Yr Herald Cymraeg

,g= ■■■ JBtoaxtorf. tt "JONATHAN A*I STRYD FAWB, b CAERNARVON, sylw at yr amrywiaeth mawr a newydd o Het- Si a Nwyddau Drapery sydd yn a Fa«**&. dy, ac am brisiau isel. ,J ES VANS, ARCHITECT AND SURVEYOR, TEIVY COTTAGE, NEVIN. Plans for Villas, Cottages, Bungalows, Caurchee. Schools, and Farmeries, &e. y721 Ceir detholiad rhagorol o bob math o Chimney Pots, Tiles, Brics, Sanitary Pipes, etc., am briviou isel, gan H EXRY E VANS, PENLLYN (gerllaw yr Eryri Works), CAERNARFON. Cyfeirier 54, Pool Hill, Caernarfon. CRAWFORD'S CREAM CRISP and /^<T> 4 riTZT?T>Cl CREAMY. VjXiA^lVJCjJLiO

DYHEAD CYMRU. Bflxsuddwyd rydliweddar T. E. Ellis oedd gw-e'led "Cymmi Glyfan." Cyrhaedd y nod yna oedd am can ei lioll ymdrechion. Clywsom lawer o son a.r ol yr Eftholiad Cyffredinol d- n-eddaf fod y nod: uchel wedi cael ei gyrhaeddi o'r cfiwedd. 'Eto ofnwn fod He cryf i annhtau ibyny. IMethwn weled fod bre.udd'wyd bywyd cyiboed'dus "Toii)" Ellis wedi cael ei sylwedd- oli hyd yn hyn. Ac eto, mao calon gwerin Cymrui yn iadh. ar y cxveetiwn. iMiae r bob! yn fwy uniongired yn u ffydd nag ydyw eu iha.rwe.mwyr yn eu gweith- reduedd. h,vOo(MI y bob! 34 o aelodaui Seneddol yn yr Eitholiad dlweddiaf er nrwyn sylweddolii breuddwyd ei hen &rweiriydidi. Dis- gwylid i'r 34 hyn ffurfio un blaid gref, a.'i haimcan penal i sicrhau chwareu teg i Cymrii. Ond Y11 lie urn blaid gref, ceir yn mhlith y 34 o leiaf ddwsin o blcidiau gwan. Prin y ceir de-g or-64 i gydweitlwedu yn galonog o blaid' unrhyw fesur, hyd yn nod un a fyddo er budd i Gymru, a, gynniygir gan aelod Cymreig arall. Dywcd un cyfoesolyn nad oes, angeii ntfwyiach i Werin Cymru ddanion ei chynnrychiolwyr i jycmigyn.g'hori a'u gilydd er tsierhau cy'ci'weitkred- iad yn y dyfodoll. Dywed fod pob d-yben ym- aTferol cydweithrediad c-enedlaethsol wedi cael to. sicrhau pan cthalwyd holl aeolodall Cyraru yn Rydd!fryd.wyJ. I'r neib a wyr y gwir ffeitih- ia.u, dyna'r heriesi fwya.f damniol a allesid byth ei phTOgiet-hu yn Nghymxu lieddyw! Decbreu, ac nid g^rjxhen y,gw,ait-h o sicrh-au Cynmi Gyfan a wmaetih y werin wrth eithol ei holl aelodaui yn IfflTtydidfrydlwyr. Owaith cymliarol rwydd oedd fcyny. IGorchwyl mwy anha-w dd, a mwy angen- jiheidao] fyth, yw gofala foft y 34 hyn yn gwneyd eu g-wait-h M gorLwhwylwyr ffydd- Jlawn. Beth yw gwir amican bodolaeth Oymdeitthais HyddfrydoCl? Ai ethol aielod Rhyddifrydol yn unig, ai ynte sicrhau fod. eigwyddorioa Rhydd- frydoJ yn cael Hyfwodraethu yn ngweithn-edoedcl Ewytddtagol yr aoplodau ar ol eu hetttol ? Gwydd- 4om, ysywiacth, am aielodswi Seneddol a ethol- -wyd g= ac feI Iihyditif rydwyr, a tlmwy Ymdresh Cyirradleithaisa.'u My-ddflrydal, yn yw etholiad, diweddlaf, na fusaeeoit yn gotli'wng cymaint a deigTyn uwch bedd y Cymdfeithasau Tiyny pe y oladdesid hwynt yfoiy A phaham.? Am na bu- asai neb i aJw aoelod i gyfrif pan ycyfoiliontal I Perygi mawr gTv-loidyddol Cymru Ihieddyw vw yn yr hwesi a bregethir gan ein cyfoesolyn —sef nadi oes dim gvraith nnwyach i GynnooJ. ,edd Gene:alafthol yn N'gbynrru! Yn hytrach o lawer, dywediwn. nammu, a. ph-wyfcleisiwn hyny, I fod yr angcn heddyw yn fwy naig ydoedd cyn yr EithoEad. Owendid Cymrui yw ei bod wedi jarfer .gadget i'w liaolodau Seneddol, unwaith yr etihalir hwynt" fvned bawb i'w ffordd ei hun. Dywedwn yn ddiflcxeegni ac yn ddibetrus, pe bae yr hyn a elwdr yn Tiiaid Gymrei,jf yn y Sen- edd lieddyrw o diaii gyftelyb axolygiaeth gan y wlad, ac o dan rvfleljyib ddys;gyblaeth. ynddi ei (hun, ag yr oedd yn iiyddiati Stuart Rendel a Tom EHif" Trma cymjeiyd .gtwiieidiyiddiaeth o ac nid chwa.reu rug' e? fcl y gwna arnl un ohonynt yn awr, :1 wnjai pob un o'r 34. Ni luasem yn ediy^cli mor 0<1.1 ai yr YtLdoi'uvn. miawr yr jmladdwyd drogtynt yji y tair bJyn- edd diweddhf, yn caol eu haberthu mor rhwyddi ac mor rad yn y IMoeur Addysg "yod yn awr yn aros dtxifiyd yr Arglwyddi- (Buiasai y Cyn,gihoir Addystr CeTIJedJaoethol i (lymru a. gyn- mrysir yn y Mesur yn rhywbeth gwerth ei gae1, ac yn &fryw a aJiasad wneyd lies an- irhraiethol i Gymru ar ol ei gael, yn lie yr ed- lych diiniwed a, didldationi a igyimvtjii" ini ar iyn o bryd1. Nieu cymerer gwestwn mawr Dad- gysylltiad. 'Beth wnaeith y 54 M P.laid yn y mater pwysig hwn arol cael eu< hethol ? (Mell- dithiwyd Syr Alfred: Tliomas gan amiyw ohon- ynt am feiddio d-yweyd na ftiddl;oiiad Cynxru (lieb gael .Mesur DiadlgysyJltiad mewn He blaen- llaw ar raigJm ;g.waith y Senedd newrdd'. Yn lie cyd.weitr.io fcl vr arferent- wneutnur gynt, er sicrhau lie i gwesiiyxvui Cymreig, yn Nlhy'r Oyffredin, gadaw.sant i'r balot fynedi heibio heb faTiteisio arno. Y canlynlad yw dyma.'iI" fifenedd-dymJior c.yniaf wedi cael myned heibio Àeb ddwyn cwes-tiwn Dafc]igys.ylltia<] i gyji!W'r Ty—er y 90lerid yn rluwydd fod wedi ed godi, ac wedi cael plei-dlais .gref arno yn y T" mwy- af RTiiyddf lydoJ a welwyd erioed! Buasai cael pleidlllais gref o blaid Badgysyllit.ia<d ar ol dad] feT yn Nihy'r QyffreJin ar ddeehncu'r Senedd! Jienydj o wert-h anmhrisiadwy. Buasai wedi rf^vymo'r Bllaid Rydldfrydol 011 i Fe-sur Dad- gysylltiad pan didygir ef yn mlaen. Ond1 giadlawyd i'r cyrlo lithro rhwng eu dwylaw I Llfwyddodd Afr L!oydJCrOcrge, ar ei gyfrifoldeb ei hun, ond heb gydwoi'thrediad y Blaid Gym. reig. i benodi Dirprwyacth Frenhinol fel rhag- y.madrodd i Ddad^syUtjad. Ai da ei drwig iiyin y Blaid Gymreig, fel cvfarigorplij I dIy}aa.i fod wedi eyniud. (3 ddiffyg hyny y etyreiudodd Mr Lloyd41wr",e ei hunan. hieb- dId)1I1t. Am y rliefcyiiiau hyn a'u cyffeiyb yr ydym yn gobeithio y bydid i'r Gynnadledd Genedl- aethol a eLwir ;gan Mr lilioyd-'George a Syr Alfred Thomas i ^yfaifod yn Ngluaerd'ydd ddeclnreu'r mis n-etsai wneyd. rhywbeth tuagaft sylweddoli dyh-eadau Cymru. 'M\ae diijon o Nrai,"h o'i biaen. iMae mwy o angien am dani ina-g a fu e.Ti"-pe lOud i ddysgu rhai o'r 34 mai i waisanaethu Cymru a.'i buddiannau, ac nid eu mympwy pereonol hwy eu hunain a- dan- fonwyd hwynt i'r Senedd. F^l y ni-w pethau at hyn o bryd, mae gan yn nii-on bob un o'r 34 ei "bolisi" ei hun an. a hwnw yn gwaliania<jthu i raddb-u pell oddiwrth "bolisa" poib un o'r 33 ereill. 0 gan'Iyniad, nid ocis gan Gymru fe.1 y cyfiyw, na chtm y Blaid Gynareig fel y cyfryw,bolisi" o fath vn y byd! Os cyl- lawna Cynnadledd Caerd-xld y mis. nesaf ddis- grw.y:Iiadau a dytheadau .G werin Q>iaru, sefvdla "Boliei Cynireig"'—a chymer y -csu-Tau angen- nfeidiol i sicrhau fod pob un or 34 fel goruch- wiyliwr tfyddliawn yn cydiweithio yn galonog o iblaiid y cyfryw boliei.

SENEDD I GYMRU Tra mae'r aelodau Cynireig ynmyn.ad bob un i'w ffordd ei hun, mae, athrawon C'ymru wrthi o ddifri yn creu Senedd i IGiynuu. Senedd athna/won yw. Nid digon i ysgolfeistiri! ac yBgiolfeistTeisi Oyrmru be-Ilach Undeb Cne.<H- aeitho.1 AI. •lira won Lloeigr a Chyim u, elthr rhaid, iddynt fwrth Undcb Cenedlaethol Athra.won Cymro. Ac yn hyn maent. yn ddoeth yii )(>-11 cenihedl- neth. Tuedd* yr oes yn NghyTn.ru—ar waeohaif y Philit^iaid—yw uno rnewn mudiadau oenedT- aethol, yn life wa.Fa;ru a .gwiagit'affu nerth i ba-rhau y giwahamiiaielthani talaethol yn (Nghymru. Cymru iGyfan" yw nod uche^gais y Igwir Cymro heddyw. Ar wahan. i hyn, hetfyd:, (mae yni amlwg fod OvfundTefn Addlyisg Cymru yn y dyfodol i fed yn dhywbeth gwahaol i eiddio TJoegr. mytdd yn -wahancl yn ei liywodraeth.iad byddi yn •wahanol yn natur yT" nxiii ySK. Aic mate rt hrawon Oyimru yn ddiigon llygadgr'aff i ganfod hyny--I ac yn ddigora dewT i baratbi i gyfarfod; y dydd hwnw, boed ddrwg boed ddia. D,t,ngliesodd- Cynnadledd yr Athrawon. Cym- ig yn yr (Amwythig, ddydd' SadwTn, dri anhebgcr hnrdiJ1, sef llygad i we^ed, calon i deimiio, a. dewder faidd gydifyned aig anigen p-e^tennol y DywyEoaeth. !-Vaio'-r at.hrtwon yn fwy iaefo ar y cwesifciwrti o iGynghor CenrxiTwethol Add'vsg i Gymm J1<1.g yw n>1,'r Wainyddia^b Ryddfrydol na'r aelodau Cymreig yn y Senedd. Dywiediwyd ynfr (bethani imor iach a.m gened. fletholdeb Oym.u a'i ho. iigenioii, n,e,g gwneyd ini dfiinlo mai da inasai gosod aanbcli i ytsgol- fo-itvT oedd yn y gynnadledd yn! iSant Steiphan i hoi gwe" niewn cenedtlae.thol deb i'r 34 sydd yn ffurfioT diosb-arth Cymreig yno! «'M genym yn NiihymTu," ebe un ohonATit, ,J "ddynion a al-want eu hunain: yn, ,gened]aeth»T- wyr, honant ajr y llwyfan eu bod yn werijiwyr ond pan yr etbolir hW'ynit: ar y Cynghor Sir mynan'ti fod yn uruben a e't.hvi^rr gormesol. Dyna'r õlynåon eydd yn ibwyta coluddion a bywyd oened'Iaathol Oymru yn myd addyg heddyw! | Gwe.1i" mai .Senedd 10 syniadau iach yw fcfen- odd Athrafwon Oyrnm!

(Illw-,v sydd yn mynu gwneoithur cam o hyd a Mr lEllis J. Griffith? Pan yrnddiewyddodd Syr Horatio Lloyd, rhuthrodd rhvwun igyhoeddi fod sedd Mon ar fvned yn wag drwy ''ddyrchaf- iad" ei Haelod i'r Fainc. Dywedodd Mr Ellis Jones tGriffith v piyd hwnw nad oedd ei fryd ar adael v Sc-neddi am unrhyw swydd. Er hyn, nan fu farvv Mr (Bowen Rowlands, eodwyd yr un cri drachefn. Gwadwyd hwnw hefyd yr un mor bendant. Yna, darfn i ryw "Ohebydd o XlaerTiarfon." ddykusai yh s-i'cf wybod' gwe1J. ddtofon i bapyrfeu dyddiol ùtrpwl fod swydd arall -gan MrElli6 J. Griffith mewn golwg, a bod v Gymdeithas Ryddfrydol yn Mon wedi cael i rhybuddio i fod ag ymgeisydd yn barod I Yr un faint o wir oedd yn hyn ag yn yr vstor- iau ereill: RhaJd mai rhywnn sydd! a'i fryd ar niweidio Mr (Ellis Jones Griffith, neui ar sydd yn awyddus iawn i'w droi, o'r Soneiid. sydd yn llunio y straeon anwiredduR hpi. Da yw cael gair pendant yr Aelod ei hun na.d yw yn ei fwriad i dderbvn unxhyw swydd fuasai yn golygu ei yma.dawiad. o'r Senedd. Mao wedi ymdynghedu trwy Iw i weithio ac ymladd dros Ddadgysylltiad, ac i ddal ati yn y Senedd hyd oni cheir hyny. Na ddychryned nob mwyach pain gyhoedder eto ystoriau disail am eil "ym- neillduad a.goshaol." Mae eisieu dynion cryf- ion ar Gymm yn y Senedd! ar hyn o bryd..— a gall yr Aelod dros Fon wnevd gwasanaeth anmhrieiadwy i'W wlad a'i genedl yn y dyfodol agos,

lLle methodd llofrudd fe lwyddodd aiiechyd. ¡ Nos Sadwrn, yn eydyn iawn, bu farw y Milwr- iad Trepoffy gwr a adwaefliid dan yr enw "dyn haiarn Riwflia." Yr oedd ei ddull o "'gadw'r heddwch" yn fa.rbaraidd hollol. CatS- heid ef gan bawb, hvd yn nod gan y rhai oedd- ent gjnsylltiedig ag ef yn y gwaith o ormcsni^' Gf^vnaed ymgais i'w lofruddio dro ar ol tro. Dair gwaith yn nghorph yr un wythnos, ym- osodwyd arm gan lofruddion; gosododd lID enau llawddryll wrth fynwes Tropoff ond methodd yr ergyd' danio; tranoeth, llamodd llofrudd arall ato gan anelu dagr at ei galoil- ond methodd yntau; neidiodd y trydydd ar ris oi gerbyd' i'w drywanii-ond heb Iwyddo. Unig effaith y gwahanol ymgeisiadau hyn am ei fywyd oedd ei Vlllen fwy pendcrfynol yn ei ormee. "Nid oes eisieu Hr llofruddion gy- meiyd cymaint txafferth," eb efe yn ddiweddar, "Ie ddaw v diwedd yn ddigon buan heb hyny." A gwiriwyd ei brophwydoliaeth nos Sadwrn. Bu farw o dan gwmwl digofaint yr Ymher-> awdWr, er mwyn yr hwn y tywalltodd' efe gy- maint o waed gwirion. 'DifJwyddwyd ef gan y Csar yn ddiweddar er llawenydd i'r holl Ym- herodraeth. Dyna'r tal a ga y gwas gormesol yn amJ.

PERSONAU A PHETHAU. Mao Mr S. T. lEVans. K.C., wedi ei bonodi yn Gofrestrydd IJys Sirol Abertawe. olio t Dydd Gwener, gadawodd Mr J. D. Refe, A.S.. a'r Anrhydeddus Mrs Rees, Lund a in am Criefl. 0I0——— Ddoe, dydd JJun, yr oedd Arglwydd Aber- gafenni yn 80 mhvydd oed. Mae yn edrych yn dda iarwn. olio Yn Fflint, ddydd,iNltrcher, priodwyd y Parch b'drt, Giricffiith. (gynt o ;Minlffordd) a Miss Jemima J. Winter, unig ferch Mr a Mrs Win- ter, 'Corneet Farn^ Fflint. k r IVedi treulio ohono ei seibiant hal yn -N-thalas- dy Dolfriog, y mae y Barnwr Satow wedi dychwel i'r Aipht. oflo Yr wythnos ddiweddaf, dychwelodd Syr ilIoratio Lloyd o'r Alban ifgtieyllooii. Mae wedi ijwella cryn lawes. ca Ot I- Mae v Parch R. J. Jones, Rhiwabon, wedi dychwelyd o !Bata.gonia, lie y bu ar ymweliad a'r ICymry yno. Yr oedd rhif aelodau pedair eglwys yr M.C. yno, yn ystod 1905, yn 265. J olio- Dydd Gwener, yn LlandaS, bu farw Mr Clement "VValdron, yn 80 mlwydd oed. Yr oodd yn un o'r cyfreithwyr hynaf yn sir Forganwg. lBu am amser maith yn gyfreithiwr lleol dros y Bwrdd iM;ifinach. olo- Mae IJefarydd 1;.y'r Cyffredin (Mr J. W Lowther). wedi penderfytnu ymddilswyddo o fod yn gadeiryddi [Rtrawdlys Chwarterol Cum- berland, ar gyfrif ei ddyledswyddau pwveig yn y Ty. —olk>- Mae Mr D. Davies, 10, Gray's Inn, Llundain, wedi rhoddi .500p i Gapel uA £ .C. y IBala, at ad- eiladu ty i'r gweinidog. Brodor o'r fro hon yw Mr Dayies, a- rhoes yr arian er cof am e< rieni, a oe>ddynt yn ae-Iodan o'r capel. --0110-- Mao L, ric Va.ughan, mab y Parch D. W. Vau^han, M.A., a wyr i -AIT -f'llquliani, ibridg- end House, Abeiynstwj'th, wedi enill ysgolor- iaeth gwerth 30p y flwyddyn am bedair blynedd yn Bishop Stortford 'High School, ger Llundain. 080 Dvdd Mercher, yn Eglwys St. Mar-aret, Westminster, cynnaliwyd gwasatiaeth er cof am ddiweddar briod y 'Prif Weinidog, ia,dy Camp bell-.Banner man. Yn nihlith ereill yn breseainol, yr oedd Mr Lloyd-George. A.S., M,r William Jones. A.S., Mr Ellis J. Griffith, A.S., I Mr C. S. Henry, A.S., a Mr J. D. :Rees, A.S. olio- In 2sghapel Armenia, 'Caergybi, horeu Mer- cher. priodwyd y Parch Thomas !Evans, gweini- dog Eglwys Armenia., a Miss Annie Williams, Glanfor, Caergybi. Gweinyddwyd gan yiParch I John Williams, IHrynsiencyn. yn cael ei gyn- uorthwyo gan y Parch Hawen Rees, 'Bootlo (braiwd-yrn-nghyf raith y pHod fab), a'r Parch R. P. Williams, y cofreetrydd. R,hoddid v brioda^fereh ymaith .gan ei brawd-yn-nghyf- raith, Mr iR. IT. Williams, ysgrifenydd addyeg Mon, ac yr oedd yn gweini ami Mi's R. H. Williams a Mrs H-aiven Reee. Wedi boreufwvd yn Glanfor, ymadawodd y par ieuanc i dreulio ci gwyliau priodlasol yn Llundain a Southend- on-Sea. lae llongyfarchiadau eu cyfeillion lluosog yn ddiau yn cy. dilyn. iLlon yw Evans^—I lawn afiaith—.wedi'v llain 0 dir llwyd henlanciaeth, I fro enwog cyfriniaeth Y iodnvy drwy'r adwy'r aeth. Ei Annie fwyn wna ei fyd-yn felus Yn nefoiaidd wynfyd Ea fiurfaien bob enyd Fo'n lwys gain, fo'n las i gyd.

NEWYDDiON LLEOL Cyfarfod Misol borllewin Meirionydd Cynnaliwyd yn Mheniel, Ffesftiniag, ddydd Llun, iywyddiaeth y Parch D. Jones, Garegddu. A weiniwyd gyda ,phrofiadau y swyddogion a hajtes yr Wtloti yii. y lie gaai y Parcih J. Da vies, Bontddu, a Mr G. G. Davie. Ithrw. Yr oedd cynnyad, yn mihoib eith yn ystod blynyddoedd y d'iwygiad. Yr oedd un ibrawd wedi cyfranu 5Cp at ddyled: y capel, a'r bob, ieuainc yn cynnyddu yn Nr un gias. Cydvm- deiinlwyd a Mr Kobert Roberts, un o'r swydd- ogion, oedd' yn wael. Darllen wyd llythyr cynhes oddiwrth Mr D. Davies, A.S., iLiandinam, yn dioich aim iben- derfyniad y C-yfarfod; yn oydnabod ei cynnyg yn gysylltiol a Choleg Aberystwyth (cyme rad w yaeth). Gwnaed sylwadau c-of nhagoa-ol ar y ddau flaenor adnabyddus a. defnyddiol, y imri R. O. I Ptrichaxd, y Penrhyn, a J. lEvans, Abenmaw, gan y Parclin. E. J. Evans, Morgan. J. Griffith, Vaughan Humiphreyc?, ar tMri H. Roberts, Fron T. LI. Prichard, Nazareth;; 'Huigh .Evans a G. WilliaTiis, Abermaw..Darllenwyd llythyr oddiw-nih Mr R. !E. Jones, Abe-maw, gam y Parch Va.ug.hjin Humphry s ar gyflwyniad y ¡ gadair i fyny i'w. olynydd.—Diolchwyd iddo am waeaniaetth.—'Mater y d.-afodaeth oedd yr "Awr Gynta.f," yn cael ei agor yn dda gan y J Parch William Griffith., M.A., Talsarnau. DLi- ynwyd gan y Parch (Robert. DoJgellau, I a diolchwyd i "Mr Griffith. Daxllenwyd argyniellimm y pwy lIgo:" gyda golwg ar y moddi i iglirio y ddyledi fawr sydd a,r Gapel y Fron, DPieairhynideudraetb. Yr oedd yr eg Lwys wedi cael colledi IfawT trwy farwol- ic yr oeo<Id yr aniigylchiadau yn gyfiyw fod yn rhajd iddynt. cael eymorth neu fiethu fyndi yn mlaen. Yr oedd yr oil q'.T, ddyled yn 2250p, a chymhelhd 'fod l.OOOp o'r ddyled! yn cael ei chymerryd gan y Cyfarfod tMisol.—Ar 'gynnyg Mr O. Jonas, a chetflnogaeith. y iParoh E. J. Evajis1, pa <*i\vyd i apelio am gymorth y 'Sas-awn yn y drefn arferol'. Hysby&wyd fod Eglwysi (Llanibedr a.'r Gwyn- fryn yn symud i dde'wi^ igwainidog ac fod Eg wys: Engedi, FfesJt.iniog, wedi dew is Mr J. B.A., Cer.Lgydruidion, yr hwn oedd wedi atob yn 'g.a;da.rnhaol.-Caed cyfrif y Giymanfa Gyffr-edinol yn y Biliaenau gan y Parch H. Harries Hughes, RD. Yr oedd yr holl ddenbvniadau yn 4491) --Caed, sylw.adau'a man- ylion clir a.m gasgliad yr yabytai gan Dr Rich- ard Jones (Icta-Mt), ac amogaeth wresog i barhau i fyn'd yn mlaen gyda. r, cas.gli.ad. Diolchwyd j yn wresog i Dr Jones am ei yimdrechion gydJa. hyn., a. llawetnhawydi a/m adferiad y meddyg i'w ieohyd. Trefnwyd y dydd diokbgarweh i fod ieto eJeni yr un adeg a.g ta,-r-fer. Nos Tau cynnelid1 cyfarfod i'r bobl ieuainc, a) siaradwyd gan y Parohn. R. R. Mow., W. R. Jorii" a J. Owen, (M.A. Pteigidthwyd; gan y Parchn. Hugh Puh, Dyffryn R.. H. Waitkins, Bryncrug; Morgan J. Griffith, B.A., Abermaw; ac Evan Roberts, Dolgellau.

Cynghor Plwyt Llanllyfni FfREIRiTAXJ Y (PILWW. Cynnaliwyd loyfarfod rheolaidd y Cynghor uchodo nos: Fawrth, ipiyd yr oedd yn breeonnol Etvan Thomas lwains| (cadeirydd), Bichard Wil- liam-s, William (Morris Jones, John W. Jones, Evan Jones'. (Talysam). (William Owtn, GiifBth Thomas Jones, Owen W. Jones, Henry Charles Davies (iPenygroes), John Owen, Henry Jones, Robert Williams, a 'William (Richard Williams (Llanllyfni). CYDiNABOD.—'Darllenwydt llythyr Mr Rich- ard Jones, y cynighoirydd sirol, yn cydnalbod d-iolcbgarwch y Cynghor am. ei; waith yn cei-iio cael aelod ychwaaiegol, i'r pl!wyf ar y Cyn'ghor Sir. TROcGLWYiD(DTAD' YSGOL LLANLLYFNI I'R CYNGHOIR SIR.—Ga,n fod Thybudd ar y bwrdd yn ng:hylC1h y itl-'Osgl;v,yddia.di, a llawer o'r cynghorwyr yn'ystyried nad oeddyn). yn swybod; d,i;go-n Mil v petb i' ibasio ipenderfyniad arno, pasiwydi fod is-bwyllgor igael ei (benodi i weted v gwed'thredoedd, etc., a dwyn adroddiad, i gyfasfod arbeni^ o'r Cvnglio".—Pp-nodwyd Mri Henry Jones, John W. Jonios. WiHiaim Morris Jones., William Owen, Robert Williams, a'r Cadei.rvdd i <wneyd i fyny y pwyllgor. LLWYBiRAU.—.Rhodd>wyd adroddiad am. y Kvlv pydd wc-di ei roddi i'r llwybrau canlvnol Ha.fodras, tPont Lloc. Llwyn Derw i Bra.ieh Melyn, v Pandv i'r iBrithdir, B it.hd'r i TVen- oaerwa^n. Pen'ra.llt Goich i Nantnofa., Ty'11- llwyn i'r fnov. nhan o Ty'nvweirglodd, Peny- groes. Hvfirvdle i Onlhwn House. WETRIATT Y .PILWYF.—•ArgyniW.la'! is- bwyllsor fu yn ysitvried yr am.gylchi«d.au fod i bob ymdreoh, ei "wiievd i "hyfibyscbu y ffeirill evdd vn Llanllyrni 'F,brin 11. Gornhwaf 6. a. lg-,O-ef 20: a c yn Mihpn^crTOes Mai 21. Meihefin 27. Awst 41. 1, CVf-edi. 22. I'r dy.ben hyny fod infer 0 fnrdiiaiu i igael eu harzm-p-liu vn cvnmwys y dyddc:adau. etc.—.Hefyd- fod cais- ptsillach i gael ri wneyd :t, gae-1 itrefn a: y ffeiriau yn Llanllyfni, drwy cael yr loll ddeuairt o gyfeiriad1 Pantglas i ddyfod a'u hanifeiliaid i .ganol y <pentref, a'r oil ddeuant o gyfeiriad1 Penygroee i ddyfbd a'u hanif.ailiaid mor uchei a King's Head; Inn. Oherwydd hwyrfrydig- rwydd y rhai ddieuanto'r gwahaniol gyfeixiadau i wra-ndo ar reswm, a. chryn'hoi eu hanifeiliaid i (ganol y pentrfef, y mae (pob ffair gynneli- yn debyccach i ddwy na/c un.-—Cadarnhawyd yr oil o'r awgrym iadau, a phende r fynwyd anfon pro- test yn en Ibyn, Cynghor Trefol 'Pwllheli, yn eei&io eefy dlu ffair a" yr un dydd'iad ag un o ffeiriau mwyaf. pobloiraidd Llanllyfni. CRWYDRIAID.—Darllenwyd dei-eb odkll- wrth brec-wylwyr Victona-road a County-road yn gofyn am i'T Cynghor gynnorMiwyo i symud y crwydriaid ydynt rwedi pabellu gyferbyn a'u bai.—Dewis-^vyd ddrptywae^h i ymweled a pherchenog y id*.

Llys Sirol Bangor DDOE. DYDD LLITN.—:GiL-rbron v Barnwr S. Moss. CAlS AM: ARCHEB WEINYDDOL. Gwnai Mr W. Twigge Ellis, Betheeda, gais ar ran Morris Owen, Janice-street, Bracfcih- melyn, Bethesda, am archeb weinyddol, ac ar yr un pryd dvwedodd fod rliai gofynwyr eisieu i'r Barnwr dd:iddlymu arciiieb weinyddol a gan- iatawyd i wraig y gofynydd. Ychwanegodd Mr Ellis hefyd i'T wra.i.g sicrhau yr archeb cyn iddi briedi.-Dywedoda; y gwr nad oedd yn gwybod fod ei wraig wedi cael archeb wein- yddol hyd lies ax ol priod;—^Egiurcdd Mr Ellis ic4, y igofynydd yn barod i dalu ei ddy- ledion yn llawn yn ol 12s y mis:—-Dywededd yBarnwr nad oedd yn cael ei foddhau gyda. eefyllfa pethau, a gohiriodd y mat-er am dri mis. HAWLIO GWERTH NWYDDAU.-Hawl- iai Charl-es. Pozzi, Biangor, y swm o 13p lis 4c, gweddill dvledus oddiar Wm. Williams a'i wraig, A. E. Wiilia ms, liymt. o Laneirchymedd, am nwyddau a gyflmwyd iddynt. Yr oedd- ynt ar hyn o bryd yn~ byw yn Smfchdown- road, L&rpwI. Ymddangosodd Mr -iay.i.ss (o swyddfa. Mr Thornton Jones) dree yr achwvn- yd 1, aJlr Taylor, Lerpwl, dros y diffynydd- ion.—Rhoddv.yd tyiG.tiolaeth gan 0. l ozzi i broil 1 r nwyoflau gaei eu cylienwi.—Mew i cro-2. holiad dywedodd y tyst- fod y bUfme yn Llian- erohvmedd vn cael ei g-ario yn mlaen g;an fam Mrs A. E. Williams i fyny hyd ei marw. Yn ddilynol cariwyd ef yn mlaen gan Mrs Wil- liams a'i p,-wr. Yetyriai fod gain y gwr gyf- I nan yn y busnes, yn gymiaint a'i fod wedi priodi Mrs W illiams.—Rhoddodtd y Ba.rnwr ddyfarniad am y swm a haw!id o blaid yr achwynydd yn erbyn y wraig yn unig. Yr c.edd yr achwynydd wedi methu "profi ei achos yn erbyn y igwir, ond gwrthodai ro<idi i'r di- iwKAdaf ei gostau. HAWLUIO IAWN AiM NT WED.-Ha wl Lai W m. Thomas, Friv Wen, E.'benezer, y ewm o j 25p oddiar y Carnaiwon Motor Compa,ny, Ltd., am niweidli.all a dderbyni-odd nv:-rl<?n. yr hon a ajiafwyd gan gerbyd motor.—Erlynai Mr David Owen, ac amddiffynai Mr J.* T. Roberts. — Tystiodd R.. Cefni Jone.rs. Glan- addia-, a,Rot Arthur Jones na arafwyd y motor.—Gohiriwyd yr achos a.m daix wythnos.

Pwyllgor Trwyddedol Sir Gaernarfon. ) Cynnaliwyd cyfarfodi g<;hLie«lig u' awdurdod hwn ddydd Iau, i benderfynu maint yr iawn i berchenogion fri&farndai yr ataiiwyd eu trwyddedau. Yr oedd yn (breeennol Mr J. E. Greavejsi (cadeirydd), ei Anrhydedd y Barnwr Greavejsi (cadeiryd.d), ei Anrhydedd y Barnwr Bi-yn Roberts, Mri. Thomas Lewis, J. Menz-ies, R. Kneeshaw, D. ,P. Williams, J. Is, twd- I Daviee, J. Evan Roberts, Dr H. Jones. Robert. Sir H. EJlis Nanney, Mri. tEi. WBKA, W. Pugh a D- Dakon. iP.RLNOE, OIF WALES, PORTHMADOG. Ar an y bragwyr, Mri Latselle a Char man, Caergwrle, ha-wiiodd Mr Carey, York. 750]) o ilwn a.m d'rvvydded y ty hwn. Mrs Kate Wav- burton oedd yn dal y diuvydded. Yr oedd. 16 mlynedd o brydles eto i xedeg, ac yr (.ad yn gwneyd 4lLp8s<o brofltlj mewn blTwyddyn oddi- writh wirodydd a, ehwirw. Ha-wiia y roydd- dklaliad.ydd, yr hwn a gynnrycihioiW gan Mr Canon, 240p o'r iawn a hawlid.—-Rhoddodd Mr J. R. Piei-ce, swydd'og ybrag.wyr, dy £ :lioIaeth.— Dywedodd y Dadtidrydd *f>odl"y (Pwyllgor yn. criedu fod 500p yn ddigon o iawn.—Dy wed odd Mir CaTey na.d oedd. yn alluoig i dd e^lbyn y cynnygiad ar hyn o ibTyd.—Rhod-dwyd wythnos 0 amser iddynt vistyried y mater. GLANADDA INN, BANGOR, Hawlid 1,820p o iaiwn aim yr uc-htod.—Ym- ddangosodd Mr Rumsey WillianiB ar ran tenant yr eiddo rhydd-ddaliadol; M: 'Nee o blai d. y tenant, a Mr Chamberlain o .blaid Mri Ind Cootjje, y trwyddediwr. lib odd wyd tystiolasth gan Mr John iPritchard', arwerthwr. Bangor, a chan Mr J. !L. M'aygeir, cynnryrhiolydd Mri Ind1 Coope.4Rhodidodd, y (Pwyllgor 900p p iawn, ae amser r v.rv*rie-d y mater. BIRUNSW3CK VAULTS, BANGOR. Ha'wlid 756.p 2b o iawn yn yr achos. yma. Yirnddangosodd IMr H. (Uoyd-Oarter o blaid y 1 fj>erchenogion, "Mri Greenall a Whitley a Mr j W. Lewis d-os y (tenant, Mr J)ohn, Robe-,ts. •—JCajiiatawn-d 500p o ibunau o iawn, a drrbyn- iviiv-d hvny.—O'r 500ip hvn, yr oedd Mri Gi>:xm- all a .Wliitlev yn roddi 50p i'r tenant. RAILWAY IN iN, LLANWNDA. Gofynid am 419p 16s 3c yn. yr achos1 hwn.- Ymddangosodd H. Lloyd-Carter o blaid y fperchenog, Mr Wynn, a'r tenant, Mrs Roberts. -dRhoddwyd 350p. o iawn.A-fr Carter: Y" ydym yn derbyn hyn, a chaiff y tenant yr haner. VAYNOL EBENiEZER. Ymddaneosodd Mr H. Lloyd-CarLe- or Tan Mri Graenl a Wihiitley, perchienog ikm y ty htwn. a dywedodd Jod hwv a'r tenant wtedi ipendenfynu srofyn am 1.126p 13-( 6c, ond n¿d oedd ef a 'Mr iNee wiedi, cytuno a"' faint a cawyci i y tenant.—(Rhodd1 wyd .tystriiolaeth gan Mr Evans cynnrychiolyddi v fpercheaiog.ion.— Mr Carter: Oherwydd y difwytgiad a masnach wnc' nid yw wedi igwneyd cystaf busnias yn ac. y mae hyn yn wir am v rlian fwyat o'r tai. onid yw?—Mr Evan^ Ydyw.- Cania-t-a wyd 750p o iawn, ac wythnos i yfiyried y mater. PR INCE OF WIAiT (FIS1.. IFTOEiNEZER. Yanddangceodd Mr Llovd-Carter o blaid y Yanddangceodd Mr Llovd-Carter o blaid y -nercl"i,(--lo-n, ilfri iMansti&n a Thom,pron.- Hawliwvd Lawn o 1.595 15s.—Ymddangosodid R PoK^rts o blaid y ttenamt.—Rhodd^n-d o n ohaniatarwyd avyihno^ yn yr .>-to" h"fvd.

Ynadlys Rwrdfiisiol Caernarfon. DDiOE. DYDD TLT"T-—Gerbron 'Richard Thomas, Ysw. (cadei^'f* 'V ac 'Edward Huches. Y6W-— Am fod f dirwywyd Richard Evan6. Sontb-'nen'rallt. i 2s 6c a'r costaii. 'Cc-budd!wvd p' 1?]-vp". McTmaid-court. Crown-street, o ad-) i'w" rvimne fy^ed ar dan. Ditwv, pum' swllt a.'r costau.

Ynadlys Llandudno DDOE. DY-DD LLU-N'Gerbron Henry Kneeshaw, Ysw. I HAPCHWARiEU HOXEDIG. Cvhuddid (Bessie Wallis, trwyddedwraig yr Oxford Arms 'Hotel. Llandudno, o ganiatau i'w thy cael ei ddefnyddio i fetio ar yr 2il o Fat. 1906. a. gwahanol ddyddiadau ereill i fyny hyd yr lleg o Awst.—-Rboddwyd tystiolaethau gan y RhiTh- trvll Edward WTilliams, yr Arolyirydd Owen, a'r Heddgeidwad .Ross, i'r perwyl iddynt wylio y ty. a chanfod annyw be-rsoiiau [ydd yr betio yn myned i'r gwesttv. Ar yr lleg o^Av.ist, rhedasant ar v tv, a. chaed Wm. Jonee, Harrv Checseman, a Mrs Wallis yn y ty. Archwil- iwvd v personau a'r ty. Caed papyrau hetio ar v ddau flaenaf, ac hefyd yn moc.sarilln Mrs Wallis. Daiifosai y papyrau gaed ar W. Tonoes fod 929p 16s 8e o arian wedi eu talu iddo mwen biets. c fod 640 o wahanol bets wedi cael eu gwneyd mewn 38 o ddvddiau. Gan fod un o'r tystion wedi rhedeg i ffwrdd, bu rhaid gohirio yr achois, a. chaniata.u gwaraait allan yn ei erbyn. -N,f r J. J. Marks ISvdrl vn erlyn, a Mr ,R. S. Chamberlain vn amddiffyn. YfÜS!()DIAÐ.-Cvhudd<1i T. Tnman Jones. Aslibv House, Trinity-street, Llmidudno, un 'Neele. Augusta-etTeet. Llandudno, o vmosod amo.—Ymddangosai Mr J. J. Marks i prlvn. a Mr R. S. Chamberlain yn aTii(iaiffa-ii.- IRwriwvd diTWY o 5s a'r costau. ESGEULUS- C%-ficl(lefo(ld Stanley James "Rogers.. Hale, sir IGa'er. iddo yru ear motor yn Heol Mostvn: Tlaiid-Lidno, ar y 25ain o Awst. vn fath fodd fel at i fod yn bervglus i'r cy- bqe,ld.-T",rl-vn,ld V-,in Mr J. J. Marts.—Dirwy- wvd v diffynvdd i ddwy bunt a'r costau, gan gvnnwvs fee "v cyfreithiwr.

Ynadlys Llangefni DDOE. DYDD LLUN.—Gerbron Captcn Laurence WilHa.ms. n" ynadon ereill. Mr H. Prit- <-lvard. Ixolv-,ydd pwysau a mesurau, Jane 0 ddefnyddio nwysau oeddynt ddwy wnfc mewn dau bwys yn erbyn y iVynwrr.—Gprviiyoiyniwyjil iddi dlÚu. y coct- au. „ ME £ DDWT)OD.—Dirwywyd O. Owens, Farm Yard, Llangtfni, i 2s 6c a'r costau.-T. Jones, Tlai Newydd, Gwalchm-af. ar gyhuddiad cyftt,,I- yh, a oi-chymynwyd i dalu v costau. TREaPASU.—RtiLchard Griffiths, ceidwad hel- wlriaêth, Bodorgan, a gyhuddai 0. Jones, Castell Coron, Llaaigadwaladr, o drespasu menrit ym- ehwil am ,heLwria4eth.-Ynid-d-aii,,zosal- Mr T. Pritchavd i erlyn, ac amddiffynid gan Mr W. T'nornt,,)ii Jon-es.-—Tiiilwyd yr achos allan gydit jhvbudd. AFIREOLUS. Cyhuddwyd. David Lewis, Tai Carrcg, yr AUtwen, Llangristiolus^, a Hugh 1 Hughes, Ty'nymynydld, Llanfair M.E., o ym- ddygiad afreolus ar yr heol yn Llangefni. Tahwyd vr achos yn erbyn H. Hughes allan, a gorchymynwyd i D. Lewis dalu y costau. GW'R A GiWiRAIG.—'Giwysiai Grace Morris, Field-street, Llangefni, ei gwr RichaTd Morris, inn wi-t-hod ei chynnal.—YnrdkHangosai Mr W- Thornton Jones dros y gwr.—Gwnaed archeb am 6s yr wytiinos-.

YnadSys Sirol Caernarfon GWERYiL IEWX CHWAREL. DYD1) SADWRN. ■— iG' rbron Dr Taylor Morgan ac ynadon ereill. GWESTY DIN AS DINLLE.—Gwnaeth Mr Nee gais am drosgl wyddiad trwydded y gwesty uchod i Henry Kuntz. Yr (xdd y drwvddvd wedi -ei thrasglwyddo fis yn ol, a gofynai Mr Nee yn awr am drosglwyddiad llawn. Gwrthwynebai yr lieddgeidwaid, ohtrwydd fod Kuntz wtdi ei euogfaniu yn y Rhyl, lie y cadwai dafarn, ac oherwydd iod yr heddgeid- waid yn v dref ddiweddaf o'r farn nlTd oedd y uofynydd yn beruon cymhwys i gael trwy- dded.— -R hodd wyd tystiolaeth gan yr Uwch- Arolygydd (iriffiih, tr dangos nad oedd Kuntz yn gvmhwvs i ga-el trwydded.—Mewn croes- holiad, dywedodd fed Kuntz wedi bod yn dal trwydckd yr igwestv yn Dinas Dinlle am rai blynyddoedd cyn iddo fyned i'r Rhyl, a chyn ymadael darfu i'r tyst rcddi iddo lythyr cymeradwyaeth, ond ei-byil hyn yr oedd yn amiwg nad oedd Kuntz yn un cymhwys i gael trwydded, gan iddo gael ti euogfarnu yn y I Rhyl. JSid Oé'Cid yr aroiygiaeth ned<ig< :owaaoi mor effeitliiol yn Dinas Dinlle ag Oedd yn y Rhyl.—Rlioddwyd tystiolaeth gan Mr Kuntz, a chyflwynodd nifer o lythyrau cymeradwy- aeth a. gafodd cyn myned i'r Rhyl ac wedi bod yn;).Tystiodd y Cyrnol -Savage, cynnrychiol- y-dd lleol .prydloswyr y ty yn y Rhyl, lodo wneyd ymchwiliad i'r achos a ddygwyd yn erbyn Kuntz, a daeth i'r ipeiidr-efyniad nad oedd Kuntz i'w feio.—Ar ol ymgynghoriad yn gyfrinachol, pende-rfynodd y Faine ganiatau y drwydded. CYHUDDIAD 0 FEDDWDOD.—CVhudd- wyd Griffith Evans, Lie in iau, Llanrug, o fod yn f,,ddw tra. yr oedd ganddo gerbyd dan ei ofal. Rlioddwyd tystiolaeth 1 broh'r cyhudd- iad gan R. O. Morris, Caernarfon. Dywed- odd ei fod yn myned ar feisicl o Benygroes i Gaernarfon yn hwyr un diwrncd', pan y daeth i fyny at. gerbyd y diffynydd, yr hwn oedd yn myned i'r un cyfeiiiad. Gan fod v cei-byd wedi ei osod .ar draws y ffordd nid oedd ond vchydig o iddo basic, ac fel yr oedd yn myned heibio darfu i ddynes o-d(li yn v cerbvd1 rr-ddi cie iddo yn ei gefn nes y syrthiodd oddi- ar y b.isicl. Yr oedd y diffynydd ar y pryd wri h ben y ceffyi, a gwelodd y tyst ei fod dan ddyl.uiwad diod. Wedi myned i'r Bontnc-w- ydd rhoddodd y tyst hysbysrwydd i'r hedd- geidwad.—Rhoddodd yr Heddgeidwad. Thomas 165J dystiolaetli i'r per-wy! iddo gael cwvri y t,vst diweddaf, ac yn adweddarad1 gwelodd y diffynydd yn ,!yru mewn cerbvd. Attaliodd ef, a gwelodd ei fod yn bur fcddw. Yr oedd dyn arall yn y cerbvd, a. gofynodd' y tyst iddo gymeryd yr awtnau.—Gwadodd' y diffynydrl (yr hwn .a. gynnrychiolid- gan Mr R. Roberts) ei fod yn ieddw, a galwodd. dyst i brofi yr hyn a ddywed<Add. Dywedwyd na chafodd j' diliynydd ond dau lasiad o gwrw y diwrnod Iiwuav, ac 11 id gwir iddo gael ei wrthod yn y Llanfair Arms, Grceslon.—Dywedodd yr hcdJ- geidwad, mewn atebiad i'r Fainc, fod y di- ffynydd wedi ei euogfarnu am drosedd cyffclyb o'r blaen, a dirwywyd ef yn, awr i Ip a.'r cost- au.— Dywedodd Mr Roberts y by dda 1 iddo ap-elio erbyn y dvfarniad. CWERYL MEWN CHWAR KL.—Gwysiwyd Richaid, Owen, Penybryn, Gaerwen, am ym- osod ar Oven H. Jones, Brynsiencyn. Y mae y naill a r llall yn gweithio yn Chwai-el Din- orwic, ac yn byw yn y "barics." Cododd cweiyl rhyngddynt o befthynas 'i eiddo a aeth orwic, ac yn byw yn y "barics." Cododd cweiyl rhyngddynt o b'dt.hyn.a.s 'i eiddo a aeth ar golI perthynol i'r diffynydd, a'r canlyniad fu i'r diweddaf Klaro yr achwynydd unwaith lieu ddwy.—IXadleuai Mr It Roberte, dros yr amddiifyniad, fed y diffynydd1 wedi gwneyd) yn hollol yn ei le trwy daro yr achwynydd, i oherwydd yr oedd y diweddaf yn ddyn cwr- vlgar, a gwnai ei hunan yn gas gan. ba Nvb. ¥n absennoldcb y diffynydd o'r "eh ware] avth llestr a morthwyl id do ar gol], a phan y gwnaeth I ymholkd o bcrthyii-as iddynt dechreuodd yr achwynydd gweryla a dangos ei ddyrnau. larawodd y diifynytld ef nes y syrthiodd i gadair, ao yno yr eisteddai fel y llwfrddyn mwyaf a fu erioed (chwerttoin). Dyg.wy<s y mater i sylw y Mri Lloyd Williams a. Brink- man yn ,y chwarel, ond chwarddai y ddau am lie-i y cyfan, a igorchvmyna.sa.nt y naill a.'r llall i fyned a.t eu g:vaith.DinvywYd y di- ffynydd i 2s 6c a'r cost au.Yni dclaii zk)-scKid, Mr Trevor Roberts dros yr aehwvnvdd. TOESPASU AM HELTOIAETh!—Cvhudd- wyd John Thomas a James Roberts, Cwmy- glo, o drespasu mewn ymchwil am hvlwriaetb ar dir Mr Assheton-Smith J) Llanddeiniolen. I —Erlynwyd gan Mr J. B. AllanRon.-Tystiodd yr Heddgeidwad Pritcinaxd <47) iddo* weled dau ddyn un noswaith yn myned1 ar hyd y ffordd ger Rhiwlas. Amheuodd hwy, ac aeth ar eu hoi. Yn ddilynol gwelodd hwy mewn caegyda rhwyd yn eu meddiant. Daliodd Thomas, ond rhtdodid. y dyn araH ymaith gyda'r rhwyd. Fel canlyniad ymholiad daeth i'r casgliad mai y dyn arall oedd James Roberts. —Gwadai y diweddlaf mai ef oedd y dyn, a. gofynodd i'r heddgeidwad! a allai sicrhau mai ef a welodd'. Af.-bodd yr heddgeidwad nas | gall'ai yn mhellach nag iddo d'dodi i'r casgliad | ar ol ymholiad, mai ef oedd y dyn.—Taflwyd j allan yr achos yn erbyn James Roberts, a J dirwywyd y llall i 5s a'r costau. j CYNNAL EI FAM. — Gorchymynwyd i Hugli Humphreys, glo fasnachydd, Caergybi, | dalu Is 6c yr wythnos tuagat gynnal ei fam, yr lion <sedd jmi byw yn Hafod Ruffydd', Rilios- gadfan. Rhoddwj'xl tystiolaeth i brofi'r achos yr hon ('Jedd J'11, byw yn Hafod Ruffydd, Rhos- gadfan. Rhodtdwyd. tystiolaeth i brofi'r achos gan Mr R Hughes, swyddog elusenol, Llan- dwrog. j ESGEULUSO'R YSGOL.—Gwysiwyd John 1 Parry, Ty nyra.rdd, Llanrug, ain beidio anfon ei fachgen i'r ysgol. Dy^widodd gwraig y di- ffynydd ei bod wedi colli pob rheolaeth ar y baehgen.—Dywedodd yr ynadon os nad elai y -baehgen i'r ysiroli y byddai yn rhaid1 ci anfon i ysgol hyfforddiadol.

ABERMAW. CERBYDAU NEWYDD AC AIL-LAW ar Werth. Trwsio a phaentio am brisiau rhee- .N-i-aol.-Pul-nell and Co., Madoc Caariage Works, Portanad*—

BALA. HWRDD UNDER.- Dydd Sadwrn. Mr Wil- liam Richards yn llywvddu. — Ar trynnygiad Miss Parry, yn cael ei gefnogi can Mrs Parry, cydymdeimlwyd a Mrs Price, Rhiwlas, ar farw- olaoth ei mha-m.—Derbymiwyd y cynnygion can- lvnol am 'flenwi y ty a. nwyddau am yr ban- ner blwvddyn n-^af Llaeth. Mr 'Edward Yvatkins, Tv'nypron; ciir, Mr G. J. Lloyd, TeÔd-stroot: bara, Mri fE. Robert sand Co., Meirion chwe-gmvyddau, Mri J. Parry and Co., High-street.

BEDDGELERT CYFAEFOD OEXADOL.—Bu eyfarfod een- adol Y11 Festri Canel y Pentref, nos Fercher, pan gaed anerchiad valn Dr Roberts, o Cassia. CYNGHOR PLWYF.—Nos Sadwrn, cynnal- iwyd vr uchod. —A nf on wy d at Gwmni y Rheil- ffordd. sydd wc-di1 sefvll. i ofyn iddynt wneyd camfa. i groe-si y Hinell yn ymyl pentref Nant- mor.

) BETHESDA A'R CYLCH. MYFYR,WYTR DUWINYDDOL. Llwvdd- odd Mr Herbert Dennis Joints, Llanllechid. a Mr IE. S. Roberts. Tan Treflys. i fyned i Goletj Duwinvddol yr Annibynwyr yn Mangor, yr wythnos yma. iSafa-i v cynta,f y ail ar y rh<?str, a'r llall yn bedwerydd, allan o i6 o ymgeiswyr. 'I Addysgw^-d yr oiaf yn Y sgol y Sir. PAMWAIN. Cyfarfu Mr John Williams, irwas Tan'rallt, Farm, Aber. a damwain dost, (I i, i'r cettylau oedd ganddo yn v drol redeg vmaithwrth basio car motor ar y ffordd yn I Mhotttytwr. Yn ei ymcais i'w llywio, syrth- iodd. a llusgwvd y drol drosto. gan cloJ'i ei goes. Aed v Penrhyn, a deallwn ei fod vn llawn cystai ag v buatid yn disgwyl. PREGETHWn NEWYDD.- -Yn ychwanegol at yr amrywiol gylchoedd o wasanaeth ag y mae yr Henadur W. J. Parry, Llys Coetmor, troi ynddynt, y mae wedi cymervd at y, pwipud yn bresennol, ac wedi dechieu pregetliu. lfiu yn ei "gyhoeddiad" y Sul diweddaf yn Rhiwlas, a'r Sul cynt vn (Bethania. I YSG GLORIAETHAU Y B-RENH'IN.—Mae naw o blant Ysgol y Sir wedi dtrbyn Ysgolor- laethau y Brenhiu y mis hwn. Ehillodd tail? g-e/neth, sef 'Grace' Jones Nellio Evans (Coedvpare) a Hannah Williams (Nanty- graen), ysgoloriaethau o 20p bob un ac cnillodd chwe' baehgen. sef E. M. Jones (CåT), J. R. J. Griffith (Llanllechid), Hughie V\'illiams tPenybryn),'Ellis Jones (C'ameddi). A. Fa 'Davies (Slate Mill Cbttage>), a. W. T. Williams (Llan- lleehid), ysgoloriaethau o 25p bob un. lleehid), ysgoloriaethau o 25p bob un. YR YSGOL SlIR:O¡L. Yn nghyfarfod arbenig o lywodTaethwyr yr ysgol uchod, a gyiraaliwyd nos Wener, cadarnhawyd gwaith v prifathraw yn penodi Mr W. Hughes Jones, B.A. (Oxon), Rhyl, yn athraw cvnnorthwyol, a Miss Maggie M. iiliams, /B.A., Caernarfon, yn athrawes yn y r ysgol uchod. YmddengyK fod gyrfa addvsg- 01 v ddau uchod wedi bod yn hynod Iwyddian- nus. Graddedig gydag anrhydedd yn yr ail ddosparth ydyw y cyntaf a nodwvd. a'r ddi- weddaf yn feddianno'l ar raddau Cymru. gydag anrhydedd yn yr un dosparth. P.RIODAS.-Dydd Alereher, priodwvd Mr G. IR. Evans. Biyneithin Farm, a. Miss. E. A. Thomas, Gwaengwvail Farm. Gweinyddwyd gan v IP.-ach R. Williams, M.A., Uanll^ehid* a Air D. G. Davies. Hengoed (cofrestrvdd). Y gwas ydoedd Air R. J. Fvans. B.A. (bnliwd y nriodfab). a'r forwyn Miss Thomas, Gerlan- road (chwaer y bTiodasferch). Fe aeth v par feuanc a-r ol v wledd i dreulio amser i Mana-w. Yr un dydd, priodwyd Mr D. J. David. Johannesburg, gynt o Cowbridge. De Cymru, a Alies S. G. Jones, merch Mr John Mos.js Jones. Coedvpare Gwasanaethwyd gan v Parch J. KEllis. Drmmvfn, ai Mr D. G. Davies, Hengoed. Y gwas I;r forw-vli ydoedd Mr W. John, -Barry. De Cymru, a Alies Prith chard, Elfed-terrace (cyfnit'her y briodasferch). Wedi'r wledd- briodasol. ymadawodd y par ieuanc am Aberystwyth i dreulio eu mis niel.

CAERNARFON. I LLWYHDIANT.—Da genym ddeall fod iA-lr Afvrddin Evans, nwb ieuengaf Air Beriah G.' E^"ans, wedi enill ivstysgrif aii?'Iiyd-edd, Bwrdld. Canol Addys Cymru. EISTEDDFOD GVVA'NEDD.—Deallwn fod y Afri Aston ai Feibion, v Maes, Ca-ernarfon, wedi anrhegu 'Pwyllgor yr Eisteddfod a cha.dait- ddervv at y brif gystadleuaeth gorawl. -SYRTHIO ODDIAR. GEFN CEFFYTL.~ Ddoe, fel yr oedd Air Hugh Hope, cigydd, yn marchogaeth o gyfeiriad Lknddein-iokn'i Gaer- narfon, syrthiodd oddiar gefn yr anifiail a, derbyniodd niweidåau i'w wyneb. Cludwyd ef adTef mewn cerbvd. DAMWAIN.—Fel yr oedd Aliss Jones, merch Mr Edwin Jones, cigydd, yn nwne-d ar feisicl ger Neuadd Dref, aeth i wrthdarawiad a un arall ar feisicl. Taflvsjyd Mks Joncs. i'r llawr. a derbyniodd gTJrn niweidiau, ond. vn ffortun- us. nid o natur rnor ddii'rifol a y tybid ar v cjTitaf. CI.JÐDIEDIIGI.jETH.-ID:y:1,:¡ Alawrth, yn Llaribehl-ig, claddwyd gweddillion Mils Cathe- rine Dutlon. pried Air Edward Dntton, 25. Hendre-ytreet. N:d oedd ond 25 mlwydd oed G'wasa.nae-thwyd gan y Parch Hugh Jones'. B.A., a Capten Griffith. Gwnaed y trefniadau gtan Mr Samuel Roberts, cymerwr. LLYS AR'BENIG.—Dvdd Gwener. gerbron J. R- iPntchard, Yisw.. a D. T. Lake, Ysw.. cy- hud dwyd John Roberta. dyn i;euaiie o Foit, o dori i bvsgot-long pcrtlivncl i Mr Heard.' a eheisio lladrata oddiyno ddilladau perthynol i'r mor wyr. Pan aethpwyd i'r llong yn gynnar foreu Gwener, gwelwvd y carcharor vro. a. II cherllaw yr oedd each a synnwvsai ddIHadau yn barod i'w symud ymaith.—-Gohiriwyd vr aches j am wvthnos. YR ETHOLIADAi; BWR-'DEISIOL.—Eisoes cymerir cryn ddyddordeb yn -vr etholiadau uchod, sydd heb fod yn mhcll oddiwrthvm. Dvma'r ."Wngeiswyr ag v mae eu tymhov i uer. ~Ward Orliewmol Mri D. T. Edwards. Petei Angel, Robert Newton, a. Williani Ha.mer. Ward Ddwyreiniol Mri John Davies. 111riifu. a, Griffith Owen. Dinorwie-street. Dvwedir fod yn mrvd Mr R. Ranleigh Jones a Mr T. H. Edwards, v Alaes. ddyfod allan yn v Ward Or- I llewinol. a Mr'Bees Hughes. Garnons-etTt-et. vn v W ard Ddwyreiniol. I

CRICCIETH. I ELI CROEX "CELT" at iacliau y Piles, Cosi, Hen Friwiau, Coeeau Dolu-z-us, Plorod, Eczema, Derwinen, etc. Gweithreda "fel gwyrth," 7 a Is lie. Agent, Ifor J. Jones,

DOLGELLAU. PRIODAS.—Dydd Iau diweddaf priodwyd Aliss Griffith, unig ferch Mr a Airs Rich aid Griffith, dilledydd, Ty'iiyooed, a Air W. G. I Williams, B.A., Llundain. Yr oedd arwydd- ion 'amlvvg yn y dref fod rhywbeth anarferol yn cyTr.eiyd lie, gan fod iMiierau vin ca-el eu chwifio yn mhob man. Yr oedd v ferch I ieuanc. a briodai yn hynod boblogaidd yn y dref, fel y dangosai y nifer eithriadol o anrheg- I ion a, anfonwyd iddi. Rhoddid. Miss Griffith ymaith gan ei tliad, a gweinyddwyd ami can Miss Williams a. Miss Lawn Griffith (cyfnith- erod), Misses E. G. Jones (Jriffit.il (Spring- field), Mair Owen (Caernarfon), a, Gweimie Owen (Abertawe-i a. gweinyddid fel gwas 2a.n Mr Rhys Roberts, Llundain. Gweinyddid gan y Parclin PN-ail Roberts, David Roberts. Aber- eroh, a W. H. Humphreys, Bolton. Cynnal- iwyd "reception" gan Mr a Mrs Griffith yn Ty'nyrcoed, lie yr oedd llu mawr o berthynasau a chyfeillion wedi eyfarfod i ddymuno yn dda i'r par ieuanc. Y'nradawodd Mr a Mrs Wil- liaiiis gyda'r train dri yn nghanol dymuariadau da cyfeillion i dreulio eu 'mis mel yn Paris I a Switzerland. Nos Fereher bu nifer yn cati- nrychioli eglwys a chymiilleid'fia Salem yn Ty'n- .1 yoctd yn. anrhegu Miss Griffith a silver tray, fel arwydd o ddymuniadau da yr eglwys iddi ar ei phriodtus.

FFESTINIOG A'R CYLCH. D-WY DD AMAV AIN.—Yn Chwa elau Fotty a Bowydd a'r Diphwys, eyfaifu y John •SJtephen, Bowydd-road, a Aloises Gw ilyni Jones, a damweiniau, y diweddaf ag un He-i ddifritfol i'w ben. O'R 'J,AEX. "Nn ol ei arfer blynyddol, rrhoes Mr OJey wledd i blant Ysigol Tynant ac un y pentref. Ar 01 <hyny :gorytmdei:lhiwyd j'II FeJin iLifio, lie yr oedd cynnyrchion y gystiad- leuaeth arddwrol o eiddio tenaatiaidi y ieti- feddiaeth. SPECT0L AUR.—Fel eydniabydd.iak-h am ffyddilondeb arbenig Mr Robert. Jones, Ty ny- ,pi;.1tyll, Tanygrisiau, brawd i'r Parch Elias Jones. Trefnewvdd, igvda'r plant vn Met.be 1 f-M.C.), am tua 50 o flynyd deed d, anrheg wy d, of j a spectol aur iha.rdd'. LMiR. RHry;DWF: 'PIAtR<R;Y-¡(lEU.). Y pwyisigrwydd i feilhrin cvmeriad- da yn ieuanc oedd testyn anesrehiad ipei< ,gan Mr Cradoc iRhydwen Pa. ry..maib hynaf y Parch J. Rhydwen (Parry, yn Nghymdieithafi; Bet ban,i a ruos Iau. Pavvb a ganmolant yr areithydd ieuanc. YM A,DA EL.—Yn Nghapell y Rliiw. nos Fawrth, ffarwelwyd a. Mr a Airs Hugh Jones, a'r Mri. John WaMdn .Robe- is a Thosnas Ro- berts, ar eu hymadanviad. i America. Rhoed iddynt Feiblau a Ilvi-raii hymnau hardd fel arwydd o barch yr eglwys iddynt.—.Yn N hai^el Beth-esda hefyd fu peth tebyg a Air H. W. Dav-i^s, AIa.nor-TOf:d. a -he-2d, yn;t.au wife o lyfrau gan bobl ieuainc. yr eglwys. 1PWYILLGOR. !DDfilSG.-Cynna.liwyd yr iichod Fereher, y PaTcli John Owen, M.A., Bowydd, yn llywyddu.—C'aniatawyd cni?, yr Y ISlgal Ganol'raddol i'r i gael myned i ddyagu gweithio gwaith seiri i hen ysgoldy Dolgariegddu. DerbN-iiiNi-vd, ysgn-1 newydd Trawsfynydd fel ysgol reolaidd. i'w thro slwyddd drosodd' i'r aimcan hwnw.-Daeth llythyr maith odd'iwVth Mr Phillips, prifath- raw yr Ysgol Uwchraddol, o b^rthynas' i'r ar- ihoiiiadau. iPasiw'Vd'£ocl i'r llythyr gael v-tyr- iaeth pwyllgor neillduol.—Pasiwyd i dalu am- rvw wfynion, a. 36p i Gynghor Dinesig Ffes- tiniog am welliantau.—'Daeth cais yn ml-lell o Ysgol y Peii hn-ii o berthyntaB i fab Ih Peter Owen i gael myned allan o'r y.gol.—Galwai y ipwyllgor sylw y prifalt-hrawon t> be-rthynns i anfon y planit- allan o'r ysgol i ymofyn plant ereill i'w cartrwQ i ddyfodi i'r ys-gol. Nid oedd hyn yn iawn., ga-li nxai gwaith y Vaiit. oedd dyptsu, ac vn myned n,1h:U.I i u^rdded t, wv y horeu. Rh.i; £ y planit ar v llvfrau yn Ffes- f.iniosr, 2,292: cyfartaledd y 1) 2.042. Plant dan bum,n oed, 418 dm- bump oed, 2,041. DospaTtb PenThvn: Plant yn Ycfrolion v Sir. 933 ovfaritaledd riresenno'deb. 652: Cer-dlae'.ho! 329; cyfartaledd prosen- noi 236, ANGLADD GORUCLLWYLrWR. — Dydd Gwener, yn nginaddlfa y teuiu, jai Mynwent iBethesda, claduwyd -Mr John Jenkins, goruch- wyiawr Ratgoed, AberUyfeni. Gweinyddwyd yji Aberilyiejni ac yma gan y 'Parchn. J. fFouikes lE'hiis, -Oo»rrijs; Ill. W. Parry ((A.), Aberllyfca-id; W. T. Ellis, (B.A., B.'D., Po th- madog (cyn-weinidoig AberiJyfeni); D. Jones, Garegddu, a D. Hoikins, iAI.A., Bethesd-a. -Bow u Al&wrth, tra y deuaL y tren a adawa y Diphwys chwan:er i dileg i lavvr ar y "Cei Mawr," rhwng Gorsiaif Taaiybwich a'r Penhryn, torodd echel y peiriant, iuj ar unwaiihi ibu i-lwyv; |at'ail, onid 'yn iffodus ,i# ddigwydodd damwain i neb o'r teithwyr, na dim newid i'r cerbydau. Bu oediad pur laiith ar Y drafnidaeth. Yn; nrhlith y rhai fu rbad gerdded i lawr i'r iPenrhyn a Minffordd yr oedd nifer o warcheidwaid Ffestiniog, orid ni bu yr oediadi o'u tu hwy vn faith-. MARW YX LERPWL —Dydd iMerohe yn Lerpwl, bu cwest aT gorph i-Nir WilliLni Mere- dith Roberts, 34 mlwydd oed, o'r ,Swch. Rhyd- sarn, Ffestiniog. Yn, m16 Rha.gfyr diweddiaf, nan yn eario pylor yn Chwarel Fotty a Bowydd, Ffestiniog, syrthiodd, gan, dderbvn niweidiau mewnol difri.fol. Aeth mor ddrwg .fel y bu ra;d ei symud i'r Royal Southern Hospital, yn Le-pwl, a dydd Sul bu farw yno. Bu tan OTueh wy Tia «ihau .feddygol ddwy waith vno, ac yn y cwes4,, priodola Dr S. A. Smith ei farwiol- aeth i cancer. i leddyliai fod a fynh y ddamwain ddim a'i farwola/eth. Bwrriwyd y bu farw o achosion nat-uriol. YR YNAiDLllS —Dydd IIa.U, igenbnon Dr. Roberts (cadeirydd) ac ynadon ereill.—Am feddwi dirwy wyr Ellis Jtonee,, Penybont, Tanv- grisasui, labrwr, i haner-coro-n a chostau, a Grif- fith Davies, New Tanymanod,, i 5s a'r costau. Yhiiddl-d, Anne Thomas, Crors Keys-, Bl.a.enau Ffestiniog, o adael i'w chetffylau grwydro ar y ffordd fawr—Tyst iar yr Hed dwas Joai'ah Jones iddo weled ceffylau yn dod, o gvfeir ad iffvnwvd -n,dd; Airs Thomaw Mr R. O. IDaviem. Dywedai é-bod hi wedi eeisio er panl yn Nsrhwmfoowydd i ,g-dw ei hanifeiliaid yn ddiogel.—Taflwyd yr achos allaii heb v oodtaii. gyda: rhybudd' aTn ofal-u fod t ceffv',a-a gaep eu cadw yn ddiogel.—Gvliuddiai yr HeddwaG Mayberv Morgan, iMaentwrov, j William Roberts', Dolymoch, F'feisHTiaog. vr hwn, j heb fod yn mhell o'r Jli? 'a- ddaliwyd igyda gwnimgen a gwn yn; ei feddiant mewn, modd, anghyfreithilon. Addefodd y cvhuddedig ei fod wedi ci-wydro Ii tilr TVihibont a. Dolyrhiw, ac mai ei amcan oedd aaethu brain i'w feistr o Dolynroch.—Dirwywyd ef i ban er-coron a'r costau.-—-Cybudda i Kate Davies, Penffridd. FferJiniog, David, William Roberts, Paul,llwyd. Ffestiniog, o eisgeultu<«r> at gostau el )h,r1.1tyn anghvireithlon.-—P-asi'wyd y .Tpfcrol.-—Cvhudd-ai William Tho-mars-. Evan Davies, Bethnniai, o wrihod cadw ei ^am. Jane Davesi 62 oed, yr hon oedd yn cael cymorih 0 4s vr w"h11ry- Gan fod Evan vn wael taflwyd ef al.]-t,n yn ei trbyn.—Gyhuddai yr un sw-d-doz, y imeibion eredl, Georpr- Davie-. IMaetioffe^n, a .Rcbert Da.virs, Cr-otsa Key" a, T)hasiwy-3 ;dd.ynt daJti swllt yr wythnos bob -an.

LLANBERIS A'R CYLCH. T.LWYDDTANNUS. Alae Mr Evan E. Davies. Upper 'now don -ter-,aco, -;vll-,di pasio- mewn adito-Had' pwysiigi- C-L-kDDEDI-G-AETH.-D vd(i Sadwrn. cladd- wyd fm Jane Hughes, pried y diweddar Air J. Hughes, Ty Cord, yn mynwent Nant Peris. Ha- ai o un o deulroedd p.whusaf yr ad d. Yr fKxld yn 74 mhwdd oed. Miss Ellen fu am flynyddau yn atliTawes mewn coainiaeth yn yr ardal, wedi ei phenodi i'r cyfryw swvdd yn ncs-parth Llandudno. Dilynir hi yma £ an I Aliss Bannerman, fu yma am gyfnod'o'r hla"1.

LLANRUG. GWLEDD.—Dydd Gwener. rhoes. MT-s Brn- ard, Castell Bryn Bras, wledd i holl blant ys- dyddiol jplwyif IJ1.an.rujl. B'hanwydt igy.obr% yon i rai o r plant, a derbyniodd poib plentyri geiniog newydd. Diolcliodd yr ath- rawon a'r pJant i Mr a s Barnard;.

LLANRWST. DAMWATN.—Tra yn teithio ar ei feisicl j Drefriw foreu Alercher, cyfarfu .Mr John Ro- Derts, Red Lion, a damwain. Yn ffodtts, ni an- af wyd ef yn dost, a bu yn ai5uog, ar ol peth. amser, i gwb'hau ei da ith. A GENEDLAETHOL CYMRU. Mae Syr Alfred' Williams. CAerdyddl, wedi prymr, ar ran Amgueddfa Genedlaethol Cvn-t, ru. hen ddarl,un o eiddo yr arlunvdd Collins. oedd yn meddiant Mr JohnJones, Y COR AfETBION.—,Bu Mr John Roberts, Penmachno, yn treio lleisiau aelodau y Oor Aleibion, ac fel canlyniad, mae y nifer luosocaf ohonynt wedi dod allan o'r orchwyliaeth vn llw vddiaimus, a bydd iddynf barhau eu cya- ylltiad a'r cor.

NANTLLE A'R CYLCH. CLADDEDIGAETH GWRAIG OHDRAJ*. ChS.—iDy-dtd Liu, claddwyd Mrs Ann Thomias, Tj' n y )Ant, yn ei 84 miKvydd oed, yn myn- wont Salem, Llanllyfni. Cymerwyd rhan yn y gwasanaeth gan y Parchn G. Ceidioc R0- be its a Thomae Pierce (Mkxrdaf), Llaniidloee GWYL DDIRWESTQL. Dydd Sadwrii, cynnaliwyd Dosiparth Demi Arfon yn Llaniilyf- 11,1. Llywyddwyd y cyfarfodydd swyddogol gan Mr R. John Roberts, Llanrug, y Dosparth Demlydd, can yr hwn y cufwyd anerchiad ar hanes yr achos dirwcetol ar hyn o bryd. il- dcifynwyd i sefydlu Teml-au o'r newydd mewn arnry-w fanau, ac i sefydlu TemJau Plant yn ngiyn a'r Band of Hope. Yn nghynnadledd y prydnawn, cafwyd anerchi ad gan Air R. T. Owen, Bryn'refail, ar "Y pwysigrwydd ar fod huiianymwadiad yn gyinhelliad i'n gweithglar- weh dirwestol" %Si&rad"wy3 yn mhellach gan y Parc.hn D. Cynddelw Williams, B.A., H. K. Jones G-riffitli- Betlwl (tryeoiydd), Mri W. Morgan Jones, John Wynn Parry, Caernarfon, a Lloyd. Williams, argraphydd, Penytr-roeB, a ritoddiwyd anerohiad i'r plant gan Mrs Vaughan Davies, Caernarfon.—Yn yr hwyr, cafwyd cyf- arfod cylroeddus, dlaxi lywyddiaeth Mr D. W. 'Davies, Llanllyfni. Awd trwv am ryw o donau swynol gan y plant, dan arweinlad, Mr W. Da- "rid Roberts, yn cael eu cynnorthwyo gian Sein- dorf Linynol y Dyrffryn, a rhoddwyd anercti- iad i'r plant gan b's Vaughan Davim Yn idldilynol rhoddwyd cmesaw mawt i Air Ellis W. Davies, A.S., pan gododd i anerch v cyf- arfod. Dywedai Mr Davies mai gdynion gw:aetliaf deddfwriiacth ddirwmtol yn ,fr<or, pjienol fu dirwestwyr eu Iiimaiii, trwv Avrtliod yr liyn oedd bosibl, am na chaent i-i- hyn oedd yn anmhosibl Sicrhai y rhoddai y Weinydd- iaeth bresennol y mesur mwya.f ffafriol poeibl i ddimvest ellir gael gerbron v wlad, ac .i hwnw fod mewn rhyw oboiiih i ddcrbyn cymeradwy- aeth dau Dy y Senedd.—-Rhodidwyd cymerad- "wyaeth uchel i'r siaradwT, a cbanmolaa pawb yr wyl ddirwe-stol.

PENRHYNDEUDRAETH. GORPHWYSFA.—-Nos Iau, bu Cymdcithae Ynidrech Grefyddol CJorplhwy&fa M.C. yni cynt- nan ei gwy! flynyddol, taii Jywyddia-eth Mr J. Bennett Jones, ei llywyidd gw-eM/ligar. Caed noson hyfryd. A WELS0CH chwi Bedroom Suite JC6 10s mewn Derw neu Satin Wal-nut yn cynmwys Wardrobe hardd, Dressing Chest-, hefo glass, AVasb.statid, a dwy gad.er? Yn gwerthu wrth y degau, gan Owen H. Jones (olynydd Mrs Grace Jones), 10, Bank rila.Ce, Porthmadog. YNADLYSGEDD ARBENTG. —Dydd LIun, o flaen W. H. Alore, Ysw., a Dr Jones, nn- fonwyd un James Barrow, i garohar am byth- efnos, am fod yn feddw a phientvn tan ei ofal.—Dvdd Ala wrth, o flaen Dr Jones, dir- wywyd John Owen, dilledydd o Lerpwl, < 2s 6c a'r ccstau am feddw dod.

PORTHMADOG. HYSBYSIADAU A NEWYDDION.— Derbynix hvsbysiadau, Krohebion, a newyddion yn ddyddiol yn Fferyllfa Mr Ivor J. Jones, M.P.S., yn Snowdon-street, ganddo ef a n 'ynnrychiol.vdd, Ffesrinfab. ANRHEGU-—Ar ei symu<liad i fywoliaeth Ce-fn Coed Ifor, Dolgeilaa, anrheo-wvd a- Parch T. A. W, Ilianis a 25p ac auci-chiad liardd. DI)i GGLEU—Am ym cerlyd heb oleu yn y idos, d/n:\vy'\vyd William Morris, Chapel • street, dydd Alawrth, i 13s (x; yn cynnwys y costau. < am Firsu-Clfcss Dresses, W. H. Evans a-nd C-o., London Warehouse, yw y He am da rivnt; hefyd pob math o nwvddau drapery Snowdon -*treef. PoTtmadoc.—439 AMRYWTO'N.—Wo dd afioeiiyd byr, bu farw Mr Thomas Hughes. Comiiill. Claddwyd ef ddydd N-inv,-cl:ad y plant amddif- !I aid o Gartref Farnborou-ah yn Hwy<kiiant mawr. Y trefnvdd oedd Air Huigh Jones, New-street. Llywyddodd Mr R. Davies, C."3., v eyfarfod cynoedfltu-—R'hcddodd Mr R. Newell drip ] 1 holl weithwyr vr 01-ch.fa yn Nlrremadog. Lie y,r ymweled oedd Nefy»i I Y C0EDAVIGWYB.—Bu yr urdd uoliod I cynnal eu eyfarfod a'u gwledd flynyddoi dydd Sadwrn, yn Ngwesty y Commercial. Mae I vvfalai y (iymdleithas yn cynnyddu bob bhvydd- yn er tyimorthwyo yr aellodau yn heiaeth. Y mae yn awr liiwng 1500p a IBOOp mewn llaw. PRIODAS.—Yn Machynlleth, ddydd Merch- ,er. priodwyd Mr It Jones Lloyd, Hi^h-stre^t, a Miss Elizabeth Rowlands, Oakland, ffornia. Afiss Winnie Lloyd (chwaer y priodU fab) oedd y forwyn. a'r Cynghon-dd D. 0. M. Roberts oedd y gw. Gweinyddwyd gan « ]1;4N:h Joseph Jones. GOBMitiD 0 OWN A TMN",RW -Ar 4 erfya y Cynghor Dine«e. nos Fawrth, galwodd Cam* ten J. Jon<^ sylw at. v nifer fawT o gwn diangea yn y dre. a r twrw a wnaent yn y nos, a phas* iwvd 1 alw .svlw yr heddi^eidwaid at hyn Dw< ood v l\T)-^oydd I), o. M. Roberts gwvniwf o nndweJd wahanol, eef bud-reddion ar y» heolydd. a phasiwyd p^nde^vaiad ar hyn hefyd. Y LLONf-iAU A'R LLONG,WYR.—Tra a* (i t hait.h o Lag-una Lerpwl, cdrydd Capten 1 y 1m y mewn storm ca, byd yn y feni Island. Derbyniodd ni. ■eidiau dijnfo! Torai y mor vn ecnlliB /Tf5 Ai? ^arl° Fo^pcth ar y bwrdd drorsodd Chwythwyd yr hwy!iau. a chyda'r anWWEe^ mwyaf v gwnai y dwylaw eu dvl-edswyddla* gan y ma.uriai y storm bron bobpefh ond cxirph y llong. Llwyddwyd j _^yrb«edd FaJ- r° Perthyna y ])onff « Mr D. Owen. 1; Chapcl-rstrev't. dra boa ac ereill.

PWLLHELI. SIOAII ;ETO. Deallwn nad yw v Samuel Roberts (A.). Ll^nbr^naair b\m yr alv.-ad i ddod yn weinfdog i J>enj;m p ^siom^rr eglwys ac i'r c.nw4 AI^T—Fel yr oedd Mise Jonw, n)orcK .Jones, v Faenol. gwrando mewn cyngherdd yn yr Happy dychrvnw^S URrySnffl3 syfthiodd, gan dori ei'choes. BLYNYDDOL.—Dvdd Gwener. cafodd ysgoj y plant yn Mhenmoinit eu gwledd a'u gw&„ daith flynyddol. GofolKl a.m danvm can v'evn- laer^ Mr R. Ivor Parry arolygydd' vr \egoS, JCMOeOD.-Dydd' v }Kt Y "'yhiiddwyd 1)n () ^eKhwyr v Borthfa set John Sheridan, o ymosod ar John Smith, gvveithiwr arall. yn y 'Bunealow ae a uont yn ymladd ddydd1 Sadwrn. Homiiii v defnyddiwvd rhyw orfyn miniojj neu earec gan y caed briw yv me.snr tua dwv fod fodri uwch law' ^v-ad chwith Smith, ac un arall lisj ar ei dalcen.—Taflwvd yr achos allan. gaJ1 jG(j cynio,int o wahaniaetb yn y tysliohuetliaa rodd- wvd. p\\ry',RT{3 j rai yn -rvrjodi ac vn dodrefn^j fai Does dim amheuaeth nad vn Pi^etoria Ware1 house, Pwllheli teyf^rbyri a Tm-n 8. Andrews) y ceir y dewisiad go mi yn Nehymru. Dwsanaii o cwttbvrddau p^rvdr r> 1-ioh maint,, na welwyd eu harddach erioed. Pob math o chests ol drawers, byrddau a chadeiriau, sofas, etc, Hefyd, u^emian o b vlr^-n, room suites; useiniau o wlan heiyrn, flocks 4 pblu, yr oil yn cael eu rwer+bu am brisiau tec a gonest.—Jotn C. Jones, Perchenog. 595

RHOS A'R tYLGH. rXDED CORAWL BETHLEHEM, RHOS. -Nos 1 v-re her, cychvvynodd yr Indeb Corawi uchod ar eu gwaith mawr am y g-auaf eief dysgu iraethgan orchestol Haydn, "The Crea- tion. Mai-r cor eto dan olal Mr Dan. Ro- berts, A.C., arweinydd, a CLradog Ro. bens, F.R.C.O., cvf.dvdd CYNGHOR PLWYEOL I EN YrC AE. CVn- naliodd y Cynghor hwn ei gyfarfod nos V,-tn- er, dan Jywyddiaeth y Cynghor-vvr Daniel Wil- liams. Treniiwyd uN\r a banner i ymdrafod y pwnc o g; chware-u i Pcny- cae. INmkriynwyd o'r odiwdd i adael y, mater yn ilonvdd am y prcsemnc], AX1{HE;Na.wn SuJ, 3JJrhegwyd Mr W. J. Edwards, H-eol Cam'.x?ir, Rhos, hefo Qx- ionl 1-eacher's Bible., gia-n athrawon Ysgoldy Alawr, a nei d i CoJeg Normal- svd-d Bangor, a ehyflwynfyd yr aaw-hsjg gan -f-<>iygydd! yr ysgoki^v, :M|r ,P(0jse]vh Rotjeire^ Hefyd- anrh.egwyd Mr Ewards a phnrs yn <ynnwys swm o arian. 1 CYFARFODYDD PREGETHU.—Bu eyfar- fod preg'ethu blynyddol v Weskyaid, trvtJ L1, y Sul a'r Llun diwoddaf. Y gweision eleni enddynt y Parchn R. JGi)e- Bwlehgwyn. a W. B. Roberts, o Goleg w naliodd Eglwvs Salem (A.), RIkvs, ei chyfarfod ar yr un dyddiau, pTyd y gwasanaethwvd gaq y Parchn Henry Bees, Bryngwran, Ia..1. LQ-.vie Williams, M.A., Lerpwl. GWiAITH CERDDOROL.—Dywenydd genn ym dd-eall fod ein cyd-ard'alwr ieuanc enwog, Mr Laradoc Roberts, newydid dderbyn hy&- bysiatd! fod ei wa.ith cerddorol newydd "Psalm Diolchgarwch," yr hwn a gyfansodld- wyd fe! gwers-brawf am y radd o Mur. Bac., yn Alhrifysgo] Rhydyciiaiii, wedi ei dderbyn gan yr arholwyr, Syr Hubert Parry, Mua., Doc., Dr Allan, a Dr Percy Buck, M.A. DIM GOLEU. Yn Ynaod'}ys Rhi" dydd Gwener, gwysiwyd Wm. Hughes, Heol y Frenliines, ivhos, gan yr H-. niuwas Harris a.m fod yn gyru trap a merlyn ar Awst Slain heb oleu. Dywedodd y diffynydd ei fod yn cludo un afiach, ac iddo gu-el ,oj lat-tal ar y ffordd oherwydd cyflwr hono. O dan yr amgylch- iadau, yx'tiderfynodd yr ynadon i ddirwyo y diffynydd i ddim and ch we' 'z, gnu attal y oosc"au. wycl James Pilling,, Gwreceaan, gan yr Heddwas Harris am fod yn ngofal trol a cheffyl, heb oleu, awr wedi macb- ludiad haul. Yn ei aniddiff^miad, dywedodd y cyhuddedig ei fod yn j.ydia'i drol, nij oedd yn szyru heb oku. a phatu gychwymitcUf goleuodd ei lamp. TaSvyd yr achos a.Ilan.- Gwysiwyd John Matthews, Plias-yn-Clawdk^ Tref loan, gan yr Ilieddwas Challoner, am fod yn gyru heb oleu, a dirwywyd ef i 2f! 68 a'r costau.—Oyhuddwyd Ebenezer Pritchard, swyddog presennoldeb. Acrfair, o yru beisicJ heb oleu. Y diffynydd yn addef y cyhudd- iad a ddywedodd nad oedd ganddo fatsee, al ohafodd un gan yr heddwas cyn ail-gyebwyn ar ei siwme. Dirwywyd ef i 2s 6c a'r costatu, CYNGHOR PLWYFO:L RHOS. Cynnal- iwyd eyfarfod misol arfervw yr uchod yn y Neuadkl Gyhoeddus, nos Lun, y Cyngliorwr WT. AI. Jones yn y gadair.—Mewn pertbynaa a chais Cynghor Plwyf y B.hos yn ng-lyn a matex y mur yn Heel Johnson, darllencdd yr ysgri f<nydd, Mr Trevor Jones, lythyr a dder- byniodd oddiwrth Mr Bury, ysgrifenydd y Cynghor I>osparth, yr hwn a ddangosai ya eglur nadi oedd ga-nddyrtt hwy f-e-1 Oynyhop Plwyfol alJu j wneyd dim yn y 'mater. Awgrymwyd fod co^'i o'r liylhyr i'w roi i'r pwyllgor o'r TJrebhdulwJyr sydd yn dev\.o lai ffrwgwd y mur a nod wyd.—Darllenwyd llythyr, oddiwrth :Mr Woodford, eUrc y Cwnuii Nwy, yn ngiyn a chostau y goleuo cy hoeddus. 1'.en. derfynwyd i anfon dirprwyaetb at. Mr Wood- ford yn gofyn ar fod y pris am y tymhoc* nesaf yr unrhyw a'r tymhor diweddaf. Yr oedd y pris o lpo 12s 10c .a. ofyrud e-lenj; yn Is 80 y lamp dros yr hyn a dal wyd am oleuo y tym- hor diweddaf.Rhoddodd v Cynghorwr John Evans rybudd i'r y byddai iddo ya y eyfarfod nesaf gynnyg rp-emdierfyniad yn dwvn perthy 1 ias a siarbau goilluoedd bwrdeis- iol i'r Rhos.

TOWYN. -DAAIWAIN.—'Digwyddodd damwain i Mr Evan Evans. Biyncrug, yr wythnos ddiweddaf, trwv i geffyl ie^uanc tliit ei ofal ei daflu. Der- byniodd gryn niwed, ond mae yn well jiai'j? f nau.

O groan llyffant y gwneir y lledr tenenaf a mwyaf gwyJn. Alae naw a deugain o syr.ag-^au Iddewnr vn Efrog Newydd. Oysgj cli w o I mIlo bobl yn yr awyr agorod yn Llundam bob nos. Bydd a^erbeiriant c-vlSy:. yn pvvffi0 10-55 a weithiaji y fill dir. Cvmerodd 301 o fyny ddau i gwbl id,ilad. Eglwvs Gadeiricl Ioic. oddeutu deurain o yn suddo vn v IXi.fwys yn flynyddol. Alae r ystafell yn mha tin y bu 'Napoloqp I, farw yn tawr yn ystcbl. Fe bwysai cligon o wo' nryf copyn. i fymed o anigyluh y byd hanner pwys I Alao gan y Frenl ines wialen bysgotai bea euraidd, ac y mae yn werth deugain punt. uyld y twnel wna, vn v man ssysylllu Sicily: gyda'r Eidal yn agos i xiaw milldir o hyd. Hongier blancedi yn yr hv.'l rhwng ;idegatl golchi, canys v mae yn oa gwvnu &'u -puroiddicu iMae'r royalties yv. nweh .vr fwnfeydd yn y wlad hon na_r mewn iinrhy-I wLid arall yn v, byd. Fe geir mai r dynim t eu rncddwl ai chaletaf eu calonau yw y t'nn sy' hofii "newid'* fwyaf. Mac'r .cotadail Ysrotaidd, yn Heol y Tywye^ oarion, Edinburgh, Art c.d.a ;a-n' troc-dfedd « uchdwr.