Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
24 articles on this Page
Advertising
THE MONTHLY ACCOUNT. The Monthly Account is one of those things which makes for one's peace of mind. It gives you just sufficient credit to save bother and confusion, and not enough to lead you astray. It is an eminently fair and reasonable arrange- ment, having none of the weaknesses of long credit systems, whereby it is F impossible for businesses to keep their prices down yet it gives shopping that added ease which is the only sound reason for having an account at all. When you start out (after opening an account) to shop at Brown's you don't Z.11 have to worry as to whether your purse contains sufficient money, you can set off with only your fare, and passing from Department to Department, do nothing but give your name and address with every purchase that you make. Somewhere in the background you know that Brown's have a little record of your status references to prove one's bona-fide; your telephone number, &c., all jotted down on a card that gives you the right to pay for purchases in a lump sum on the ist of every month. Quite regularly the Bills come in, and quite regularly you must pay, for this credit system is limited, as all wise credit systems ought to be. It is meant for the customers' immediate convenience, and for nothing else. On the long credit system it would be impossible to trade at the extremely moderate prices so common at this Establishment. To have an account eases things in many different ways. It saves the time and bother spent in making out bills, doling out money and waiting for change. It means you can order goods by telephone or post, and another great considera- tion, it helps you to keep your dress and house accounts. All those odd shillings that you pay in cash for trifles, losing the Bills and foolishly counting the sum too insignificant to matter very much, mount up but of them no record remain. But when all your expenditure is made at Brown's and every item entered to account, then once a month the Bill comes home-a complete and accurate rendering of all your spendings in the last four weeks, and you know, as the slang saying goes, exactly where you are." When you arc next at Brown's, ask to see the "accounts manager" and arrange with him to have a monthly account, the advantages of which are so obvious. AO"V All% BROWN & CO., Ltd., General Drapers House Furnishers, 34 40, Eastgate Row, CHESTER. Thone-One, Chester. Telegrams-li Progress, Chester." Y GLOGSEN. Gwelwch hi ag enw J. MORRIS ami uwchben drws ej Shop, 10, Bridge St., Llangefni Bu ef yn y fyddin ar hyd y rhyfel, ond parhaodd ei briod i roddi bri ar y Glogsen drwy gymryd at y gwaith a'i dwylaw ei hun. Diolcha am y gefnogaeth roed iddi. Yn wr y mae'r gwr wedi dychwdy ac hyderir y parheir y gefnogaeth gyffredinol yn y busnes, gan y ^ellir cioi allan lawcr lhagor o waith. Gwneir Clogsiau I Foibion a Merched a Phlant-esmwyth, cryf, a rhesymot iawn eu pris. Trwsfr Esgidiau yn y modd goreu. Galwer yn ddioei gyda J. MORRIS. ARGRAFFWAITH. >. GWNEIP- POB MATII o „ ARGRAFFWAITH HP DDESTLUS ac am BRIS RHESYMOL. r TESTYNAU CYFARFOD LLEN- F YDDOL, K [ADRODDIADAU, k HY SB Y SLENI, jr BILLHEADS, | MEMORANDUMS, etc. Anfoner am Estimates, Cyfeiriad: L W. T. WILLIAMS, CAXTON PRINTING WORKS, AMLWCH. JUH —— SHEEP DIPPING. COFIED AMAETHWYR a PHER- 'J CHENOGION DJLFAID am Winter Dip arbennig, COOPER'S BLACK ARSENIC PASTE, wedi ei brofi, i gadw y Ddafad yn iach a chynnea yn y gaeaf, a gwneud ei gwisg yn gyfryw i ddal pob tywydd. STOC FAWR O'R COOPER'S POWDER DIP A McDOUGALL. Oobwch y Cyfeiriad- R. R. Janel, Central Pharmacy, Llangefni ac Amlwch. CeHylau a Gwarlheq Meirw MAE .TOWN CAE DDAFYDD, LLANGEFNI YN PKYNU CEFFYLAU A GWARTHEG BYW A MARW. Ao yn rhoddi y PRIS U CHAF am danynt. Fa n cyrchir ar <iuortumad Telegram. GEILW ■~T"i'r''T\ tavti~ro nr".T"nn .c.Lcrt '.L"1\.nVJ HOUSE, GWALCHMAI, tylw Amaethwyr Mon at ei fod yn prymaa pob math o ANIFEILIAID MEIRW. BYDD PJ. yn Llangefni ddydd lau, ao jng Nghaergybi ddydd Sadwra, Rhoddir 1 Priauu Uchaf a thelir am teli. (rami. Bydd g*n P J- nifei dda o Lea Gwljbion bob dydd Ian yn Llangefni JJellir *u gweld yn lie Mr De»borough jwTth ocbx y Neuadd Drefol). rISIEU PAWB I YTYBOD FOD DAVIES, Kensols, Llangefni pl bttfod i roddi mwy na neb arall ym Mon am Gcffyhv Gwartheg Me'nrw o bob maint ao oed ran. Anfonir i'w cyrchu yn ddioed ar dder- bvniad ''telegram" neu "post card." Prisiau: Gwartheg, 12b i 22a; Dynewaid, 6a i 12a; Lioi, i fyny i 5»; a CbeByiau. 12» 18a. =- D*a*orty. | Al |jf& Welcome jlv v ISl or Visitor Syjft at «uy tin* la way "IB • hooMhald. Itoij Kjl I\ Bag, Plea, Bietlt, Ijjj Owtola Moth, Fly, «te., K J I OBWttb"fT^/l \W proper contact witn I Ik 1 KEATINGS .l- ,'0: S3c over a MiUion Yards a Week-Huuurrrrrryyy < Bale 11 F rI The Cloth of a Hundred Uses. For SHEETS. CURTAINS, BLINDS, FURNITURE, COVERS, MADE COATS AND SKIRTS, FROCKS, UNDER- CLOTHING Etc., Etc., Etc. On Sale Drapers Everywhere Ask for p4mphiet ,]I- ti lJœ"roa-' L '1' .t Ho_ 1.. J. MARTIN. HilgM ND W.C. M -■ II k r I When every food I was put to the test. I In the days of scarcity,;the nutritive value I of all dainties was summed up and 4'luxuries" I forbidden. Then Bird's Custard was rightly I judged to be among the important daily foods of f the people. BIRD'S was recognised as necessary 1 the people. BIRD'S was recognised as necessary 1 for body-building and sustenance. sxd Je&r, BIRD'S 1 Custard added 25 to its nutriment. I When puddings were less palatable., BIRD'S I I made them tasty with its clean fresh /lavor. 1 I When sugar was scarce, BIRDS Custard 1 covered its absence in the fruit. j Bird. I the Pure Custard | II was able to do these things by reason I of its quality and purity. Remember this 1 I when you are offered a substitute*, B
SIBRYDION SENEDDOL.
SIBRYDION SENEDDOL. Dyma rai: Mr Balfour i adael y Swydd- fa Dramor ac i'w godi i Dy'r Arglwyddi; Arglwydd Curzon yn YsgrifennyJd Tra- mor yn ei le; Mr Matpherson, Prif Y,,grifenti dd lworddon, i jniddiswyddo; anodd cael neb i eistedd yn ei gudair an- esmwyth,
CYFOETH GAU.
CYFOETH GAU. Sonnir fod yn dcbyg y cymer y Trysor- lys rhyw gynliun yn fuan er sefdlogl saflo ariannol y deyrnas, trwy roddil mesur o atalfa ar y djjif o arian papiiv sy'n rhoi ar j feddwl y cyhoodd gamargraff cin bod yn gyfoethog, canys y syniacl gau yma yw un o brif aohosion y gvvastraliu disynnwyi' ax I ran y cyhoedd eu nunain.
PIUS PEDOLI.
(Nid ydyna yn ^yfrifol am syniad*4 gohebwjr.) PIUS PEDOLI. Syr,—Yn fy Hjihyr baenorol atoch ar y testyn uchod, danghosais. fod y prisiau ofyn,ir yn awr yn rhy uchol, a'u bod yn afresymol r, gortliryaiu-. Cafodd y ilyUiyr sylw mawr yn y -,va,g Gymreig a Seis nig, ac ysgrifcnnvvyd iliaws o Jythyrau gan y gofaiub i with Ihofi fy ng-osüdiad. Yr hyn oedd yn eu Viiiio fwyaf oedd fy mod wodi dweyd fod y pris yn 16s am bedoii oclfyl cyit'rodin ffarmwr. Rhaid i mi ddwevd nad ocddwn wcdi gwoled y rhostr prisiau, ond sicrhawyd fi gan wyr cyfrifoi mai felly yr oedd. Fe ymdd'engys erbyn hyn fod hynny yn ganiarweinic], ac er invvyn bod yn deg tuag-at bawb, yr hyn y byddaf yn amccnu ato bob ainscr, rwy'n dvmuno tynu y gosod'iad yna yn oi. Add- owais wnoud gyntod a-g y profwyd i m,i ei fod yn cngbywir, a gwnacthmn yr uupeth yn y cyfarfod gynhajiwyd o gjll- rychiolwvr yr Undeb Cymredg a ehynrych- iolwyr L'lideb y Gofaint yng Nghaergybi dydd SadNvrn diweddaf, ar yi amodjod y gofainb yn tynu yn 01 osodiad anghywir o'r ciddynt hwytihau, fcef nad yw yn bo". ibl i neb gael haearii pedoli, na hoelion, nac arfau,ond trwy Undeb y (lofaint. Yn y cyfarfodl urhod yr oedd Mr Emer- son, Birkenhead; Mr Rogers Jones, Con- wy; Mr Jones, Colwvn Bay; Mr Evans, BQ nsiencYlt; a Mr Thomas, Caergybi, yn cynrychioli Undeb y Gofaint, a'r Mri Jones, Bodennog; G. Jones, Pas Rhyd- bont; Griffiths, Bodwarren; Jones, Porth Diana; Davies Williams, Tyoroes, a min- nau yn eynrychioi Undeb Amaethwyr Cymru, a gofynwyd 1 mi lywyddu. Ar cl croe.-awu cynrychicilwvr y gofaint, dywed- ais mai amcan y cyfarfod ydoedd ceisio dod i gyd-ddeajitwriaoth yngbylch y prist pedoJi, gan fod y ffermwyr yn gyffredinol trwy Ogiedd Cymru yn credu fod y prisiau ofynid yn llswer rhy ucbel, ac nad oodd- ynt yn foddlawn i'w talu. Nid oeddynt cisieu ond yr hyn oedd deg, ac ni fynnent i'r gof weithio air, lai na ehyflog teg eyf- art-al i gyflogau crefftwyr erail!, ac yn ol pris yr hoelion a'r haiarn, etc. Traddiod- odd Mr Emerson araith faith yn trafod cwestiwu addvsg gofaint, a phwysngrwydd y swydd a.'r hyn oedd Undieb y Gofaint wedi ei wneud di-os yr adodau. Yna caf- wyd trafodaetf-i ar yr hyn ddylai fod y pris pedoli yn ol y eyflog, pris yr haiarn a'r hoelion, yr amser, a ohostau rraill. Welc y cyfrif r oddwy<Ji gan Mr Rogerp Jones.—Am bedolau 8 mcxtfedd: Haiarn 10 pwys yn ol 3c y pwvM (2e 6c), gof un awr yn troi yn ol Is 6c a;'r tarwr 1* 2c yr awr (2s 3c), ac arfau Is 6 6c am y ptnioJau. Gosod eto: Got a'r tarwr (un awr), a'r glo, etc., 4s. hoelion ychydig dros banner pwvs (YIl ol 30. atn 25aitt j s:, Is 4c— 5a 4c; ychvvaneger 'lanner awr arail e waith, 2s, cyfanswm, 13s 10c. At hyn ychwaneger 25 y cant at y rhent. goleuni, ilyfrau cyfrifon, drwg ddvled, yswiriant, etc., 3IB 6c, yn gwneud eyfan<wm yr oil yn 17s 4c, tra nad oedd rhestr prisiant Mon ond yn 16s. Ychwunegwyd y dylid caniat- au o 2i i 3 awr i ddau ddyn i bedoii un ceffyl. Cafwyd cyfrif cyffeljb am bedoii merlyn, 4 modfedd, oedd yn cyrraedd y swm o 7s lOc. Dyna y prisiau d'dylem dalti yn ol syniad swvddogion yr lTndeb Gof- aint, ond eu bod yn garedig iawn wedi caniatau prisiau ychydig yn is i bobl Mon. Yn awr, gadewch i ni ddadan^oddi ych- ydig ar y ffigyrau uchod, a gwcled beth a olygant. Mae yn eiihaf teg i ni gymryd y rhain yn safon y pris ofynir am bob gwaith arall o eidldo y gofaint, aherwydd eu bod wedi eu sylfaenu ar go,?t yr haiarn, yr amser, y rhent, a chostau craill, yr hyn ddylid ystyried wrth gwre ynglyn a jrfiob rhan o waith gcfail. Cyflog y gof yn Is 6c yr awr. 3p 12s mewn wjUmos o 4o awr. Credal' mai dyma safon cyflog crefftwyr y dyddiau yma. ae ni dodywedaf ddim yn ei erbyn. Cyflog y tarwr yn Is 2c yr awr, 2p lbs yr wyth- nos. P'le ym Mon y te-lir y cyflog yma? Glo ac arfau. Gofynir 3s 4c ar gyfcr hyn am bob peooliad, sef gwaith 2! awr. Daw hynny i 3p 4s iii,wil wythnos, a 166p 8 mewn blwyddyn. Rhajmor y swm hwn, yn 30p 8s at yr arfau a 13op at ty glo, a phns y go yn 50s y dunoll, felly fo losga un tan mewn gefail 54 tunnel) mewn 2 blwyddyn, neu dros dun noil yr wythnofi. I) j wed or lid gof ym Mon wrthyf. wrth geis- io cyfrcithioni y prisiau ofynid, ei fod ef yn gorfod prynu 20 tunnell yn y flwyddyn, ac y costiai 45s y dunnell Felly byddai 10 tunnell y flwyddyn yn dkiigou, lie nad oes ond un gof. (J'ywais am t-fail arall 110 y iiiae gwiith iiiiwr a dau of, y bydd- cnt yn llosgi tunnell yn y mis, neu ddeu- ddeg tunnell y flwyddyn, yr hyn, yn fy marn i, pytrd yn lied agos i w lc. Hoelion.-Dywed,id fod yn ofynol cael droa hanner pwys o hoelion at bedcJi, a'u bod yn coetio 30s am 25ain pwys, sef Is 2gC v pwys, a gofynir Is 4c ani yr hoelion ymhob ped- ohad, tua 7c yn fwy na'l' gost, yr hyn fydd yn 29p 2s 10o mewn blwyddyn. Rhent, Proffit, Yewiriant, fitc. Fel y gwelir uchod, yr oedd y gostt o bedoli yn dod i 13s 10c, at hynny gofynid ychwaneg- iad o 25 y cant i gvfarfod y rhent, profit, y,wli-iaiit. ilyfrau. golcuni, ca^-glu yr at- ian, a'r dylcdion drwg, etc. Mae hyn yn golygu nad oedd dim proffit viudli oi godi. dim end yn urng y gost, a tJleg ydyw i broiiit gaol oi gaiii;itait, a swm ar gyfer y rhent. a'r gawadau craill. nd fol y prof- wyd eisoes, mae profit iiitwr yn cael ei wneud eisoes yn yr hoelion. y glo. yr arf- au, a'r amser. Pa adyn rhoeymol a ddy- wed y rbaid cael o 2 i 3 awr i bedolj <!(i.ff- yl, a chgel dau ddyn at y gv.aith? Nid oes yr un gof y gwn i am dano yn cym- ryd cvmaint a hynny o amser, yn enwedig os y bycitl ceffyl arall yn disgwyl, ac os y eyiiir, r oymaint a hyn o amser. -liydd pob gefail yti-, Mon yn 11-iwn o geffylau yn disgwvl eu tro. Gwir yw y cymer arpbel! geilvl fwy o ameer na'r Hail, ond eithriad- au JYHt, ac fe dd&rperir yn y rhostr pris- iau ar gyfer rha; felly. CAn hynny maf ervii broftit wedi ei sicrnau yn yr amser hefyd. Ond lhaid cael 25 y cantt eto ar y swm o j3s 10c, ac y mae hynny yn doa i 3s 6c ar bob 2 awr o waith, ac yn 2 gwneuri 3p 7s 2c yn yr wythnos, neu 174p 14s lft: mewn blwyd-1jn. Beth yw y cyfr answm mewn blwyddyn? Os ydyw deg tunnell o 10 yn ddigon. luae hwnnw yn ccstio 25p, at: felly J>yddai 111.1 yn wedd- ill yn ilaw y gof, 2»p 2s ICc yn yr hoelion, 30p 81t at yr arfau, a 174p 14s 10c at y rhcnt3 proffit, yswiriant, ate, yn gwneud cyfanswm o 345p 5s 8c. -,Nlao hyn yn ychw anegol at sicrhd u cyflog iddo ei hun p 3p 128 yr wythtnos, a 2p 16s i'w gynorthwy- wr. Rhaid coho fod hyn yn oygu na raid anion tarwr gyda'r ceffyl, yr hyn, medd y gofaint, fydd yn fantaia i'r fferni- wr. M,ie y ffigyrau yma. ar un waith yn proTi fod y prisiau ofynir yn afroaymol, ac lUui y.v y rllai a.'u hawliant wedi ystyried eu bystvr. Os yw fy ffij»yrau yn anghvwir,ceir cyfle, mac'n «iebyg, i'w gwrthbrofi. Awgrymaia yn y cyfarfod mai dymunol fyddai i'r gofaint gvfarfod yr amaethwyr r, chytuno ar bris teg yn ol fel y byddai (iris yr haiarn, etc., ond atebwyd nas gatt- ai y Ganen Sirol wneud dim heb gyd- synuio y fam-Undeb yn Lioegr, a'u bod wedi penderfynu yn eu cyfarfod yn Llan- gefni i sefyll yn gadara at y prisiau sydd ar y rhestr newydd, ac os y byddai i un- riiyw aelod o'r Undcb beidio gwneat-I hynny, y cospid ef yn ol y rheolau. Both v,i;aitf yr apiaethwyr yn wjrnvb hYl) ?-y eiddoeh, etts., JOHN N. THOMAS, -F-
"CODIAD 0 BUNT."
"CODIAD 0 BUNT." Syr,—Mae llawer wedi ei ysgrifennu yn ddiweddar yn y gwwnol liewyddiaduro^i am yr hcddlu yn gyffredinci, ac mae rhai yn credu mai trethdalwyr y sir sydd yn cyfan gadw yr heddlu, Camsynird mawr yw hyn. Mae hanner y swm yn cael ei dalu gan y Llywodraeth. Faint mae y IJywodraeth yndalll at gadw ysgol* feistnaid ac athrawon y sir hon nis gwn (0;. rhywfaint). Yn 01 yr hyn a welaf yn y "Clorian- ydd," posibl y cred rhywun. wedi ei ddar- llen, y gall dynion anysgedig ymuuo a'r heddlu, ond dymunaf hysbyau y cyfryw nad oes eta yn ein plith ddyn anyngt^Jig, ao ofor fyddai i'r cyfryw getsio ymuno a'r heddlu, er fy mod yn cydnabod nad ym i gyd wedi oael addysg fel ein cyfaall a ymunodd a'r heddlu yng Nghaergybi yn ddiweddar. Ond, tra yr oeddwn yn s goihaig cyKredin pan ymunais a'r heddlB, gweiais fod y swydd yn galw fod yn rhaid i mi wella yn fy addysg, ac mae hynny wedi costio arian i mi. A dymunaf roddi ar ddeall i'r pa-rchus ysgolfeistriaid ac ath- rawon nas gallant gymharu eu gwaith a swydd yr heddgeidwaid. Fel rheol, mae ysgolfeistriaid ac athraw- on yn gweithio 5A o oriau y dydd, a phum diwrnod yr wythnos; cyfanswm oriau gwoithio wythnosol, 27|. Posibl y dywed rhywun eu bod yn astudio oriau eraill. Wei, mao yr heddlu yn aatudip hefyd. Eto: "Summer holidays," pum wythnos; wedyn y "teachers' rest," a'r "Christmas holidays," heb son am lawcr diwrnod arall yn ystod y flwyddyn. Mae eu gwaith dan do, ac ar ol nedwar o'r gloch bob dydd maeut yn rhydd i fynd fel y mynnont. Yr un modd, y Sadwrn a'r Sul, cant fynd heb ofyn cania- tad i neb. Ond am yr heddlu: rhaid i ymgeiswyr i Heddlu Mon allu eiarad, darllen, ac ys- grifennu Cyniraeg a Saosnrg; rhaid iddynt fod yn iach a chryf eu eyrff; fod dan oed neilituol; yn 5ft. gin. o daldra. ac o gym- eriad glan a di-fai cyn y derbynmr hwy i'r swydd o gwbl. Mae telerau eu gwa.-anat,.th yn gyfryw fod yn rhaid iddynt roi eu holl ainser i'r swydd hvnny' yw, maent yn rhwymedig i'w gwaith unrhyw bryd, ac ni allant ddweyd, "No. sir, I am off duty;" yn fyr, macnt fel ci wrth denyn." Ni chaniateir iddynt briodi heb i ymhol- iad i gymeriad eu darpar-wraig gael ei wneud ynghyntaf, ac os bydcj, ei chymer- iad yn fcSdnaol, da; ond 111 chaniateir iddi gadw shop tra bo ci gwr yn hedd- was. Rhaid iddo weithio o leiaf 64 oriau yr wythnos (inwy o 36 o oriau yr wytlmos nag ysgolfeistriaid ac athrawon). Holi- days deuddcg diwrnod yn y flwyddyn. Rhaid mynd trwy bob tywydd, gorwedd am oriau eu hunain mewn gwlaw, rhew, lieu eira, yn disgwyl am droseddwr. Ar y 13eg o Fehefin, 1919, dywcdodd yr Yrgnfennydd Cartrefol prescnnol "Danger to the soldier was sudden, and for the time it was quick; but for the police danger was ever present." A pho bydda-i rhai yn casl profiad iawn o'r gwaith, mae yn sicr y buasai ganddynt fwy o gydymdeimlad a'r heddlu. Yn awr, syr, wedi ceisio dangos alian gaethiwed yr hcddwas oï gymharu a rhyddid ysgO'lfeistriaid ae athrawon, gob. eithiaf nad yw y trethdalwyr wrth gyf. ranuu at gynnal yr hcddlu yn. credu cu bod yn talu am segur-swyddi.—Ydwyf, ttC"' HEDDWAS ANFEDRUS.
--------------YR YSGOLFEISTR,…
YR YSGOLFEISTR, Y GORSAF- FEISTR, A'R HEDDGEID WAD. Syr.—Ffigyrau yw y oanlyn a roddwyd gorbron cyfarfod o Undeb Athrawon Mon, yng Nghaergybi, y Sadwrn cyn y diwedd- af. Tystiant yn hyglyw i'r pris roddir ar lafur atliraw ysgol o'i gyd mar u a gwerth ga,aganaeth y goraaf fcistr a r heddgeidwad. Diohon mai nid aniddor- 01 fyddant i'ch darllenwyr ) 1. Profiad:- YsgwJfeistr, 24 mlynedd (14eg oed i 38a in oedi. Gorsaf-feistr, 18 mlynedd (16cg oed ] Main oed). Heddgoidwad, 9 mlynedd. 2. Cyflog cyn y Rbyfel:- Ysgolfeijftr, R2 10s yr wythnce. Gorsa.f-feistr. C2 68 yr wythnos. Hoddgcidwad, £1 7s 6c yr wythnos. 3. Cyflog Pre,-cnnol- Ysgolfeistr, £ 3 78 yr wythnos. Gorsaf-feistr. L4 18s yr wythno". Heddgeidwad, S4 6s yr wythnoe. Felly, i gyfarfod a'r ychwanegiad yng nghost byw derbynia yr heddgeidwad B2 18s 6c yr wythnos: y gorsaf-feistr, £ 2 12s; a'r ysgolfeistr, 17s! Quiff rhiiigyll ar ei benodiad £5 yr wythnos gyda gwisg, esgidiau, Aent, (A-c-, yn ychwanegol. Y cyflog uchaf delir i ysgolfeistr ym Mon heddyvv yw £4 8s. ■ Ydwyf, etc.. CADElRynD UNDEB ATHRAW ON MON. — ) Syr,—Hoft'wn gap: cyfle i wneud eg- lurhaj neu ddau mewii perthynas a r ad- lcddiad gyhoeddwyd yn y "Clonanydd ddiwc'ldaf, am gyfarfod o Gymdeithas Athiawon y ttir, gynHUliwyd yng Nghaergybi. Yi oeddwn yn i¡rcscnno} yn y eyfarfod cry bwylledig, ac ymddengys i mi r.ad yw yr iidi-(-.(idiad am dano yn cyfleu syniatl priodol i rai heb fod yno am y gweithred- iadau. Cyflogau. fel y g..tlid disgwyl, oedd y mater pwysicaf gerbron. Nid buddiol, hvvyrach, yw d'adleu llawer ar y mater yma y dyddiau presennal, cyn belled ag y mae a fynno y ewestiwn ag athrawon ysgolion dyddiol. er cymaint yr angen a'r pryder I sydd mcv a liawer c^irtref wrth wynebw gaeaf eto, a matc-r cyflog byw heb ei seeo. Mac math o "armistice" wedi ei ddwyn ockli amgyldh ar hyn o bryd, yn rhinwedd penodiad pwyllgor ar gymhelliad Mr Fish- er, Llywydd y Bwrdd Addysg. Gwait-h y pwvllgor vma yw ifurlio graddfa cyflogau cyffredinoi i Locgr a Chymru. Ar hyn o bryd nid yw yn beth eitlhriaddl gweld gwahaniaeth o ddau i dri chant o bunnau y flwyddyn yng ngliyflogau athrawon mewn gwahanol rannau o'r w'ad—athraw- on yn medidu yr 11:1 cymwysterau ac yn gwneud yr un gwaith. Cyfansoddir y pwyllgor, fel y gwyddis, gan gynrychiolaetih gyfartal o aclodau pwyllgorau addysg ac o athrawon, gyda chadcirydd an I b. Disgwylir i'r pwyll- gor drc.fnu cynllun i osgoi yr anhegweh uchod. a gofynnii iddo orfTen ei waith cyn diwedd y flwyddyn hell Yn naturiol iawji m:ie disgwyliadau uch- el ymysg at/lira'.veil y wlad. yn enwedig rhai mewn rhannau- gwledig fel Moil, y bydd gwaith pwylkol" Mr Fisher yn 8:cr- hau iddynt gyflng teilwng ('u galwedig- acth a. digonoi ar gyfer y gofynion sydd yn tnyti-i yn drymach, drymach, beunydd. Hydcrwn yn giyf na siomir liwynt. Nid ydym yn credu y bvdd aolodau Pwyllgor Adaysg Mon yn fyr o weinyddu argym- heVion y Pwyllgor CenedlaetSiol yn deg, hyd eithaf cu gallll, pan udaw yr amser i'w rhoi mewn gweithrediad. I helpu i JKlwyn y batch hyd hynny, gwneir <ais at IIwyllgtir Addysg Mon i roi "bonus"- i'r athrawon. Gobeithiwn yn fawr na bydd i'r aitol yma yn syrthio ar glustiau byddar. (Jwyddom yn dda fod lies plant ac athrawon y sir yn agos iawn at galon aelodau a swydefogion y pwyn. gor, ac mae gennym bob He i grcdu na fyddant yn ddiyslyr o'r cuis. Wrl-h gwrs, Jaw cwest-iwn y dreth i'r gwynt pan sorittir am fater-on fel hyn Nid pawb o'r cyhoedd :)1 gwybod, fea'lai, foi y IJyw o h'aetiii yn talu'n ol i'r awdurdcxfau addysg deirpunt o bob pump werir mown cyflogau i athrawon, ac nid y dreth sy'n gyfrifol am y gwcdrh!! i gyd. Dym&'l' mater yn t,vnti U.), sylw mwyaf yn v cyfarfod ynjr Nphsergybi—'y "bonus"—erfyn am freohdaa i aTcs pryd. "A chwynwyd yn dost ar y Pwyllgor Addysg am ohirio gwneud graddfa." etc., neu eiriau i'r un perwvl, meiddai'r ad- roddiad. "NadKlo." dtfywed pawb oedd yn bresennol. Gwir nad oeddwn yn y cyfarfod hyd y diwedd, ond rhaid fod ei natur yn hoHo1 wahanoj i'r hyn oedd tra yn trafod prif bwyntiau y rhaglen cyn y geilir cdrycii ar yr adroddiaj ohomo fol un yii medd'u rhy<v radd o gywirdeb. "Cafwyd anercluadau grymus," medd- ai'r ad roddiad mewn lie arall, ac enwir nifer o athrawon, a minnau yn eu mysg, y priodoiir campwaith fel 'hyn iddynt. Hawdd iawn fyddai i un yn dibynnu ar yr adrodiiiad yn unig am gael symad cyw- ir o'r hyn gymrodd lo yn y cyfarfod, gy- ,vyUtu v testun "A chwynwyd yn dost," etc., ar "Anerchiadau grymus," Gofyn cwestiwn neu ddau i Mr Pearson, a chyn- nyg penderfyniad mewn brawddeg neu ddwy oedd swm a sylwedd fy "araetth rynius" i. Credaf y dywed y cyfeillion craill enwir yn y rhcstr "Amen" i hyn, drostyiit hwythnu. Yn fy nhyb i, ymosodiad ar gymdeith- asau athrawon, gan frawd fu yn swyd-uog yn y fyddin, oedd y peth tebycaf i "ar- acth rynius" glybuwyd. Mae cydmariaeth eich gohebydd rhwng cyflogau athrawon ag eiddo'r heddgeid- waid yn un fydd yn agoriad I:ygad i lawer yn ddiameu, ac yn gyfryw na choP-ir gol- wg arni pan ddaw. r adeg t wastadhau pethau. Ni ddywed yr un atihraw, na neb arall, o ran hynnv, fod yr htvfdproidwaid yr cae.1 gormod o gyflog. Ond erys y ffaith eu bod ar hyn o I)rv-tl yn derby 11 cyflog itvvch, ;id yn unig na'r athrawon evnorthwyol trwyideoig. and hefyd na'r rhan fwyaf o lawcr 01 prif athrawon yn y sir. pan gymrir popeth i ystvriaeth. Yn s«- r, cvmrir svlw o hyn gan ein Pwyllgor Adirvsg pan ddaw apel nesaf yr athrawon gerbron, neu bydd yn siomedirr- aeth a difalon(lid o'r mwyaf iddynt. Yr eiudochj etc., R. I.^OYD. T v Medi 22, 1919.
--------_ YMHOLIAD.
YMHOLIAD. Svr.- Yn yr he.» am dedwvdd nit, oeddwn fnchgen g^rtvef clywnis fy nhad yn adredd y pennill ,a,, lyiol:- "Aeth Hong o Afon Luixiain D*o*i y mor, I anion deg a deugain Dros y mor, 0 wir genhadoa, coeliweh, < Crkt Jesu Brem 11 Heddwch, 1 wledyifd ihiwn tywyilwc-h; Mawr Iwydd i'r rhai'n dymunwei Dros y mor." Yn awr, a oes rhyw un, neu rai, o leii- Qrion gwych y "CkwiaUlydd" a fedrant roddi gair o eglurhad o beríhynas iddi Beth oedd oow y llong, pwy oedd y cen- hadon y cyfeirir abilt, the i ba "wledydd Hawn tywyUwch" yr oeddynt yn mynd? Byddai y cyfryw yn ddiddorol iawn imi, a-o jhwyrach i lawer eraili o'ch darllenwyr. Caergybi. G. EDWARDS.
—1 SYR OWEN .THOMAS I'R AIFFT.
— 1 SYR OWEN .THOMAS I'R AIFFT. Hysby.sir yn swyddogol fod y Llywodr- aeth wpdi penodi dirprwyaetb i fynd i'r AifTt i chwiiio achosion y chwyldroad yno'n ddiweddar. Yr ae'odau yw Ar- glwydd Milner (cadeirydd), y Cadfridog Syr J. C. Maxwell, Syr J. Rennell Rodd y Cadfridog Syr Owen Thomas, Mr J. A. Spender, a Mr C. J. B. Hurst.
Mil. 0 FILWYR MEWN PERYGL.
Mil. 0 FILWYR MEWN PERYGL. Aeth y "Vedic," un o longau'r Seren Wen, a adawodd Archangel gyda mil o fi!:vyr, i'r lan ar un o ynysoedd Orkney, goglodd Ysgotland, ond er tywydd ger- win Uwyddodd rhai o'n rhyfol-longau i'w chael i nofio ymhen diwrnod a noson, ac I nid oedd nemor gwaeth.
[No title]
Dywcd prif ewyddog y Recliabiaitt i I 1C,O,OPA o aelodau'r ur,!d ymladd yn y rhyfel, fod 1.0C0 eu lladd, a 441 wcui derbyn balhoduu.
SYR OWEN THOMAS A PHLAID LLAFUR.
SYR OWEN THOMAS A PHLAID LLAFUR. BETH YW EI SAFLE. Blin gan bawb fydd deall fod Syr Owen Thoma.s, A.S., wedi cael ci gystuddio eto gan ei hen atiechyd, y Malarial fever. Rhwystrodd hyn ef i gynnal y gyfrcs cyf- arfodydd a drefnwyd iddo yn Ynys Moll yr wythnos hon. Teimlid diddordeb mawr yn y Qfarfcdydd hyn am y disgwylid y buasai yn egSuro ei berthynas biv'sennol a dyfodol a Phlaid Llafur yn y Senedd ac yn y sir. Gdllir casglu ei safie aï fwriad oddiwrth lythyrou a ysgrifennodd at Gadeirydd (,'yngor Llafur Caergybi, ac at Mr Clynes, A.S., yr hwn oedd i fod gydag ef yn an- lieivh cyfarfod mawi- yng Nghaergybi nos Sadwrn. Yn ei lythyr ddydd Gwener di- weddaf at Mr William0, cadeirydd Plaid Llafur Caergybi, dywed y Cadfridg:- Gyda golid dwys caf fy hun yn an- alluog i fod yn y cyfarfod ddydd Sadwrn, ond gwaherddir ti yn hendant gan y medd- ygon ihag na theithio na siarad yn gy- hoeddus. E'glurwch hyn atolwg i'111 hcth- olwyr, gan fy mod mor awyddus i'w cyfar- fod ac i ddiolch iddynt am eu cydym- deimlad a'u cefito-gae-th yn yr helvnt d;- weddar, ac i egluro iddynt er fy mocl mewn canlyniad i'r helynt hwnnw wedi newid fy eisteddle yn Nhy'r Cyffredin, nad wyf wedi newid dim ar fy egwyddorion. Gan nad pa docyn a o'sodir gan eraili ar fy nghot, mae'r gwr sy'n gwisgo'r got yn sefyll lieddyw mor gadarn ac mor ffyddlon ag erioed dros yr egwyddonon a aiiilygnt-vd a'r polisi a ddeffiniwvd ^>in, fel ymgeisydd Llafur, y ceisiais bleidlais Mon yn yr Ettholiad Cyffredinol. "Nid wyf am gajimoi fy hun am gyf- lawni ohonof fy nylcdswydd cyffredin fel eich aelod, ond fel prawf fy mod yn ffydd- lawn i'm hvmresymiadau, gallaf ddweyd mai fy enw 1 sydd yn uchaf o holl aelodau Llafur ar y rhestr sy'n rhoi nifer y pleid- yn y Ty y Senedd-dymor ddi- weddaf. "Beiddiat ddweyd mai Mr Clynes yw dyn dyfodol ein plaid, yn bennaf Vi ei fod yn ddyn dewr i ddwcyd y gwir pan na bo hynny yn dderbyniol, ac am fod WQ yn cydnabod nad yw byth yn cei&io ei les ei hun. Ychydig o wir wladweinwyr sydd gennym yn y Senedd. ond mae Mr Clynes yn un o'r ychydig hynny. ,r "Hoffwn ddweyd y wetr Ethohad Cyff- redinol arall cyn hir. ac yr wyf yn edrych ymlaen at gael ymladd unwaith oto frwydr Plaid Llafur gwlajigarol. Yn yr etholiad diweddaf yr oedd y llif i'n herbyn; y tro nesaf disgwyLiaf y bydd y Uanw mawr gyda ni." Yn ei lythyr at Mr Clynes yn egluro ei abscnoideb. dywed Syr Owen: "Bydd yn dda genyf os medrweh sicr- hau fy etholwyr nad yw fy ymddygiad di- weddar, t)an y gorfodwyd fi i newid fy cis- teddle yn y Ty, wedi effcithio dim ai' fy safbwynt tua gat y Blaid Llafur wladgarol, ac nad wyf wedi colli ymddiriedaeth ar- weinwyr goreu ein plaid.
Y DDAMWAIN GER Y BENLLECH.
Y DDAMWAIN GER Y BENLLECH. Aeth Mr J. Pentir Williams ymlaen ddydd. Gwtner, yn Yi-byty Bangor, gyda'r cwest agorwyd ganddo dvl^ dd Dun, i aohos »nar»vel;ictli David John Roberts, mab John Roberts, Gipntiaeth, Penrhosiligwy, fel canyn d'amwain l'nwng BeiilL-cii a Llanallgo (ac nid gcr Traeth Coch, fel y dywedwyd yr wythnos ddiweddaf). Dy- vedodd y CVtvner c, I fod wedi barnu'n ddocth cael rheithwyr i fynd ymlaen gyda'r ymchwiliadi. Ymddangosai Mr H. C. Vincent dros Wallace Ohadwirk, Western-street, Dingle, Ijtrjiwl, gyirwr y car, a'i gyflogwyr, Mri Grayson aÏ Gyf adeilad^ yr lbngau. Ler- pwl; yr oeidid Mr S. H. INW dios dad y trancedig, a Mr J. Lloyd Edwards dros ca^Il yi'glyn a'r digwydiiiad slccthus. Nid oedd y dyst,'oaet,h yhwanegoi gaed gan Chadwick (braich yr hWJl ocdd wedi ei fchorri mewn alau lc} yn gvvahaniaethu fawr oil oddiwrth a gafwyd o'r blaen. Dy- wedai i'r bachgf n ddbd i'w cyfarfod, a chan golli lheolaeth ar ei olwynur rhedodd i'r car. Wrth geisio'i osgoi dymehwelwyd y car gyda'r tysc a'r bachgen dano. Tystiodd iitcrch ifuanc oedi yn olwyno gcr y Ho ar y pryd fod ami gyinaint o ofn oherwydd cytlvmdra'r car fel y dadh 1 lawr oddiar ei hohvynur gan fynd at giat i wneud He iddo ;ond d,ywed11r tystion er- aili fod y car yn mynd yn gymhedrol. Sylwodd y Crwner Has gellil anwybyddu'r dystiolaetlh mai rhedeg i'r car v.'naeth Ro- berts ac i'r gyrivr -.i-iieud rtopeth a fedra". i osgoi diemwajn. B^vriodd y rheithwyr mai trwy ddam, wain y cafodd Roberts y niweidiau brof. odd yn angeuol iddo; ond datganent hef- yd fod cyflvmdra'r car (15 i 17 milld.ir yr awr) o ystyried jia fath ffordd ydoodd. yn orm.d.
COFGOLOFN BECHGYN LLAK. GOED.
COFGOLOFN BECHGYN LLAK. GOED. Yr oedd Syr Owen Thomas wedi addaw ,Iado-rehiiddio,-t- gofgo-lofn i fcchgyn dewr Llangoed syrthiasant yn y rhyfel. Yn ei lythyr at y Parch A. H. Grey Edwards, rhcithor Llangoed, yn egluro ci absenol- deb, dywed Syr Owen:— Ar wahan i 111 cydymdeamlad dwfn a'r galarwyr, a'll1 cydgyfranogiad yn eu gofid fel ini ag y niae fy nghartref innau hefyd wedi cael ei dywyllu, ac ar wahan i'm balchder fel Cymro yn y dewrion a goll- asant eu bywyd trosom, mae gennyf fi gysylltiad personol ac eithriadol a'r rhai a anrhydeddir eu coffadwriacth heddyw yn 1 Jangoed. Bechgyn fy sir i oeddent; llawer ohonynt wedi eu ricriwtio gennyf, bochgyn o'm brigad i oeddent, a minnau yn teimlo diddordeb person ot ymhob un ohonynt yn gymaint a darfod i mi gael yr anrhydedd o fod yn gadfridog arnynt. Nid geiriau gwag yw y rhai hyn, canys ed- rychaf yn ol ar fy Myddin Gymreig, ac ar y cyfeillgarwch personal a foclolai rhyngof a phawb. yn swyddogion ac yn filwyr, fel un o'r adgoifion anwylaf yn fy mywyd."
MYHERYN YN LLANGEFNI.
MYHERYN YN LLANGEFNI. Deunaw punt am oen-dyna un peth i'w ddweyd am arwerthiant blynyddol Mri J. Pritchard a'i Gyf., yn Llangefni, ddydd I&u. ac yr oodd yno fusnes mawr a pharod. Elai myhe-ryn blwydd Wiltshire i 13p 5s; wyn hyd y swm a nodwyd, eef im un o'r Nanner; wyn Shropshire i 7p 5s; dofaid Kerry croesryw i 60s. Rhoed gwobrau i Mr Robert Jones, Y.H., a Mr Robert Wil- liams fel porchenogiol1 yr wyn ucha'u pris.
Yn Angof er's Deng Mlynedd
Yn Angof er's Deng Mlynedd Ar y 15fed o Ebrill, 1919, dywed Mr W. Hilleard, 14, Brooklyn-road, Larkall, Bath:—"Baieh wyf o ddweyd iy mod wedi angthofio holl boenau. lumbago er ya deng mlynedd. Yr wyf mewn iechyd rhag- orol er pan wellhawyd fi gan Beleni Doan. "Dros ddeng mlynedd yn oj, ax y 21ain o Chewfror, 1910, axlroddodd Mr Hilieard ei brofiad. Dechreuodd lumbago arnaf oherwydd gwendid yr ehvlod. Yr oedd trwbl yn yr yewigen, poenau miniog cryd- eymalau a theimladau niwliog yn fy mlino ers aniser. Yna ymosodia-dau lSydyn o lumbago- Dioddefwn ddydd a nos. Nia gallwn weithio am ddiwrnodau. Lawer tro nis galiwn symud ond ar fy nwylaw a'm pengliniau. Cvmeirai y poenau iy anadl ymaith. Drylliwyd fy ncrfau, a ehadwyd fi oddiwrth gwsg. Mewn gwir- ionedd camasant fy nghorpli. ionedd camasant fy nghorpli. "Gwariais bunoedd ar bunoedd ar feddyginiaethau, ond i ddim pwrpas, nes y perswadiodd fy ngwra.ig fi i roddi prawf ar Doan'a Backache Kidney Pilla. Mae'r peienni hyn wedi rhoddi bywyd newydd imi. Gwnaetfiant lea imi o'r dechreuad cyntaf—cywirwyd gwaith yr elwlod a'r yswigc-n, a sicrhawyd fi o gwsg a gorffwys, ac mewn ychydig amser cefais ymwared yn hollol a luinbiigo. Cymeradwyaf Belenni Doan oherwydd nid oes gwell meddyginiaeth yn bosibl." (Arwyddwyd) W. Hilleard." Na of-lour am brim ni at yr el wlod o r tlfu. Mvnncr gael Donii's Backache Kid- ney Pilis—mc<Wyginia^th ar crvfer yr ohv- lod a 'gvllH'rBdwva Mr Hilleard. Ai- wrtfi lrnll ff.snaehwvr, nci ? 9" v Wwh odliwrtVi Well6- "hc.t. 0vfn.1,tr-"f>t W.I. V
MR CLYNES YNG NGHAERGYBI.
MR CLYNES YNG NGHAER- GYBI. EI FARN AM Y LLYWODRAETH. Bu'r eyn-Reolwr Bwyd mewn cyfarfod o'r Blaid Lafur yn y dref uchod nos SaJ- wrll. Cyn y cyfarfod bu gorymdaith o rai mil- oedd o aelodau'r Undebau Llafur drwy'r dref, gyda'r ddau seindorf yn canu (y naill dan arweiuiad Mr W. Thomas, a'r Hall dan arweiiniad Mr Owen Thomas). Yr oedd Mr Cly-nes, Mr Cyril O. Jones, Mr J. Got-ter (Lerpwl), ac eraili mewn cerbydau ar y blaen. Llywyddid y cyfarfod, a'r Neuadd Dref- ol yn orlawn, gan Mr O. R. Williams, Y.H., a darllenodd yr ysgrifennydd, Mr G. LI. iVilliams, lythyr odcJ.wrth y Cad- fridog Syr Owen Thomas yn gofidio oher- wydd ei abse-noldeb igweler ei eglurhad yn y goiofn fiaenoroli. Darllenwyd llythyr hefyd oddiwrth y Pweh J. H. Howard, Colwyn Bay, a swyddogion gwahanol undebau. Wedi anerchiad byr gan y CkdeirydtJ siaradodd Mr Cotter, a dilyuwyd ef gan Mr Cyril 0. Jones, i'r hwn y rhoed der- byniad brwd ar ei ddyfod am dro i'w hen dref. Da ocdd ganddo weled pobl y dref wedi deffro o'r diwedd i'r ffaith nad oedd obaith yn y dyfodol ond o'r mudiad Llafur. Wedi gweld yr orymdaith fawreddog syl- weddai fod gweriniaetli yn ymaaith ymlaen yug Nghaergybi. Ond iddynt fod yn fjyddlon i'w gilydd cred-ai. y byddai i Laful" achub yr Ymerodraeth Brydeinig a chywaedd tir dymunol brawdoliaeth, lie y trigai pawb yjighyd yn rliwymyn Cristion- ogaeth., Dywedodd Mr Clynes mai Mr Lloyd George oedd y dyi: goreu gawsid yn ddi- auiheuol at y gwaith o gano'r rhyfel ymlaen. Eithr nid oedd aelodau'r Llyw- odraeth yn awr yn meddu r cymhwysder gofynnol at wiiith mawr yr ad-drefnu, a dyma paham y olywid cymaint am ethol- iad. Nid oedd dim erffeithiol wedi ei wiieud eto er codi'r wlad yn ei hol. Nis gellid'byw ar gynllunic n unig, ac yr oedu pobl yn tjiino digoit am wlitd yr addewid. Dylsid cychwyn y gwaith yn y gwanwyn a'i ddatblygii yn ystod yr haf, ond we'.e'r gaeaf wrtli y drws a dim wedi ei wneud. Ni bu Llywodraeth c'r fath erioed yn gy- maint uethiant, ac yr oedd gobaith y dyf- odol yn y gallu fcddai Llafur. ond i hwn- nw gaol ei ddefnyddio'n briodol. CJredai efe mewn defnyddio pob arf posibl i gyrraodd eu hamcanion ym myd llafur, ond pan y deuent- wyneb yn wyneb a. chwestiynau poTiticaidd mawr y dydd rhaid oedd i "Blai(i Lafur sylweddoli fod eraili yn y deynias hon heblaw ei haelodau hi. Dyknt gyrnhwyso eu hunajn i lywodr- aethu'n dda, canys op methent pan gaent y cyfle cyntaf bydlcliillf ail gyflc'n bur hir vii dod. SIOMIAXT YN LLANGEFNI. C'acd murlenni'11 hysbysu y cynhrfid cyf- arfod yn Llangefni nos Lun, ac yr ancrch- id ef gan Mr J. R. Clynes, A.S., y Cad- fridog Syr Owen Thomas, A.S., ac eraili. Ymgynuilodd torf dda i'r Neuadd Drefol. We ll peth disgwyi daeth y Parch Lewis Edwards a'r Parch R. Morris i'r 11 wyf an, ac cglurodd y diweddaf fod Syr Owen wedi gwneud y trefniadau, ac ni chlybu ef ddim wedyn y naill ffordd na'r Ilail. Rhaid oedd priodoii'r siomiant i afiechvd eu Haelod, a than yr amgylchiadau teimlai Mr Cyril O. Jones (oodd wedi dod i Langefni) a hwytSi- nu iiiai gohirio'r cyfarfod oedd oi-eu.
PWYSIG I DENANTIAID.
PWYSIG I DENANTIAID. CYMDEJTHAS PitlSNYYIZ MON. Pan y mae cynift r o tfermv. yr yn symud a thenantiaid néwydd yn cymryd eu lie, nid yw Cymdeithas Prisvvyr Mon yn ol o baratoi at gael inwy o waith, a bu ganddi gyfarfod yn Llangefni y dydd o'r blaen i benderfyuu ar gyrillun unffurf o biusio. Dau ar bymtheg c, aelodau sydd iddi. yn cynnwy-; yr arwerthwyr hyn: Mri Win. Hughes, David Jones, Wm. Jones, Parker Mackenzie, Hugh Thomas Owell, William John Roberts, a A. Preston Thomas. Yn y cyfarfod a ii(,.cVwvd penderfynwyd ar y prisiad canly 110I ar wrtaitli fyddo wedi ei roddi yn y tir 1111 y tenant fo'n ym- cdac!:—Uvfcrth gwrteitiiioi cotton a lin- seed, tracau 01 bris am y flwyddyn gyntaf a hanner hynny wedyn yr ail flwydfctiyn; gwerlh gwrtcithiol compound cake, bran. Ha, a phys, chwarter ci bris am y flwydd. yn gyntaf a chweehed ran yr ail flwyddlyn gwerth gwrtclthic-l cynnyrch y fferni ac Indian meal, y ehuceiled ran o'i bris am y flwyddyn gynte'ti unig; gwair a bryn- wyd ac a ddefnyddinyd, 20s y dunnell y flwyddyn cd: wedi (at' a 15s y flwyrldyn cynt; gwellt eto, 15s a 7s 6c y dunnell; super- phosphate neu compound ar dir glas neu i wreiddiiau, traeau ei bris am y flwyddyn gyntaf a'r burned r:m y llwyildyn cynt; calch, y tracau y flwyddyn gyntaf, chwar- ter y flwyddyn cynt, a'r burned ran y flwyddyn cyn hynny. Y prill uchaf am y gwair goreu fydd 14p y dunnell, ac am wellt (ceirch, haidd, neu wenith) 5p 10s— heb ddim gostyngiad am y cario os y sy- mudir of; mangolds, 35s y dunnell; rwd- ins, 30s; gwrtaith y buarth. 7s y llwyth. WTrth gwre, fe ddieallir nui'r pris uchaf (maximum) yw'r rhai a nouir uchod ynglyn a phopeth
METHU CYCHWYN Y MODUR.
METHU CYCHWYN Y MODUR. "Bore da," ebai Albert Slide. labrwr 32ain oed, wrth heddwas ddaeth ato pan oedd yn ceisio cychwyn car modur ych- ydig cyn chwcch. "Yr ydych allan yn fore," atebai'r heddwas, yr hwn ofynodd wedyn ai Slide oedd biau'r car, yntau'11 dangos trwydded. Yr oedd dyn arall gydag ef, a ffodd hwnnw, gan "ollwng y gath o'r cwd," a ehynirwyd Slide i'r ddalfa ar gyhuddiad o ddwyn y car. Yn Heddlys y Dafwys y dywcdwyd yr hanes -y ddau leidr wedi agor y He y cedwid y car a'i wthio allan yn ddistaw, ond add- efai Slide 11a fedrai yn ei fyw ei gychwyn wedyn. Eglurwyd fod gan y gyrrwr oedd yng ngwasanaeth perchennog y car ddy. fais na wyddai lieb am dani trwy'r hon y gellid gwneud pob car yn ddioget rhag lladron. Wedi clywed hynny ebai'r ynad: Diddorol iawn; mae 11 rhaid mu gael gweld y car.
DIM OND Y FO AM DANI. 1
DIM OND Y FO AM DANI. Wedi i'w feirniaid gael amser da daeth tro Mr Lloyd George, medd y Dispatch." Efo ddygodd inni fuddugoliaeth; efe lun- iodd yr heddwch; ac yn awr y mae'n dech- rcu ar y gwaith oedd yn ei aros gartref. Nid oes neb wedi gwneud y gwaith hwnnw'n ysgafnach iddo yn ei absen- dyna'r "diolcn" gaiff un wariodd ei egni- Oil yn ddiwarafun yng ngwasanaeth ei wlad. Eto i Cyd, y mae'r boirniaid yn disgwyl mor eiddgar a neb am i'r Prif JfVoinidog gael y wlad o'r dyrysni y mac ynddo. Colofnau o ddifriaeth ac o aw- grymiadau disail, dyna gawn mcwn rhai papurau, fel pe y gellid cyhuddo Mr Lloyd George o beidio bod mewn dau 10 ar un. waith. Ond y gwir ydyw fod y wlad yn disgwyl wrtho eto megis y gwnaeth yn nyddiau tywylla'r rhyfel.
YR ANIUI. ELEANOR DOUGLAS…
YR ANIUI. ELEANOR DOUGLAS PENNANT. Dydd Iaii, yn Llandegai, cleddid y ben- doiiges uohod, oedd yn 80 mlwydd oed, ac yn fodryb i'r Arglwydd Penrhyn pres- ennol. Dygasid y corff o Liuidain y diwrnod cynt. Gwasanaethwyd gan Esgob Bangor a'r Parch Evan Davies, Llan- lleohid. Yr oedd Miss E. Douglas Pcn- nant yn dra adnabyddus crs blynyddoedd fel un a gymerai ddiddordeb mawr inewii mudia.dau cyhoeddus. Hyhi oedd sylfaeu- ydd Ysgol St. Winifred i enethod ym Man- gor a Sfcfydliad y Morwyr yn Himel ac oedd yn ei gynnal. Gynt cynhelid adran o Ysgol Sul Kgiwys St. M.r yn y seydH'-d, a Miss Dougl Pennant yn un or athrow- esau.
PWY SY N GORF.AEI.tJ 1
PWY SY N GORF.AEI.tJ 1 Cyn diyfoo o Ddeddf y Gorfaelu i rym bu llawer o ddadleu pwy wedd y troeedidwr—y cy fanwerttliwr ynte'r man-werthwr. tuac r dileddf new ydd wedi Oar-gos, morl1 un o'r papuiau Saesneg, mai'r olaf yw'r troseddwi- gyda rhai ptnhau. "Pe amgeo ni bua.ai pris dUladau a hetiau wedi dod i lawr bron i'r hanner, fel y gwnaethant mown rhai llecedd, y diwrnodi cyntaf y dueUv y ddeddf i ry m. Gofynnwyd 26s am het ddydd Llulli dYlkt Sadwrn cynhygiwyd hi am 15s."
DAMWAIN ANGEUOL I AMAETHWR
DAMWAIN ANGEUOL I AMAETHWR Dydd lau daeth Mr Morris H. Williams, Bla'enycae, Brynoir, i'w ddiwedd mewn ruodd alaethus. Cario oerrig i'w rhoi ar y ftordd yr oedd, a dychrynwyd y ceffyl trwy i gwn ymladdl y tu ol i'r drol. Ceis- iodd ci gadw dan reolaetlii, ond syrthiodd1, ac aeth yr olwyn (ac yr oedd Hwyth ar y drol dros ei ben. Nid. oedd y trancedig ond 48 oed, ac yr oedd yn amaetkwr purchus. Collodd ci briod ddeng lii-s yn ol, ac y mae naw o blant yn amdefifaid, a'r iviiaf ond j7 oed.
[No title]
Mvnyddoodd Eryri dan eira-dyna welir o Fon v dyddiau hyn o Fedi. Rhodldir coflech yn Bglwys Chaiicl-en-le- Frit.h am. y clochydid, Mr T. Brarnwell, a laddwyd yn Ffrainc, 0 r un teulu y acd y olochyddion yno ers 300 mlynedd. Dcdfrydodd y Barnwr Darling ddynes 47 oed o'r enw Beatrice Hatchard i bull,i mlynedd o bennyd-wasanaeth am aohosi marwolaeth dau o fr.bcnod. Cadwai fath ar gartref i fabanod. a'r honiad oedd ei bod yn eu ncwynu n fwriadoL
Advertising
WHEN THE < COLD WINDS j BLOW you will be thinking of warm clothing; but the time to Buy is NOW. GIVE OWEN HUGHES, BON MARCHE, AMLWCH, ¡ I a call and see for yourself the best selection of Ladies' and Gents. ¡ Boys' and Girls' Clothing. LADIES HATS. We have been fortunate to buy the whole range ot a Travellers Sample lot.—Comprising: Felts, Velours, j Woolen and Cloth Hats with about 40 Paris Models. We are offering these to you at about the original cost price, having bought at a good discount off cost price. The Very Latest in I LADIES' AND GIRLS' WINTER COATS FOR THE COMING SEASON. Ladies' Coats from 30/- to £ 12 12s. Maids' Coats from 22/6 to ^8 8s. Girl.il Coats from isiii to 65/ in Blanket Cloth, Heavy Serges [ and other materials. -+- FUR COATS this Season's Styles from £ 15 to £50 LADIES FURS in all Skins and Fashions Black Furs from 5/11 to £5 5s. Imitation White Ermine 5/1 I. Better Qualities from 10/11 to {,6 6s Muffs to Match. The Reliable WATERPROOF for LADIES is our Double Breasted Heavy Mackintosh with Belt for Ladies going out on stormy days. They are the best thorough water- proof. Splendid selection of Trench Coats and other Styles in Stock. LADIES COMBINATIONS. The best value in Ladies Winter- weight Combinations. Standard make; Women's, 11 Out sizes, 12/ Call and see these good assortment of other qualities from 3/11 to the best Wolsey makes, up to 35/ Men's Standard Overcoats f,3 5s. Od. in dark shades, single breast. Other styles and makes in great variety. WOOLEN SHIRTS, Men's Sizes, standard make, special line at 11/6 j other qualities 6/11 to 8/11. Winter Men's Heavy Pants and Vests. Special value; 5/1 r; other prices, 2/11 ro the best Wolsey make, a 6/ All Prices in Men's Welsh Woolen Shirts and Drawers and Stockings. Don't forget to see our full range of BABIES CLOTHING. Our Stock this Season prove how honest are our endeavours to keep Prices within Moderate Limits OWEN HUGHES Bon Marche, AMLWCH. # INTERIM NOTICE TO MEMBERS. The Automobile Association ;1. watching closely the formation of the Motor Agent. Unioa which conr weiv.. ably may affect adversely the in* of the Motor User and The Secretary will be oblif &j £ GU Members will send him partict, < any incidents or developi (<i4 to this matter. STENSON CO t:I The Automobile Association i L r Fanum House, Whitcomb Stre< LONDC 12th September, 1919. ir. c>. Briwiau ar y Gliniau a ACHUB Y DDWY GO. ZAM-BUK RYFEDD "Gwelihawyd fi yn hollol ga o goesau mwyaf b*iwie#~ unrhyw un," meddai TW Jid ward-street, Lioiwiain, K. M "Yr oedd fN iau o'r glin i'. yr oedd dau f ddisgvifio y di' "Nid oedd ddim. Ni ch. gobaith gwelh Zain-Buk. B iaeth ryle(idot 1 glanhawvd y briwial i fyny gyda chi-oon "Mae tair blynedu pan wellhawyd fy ngh ao ni chcfaia ragor ,lVV Mae fy niotcihgarwtf 'i Z&M. herfynol." m uk J n" Zam-Buk yw y fjdyginiaetli oven yn v byd tuagat y c*" £ n. Ar -Nverth mewn blychau Is 3c a 4, gan vr holl flferyUWy. ,4,v,,(1(ht1', "to. Yo