Y Goleuad

TO TRUSTEES, EXECUTORS, PRIVATE IN. VESTORS, AND OTHERS. We have several parcels of Freehold Ground Rents in amounts from E25 to £ 19,000. Much safer than Mortgages. Yield 4,1 per. cent. Full particulars from D. BARR, SON & THOMAS, Investment Brokers, 3, Cherry St., Birmingham. [10708

CYHOEDDIADAU DYFFRYN, GELLI YSTRAD. Dymunir ar i bob pregethwr a gweinidog sydd a chyhoeddiad neu gyhoedaiadau ar eu llyfrau ar gyfer eglwys y Dyffryn, Gelli Ystrad, Cwin y Rhondda, i anfon dyddiad pob un o'r cyhoeddiadau i fewn i Mr. James Parry, 27, Stanley Road. Gelly, o hyn i ddiwedd y flwyddyn hon, 1908. Ni chydnabyddir un cyhoeddiad a anfonir i mewn ar ol y dyddiad a nodwyd. Gwneir hyn er osgoi amryfusedd.-Dros yr eglwys.—Ya YSGRIIHSNYDD.

CWESTIWN ADDYSG. GORMOD peth, ar hyn o bryd, fyddai i neb broffwydo fod perffaith gyd-ddealltwriaeth ar y cwestiwn pwysig hwn cisoes wedi ei sicr- hau. Rhaid addef er hyny, oddieithr i ryw- beth annisgwyliadwy gymeryd lie, fod y rhagolygon yn awr yn fwy gobeithiol. Lion- odd Mesur Addysg Mr. McKenna fynwesau Rhydd'frydwyr yn fawr. Yr oedd yn Fesur teg a chyfiawn, heb nemavvr o'r gangen olewydden yn y golwg ynddo, a rhoddai fodd- lonrwydd cyffredinol i'r cyfiawnion. Ond "na fydd ry gyfiawn." Dyma lie y collodd Mr. Balfour a'r blaid Eglwysig eu penau. Pan roddodd ef a'i fwyafrif yr Ysgolion Eg- lwysig yn gyfangwbl ar y trethi, gyda hawl z, i ddysgu eu hopiniynau crcfyddci ar draul y wlad, ychydig a feddyliasant am v g-wrth- wynebwyr "goddefol." Ychydig a feddylias- ant y cymerai ugeiniau o filoedd o Anghyd- ffurfwyr egwyddorol ac anhyblyg werthu eu heiddo o flwyddyn i flwyddyn yn hytrach na thalu am ddysgu yr hyn a vstyrient hwy yn athrawiaethau gau. Llai er hyny y dych- mygasant yr ai degau, os nad ugeiniau o weinidogion yr efengyl a dynion sanctaidd i garchar yn hytrach nag ymostwng. Ond felly fu. Suddodd y ereulond'eb i galon gwiad, a thorodd ddanedd y gyfraith. Enill- wyd yr etholiad diweddaf i raddau pcll gan y Rhvddfrydwyr mewn canlyniad i hyn, a daeth eu tro hwythau i geisio unioni y cam- wn. Dywedir yn ddiameu y rhaid gwneuthur evfiawnder hyd yn nod pe syrthiai y ffurfafcn. Rhaid. Ond "na fydd ry gynawn." Xid oes genyf fy hun ddim cydymdeimlad a dyn- ion cyndyn, castiog, y rhai a ddadleuant eu cydwybodolrwydd er mwyn gwrthwvnebu pob iawnder ac i achlesu pob trais, os bydd vn ffafr eu dychmygion hwy eu hunain. Ond 'a e,,ty c I r afwvddair penaf Ahghydffurfwyr dhvy yr oesau ydyw na ddylid treisio cydwybod neb, pa mor gyfeiliornus bynag y bo, tra na byddo dilyn cyfarwyddid ei gydwybod yn drygu eraill; ac os gwneir, mai y treisiwr yn an- ocheladwy, yn y di.wedd, gaiff y gwaethaf. Yn bersonol nid oes genyf lawer o gydym- deimlad ag egwyddorion crefyddol Iuddewon a Phabyddiou ac Anglicaniaid, heb son am Seeiwlariaid a'r cyffelyb. Cnd, dyweder a fyner, y mae gan lawer o honynt hwythau, a dweyd v Heiaf, gydwybodau. Cam neu gytnwys, credant v dylai plant, os dysgir crefydd iddvnt 0 gwbl, gael eu dysgu yri gyi" lawn ynddi, ac nid yn gylfred'inoi fcl y gödd- efir gan Anghydffurfwyr. Er mwyn hyn yni- foddloneht i oddef colled a charchar. Pob parch iddynt. Y rnae un dyn cydwybodol yn werth llon'd gwlad o ddynion difater. A'r anffawd fwyaf fyddai i unrhyw Fesur Addysg a ddygir i mewn gan Ryddfrydwyr gyffwrdd a chydwvbodau dynion cydwybodol, er. feallai, yn gyfeiliornus, a'u gyru i fod yn wrthdystv./vr goddefol. Ni dcylai unrhyW fesur Seneddol dreisio cydwybodau Anghyd- ffurfwyr, ac y mae gan eraill gwahanol idd- ynt, yr un hawliau yn homol a hwythau. Dyna un peth, mi gred'af, sydd wedi ei enill, trwy anghynawnder Mesur Mr. Balfour, sef ystyriaeth helaethach o iawnderau cydwybod. Ar y cyfan prin y gellir cymeradwyo ceisio penderfynu unrhyw fater pwysig trwy ymdra- fodaethau tywyll yn cael eu dwyn ymlaen o'r tu ol i' gwrych. Rhagorach o lawer ydyW eu gwyntyllio yn agored yn y Senedd a cher bron y wlad. Dyn a modd y rhoddir datgan- iad i bob syniad, ac y ceir mwyaf o chwareu teg i roddi barn arnynt. Ac o bosibl nad dyna fuasar'r goreu hefyd ar y mater hwn, ac nid dyfod i ryw benderfyniad arno rhwng y gwahanol bleidiau, fel y gv- naed. Ond y mae hyn i'w ddweyd Er pan cldygodd Mr. Balfour ei Fesur Addysg ger bron y Senedd, y mae y wlad wedi cael, ac wedi cymeryd pob cyfle dichonadwy i wneyd' ei meddwl yn hys: bys. Ar ran y Rhyddfrydwyr yri oedd to pheth yn berffaith ddealladwy i. Rheolaeth gyfiawn ar yr holl ysgolion; 2. Na byddo un- rhyw athraw neu athrawes yn cael eu dewIS ar s.ai1 eu golygiadall crefyddol; ac, 3, Na byddo unrhyw ran o'r trethi yn myneel 1 dal^1 am ddysgu crefydd. Dyna'r tri pheth angen- rheidiol nas geliid osgoi oddi v/rtnynt. A ydyw y pethau hyn wedi eu sicrhau trwy y cytundeb y deuwyd iddo rhwng y pleidia11 yn yr ymd!rafodaeth ddiweddar ? Hyd y mae pethau wedi eu datguddio pan yr wyf y11 ysgrifenu, yr wyf yn deall eu bod. 0 h}'1? allan, os pasir y Mesur newydd a ddygir 1 mewn yn lie eiddo Mr. McKenna, claw pob ysgol o dan reolaeth hc-llol yr awdurdod Ileol. Bydd1 gan yr awdurdod lleol, ac ef yn Ulug, hawl i benodi a diswyddo pob athraw nel1 athrawes, neu unrhyw swyddog arall per- thynol i'r ysgol. 0 hyn allan ni bydd gall un prif-athraw a benodir hawl i roddi addysg grefyddol. Trwy hyn diogelir na fydd i'r prifathraw neu brifathrawes gael eu peno 1 ar gyfrif eu goiygiadau crefyddol. Caniateir, mae'n wir, i'r is-athrawon roddi a ddysg g"re' fyddol, ond rhaid iddvnt gael eu talu a hyny, ac aiff yr arian hyn i gyllid' yr ys3°.' ac nid i logell yr athraw. Trwy hvn diog'el). na fydd yr un trethdalwr yn gorfod talu athraw am roddi addysg croes i'w clygiadatl. Yn ymarferol, gan hyny, y mae v prif betha y dadleuid drostynt gan Anghydffurfwyr, 0 pesir y Mesur, wedi eu sicrhau.. Pa beth y rnacnt wedi ei goili 1 /cytundeb lie bvddo rhoi a chymeryd, en| cholli, rhaid nad yw y manteision i gyd un ochr, onide nid cytundeb fvddai, ° 11 gorchfvgiad. Y mae yr enillion hyn ar f Anghydffurfwyr yn fawr. D'aw holl ys £ ion v wlad, oddieithr y rhai a gryb\vyllir o dan reolaeth gyftredinol; penodir yf rawon ar wahan i'w goiygiadau cretyddo-, ni orfoclir neb i dalu am addysg greiy amgen nag y mae yn gredu. Pa beth a g yr ochr arall n un peth caiff eu hysg0 fod vn rhan o gyt'undrefn addvsg geneG"afa(j. ol. a''u cynal yn gyfangwbl ar draul y w oj Bvdd addvsg grefyddol gyffredinol, yn adran adnabvddus y Cowper-1 emple, yn fodol ymhob ysgol, gyda chaniatad 1 r t" ( {.