Y Tyst a'r Dydd

Dedicated by special permission to Her Majesty the Queen. In the press, and will shortly be published, IN ONE LARGE VOLUME ROYAL 8vo., PHICE IOS. fid., THE TRANSACTIONS OF THE lOYAL NATIONAL EISTEDDFOD OF 1983. CONTA!N[XC :— An Introduction. giving a History of the Eisteddfod. The Prize Poems and Essays, with the Adjudications thereon. The Addresses of the Presidents. Description of the Meetings. Opinions of the Press. A complete Report of the Choral and other Musical Competitions, with the Criticisms of Sir George A. Maefarren and the other Judges. The Award of Mr Alma Tadema, R.A., and Mr Wedmore on the Art Productions. The Names and Addresses of the Successful Competitors in all the Departments:— Poetry, Prose, Music, and Art. With Detailed Particulars of everything that was interesting in relation to the Meetings. 0 AILiot of the Subscribers trill appear at the end of the Volume. All orders to be sent to the Editor, Mr D. TUDOR EVANS, Bank Chambers, Cardiff. P.S.—The Committee have decided upon issuing a certain num- ber of volumes in a cheap form at /is. each, in order to meet the circumstances of those who cannot afford half-a-guinea. As the issue will be limited, early applications, accompanied by postal orders, are recommended. (;.p. Collegiate School, Milford Haven. CONDUCTED by the Misses THOMAS, trained at. the Milton Mount College, and holding Certificates from the College of Preceptors, South Kensington, A-c. Domestic department, under the superintendence ofMrs Thomas (widow of the late Rev Evan Thomas). The house secured is well situated in Hainilton-terraee, com- manding an extensive view of the Haven, and in every way calcu- ated to insure the health of th e pupils. The Half-term commences Wednesday, April 30th, 18S4. Pupils prepared for public examinations. 11.1.84.1 PELENI LLYSIEUOL KERNICK. OS ydych yn dyoddef oddiwrth Ddolur y Pen, Anhwylderau y Geriawg, Diffyg Treuliad, Bhwymedd, Gewynwst, a Dolur y Wyneb, TREIWCH BELENI LLYSIEUOL KERNICK. Y maent yn fycha'n, ac felly yn hawdd i'w cymeryd, ac nid yw yn angenrbeidiol i aros yn y ty tra yn eu cymeryd. Y maent yn cryfhau y cyfansoddiad, ac y maent wedi en treio gan filoedd, ac wedi eu datgan fel y feddyginiaeth oreu yn y byd. Cymeradwyaeth oddiwrth J. Balbimie, Ysw., M.A., M.D., darlithiwr ar Ddansoddiaeth, ac awd-wr Traethawd ar y Turkish Bath, q-c. Yr wyJ wedi profi y Peleni sydd yn myned wrth yr enw Peleni Llysieuol Kernick, ac yr wyf yn gwybod beth sydd ynddynt. Yr wyf hefyd wedi profi eu heffeithiau. Gallaf ddwyn tystiolaeth wirioneddol eu he bod yn rhydd oddiwrth sylweddau metelaidd a wiweidiol; a gallaf eu cymeradwyo fel y peleni agor- iadol goreu t'tu cymeryd rhag bol-rwymedd, ag a wn i am danynt. Arwyddwyd J. BALBIRNIE. Gellid cyhoeddi miloedd o eymeradwyaethan ereill llawn cystal. Y mae PELENI KEBNICK yn cryf- hau a bywiocau yr holl gyfansoddiad, ac nid ydynt yn gofyn unrhyw reolau neillduol mewn perthynas i ym- borth, ac y maent yn cael eu cydnabod fel y feddygin. aeth oreu sydd wedi en darganfod. Gellir en cael gan unrhyw ff'eryllydd, neu gan Ddir- prwywyr penodedig, mewn blychan Is. ljc. a nc. gyda chyfarwyddiadau pa fodd i'w cymeryd. Teisenau Llysieuol Kernick I LADD LLYNGYR. YMAE y Teisenau hyn y feddyginiaeth fwyaf effeithiol i ladd Llyngyr sydd wedi eu cynys i'r cyhoedd. Y maent mor ddiniwed yn eu heffaith, fel y gall plant o bob oed a sefyllfa eu cymeryd gyda'r dyogelwch mwyaf. Y maent hefyd mor wasanaethgar biatit o gylla gwan, a gwed,'au llwyd, can ei fod yn cryfhan y cyfansoddiad trwy greu archwaeth. ø- Pe byddai mainau yn gwybod gwerth y Teisenau hyn, fyddai dim nn teulu hebddynt. I'w cael mewn blychau Is. ljc. a He. yr un, gan y dirprwywyr sydd yn gwerthu Peltni Llysieuol Kernick Byddwch ot'alug i weled f9d yr enw ar bob sypyn aen flweh. TYWALLT GWAED YN NGHYMRU. T.TII daflu cipdrem yn ol dros hanes ein g-wlad nis gallwn lai na synu at y tywallt gwaed ofnadwy sydd wedi bod ar hyd mynydd- oedd a dyffrynoedd Gwalia yn ystod yr ocsoedd a fu. Braidd nas gallwn ddyweyd fod y rhan fwyaf o ddaear Cymru wedi ei mwydo a gwaed dewrion rhyiielwyr. Tywalltwyd gwacd rhwng pentref St. Fagan's a phentref Llansautffraid-, yn sir Forganwg. yn yr ymdrech ddychrynllyd hono rhwng byddin Cromwel a byddin y Brenin, fel yr oedd y nant, sydd yn rhedeg rhwng y ddau bentref ucliod i afon Lai wedi ei lliwio gan wacd y Daddedigion ae nid yw lion ond un engraifft o lawer cyffelyb iddi yn hanes Cymru. Ond y mae tywallt gwaod mewn modd arall wedi bod yn Nghymru yn nyddiau ein tadau. Pan fuasai y tadau yn meddwl fod eu gwaed yn artmhur, gollyngent ef i redeg drwy agor gwythien yn y raich hyd nes byddai ond yehydig yn aros ar ol yn y cyfa.isoddiad atebaibyny ddyben, feddylient liwy, i iachau elefydau, ond, a ddyweyd y" Ileiaf, arferiad forbaraidd ydoedd, ae arferiad ag y mae meddygon goreu yr oes lion yn arswydo rhagddi ydoedd. Ac nid rhyfedd pan ystyrion y perygl oedd dynion yn gosod eu huuaiu yu agored iddo drwy ollwng eu gwaed yn y modd y gwuclcut. Y m-te,yti dda genym foddwl fod eyfnewidiad or swell wedi cymeryd He yn iihriniaeUiau mcddygol y byd yn y eyfeiriaù hwn, ae tod dynion o ddeall goleu a dysg uehel wedi lhvyddo ddyfeisio modd i buro y gwaed yn y cyfansoddiad dynol, a hyny yn y modd dyogelaf !'r bywyd a'r modd mwyaf diboen a diclra- ffertli i'r cyfryw afyddont mewn angen am hyny. A heddyw y TJlae y ddarpariaefch fyd-enwog sytld wedi ei dyfeisio gan y Fferyllydd galluog a ihalentog a adnabyddir drwy yr holl iyd gwareiddiedig wrth yr enw JACOB HCGHES o fewn eyihaedd ibob dyn; ac o,bol> darparianth feddygol a ddyfoisiwyd erioed yn oin byd ni nid oes yr 1111 y,, na fhujlies' Blood Pills." Sid oes eisien tywallt gwaed dynol mwyaeh er cael iecliyd i'r cyfan- soddiad. Ond myner blychaid o Ifuur'es' Blood Pills," y rhai a werthir gan bob Fferyilydd. Gofaler en cymeryd yn unol a'r cyfarwyddiadau argraffedig a geir gyda pliob biweli, a buan yr argyhoeddir y sawl a'u defnyddiant o'r effaith wyrthiol y maent yu ei gael ar y cyfansoddiad. Ceir gweled.fod y Pills hyn yn diw^eiddio pob aflechyd, yn ei glirio o'r cyfansoddiad, yn puro a chryfliau y gwaed, ac yn peri i waed iach i fyrlynm ar hyd yr holl ryd-weliau drwy bob aelod o'r corff, yn adfervd nertlv a bywiog- 1 wydd nes y byddo dyn yn toimlo ei hun mewn sefyllfa galonog, fwynliiu bywyd acifyncd rhagddo yn llawen yn y cyflawniad i ddyledswyddau bywyd er.lleshad i bawb o'i gwmpas, ae er daionj cyffredinol i'r hyd. Os am iecliyd, ynte, gofalweh ddefnyddio Hughes' Blood Pil/s." Nid ydynt bytli yn mcthu oscantchwareu teg. Ar wertli mewn Iilychau gan holl Chemists y deyrnasamls. ljc. 2s.9e., 4s. (;C. gyda'r post, Js. Sc., 2s. lIe" a 4s. 9e. oddiwrth y Perehenog—JACOB HUGHES, Chemical and Medical Laboratory, Penarth, Cardiff, England (late Llanelly). Home and Foreign Depot. Wholesale and Export. Agents in all parts of the World. UNDEB YR ANNIBYNWYR CYMREIG DYMl'NIR ar bawb, frwyr lien a gwyr lleyg, fwriadant ddyt'od. i Gyfarfodydd yr Undeb, ae yn ymot'yn darparn llety iddynt anfon eu Uenwau a'u. eyfei-riad yn eglur a llawn erbyn neu ar Gorphenaf Tied, i un Ysgrifenyddion, yn ol y cyfeiriad isod, ac lietyd hysbysu os bydd ganddynt ryvv gyl'eillion y dewigant aros sryda hwy. Drwy wneyd yn ol yr hysbysiad lnvn arbedif llawer o drafferth i ni, ae anhwylusdod i ereill. Dros y Pwyllgor Lleol, T. JOHNS, 10, Greenfield-terrace, Llanellv, > J. WILLIAMS, 11, Greenfield-terrace, Lla'nollv, > Ysjrn, D. WILLIAMS, 55, High-street, Llanellv, ■) 3.6.p. UNDEB YR ANNIBTN WYeTcYMREIG CYFARFOD DIRWESTOL. "XT OS Sadwrn, Gorphenaf 20ain, eynelir Cyfarfod Dirwestol yn -1 nglyn a'r Undeb. yn Xghapel Als. Cymerir y gadair gan W. Williams, Ysw., Llundain. Yrareithwyr ydynt y l'arclm LI. B. Hoberts, Caernarfon, a H. Jones, Birkenhead. 13.6.r "y CWMWL TYSTION." HOLWYDDOREG ar Hanes Tenia y Ffydd-Abel, Enoch, H Noah, Abraham, Isaac, Jacob, Joseph, Moses, Caleb, Josua, Debora a Barae, Gedeon, Jephtlia, Samson, Samuel, a Dafydd-a Gorcliest-gampau a dyeddef trwy Ffydd, mewn ..0 o benodau. Y Trydydd Argrafflad—y S)fed, lOfed, lleg, a'r 12fed Fil. Pris (ic.; gyda'r post, 6-Jc. neu 9 am 3s. 6c., a 27 am 10s., yn free gyda'r post. I'w gael gan yr awdwr—JOHN JONES, Llangiwc, Brynaman, R.S.O., South Wales. 2.5.r. CORRUGATED GALVANIZEDIRONIROOFING. rKiCESONAPPLICATION. CORRUGATED IRON C?.. CHURCH LANE,WOLVERHAMPTON. PA BETH A DDYWED Y CYHOEDD? MAI MEDDYGIN1AETH HYNOTAF YR OES BEESENOL YW QUININE BITTERS GWILYM EVANS. "Yr hyn a ddywed pawb, gwir yw." BETH YW Y QUININE BITTERS? ID IIV SIG W I! IA li TII lyaieuol enwog, wedi ei ehymysgu yn v X modd mwyaf eelfyddydgar a tlbdus ag y liiao yn bosibl, yn eynwys elfcnau gweithgar y Uysiau a gyduabyddir yn gytf'redin y mwyaf rhinweddol o holl lysiau arferol yn y gelfvddyd feddygpl. I -1' (jUINlNE, SARSAPARILLA, CENTIAN, IiritDOCK DANDELION, LAVENDER, a SAFFRON. Beth ydyw eu gweithrediad ? Cynorthwyant dranl yr ymbortli, gwellhant a hwylnsant y cylchrediadan, eryfhant y giau a'r cyhyrau, pnraut a ffrwythloiiant y gwaed, bywiocant yr ysbryd- oedd, ac adlonant y meddwl a'r tymherau; symndant ymairh rwystrau ae atalt'eydd yn yr ermigau bywiol, Maent yn rhoddi tone i'r holl gyfundrefn, Nerthant y rhanau gweiniaiil yn y cyfansoddiad, ac oherwydd hyny, y rhai mwyaf agored i anwydcn a'u canlyniadau. Am ell bod yn gwneyd hyn, y maent wedi enill iddynt en ltunain y gymera<lwyaetli uehelaf fel y meddyglyit mwvaf eyfaddas ar gyfer pob math o wendidau a sefyllla isei, nycldyd, a marU'aidd, A oesdyniono bwysachymeriad wedi rhoddi iddynt g.vmeradwy- aeth am y pethau hyn ? Oes, y mae gan GWILYM EVANS ganoedd o iythyrau cymeradwyol i'r QL'INIXE BITTEUS oddiwrtli Feddygon. Fferyllwyi-, Peneadbenia.d, Otfeiriaid, Gweinidogion, Canwyr, Wasnachwyr eyfdfoI, a dynion credadwy yn mhob dosbarth, o'r rhai sydd eu hunain wedi eu profi yn rhinweddol yn mhob sefyllfa ac yn mhob amgylcliiad. Dyma engi-aifft deg o farn Cymry America ar QUININE BrCTKivS GWILYJI EVANS:- CLOT) I'M, UWX Y MAE CLOD YN DDYLEDTS." "Allan o'r Druch, America." "46, Sheridan-street. Wilkesbarre, Pai, "Uhagfyr 26ain. FY ANWYL GYD-OESEDL,—Y mae clod yn ddyledus GWILYM EVANS, Llanelli, ar gyfrif ei feddyginiaeth ryfeddol dda sef y QUININE BITTERS, a brofodd i mi yn llon'd ei addewid mewn cysylltiad a rhan helaeth o'r anhwyldeiau a enwir yn y Drych, sef iselder ysbryd, curiad y galon, teimlad blinedig a chysglyd, y gwaed yn tori, diffyg treuliad, gwaelder eyn bwyd, trymder anarferol ar ol bwyd, diftvg archwaeth at 1'wyd, fy ystumog yn eliwyddo, bratliiadau disymwth yn fy ochrau nes metliu braidd anadlu, ysgafnder yn fy mhen, &c. Rhwng yr holl fiinderau hyn, yr oeddwn ddau tis eyn y Nadolig yn ei theimlo hi yn orchwyl ealed i gerdded i fewn i'r gwaith, lieblaw fy mod yn gorfod eis'tedd. lawergwaith ar hyd y dyad dan effeithiau yr anhwyl- deran; ond un diwrnod, pan ar lawr, wedi metliu gan guriad y galon, daetli i'm cof am QUININE BITTERS GWILYM EVANS, a phenderfynais yn y fan, os cawn fyw i fyned allan yn y pryd- nawn, y gwnawn dreial arnynt, ac felly y bu. Nid cyut yr ymolehais nag yr aetlium i store T. B. Thomas, ar Brewery Hill, lie y mae cyflawnder o'i feddyginiaeth ucliod ar wertli, yn bur fel y mae yn tarddn yn ffynon fawr Llanelli deg, Yn awr, chwi sydd yn teimlo oddiwrth yr anhwylderau ucliod, gwnewcli btawf arnynt; sicrliaf y byddwch chwithau, mewn eanlyniad, yn alluog i ddwyn yr un dystiolaeth." Yr eiddoch yn onest, "THOMAS T. DAYIES." Pa ddoluriau yw y rhai y mac y BITTERS hyn yn gyfaddas ar eu eyfer,4 Anhwylderau y giau, doluriau yr atu a'r arenau, elefydau y ddvvyfron, malldraul y cylla, anmluirdeb a gwendid yn y gwaed, &c. mae pob un o'r rhai liyn yn achosi UUwer iawn o anhwylderau ereill yn ngwahanol ranau o'r eortf. Y mae rhinweddau y llysiau sydd yn y QUININE BITTEUS yn union- gyrchol yn nerthu, yn puro, ac yn symud rhwystrau yn y rhanau hyn, ac felly yn dileu yr aclios; o ganlyniad, y mae yn iacliau Uu o ail ddoluriau. Pa fodd y mac ei geisio, a bod yn sicr ein bod yn cael y gwir BITTERS? Gofyner I'el hyn, "Potelaido QUININE BITTERS GrWILYM EVANS, a gofaler am weled- 1. Fod enw "GWILYM EVANS, F.C.S., M.P.S. yn Y3°rifenedig ar stamp y Llvwodracth ar wddf pob potel. f. Y mae enw "GWILYM EVANS' QUININE BITTERS" ar bob latel. 3. Nid oes un botel i'w cliael dan 2s. 9c. yr lln os eynygir i chwi werth ehweclieiniog neu swllt, byddwch wybyddus mai twyll a ffugiiid ydynt. ° 4. Na chymerwch eicli cynghori gan neb i gymeryd unrhyw fath o gymvsg arall o dan yr lien esgus ei fod yn llawn mor rhinweddol ac yn rhatach. Esgus gwael a thwyllodrus yw hwna. Cotter mai pethau da yn unig yr ymdrechir eu hefelychu, ac y mae llnaws mawr o eielyehiadau i feddyginiaeth ardderchog a diha'al QUININE BITTERS GWILYM EVANS. Address Mincing Lane Laboratory Llanelly. Gwerthir mewnbotelau 2s. ge. a 4s. fie. yr nn, neu ]2s. Co vr un, yu eynwys 3 botel 4s. 6c. Y mae botel 4s. 6c. yneynv ya 'ddwy waith gymaint a botel 2s. 9c.; felly, gellir arbed swllt. D.S.—O3 teimlir anhawsder i'w pwreasu, gellir ei gae| oddiwrth yr Awdwr yn ddidrijui, trwy y I'aicel Post, am y prisoedd 4 nodwyd, 2.5.4.84.1'