Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
S9TADE&AU Y BEDYDDWYR AM ir;…
S9TADE&AU Y BEDYDDWYR AM ir; 1870. » Yn Llawlyfr v Bedyddwyr Seisnig, am y flwyddyn 1870, rhoddir crynodeb o sefyllfa yr enwad yn y Deyrnas Gyfnnol, yn nghyd a rhanau ereill o'r byd, fel y øanlyn :— Eglwysi. Oapeli. Aelodau. Ysgolheigion. UHgr 1910 5119 174,240 241,757 Crinm 513 531 54,742 47,718 Ysgotknd 90 106 7.163 4,270 Tworddon 32 44 1,341 955 2.545 2,800 237,435 294,400 Nifer y gweinido^ion perthynol i'r Bed- yddwyr yn Lloegr a Chymru ydyw 2,418 yn Ysgotland 60; *n yr lwerddon 31; cyfan- swm 2,504, o ba rai y mae 403 heb ofal eglwysi arnvnt. Ar gyfandir Ewrop, y mae 308 o eglwysi, gyda 24708 o aelodau yn Asia, 66 o oglwysi, gyda 2,941 o aelodau; yn Affrica, 9 o eglwysi, gyda 421 o aelodau, yn yr America (heb gyn- nwys yr Unol Dalaethau), 701 o-eglwysi, gyda 6,547 o aelodau yn Awstralia, 125 o eglwysi gvda 3,367 o aelodau. Cyfanawm, tramor a threfedigaethol, 1,209 o eglwysi, grda 96,856 o aelodau. Yr holl gyfanswm, 3,772 o eglwysi.. Wrth e Iryrh dros fhestr eglwysi y Jied- yddwvr vn Lloegr, yr ydym yn gwelod fod 4«ugain o honyat, vn y rhai y mae Bedydd- wyra bedyddwyr babanod mewn undeb 4u gilydd. Y mae pump o honynt YII sir Hunt- ingdon, lie y mae yn ymddangos f*d yr egwyddor o undeb yn bur gyrameradwy ac y mae tair yn Manchester, i'r rhaty mae ,eglwys y Pareh. Alexander Me. Laren.yn HO* Ynvstod yflwrddyn ddiweddaf, gosodir cyDnydd y Bedyddwyr i lawr yn 5,929; eglwysi newyddion wedi eu ffufio, 47 capeh jiewyddion, 58, yn cynnwys eisteddleoedf i 25 347 ac vn costio £ 96,147. Yn Lluadam, adeiladwyd 9 o gapeli newyddion, am y draul o jg28,350. Heblaw fryny, cafodd tua 50 o gapeli eu helaethu a'u hadgyweirio, am y gost o £ 21,379, yngwneyd i fyny y swm hardd o £116,526, wedi cael eu gwario gan y Bedyddwyr ar eu capeli. Fel math o rough estimate, gellir gosoi i lawr nifer y Bedyddwyr yn y Deyrnas fQjf- uaaol vn 1,000,000. Yn yr Unol Daleithiau, gosedir "iiifer ael. adau eglwvsig y Bedyddwyr i lawr. yn 1,121,268, gan ddangos cynnydd y flwyddyn diweddaf yn 12,062. ■_ Iiajadudno. Ap CREUDDYN.
' LLYTHYR O LUNDAIN. . (IIOif…
LLYTHYR O LUNDAIN. (IIOif ——- AGOSIAT. T SENEDD. .FlkL yr hysbys*vd yny rhifyn diweddaf o'r SEREN, agorwyd y Senedd dydd Mawrtb, iChwefror 8fed, gan ddirprwywyr pennodedig gan y Frenines. Yr oedd hi ei hun wedi naniier addaw cyflawnu y gwaith ychydig jfisoedd yn ol; ond yn herwydd i anhwylder sydyn ddvfod ar y ffordd, lluddiwyd hi i Wbllmu ei dymuniad. Mae yn debyg fod unrhyw seremoni rwysgfawr yn effeithio yn bervglus ar gyfansoddiad ei Mawrhydi yn unionrieg, gan ei bod mor agored i nervousness a neuralgia. Hyn yw yr aehos na fyddai yn dyfod yn fwv i'r cyboedd. Aehwynir yn dra chwerw gan fasoachwyry West End, a phobl •yddinas yn gyfiredin, am ei bod mor n-eill- duedig, gan ei bod drwy hyny vn peru • marweidd-«lra masnachol—dim cyffro yn y gwersvli aristocrataidd, dim galw am nwydd- j ai newyddion at y peth oedd flynyddau. yn ol, a'c, fel canlyniad, fod y naill beth yn effeithio ar y 1U11, fel y mae masnach yn gyflredinol yn teimlo i'r byw yn herwydd hyny. Diau fod llawer o vvir yn.yr /yw"e- 'Bymi^'l hvrn, ond nid yr holl wir. Amlwg yw mai nid ar y Frenines y mae y bat i gyd am farweidd-dra masnach. Ac os yw ei hiechyd mor ddrwg, haedda fwy o'n cydym- deimiad na'n grwgnachrwydd. Fodd b)nag 1 am hyny, nid oedd fawr o ddyddordeb yn cael ei deimlo yn agoriad y Senedd gan fawrion y deyrnas. Yr eedd eu habsenoldeb yn profi hyny. Ond gan nad beth am y rhagarweiniad hen hwn i, genedd-d) rahor, buan y dangoswyd ar ail-gyfarfyddiad Ty y Cyffredin yn yr hwyr, fod yr aelodau yn meddwl gweithio o ddifrif am y chwech mis dyfodol. Fe welir oddiwrth yr araeth fren- inol, fod y Weinyddiaeth ei hun yn cym- meryd gwaith pwysig ar ei dwylaw. ac yn mhlith y mesurau pwysis^f y mae Mesur Tir vr lwerddon, mesur Addysg yn LIoegr a Chymru, a Diddym;iad Llwon y Prif-ysgolion. Yroeddaelodau u'nigol hefyd yn codi yn gyflyta iawn y naill. ar ol y llall, i roddi rhybydd y byddent hwythau yn drfod a mesurau yn mlaen ar wahanol faterion yn ystod vtymhor. Cndodd dau aelod Cfmfeig y npson hoao, sef Mr. Osborne Morgan a Mr. Watkin Williams. Mae Osborne Mor- gan wedi dyfod yn mlaen ag un o'i fesuran ef nos Wener diweddaf, a'r Ty wo,ii ei ddarllen am y waith gyntaf, sef mesur i agor mfA- wentydfl eglwysi plwyfol i wein;dogion ymneillduedig i weinyddu gwasanaeth cref- yddol uwchben y marw. Y mesur arall ag y mae of wedi rhoddi rhybydd o hono yw, mesur er haw-Ii. tir i adeilarlu capeli ac yserolion amo. Llwyddiant iddo yn ei waitb. Y mae yn fwy nh thebrg fod y rhan fwyaf o'ch darllenwyr yn gwybod beth rw mesur Mr. Watkin WilliauM, gan fod cryn helynt wedi bod yn ei gyleh yn barod yn Nghyraru. Mae clique neillduol yn eid Ugeddus iawn o hono, ant ei benderfynolrwydd i ddwyn y mesur hwn yn mlltøn. fr oeddynt hwy vn meddwl Mel y gogoniant iddrnt eu bunain yn hy«, a« a« hyrnr y bod yn defnyddio pob moddion gallnadwy i wan- galoni Mr. Williams yw ei fwtad; ond yn hyn r maent wedi iotthu. Y mae Mr. Williams wedi dangos gwroldeb llew drwy yr boll ymdrafodaetk, ac fe fydi yn lUwen gan Gymru yraneillduedig ddarllen, fod ei fesur rn srlfaenedig ar y ddan benderfyniad canlynol:— laf, Fod y Tt hwn o'r farn na ddylai yr Erlwys Sefydledig yn Ngkymru fod mwyach mewn undeb a'r llywodraeth. Yn 2il, Y dylid defnyddio y jjwaddoliadau cyhoeddus a fwynheir yn awr gan y sefydliad ejflwysisr, ar ol gwneyd darpariaeth ar gyfer bywoliaeth y clerygwyr presenol am eu hoes, at gynnal cyfundrefn genedlaethol ac anenwadol o addysg yn Nghym- ru." Y noson appwyntiedig i ddwyn y cynnyg yn mlaen yw MawrtK 8led. Nid oes neb yn meddwl y bydd t'r meaur ddyfod ya gyfraith y flwyddyn bon etto, fe gyflhwnir un hanfod bwyaig »n y pwnc drwy hyn. Dangosir sefyllfa annghyfiawn yr Eflwjs yn Ngbym- ru dadebrir sylw y Senedd at yr anngkyf- iawnder hwnw, aphalmantir y flordd er dwyn y bwriad i gwbl .fuddugoliaeth yn ol llaw.
Y GORMES TiBOI. YN NGHYMITO.
Y GORMES TiBOI. YN NGHYMITO. Cynnaliwyd cyfarfod arwdfrrdig mewn cyssylltiad &'r uchod yn Hanover Square Booms, Llundain, nos Lun, Chwefror 7fed Samuel Morley, Ysw., yn y gadair. Yr oedd y cyfarfod wpdi ei alw yn nghvd gan bwyllgor Llundain, er dangos eydymdeimlad a'r aermfyr Cymreig; ae ereiil a drowyd allan o'u ffermydd yn herwydd pleidleisio yn unol N'u hargyhoeddiadau yn yr etholiad cli- weddaf, Be er codi tryserfa er eu digolleda. Daeth cvnnulleidfa fawra pharchus yn nghyd Yr oedd gan mwvaf yn gynnwysedig o Gymry y brif-ddinas. Siaradwyd v" ysto,d y cyfarfod gan v cadeir.vdd, ac E. M. Eichards, Ysw., A.S. Colonel Stepney, A.S.; Mr. Sergeaat Parry; Henry Richard, Yew., A.S.; )1r. Sartoris, A.S.; Mr. Carvel Wil- liams Osborne Morpan, Ysw., A.S. a Mr. Morgan Lloyd, bar-gyfreithiwr. Yr oedd ar vr esgyalawr amryw aelodau Seneddol, a boneddigion ereill, megys Watkin Williams, Ysw., A.S.; M'Cullagh Torrens, Ysw., A.S,; Dr. Nicholas, &c. Aeth y mwyafrif o'r siarad wyr dros dir w y mae y rhan fwyaf o'ch .larHatl wyr yn gvnnefin ag ef; megys d *r)Ien llythyrau y tenantiaid at y meistri, ac eiddo y meistri at y. tenantiaid, a gwneuthur syl- wadau arnynt. Efaltai mai y rawyaf hapus mewn gwneuthur hyn oedd Mr. Sergeant Parry. Mae pob un sydd yn ei adnabod yn gwy bod am ei ddull raeistrolgar yn trin pob peth a gymmer mewn llaw. Prawf ohyii yw ei areithiau cutting yn y Court of Queens' Bench. Perodd gryn ddifyrwch i'r gyn- nulleidfa yn ei sylwadau llym a min.iog ar lythyr Mr. Longcroft at ei denantiaid yn sir Gaer. Dywedai y dylai y fath ddyn a hwnw fod in a stale of fossil ages ago." Nid oedd efynammheunadoeddy fath ddyn yn cael ei gyfrif; n gyfrifol yn y parth hyny o'r wlad; ond yr oedd yn rhaid ei ddysgu i actio fel dyn at ei gyd ddyn. Yr oedd ef yn ystyried fod y Cymry yn meddwl yn rhy uchel am eu meistri tir, yn dynesu atynt fel at ryw fodau wybrenol, ac yn ysgrifenu atynt i geisfo ffafr' mewn llwch alludw; pryd y dylasent gyfrif eu hunain cystal gwyr a hwythau bob mym- rym, a'u hanerch fel bodau o'r un cnawd ac esgyrn a hwythau, yn foneddigaidd ond yn wrol. Yr oedd y meistri yn cymmeryd man- tais ar ymddygiadau mor hunanymwadol ag eiddo y fiermwyr Cymreig, ac mewn canlyniad yn eu trin gyrff ac eneidiau fel eu heiddo tirol. Yr oedd yn meiddio dweyd fod oes ymddygiadau felly wedi myned heibio er ys canrifoedd. Cyfrifai y llwgr-wobrwywr yn well dyn o lawer na'r meistr tir, a droai allau deulu cyfan i newynu ar ben mynydd. Aeth E. M. Bichards dros amryw achosion yn Sir Aberteifi gyda deheurwycTd. Henry Richard a gymmerodd mewn llaw aehos torcalonus Caleb Morri» a'i deulu amddifad, a thrinioddefgyda'rteimlad agoedd yn gweddu i'r fath fater cyffrous. Osborne Morgan a ymaflodd yn y mater yn ei gyfansawdd, er dangosaogen y tugel yn Nghymru. Ym- geisiodd Mr. Morgan, yn niwedd ei araeth, at fod yn dipyno brophwyd, gan iddo ddweyd ei fod yn credu y buasai yr Araeth Freninol yn h\sbysu bwriad y Weinyddiaeth i gym- meryd y Tugel mewn Haw y flwyddyn hon. Methodd yn ei brophwydoliaeth ond nid oedd yn mherl o'i Ie, gan fod yr araeth yn cymmeradwyo ail-etholiad y pwyllgor er edrych i mewn i ansawdd et^olia^au, gyda'r amcan, yn ol pob-tebygolrwydd, o fabwysiadu y tugsl. Hysbrswrd gan y cadeirydd ei fod wedi derbyn jglOO oddi .rth Sir Titus Salt at v drygorfa, a chan Mr. H. Biohanl ei fod, wedi derbyn £ 50 oddiwrth Mr. W. Pollard at vr un amcaa. Gwelsom Hywel Cemyvr vn y c,Ydd, ac efallai y cewch ei brofiad ef o hono yn ol Ilaw.
ACHOS Y "WELSH: FASTING GIRL."
ACHOS Y "WELSH: FASTING GIRL." Mae y llywodraeth wedi pew derfy»u »»lyn tad yr eneth anffortunus hon yn mrawd- ITS nesaf Caerfyrddin, ac m-e y pwyllgo-r hunan-etholedig a fu yn n^hylch y fusnes o'i gwylio i gael eu thryn i fyny hefyd, ermwyn ymchwilto vnfanwl i'r ackosion cvssrlltiedig a'r tragedy hwn. Mr. Giffard, Q, C., yw y dadleurdd dros yr erlrniad, ae yn gyflogedig gan y Lirwodraeth. Gwelsom fod cyfreith- iwr firan Jaeob wedi cynarg achos yr am- ddiffrniad i'r unrhyw ddadleuydd; ond gan ei fod yn gownsel breiniol, y mae gan y Llywodraeth yr hawl gyntaf ar ei waaanaeth Erbya bru, y vnae mater rr eA-eth h»n^>d, wedi dyfo I rn bwysig iawn i'r rhai oedd mevrn oyssrlltiad ag aF, ac nid oes neb yn gwybod befeh fydd ei ddiwedd etto. Gresyn rw meddwl na adswai dynioa y mater yn lUnydd, hyd nM y ehwyfchai i fruy o hono ei hun, yn He hcl a siarad <na y g^ruweh- naturiol, a phob ffiloreg it ddeuai ¡'w atedd- yliau, or ymgeisio dal i fyiiy y fatk imposture. Yr oedd yr eneth m.r"hynod," os hynod hefyd, a mol.,hu byw pan ddapfyddwyd rhoddi ymborth iddi, fol y buswai unrhyw greadur meidrol araU. Aeth rhaimor bell yn ou h«fergoeliaeth ag herio i'r haul godi," os nad oedd y p^th yn wir. Tebyg y bydd- ant yn fwy gwyliadwrus Biawn amaer dyfodol i ddilyn fcipyn ar ansawdd deddf»a bywyd. Mae vn rhaid i ni dywedrd fod gvvas4 Llundain wedli gwoeyd ei ddyl^iswydd drwy yr holl helyst, ac hyderwn na fydd y gwersi hyny yn ofer i'r rhai ag oedd angea am danynt. MYBDDINFAB.
:ADRODDIAD
ADRODDIAD 0 Sefyllfa Ysgolivn, Snbbothol Bhydergaeau, Ffynnonhendry, Felinwen, a Penuel, Caerfyrddin, aim 1869. Ni fwriadwyd y papyr hwn ar y cyntaf i fyned yn mhellach na chyleh cynnadledd Undeb Ysgolion Sabbothol y Bedyddwyr yn Nghaerfyrddin," yr hon a gynnaliwyd yn Pen- uel, Heol-y-prior, Nadolij, 1869 ond ar gais y brodyr oedd yn y gynnadledd, dymunwydarnom ei aufon i'r SBBEN, yr hyn a wnawn, os caniata. y Golygydd. YSGOL RHTDAEOAHAU, ddaw dan ein sylw gynta-f. Yr oedd yr ysgol hon, y Sabboth yr ymwelsom a hi, yn cael ei gwneyd i fyny o chwech o ddosbarthiadau sef tri doabarth o ddynion mewn oed, a thri o rai ieuengach. Yn mhlithydosbarthiadauieuen^af, yr oedd un dosbarth. o ferched ieuainc gobeith- iol yr oeddynt yn darllen y 9fed bennod o Efengyl loan, ac yr oedd eu hathra,w yn, ofalus iawn am i'r dosbarth. ddarllen yn rheolaidd a chywir. Wediiddyntorphen y bennod, cym- merasomyrhyfdrao'uholi am gynnwysiad yr hyn a ddarllenasant, a chawsom atebion parod a boddhaol, ac yn wir uwchlaw yr hyn oeddem yn ei ddysgwyl. Yn y dosbarth ieuengaf yn yr ysgol, yr oedd cynnifer a deuddeg o rai bychain o'r ddau ryw. o dan ofal yr un athraw, a'r rhai hyn yn annghyfartal' iawn 0 ran graddau eu gwybodaeth-rhai o honynt yn dysgu'r llythyrenau, rhai yn sillebu, ao ereill yn dech- reu darllen. Ynherwyddyramrywiaeth hwn, a lluosogrwydd y dosbarth, yr oedd yn anhawdd iawn i unrhyw athraw wneuthur neniawr ddaioni dan y fath anfanteision. Yr oedd y plant, ganamlaf. â 11yfrau Saesonig ganddynt; a thybiasom. wrth hyny, eu bod mewn ysgolion ddyddiol; ond cawsom allan yn fuan fod y cyfryw dybiaeth yn ann^hywir, trwy i'r plant ddweyd nad oeddynt mewn un ys^ol, ond yr Ysgol Sabbothol. G-efynasom i'r rhai oedd yn dechreu darllen am ystyr y gwersi symlaf yn Gymrae^, meiiys, God is good. Ni chawsom ateb ond gan un o honynt, beth oedd God yn G-vmraeg ond atebodd. amryw o honynt beth oedd good, hoy. Yr oedd yr athraw oedd gan- ddynt y Sabboth hwn yn weddol gyfarwydd yn y Gymraeg a'r Saesonaeg o leiaf. yr oedd yn ddarllenwr hyrwydd yn y ddwy iaith; ond ryw sut, nid oedd y plant yn medru ateb y gofyn- iadau mwyaf syml. Nid oes. neb. a wyr, ond rhai profiadol yn y gwaith, am yr anbawsder a deimlir gan athrawon plant yn ein Hysgolion Sabbothol, i argraffu cynnwysiad y gwersi ar eu meddyliau, o herwydd yr arferiad o'r Gym. raeg a'r Saesonaeg ae yr ydym yn gwneyd hyn o awgrymiad, mai gwell fyddai i'r plant sydd yn mynycha ysgolion dyddiol, i arfer y Saes- onaeg yn yr Ysgol Sabbothol hefyd, ac i'r cyf- ryw nad ydynt yn mynychu ysgolion dyddiol, na gwybod dim Saesonaeg, mai gwell fyddai iddynt arfer y Gymraeg yn yr Ysgol Sabbothol. Gofynasom i'r Arolygydd, os oedd y plant yn cael eu dysgu mewn rhyw holwyddoreg, pryd yr atebodd, eu bod,' erbyn y cyfarfodydd chwe misol ond nad oeddynt yn cael eu harfer fel rheol yn yr ysgol. Dyma un diffyg sydd yn Ysgol Rhydarnaeau, fel llawer ysgol arail, na fuasai holwyddori y plant yn cael ei ddwyn yn mlaen yn gysson a pharhaus. Yr oedd y dos- barthiadau mewn oed, yn ddiwyd ac yn llafur- us ac un nodwedd dda iawn ynddynt oedd, nad oedd pethau anmherthynasol i'r hyn oedd dan sylw yn cael ei siarad ganddynt. Rhy ami mae hyn yn cymmeryd lie yn ein Ysgolion Sabbothol; ond yr oedd y cyfeillion yn Rhyd- argaeau yn rhydd oddiwrth y bai hwn. YSGOL FFYNNONHENBY. Yr hyn dynodd ein sylw gyntaf yn yr ysgol hon, wedi iddi ddyfod yn nghyd, oedd ei ham- ddifadrwydd o blant bychain yr oedd yno luosawgrwydd o ddosbarthiadau mewn oed, a rhai ieuengach, o tua deuddeg oed i fyny ond dim Cymmaint ag un dosbarth o blant bychain; o leiaf. nid oedd yno yr un y Sabboth yr ymwel- som a hi. Bid sicr, nid oeddem yn dysgwyl cymmaint o blant, a phe byddai y capel yn gefyll mewn pentref poblogaidd etto, gellid -u- dysgwyl y byddai yno ryw nifer o rai bychain yn y llyfrau cyntaf. Y mae ys ol y Ffynnon, o ran ei threfn. yn rhagorol, a'r dull y dygir ei gweithrediadau yn miaen yn ganmoladwy. Wedi dechreu yr ysgol trwy weddi, y mae yr ugain mynyd cyntar yn cael ei roddi i ddarllen; ac y mae yr holl ddoabarthiadau sydd yn y Testament yn darllen. yr un bennod. We i gorphen hyn, treulir y deg mynyd nesaf at, gasglu adnodau awasg-aredig. Am dri o'r gloch, y mae'r holl ysgol yn myned i'r oriel yna bydd un o'r athrawon yn holi yr ysTol ar gyn- nwysiad y bennod fu dan eu sylw yn y dechreu; ac os oedd yr atebion a roddwyd y Sabboth y buotn ni yno yn enghraifft deg o'r cyffredinol- rwydd o honynt, rhaid dweyd eu bod yn.gan- moladwy. Un o nodweddau arbenig Yr atebion oedd, fod y rhai ieuengaf yn ateb gyda chywir- deb a pharodrwydd Dywedwyd wrthym gan gofnodydd yr ysgol, mai hwn oedd eu dull arferol o ddechreu y chwarter i'w ddiwedd, ac y mae y dull hwn yn dwyn yr Y80"01 i weithredu gyda mwy o unoliaeth. ° aD yn debyg o creu awyddfryd mwy yn yr ysgol- heigion na phe byddai pob dosbarth yn gweith- redu ar wahan ond er mor dda y cynllun hwn, credwn mai gwelliant arno fyddai eania- tau rhagor o amser i ddarllen yn y dechreu. Yn wir, mor fyr oedd yr amser, fel na chawsom gyfleusdra i wrando ar ragor naif un dosbarth. yn darllen, a thrwy hyny nis gallwa f&nylu sr y dosbarthiadau ar wahan. Y mae genym un peth i ddweyd wrth gyfeillion yr yajol yn y Ffynnon, cyn eu gadael; ymdrechwch i gasgltt rhasjor o blant i r ysgol,a bydd hyny yn anrhyd- t edd ychwanearol i chwi. TSGOL Y FELINWEN. Yr oedd yr ys-jol hon yn cael ei gwneyd fynyo bed war o ddosbarthiadau, sef, un dos- barth o blant bychain; dosbarth arall o fechiyll. tua deuddeg oed, yn nghyd a dau ddosbarth o' rai wedi tyfu i fyny. Ynnoabarth y plant yr hwn a wnelid i f jnj o'r ddau ryw:—dog mewn nifer, y rhai oeddynt yn annghyfartal iawn o' ran graddau eu gwybodaeth. Llyfrau Saesonig oedd yn y dosbarth hwn oil; ac hyd y sylwasom* nid oedd yno ddau yr un fath. Yr oedd ganr rai o'r plant y Standards a arferir yn yr ys jol- ion dyddiol, rhai a'r British Printer, yn nghydi ag ereill gwahanol. Yr oedd yr amrywiaethc hwn yn gosod yr athraw a'r plant o dan an fan-" ■ ?1irfawr- Ryd ? mae'n ddichonadwyj J? 7 dosbarth oil fod yn uaffurf, ni ddylid caniatau pob math o lyfrau yn YE ysg-ol Sabbothol. Pa ragoriaeth bynag a. berthyn i lyfrau ein hysgolion dyddiol, fel oyrryngau addysg, nid ydynt yn gymhwys i'W harfer yn ein hysgolion Sabbothol. Y maellawerr adran o honynt yn hollol annghydweddol & chysseiredigrwydd y Sabboth a dylai arolyg- wyr ein hysgolion Sabbothol fod yn wyliadwrus rhag arfer pob math o lyfrau ynddynt. Byd4 genym ragor i ddweyd ar hyn etto cyn terfynu. Yr oedd yn yr ysgol hon un dosbarth o fechgyu tra gobeithiol; ao os caniata rhaglumiaetlS iddynt gael aros yn y gymmydogaeth, gallant fod o wasanaeth mawr, ac yn athrawon def- nyddiol mewn blynyddau i ddod..j .¡¡; YSGoL PEN'UEL, HEOLYPEIOE. 3 Y mae rhifedi y plant yn yr ya:01 hon yn gorfanteli i raddau pell rifedi y rhai mewn oedj ac yn mhlith cynnifer, y mae yno lawer o stwri. annkrefn, a. diffyg dysgyblaeth briodol. Y mae a^osrwydd y dosbarthiadau at eu gilydd yn rhoddi mantais ac achlysur i'r plant i fod yn waeth nag y byddent. pe byddai rhagor o bell": der rhyngddynt. Byddai yn fwy manteisiol i'-r athrawon. ac i'r plant pe ail-drefnid y dosbarth? iadau, gan oaod y-rhai sydd yn dechreu darllenf gyda'u gilydd, yn hytrach n80 u bod blith dr^j | phlith a'r rhai sydd yn dys-Lir llyfchrenau a sill- ebu. Yr oedd rhai o athrawon y plant yn ym-' ddangos yn anmhrofiadol iawn yn y gorchwyt" o hyfforddi ereill, heb fod yn am jen na j/hlaibt, yn dysgu plant. Gellid dysgwyl, mewn eglwys. sydd yn rhifo ei haelodau wrth y cannoedd, na. ddylai fod yma brinder athrawon ond ysyww aeth felly y mae; o leiaf, y mae yma brindeif, mawrl o athrawon cymhwys. 0 blith y 350: aelodau sydd yn yr eglwys hon, nid oes yn y" manmwyaf dros gant a hanner yn presenoli eu hunain yn yr ysgol ac, yn herwydd yr esgeul- usdod hwn, y mae effeithiolrwydd yr ysgol Sab- bothol yn Penuel yn cael ei wanhau i raddavt1 pell. Pe byddai yr esgeuluswyr hyn yn diwygi; io, ac yn ymroddi gyda'r difrifoldeb a'r gweith. garwoh hwnw a hawlia yr ysgol Sabbothol oddiar eu dwylaw, byddai hon yn ysgol flodeuog^ a llewyrchus. Yn mhlith y dosbarthiadau- hynaf, nid oedd yr yai a'r brwdfrydedd hwnw a welir mewn llawer ysgol ond yn hytrach' farweidd-dra a chlaerineb yr oedd yno ych. ydig eithriadau, ond ychydig oeddynt. Yr oedd yr ysgol hon yn dibrisio rhai o'r rheolau. a berthynant i'r Undeb, sef, rheol IY. a'r XI. Gofyn rheol y bedwaredd fod i enwau yr ath-' rawon i gael eu sjalw ar ol dechreu yr ysgol yn: lie hyny, yr oedd yn 20 mynyd wedi dau ar yr ysgrifenydd yn galw yr enwau ac yn herwydd. yr esgeulusdod hwn, yr oedd y diog a'r diofal. yn cymmeryd mantais i ddyfod yn anmhrydlon.- Hefyd rheol XI., nid oedd hon yn cael ei chadvfc gydag un manylwch. Gofyn y rheol hon fod 1". don ar ddiwedd yr ysgol i gael ei chanu YD. benaf gan y plant, ond i'r gwrthwyneb y yma y rhai mewn oed yn canu, a'r plant yn ddystaw. Y mae cadw y rheol hon yn bwysig' iawn i ysgol Penuel, am fod yno gynnifer o blant; ac wrth eu harfer i grtnu tonau priodol, bydd hyny ya effeithiol i'w cadw mewn ym- lyniad parhaus gyda'r ysgol yn y lie. c SYLWADAU CYFFBEDINOL. Y mae y nodiadau dilynol yn perthyn i'r naill ysgol fel y llall, ac hwyrach na ellid eu cvHihwyso at ysgolion tuallan i gylch yr Undeb hwn. I. Y mae eisieu diwygiad yn ein; llyfrau Cymreig a SaesOaig at wasanaeth y ddosbarthiadau lleiaf. Y mae yn syn i feddwl na syddai rhyw un wedi gwneyd hyn o lfafr i ysgolion Sabbothol Cymru cyn heddyw y mae ein llyfrau yn awr, yr hyn oeddynt ugain mlynedd yn ol, braird heb ddim cyfnewidiad er gwell. Y mae eu gwersi lawer yn rhy anhawdd i amgyffredion plant ieuainc. Hawdd fyddai nodi enghreifftiail o honynt. i brofi hyn ond appeliaf at brofiad yr athrawon hyn., sydd wrth y gorchwyl o egluro eu cynnwysiad i'r rhai bychain. Byddai yn fendith anmhrisiadwy i'n hysgolion Sabbothol, pe beddai rhyw Gyhoeddwr 'yn dwyn llyfrau at eu gwasanaeth tebyg 0 ran
■Utj''fi] CTXXADLEDIj ADDYSG…
4. Par i gynghor y League i ail-ystyried I y mesur v mae wedi barotoi, ac fe ddichou i gyfnewid rhai o'i ddarpariadau. 5. Cryfha freichiau y League yn erbyn yr Union, yr hon sydd yn yrmlrechu symud nefoedl1 a dnear er bytholi a lledaenu addysg bleidiol seetaidd. 6. Dyg ei syniadau' gerbrony llywodraeth, yr hyn y mae yn liollcl anngh* farwydd a gwneyd, a thrwy hyny galluoga Mr. Forster, fie aelodau rhvddfrydol v Senedd, i basio bill mwv rhydd a chyjanwi sfawr na allent wikeyd oddieithr hyny. 7. Dyga wahanol enwadan crefyddol y Dvwysogaeth i adnabyddiaeth agos,,ch â'u' gilydd, i gydweithrediad ar festrrau gwleid- yddol, ac i argvhosddiad nad y w y pethau a'u gwahani*etha- t ond bychain ao ychydig mewn cymhanaeth i'r pethau lluosog a phwysig a'u hunant, ac a'u gwnant yn UUI corff gxrrol a o'r hwn y me Crist yn ben. Mentraf ddarogan, y gwna Cynnadlead Aberystwyth mwy o les fil o weithiau i Gymnt nag y gwna Cynghor Mawreddos; Pio Noaoi Italy, ac f teimlir ei ddylanwader daioni oesau ar ol oesau wedi i'r Pa. a'i liatriarchiaid, ei gardinals a'i esgobioa, gael eu oladdu mewn beddrod o wawd, dirmyg, a gwart..