Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Hide Articles List
4 articles on this Page
GAIR BACH AT RUFUS, PONTYPRIDD.
News
Cite
Share
GAIR BACH AT RUFUS, PONTYPRIDD. Mr Gol.,—Yn-eicli SEREN am Chwefror 8fed, tnae rhyw frawd a enwa ei hun Rufus yn j?\vneyd cam a mi. Dywed fy mod yn dweyd yn fy Uythyrau ac Nonconformity in Pontypridd t°d y Bedyddwyr yn colli tir yn nghylch Ponty- t^idd. Ni ddywedais i y fath beth. Nis gall y ■^afus hwn, pwy bynag ydyw, nodi allan y fath fraWddeg yn fy llythyrau. Pe byddwn wedi dweyd hyny, nid yw y rhifnodau a roddir ganddo ^f yn profx dim i'r gwrtbwyneb. Cofier nad. yw 13,096 o bleidebau yn cynnrychioli cynnifer a ^yny o Fedyddwyr. Un Bedyddiwr sydd yn ddigon i wneyd unarddeg o bleidebau. Pe na bYddai mwy nag un bleidlais i bob dyn, byddai Bedyddiwr yn aflwyddiannus i gael y sedd, a %ddai un Methodist yn llwyddiannus i fod ar y Wrdd, sycld yn awr allan. Gallaswn ddweyd fy 5 ond nid yw cyhuddiad Rufus yn wirionedd, el y gall eich darllenwyr weled os darllenant fy ^yfryn. Yn tud. 22 o'm Nonconformity in ceir y geiriau hyn The Baptists a Pontypridd were in a very flourishing con- ation. There was a flourishing church at alvary, under the ministry of Mr Parry, and a Prosperous cause at the Masonic Hall, under the targe of the writer. We find also a large and Prosperous church at Carmel with 212 members, a successful branch at Coedpenmaen,' &c. ld colli tir yw hyn. Ond dichon fod y brawd q} °yfeirio at yr hyn a ddywedir yn tud. 25. feb *"0<* yn thirlleu J'U rhy frysiog, ac Yn gwneyd cam a mi. Cyferbynu yr wyf lB^"Sa?e rH,y<^(l<>1 y1' euwn yn Mhontypridd yn ° a't hyn oedd yn 1861. Cynnydd yr enwad U Syferbynu a chynnydd y boblogaeth yw y bnKiC y dosran yma. Yn 18(51 pan nad oedd y „ ^Sftetli dros 4,000 yr oedd 400 o Fedyddwyr gVd1 S Carmel a chapel Rhondda. Yn. 1871 °jj,a °tynnydd mawr yn y boblogaeth nid oedd Oedfl ° ae'oc^a" yn y ddau le. Yn 1881, pan yn. Isc ^0^0&,aeth bed war eymmaint a'r hyn oedd Tab C0LI' y ffigyrau canlynol:—295 yn y %i^acl, 128 yn nghapel Rhondda, a 67 yn ag arn>-el. Hyn a ddwg yr -enwad i'r un safle hyn6 u8'a'11 mlynedd cyn hyny. Os nad yw gywir dangoser y gwall. Etto yn 1895 \vVl, "Ohlogaeth o 84,000, ond rhifedi y Bedydd- SY I •^allSp?^ y eanlyn :—Tabernacl 303, Vestry a,ll 68 63 C ü8, Carmel 251, Cupel Rhondda 186, Demi 1896 oedpOlmaen 100, yr 011 yn 971. 0 1861 hyd bob! niae y Bedyddwyr wedi dyblu ond y mae y iad ri) £ ae?1 yn fwy "ag wyth eymmaint yn ydydd- 18^1 JVe(idaf—un o bob deg o'r boblogaeth yn bOb 311 e yddwyr; ond yn 1895 dim ond un o bres Pe dygid y cofnodion yn mlaen hyd yn yn .r^V'y^3! iawor yn fwy anft'afriol nag oedd Yn^'iyfrifon 1895. *UftTVUedd 8'ainarweiniol av;ill yn llythyr ft bhlpj/n .y^'byna ei'e bleidlelsiau y Bedyddv/yr Yruneillduol ereill* Ond nid cyferbynu yr enwadau a'a gilydd oedd fy amcan yn y llythyrau ar Nonconformity in Pontypridd,' ond cyferbynu cynnydd y Bedydd- wyr a chynnydd y boblogaeth. Pe byddai Rufus wedi darllen yr oil o'r llythyrau canfyddai fod yr un sylw yn cael ei wneyd am y Methodistiaid ag a wnaed am y Bedyddwyr. Dyma fyngeiriau yn llythyr yr xvii,—' As we remarked with re- spect to the Bapti: t-i, that the increase was not in proportion to the increase of the population, the s-tiiie i,, true of Welsh Methodism.' A phrofii* ein gosodiad o gofnodion argratfedig yr enwad, y rhai oeddynt o'm blaen pan yn ysgrifenu. Felly nid yw yr hyn a ddywed Rufus am allu ethoJiadol y Bedyddwyr yn y dref a'r cylch yn gwrthbroli yr hyn sydd yn fy llythyrau. Diolch i'r brawd hwn am ei nodiad, ac os oesrhywbeth etto yn dywyll daugoser y cyfryw, a cha y sylw mwyaf astud. Unrliyw beth na ddeil y prawf caiff ei datlu dros y bwrdd yn ddiseremoni. Pontypridd. B. DAVIKS.
" BRYCHAU " AR WYNEB Y " SEREN."
News
Cite
Share
BRYCHAU AR WYNEB Y SEREN." Mr. GoL,—Gwn y meddionweh eich bun, er gweled o lionoch y pennawd uchod. Nid oes ynwyf fwriad o gwbl i'ch beio chwi am ddim sydd dd ilfygiol yn y SEKEN, oblegid gwn eu bod yn eich blinio chwi yn gymmaint a neb pwy bynag, ond er eich holl ofal, a'ch sylwad- au miniog yn fynych, y mae eich gohebwyr yn parhau i bechu yn erbyn y gadair olygyddol. Gyda'ch caniatad syr, nodaf rai o'r pethau a ystyriwyf yn fpychau' DIWEDDARWCH HANESION. Gwir eich bod yn dweyd yn fynych am hyn, ond bydd rhai pethau pur hen yn ymddangos ynddi weithiau, a rheini yn bethau hollol ddibwys i'r cyhoedd—megis hanes cyngherdd a gynnaliwyd nos Nadolig cliweddaf yn ymddangos yn SEREN yr 22ain o Chwefror. Byddai bron cystal i'r gohebydd aros hyd Nadolig nesaf, gan fod y peth yn sefydliad blynyddol ganddynt, a rhoddi hanes y ddau yr un pryd. Os yw o bwys i'r pethau hyn gael ymddangos yn y SIUEN o gwbl, gofaler bod yn amserol. Etto hanesion CYRDDAU ADUOJIDXADOIV EIN HYSGOLION SUL. Rhoddir gormod o le o lawer i'r rhai hyn. Bydd yr hanesion hyn weithiau fel pen nod o lyfr y Ceonlcl-dimolld rliestr o enwau noeth. Y ddadl dros hyn yw, Fod y plant yn carll gweled on lienwau yn y SElmN. Dim o'r fath beth; nid yw eu hanner yn gweled eu henwau o gwbl, nac yn gofalu dim am hyny. Mae genyf gryn brofiad fy hun o gyfarfodydd y plant, ac ni ddeallais erioed eu bod am gael eu henwau wedi eu cyhoeddi yn y SEREN, na'r un papyr arall. Diwygier yma etto. Y peth nesaf yw IlANEiSION SYMITDIADAU A SEEYJJLIADAU EIN GWEINIDOGION. Mae y pcthau hyn Mr. Gol., wedi myned yn annioddefol a dweyd y lleiaf a'r goraf am danynt. Peth newydd mewn ystyr yw yr arferiad hwn. Ni welir peth fel hyn yn lianes ein hen weinidogion pan yn symud. Dim ond cofnodiad byr o'r amgylcliiad, ac aent yn hollol ddidwrw. Ond fel arall y mae yn awr- gwneyd cymmaint o dwrw ag a fyddo'n bosibl yn yr arferiad. Mewn cwrdd ymadawol' yn awr, rhaid cael deg neu ddeuddeg o bersonau i ganmol, a nodi rhagoriaethau y brawd, yn nghlyn torf o bobl fydd yn gwybod yr oil gystal a hwythau, a'r gweinidog ei hun yn eu gwybod yn well na hwynt i gyd. Beth ynte all fod yr amcan? Pa les sydd yn deilliaw o adrodd yr nn pethau drosodd a throsodd yn ddiddiwedd ? oblegid felly y mae. Rhai yn dweyd eu bod yn adnabod y brawd, ac ereill yn dweyd nad ydynt, ac etto yn parhau i ddweyd. Yn wir, mae yr arferiad yn wrthun i'r eithaf. Byddid yn fwy esgusodol i ddweyd y pethau liyn yn nghwrdd sefydliad y brawd yn ei 10 newydd, ond yma etto, byddai yn well gadael i'r brawd gael amser i brofi beth ydyw, ac i'r eghvys gael allan o honi ei hun beth ydynt ei ragor- iaethau fel gweinidog. Byddai mwy o ftidd ac o fwynhad i'r ddwy blaid. Cof genyf i mi fod yn nghwrdd sefydliad brawd unwaith, ac yn wir yr oeddwn yn tosturio wrtho. Dyna lie y bu am yspaid rhyw ddwy awr o amser, fel dyn ar yr arteith-glwyd, oblegid gwyddwn wrtho ei fod yn teinilo fod pethau yn cael eu gorwneyd." Peidier lladd brodyr da fel hyn trwy or-ganmoliaeth. Fe ddaw y rhinweddaa a'r rhagoriaethau i'r amlwg "lie y byddont. Cofier nad oes genyf ddim yn erbyn rhoddi hanes symadiadau a sefydliadau brodyr da, ond gwneler hyny yn weddaidd. Byddai yn wers fuddiol i'ch golxebwyr sydd yn rhoddi yr hanes, pe troent i'r hen Seven Gomer hanner can mlynedd yn ol, i weled sut y cofnodid y pethau hyn y pryd hwnw-mor fyr, cryno a chynnwysfawr ydoedd bob amser, ac mae'n fuddiol darllen y cofnodion hyny yu awr. Pwy tybed yu ruhen Jiamior cant, neu driugain mlynedd etto, aiff i'r draflertli o ddarilen wyneb daien a mwy o SEKEN CYMRU yn rhoddi hanes symudiud a sefydl- iad. y brawd a'r brawd? Diwygier, Gkosmy,
Advertising
Advertising
Cite
Share
I ) ASTUOZWCH f EICH IECHYD j NiWaa Eich Istudio Chwi. > er Os ydych am ddfognlu leckyd, rhaid f ( I chwi gael Givaed P r. Y mae hyn f yn HANFODOL Os nad yw elch i J Gwaed yn Bur, y mae eich holl V ) Gyfansoddiad allan o drefn, ac yn i j agored i glefydau I ddyfod 1 fewn a f arweiniant i ganlyniadau difrifol. Y f mae o ganlyniad yn dybynu yn holl. > ol arnoch chwi os ewyliiwch gadw j Irchyd Cryf Igniol. > < I fynu gweled fod y Gwaed yn enel 2 ) ei gadw yn BerflMh Rydd o bob 3 J Anmhuredd, cofiwch y dylai eich C ) lechyd gael eich Ystyriaeth Flaen- L af, canys habddo amddifedlr Bywyd [ < o Hanner ei Fwynderau, ac nis f gellwch ymladd Brwydrau dyd lol i > bywyd gydag Iechyd anmharus » C > Midl'/ymtaith ( Anmhrist"adwy i'r BQbl. Aft /)//« r!k' | 1 MMM&b S ^a,nhant y ) M$J a bob /1 J t¡ .( ) GWELLHANT ) Pen, Diffyg Traul, Biliousness, Gwyn, ? t A fu Odrwg, Corfrioymsdd. Scurvy bendhy*. ) od, Qletyd y Brenin Eczema, 7 Blast (Ery 3 J sipelas), Nerves Egwan, Fits, Gjjynegon ) Rheumatism), Piles, Poen Cefn (Lumbago), t yarddiant ar. a Chlefydau V Groen, Iselder I tFspryd, &c. JSylwch fod y Trade M::nk hwn (sef llun y I'alon) ar bob Blwch. < Heb hwn, twyil ydyw. W IT mae y Pills hyn yn Uyfaddas ac Anmhris- ITADWY IWRAI AWR^ANIDD MEIBION A ) { t M^EOHEO. } < Heb oedi danfonweh am flwoh o 4 HUGHES'S BLOOD PILLS ) Wwerthir hwynt gan bob Chemist a Gwarthwvr V Patent, Medicines am Is 11.c, '1,8 9c, 4s 6o, !\t"1 dan- f i foner ei gwerth mewn Stamps neu P.O i P gwneuthurwi*, — C ) JACOB HUGHES, f ) Manutacturing Chemist, Peaarth, Cardiff ( f Ar werth yn America gan R D. WILLIAMS )> I ^homiet, Plymouth, Penn GOME tt'8~B4LM=" ELI AT BOB CLWYF Gomer's Balm Glwyfau ar y Traeci J > -—7-" Clumau, Pen, Qwddf, Pri^. C ] pelas, Manau Llidiog, a Digro&nedd, Cornwvdor f 1 Grawnllyd, Ooeaau Drwg. V {Gomer's Balm Sr;ihaBr^u'lPeri Eron^ ( ) ———, —— Bolurn^Piles.Traed Ghwyf f C edig,Toriadau allan,Cfaoh yn Mhenan a Q-wyneban i Plant,Lygriacau a Llosgiadau ymhob rhan o'r corff L ] Gomer's Balm Dwylaw Toriadol, f —- Ldygaidac Amrantau Dolur- 1 as, Orafu, Scurvy, Gwyne^ot:, Cr-nalau Poenus [ Ohwyddiadau, Tarwden, Malaethan, &o. ) Y mae GOMER'S BALM yn hynod effeithiol J bob math u dau all^nol y t orfl,—Rhodder [ prawf arno. Ar werth gan bob Chemist a Gwerthwyr Patent C t m Is l|o y blwch.teu djiifoner eu <>wertK f ) usewii Stamps neu P.O. at y dwpranfyddwr—k i JACOB HUGHES, { POLartb, Cardiff [
YSGRIFENYDDIAETH UNDEB BEDYDDWYR…
News
Cite
Share
ysgwyd dwylaw a'r cwpanaid te. Clywais Dr. Gomer Lewis yn clyweclyd ragor nag unwaith, na fuasai raid iddo drexxlio cymmaint o amser yn y study a- a wna, oni buasai am Solomoniaid ei gynnulleidfaoedd, folly am eglwys Bethesda, pwysleisia yn drymach ar bregethwr nag ar ymwelwr; yn mhellach nid yw amser Mr. Edmunds yn cael-ei gymmeryd ifynyganfaterion gwladwriaethol a lleol, nid yw yn gadeirydd xxnrhyw fwrdd, nid yw yn ysgrifenydd nnrlivw fiidiad hyd y gwyddom, y mae yn wir am dano nad yw yn ymrwystro a negeseuau y bywyd linvii, nid yw ehwaith yn eistedd ar fan ac ami bwyllgorau ei enwad, nid yw yn olygydd yr un cyhoeddiad nao yn darparu esboniad. Pan yn cymmeryd y pethau hyn i ystyriaeth, yr ydym yn rhwym o gredu. fod gan ein brawd fwy o amser na llawer o'i frodyr, ac etto y mae y dyn medrus a galluog hwn yn yietJiu cael amser gyda gofalu am eglwys, l ofalix am ysgrifenyddiaetli yr Undeb, gofynaf eilwaith, pwy fedr wtieyd y gwaith? Y mae'r atebiad yn anocheladwy, y tuae y gwaitii yn ormod i unrliyw un fyddo ar yr un pryd a gofal eglwys arno, y mae y gwaith yn ddigon ynddo ei hun i gymmeryd i fyny, yr oil o amser unrhyw ddyn, ac y mae yn rhwym o ddyfod i Ilyii-y rhaid i Undeb y Bedyddwyr Cymreig wneyd yr un ftth ag y mae Undeb y Bedyddwyr Seisnig wedi ei wneyd, sef Pennodi brawd i roddi yr oil o'i amser i'r Swydd-ac os bernir nad yw y gwaith fel y ttiae yn bresenol yn ddigon i wneyd appwyntiad felly, y mae llawer o betlxan yn dal perthynxs v Undeb y gellir eu gosod yn ngwaith yr Ysgrifenydd, byddai hyny yn foddion i ryddhau brodyr o waith y carent fod hebddo, er mwyn gallu ytngyssegru yn llwyrach i waith y weinid- Ogaetli. 0 clan yr amgylchiadau, cynghorem yr Ysgrif- eilydd i dynxi ei rybudd o ymddiswvddo yn ol, i'r en wad gymmeryd y mater i'w ystyriaeth fel ag i gael ymgynghoriad arno yn yr Undeb ttesaf yn y Forth.—D. W. HOPKINs.Castellnedd.