Y Drych

mis Mawrth, dywedodd y daearegwr en- wog, Proff. PRESTWICK, fod darganfydd- iadau diweddar o weddillion dynion, an- ifeiliaid ac offerynau, yn profi y rhaid fod suddiad cyfandirol wedi cymeryd lie rywbryd a'r tir wedi codi yn mhen byr amser; a honai fod seiliau daearegol dros y traddodiad am y diluw.

ER Gorphenaf 1, 1893, mae y wlad hon wedi gwerthu mwy o nwyddau i wled- ydd tramor nag a brynodd ganddynt, o werth #201,000,000; ac eto mae yr aur yn dylifo oddiyma tuag Ewrop. Diau fod yr aur anfonir dros y mor i dalu llogau ar arian benthyciedig yn cyfrif i raddau am hyn, ond nid yn gyfangwbl; dichon fod a fynQ pwne yr arian fwy a'r peth na dim arall.

PENDERFYNODD Uchaflys Colorado o blaid y Llywodraethwr WAITE yn yr achos rhyngddo ef a Bwrdd Heddgeid- wadol Denver, ac y mae y dynion a ben odwyd ganddo yn aelodau o'r bwrdd wedi cyineryd eu swyddi. Hwn oedd yr achos a barodd alw allan y milwyr ych. ydig amser yn ol, ac a fu agos iawn i ar wain i dywallt gwaed.

GALWYD THOMAS B. REED yn bob enw drwg ellid ddyfeisio, pan oedd yn Llefar- vydd, am gymeryd ei olwg yn hvtrach na'i glyw i benderfynu presenoldeb gallrif yn Nhy y Cynrychiolwyr; ond y mae y Ty presenol newydd fabwysiadu yr un rheol trwy bleidlais o 212 yn erbyn 47. Felly o hyn allan ni raid i ddyn ateb i'w enw er cael ei gyfrif; gall fod mor fud a physgodyn, ond cyfrifir ef os bydd yn bresenol. Buddugoliaeth fawr i REED oedd pasio y rheol hon.

MAE y weinyddiaeth Brydeinig wedi dyrc-hafu Syr CHARLES RUSSELL, y dad- leuydd a'r cyfreithwr enwog, i fod yn Arglwydd Feirniad yn yr Apel-lys, llys uchaf y Deyrnas Gyfunol, gyda sedd yn Nhy yr Arglwyddi. Cyfansoddir y llys hwn o bedwar o farnwyr, a'r rhai presen- 01 ydynt yr Arglwyddi WATSON, MAC- NAGHTEN, MORRIS a RUSSELL. Rhagflaen- ydd Syr CHARLES ar y fainc oedd y diw- eddar Arglwydd BOWEN. Derbynia yr Arglwyddi hyn $30,000 y flwyddyn o gyf- log. Gwyddel yw y barnydd newydd o enedigaeth a theimlad. Enillodd glod neillduol fel dadleuydd Prydeinig o flaen y Llys Cyflafareddol yn Paris yn achos Mor y Behring.

YN Coburg, Germani, priodwyd y Dywysoges VICTORIA, merch y Due Ed inburg, a Thywysog Hesse, gyda rhwysg- fawredd anghyffredin. Yr oedd yn bresenol y Frenines VICTORIA, yr Ymer- awdwr WILLIAM, etifedd coron Rwsia, a nifer o bobl fawr y byd hwn. Dywed- ir fod y ferch ieuanc yn bob peth ellid ddymuno, o ran prydferthwch corff a meddwl, ond meiddiwn ddweyd fod llawer merch Gymreig a briodwyd mewn becwn coch wedi byw yn dded- wyddach nag y bydd hi byw.

TEIMLA yr Americanwr sydd yn cadw ei lygad ar symudiadau ein llynges, yn falch iawn o'r wiblong ddur New York, y gadarnaf a'r gyflymaf o'i dosbarth yn y byd meddir. Anfonwyd hi i Rio, ac ar y ffordd yno, gwnaed prawf ar ei gynaua'i pheirianau, a chafwyd amryw o honynt yn druenus o ddiffygiol; y tyrau yn gwrthod troi er anelu y cyflegrau, a'r peirianau er cyflenwi y gynau a pheleni Yn methu gwneyd y gwaith. Costiodd y New York $3,000,000, a sicrheir ni ei bod yn werth yr arian, er cymaint fu yr aflerweh yn ei gwneuthuriad.

DYWEDAI Gwyddel mewn araeth ddi- weddar, ei fod yn ystyried pob un a an- wyd yn y Werddon yn Wyddel, a phob un a anwyd yn America yn Americanwr. Nid felly y credai yr hen frawd hwnw y gofynwyd iddo sut y gallai fod yn Wyddel ag yntau wedi ei eni yn Lloegr. Ei atebiad parod oedd: "A fyddwn i yn geffyl pe wedi fy ngeni mewn stabal." Yr oedd yr areithiwr, yn enwi nifer o Saeson a Normaniaid enwog, ac yn honi eu bod yn Wyddelod am eu bod wedi eu geni yn y Werddon; fel y byddwn ni y Cymry yn gwneyd gydag ambell JOHN JONES heb ddyferyn o waed Cymreig yn ei wythenau. Nid yw y, Cymry ar eu penau eu hunain yn y camwedd hwn o gryn lawer.

Y MAE hen air a ddywed, "Crafwch Ryddfrydwr, a daw Tori i'rgolwg;" a chymerwyd pleidlais yn Nhy y Cyffred- in, nos Wener, yn profi fod yr hen ddy- wediad yn cynwys tipyn o wirionedd. Cynygiodd A. C. MARTIN a chefnogodd Mr. LABOUCHERE roddi terfyn ar dalu £ 10,000 o flwydd-dal i Dywysog Saxe. Coburg Gotha fel y Due o Edinburg, am fod y boneddwr hwnw yn awr yn ben- aetli tramor, ac y gallai yn hawdd o reid- rwydd fod yn elyn i'w wlad enedigol. Dangoswyd fod ei Dywysogaeth newydd yn talu £ 30,000 y fiwyddyn iddo, a'i wraig yn derbyn blwydd dal o £ 15,000; a bernid y gallai fyw yn weddol gysurus ar £ 45,000 y flwyddyn. Pan gymerwyd pleidlais, dangoswyd fod 298 dros was- traffu arian y bobl, a dim ond 67 yn er byn.

NID yn y swyddfeydd newyddiadurol yn unig y bydd "d—1 y wasg" yn chware ei branciau poenus. Acliosodd y creadur diffaeth benbleth garw yn Washington, trwy newid gair yn y mesur er cario all- an benderfyniadau llys mor y Behring. Daeth y mesur i'r Senedd oddiwrth Mr. GRESHAM yn cynwys y geiriau: "Y tu fewn i'r dyfroedd tiriogaethol." Anfon- wyd ef i swyddfa argraffol y llywodraeth, ac argraffwyd copiau at wasanaeth y Seneddwyr, ond erbyn hyn yr oedd y "tu fewn" wedi myned yn "du allan," ac felly y pasiodd, heb dynu sylw neb o'r dynion llygadgraff sydd yn gofalu am ein buddion yn Washington. Bu raid pasio penderfyniad ffurfiol er cywiro y gwall argraffol? Yr oedd hyn yn waeth na gwneyd gwall mewn englyn, canys gallasai yn hawdd beri anghydfod rhwng dwy wlad.

TR YCHINEB DIACHOS. Rai blynyddau yn ol, rhwymebwyd rhai o siroedd deorllewinol Missouri er codi arian at adeiladu rheilffordd. Rhoddwyd y rhwymebau i'r cwmni oedd i adeiladu y ffordd, gwerthwyd hwy yn y farchnad gan y lladron anonest. ond nid yw y rheilffordd wedi ei hadeiladu eto. Pan ddaeth yr amser i dalu v rhwymebau gwrthododd barnwyr Sir St. Clair drethu y Sir er codi yr arian. Gorchymynodd llys uwch iddynt wneyd, ac am wrthod taflwyd hwy i garchar. fel yr hyubyswyd yn y DRYCH ar y pryd. Etholwyd olyn- wyr iddynt, a thaflwyd hwythau i gar- char am anufuddhau i orchymyn y llys. Y dydd o'r blaen, aeth un o'r carcharor- ion, y Barnydd LYONS, yn wallgof; y mae un arall, y Barnydd COPENHAVEN, yn marw mewn canlyniad i'w garchariad, ac y mae ei wraig a'i ferch wedi myned yn wallgof trwy ofid a phryder. Nid yw gofyn yr arian oddiwrth bobl St. Clair ond lladrad noeth niewn un ystyr, am fod hyny yn gofyn tal am yr hyn na dder- byniwyd; ond mewn ystyr arall y mae yn hollol gyfiawn, gan fod y bobl sydd yn dal y rhwymebau yn awr wedi talu am danynt ar sail ea hymddiried yn mhobl St. Clair. Y mae y cyfan yn cyf odi oddiar hygoeledd a gorawydd y bobl eu hunain yn y lie cyntaf; ac y maent yn yr un trybini a dyn fyddo wedi myned yn wystl dros gyfaill. Os yw yn gyfiawn gwneyd i un felly dalu, mae yn gyfiawn gwneyd i bobl St. Clair dalu. Dylai fod rhyw ffordd i gosbi y troseddwyr cyntaf; ond gan i'r trethdalwyr fod mor ffol a rhoi yr addewid heb seiliau digonol am gwblhad y gwaitb. dylent dalu fel dyn- ion, yn lie gadael i eraill ddyoddef o her- wydd eu ffolineb hwy.

ELWA AR DDRYGIONI. Yn y tri mis cyntaf y bu cyfraith wir- odol newydd South Carolina mewn gweithrediad, enillodd y Dalaeth $40,000 o elw ar y fasnach, gan mai hi yn unig oedd yn gwerthu diod feddwol yn gyf- reithlon o fewn ei therfynau. Dywed un o'n papyrau dyddiol wrth gyfeirio at y ffaith, 'fod South Carolina nid yn unig wedi gwneyd arian ar y fasnach, ond hefyd wedi enill y nodedigrwydd o fod yr unig Dalaeth yn yr Undeb sydd yn elwa ar ddrygioni ei thrigolion." Ni wyddom i sicrwydd beth fu effaith y gyfraith newydd ar feddwdod yn y Dal- aeth, er i ni weled yn ddiweddar hysbys- iad fod y drwg wedi lleihau; ond beth bynag am effaith y gyfraith, camgyhudd- iad yn erbyn South Carolina yw dweyd mai hi yw yr unig Dalaeth yn yr Undeb sydd yn "elwa ar ddrygioni ei thrigol ion." Mae y Talaethau sydd yn trwv- ddedu eraill i werthu gwirodydd, yn elwa ar y fasnach mor wirioneddol a'r hon sydd yn eu gwerthu yn uniongyrchol. Boed dda, boed ddrwg, nid yw South Carolina fwy yn y camwedd na'r holl Dalaethau eraill, oddieithr y rhai gwa- harddol. Chware teg i bawb.

YSG ARIADA U. Y mae America yn enwog am lawer o bethau, ond nid am ddim yn fwy nag am amlder ei hysgariadau, a'r rhwyddineb a'r hwn y'u caniateir. Dengys ystadegau fod ysgariadau ein gwlad yn fwy na 25,- 000 y flwyddyn, ac yn cyflym gynyddu. Yn y Werddon, ni chymer ond un ysgar- iad y flwyddyn le am bob 10,000 o briod- asau; yn Ffrainc caniateir ar gyfartaledd 10, yn Lloegr a Chymru 13, yn Rwsia 14, yn Itali 28, yn Awstralia 41, yn Belgium 54, ac yn Prwsia 148. Nid yw hyn yn profi fod pobl America yn fwy anfoesol na phobl gwledydd eraill, yn gymaint ag y profa ddibrisdod yr ystad briodasol, a chynydd penrhyddid, neu yr anfoddlon- rwydd i fyw dan rwymedigaeth i un ar- all. Y mae wedi ei brofi cyn hyn fod personau a fethant gydfyw yn gytun, yn cyduno i droseddu, neu i fyned dan yr etiw o droseddu, er mwyn dyfod o fewn gofynion y gyfraith ysgarol. Bu amter na "byddai ysgariad mewn un Dalaeth yn cael ei gydnabod mewn Talaeth arall, ond gwneir hyny yn lied gyffredin yn awr. Dylai y llywodraeth gyffredinol gymeryd y mater pwysig hwn mewn llaw, apliasio cyfreithiau unffurf i'r holl Dalaethau.

BYDDINOEDD SEFYDLOG. Ychydig fisoedd yn ol, yr oedd Ewrop ar ddibyn dyfnder diphwys rhyfel, a'r ysgrifenwyr yn ein sicrhau y byddai teyrnasoedd yr hen fyd yn fuan yn gaf aelyd yn ngyddfau eu gilydd mewn cra- fanc angeuol. Erbyn heddyw, y mae sicrwydd eu bod oil wedi syrthio mewn cariad a'u gilydd, ac yn barod i gofleidio y naill y llall. Dygwyd y gwledydd, neu benaethiaid y gwledydd, i'r cyflwr hapus hwn o serchogrwydd, meddir, gan y Dywysoges MARIE, chwaer Ymerawdwr Rwsia, modryb Ymerawdwr Germani, a merch yn nghyfraith Brenines Prydain ac Ymerodres India, gwraig y Due o Edinburgh a Thywysoges. Saxe Coburg Gotha. Os ydyw y foneddiges wedi gwneyd yr oil a briodolir iddi, teilynga glod dauddyblyg; ond ofnwn na thelir llawer o sylw iddi hi na neb arall pan gynyrfir nwydau neu yr enynir gwanc cenedloedd, canys y cenedloedd yn hyt- rach na'r penaethiaid sydd yn myned i ryfel yn y blynyddoedd hyn. Er cymaint o unbenaetli yw Ymerawdwr Rwsia, y mae gallu sydd uwch nag ef yn nglyn a chyhoeddi rhyfel. Y mae tynged a thra- ddodiadau Rwsia yn ei gwtbio tua Con stantinople; a phan wel gyfle i nesu at lanau y Bosphorus, ni luddir hi gan du- eddiadau heddychol yr Ymerawdwr.

r GWAHANIAETH. Yn ddiweddar bu Gwyddel hyawdl yn areithio ar hanes y Werddon. Er i ym drech neillduol gael ei wneyd i roddi hys- bysrwydd am yr araeth, ac er na thra- ddodwyd araeth ar destyn cyffelyb yn y ddinas er ys blynyddau, ni ddaeth ond rhyw bum cant yn nghyd allan o ddeg neu bymtheg mil o boblogaeth Wyddel- ig. Nid oedd hyny nac ymanac acw yn- ddo ei hun; ond i Gymro yr oedd y cyfar- fod yn rhywbeth "rhwng difrif a chware." Yr oedd yr areithydd yn hy- awdl, dawn Wyddelig naturiol; yn ei ad- roddiad o ffeithiau hanesiol, yr oedd mor deg ag y gallesid dysgwyl i Wyddel fod dan yr amgylchiadau; fflangellodd y Saeson a ffrewyllau llvmion ei watwareg; canmolodd y cymeriad Gwyddelig hyd y cymylau, fel yr oedd yn briodol; ond ychydig iawn o frwdfrydedd enynodd yn y gynulleidfa. Ymddangosai y cyfan fel gwawdiaetli ysmala: gwladgarwch Gwyddelig mewn gwisg Seisnig. yn ym ddangos mor afrosgo ag yr ymddangosai DAFYDD yn atfogaeth SAUL. Ni arbed- odd arabedd finiog y daiiithydd y cymer- iad Seisnig o ddechreu ei araeth hyd ei diwedd, ond gwnaeth hyny yn iaith y Saeson eu hunain. Datganwyd caneuon ac alawon Gwyddelig—yn yr iaith Saes- neg; a'r gan genedlaethol oreu a ddatgan- wyd oedd eiddo THOMAS DAVIS, bardd a yinffrostiai yn ei waedoliaeth Cymreig. Yn ol yr ystadegau diweddaraf, y mae agos iawn gynifer o Wyddelod yn y Werddon yn siarad Gwyddelaeg, ag sydd o Gymry yn Nghymru yn siarad Cym raeg; ond mawr yw y gwahaniaeth rhyngddynt. Tra mae yr iaith Gymraeg yn fywiog a'i llenyddiaeth yn flodeuog. y mae y Wyddelaeg yn lenyddol farw; er fod y Gwyddelod bron a moedro'r byd gyda'u twrw am genedlaetholdeb am ganrif gyfan bellach. Mae yn amlwg fod cenedlaetholdeb Gymreig a chenedl- aetholdeb Wyddelig, yn ddau beth pur wahanol; y naill fel yr afon ddofn a'r llall fel y ffrwd fas; y naill oddi mewn a'r llall oddi allan. Y mae llawer o ath- roniaeth yn yr atebiad a roddwyd gan Wyddel i gyfaill a ofynodd paham yr oedd y Gwyddelod mor hoff o ymryson ac ymladd. "Y mae gan bob cenedl," meddai, "ryw ddull o ymddifyru; a di- fyrwch ein pobl ni yw ymyson.

I- DREF A'R WLAD. Hen ddywediad yw mai "yn mhob gwlad y megir glew," ond dywedir yn ami yn yr oes hon mai "yn y wlad y meg- ir glew," gan awgrymu nad yw awyr- gylch y dref fawr a'r ddinas yn fanteisiol i gynyrchu dynion a merched glew; ond erbyn chwilio i'r pwnc, gwelwyd mai dy- wediad unochrog ydyw. Mewn gwirion- edd y mae llu mawr o ddynion enwog wedi eu magu yn y dinasoedd, er nad yd- ynt mor luosog a'r rhai a anwyd ac a fag- wyd yn y wlad. Beth bynag am hyny, y mae syniad cryf fod gan ddyn neu ddynes well mantais i enill arian, yn gys- tal a phethau eraill, yn y ddinas nag yn y wlad; ac y mae hyny yn arwain llawer o bobl i symud o'r wlad i'r ddinas. Hwn yw un o'n peryglon ni yn y wlad yma; a theimlir oddiwrth yr un tueddiad yn yr Hen Wlad. Tyrir i'r dinasoedd yno fel yma, am fod y cyflogau yn uwch ac am fod y manteision cymdeithasol yn well. Hyderir y bydd i fesur y Cyngor- au Plwyfol wrthweithio y tueddiad hwn i ryw raddau, trwy wneyd y llafurwr yn y wlad yn ymwybodol ei fod yn rhan o'r gymdeithas y mae yn byw ynddi, a bod ganddo lais yn yr hyn sydd yn myned yn mlaen; ac yn enwedig drwy y fantais roddir iddo i wrteithio darn o dir hyd at bedair erw, os bydd yn dewis hyny, ar nelerau rhesymol, heb ymddibynu yn hollol ar lafurio i bobl eraill. Hyderwn na siomir gobeithion ein cydwladwyr.

TRETHU DOSBARTH. Un o'r prif resymau a ddygir yn erbyn y dreth ar incwm yw ei bod yn gosod y baich o dalu costau y llywodraeth ar un dosbarth o bobl, pan y dylai pawb dalu yn gyfartal. Nid yw yr ymresymiad yn deg. gan mai golud ac nid personau a drethir. Os yw y golud hwn yn eiddo dosbarth, nid ar y llywodraeth y mae y bai; rhaid iddi hi drethu y cyfoeth pa le bynag y mae. Nid yw yr egwyddor ych- waith yn newydd. Y mae un teulu, dy- weder, wedi prynu ty a thalu ychydig arno; y mae teulu arall yn dewis byw mewn ty ardrethol. Telir treth gan y naill deulu, tra y ca y llall fyned yn ddi- dreth. Mewn ystyr y mae perchenogion y ddau dy yn ffurfio dosbarth o dirfedd- ianwyr, ond ni chyhuddir y llywodraeth o drethu dosbarth pan yn trethu tai, er eu bod yn gwneyd hyny mor wirioneddol a phan yn trethu incwm. Gelwir y dreth ar incwm hefyd yn dreth er atal pobl i ymgyfoethogi, ac er rhoi gwobr am afradlonedd. Os yw y gosodiad hwn yn safadwy, gellir ei ddef- nyddio yn erbyn pob treth. Mae trethu enillion corfforiaethau, yn tueddu i ddi- galoni pobl rhag ymgymeryd ag antur- iaetliau masnachol; y mae trethu fferm yn rheswm dros i ddyn beidio prynu tir; ond nid yw pethau yn gweithio felly yn ymarferol. Weithiau trethir pethau yn bwrpasol i ddifodiant; ond nid treth ddi- fodol yw y dreth ar bob incwm o dros bedair mil o ddoler i y flwyddyn.

r SENEDDWR MORGAN. JOHN T. MORGAN, yn ddiddadl, yw un or dynion galluocaf yn y Senedd; ac nid yn unig y mae yn alluog ond yn annibyn- 01 a didderbynwyneb; ac y mae pob peth a ddywed y Seneddwr o Alabama yn der- byn sylw gwleidyddwyr. Yn ddiweddar anfonwyd at Mr. MORGAN i ofyn ei farn gyda golwg ar y priodoldeb i gYlladIedd Ddemocrataidd Alabama gymeradwyo gweinyddiaeth CLEVELAND. Mewn ateb- iad, dywed Mr. MORGAN nad oes a fyno cynadleddau Talaethol a materion Cyf- lywodraethol, oddieithr ar adegau neill- duol o bwysig. Nid oes angen, medd Mr. MORGAN, i gynadledd Alabama ddweyd dim am arian, gan fod yr Arlywydd ac Ysgrifenydd y Trysorlys wedi rhoi ar ddeall na chymeradwyir yr un mesur er adfer arian gwyn i'w safle briodol fel arian cylchredol. Condemnia y Seneddwr Mr. CLEVELAND a Mr. CARLISLE yn erwin am eu hymddygiadau at y metel gwyn. Dy- wed nad yw yn cymeradwyo rhoi allan rwymebau er prynu aur i'r cyfnewidwyr hapchwareu ag ef. Yn ddigon naturiol, fel Deheuwr, nid yw Mr. MORGAN yn cymeradwyo gwaith y weinyddiaeth yn anfon dyn du i gynrychioli y Talaethau Unedig yn Bolivia. Y mae y boneddwr yn chwerw wrth y dreth ar fanciau Tal- aethol a dywed ei fod yn barod i wneyd unrhyw beth braidd er tynu ymaith y gwarthnod hwn a ^oddwyd ar dalcen Alabama o herwydd ei hymdrech af lwyddianus i enill ei hiawnderau dan y cyfansoddiad. Mae yn amI wg na ellir cyfrif y Seneddwr MORGAN yn mhlith pec-haduriaid edifeiriol y gwrthryfel diw- eddar.

RHAGRITH A RHAGRITHWYR. Cylioeddir y Cambrian News yn nhref brydferth Aberystwyth, ac y mae yn un or cyhoeddiadau mwyaf darllenadwy yn Nghymru, os bydd y darllenydd yn gallu peidio cymeryd pethau yn rhy ddifrifol. Dywedir fod golygydd a pherchenog y papyr yn un o'r dynion mwyaf caredig yn Ngheredigion, ac na allai neb ddych- yinygu fod cymaint o fel yn ei galon wrth y gwinegr sydd yn dyfod o'i bin ysgrifenu. Y mae dynion felly i'w cael; dynion a chymaiut o felusder yn eu teim- ladau, nad ydynt yn ymwybodol o'r sur- ni yn eu geiriau ysgrifenedig, fel pe byddai yr inc a ddefnyddiant wedi egru. Cymerodd golygydd galluog y News dros golofn o'i bapyr yn ddiweddar er profi fod Cymru mor llawn o ragrith ag yw cwch gwenyn o fel. Mae y bobl mewn swyddi yn rhagrithio er mwyn eu cadw, a'r bobl allan o swyddi yn rhagrithio er mwyn eu henill; y bobl sydd yn myn- ychu y capel yn rhagrithio, a'r bobl sydd yn aros allan yn rhagrithio: nid yw y cyfoethogion ond haid o ragrithwyr, ac nid yw y tlodion ddim gwell. Prif waith gwleidyddwyr Cymru yw twyllo eu gil- ydd, a pbrif waith y crefyddwyr yw twyllo yr Hollalluog. Y mae rhagrith yn gorwedd yn darth afiach ar y dyffryn- oedd, ac yn fantell ddu fudr ar y myn- yddoedd. Gyda rhagrith mor gyffredin- ol, mae yn syn na ddywedai y JEREMIAH hwn fod y ceiliogod yn rhagrithio pan yn canu, yr ieir pan yn clewcian, y buchod pan yn brefu, y teirw pan yn rhuo, yr adar pan yn canu, a'r cwn pan yn eyf- arth. Ond y mae un adeilad na feiddia rhagrith fyned iddo, a'r lie hwnw yw swyddfa y Cambrian News; gwyn fyd y rhai a driganko dan ei fagwyrydd. ac a lochesant yn ei ystafelloedd. Diau fod gormod o ragrith a thwyll a gorthrymder ac afiechyd a thlodi yn y byd; ond, ryw- fodd. yr ydym oil yn bur hwyrfrydig i fyned o'u canol; a phe gwypem yr hyn a ddylem wybod, efallai nad yw pethau mor ddrwg ag y tybiwn; a bod anwybod aeth yn gyfrifol am lawer o'n hanned- 'wyddweh.

DYNION A' (T DALIADAU. Pan yn darllen Hanes y Talaethau Un- edig gan BANCROFT, bydd un yn gorfod synu fod yr awdwr mor dyner wrth ffael- eddau y cyfnodau yr ysgrifena am dan ynt. Cymer drafferth neillduol i esgus- odi os nad i gyfiawnhau creulonderau barbaraidd erledigaeth swyngyfareddol Salem a rhanau eraill o Loegr Newydd. I gyfrif am ddyn dysgedig a goleuedig yn gwneyd hyn, dywedir mai ei amcan yw desgrifio pethau fel yr ymddangosent i bobl yr oes yr ysgrifenai am dani. Y farn gyffredin yw mai gwaith hanesydd ,y yw rhoi ffeithiau fel yr oeddent, nid fel yr ymddangosent i'r rhai oedd yn eu creu. Ond beth bynag am hyny, gwelir yr un egwyddor yn yr areithiau a draddodir yn ein Senedd ar y tariff a'r dreth ar incwm; ni ellir osgoi yr argyhoeddiad fod ein Seneddwyr yn edrych ar y pynciau pwys- ig hyn o safle leol. Er yn Ddemocrat o'r Democratiaid, y mae DAVID B. HILL yn gwrthwynebu y mesur yn ei gyfanswm, am mai hyny sydd boblogaidd yn Nhal- aeth New York ac yn y Dwyrain yn gyff- redinol. Mae yr un peth yn wir am SMITH, y Seneddwr newydd o New Jer- sey. Derbyniodd y ddau ganmoliaeth ddibrin papyrau Gwerinol y Dwyrain. Yr oedd y boneddwr o New York yn lleidr yn eu golwg flwyddyn yn ol: mae yn sant yn awr, er nad yw wedi newid dim, ond yn unig wedi gwrthwynebu mesur sydd yn gas ganddynt. Cymerer y wlad drwyddi. a gwelir fod y mesur yn derbyn cefnogaeth neu wrthwynebiad yn ol fel y tybir yr effeithia ar y rhan o'r wlad a gynrychiolir gan y gwahanol Sen. eddwyr. Gwlad eang yw America, gyda gwahaniaeth dirfawr yn adnoddau ac angeurheidiau y gwahanol ranbarthau, a'r peth mawr yw cael hyd i'r hyn fydd er lies y wlad yn gyffredinol, heb wneyd cam ag un rhan neillduol. Ond fel BAN- CROFT yn dychymygu ei fod yn byw yn yr oes yr ysgrifenai am dani. y mae ein cynrychiolwyr yn methu ymryddhau oddiwrth ragfarnau a dymuniadau y Talaethau y maent yn byw ynddynt. Y maent yn onest; ond y mae angen deall a gwybodaeth. yn gystal a gonestrwydd, yn y byd hwn.

GWLADGARWCH. Mae y Count TOLSTOI, y Rwsiad enwog, wedi galw sylw yn ddiweddar at y pwnc o wladgarwch yn ei agwedd foesol, trwy haeru a dadlu fod gwladgarwch yn grces i egwyddorioll Cristionogaeth, ac yn drosedd ar ddeddfau Duw. Ei ymres- ymiad yw mai ein dyledswydd, yn ol yr efengvl, yw caru pawb a phob gwlad yn gyfartal; nad yw yn rhesymol gwneyd damwain yn ddeddf a rheol bywyd. Damwain hollol annibynol ar ei ewyllys bersonol, yw i ddyn gael ei eni yn Nhym ru, America, India. Gwlad yr la, neu un rhyw wlad arall; ac nid yw dan rwymau i garu y naill mwy na'r llall. Mae yn debyg na ysgrifenwyd dim gwell ar hyn na chan S. R., ac o'r braidd na ellir clyw- ed tana ei galon Gymroaidd yn clecian pan y tynai linynau gwladgarwch o'i fynwes er gwneyd mwy o le i'w ddyn- garweb. Pe buasai gwladgarwch yn egwyddor bechadurus, ni fuasai y Creawdwr wedi ei gwneyd yn rhan o'n natur; ac nid yw gwladgarwch ond dyngarwch o fewn cylch gwlad. Yr un egwyddor sydd yn peri i ddyn garu ei deulu ag sydd yn peri iddo garu ei wlad; ond fel y bydd y cylch yn eangu, bydd ei gryin gweithredol yn lleihau. Ar derfyn un cylch y mae cylch arall yn dechreu: fel nad yw gwladgar weh ond dyngarweh gyda chanolbwynt gwahanol. Rhoddir gofal gwlad i'w thrigolion; ac yn gyffredin bydd hyny yn ddigon o waith iddynt; felly y gwneir gyda gwledydd eraill. Dyngarweh heb wladgarwch fydclai troi gardd yn borfa, a phob anifail at ei ryddid i'w mathru a'i hysbeilio. Mochyn yw mochyn yn y cwt ac yn yr ardd. a thyrchu a wna lie bynag y byddo: am hyny, os am -ardd drefnus a ffrwytlilon, rhaid cadw y moch a'r ieir a'r gwyddau a'r buchod allan o honi, trwy osod clawdd o'i hamgylch. Hyn yw gwladgarwch. Nid yw na Christion- ogaeth na synwyr yn gofyn i ni garu na gofalu am wledydd eraill ar draul esgeul uso ein gwlad ein hunain, mwy nag y caniata i ni niweidio gwledydd eraill er mantais i'n gwlad ein hunain. Nid yn hawdd y gellir gwella trefn natur.

—Cvnelir Cymanfa Bedyddwyr Cym- reig Ohio a Gorllewinbarth Penna., j n Sharon, Pa — y gynadledd i 10 o'r gloch ddydd Sadwrn, Mai 26, 1894. Dysgwylir i'r gweinidogion a'r cenadon 011 fod yno yn brydlon, ac os bydd rhal eo-iwysi ddim yn anfon cenadon bydded iddynt anfon eu hystadegau I mi cyn Mai 20.—D. J. Nicholas, Ysg., Youngstown, Ohio.

DYWEDIR fod mesur y tenantiaid di- feddianedig, a gyflwynwyd yn Nhy y Cyffredin gan Mr. MORLEY, wedi disgyn fel "gwrthban gwlyb" ar y blaid Rydd- frydol, tra yn edrych fel cadach coch o flaen y Toriaid. Mae y naill blaid yn rhuo fel teirw Basan wrth edrych arno, a'r lleill yn ias-rynu o dano; a'r Gwydd- elod eu hunain yn edrych arnynt yn holl- ol ddifater, heb hidio blewyn pa un o'r ddwyblaid "aiff a hi." Proffwydir na ddaw y mesur byth i bleidlais.

NODION PERSOXOL. DYWED Gwalia fod "y Parch. CYXWYD THOMAS, Caerdydd. wedi derbyn gwa- hoddiad eto i fugeilio eglwys yn Wiscon- sin." Beth yw ei henw? MAE y Parch. D. WEEKS a'i deulu wedi cefnu ar Norden, Nebraska. ae arosant am beth amser yn Ashland, Pa. BYDD y Parch. JOHN THOMAS (loan Anna), yn ymadael o Mohelumne Hill, California, ddiwedd y mis hwn. COFNODIR marwolaeth y Parch.' HEXRY REES, Penuel, Caergwrle, yn 90 mlwydd oed. Efe oedd y gweinidog Annibynol hynaf yn Nghymru. CYNALIWYD cyfarfod arbenig o aelod- au eglwys Annibynol Lower Clapton, Llundain, i ystyried ymddiswyddiad y Parch. PEDR WILLIAMS, fel eu bugail. Cymerwyd y bleidlais trwy y tugel, gyd- c a'r canlyniad nad oedd dim ond 21 yn anghytuno a'r cynygiad, ac wedi i'r can- lyniad gael ei gyfleu i Mr. Williams, cyd- syniodd i ail afael yn ei ddyledswyddau ddechreu Mai. OFXIR y gwna ymweliad TYWYSOG a THYWYSOGES Cymru fwy o ddrwg nag o les i'r Eisteddfod Genedlaethol yn Nghaernarfon. Bydd yr ymwelwyr breninol yn troi i mewn i gyfarfod yr Eisteddfod ddydd Mercher; ac ofnir y bydd iddynt ddydd Iau a dydd Gwener dynu pobl i rywle arall. HYSBYSIR fod SAMUEL EVANS, gynt o Swyddfa yr Herald. Caernarfon, wedi ei benodi yn un o gyfarwyddwyr Cwmni Tybaco yr Ymerodraeth Dyrcaidd gyda chyflog o$10,000, a rhan o'r elw. DYWED y Morning i farwolaeth Mr. HAYDN PARRY gael ei achosi yn benaf gan ei siomedigaeth chwerw yn nghylch "Miami," y chwareugerdd a ddygodd allan yr hydref diweddaf, yn Chwareudy y Princess, a'r hon a ataliwyd ar ddiw- edd wythnos. MAE y masnachwr tra adnabyddus W. J. GRIFFITH, wedi dychwelyd i gartrefu yn Boston, Mass., ar ol bod mewn cya- ylltiad a'r Dayton Autographic Register Co. yn Baltimore am tua dwy flynedd. T. H. JOXES (Odnant), etholwyd yn llywydd Bwrdd Ysgol Lima. Ohio, y dydd or blaen. DARLITHIAI ein goruchwyliwr WILLIAM E. EVANS, Milwaukee, Wis., yn Salem a Bethel, capeli Long Creek, Iowa. yr wythnos ddiweddaf, ar y testyn "Tri o Enwogion y Methodistiaid." Ymwel Mr. Evans a sefydliauau Cymreig Iowa a Nebraska ar ran y DRYCH yr wythnosau dyfodol. Miss ROSINA DAVIES YX OHIO.—Sab- both. Ebrill 29, Gomer; Mai 1. Lima; 3, Cincinnati: 6 (Sul) Oak Hill: 8, Jackson; 9. Columbus: 10, Radnor; 13 (Sul) New- bur; 15. Akron: 1: Justus; 20 (Sul), Canal Dover: 22, Alliance; 24, Palmyra; 2j (Sul), Youngstown. C, Y PARCH. ABEL J. PARRY.—Wele gy. Z, hoeddiadau cyntaf y dyn rhagorol hwn: Mai 19—21, Cymanfa Minersville, Pa.; 24, Nanticoke; 25. Plymouth; 27. Provi- dence; 28, Olyphant; 29, Parson; 30, Edwardsdale; ,31, Pittston: Mehefin 1, Taylor: (Sul), Hyde Park. Hysbysir eto pa le y bydd Meh. 4, 5. Dydd Merch- er. y 6ed, bydd yn ymadael am Gymanfa y T. C., Utica, K. Y.. ac nid ywyn debyg y bydd yn alluog i ddychwelyd i Penna. -W. F. Davies, Providence, Pa. PRIFYSGOL CYMRU.—Yr oedd y Goron i udewis 13 o aelodau llys y Brifysgol Gymreig; mae yr oil o honynt ond dau wedi eu dewis. sef- Aelodau am oes-In Barnwr Yaughan Wil- liams. (2) Prifatliraw T. C. Edwards, Bala, (3) hel) ei nodi eto. Am bum mlynedd—f4) heb ei nodi; (5), Proff. John Rhvs. Rliydychain. Am bedair blynedd—t^ii) Mr. Lewis Morris: (~) Dr. Isambard Owen. Am dair bedair blynedd—( S) Arglwyddes Ver- ney: (9) Miss Elizabeth P. Hughes, y Coleg Hy- iforddiadol, Caergrawnt. Am ddwy flyiledd-(li)) Prifathraw Herber Evans: (11) Parch. G. Hartwell Jones; rheithor- dy Nutliill, Redhill. Am flwyddyn—(12) yr Anrhydeddus G. T Kenyon A. S.; (13) Mr. D. Brynmor Jones. A. S' TYSTEB Y PARCH. SEM PHILLIPS. Meddyliasom ar ein cychwyniad allan gyda'r dysteb y buasem wedi ei chau i fyny cyn hyn. ac wedi ei chyflwyno i Mr. Phillips, ond fe'n lluddiwyd oblegid cyf- yngder arianol yr amserau, a derbynias- om lawer o lythyrau yn dymuno arnom ohirio, ac felly y gwnaethom. Yn awr, yr ydym fel pwyllgor wedi dyfod i'r pen- iierfyniad i gau y llyfrau a'i dwyn i der- fyniad Mehefin 15, 1^94. Dymunwn ar bawb sydd yn bwriadu cyfranu wneyd hyny erbyn y dyddiad.—S. W. Reese, Trys.; W. B. Williams, Ysg. DODGEVILLE, WIS., Ebrill 20.—Yn nghofnodion y Cyfoill am Ebrill o'r Cyfarfod Dosbarth diweddaf yma, dylas- ai enw y Parch. O. R. MORRIS, Minne- apolis. fod gydag enwau y brodyr fu yn pregethu yn y cyfarfod. Yr oedd fod enw Mr. Morris mewn lie arall yn yr hanes. yn peri syndod i lawer yn ddiam- eu- fod gweinidog o safle mor uchel a pharclius, heb gymeryd rhan gyhoeddus yn v cyfarfod.-R. T. Parry, Ysg. JOHNSTOWN, PA., Ebrill 20.—Cynal- iwyd cyfarfodydd sefydliad y Parch. E. MONA JONES yn Johnstown, Pa., Ebrill 9. y gweinidogion cartrefol o bob enwad yn cymeryd rhan yn y gweithrediadau i raddau mwy neu lai, yn nghyda'r Parchn. D. E. Richards, Sharpsburg, Pa.. D. R. Davies, Pittsburg. Pa., ae R. C. Morgan, Johnstown, Pa., mewn modd neillduol ac uniongyrchol. Mae pethau yn ym- ddangos yn weddol ffafriol iddo ar ddech- reu ei weinidogaeth yma pan y cymerir pob peth i ystyriaeth: parhaed felly yw dymuniad-S. J. Price. GWYNFRYN EVANS A MORLAIS DAVIES. —Bydd y Parch. D. G. Evans o Treffor- est, am yr oil o fis mai yn Newburg, Ohio: yr ail Sul yn Mehefin. yn eglwys Dr. Edwards, Kingston, a'r trydydd Sul o'r un mis yn Audenried. Pa. Bydd y Parch. W. Morlais Davies. Sul, Mai 6, yn Plymouth; Sul, Mai 13, Plymouth Church, Scranton: Sul, Mai 20, Jermyn, a Sul, Mai 27, yn Audenried neu Shenan- doah. Y rhai fyddo am wasanaeth y ddau frawd yma yn mhellach. rhodder gwybod.—James IT-. Rees. DIWEDD GALARUS OWEN JOXES YN COL. RUSSELL GCLCH, COL., Ebrill 18.—Ar y 27ain o'r mis diweddaf, bu farw OWEN JOXES, yn 40 mlwydd oed o effeithiau y ddamwain a gyfarfu ddau fis yn flaenor- ol. Ganwyd ef yn v Valley o fewn ped- air milldir i Gaergybi, Sir Fon, G. C., lie mae ei dad a'i fam a dau o'i frodyr eto yn aros, ac un brawd yn y wlad hon. yr hwn a fu yn dyner a gofalus o hono trwy ei gystudd poenut*. Daeth yr ymadaw- edig i'r wlad hon bymtheg mlynedd yn ol, a bu yn aros amryw flynyddoedd yn nghylchoedd Wilkesbarre, Pa. Daeth i'r lie hwn bum mlynedd yn ol. ac ed- rychid arno fel dyn tawel a gonest, a pherchid ef gan ei holl gydnabod. Pryd-

1851-fY DRYCH-1894 Newyddiadur Cenedlaethol. CYHOEDDEDIG BOB DYDD IAU. Pris yn Mtaen Llaw $2.00 Pris i Gymru, tal yn mlaen llaw yn ddieithriad 2.50 .UNIO^B.-LV HYSBYSIADAU am Brisiau Rhesyrn- ol. Anfoner am ein Telerau. ANFONER ARIAN MEWS POST OF- FICE ORDER, POSTAL NOTE, REGISTERED LETTER, NEU MEWN DRAFT ARI'NEW YORK, TALADWY I'R PERCHENOG— THOMAS J. CRIFFITHS, DRYCH OFFICE, UTICA, N. Y. Western Department, CHICACO, ILL., 148 Monroe Street. JOHN EDWARDS, MANAGER. Ymenyn ar Gomisiwn. DAVID W. LEWIS & CO., 177& 179 CHAMBERS ST., NEW YORK. [Rhwng Washington a Greenwich Sts.] Ymenyn Newydd, Lloi wedi ei lladd. &c., ar werth ar Gomisiwn. Anfonir arian mor fuan agy gwerthir hwy. Gelwch gyda ni pan yn y dainas. D. W. LEWIS CO. R. EDWARDLBROOME, late Con- ductor of Penrhyn Male Choir (which visi- ted and took Second Prize at the World's Fair, Chicago), is prepared to accept engagements for Adjudicating at Eisteddfods, Conducting Festi- vals, Organ Recitals, &c. Terms on application. Address: Brockville, Ont., Canada. EIN GOIfKBWYR. "0 Chicago i New Mexico.Cyhoeddwn yn ein nesaf hanes ymweliad Miss M. G. Jones, Chicago, a'r Diriogaetli uchod a'i harosiad yno am dymor. Modulator, WEST PAWLET, VT.— Camgymer iad oedd yr liyn ymddangosodd yn y Cumbrian mai J. Q. Hughes oedd arweinydd yr Haydn Glee Club yn Eisteddfod Wilkesbarru. Yr ar- weinydd oedd J. Cromwell Jones; ac efe yw ar- weinydd presenol y cor.

RHODDWYD yn Westminster Abbey, Llundain, goflech fel gwarogaeth i'r gan- tores swynol JENNY LIND. Nid oes neb, mae yn debyg, yn teimlo y gwrthwyneb iad lleiaf i hyn.

TRADDODODD y Seneddwr MORInLL ar aeth ragorol ar y tariff yn y Senedd yr wythnos ddiweddaf. Mae y Seneddwr yn 84 oed, ond dywedir ei fod yn siarad mor groew ac yn ymddwyn mor sionc ag y byddai ddeugain mlynedd yn ol.

MAE Uchaflys South Carolina, dau yn erbyn cri, wedi penderfynu fod cyfraith wirodol y Dalaeth yn anghyfansoddiadol. Dywed TILLMAN y cymer yr achos i Uchaflys y Talaethau Unedig. Nid oes yr un dewin all ddyfalu beth fydd pen- derfyniad y llys hwnw ar y pwnc. AWGRYMIR yn awr y bydd i Arglwydd