Y Drych

Arch Noah. Trefn ddwytawl, nerawl I nofko-liyd ael Y dylit bu'n teltblo; A theulu'r ffydd yn nydd No. Yn wytb enald aeth yno. Optor, Gbl. JILUQIL

"4 au.. Yr Elm. fiatur ealg ywlr elra ter, syw,—bllyn Oar, helaeth, dlgyfryw; Sodedlg ganald ydyw— Ardeb lawn o burdeb yw. Polk Ga„ Ga. 0. T. DAVIES (Ouxan Machnoj, 4tn»

Catherine Elen, AlkWil blentyn Mr. Bobert Morris, Blatington, Pa. Anwylyd yw Oathrlne Elen,—'n agor El llygald gwlw ttawen; Di-au slrlol dwy seren, 0 arddi ffawd hardda'l phen. adington, Pa, IOAN MAOLOHA.

Y Tywydd Oer. Oer hollol a budr allan—ydyw'r bio Drywana nghorff egwan: Holaf, yn y gyflafan Am le teg yn yrnyl ttn. Dlnystr i fywyd anian—yw'r hln oer, Wna el waith yn tuan; Hyd celr ffrwyth EbrUl elrlan Oernl a rhew yw ein rhan. Bmgor, Pa, O. W. JOKES (Talywaenydd). 111 a

Y Gauaf. Yn inghol angAuol flwng aual,—harddweh Y werdd ddol a gollaf; Dan el awch teleldton hat Yn dylwyth gwywllyd welaf. Bbol nodau marwnadol-wna el wynt Drwy y wig ruddfanol; Ar el brig crlnedlg oeir 01 IN fawr ryddld Uolruddlol. OXNFFIAWYSON. ..au..

Dydd Diolchgtrwch, 1883. ty enald bendlthla yr Arglwydd, Mewn moltant dyrchata dy tef, Ao aned holl Israel 1 roddi Gogonlant a pharch lddo el; Ooronwyd y flwyddyn a llwyddlant, Dytrrynoedd orchuddlwyd ag yd, JIIn llwybran gan frasder ddlferant," Wa dyled gynydda o hyd. Am lyrdd o fendtthlon digymar, Er mwynlant a buddlant y byd, Dlolcbed trlgollon y ddaear Tn hylon o galon I gyd; Bendtthion ya llawn o drugaredd Tymorol, rbagcrol a gawn, A rhoddlon debeuiaw y Mawredd Ddylifant trwy haeddlant yr lawn. **M/tkm, Pa. CYNOHFABDD.

Gwladjrg DiOt. Tydi anwylaf ferch, Gwlaiiys dies, Yw gwrtbrych llawn fy eeroh, Gwladys dlos; H&e'th weddus ymarweddlad, A'th ddengar llwgar lygad. Yn brll atynla carlad, Gwladys dlos. Ti b?a'r galon hon. Gwladys dios, By's euro dan fy mron, Gwladys dlos; OI gwrando el churladau, Maent oil yn arwyddnodan boethder fy serchladau, w Gwladys dlos. A ydywlth galon di, Gwladys dlos, Yn euro fel t' un 1, Gwladys dls? Os ydyw, doed a ddelo, Gadawn hwynt 1 gyd-guro, 'Bwy'n slcr y gwnant gordlo, Gwladys dlos. OfcofB Bay, G. 0. GWYNEDDAWQ.

Serch-Odlau, O'r Kllmynaeg. 01 I' anwylyd deg, na wyddet Fel ma.e'm calon. ddydd a n08, Yn hiraethu am dy gwmnl Kelue dl, fy ngbarlad dlool 51 ddaw bila ar ly amrantau Unrhyw bwyrnos yn fy oes. Beb fm bron anadlu gweddl Am dy gadw rhag bob croes. Oyn dy wel'd nl obanfam eneth Dynailm benald ar el bol. Kao un wyryf y dymunwn Wasguln anwyl yn fy nghol; Ah I nlfl gwelals unrhyw wefus Ond yr elddot tidy ban, Yr ymdrechals am tynydyn Brofl'r mel odd' ar el min. Ifttt, fy ngbariad, 0 fy angel 1 Oysur ty modolaeth wyt;— Set fy mywyd yw dy gwmnt, Gwae sydd 1 mt lie na bwyt; Byw yn ddyddtol Irwyt, ty ngenetb, Hewn llawenydd yn dy sercb; Telmlo pleser pur, dlgymysg, Bydd mewn gwftr gymdeltbas mereh. Gwybod Ir ydwyf fod dy garlad Yn ddlrodres, glfta a phur,- tJwob ddenladau gwael hoedenaldd- Oryf a chywlr fel y dur; Oredat nas gall un enllibydd Bytb fy nwyn o'tb fynwes Ion, Ao nas medr un amhenaetb Leobn yn dy ffyddlog fron. G. TON HKBDEB.

ccy Llythyi all Amlen yn Ddu." I'r swyddfa lytbyrol yr aetbym Un diwrnod yn ddlgon di fraw, Gan dybled y dlcbon fod yno Byw newydd I'w estyn I'm llaw; Oanfydddls yn fuan fod yno Byw newydd galsrus 1 ml, wrth dderbyn o law y swyddoges Y llythyr a'l amlen yn ddu, 'Sol deall el ddytod o Gfmru, A gweled fy enw yn blaen, Mewn tetmlad pryderue agorals TT Itythyr wrth fyned yn mlaen; OesUieuais el ddarllen yn untont Ond colli fy ngolwg wnes 1, witb ddarllen y newydd a glndodd Y Uytbyr a'l amlen yn dda. "Dy dad a fu farw," mynegal, "Mae beddyw yn Isel el wedd, Yn mynwent y Bettws yn huno Yn dawel yn ngwaelo* y bedd; fam a adawya yn wertdw, Mae hyn yn wlrlonedd 1 tl," A dyna y newydd a gludodd Y liytbyr all amlen yn dda. Khedodd ry meddwl I Gymru, A chcflala yr amser a fu, Pan oedaym 01 gartref fel teula Yn dawel ar aeiwy J y ty; Ond bedldyw mae adgof o'r cyfan 'N dwyn gofld a galar 1 ml, Abynyo herwydd lm' dderbyn Y liytbyr a'1 amlen yn ddu, Wel, waeth 1 ml dewl na throto ( Desgrifio fy r.helmlad fel byn. Bwy'n deall ya eelur 'mod lnau Yn telthlo yn gyflym tua'r glyn; Mae pobpeth o'm bamgylch yn tystlo Mae marw yn fuan wnaf 1, Bydd rbywral yn anron y newydd Mewc llythyr a'l amlen yn ddu. ''mot, Pa, W. WATKTKS.

Yr Aelwyd. Aelwyd hoff, anwyled yw, All Eden dawel ydyw, Bho'f l hon y goraf air, A denol fRoWl dlaualr; 01 am led fu'm, aelwyd fad, N ya lonl mewn ymiynlsd wrtbi hi a'i brl, mae'm bron Yn eres ati'r awrbon, Blrlola gwres yr aelwyd, aethol anlanoi nwyd; ■a« ni'u glyd, mwyn a glan, A pwynol gyues aslan 5 Usoea net neu dangnef Duw Yn bod, yn oln byd anhuv, Ar aelwyd ddlgweryion, Bywlog lys, mae trlgle hon. Wedl lludded lie addas Oreu le dau awyr las, Y" yr aelwyd dra hylon 'all adfer brwydr bron; «bal anwjl a'u rblenl 'wynhant lee e) cachlea hi; El ther oleunl bl oedd Llnsern y tywyll oesoedd; Bl rana ddysg drwy'r elnloes Ao erloed mae yn gryd moes. Bbywlog wedd y wralg addlen, Yw slrlol des 'r aelwyd hen; A brwd wenau by qlr rhal dinam Enyna. wres yn mynwes mam; Tra'r tad fel rhyw ynad hedd- Eenafoi wr tangnefedd Y teula, I onest olwg. I hedd dry bob arwydd drwg. Ae er anog yr ensid I ardal hedd o'r du laid; El chor gelr a chywlr gan Yn llwyr enlll yr anlan, I addoll yn ddllys El uofcel Ion 'n el wych lys; .10 addas offrwm gweddl I lor ar el haUor bt, Wna'r tad, ben ottelrlad hon, Yn ngolwg ei anwyllon; Yno'n Ilwyr heb oernlllndd, Et wlwlon deulu nfadd, I ofsl dyfal Dafydd Gyflwyna nes d'wyna dydd. Heb son am bob sywdeb sydd, 'Bwy'n can ar hyn y cy wydd. Kingston, Pa. D. B. DAVIKS.

OYMRODORION YOUNGSTOWN. HANS8 Y GYMDEITHA8 oll SEFIDIIIAD—AMOAN OXNALIAD YB EISTEDDFOD OTMBODOBCII—IB AOHOS O'E GWBTHDABAWIAD A'B HBN BWXLL GOB, YOUNGSTOWN, 0., Bhag. 1.—Nid oes neb hyd ya hyn o du y Oymrodoziomwadi oeisio rhoddi eglurhad ar sahaB yr ymsaniad a'r anRoaiidwriaeth sydd yn mhlith Oymry Youngstown ar fater yr Eisteddfod, ao y mae y oyhoedd ya y rhanbarth hwn ya hawlio oael gwybod y gwir aehos o bono. Bydd i mi geislo olrhRin y mater i'w wraidd, gan nodi y ffeithiars orsyiltiedig ag ef o hyny hyd ya bresesol. Oynaliwyd Eisteddfod Nadolig 1881, ya Sbaron, Pià. Ya gynar yn y flwyddyn 1882, meddyiiodd amryw o Gymry parcDus eta. dinas am gyaai Eisteddfod Nadolig 1882. Y oyn Una oedd oaei tri o bob eglwys G; iareig a thri o'r tu allan i'r eglwysi, i ethol en cyn- ryohiolwyr, a'r pwyllgor i fod ya 12 mewn nifer, a'r elit, i ryw aobos teilwag, Ymddir- iedodd John B. Lodwick y gyfrinaoh i John M. Jones, gan nodi iddo fod y oyfarfod oyn- taf ar y nos Sadwrn oanlynol. Bhedodd John a'r newydd pwysig hwn i'r Gareg Wen, ao yn mhen denddydd, wele hysbystad yn yr Evening News, papyr dyddiol eia dinas, yn nodi fod pwyligor yr Eisteddfod yn oyf- arfod yn neuadd yr Iforiaid ar y nos Ian oanlynol. Oasgliad:—Gwelodd John M. a'i gyfeillion fod qobaith eu helw mewn perygl os ai Eisteddfod yr "aohos teilwag" yn mlaen, a rhaid oedd ei disodii. Yr oedd oyfarfodydd gweddi nndebol gau yr eglwysi ar y pryd; felly aeth nifer luosog o'r oyfar. fod gweddi, i gyfarfod y pwyllgor a gynelid nos Ian, a bu amser brwd a ohynhyrfas yno -u. blaid am gynryohiolaeth deg a ohyf- lawn o'r genedl. a'r elw i fyned at ryw ddy. ben daionns; a'r blaid arall am gwtogiad yn y gynrjohiolaeth ao elw poisonol. Bos. syddiaeth a orthrsohodd, a gwa dd y logell a glybawyd. Llwyddwyd i gyraedd yr amoaa hwn drwy rym y niesnr fod ugain dolar i gael ei datu gan bob person a ohwecyoaai aelodaeth yn y pwyllgor, yr hwn a leihawyd i ddeg dolar pan welwyd fod y nifer yn myned yn Hai; felly ffotfiwyd pwyllgor yn y diwedd o ddeddeg nea bedwa'ar-ddeg o bersonan,Febnasai gan J ohn M. lygad i weled athroniaeth gweithrediadau, baasai yn can- fod mai dymilo wir ddechreuad y diwedd, ao nid y gles hono a wezthwyd genjf fi i J. B, Lod- wick, ar yr hwa fater y cawn sylwl eto. Symbylodd hyn y beohgya a orthreohwyd yn y pwyllgor a soniasom i egui yohwaneg- ol. Yr oedd y "lefain yn y blawd" cym. deithasol yn gweithio yn ddirgelaidd a grymns erbyn hyn, a'r oanlyniad natariol ydoedd ffaxfiad oymdeithas lemyddol ( a el- wir yn awr y Oymrodorioa), ya mis Gorph- enaf, 1882. Yr oedd nn-ar-bymtheg yn y oyfarfod yn nghapel yr Anaibynwyr, y rhai a ddatganasant eu gwahanol farnau yn nghyloh y mudiad. Amrywient yn eu sya. iadau parthed iddo-rhai dros gymdeithas lenyddol a llyfrgeli yn unig; eraill am gya. ylltu ty ocflS neu ddirwestol yn nglyn a hi, So. Etholwyd D. T. Davies yn llywyddpro tern., a John M. Jones yn ysgtifenydd pro tem. Gwelaf fod John M. am wadu mai efe ydoedd ysgrifeaydd pro tern. y gymdeithas yn y oyfarfod a nodasom; hyn yn uaig a ddywedwa wrtho—os ydyw yn parhau yn ei haerllugrwydd,y bydd i'r Oymrodorion daln fee Ynad Heddwoh, os gall efe wneyd llw i'r perwyl hwnw o'i flien. Etholwyd pwyllgor yn yr un oyfarfod i dyau allan gyfansodd- iad a rheolau, ond gorweddodd pobpeth yn dawel a digyffro hyd fis Hydref, pan y rhoddwyd gwydd a gwanodd i bawb y perth- ynai iddyat i ymuno er adgyehwyn y gym- deithas, yr hyn a wnawd. Ceisiodd ysgrif- enydd y llinellau hyn ar John M. roddi ei bresenoldeb ar adgyohwyniad y gymdeithas yn yr Hydref; ond gomeddodd. Yr oedd y oyfaill yn llygadu yn awr ar Eisteddfod 1883. Yr oedd yn ddigon Uygadgraff i weled y buasai y Oymrodorion yn debyg fo gynal Eisteddfod yn 1883, a gwell oedd ganddo ef barhau gyda'r hen oruchwyliaeth er mwyn oael ei gyfran o'r pres. Aeth pethau yn mlaen yn dawel a hedd- yohol hyd dymor y Nadolig-y ffordd yn glir a dirwystr i'r pwyllgor wneyd eu Heis- teddfod yn llwyddianus, a phawb yn oyd- weithredu a hwy. Meddyliodd y Oymrodor- ion, a hyny yn ddigon rhesymol, y buaseat hwy yn gafaelyd yn yr Eisteddfod am 1883, fel oyfrwng manteisiol i gyraedd euhamoan, set oael llyfrgeli Oymreig j'a oydgenedl yn y ddinas, ao y bURsal y ffordd ya ddirwystr iddynt; felly hysbysasant hyny yn yr Even- ing.News am Bhag. 163g, ddeg niwrcoi oyn y Nadolig; oDd pan awd at Fanager yr Opera House, dywedodd ei fod wedirheata y neu- add horo i bwyllgor Eisteddfod y Nssdoiig am NadoUg 1883 hefyd, a'r un fath ydoedd gyda golwg ar yr Exoelsior Hall. Yr oedd y ddwy neuadd wedi en siorhau ganddyat am y Nadolig nesaf oyn i neb o'r Oymrodorion ofyn am yr un o honynt, ao eto y mae John M. mor ddiofal o hawliau'r gwirionedd fel y dywed fod Manager yr Opera House wedi dweyd wrth y delegation Oymrodorol, "ei fod yn rhoddi y oynyg oyntaf PI parti oedd gydag ef eisoes," Yn gyaar yn mis Ionawr, danfonodd y Oymrodorion wshoddiad ysgrifeaedig i'r ben bwyllgor (?) fel y'o gelwir, i ymuno a hwy, ond nl wnawd sylw o hyn o gwbl. Awd yn mhellaoh na hyn, er Roohel y gwaxth oysylltiedig a chynal dwy Eisteddfod mor agos i'w gilydd no yn yr ua ddiaas, a ohyn i un o'r rbagleni gael eu cyhoeddi yn y ae- wyddiaduron, oynvgiodd ysgrifenydd y llinellau hyn i John M. Jone yn ngorsaf rheilfibrdd y N. Y. P. & 0., y boasai y Cym. rodorion yn diddymn eu oymdeithas a rhoddi heibio y bwriad o gynal Eisteddfod, cs buaseat hwy fel pwyllgor yn ffurfio oym- deithas o'r un natar a ohynal Eisteddfod i amcan teilwag, ao y buasai y Oymrodorion yn ymuno a hwy. Ni wnai hyn y tro yoh- waith i John M. a'i glio haerllug, am y rhes- wm eglur nad oedd elw persosol i ddeilliaw I neb o honynt wrth gynal Eisteddfod o'r fath. Gwelir wrth hyn fod y Oymroiorion wedi oyflawni eu dyledswyddau yn yr aobos hwn, ao wedi oeisio gwastadhau petbau, a ohael dealldwriaeth ar fater y ddwy Eis, teddfod, end wedi methu yn eu hamoan. Yr oedd pethan wedi oymeryd yr agwedd yn awr o fossyddiaeth glioyddol o un to, a'r geittidl yn gynryohioledig mewJI. eymdeithas o'r tu arall. Arwyddair yr ymbonwyr bos- syddol hyn ydoedd, "Treoha treisied a'r gwaaaf gwaedded," tra arwyddair y Oymrod- oiion a'u Heisteddfod ydyw, Treoh gwlad nag arglwydd." Y symudiad nesaf ydoedd siorhau yr Ex oelsior Ha!! am y 241in o Ragfyv, sef y Linn 0113 y Nadolig. Nid oedd y oadnoaid dioh- eUgar wedi breuddwydio. y buasai y Oym rodorion yn oynal eu gwyl ar y Linn cyn y Nadolig, felly pan ddisgynodd y newydd ar en olustiau tarawyd hwy a syndod a braw. I broft dilysrwydd rbentiad yr Exselaicr Hall, wele y contracts: J. B.'LODWICK, Efq .Oity: Dear Sir—Mr. O'Keafe says you can have the Excelsior Hall on the atth of December next.- xoura, &c., Excelsior Building Association, Yowjstown, Jan. 9, '83. JNO. O'KEEFE, See, Gan ein bod am y neuadd yn enw y gym- deithas, oawsom un arall i'r perwyl hwnw: Feb. Ititb, 1883: This Is to certify that the Oym- rodorion Society have rented Excelsior Hall for Dec. 24, '88, for all day and nlght.-Excelelor Building Association, JNO. O'KEIFK, Sec, Yr ydym ya rhoddi yr uohod am fod John M. wedi bod yn taeru yn ystod y misoedd diweddai nad oedd genym neuadd, a'n bod yn twyllo y oyhoedd. Ar y 3/dd o Fawrth diweddaf, yr oedd Eisteddfod feohan leol y Bedyddwyr, i'w chynat yn yr Excelsior Hall. Pan awd i ed. ryoh os oedd y neuadd mewn trefa, boreu y trydydd, oawsom y newydd fod Mr. O. Keefe, wedi ymddiswyddo fel gorucbwyliwr y neu- add, a bjd dyn o'r enw Mr. Hansard yn ei Ie, yr hwn ni wyddai ddim fod yr hall wedi ei ohyflogi am y diwraod hwnw, nao yoh. waith gan y Oymrodorion am y 241in o Bag. fyr nesaf, oddiwrth y swyddog oedd o'i flaen Mr. O. Eeefe. Oymerodd oynllwya- wyr oonflgenilyd yr hen oruohwyliaeth fan- taia o anwybod&eth Mr. Hansard o'r ffaith fod Mr. 0. Keefe wedi rhentu y neuadd i'r Oymrodorioa am y 24ain o Ragfyr nesaf, a rhentasant y neuadd oddiwrtho ef Mr. Hansard, am y 24iin a'r 25ain a'r noson y trydydd o Fawrth. Pan hysbyswyd Mr. Hansard o'r smryfusadd, boreu y pumed o Fawrth, dywododd as wyddai ef ddim fod Mr. 0. Keefe wedi rhentu y neuadd i'r Oym- lodorioa am y 24«a, ao nas gallai wneuthur dim yn y busp-es 6yn cael gweled y oyfar- wyddwyr, a dywedodd y buasai ya eu galw ya agbyd, yr hyn a waawd ar nos LUll y 12!ed o Fawrth. Penderfynodd y oyfarwydd- wyr yn y oyfarfod hw. fod y neuadd i'r Oymrodorion am y 24am, ao i'r hen oruch. wyliaeth am y 25ain, ar yr amod fod pob paiti i dslu$30 ya mlaen llaw. Yn y eyf- amser dywedodd cyfreithiwr oyfeillgar in hachos wrthym am beidio blino na phetruso dim, mai nyai oedd ar hawl i'r neuadd, gan mai y parti eyntaf sydd yn rhentu bia'r blaenoriaeth yn ol y gyfraith; felly ni thal- wyd sylw i delorsa afresymol y cyfarwydd- wyr. Ar ol hyn oafodd yr Ismaeliaid bogus contract gan eu brodyr y cyfarwyddwyr Gwyddelig am y 245in a'r 25ain o Bagfyr, ao ar sail y contrad twyilodrus hwn y mae yr aroh-genflgenwr ao athrodwr John M. ya haeru a thaeru nad oes gan y Oymrodorion nenadd i gynsl en Heisteddfod! J Saif y mater fel hyn yn awr gyda golwg ar neuadd yr Excelsior. Gall y Oymrodorion siorhau y neuadd am y 24ain trwy y gyf- raitb, ond gaii y Philistiaid dienwaededig ar sail y bogus contract sydd gaaddynt, roddi injunction ar y neuadd boreu y 24dn i'w jcau aiian; end bydd raid iddynt roddi bond oj indemnity i'w brodyr o'r Yays Werdd, sef y oyfarwyddwyr am ryw swm o arian, fel os bydd y Oymrodorioa yn erlyn y oyfarwydd- wyr am golledion, y gallant syrthio yn ol sr y bond soniedig. Meddyliascm yn New- burgh, yohydig amser yn 01, pan yr oedd yr hen oruohwyliaeth a'r newydd wedi oydgyf- arfod, fod teimladau da a heddwoh perffiaith i fodoli rhwng y ddwy blaid o hyny allan, gaa fod y Gareg Wen yn dweyd ein bod yn y Oymrodorion yn gyetal pobl. so ya llawa mor gyfrifol a hwythau; ond Oob, ymddeag- ys fod y teimladau do a'r dsgrau orocoiii- aidd hyny o'n heiddynt wedi eu gadael ar ol taa ohymydogaeth Cleveland, so wedi Uithro ao ymgymysgu erbyn hyn a geirwon doaau I Llyn Erie, Sonieut y pryd hwnwyanghym- ydogaeth hyfryd Newburgh, ao yn nghlyw oyfeillion cariadus, y buasent yn setlo mater y neuadd yn dawel ao heddyohol wedi myu. ed gartref, heb fyned i'r draffeith a'r antur- iaeth gyfreatbiol, ond parhau yn ystyfnig a wna y pechaduiiaid anobeithiol hyn. Y symudiad nesaf ydoeud oeisio siorhau yr Opera Honse -aid yn llechwraidd fel y dywed John M., ond yn onest a pherffaith agored. Llwyddasom yn hyn ar y lOfed o Fedi. Dywedodd Mr. Keown, Manager yr Opera House, y gallem gael y neuadd hono am y 24jin, ao os oedd yr hen oruohwyliaeth yn anfoddlawn i hyny, y gallent hwy, yr hen, ganceUo eu hengagement, a dywedodd withym am fyned yn mlaen a hysbysu ein Heisteddfod yn yr Opera House, yr hyn a wnawd. Trwy rwy ddylanwad tu allan idd. ynt hwy eu hunain, (y fam gyffrodin yw, mair Mr. Ohaunoey Andrews, yr hwn sydd yn gadeirydd eu Heisteddfod)! newidiodd Mr. Keown ei feddwl, ao aeth yn ol ar ei air. Gosodfisom y mater o flaen Mr. Stombaugh, llywydd oyfarwyddwyr yr Opera House, a dangosasom y receipt oanlynol iddo: YOtiNGSTOWN, 0., Sep. 28th, 1883. To wohm it may concern r The Yonngstown Opera House has been rented to the Oymrodor. Ion Society for Dec. 24th, 1883.-S, W. MOKEOWN. Ar hya dywedodd y gallem eu herlyn hwy am ddamages ar sail hwnyna. Dywedasom wrtho nad oeddem yn ohwenyohu yn y mesur lleiaf gwneyd hyay, mai yr unig beth oedd. em am gael, oedd He manteisiol i gynal ein gwyl yn heddyohol. Dywedasom wrtho yr holl helynt parth yr Excelsior Hall, a dy. wedodd wrthym mewn atebiad y buasai ya siarad a Mr. MoKeown, am roddi yr Opera House am y 24 da i ai, os na roddai yr hen oruohwyliaeth yr Exoelsior i fyny i ni, gan mai nyai yn ol pob tebyg ydoedd wedi rhentu y neuadd hono gyntaf. Dyna adrodd- iad syml o'r holl ffeithiau oysylltiedig a'r mater hwn, os oes yna ryw heriad heb ateg- Ion i'w dal i fyny, gwahoddwn John M., neu arall i'w gwrthbrofl. Dywed John M. fod y Oymrodorion yn dweyd, "fod yn rhaid darostwng yr Hen Bwyllgor," "gosod eu traed ar yddfau y pwyllgor," "fod y Oymrodorion yn bender. fynol o ddarostwng y bobl hyny sydd mor anffodus a bed yn nglyn a'r hen sefydliad a gynelir bob Nadolig," &o. Brawddegau ydyw y rhai hvayna o greadagaith ymenydd tor. eithiog (?) John, ao y maent wedi eu hysgrif- enu i'r dyben o enyn oydymdeimlad. Dyl- asai ef yn anad neb fod yn berffaith ddystaw pan yn son am falais, dialgarwoh a ohenng. en ereill!! Onid "with y ffrwvth yradna- byddir y pren?' Pa beth ydyw nodwedd gweithrediadau John M,, ao yohydig o flaen- oriaid yr hen oruohwyliaeth yn ystod y deng mis diweddaf tuag at y Oymrodorion? Onid ydynt ya arogli yn frwmstanaidd o ran mal- ais a ehenngeB? Yr hyn sydd yn blino ysbryd John M. a'i glio ymhongar ydyw, fod y Oymrodorion yn benderfynol o Rfcal eu Heisteddfod. a bod eu rhagolygon yn addawol asn gyculliadlln- OSOR, gan fod cefnogaeth Oymry y cylchoedd yn myned y tro hwn i'r hyay sydd yn ymgais c-t dderobafu a liesoli eu oydgeaedl ya y ddinasl Na, an, John bacb, nid yw eia gobaithioa wedi esgya i fyay fel owmwl o fwg, ao nid yw egwyddoixon oyflawnder a moesoldeb y Oymrodorion wedi eu sathru dan draed-neb ond rhai sydd yn gydryw o ran aniaeawd ao ysbryd a John M. Jones a'i blaid fechan; ond fe siorheir llyfrgeli Gym. reig i Gymry y ddiaas, hwyr neu hwyrach. Gymry y Western Beset va a Gorllewin- barth Pa., pa un a bleidlwch-Eisteddfod y bobl hyny sydd yn llafurio dros llesiant a dyrehafiad meddyliol a ohymdeithasol eich oydgenedl, ynte Eisteddfod y bobl byny sydd yn marobogaeth y oyhoedd i'r dyben o roddi eich hariau ya eu ilogellau eu hunain gwladgarwoh y rhai nid a yn mhellaoh aa'u pooedan? Nid yw gwladgarwoh yn agos i'w calo., er eu bod yn haerllug ymhoni fod breintiau ein oenedl wrth eu galwad a'u hewyllfH hwy yn bolifcicaidd ao yn eistedd- fedoi! Gadawn y mater i chwi i'wbeader- fyau ar y 24dn a'r25«ln o Ragfyr DesBf! JCSEPH A UBBET (Cynval). YQungstown, Bhaofyr Itat. a

PBAWF YN MHOBMAN.—OI medds unrbyw berson llesg neu glaf yr amheuaeth lleiaf o alia ao effeithioldeb Hop Bitters i'w hiachau hwynt, gallant gael amgylohiadau yn union fel yr eiddyat eu hunaiD, ya eu cvmydog. aetbau eu hunsia, gyda phrawfdiamheuoly gellir yn hawdd eu hiaohau gyda choat fech- au-iteu gofynweh i'oh oyfleriwr neu ieddyg.

Credo y Dyn Hunanol. 0 cred fel 'rwy s oredu, dim mwy na dim llai, Y llsydd ya gywir, 'rwy'n berffaith ddifai; A rhaid i ti feddwl ya fwynaidd fel ft, Oyn denaf yn gyfaill twym galon i ti. Yr ydwyf yn gywir—'rwy'n gywir o hyd, Yn yagol fy mhroflad fe'i dyagais i gyd; Y ffordd i gywirdeb, I urddas a bri, Yw oredu mewn pobpeth i'r blewyn fel fl. 'Kwy'n barchus o'r Beibl a'i eiriau bob un, 'Bwy'n gwrthod pob 'sbonisd ond 'sboniad fy hUB; Fy safon y,r eglwys a'i gwersi di-ri', Os byddaat heb groesi fy safon coeth i. ï. boddi'r bo'r bobl yn eigion y lli, Am wrthod y badau ddarpavwyd gan i; Neu farw o newyn ao oerder yr hin, Am wrthod fy ssigiau, fy ngwisgoedd a'm gwin. Mil gwell i rai clwyfns. owynfanns eu ori, Fydd marw na gwrthod rhyw gyffyrgan i; A gwell i beohadnr fydd colli ei hun, Na gwrthod fy syniad a'm doniau fel dyn. Fair Eaven, F2. YB HEN SION.

"Cecraetli y Glanan." Mm. GOL: Mi fyddai i yn earn darlleil. dadl deg ar bwao dyddorol, llesol a hapus bob amser; end pan ddaw y dadleuwyr a materion personol i fewll-trafod oymeriad- au y naill a'r Hall, byddaf yn ffieiddio y oyf- ryw o birbell; ao yr wyf yn dra sior fy mod yn datg&n barn naw o bob deg o ddaillen- wyr y DBYOH. Yr wyf yn dra sior befyd 118 waa dyn o gymeriad dilychwin un ymgais i ddyaoethi anfosssu ei wrthwynebydd. Drwg genyf weled gohebiaethau mor bersonol o'r "Glanau" hyn yn awr a phryd arall-goheb- wyr yn ysgrifenu ar byneiau na wyddant eu hunain mewn gwirionedd ar ba beth ao am ba betbau y maent yn ysgrifenu-rhyv gio- io oigyddlyd, persoaol, hollol annheilwng o urddas y wasg. Byddai ya ieohyd i'n oym- ydcaaethau pe rhoddid atalfa ar georaeth oryddion Baoine, y rhai sydd yn peri i mi feddwl am ddywediad o eiddo fy hen dad- 'Am beidio rhoddi ooel ar ddim a ddywed oryddion," gan fod eu haddewidion a'u dy. wediadau mor gyfnewidiol a gwynt Nebras. ka. Yr eiddooh, FFLANGELLWB.

Heddwch Bellaeh. MBI.GOL.. Dysgwyliaf oyn y diwedda y flwyddyn hon, y bydd y twrw mawr am Jones, Llangollen, wedi darfod, ao y oaiff darllenwyr y DBYOB ryw bethau newydd dipyn haws eu llynou, at ddechreu y lIwydd. yn newydd, Oredaf mai ychydig y mae yr un o'r ddwy oobr yn hidio am gael allan wir gymeriad Ialaugollea-dim ond ouro yn y ddadl ydyw eu pnf bwno; ao mewn erthygl. au meithion dywedant lawer mwy nag a all- ant brofl. Dywedai un am Bees, Moelfre, ei fod wedi cynyg caa punt am adnod ar Fed- ydd Babanod, ao erbyn i Jones, Llangollen, ei gymeryd i fyny, nad oedd gan Bees gy. maiat a chan swllt i'w roddi. Dyna fwy nssr: a all y gwr hwnw broil. Yr oeddwn yn ad: nabod Mr. Bees, Moelfre, a bum yn ei stor lawer gwaith, ao yr oedd ganddo siop lawn, a byddai ei gymydogion yn arfer meddwl ei fod yn Iled dda o ran ei amgylohiadau; a ebredaf finau y gallasai godi can pant yn eithaf rhwydd pe buasai angen am danynt. HBN LANc o CAMBBIA.

Orian flamddcnol y Mwnwyr. MOT Got.: Y mae wedi bod ar fy mryd er ys yohydig amser bellaoh, ddanfon ambell lith i'r DBYOH mown dull ohatyddol, neu ymgomiadol, gan bydeiu y bydd ysgrifau o'r fath yn dderbynipl, gan o leiaf bum mil o'r dong mil ar hugain sydd yn darilen y papyr yn wythnosol, Nid ydyw ein hor- tau gweithio ni y glowyr yma ond megys o wyth i ddeg o oriau yn y dydd, a byddwn y gweddill o'r diwrnod yn ymgynull, weith. iau ar gonglau yr heolydd, bryd arall ar y melnoiau o flaen ein drysau; neu yn ein tai, os bfdd y tywydd yn anffafriol i fod allan. Dyna yw ein dull oyffredin at o fyw ya y parth yma o'r byd. Pa le bynag y oyfarfyddwn, mae yn fwy na thebyg y daw prif bynoiau y dydd o dan sylw, yn wladwriaethol, oymdelthasol a ohrefyddol. Y mae rhai o honom yn gwy. bod oryn lawer ar y gwahaaol bynoiau yna; eraill yn llai gwybodus, a'r Ileill yn gwybod ond y peth nesaf i ddim am yrun o honynt. Yn ein hysgrifau dylynol, ni wnawn geisio andwyo tudalenau y DRYCR gyda tbrin per- sonau yn lie pethau, er mwyn osgoi tynged y fasged, a ohondemniad y rhai mwyaf gwy- bodus a deallgar. Gobeithio y bydd ysgrif. au mown dull oyffredin, fel y rhai a amoenir ysgrifenu yn'ateb eu pwrpas; a obyda llaw, eofied y darllenydd mwyaf deallus mai aid yr ysgrifau mwyaf olasurol sydd yn ateb y dyben oreu bob amser. 01 aB, dull oyftred- in ddigon sydd gan Moody a Saakey o gario eu gwasanaeth yn mlaen; oDd ymaentya ateb eu dyben i'r dim. A mwy oyffredin byth yw dull y Salvation Army; etc y maent hwythau yn ateb eu dyben, as yn gwneyd cymaiat o ddaioni a phregethau ao areith- iau Henry Ward Beecher, neu Dr. Talmage. Ni ysgrifenaf ohwaith er mwyn ymffrost, gan y bydd Twm am gadw yn secret pwy ydyw rhyogddo ef a chwi yn y swyddfa. Oeisiwn hefyd fod mor gryno a phwrpasol ag y byddo modd, gan ddal ein Uygaid a'u olustiau yn lied egorod er dal yr oil a fedd- yliwn yn werth gwneyd sylw o honynt. Gyda hynyna o ragymadrodd, er mwy. i'r darllenydd ddeall rbyw gymaint o'm hamoan wrth ysgrifenu, terfynaf gan ddweyd y bydd ein llythyr oyntaf yn ym- drin ar y pwno o ymfudiaeth (emigration)- dyledswydd v dynion ieuaino i yzafudo yn hytraoh na bod yn Ngbvmru ar ffordd eu gilydd. TWM-TBI PBDWAB.

Saesneg Mewn Angladdan Cymrelg. MBI. GOL. Os nad ydym yn oamsynied yn fawr, gallwa ddweyd fod dau syniad penod- ol yn y byd Oymreig gyd golwg ar bregethu Saesneg mewn angladdau Cymreig; ao efsll- ai fod dosbarth arall nad ydynt yn cael eu hafloayddu gan unrhyw syniad penodol- teimlaat ya galoacg, nen yn gwbl dditater, Y mae un dosbarth yn teimlo yn gryf y dyl. ai pob gwasanaeth aagtaddol sydd yn dal rhyw berthyaas deuluaidd a hwy, gael ei gario ya mlaen mown rhan, os nad yn gwbl yn yr iaith Saesoaaeg. Wrth geisio olrhain y syniad yma i'w wraidd, yr ydym bron bob amser yn oael ei fod yn tyau ei north bron yn gwbl o dip- yn o hunanoldeb a balchder pleatyaaidd— teimlir fod safle yr ymadawedig a'i gysyllt- iadau teuluaidd y fath fel ag y dylai dyau pob oeaedl yn. y cylchoedd y preswylia i'w angladd, ao y dylid darparu y gwasanaeth aagladdol yn gwbl ar gyfer yr elfen estronol yn yr asgladd. Ond mor bell ag yr ydym wedi sylwi, nid yn ami iawn mae yr aag- ladd Cymreig yn ddigon atdyniadol 1 dyau nifer luosog iawn iddo beblaw Oymry, a'r ychydig sydd yn dyfod, nid ydyat yn dyfod oad an&ml iawn gyda yr amoan o wneyd un defnydd o gwbl o'r gwasaaaeth crefyddol. Pwy nad ydyw wedi sylwi fod y dosbarth hwn, fel rheol. yn sefyllian o gwmpas ya rhy bell o gyraedd y gwasanaeth orefyddol iddynt allu derbyn budd oddiwrtho, pan y bydd yr hwn fydd yn gwassnaethu fel m: yn llefaru a thsfoi dyeitbr i lawer orai fydd yn awyadus iawn am ddeall a mwynhau y gwaeaaaeth, a theimlwyd yndoeti o herwydd hyay. Cafwyd esiampl lied fyw ar bethau yn agiyn ag angladd un o aelodau parohnsafun o eglwysi Oymreig y dref bon ynddiweddar. Ymddeagys fod teulu yr ymadawedig wedi gwahodd ua o weiaidogioa Seisaig y dref i wasanaethu mewn undeb a gweiaidog yr eqIwys He yr oedd yr ymadawedig ya aelod. Trefawyd i'r gweiaidog dyeithr agor y gwasanaeth, 80 yr oedd pawb yn ddigon boddlon iddo siarad yn ei iaith ei hum, gaa y teimlid mai i byay y gwahoddwyd ef; oad pan y ccdodd ein gweinidog Oymreig, go 9g. or ei enau yn yr un iaith, disgynodd ar feddyliau amryw, gallwn feddwl, ryw ias oer a diflas. Yr oedd y oapel wedi ei leawi o Gymry parohusaf y lie, end ni welais nemawr neb o'r nn genedl arall Yllo. Oania- teir fod yJlO haner dwsin heb fod yn deall Oymraeg, yr oedd oymaint a welodd yr ys. grifenydd o honynt yn gogwyddo at fod ya ddiystyrllyd o bob gwasanaeth orefyddol, pan oedd yno ugeinian, os nad oanoedd yn awyddus iawn am fwynhau gwasamaeth ang- laddol eu hanwyl frawd yn yr iaith oeddynt wedi bod yn cydaddoli ag ef am flynyddau lawer, a theimlai llawer wrth gael eu ham- ddifadu o'r rhagorfraiat ddiweddaf hon, fod eu telmladan mwyaf tyner a ohysegredig yn cael eu clwyfo a'u dolutio yn fawr. Mae yn wir y geliid dadleu fod Iluaws yn ein oynulieidfaoedd yn gallu mwynhau gwasanaeth Seisnig yn weddol hapus; ODd ai aid ydyw yn liawn oystal gwirionedd fod y rhan luosocaf o hoaynt bron yn gwbl an- alluog i fwynhau gwasanaeth orefyddol, ond yn yr iaith Gymraeg yn unig. Oa ydyw y gosodiad hwn yn wirioaedd, y mae gosodiad arall yn oaalyn yn alaochaladwy, sef fod y doebarth dan sylw yn oael eu hysbeilio o un o's hawlfreiutisu mwyaf cysegredig.. Y mae adeg marwolaeth selod mewn unrhyw eglwys yn rhoddi mantais arbenig i'r gwein- idog ddwyn gwirioneddau neillduol i gyd- aeJfJdan yr ymadawedig, a gallwn feddwl y dyiaf hyn nodweddu y gwasanaeth angladd- ol bob amser, yr hyn Bis gellir byth ei gyr- aedd trwy ddwyn y gwasaaaeth yn mlaen mewn iaith nad ydyw y mwyafrif yn ei de- all. Dywedir nad oes yr un genedl ya gwneyd hyn end y Oymry i Nis gwn yn iawn pa un ai gwir at anwir ydyw yr hyn a ddywedir am ambell i bregethwr, ei fod yn eyflawni y gwesaaaeth angladdol yn Seisneg yn unig er mwyn yr ymarferiad. EBAN BBYN NICHOL,

Cydymgali yw Bywyd Masnach, MBI. GOL.: Beth bynag ddyoddefa'r hil ddynol trwy ormes a thrais, mae un peth yn sior—nad oes elslan i un bardd na oherddor Oymreig fod allan o waith oybyd ag y byddo ein Heisteddfodau yn fisol o Ionawr hyd Nadolig-yr hyn sydd yn Sys- ur pan byddo'r gaib a'r rbaw yn rhvdu. Os bydd raid dyoddef ambeli dro oddiwrth or- mes beirniadol, nid oes aohos digaloni; bydd y oystadleuydd yn debyg o ddyfod allan ar yr oohr oleu i'r owmwl ddau gynyg allan o dri. Eisteddfodau Youngstown: Dyma'r efeill. ion Eisteddtodcl oyataf a aawvd yn Ameri- ca. A oes gwraig arall fel hon yn yr holl wlad? Mae lie i gasglu fod gormod o dal- ent a rhy fach o ras wedi bod ya Youngs- town, yn ddiweddar; oad gan mai tref ieu- aDC yw, rhown amser iddi i ddysgu profiad. Mae wedi myaed yn ddant am ddaat; ao os aa bydd iddyat ddyfod i heddwch ya fuau, fel moddion llwyddianus bydd Mr. Dentist ya parotoi gageador o'r elfea ddinystriol, ao wedi hyny cymera y ddan bwyllgor, gan osod y naill a'r llall bob ochr i'r gagendor, a siorhau en breiobiau ar eu oefsau, ao yaa cymerwyd gwifr fain a'i rhedeg o'r naill ochr 1 r llaU-o ddanedd i ddanedd. Pan bydd pob peth ya barod, a chyda'r gair dyna'r oynwysiad fflamawg yn estyn i fyny a phob un yn tynu yn ol rhag y gwres, ao fe ddioh. oa hefyd tynn yn ol am y drwg oeddellt wedi ddweyd am eu gilydd. Fel y mae yn arferol i'r gwanaf waeddi, bydd raid i'r oohr fydd wedi colli fwyaf o ddanedd, gwympo i mewn i'r drefD. Sior yw mai y Pwyllgor a fedda fwyaf o ddanedd gosod a raid ddyoddef. Gs bydd rhai heb ganddynt ddanedd natur na ohelfyddyd, fe'u torir hwy allan yn ddiseremoni o fod yn aelodau o'r pwyllgorau. Ond y fam fwyaf gyffredin yw mai llond ffetan o ffugenwau a wna fwy- af o les, a'u rhanu rhwng pob Oymro a I Ohymraes yn Youngstown, megys Ap Owm. gwow, Ann Ionawr, Mari Dailderi a Milgi Main o'r Mvnvdd. &o. Dydd mawr fydd dydd yr Eisteddfod! Dyna'r boreu y bydd hysbyslen fawr o'r oyfarfodydd yn oael ei hongian ar ddosbarth ol rhyw hen beohadur; a brasgama'r gwr trwy y dref gyda pholyn mawr yn ei ddwylaw gan ohwiflo hwaw yn yr awyr a baner y "Ddraig Gooh" ar ei ben. Yn y oyfarfod boreuol bydd dau destyn yn oael eu rhoi allan i'r beirdd, a rhaid i'r farddoniaeth a'r ffugeawau fod i mewn am haner awr wedi pedwar. Un fydd "Nerth Danedd Natur"- y farddoniaeth gaeth ar y testyn hwa i gael ei gyfyngu i gynganeddy "Groea ddanedd- og." A'r testyn arall fydd Moel Gorchfan. au, a'r Lies sydd yn Deilliaw o byny." Gyf- yngir y oynganeddion ar y testyn hwn, i'r Draws Fantaoh; ao befyd bydd raid i baner y Uythyren olaf yn y llinell ddechreu llinell arall, &o. Os na ddaw y pwyllgorau at eu gilydd gobeithio aa chollant arian yn yr ymdreoh; a gobeithio hefyd nafaohludayr haul yn rhy ami ar eu digofaint. Adnod faoh sydd yn oael ei hesgeuluso yn fawr genym fel oenedl yw yr adaod o Oddef ein gilydd mewn cariad." Os yw y oariad wedi oeri fel oer ecian y dyddiau hyn, bydded iddo wresogi eto erbyn y flwyddyn nesaf, ao aros yn ei wres nes byddo angeu yn oeri y ty o glai. Yr eiddooh, Denver, Col. JOHN W. MOB*AN.

Bodolaeth Dewl Sant. AT Ap P. A. MoN: Aawyl Syr-Oddiar 1S- tyriaeth o'oh gwybodaeth yn hanes a hel- yntion yr hen Genedl Gymreig (fel olynydd teilwag o'ch parohus dad), dymunaf gyf. Iwyno i'oh sylw y gofyniadau a ganlya: A oes sicraoh safon hanesyddol i gredu i'r fath gymeriad a Dewi Sant fodoli o gwbl, lisg a ellir roddi o goel i'r ffug ohwedlau mewa perthynas i'r gwyrthiau aahygoei a briodolir iddo, megys gwneyd i'w fam fyw ar fara a dwfr yn uaig, cya. iddo gael ei eni; atal Safit Gildas i bregethu pan oedd yn yr un sefyllfa; gwneyd i'r mellt ffljohio a'r tar- aaau no ar ddydd ei enedigaeth; a pheri i. ffyaon risialaidd fwrlymu o'r anialweh i gsel dwfr i'w fedyddlo; rhoddi ei olwg i'w feistr Paulinus; liadd a bywhau anifeil- iaid Boya? Os gellir profi bodolaeth y Saat hwn, dy. raasoi fyddai oael gwybod ya mha gaarif y g&sied ef, a phwy oedd ei tiaint ? Dywedir ei fod yn weiaidog eglwysig. Oa felly, pa athrawiaeth oedd yn ei dysgu mewn perth- yaas i gyfryngwriaeth y Gwaredwr ? Ai yr un sg a ddysgai Paul-Mai Inn Duw sydd, ac un Oyfryngwr rhwng Duw a dynion, y dyn Orist Iesu Ceir yn yr yohydig ddarnau hanesyddol a roddir am Dewi Saat, iddo gael ei fabseint- io yn mhea tea .chwech neu saith out o flyayddoedd wedi ei farwolaeth, gan un o'r oymeriadau hyny a draws honasaat eu hua- aia yn dduwiau ar y ddaear, ao a draws- hawiiasaat awdurdod y Goruohaf Dduw trwy bedlo maddeuant lythyrau yn mblith yr ofergoelus a'r aawybodus. Da fyddai oael gwybod gan bwy, a pba bryd, a thrwy ba awdurdod y sefydlwyd Gwyl y Saat hwa- pa un ai gaa Babydd yate gan BrotestaEt ? Gan fod oymaint o udgaau am rinweddau Dewi Sant, drysau y oysegr, temlau yr Ys bryd Glan yn ciel en tafln yn agored i ddyr- ohafu ei glodydd, gweiaidogicn yr efengyl. yn datgan ei ragoriaethau, a dydd ei enedig- aeth yn cael ei ddathlu yn flynyddol, tyb- iwyf fod yn llawa bryd bellach myned o daii wraidd yr baRes. a chael gwybod beth yw y gwirionedd. a beth ydyw hawliau y dyn hwn ar y gagedl Gymreig. Hyderir Syr, yr ychwanegNtch un maea arall at eioh cof ad- ail fel lienor, ao hanesydd Oymreig, trwy ohwalu y aiwl sydd yn nglyn a'r mater. yr eiddoch- GLan Mahoning. Buys T OBITHWB.

CELF A GWYDDOR. MAE yn y Talaethau Uaedig 161 o ddoo. toriaid ar gyfer pob 10,000 o fcobL Yn Lloegr y ovfartaledd yw 6 am bob 10,000; yn Ffrainc, 3; Germani, 3; Hungari aoltali, 6; a Switzerland 17. -Y mas rhal&dr Victoria, yn Neheubarth Affrioa, agos mor llydan ddwywaith a rhai- adr Niagara, Be ya llawer uwch. —Dygwyd iJNaw York y nifer oanlynol o droedfeddi o mahogany i wneyd dodrefn,ym ystod y saith mlyaedd diweddaf: 1876 572.000 1880 4 330,000 !877 630,000 1881 7 370 000 }878 798,000 1882 6,647,000 1879 .3,875,000 j Tybir fod yr amcangyfrifon oanlynol o swm yr haiara pig, dur a glo a gyayrohwyd ya ystod 1882, ya lied gywir: Afwn ffaiarn Gwledydd. Haiarn, Pig. Dur. GÙJ. Oyfao.. ,46.777,299 20,666,181 8 807.756 874 860 501 Prydatn ..16,627 000 8,498 287 2,999 6i9 166 499 977 T. Unedlg. 9 000,000 4,623,323 1,786,692 86 862 514 Germant.. 8 160,162 8,170,957 1,0S0,0C0 65,832 925 Fra'.nc. 3.500,008 S.083,104 453,773 20,803,832 Belgium.. 250,000 717,000 200,000 17'435,000 -Mewn papyr a ddarllenodd o &Mn yr Academy of Sciences, Berlin, dywedai Dr. Werner Siemens nad yw nwyon a boethir i'r dymhesedd yn yr hwn y todda dur yn rhoddi liewyrch o gwbl, os i wrss yn unigy maest yn ddarostyagedig, ao aid i weithred- iad Seryiiol. -Yn Memoirt yr American Academy, 01. hoadda Proff, Alexandria Agassiz bapyr sydd ya tynu oryn lawer o sylw yn mhlith gwyddonwyr. Oynwysa ffrwyth ei ymohwil- iadau ar y Florida Raefa, y rhai sydd wedi ei arwaic i amea oywirdeb damc^niaeth Dar- win ao eraill, mewn perthYRR8 i fiarflad creigiau ao ynysoedd coral, Mae dau neu dri eraill o wyddoswyr America wedi taflu amheuaeth ar y ddamoaniaeth a dderbynid er's oryn amssr bellaoh mewn perthynas i dyflaat yr ynysoedd coral. -Mae Council y Royal Society, Llundain, wedi rhoddi y Oapley Medal am y flwyddyn hon i Syr William Thomson, o'r Brifysgol, Glasgow, fel oydnabyddiaeth am y dargan- fyddiad o ddeddf gwasgariad oyffrediaol gallu (energy), a'i ymohwiliadau a'l wasan- aeth gwerthfawr mewn anianeg, ya eawedig yn aglyn a damoaniaeth trydan a thermo. dynamics. O'r ddwy Royal Medals a roddir gan y Goron, aeth un 1 Dr. Hirst, o'r Ooieg Llyngesol yn Greenwich, am ei ymohwiliad- au mewn pure Mathematics, a'r llall i Dr. Burdon Sauadersoa, Bhydychaia, am ei wasaaaeth yn nglyn ag anianddysg a heitt. ofyddiaeth. -Dywedir fod Oadben Ericsson yn awr ar walth gyda pherffeithio motor a weithir gyda gwres yr haul. Oesglir a ohludir pel. ydrau yr haul i reservoir, lie y mae en gwres yn troi y dwfr yn ager, yr hwa a ddefaydd- ir i weithio peiriast bychaa. Y prif ddyben i ba un y bwriedir troi y ddyfais yw oodi dwfr ar y gwastadedd, yr hyn a was ar oad yohydig dranl. —Mae y pairianySd Ffrcagig enwog M, de Lesseps, yn 78 mlwydd oe3. —Oynyreh mwagloddian aur y Talaeth. au Uaodig o Taohwedd laf, 1882, hyd Taoh. wedd laf, 1883, ydoedd$32,000,000. Dad. forlwyd gwerth$13,613,992 o aur yn fwy nag a allforiwyd. TWNEL ABLBZM.—Y mae y twael hwn ag. os wedi ei gwblhau;ao efe a saif yn drydydd ar y rhestr o'r rhai hwyaf yn y byd. Twnel St. Gothard ydyw yr hwyaf, Twnel Mont Oenis ydyw yr ail, so y mae Twael Arlberg yn drydydd. Ei hyd ydyw 61 milldir, ao y mae yn oysylltu Bludentz gyaa Ianspruck, yn yr Austriaa Tyrol. Yr oedd yr aaturiaeth o'i dori yn un o'r rhal mwyaf mewn ystyr arianol a phelrianyddol. Saif 4000 o droed- feddi uwohlaw wr-eb y mor, ao feUy, y mae yn llawer uwoh na Thwael St. Gothard, a bron mor uohel a Thwnel Mont Oenis. Mae y llinell o ba un y mae y Twael yn ffurfio rhan, yn rhedeg drwy rai o'r golygfeydd mwyaf rbamantus ya Ewrop. ac y mae yn debyg o brofl yn fanteisiol iawn i deithwyr yn ogystal ag i ddadblygiad masnaoh rhwng Hungari a Ftrma. Mae yr yohwanegiadau diweddar at y oyfleusderau i ddwyn awydd- au o wledydd eraill y Oyfaadir i farchnad- oedd Ffraino, wedi daagos y rhaid i'r Flraa. ood fod yn vyMadwrns, onide bydd eu cym- ydogion yn enill y blaen arnynt gyda'r fas. naoh mewn llawer o bethau. Meddylid y buasai Twnel St. Gothard, yn profi yn dra manteisiol i ddadblygiad masnaoh Ffraino oad hyd ya hyn, y mae wedi bod yn fwy ffafriol i Germani. Diameu y daw Hungari i mewn a'i rhan yn awr. Oostiodd y Twnel dros filiwn a chan' mil o bunau. FIGDWB HENAFOL TH MzxMO.—Yn Mextoo yn ddiweddar, gwnaed darganfyddiad tra phwysig, gan nifer o archwilwyr; set ym rhanau mewnol Swydd Sonora, yn agos I Magdalena, Yn mhlith y gireddilliou hen- aflaethol yn y lie, y mae un pigdwr o geryg, a hyd pob ochr yn y gwaelod yn 4,350 o droedfeddi; ao mae uchder y pigdwr yn 760 o droedfeddi. Mae ffordd droellog yn my- ned o'r gwaelod i'r top, a ohynwys* y pig- dwr lawer iawn o ystafelloedd. Torwyd am. ryw gaaoedd o ystafelloedd, yn amrywio o 10 i 18 o droedfeddi ysgwar, yn oobr myn. ydd gerllaw, ao maent oil wedi en tori mewn eraig galed, heb un agorfa i fyaed iddynt ond o'r top. Ymddengya eu bod yn perthyn i ryw gyfnod oyahaaesiol, ao i lwyth o bobl fuoat ya byw yn y lie oyn dyfodiad yr It- diaid presenol i'r oyfaadir Amerioaaaidd. Oerflwyd arwyddluaiau tra hynod ar fariau yr ystafelloedd, eithr nid oes neb eto wedi lIwyddo i'w deoagli..

-Fel yr oedd Electra Lewis o Diton, IIL, allan am dro gyda dwy eaeth feohan, dych- rynodd y ceffyl a rhedodd i'r afon, nes y boddwyd yr oil. —Y Parch. J. W. Waldrop, Owsaton, Ky., a ddy wed: "Oynorthwyodd Brown's Iron Bitters fi yn fawr mewn gwendid oyffredin- ol a diSyg treuliad," —Mewn hvsbrsiad i Gloacester, Mass., ar y 6ad oyfito], rhoddir ar ddeall fod chwech o byegodloagau allan rai wythacsau drcs eu hamser, ar fwrdd y rhai yr oedd o 12 i 24 o ddysioc; ao ofnir en bod oil wedi eu colli ya yr 5 storm ydd mawnoa diweddaf. -Mew. adroddiad dyddedig y 7fed oyfts- oJ, dywedir fod oofreetriadau marwolaethau drwy y wlad yn profi mai Pittsburgh. Pa., ydyw y ddiaas iaohaf yn y Talaethau Uaad- ig. Ni fu yao gynifer ag un farwolaeth ar y 4dd cjfisol, mewa poblogaeth o 175,000. Sefydlir gwirioaedd trwy arcbwiliad; Po fwyaf o ymchwiliad a wnewoh i rinwedd. au "Ferguson's Qaick Care for Catarrh" mwyaf llwyr yr argyhoeddir chwi o'i ragor. iaethau. Pfie 50 cents. -Teimlir pryder mawr yn nghyloh tynged yragerloog Flantyn yt hon a hwyliodd o Aatweip am New Yoik gydag ymfudwvr wedi toK.01, Chlrwia g'" wedi SAEFF T MOB.—Derbyeiwyd hysbysiad yn Washington ar y G id eyfisol, oddiwrth geld- wad gorsaf bywyd-fadau Long Branch, New Jersey, fod nifer o'i ddynion wrth bysgota ya y mor wedi gweled sufi enfawr. Yr oedd o 90 i 100 troedfedd o hyd, e 30 troedfedd o led, gyda dan dwll chwythu 9 troeddfedd o hyd a 2 droedfedd o led, oddeutu 20 troed- fedd o flaen y trwyn! Greenwich, Ohwof. 11, 1880. Bop Bitters Co.-Syrs. RfcoSdwyd fl i fyny gan y meddygoa i farw o scrcfuia a con sump. tion. Gweiibaodd dwy gostrelaid o'ch Blt. ters fl.— LaBox BBSWEB.