Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Advertising
v ESIAMPL O LYTHYRAU A DDERBYIR YN DDYDDIOL GAN BERCHENOG George's Pile and Gravel Pills Park House, Salisbury Road, Cardiff, Ohwefror 24ain, 1894. Mae fy anwyl fame wedi dymttao arnaf lawar 9 weithiau i ysgrifenu atoch i ddiolch i clovi o waeiod ei okaion am y lieshad y mae wedi denbyn trwy eich Pelenau. Y mae yn 73 mfrwyAi oed, ac y mae yn hapue genyf ddyweyd y mae yn teimlo yn hynod o iach a hoenus. IPfeadola seifyllfa ea hieohyd i ddau beth, a defnyddio ei geiriau hi, sef yn gyntaf i drugar- edd yr Arglwydd, ac i'ch Peleaau chwi yn ail. Dioddefoid boen dirfawr ya ei chefn am kvWar o flynyddoedd, and tua t-hair biynedd yuol peaderfynodd geisio biychaid o'& Belenaa ckpi, a biiwt leahad a dderbyniodd yn union. Mae ei genau yn agored wrth ibawb am y lie 7 mae wedi deimlo, ac yn parhau i dderbyn o bJyu. Teimlaf rwymediapaefch arnaf i gyhoeddi hya er Iradd eniK. Y wyf, yr eiddoch yn ddiffuant, D. BEYNON, Coal tLYTHYR AiRALL ODDIWRTH MR. BRYlNON. HydTet 28ain, 1904. Anwyf gyv,-Meag mlynedd yn ol, ar gais fy anwyl fam, yegarifenai yn gynes iawn i ddMfck i chwi am eioh Pelenau Rhif yr Ail (No 2 Pills). Mae mam eleni yn bedwar ugain t piedaZc oed, ac yft lawyabau iechyd da, diol«ii i'ch Pelenaa chwi a thrugiredd yr ArglwyiM, ya IOATF, -wxth KWTS, y» dywed hitbau.—Ydwyf, etc., D. BEYjjON\ Pont-y-Gwaith, Glam. [fitowyl ByT,-Dymunaf eioh hysbysu gyd» dioicofgarwcii, a hynny er mwyn eraiu a all foa vn dioddef £ fl1 r bu'm i i mi ddyfod ya adnabvddus o'ch Pelenau olodfiawr chwi— w* GEORGE'S PILB AND GRAVEL PILLS. Flyayddoedd yn at, pan mewn poeaau mawrion yn gorfod cadw'm gweiy gen gefn deiarus, ac wedi fcreio pob peth a allwn i ac eaaiil fedd-wl am dano, neu wedi cwbl ano- bdfthio, a obredu nad oedd gwellhad i'w gael i mi, daefch cymydogee i mewn i edrych am danal. Pan y gwalodd fy sefyllfa dywedodd: Ddyn! Paham y byddweh farw pan y mae meddjrgmiaetli yn rmJt, Y mae ya riiaid i chwi gymeryd GEORGE'S PILLS, a hynny ar awaith. GTi-w-fd am danvat; ac wedi i mi 6n cymeTyd ryw bedair ffwaith cotais y fath ryddhad Has didhon neb ei srredu, er drwy boenau; a phan y teimlaf fod y poenau fel yu arwyddua ar mail ymaflyd ynwyf, aid oes genyf ond troi at y blwch a chymeryd y OOJrIl arferoi, sef dwy e No. 1 wrth fyned i'r grrely, a bydd pab arwyddion ohonynt wedi eu gyr0 3 ae 80 cyn y berau. Ydwyf, yr eiddooh, etc., T. THOMAS. Ir Gwertkir v PelHti byd-glodus hyn yn mh"t' man mewn blyohau 1/6 a 3b. yr un; gyda'r PdO, 1/4 a 3/B yr M. 'J y mae y Feddniniaeth wtrfchJawr hoc w chael mewn tri iIurf. No. l-(}eorge's Pile and Otavel Pills (Label Wen). No. 2-8eorge's Graoel Pills (Label Las). Mo, 8-(Jøorge"s Pills for the Piles (Label Goon). EHYBUDD.—Byddrwch ofalua wrth bryna "P1:LB AND GRAVEL PILLS" etofa bod 1\ caei y Genuino iPaiJ, sel PBLENI GffiORGE PERCHEMOG s B.&:a:=. J E. GEORGE, MR.P.S HI RWAIN, GLAM me v -_£.¡ E REMEMBER the man -riJ ready money O H b master o. the market. jjj| ■ WE are prepared, at short jjj H notice, and wi/tiout preli- Q ■I mina.ry fees, to B from £ 10 opward« H H privately, on Note of j]J H Hand omy, on reasonable ■ term*, and tie §f ■ VONEY can be repaid by easy in- raj H stalments to suit Bor- Ml ■ rower's conTenience. H( I GEORGE PAYNE & SONS, II H 3, Crescent Road, RHYL UIII I N.B.—Write for pamphlet of teeti- m ? monials from satiafied Borrowers m M writers' names being omitted) sent, ■ P^t free, in eaated cover. j|jj 1If=IS8- W — A RIAN. I'w rhoi atian ar ymrwymiad personol. YmofyneT a Mr. D. J. Daviee, Accountant and Auditor, 20. Eleanor Street, Carnarvon. (Jy.30.20). S20 to E1000 ADVANCED FRIVAl £ LY TO FARMERS 'TRADERS AND HOUSEHOLDERS on ;,of Bazd. Distance no object- Bosinefls OQU)- -ideted though the Poat. Interest and Repay- isents lowen in England and Wsfes; also on 17;iú Policieø Reversion and Mortgagee alt 5 p&r cent per annum.—Appfrv par post only lot irw proapytTia, NATIONAL ADVANCE uod < IN VfcSlMENT SOCIETY, Ltd., Jq, Corpora- tion Street, Mandhester. Tf. 6066 City, let. U37. Branch Office: ToWJt HaD Ghamber*, >*«en ytrc-ot, R-axl. MONEY ENT i KTVATELY. £ 20 to £ 1000 AT A FEW HOURS' NOTICE FOB AGREED PERIODS, s' NOTE OF HAND OVLY. B S a 4. 10 91 0 0 50 31 o 4e 43 0 0 50 62 10 0 100 li.W 105 0 0 1,000 1,060 0 0 Small repayment accepted by lpeciall arrange, moent, or if desired the advance cam remain feat by paying interest half-yearly^ distance Bo object, can be seen personally daily m North Wales for int-ervale by appointment Existing Loan* can be paid off and larger ad. Tamoee made at much lower interest. Strict jwiTucy guaranteed whether busineee done or not. Do not hesitate. Applty personally, or if htoonvenient to call apply by letter, ae bneL DeIWI can be arranged by poet. You wil aToid paying extortionate interest, aril heavr repayment above your means by applying t* IfHE MANAGER, 33 FARRAR ROAD. BANGOR. CASH LENT— £ 25 TO E5000 to Responsible Ladies and Gentlemen on NOTE OF HAND WITHOUT ANY SECURITY. Terms 10 per cent and 15 per Met. according to circumstances. STRICTEST PRIVACY OBSERVED. NO FEES TO PAY. .£25 REPAY Pl MONTHLY. JBoO REPAY e2 MONTHLY. Lloo REPAY JM MONTHLY. 125M REPAY JB25 MONTHLY. Also Loans payable Quarterly and Half yearly. Apply to a re-iable Firm, and you Save Monev. SAMUELS AND CO., 6, JOHN DALTON STREET, MANCHESTER. Hi /ISd owntrees I THE t PEOPLE'S FOODBEVERAGE. 1, &iC-,L" NCO US I PULLETS AND DUCKS, laying 10/6 each, — L6 dozen. Chickens two months old i6 »ach, 30/- drwsn 12 cihicka and motSier, Jøt. bm.-Iffummell. Stratford. HMex. A SUGGESTION. TRY THORLEY'S FOOD FOR YOUR He RSBS one month and note results (Jan.3.) POULTRY KEEPERS SHOULD write to Joseph Thorley. Ltd., Caledonian Read, King's Cross, London, N. 1, who are L-t- manufacturers of OVUM, norley's Poul- tc Space, for Thorley's Poultry Keepers' Aocount Book. Book giving useful Hints to Poultry Keepers and Ejrr Record Card. Sent Free. (Jan.3). ST. PATRICK'S HOSPITAL, DUBLIN. In addition to the Main Hospital in James's Street, the Covernora have Branch Establishments at St. Edmundaburv, Lucan, standing in a Demesne of 200 Acres, and provided I with every facility for tie Curative Treatment of Mental Cases. The Mansion of St. Edmundsbury has been adapted for the Treatment of Ladies, and a Villa speciaUy built to accommodate a limited number of Gentlemen. Urgent Cases can be admitted te the Hospital on application to the Medicil Superintendent. For further particulars, forms, etc., apply to THE REGISTRAR, St. Patrick's Hospital, Jama's Street. Duiblin. Ladies! Wood's Challenge Remedy U guaranteed under the sum of 9100 to eure when others fail. Far superior to Pills, Pellets, or any Continental treatment. For aJJ. case* of irregularities, however obstinate, CHALLENGE REMEDY is supreme. Price 3«., 5s., Special 12s. Stamp for adviog. bliøhed 20 year*. Mr. and Mrs. A. K. Wood, 8pecú:15Rt. 20, Louis Street, Leeds. 'TAr AiM frost I eSMBtttMUKli Invaluable in the Nursery 111 1/3 OF ALL CHEMISTS AND STORES* III Tise old Velsh Remedv. fVIVAMOL GUSS ATOMISER. Cures Colds. Prevents Infection There is no safer or simpler way of dispersing a Lasting Cold than by the use of this ATOMISER. Price £ 1 Is. Cash w th J Order. Price 11 Is. Cash with J Order. Messrs. VIVAMOL Ltd., 111-113, Great Portland St., London,W
MANION O'R MYNYDD
MANION O'R MYNYDD GAN CARNEll-DOG Y N A'DOLIG. lesu o ogonient ddisynodd,-o'i 118 I lawr ycyfeiriodd; Er fy mwyn, yn rwyn, o'i fodd, I dir daear y deuodd. Ieau, i breseb yr asyn—y daeth, iCrtluwjOd Ef yn iebyn; Hon—yn:a mwy yw'n emyn— Gaiiwvd Duw mewn cnawd dyn." LLangefni. HUGH EVAiNlS. (Hynod wyl yw'r NQdolig-er cofio'r Oyfaill Anfonedig iÜ'l ras teg a ro'es y Tad Yn Geidwad bendigedig. Corwen. D. IiL. EVAtNS. 'Kin gwvl wen, goleu yw hi,—arllwya 'stor 0 wyllys da" ini; Seren gain i'n harwain ni I wydd gwyn ddydd y geni. LPen y Groes. GLYN LLYTEWWY. Henffychbyth i ddydd Nadolij, Coron-tddydd y dyddiau yw, Dydd i syllu a rhyieddu Ar "weithredoedd mwyai Daw, Edrych ar ei ddoeth ddyben.1 Dyloon arfaeth dn'er a ne. iheddyw ii cael ei syiweddoli Yn y dydd y ganwyd Ef. Dydd Nadolig, pa beth ydyw? Y spienddrych i gael trem Drwyddo'n glir ar enedigaeth ,Celdwacl dyn ym Methlehem. IDydd Nadolig, pa beth ydyw? 'Dydd i gofao toriad gwawr Ar dragwyddol nos trueni, LByd 0 bechaduriaij mawr. Utica., N.Y. JOHK C. LEWES. iRhyw henwr mwynwych ydyw'r Nadoliig lion, di nwyd; Û6 yw yn hen, oaruaidd wen I Siriola'i wynelb llwyd. Bydd anian yn gyffredin Mewn gwenwi.sg pan y daw, 'stormydd iiym fydd yn eu grym Nes llenwi'n bron a braw, Am undydd yn y flwyddyn Y mae yr henwr da, Yn rhoddi tro ar hyd ein bro, A chroesaw pawb a ga; Prydferthi yr anneddau A chanlgüu bythol wyrdd, Dan nen y ty uchewlydd sy', LIe rhoi'r eusanau fyrdd. Darperir ar ei gyfer Ddanteithion Iwy na mwy- Y tyrci tew a gwydd go lew A chigoedd goreu'r plwy', Ac yntau-y plum pudding, A phethau da yn llu- Y cyflath cooh sy'n lliwio book Ym mron bob plentyn cu. WeI, boed i bawb o'r Oymry Sy'n disgwyl arlwy fras, Gael meddu mwyn fedidyliol swjn \Rhagorol yn ei flas; Edryched pawb yn siriol, A byddont dda eu trefn, Y brifwyl hon i bawb yn mron Ddiweddo'n lion dirachefn. Oaerlleon. 10AN AN WYL. Hawddnmor ddydd .Nadolig gwyn Does ndb na fyn dy weled; Ao ar bob llaw cei wresaw rhwyda Tra'n mraich bob bl wyddyn cerdded; Gan serch y byd1 fel hyfryd wyl, Mwy annwyl wyt yn myned. Er ooffa geni'r Baiban mad Yn Geidwaj bendigedig, Gan ddeffro h.wyl.pob pereawyl broC Yr eiliwyd lion geroliig, A chyffyrddiiadau tannau tyn Hen delyn y Nadolig. Teyrnased Hedd, ac na foed Gwr Yn noddwr aim aniddig, I dlawd rho'wa o'n "Hewyllya da," A'i loni a chalenig, A ban yr Wyl mewn parch i'r lor Yn deilwng o'r iNadiolig. Os oadiwn y Eoi peamedi.c,a',r wyn I roi gwledd arbennig, Yr wydd gawn yn iraidd gig— Hon a dal Ddydd Nadiolig. lOAN DEJUDBiABm. iNid dwl ar Ddydd Nadolig-ydyvr gwydd, Pwdin gwych a ohaniig; Eiriian yw treulio oriig iHeb boen ddwys, na nelb yn ddig. iMon. RMSiLAUT PAlRYB. INid dwl ar y Nadolig-yw yr wydd Jreiddiol, roetdedig, (Na, da ydyw, node-dig, Ond ei chael yn dew ei chio, PWY! Didwyll gyffleth nodedi-hoff odiaeth, A phwdinberwedig; A igwydd, a digon o igig—yn helaeth Yn y dalaeth a. gawn y Nadolig. Ei chad'w yn btarchedig—yma wnawit iMewn m wynlmd arbennilg; 'Byw yn ddoeth-beb neb yn ddig— Yn deilwng i'r Nadolig. IOLAIN GLAlN MENAI. Y PLYGAHN. Teilwng gotffhad, swynol adsains—cyngerdd Cu emgyl yw'r Ply gain; I wirio gwerth y wawr gain A dorrodd yn y Dwymin. I'w gynnal daw byd, dan ganu-hwylieg Garolau er dathlu Dydd geni'r gwam Fatban fu Mor isel—-j Moawr leau. (Pen y Groes. CBOESFRTN. Y GAIROLT. (Hwyl ar igarol y Nadolig Sydd yn cadw'r Nef yn iyw, Ar newydd-deb bendigedig Cariad nad yw'n llai na Dtw; Yn yr onthem Seinir ":Bethlem- IBethlem Judah annwyl yw!" iSlcranton, Pa. D. P. JKXNUB. CYINGERiDD ANRHEGU"R MELWYiR YN KIHIRIEMADOG. (Hynny oedd ar droed yn Nhremadog" noe klawtth, Rhagfyr 9fed, ac yr oedd y neuadd yn orla.wn. Arweinid, wrth gwrs, gan Mr. David Williams, Ivy House, Porthmadog, yn ddloniol, a. dyma'i gyfarchiad i'r foneddiges hoff oedd yn y gadair, nid am/gen MISS GREAVES, TANUALLT. Our good Lady Bountiful, Here she is: She ibears a proud name, And she clings to her "tMjae." Of course, &he has "pete," But a boss" she hae not: She's complete in herself, Which is better a lot. She's a lady of means, And a lady of parts- Hae the hardest of hesads, But the softest of hearts. To do a good deed, She'll never decline: IShe is always the first (With her "oil" and her "wine." I 'Full well does she know Who her neighbour" jg: May she never grow old, Our matchless "Miae." Oafwyd cyngerdd llwyddiannus ymhob ys- tyr. Gwnaeth y cor a.'r oantorion a'r ad- roddwyr eu rhan i foddlonrwydd pawb. A mawr ganmolid y ddramia fer o weith Mr. W. R. Williams. Cbiodd y gwroniaid lleol dderbyniad cynnes, a rhoed anrheg i bob un i ddlangos mawry<ri«d eu tref ohonynt. HiT oes a Iwo dda iddynt OU.Carneddog. PWY YDQED??f Ar ran fy hunan, ao ar gais amryw gyfeill- ion, carwn gael gwybod pwy oedd y William Parry, cyn-filwr, 44 mlwydd oed, heb gar- tref, a fu fairw yn Yebyty Bath ym mis Tach- wedd diweddaf. Cahvyd ef mewn cyflwr di- frifol o d-an gysgod pont (arch) o'r lie y clud- wyd ef i'r ysibyty. Gallodd ddweyd ei fod heb fwyd er's dyddiau, a dywedodd y medd- ygon y bu farw o effeithiau newyn a rhyn- dod. OweJsoxn yr banes yn y "Liverpool Daily Poft and Mercury." A fedr rhywun ddweyd pvy oedd y William Parry hwn? Ai Cymro ycbedd, ac o b'le?—O. WTTiLTAlX OERIDDIWIR. 'DeallwD fod y cyfaill doniol a ffraeth Mr. ,William Francis Hughes ({William Oerddwr) wedi troi allan yn ddarlifchydd mawr yn Sir Ddinbyoh, yn lie y mae'n aros er's tro. (Bu'n dcrlithio yn y Bont Uchel a Chlawdd Newydd yn ddiweddtlr ar "Yr hyn a welais ac a iglywais yn Pfrainc." ¡ Derbyni?us gerdd ear's mis yn ol yn dech- I reu fel hyn:- "'Pa To mae William Oerddwr Oedd. g/nt mor ffraeth a ffri, A ddiangodd ef i rhywle Tu draw i donnau'r lli? etc. OYFARPOD YNG NGWYNIAlNT. Noa Wener, Rhagfyr 12fed, cynhaliwyd cyfrurfod auloniadol yn y lie uchod, o dan lywyddiaeth Mr. John Owen, Ty'r Yagoi. Dechreuwyd trwy ganu ton gynulleidiiaol. Yna caed anerohiad doniol gan y Uywydd. 'Areithio byrfyfyr i blont yr ys.gol;, 1, Ed- mund R. J-ones, Dol Afon. Unrhyw adrodd- iad i ferched, o dan 25ain oed: Cydradd oten, Miss Annie Roberts, Gelliago, a, MiBe Annie Blodwen Owen, Snowdon View. Ffurfio geiriau o lythyren a roddid ar y pryd: 1, David Williams, Llys Elen. Oafwyd drame. ler gan bed war. Oanwyd ddlwywaith. gan barti, o don ajwedniad Mr. William Evans, Buarthau. Adroddwyd "Y Tren" gan Ed- mund R. Jones Dol Afon. Olorianwyd yr adroddwyr gan Mr. Morris Anwyl Jones, iBryn Afon. Diweddwyd trwy gydganu "IHen WTad fy Nhadau," ac ymwahanwyd wedi treulio awr a hanner yn ddifyrus ac adeiladol. MARW (MR. WBLUIAM tlr[TGMS, RHYD- DDU. Ddydd iMawrth, IRhagfyr 9fed, 'bu farw Mr 'Wm. Hughes, Brynifynnon, Rhyd-ddu. Bu ei anglad-d nawn Sadwrn, y 13e. Claddwyd ymlMynwent Giyhoeddus Beddgelert. Gwas- anaethwyd gan y Parch. Stephen Jones, IBorth y Gest, a Mr. C'adwaLadr Humphreye. Gedy butnp--o feibion a thair o ferched, gyda'r rhai y cydymdeimlir yn ddwys. Yr oedd yn frawd tawel, .oaredig, a gwybodus iawn, o ddeall cryf. OEN YtN RiHAGKYlR. New-terrace, Tydweiliog, Edeyrn, „i:Rhagfyr 11, 1919. Annwyl Oyfaill,—(Pan ar y ffordd i'r chwarel heddyw, tynwyd fy sylw at oen bach a'i ben tuag ataf, seflais yn syn. Nid oedd yn ddiwrnod oed. Mae'r ddafad, ei fam, yn eiddo'r if arm wr adnabydldus, Mr. Robert Williams, Tyddyn Mawr, Penllecb. Yn awr, pa 'run a.i oen diwedJdiar ai oen oynnar y gall- wn ei gyfri ? IMae'n ddigwyddiad anghyff- rodin yng ngwlad Lleyn a'r 'Eyri, 'rwy'n siwr.—Ydwyf, eich hen gyfaill, OWEN1 R. WHILLIAIMiS E(os Gwynant). Yn ol fy marn i oen cynnar ydyw. Beth ddywed bugeiliaid craffus?—C. OWRDD YN RAMOTH, IiLANtElROTHEN. Nos Sadwrn, Hhagfyr 13eg, cynhaliwyd cyiarfod adloniadol yn y lie uchod, dan lyw- yddiaeth y Parch. Dan Jones, gweinidog. lEnillwyd iel y canlyn: Adrodd, i rai dan 0 oed, "Y Oi Baoh" 1, Miss Beryl Owen, Lodge; 2, Emrys Lloyd, Glarreg. Datganu "IDilynaf Iesu hawddgar," i rai dan 10 oed: 1, Sallie Lloyd, Garreg; 2, (Nancy Griffith, Plas. Adrodd, "1 fyny'r ysigol," i rai dan 10 oed: 1, John Ifor Hughes, Gelligooh; 2, Sarah Pritchard, Cefn Kyffin. Datganu "Owmm'r Iesu," i rai don 16 oed: 1, Nancy Griffith, Plas; 2, John Lloyd, Tanlan. Dat- ganu'r don "Wihitford," i rai drob 40 oed: Cydradd, J. S. Pritohard, Garreg, a T. Prit- chard, IBryn Derw.. Pedwarawd, y don "Bryntirion," parti Sam Pritchard, Park. Unrhyw ddadl: Nancy Griffith, Plas; Sallie Davias, Pens.tep, a Catherine Jane, Garreg. Drawing, darlun o gath: 1, John Lloyd, Tan- lan. Unrhyw ddeuawd; T. Pritchard a R. Pritchard, Bryndex-w. Oor plant, dan ar- eini-ad Sam Pritohard. Beiraiad cerddorol, Mr. John Roberts, arweinydd medrua a. llwyddiannus o'r Penrhyn; (beirniad yr ad- rodd, Mr. 'Robert Jones, Prenteg. Cyfeil- iwyd gan Mr. J. Griffith, Plas, a Mr. J. S. Jones, Garreg. Diolchwyd yn wresog 1 bawb gan y Parch. Dan Jones. Cafwyd cyfarfod Ii; a hwylus, pawh yn mwynhau'r cystadleuaethau diddorol. YMWELIAD A MJR. TASLIESUN ElVANS (TAL 0 EHFOQOLN), ALAMEDA, CALI- SWRiN'lA. TW-YN O'l HAiNlES. Fourcrosses, C'hwiloig, S.O. Blhagfyr 2, 1919. Annwyl Syr,—Yr oedd yn ddia gennyf wel- ed yn eich "Manion" dro'n ol, nodiad didd- orol am Mr. Tdhes-n Evans (Tal y Elficn). (Mae'n ddrwg gennyf nad yw'n awr wrth law fel y gallwngywlro un neu ddau o gam- gymeriadau bychain oedd yn yr ysgrif. Hwyrach y bydd yn dda gennych, fel haiies- ydd a choniclydd y broydd yna, glywed i mi I yn ystod yr haf diweddaf dreulio dau bryd- nawngwaith yng nghwmni diddorol Tal o Eif- ion yn ei gartre yn Alameda, Oaliffornia, a cthefais oddaaa- ei wefusau ei hunan lawer o hanes dididorol am yrfa ei faboed yn Eifion- j ydd, a'i fordaith anturiaethus heilbio i'r Cape Horn i British Columbia yn 1862—mordaith igymerodd iddo chwe' nis i'r diwrnod o Ler- pwl. !Bu'r Ilesta, am un diwrnod ar hugain yn ceisio amgylchu'r Penrhyn. Glaniodd tua I (Dydd INadolig y flwyddyn honno. Y mae Mr. Taliesin Evians felly wedi treulio rhyw ddwy fiynedd a'r bymtheg a t deugain yng Ngorllewin America, heb groesi'n ) ol unwaith i'r lien Wlad. O'r blynyddioedd hyn y mae wedi byw hanner cant yng Nghaliiffornia. Y mae eto, er ei fod. tua 78 ml wydd o oedran, yn dGI yn bur fywiog ac etffro o ran ei gorff a'i feddwl. Gwr tal, 'sgyrniog, cryf ydyw, gvynefb gweddol gul a hir, yn dramoraidd Lraidd yr olwg airno, « ren chwareus yn ysmician o gwr ei lygaid. mae yn siarad yn arafaidd a chymer gryn dipyn o amser i ddweyd ei stori, ond y mae hon bob amser yn llawn oyffyrddiadau byw yr artist a'r lienor. Beirniad llymdost braidd ydyw Tal yn ei olygwedd ar y byd a'i bethau, ao y niae fel hen newyddiadurwr wedi bod o ibryd i bryd mewn aml i sgarmes tua glannau'r Mor Thwel. Er iddo gael ei enw (barddonol 0 ionydd, brodorion o Sir Fflint ydoedd ei fleni ac yn iunas (Manchester y ganwyd ef. Ohwarelau a gwei'thiau mwn Eifionydd ddygasant dad Tal i (Sir Gaernarfon, lie y bu yn trigo, fel y dywedwch, fel goruchwyliwr em amryw flynyddau a (ihyda'i dad ym Mhlas Isa, Penmorfa, y treuliodd Tal ei fiachgendod. Yr oedd yn llawn atgofion eon 'yr hen ardal brydferth a chrogai amryw ddar- luniau o'r igolygfeydd hyd furiau ei lyfrgell lawn rhai ohonynt mewn lliwiau prydferth. Yn y flwyddyn a nodwyd (1862) ffurfiwyd owmni o blith igwyr Manchester a Leupwl i chwilio am aur yn Oariboo, British Columbia, a dewiswyd: bad Tal o Eifion i fynd allan yn oruchwyliwr ar y ;gwaith, ac yn naturiol, dewisodd yntau fel gweithwyr nifer o'i hen ddwylaw ,tuag Elifionydd i fynd allan gydag ef. Clywais enwau amryw ohonynt gan Tal, ond nid wyf yn cofio ond am un yn awr, Harri Jones o (Dre iMadog, "ifløri Oatrin" {fel y galwai y bardd ef). Ei waith ef cyn cyohwyn ydoedd cario gydia throl negeseuon o Borthmadog i Dremadoig. Y mae ei yrfa ef wedi bod yn rhamantus ddigon, ond nid oes yn awr hamdden i 'fynd ax ei ol; dim ond ddweyd iddo ddod yn aelod o Senedd Brit- ish Columbia dros ranbarth Oariboo, a bu tad Tal o Eidion yntau yn cynrychioli yr un rhanbarth. Pan yn Victoria, B.C., dywed- odd y Prif Farnwr Macdonald (fu unwaith yn arweinydd yr Wtrthblaid yn y Senedd) stori dda wrthyf iddangos pertrwydd ac arabedd fy nghydwlad'wr, y Seneddwr o Dremadog, end nid oes ofod i'w hadrodd. {Gresyn na chawn ni'r stori,Claam.) Yr oedd tad Tal yn gryn dipyn o lenor, ac yegrifenai yn fynych i'r cylhoeddiadau Cym- reig yn y Talaethau, a dechreuodd y imab igymeryd cryn ddiddordeb mewn barddon- iaeth Gymreiig (rnae'n ddrwg gennyf fy mod wedi anghofio enw ei athraw barddonol yn y gweithiau mwn), a ohafodd gynorthwy mawr yn "Nbiafol y (Beirdd" (Oynddelw), "Hyfr a yrio. hyd yn awr y goreu o ddigon ar reol- au barddae, am ei fod, meddai, yn gwneud perffaith ohwaire teg ag ysgolion barddol y De a'r G'dgledd. Rhyfeddai na buasai ryw- un er's blynyddau yng Nghymru wedi ail- argraffu y "Dafol." (Dylid gwneud cyfres o'r clasuron Qyinreig, un debyg i'r Evesy- man's Lilbiiiary," a olygwyd gan Mr. Ernest iinys. Dyma fEortiwn 1 rywun.—Carn.) lYVedi ireuiio saith mlynedd yn British Columbia daeth Tal i California gyda chwe' dolar a nugget o aur yn ei boced, flrwyth ei lafur am aymor ei wasanaeth yn y mwn- gloddiau jVieddyliodd y buasai yn cadw y maen gwerthJawr yn grair i gofio ei drigiaa yn y Gogledd pell, ond buan, meddai, y bu raid iddo ddtilyn y chwe' dolar i chwilio am angenrheidiau ibywyd. Y mae'n hys'bys ddigon i (Mr. Evans ddat- blygu yn newyddiadurwr ymg Nghalifornia. Bu ar staff y "(Bulletin" am flynyddau, ac wedi hynny am dymor hir ynglyn a'r "San Francisco Chronicle." Yr oeSd yn gydna- byddus a Bret ,Harte, ac ysgrifennoad rai erthyglau i'w Overland Monthly" enwog; a chanfyddwn fel yr anwylai'r bardd y cyfrolau oedd ganddo o'r cyhoeddiad rhagorol yn y cyfnod euraidd ar ef hanes. YmddangTTbs- odd hefyd erthyglau o'i eiddo yn y Century Magazine." Y maeyn dal ati i ganu peth eto. "Efe wnaeth y geiriau Cymraeg a 8aes- oneg i'r gan igenedlaethol newydd a gyhoedd- wyd yn y Talaethau yn 1915. Y miweig gan David E. Roberts (Dafydd Bach), Washing- ton, D.O. Erys ei wladge..rwoh yn wresog. Dyme. ran ohoni :— tMae'r don sy'n gwlychu'th lan, Mae'r gwynt igusana'th dir, Yn adsain molawd Iban I ti, fy (Nigwalia bur; Pob Hrwd, pot) nant, pob bryn A'th erwin greiigiau di, A thawel .wedd pob llyn Gyfranant i dy fri. Drwy odlau'th leirdd, a dhau. Dy delynorkxn chweg, Gwres dy wladgarol dan Waredwyd, Giwalia deg, Cyfnodi'n ddigon clir Wna pob hanesol len, Gogoniant oesau hir, fy Nigwalia—Gwalia Wen. Gwelais hefyd yn ddiweddar gadwen o englynion o fola.wd i Eifionydd o'i waith. Y mae'n hoff o gyfanisoddi penillion chwareus i ddiddori plant, ac mae ei "Babyland Bal- lads" yn bert odiaeth, arluniwyd hwy yn brydferth gan Arthur Monroe Lewis, (fiybed a ydyw y (Balbyland Balladis" ar werth yn y wlad hon?—(Cbrn.) lEi brif gyfaill yng Nghalifornia fu'r di. weddar Proff. Thomas Price, y fferyllydd a'r assayer enwog, yntau yn Gymro i'r cam. Orogai ei ddarlun campus mewn lie amlwg ar fur y llyfrgell. Riaradai yn uchel iawn am Gymro a newyddiadurwr arall yn<r (Nghalifornia rhyw ddeugain neu hanner oan^ mlynedd yn 01, un Mr. D. Williams, gwr o wylbodaeth ddofn al diwylliant eang, ebai'r -bardd. Yr oedd yn bur gyfeillgar hefyd gyda'r diweddar Dr. Jones, o Slan Francisco, mab ei hen gymydog yn Eifionydd, Alltud Eifion. Tybiais mai nid diwerth hwyrach fuaeai igennych yr ychydig nodiadau lied anghys^ ylltiol hyn aimjrr hen Gymro, o Eifionydd unwaith, sydd yn awr yn treulio nawnddydd j ei emoee yn Alameda desog a phelleniig, gan syniyfyrio wrth o'i hun yn ami am olygfeydd bro ei fafboed "I think of them every day," meddai. Mae'n siarad Cymraeg yn rhagor- ol, ond eitha naturiol iddo lithro i'r iaith y' mae wedi defnyddio eymaint-arni.-Yr eidd- och, etc., D. R. DAiNEEL. Diolch cynnes i .Mr. Daniel am ei lythyr tarwiadol. Ystyriwn Tal o Effion fel un o Iblant Beddgelert, gan ma.i In ysgol y pen- tref hwn y dterbymodd ei addysg, o dan ofal yr hen athro medrus ac enwog, Jlfr. George ihomas Yr oedd yn yr ysgol yr un amser ,#'Iwr,doni°1'" ,fef "kogiau y Claes Tliird W. ,E. [Powell {Gwilym Eryri) tywilym Alltwen (o Benmorfa), Dr Henrv Isaac Jones (o Dremadog), a llu eraill. Gel- wid hwynt ar enwau oartrefol bob un, megis I .is Wn Cfee Pornpmn," «|Wil Penmorfe," IHam Bach y Dre," etc. Yn rhyfedd iawn m elwid Mr. Taliesin Evans ond fel "Tal- /j m11}?' -S011 direidus. Yr oedd tad Taliesin yn stiwart ar waith eopr IBryn y Felin yr adeg honno, a hwyrach y derbymai Tal fwy o barch oherwydd hynny. !Peth <garw yw bod yn fab i stiwart! Beth bynnag am hynny, clywais fod TaJ- iesin vn ffefret yngolwg y genethod. Synaf na fuasm Mr. Daniel yn son rhywheth am ei hen gyfnod addysgol ym Meddlgelert. Y mae gennyf dipyn o'i waith barddonol yn fy S ^SeL0,,<i 7 tod "» NAIDOMG IiLAWIEN. Dymunaf wyliau llawen « fy holl hen gyf- eillion a d'arllenwyr y Igolofn OOn dros wyneb y ddaear. Hedd a Honder oysegredig Fo'n cynhesu eich Nladolig.—O.
CYNGOR DOSBARTH MDDRAETH ...
CYNGOR DOSBARTH MDDRAETH PNODI CLERC Cynhahwyd cyfarfod o Gyngor Doebarth Deudraeth ddydd Mawrth, Mr. G. Plarry Jones, D.H., yn y gadair, a Mr. John Roberts yn yr is-gadair. OAIMGYMEIRIAD Y LLYWODPJAETH. Darllenwyd llythyr o'r Swyddfa Iechyd yn hydbyeu eu "bod yn diddymu'r axchab sydd yn darparu i wneud hyslbysiad o'r frech goch yn orfodol ac yn darparu. mesurau eraall i ddelio a'r Dr. Lloyd Owen ei fod ef yn ofni fod y Uywodraeth yn gwneud oamgymeriad trwy ddiddymu'r archeb hon. Yr oeddynt yn gallu osgoi liawer iawn o afiechydon trwy gael gafael ar yr aohosion cyntai o'r frech goch. Ond yn awr nis gel-lid cael gafael ar yr achosion cyn- tof. Wrth gwrs yr oedd y Llywodraoth yn awgiymu cynlluniau eraill megys penodi ym- .vm welwyr iecthydoi ac yn cynnytg cymorth. ariannol at gorio allan y cyfryw. gynlluniau. -4Pasiwyd fod Dr. Owen a'r Swyddog lechyd yn d-poru adroddiad ar y mater i'r OyngoP TREULIAUTR FFYRJDD. Ar gynhygiad y parcn. J. Hughes, pas- iwyd penderfyniad yn ffafr gofyn iV Llyw- ddarparu i dalu'r treuliau o gadw'r fiyrdd gwlediig mewn cyflwr addas o'r trethi ymerodrol. OYNGRIAJR Y CENHEDLOMD. YiSjgrifennodd Cynghonau piwyf Penrhyn- deudnaeth a Thalsarnau yn gwrthod ymgym. eryd a. chodi pwyllgorau i drefnu ynglyn a. Chyngraar y Oenhedloedd fel y gofynnwyd gan y Qynigor. DR. LLOYD OWEN. YsgTifennodd pwyllgor sydd yn gofalu am y plant yn y Penrhyn yn datgan eu gwerth- tawrogiad o'r gwasanaeth aanhrisiadwy a gyf- lawnodd Dr. Lloyd Owen ynglyn a'r mudiad Penrhyn, ac yn (jatgian gofid o'i golli.— Dywedodd Mr. R. W. Vaughan ei fod ef yn deall i>ad oedd y Cyd-Bwyll/gor Iechydol .yn erbyn 1 Dr. Owen hairhau gyda'r gwaith, ond mai r Cyngor Addyag o«dd yn fifwrthwynelbn. -HAJ- fflrnhygiad Mr. Vaughan a chefnogiad 7 Parch. John Hughes, pesiwyd penderfyniad yn proteetio yn erbyn symud Dr. Owen o'r igwaith. tSylwodd y Oadeirydd ea Bod wedi paaio penderfyniad o'r fiath o'r ,blaen. DWM LLANBEM Mr. Thomas Jones, arolygydd, fod cynhadledd o aelodau Qyngor Dolgellau a Chyngor Deudiraeth wedi cyfarfod i vstvried y owestiwn o gyflenwad dwfr i Llanlbedr. Bu addo ef a Mr. R. Edwards, Dolgellau, vm- weied a gwahanol fiannau y gel lid cael dwfr ac yr oeddynt heb gw<blhau eu hadiroddiad.— Ptowyd 1 alw cynhadledd arall o aalodau'r ddiau Gyngor i ystyried y mater. Y FFYRDD. Adroddodd yr Arolyigydd fod y tywydd gwjylb yn difetl^ ffordd a'i fod wodTLr- ^cae! cerryig o'r Min5brd<J |'w PSE3NODI CIDBRC. gynhygiad Mr. R. W. Vaughan a ohef- ^g^ad y Parch. John Hughes f Mr John Moms penodwyd Mir. David Jones yn gCc IT Cymgor am 60p. y flwyddyn O gyflS Yr oedd y penodiad yn hollol unfryd^Dioloh- um."J P-odiad, a dywedodd f fod y° mawrhau'r penodiad yn fwy am ei fod wedi ei ddewia h £ iddo ofyn V? £ aelodau ei gefnotgi. J uu o r Adroddwyd fod Mr. R. W. Vaughan wedi ei benodi n gadeirydd, a Mr. David Jones yn glerc y Pwyllgor Gor-Elwa. 8 7
Advertising
9 FUBNITUREof j j AT REASONABLE PBICESL I I EASY PAYMENTS I M IBe aa hen 10 hare yiM ooaie iota our Showrooms and tee «ar H ftaft ariection of wecm then prove g Mgfr qoaVtj of ewery piece ef hnnitme we tod I g ttaet ear vatua are the best obtainatibla lH Otar farnfh—l» fistiacthre in style; kit madeof soaod if ohm wt»jwtihe;r best craftm«i«M|» into afl they mafce. The generous nature of oar easy payment system it a x attracts pendent buyer who are about Is H wf 111 wish, me making artfitiora to tbeir rooana. H t & 1 EiSLI CLOSme SATBKDAYS, I O'CLOCK; 1 ■ i I Oim DA¥S 7 O'CLOCK. I ■ [ I3L0BE FURNISHING C* I m %jl K. GRANT, Proprtelor> I I PEMBEtliE PLACE, LIVERPOOL I p j, J | DONT LET IT OeSUR KSftlN. { g A great number of people suffer periodically from indigestion, 1 biliousness, liver trouble, sick headache, and constipation, and regard J the attacks as more or less unavoidable. There is generally no } reason why they should continue to suffer in this way. If instead of 1 d enduring these distressing ailments with resignation they were to take g a few timely doses of Beecham's Pills the attacks would be prevented i and the cause of the trouble removed. This Invaluable medicine has f a cleansing and stimulating effect upon the organs of digestion and J elimination and consequently a tonic and invigorating influence upon J ) the whole system. The experience of a multitude of people prove that 1 the best way to keep free from digestive and kindred complaints is to j } TRKE } j BEEGHM'S PILLS. 5 Prepared only by THOMAS BEECHAM, St. Helens, Lane. t Sold everywhere in boxes, labelled r s,3d and f ♦ J.I "Well, my boy, I've done the I best I can for you!" UNLESS you make provision now to give him, as he grows up, a sound education—business train. ing, technical training, professional training, as the case may be—you won't be able to look your boy in J the face and say, I've done my best—it's up to yon now, my son, to make good A good training will double your boy's chances of success in life: he deserves it—you want him to have it. Make steady provision now for the expenses which will come later. Set aside a little each week, or each month, and invest it in Savings Certificates. Then, when you need it, the money will be at hand, with this difference—that for every fifteen shillings and sixpence you leave in for ten years you will be able to draw out One Pound Six Shillings. Obtainable through a SAVINGS ASSOC!A- TJON. or from any Bank, Money Order Post or Otf.cial Agent. Or you can buy them by tn.aalments by asking at any Post Office for 6d. Savi;:r>j Stamps and a card (free) on which to stick hem. Tou f ts 1§j9 wltomrt Cart. \$4tjr« without fflfflfr* Lhn I fliflr S mlautts without Air, Coughs, Golds, Influenza, I Bronchitis, Asthma, Catarrh and Whooping Cough RtdHM the Ale Ration below Health Point. Vto ntml OOMMMBM If that tb* breathing to affected, the bronchial tains w bronofcl bMoiM wflamed, and cough, more or ieaa serious, follow*. If negleoteA Un «i|M rwpiratory system is weakened, and that way consumption lias. Children saffer more frequently from each oemplalnts than do their elders, tile death rate amoac the very young being truly appalling, and la too may doe entirely te theughtleu neglect. The World's Supreme Remedy Is Yaae*i Lightning Oough Qui, so called because of the rapidity with which it overcomes ohrozuo coughs ana cures deep-seated and longstanding oaves of aay of the abore-namea troubles. Veno's Ughtning Cough Cure, la Opta Competition with the world, was AWARDED GRAND PRIX AND COLD MEDAL ATTHE INTERNATIONAL HEALTH EXHIBITION, PARIS. 1010 for its purity, efficacy, aad pharmaceutical excellence. Many **»—»—of testimonials from cured patients, scientific men, IQHn and doctors have been received. The following is an example:— IBWjBB OhM. Hyatt-WteoM to. rJMJU, in *jj W* AMBaH IMto AbmA TMw W* IAm On and Mto ff*" mm :1 haw That* likmeiie avvU*d UirnvneUo* In Meant to wSUt I UftUtd a M« inAoww* rf tftii w»Jf sw sw«l muM." ■TnTay Never Touohed by Hand. Uquld or Pastilles. The manufacture of Yeno's Light- Veno's Lightning Oough Cure is wing Cough Cure II conducted prepared.. a liquid medicine, {flSSSSKn under the most hygienic condi- and also in the form of pastilles, tions, supervised oy trained the latter being packed in pharmacists, and the product is hermetically • sealed tins, which utttHtHH touched by human hands, are always handy for use. Adt aJwow /ef Vent-I LiMMno C»ut* Our#. It it aofal to Xedueedfac-rimiU ChemiHi. Sfau.and Sitxliei** DtaUn JMjU yartf ef Oif oforyfrCedpatkaft world. U tmtr ChtnM U ma e/ dock Ju wiU oit U for we* lUfaL aUirnitZ Engllah PrtoM, wbttiMm VENO'S VXGHT^'HG COUCH CURE SoU Pfovrietoft: The Veno Drug Co.. Ltd.. Mxwfacturino CTumisti* Manchester. Eng. 1 III H Ml II t.. r 4Il —