath a'r fam eglwys o'i blaein. Y mae cyfalaf wedi ymaflyd yn hoUol yn y wasg Seisnig yn y wlad hon, fel pad yw "rhyddid y wasg" ond mewn enw yn unig. Rhai blynyddau yn ol, danfonodd un o'n prif newyddiaduron, sef yr "Inquirer," bostal card i'w didan- icin yn ol i'w swyddfa, i bob derbyniwr, i ddweyd eu meddwl am y papyr a'i gynwysiad. Danfonais i ddweyd wrth- ynt, y buasai yn dda geayf dderbyn y papyr o hyd, a chasglu dwsin o dan- ysgrifwyr newyddiioai, os buasent yn cyhoeddi areithiau Henry George, yr un fc.th ag oeddynt yn gwneyd ag areith- Ayr eraill; and na, mwy nag unrhyw ■iiewyddiadur arall y pryd hwnw. Rhaid yw i ysgrifbin y goiygydd wneyd ewyll- ys ei fos mawr, Cyfalaf, onite bydd yn rhaid iddo adael ei gadair yn lied fuan; ac y mae genyf le eryf i gredu mai y wasg fydiCl gelyn gwaethaf diwygiadau yn mhlith y bobl yn y dyfodol. Onid yw yn dywyll, gyfeillion?