Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
[No title]
DARLUN Y PARCH, H. W. JONES. Cy. hoeddedig gan Mr. D. D. Evans, Caer. fyrddin. Mae ein darllenwyr yn barod yn gwybod am y bwriad o gool darlnn i'r dyn da a'r gwas ffyddlon hwn i Grist, ac mae yn Uawenydd mawr genym yn awr i gael galw sylw ein darllenvryr oil at y darlun ei hun, yr hwn sydd yu awr ger ein bron. Mae Mr. Jonea yn ddyn ffodii9 iawn er cael <larlun da o hono. Mae ei wyneb llawn a chrwn, ei w^n serchus, a'i wallt tew a modrwyog, ei dalcen uehel a lledan, ei lygaid bywiog, a gwawr iach y gwynebpryd, oil yn cyduno i wneyd Mr. Jones yn wrthddrvchl hynod o ffodus i'r arlunydd. Mae Mr. Evans wedi bod hefyd yn gwb! IwyddiaQnus i ddwyn allan ddarfun da-darlun cywir, ac yn'mhob ystyr darlun rhagorol, o Mr. Jones. Mae yn un mawr a hardd. Mae yn b rdd fel darn o gelfydd- waith, ac yn anwvl fel darlun o un o wein- idogion Duw. Credwn y bydd cannoed i o deuluoedd yn diolchi Mr. Evans am anrhegu y genedl Gvmreig a darlun 01111 o'i phlant mwyaf anwyl, ac un o'i phregethwyr mwyaf poblogaidd. Byddai yn dda genym glowed fod miloedd o'r darlun hwn wedi* ei werthu. Y DOUBLE A'R SINGLE SHIFT YN Y DAFOL; sef sylwadau ar y ddwy drefn o weithio, yn nghyd a gwrthdystiad vn erbvn vr ymgais presenol o ad wyn y double shilt i ymarfer- iad yn Neheudir Cymru. MAE y llyfr hwn wedi cael ei gvhoeddi gan y eweithwyr, mewn atebiad i'r llyfr a gyhoedd- wyd gan Mr. Nixon ar y Double Shift. Mae yr awriwyr yn cymmeryd i fyny osod iadau Mr. Nixon yn un ae un, ac yn rhoddi iddynt yr atebiad a farnant hwy y mwyaj cymhwys. Mae yma hefyd amryw o lythyr on oddiwrth bersonau cyfrifol, ac o safle uchel. Mae y cwbl yn agos wedi ei droi i'r Saesneg hefyd, er mwyn y cyfryw nad ydynt yn deall Cymraeg, Mae yn dda enym fod y gweithwyr yn awgrymu rhai cyfnewidiadau pw\ sig yn y ddeildf sydd yn awr yn llvwo iraethu yr ym- chwiliadau mwnol; ac er mwyn y eyfrywa, ddichon ddarllen y SEllEN na ddenant 0 hyd i'r llyfr, rhoddwn yr awgrymiadau hyn yma Cofnod o g.tf "ewidiadau a ystyrir yn angen- rheidiol yn y Mine's Inspection Act." Mewn cyfarfod lluosog a dylanwadol o lowyr, yn cynnrychioli Grlofei dd Dyifryn Aberdar a Dyffryn Rbondda, yn swvdd For- ganwg, a gynnaliwyd yn nhref Pontvpridd, yn y swydd uchod, ar ddydd Iau, yr 28MU o Chwcfror, 1868, penderivtiwyd yn ostyng- edig i gynnyg i Lywodraeth a Senedd-dy Prydain Fawr j cyfnewidiadau eanlvnnl ™ y Ddeddf bresenol o barthed Arolygiad Glo-fwnau yn y deyrnas hon. sef:— Yn gyntaf. Fod nifer o Ts-Arolygwvr, dim llai na chwech mewn nifer, i gael eu pennodi i gynnorthwyo a chydweithredu A phob un o'r Arolygwyr presenol, fel y gallo peb glofa a phwll glo yn y deyrnas fyned dan archwiliad hollol, vmprferol, a thrwvadl, o leiaf bob mis amseronol. Fod i'r cyfryw Is-Arolygwyr, i gael eu cyf- logi gan y Llywodraeth, a chymmeryd eu cyfarwyddo gan yr Arolygwr yn mhob dosparth a bod i bob Is-Arolygwr i gyflwyno adroddiad misol 1 Arolygwr y dosparth o sefyllfa pob pwll neu iofa yr, vmvvelwyd a hwynt ganddo yn ystod y mis, a bod i'r cyfryw adroddiadau, neu gvfran o honynt, i gael eu eymmervd i mewri i'r Prif Adroddiad a gyflwynir yn flynyddol i'r Senedd gan yr Arolygwyr dan y gyfraith. Fod y cyfryw Is-Arolygwyr i'w appwyntio 0 fysg glowyr ymarferol a thrwyadl—dynion profiadol o weithio a gwyntyllu glofeydd, a dynion sydd wedi talu rhyw gymmaint o sylw i egwyddor yn gyatal ag ymarferiad y dyledswyddau y dysgwylir iddynt eu cyflawnu. Yn ail. Ei bod yn cael ei gwneyd yn rhwymedig i wella trefn bresenol gwyntylliad glofeydd Prydain Fawr; fod y do awyr sydd yn myned i'r pwll i gael ei fesur yn ddyddiol, a'i gofnodi mewn llyfr wedi ei baro- toi i'r perveyl hwnw a b ;d y gyfran o awyr sydd yn myned trwy bob rhan o'r pwll hefyd i gael ei fesur a'i gofnodi yn briodol ac yn mhellacli, fod cyfanswm yr awyr a geir yn mhob congl o'r pwll lie bynag y mae gwahanol ddynion yn gweithio i gael ei fesur yn ddydd- iol, a chofnodiad o bono i gael ei gadw, a bod ffurf y cofnodion fydd yn otynol eu cadw i gael ei barotoi, a gorfodiad ar i bob glofa yn y deyrnas i'w ddefnyddio, er bod yn un- ffurf a'i fod i gynnwys y cofnodion hyn, o bob dosparth, ac o bob pwll, ar ei ben ei hun, i gael ei gynnwys yn adroddiad blynyddol Ar- olygwyr y Llywodraeth. Yn drydydd. Fod i bob is-oruchwyliwr, pob is-swyddog mewn pyllau glo, yr holl dan- wyr ac engineers, yn flaenorol i ymgymmeryd ag un o'r swyddau uchod, yn neu o gwmpas unrhyw lofa, i gael eu rhwymo i fyned dan arholiad din drefniad neillduol a gymrnerad- wyir gan Lywodraeth ei Mawrhydi. a thrwy- dded briodol i'w gyrhaeddyd, dan ddirwy i'w nodi gan y Senead ac y mae yn cael ei ostyngedig gvntiyg ar fod i ryw gymmaint o wybodaeth mewn darllen, ysgrifenu, a rbif. yddiaeth, fod yn ofynol yn rhan o'r oymhwys- derau atunrhvwo'r swyddau hyn. Y mae y glowyr a gynnrychiolid yn y cyf- arfod am hir dvmhor wedi teimlo yr angen am ryw welliantau o'r fath a nodir uchod, yn y Mine's Inspection Act, fel y mae yn bresenol; a thra nad ydynt yn achwyn ar yr Arolygwyr presenol. etto y maent yn os- tynedig ddywedyd ei fod J nnmhosibl iddynt gyflawni y falh lafurwaith yn gyflawn a thrwyadl; ac os ydyw y drefn o rolygu i barhau, yr ydym yn taer rfyn ar iddo gael yr ychwanegiad uchod ato. Y mae y dynion yn credu hefyd y bydd mabwysiadu yrawgrymiadau uchod yntueddu yn fawr i leihau y tanchwaau gofidus sydd yn cymmeryd lie yn rhy fynych yn nglofeydd y Deyrnas GvfunoI. Mae vn dda genym ni welpd y cynnyg hwn; mas yn gymmedrol, a thêg, a rhes- ymol; ac os bydd iddo gael sylw priodol, bydd o wir les yn y dyfodoi.
GALAREB I MR. JOHN DAYIES,
GALAREB I MR. JOHN DAYIES, Marine Street, Llanelli. Testun cystadleuol Eisteddfod Bethel, Llanelli Nadolig, 1866. Dyfnion ydyw ffyrdd Rhagluniaeth, Mae ei llwybrau'n ddyrus hwn, Nid all dyn tra ar y ddaear Wel'd ei hysgogiadau'n Ila-wn Cipia'r ieuanc a'r defnyddiol Sydd o nerth yn eglwys Dduw, Tra mae'r adyn anystyriol Yn caeltymhor maith i fyw. Byd sy'n Itawn o orthrymderau Ydyw'r byd y'm ynddo'n byw, Pan yn nghanol ein mwynderau Daw gofidiau o bob riiyw Ddoe yn nghwmni mwyn gyfeillion Hawddgar, ffyddlon, yn gytun, Heddyw etto yn galaru Wedi eu colli bob yr un. Felly cipiodd angeu creulon Wrthddrych yr alareb hon, Nes i dr/stwch wneyd archollion Dyfnion n fv nh, ner fron DAVIES hawddgar wedi marw Wnaeth i'r eglwys deimlo'n brudd, Ac mae'r darau fiellltioli etto Braidd heb sychu ar ei grudd. Pan yu gadaelllrdal Penfro, Cefnodd ar g\ feillion cu, Rhai iu iddo yn gymdeithion Ar ei daith tua Salem fry; Ond er colli ei gyfeillion, Daeth a'i gref/dd gydag ef, 9 1 Ac yn Bethel ymddysgleiriodd Yn ngwasanaeth Brenin rief. Cristion gweithgar difrycheulyd Gyda chrelydd fu trwy'i oes, Ymgvssegrodd ei alluoedd I ddyrchaiu rhin a moes; Ei liyfr, dweh y docdd gweithio Yn y winlian tr.4 fu byw, Nid oedd dim yn ormod ganddo I wneyd dros achos pur ei Dduw. Gweithgar, didwyll, a defnyddiol, doedd gydn' Ys ol Sul, f Ceisiai ennill ) r ieuenctyd Oil. ill"1.t.h,J],,J,1L. 'Roedd fel pren yn Iledti ei gangau, Gan ffrwythloni'n hyfr d iawn, Plant yr ysg^l dan ei gysgod V I Yn mwynhau bendithion llawn. ,?i .f( f Yn y cvfarfodydd gweddi, U Pwy'n fwy ffyddlon na? efe ? 'Roedd ei enaid yn ei elfen Wrth ymwneyd a phethau'r Ne'; Pan yn dadleu'r addewidion Wrth y drugareddfa fawr, Gwenai'r nef wrth ei daerineb, A disgynai'r gwlith i laWr. • vS T W" Nid cyfiawnder gwael ei hunan -T Oedd ei vmffrost gerbron Duw, cffl '7 Nid trwy rinwedd ei weithredoedd .1 Y gobeithiai ef gael byw; Ond haecld;annol abertli lesu Ar Galfaria un prydnawn, Ydoedd sail ei holl obeithion Am gael gwaredigaeth lawn. Parchus ydoedd gan yr ardal, A phob eglwys yn y lie, Yn enwe fig eglwys Bethel, f Pwy'n fwy anwyl nag efe ? } Yntau a'i hanwylai hithau, Nid oedd byth yn tynu'n groes, Gweled gwg ar wedd un aelod Wnai i'w galon deimlo loes. Wrth ei sel a'i dd efnyddiojdeb Gyda gwaith ei Brynwr cu, Gwelai'r e lwys gymhwysderau Ynddo'i lenwi swydd o fri; Yntau'n wylaidd a gydsyniodd A chymhelliad eglwys Duw, Ac yrnroddodd i'w chyflawnu 'N anrhydeddus tra fi byw. Un o dymher siriol ydoedd, Boneddigaidd, ha-wdd ei drin, Difalch yn ei ymddyjiadau, A chyfeilJgar a phob dyn; Llawenychai gyda'r llawen, Cydymdeitniai a'r rhai prudd, Pur elfenau diniweidrwydd A chwareuent ar eirudd. Mab tangnefedd oedd ei enw, Gostyngedig yn mhob man, Parod iawn i gydymdeimio, Ac i gynnorthwyo'r gwan Un awvddus amddyrchafu A chysuro gwas y nef, Ffrwythau crefydd oedd yn arnlwg Ar ei gyflawniadau ef. Gwir grefyddol yn yr eglwys Ar y Sabboth oedd efe, A ohrefyddol ei ymddygiad Gyda'i fasnach yn mhob lie 'Roedd ei grefydd yn dysgleirio Wrth ym wneyd a phethau'r byd, Gwir onestrwydd a didwyHedd Oedd ei nodwedd ef bob pryd. Yn nghymdeithas yr Odyddion Bti yn aelod flwyddau maith, Ac ennillodd barch diledryw Am ei ymdrech gyda'r gwaith; Bu'n llafurus i ddyrchaiu 'Rurdd anwylgu'n uwch i'r lan, Ac i'w gwneyd yn fwy effeithiol I weinyddu lies i rgwan. Ond terfynodd dydd ei fur Yn ddisymmwth ar y'll i wrj # Aeth fel llong dan gyflawn iiwyliau » 'N chwim i r tragwyddoldeb mawr; Bu yn mh-ortti y nef yn Bethel Y nos olaf y bu byw, Yn y boreu 'roedd ei enai 1 Yn Nghaersalem gvda Duw. 9 Wedi treulio-i oes yn ffyddlon Yn ngwasanaeth B."en;n nef, Daeth y cerbyd a'i feirchogion I'w drosglwy.ido'n iach i dref j Aeth dros donau'r afon niwlog I ddedwyddweh gwlad y gwawl, At y teulu i foliannu 'R Iesu glan mewn peraidd (awl. O'r fath gyfriewidiad hyfryd Sydd yn aror. plentvn Duw, Ddoe yn nghanal blin dral odau, Heddyw gydai; engyl gwiw; Ddoe mown ofnau braidd yn methu Teimlo'r graig o dan ei draed Iffeddyw'ii lil)n ar ddelw'r lesu,' Wedi ei olchi yn y gwaed. Davies hawddar, Pwy ddaeth gyntaf I'th longyfarch ar dy daith ? Ily Ai y duwiol Henry Morg-m Fu'n dv gwmni lawer gwaith ? Beth oedd testun y gyfriliacii Wrth y bwrdd yn Saiem glyd ? Ai y dylanwr.dau mchs Gawd yii, Betliel iawer pr. d ? Ond pa les i mi dy holi A chweatiymtu gwa.; dilun, Mae'th sefyllfa yn annhr .ethol Uwch dychymmyg cellon dyn 'R hyn ni welodd llygad ydyw, Ac na chlywodd ciustiau chwaith, Ni fynegwyd dim o'r banner Am ogoniant pen y daith. Galar mawr sydd yn yr eglwys, Wedi colli'r Cristion gwiw, Mae ad^oiion am ei iafur Yn cynoyrchu teimlad briw; Ergyd dw s if.. nwes Bethel Oedd ei guddio yn y bedd, Chwerw meddwl nad oes gobaith Byth inwynauu ei sirioi wedd. Barnwr gweddwon, Tad amddifaid Yw dy enw d I, 1 Nuw. Felly bydd i'w weddw yntau Ao i'w bliiit tra fvud nc byw Llanw'r gwaje yn y teulu, Bydd yn gysur iddynt hwy, Felna b ont tW rhai iieb obaith Yn galaru fwy na mwy. Huna dithau, gyfaill anwyl, in d> feddrod rony: bach, LI ef vr angel a'th ddeffroi, Ti gei godi'n berffaith iach; Wedi cael llwyr fuddugo iaetii Ar y bedd ac angeu du, Yn dysgleirio'n ogt;;iediius Ar hard'i weddi dy tir, nwr cu. "ARLWYWlt DAN FAWB ALABTH." Hen aelod parchus a duwiol yn eglwys Bethel- °
BEIRNIADAETH EISTEDDFOD CAS.…
BEIRNIADAETH EISTEDDFOD CAS. LLWCHWR, A gynnaliwyd Dydd Gwener y Groglith. T "DON," ar yr euglvn Gorchest i Sais."— Derbyniwyd saith o donau, yn dvryn y ffugenwau catlynol:-Alaw Cry than, Ap Crispyn, Ogwa, AJphons Leduce, Dafydd, Felix Mendelsohn, ac Arthur Wyn. Alaw Crythan."—TAn fach fer gwta yn F fw-yaf sydd gan Alaw Crythan." Cyfansoddiad redlD iawn ydyw, heb ynddi nemawr ddim o gerddoriaeth. Y mtie y gynghanedd yn wan a cbyfft-edin. Rhaid iddo etto fyfyrio mwy ar Syntrbanedd a chyfansoddiad cyn y gall ragori. tolled fawr yn y byd cerddorol, lei pob cylch yw fod dynion yn dechreu cyfansoddi yn rhy Bynnar cyn meistroli digon ar y gelfyddyd, ac y ae hyny yn rhoddi cyfrif am yr holl gyfansodd- tadau cyffredin a diwerth sydd genym, Y mae tormod o awydd ynom am fod mewn sy1 w-ryw "ys gwyllt am enwogrwydd—dynion ma.wr pob OOsagwtadwediymfoddlonii fyfyrio yn dawel, Ond dyfal a di-ildio am flynyddau, gan feistroli *nyw gelfyddydm gwych a defnyddiol. Yn y luodd hwnw y cyrhaeddasant enwogrwydd a go. Soniant, a dyna y Ilwybr sicr i ragoriaeth. •ttledd.vlied Alaw Crythan am hyn, ac yna daw lrll gerddor gwych a rliagorol. 10 'Ap Crispyn."—Y mae "Ap Crispyn" etto v,™ theb>g. Cyffredin yw ei don yntau. fivri ° ^°dedd sydd yn yr alaw na'r jj^nane(M. Hi wna gosod nodau rvwsut at eu | t 7 ^1"°- Rh id cael rywbeth a fydd byw, ac Dairi ddynion ei deimlo. Ymdreched Ap ati etto- Hid ?ra'rY mae t8n °Swa Jn C ftvyaf, ac chwaith y nesaf peth i ddim o r tyw^ !vrl/erdvlorol"dim 0 "ysbr^d y peth jJ sydd yn hanfodol i fywyd, nerth, a gogon- n&'r un oTdrh 6 yfln fwy cyfarwydd y gelfyddyd aetb J T flaenorol; ond ni wna gwybod- t''0 heb » mewn ".u.fr y, fUt,a'1 -v 11 ngl'yd, woii ymvoo 0»wa vil,' vw y SamP- Ymestyned «" *i Y11, a hydd yn sicr o ragori. ThCdUC? "~l mae Alphous mewn onli,, twy^L Bhagora yr awdwr hwn blaenorol 1)^ M rylltJl ar ei gldymgeiswyr self ddyd; „n 8I§^ gyfarwydd-deb yn y Cams v map ms "aU 1>ag°ri y tro hwn, '• Dafvdd v5 yn J gystadleuaeth. gryno, ddes 7^ ,mae Ran "Dafydd" don fach »vmndiaw-i'„\5 PiU mewn ljaPyr' 7n G fwyaf- • "^edt ei throi nil' 7a ystw-vth a "ahiriol, ac fcid mor a^npi, SYwir a rheolaidd; ond L ^unem iddS,fod.gl7mu8' &C athr-vlitbSar' aS y "Felix Mendelsohn.Y mae gan yr awdwr hwn don dda iawn yn y G fwyaf. Y mae. wedi ysgrifenu gyfeiliant iddi—wedi ei threfnu a'i YSO' chynghllneddu yn rheolaidd a chvwir. Y 111110 ynddi fwy o allu, a dawn, a bywvd awenvddol vn rhedeg drwyddi ná'r lleill o'i gydymgeiswvr blaenorol. Y mae yr awdwr hwn, pwy bynag yw, yn gerdd or da, a chyfansoddwr srwych. Arthur Wyn."—Y mae gan Arthur Wy« don wych iawn. Dengys gryn lawer o wrhoheth a medrusrwydd, athrylith a dawn cerddorol Y mae rhywbeth yn newydd a gwreiddiol vn il,rtli vi iddi. Felly y mae gwir athrylith. Nid ydyw hi yn troi o fewn cylch, nac yn dilyn neb, eithr yn gwneyd llwybr newydd iddi ei hun. Nid ydyw hi yn cerdded hen lwybrau gerddwyd gannoedd a miloedd o weithiau o'r blaen, eithr rhodia ar hyd llwybrau newyddion ddyfalwyd ganddi hi ei hunan. Diffy^ y rhan fwyaf o donau yw, eu bod yn rhy gyffredin a sathredig—dim yn rymus a gafaelgar, dim yn nerthol a dylanwadol, dim bywyd ao athrylith. Peth digon hawdd yw oyf. ansoddi ton swvna glust, aea. gynhyrfa deimlad pobl arwynebol am ychydig amser; ond peth afall, a mwy anhawdd, yw cyfansoddi ton toir dda fydd byw, ac a wna i'r byd ei tbeimlo. Peth prydferth, nerthol, a go-doneddus yw bywyd. Mewn bywyd y mae gallu, prydferthwch, a gogoniant yn bodoli. Nid oes dim mewn ffurf; corff marw yw ffurf heb fywyd. Gwaith athry. lith yw rhoddi bywyd, ac y mae yn annhraethol rhy fawr ac uchel i ddim arall allu ei gyfranu. Yn mysg y cannoedd a'r miloedd cyfansoddiadau cerddorol sydd yn y byd y dydd heddvw, mor ychydig o honynt y myn y galon gerddorol eu hanrhydeddu fel y cyfryw. Mor ychydig o honynt sydd yn byw, yn cael eu teimlo a'u gwerthfawrogi gan y byd cerddorol. Y maent yn bodoli. ond nid yn iyw. Pe cleddid hwynt oil am b th, ni fyddai yr un golled ar eu hoi; eithr yn hytrach, byddai yn fendith artmhrisiadwy i'r byd igoel gwared o honynt; canys y maent yn felldith ae yn bla yn y wlad. Ond, y niae genym aehos llawenhau o'r tu arall. Y mile genym gannoedd o bethau ereill—cyfansoddiadau peni- gamp yn llawn athrylith a thalent—cyfansodd- iadau ydynt wedi byw, yn byw, ac a fyddant byw tra fyddo y ddaear yn aros, Y mae genym lawer o bethau felly y gallwc ymffrostio ynddynt, nc yr ydym yn yn-.ffrostio ynddynt fel cenedl, y rhai a gyfansoddwyd gan wroniard a chewri yn y gelf- yddyd. Yn ngwyneb holl gyfnewidiadau ar 8mgylchiadau, goruchwyliaeth^u yr oesau a'r cenedlaelhau, y maent o hyd yn eros, yn byw, ac yn ymuyfodi yn barhaus mewn bri a gogoniant. Y mae ynddynt yr elfenau, yr hanfodion hyny sydd yn hanfodoi i fywyd, gallu, a gogoniant. Gwnant i'r byd eu teimlo a'u gwerthfawrogi; canys y mile ynddynt gyflawnder o schrylith a thalent. Y mae cvfansoddiad "Arthur Wyn" yn myned y ffordd hono. Y mae yn d6n wych. Yr alaw yn naturiolac amrywiaethol, a'r gyng- hanedd m ddestlus. llithrig, a chelfyddydgar. Bhywbeth ynddi yn newydd, gwreiddiol, ac athrylithgar. Aed rhagddo etto, a bydd yn un o gerddorion gwychaf ein gwlad. Efe yw y goreu yn y gystadleuaeth hon, ac iddo ef y dyfernir y wobr. Heolyfelin. W. HABBXB.
HANES FY NHAITH.
Ktn oeddvm yn Caernarfon, yr oedd yr holl dref .fwyd, Mewn eyffro a b- yn parotoi i dderbyn Ty- INY-9 Cymru a'i Dywysoges. Gwelsom yr add- Wrniadau gorchwych, yn vr heolydd a'r Oastell. Buotn drwy y castell i gvd, a chawsom fwynhad Piawr wrth weled pobl Caernarfon, yn gystal a'u teyrn<?arwch. Wedi canu yn iach i'n cyfeillion •'r cerainfc vn Nghaernarfon, aethom gyda'r train Porthmadog nos Iau, a llettyasom Yll illiv fy Sttawd-yn-nghyfraith. Boreu dranoeth oedd y yddi ddychwelyd tuag adref. Cychwynasom 81n saith y boreu. Cawsom daith gysurns ar hyd glin.u Cy'mrti o Bortlimaclog i Aberdyfi. Dim iJer i ymweled a Dr. Pughe. Cyrhaedd Llan- idloes erbyn uii. ar-d,le, Buomyn aros dwy awr yno, i gael bwvd ac yrugcledd. Cychwyn o Lan- idloes am u i o'r gloch, a chyrhaedd Caei dydd am Wyth o'r gloch j nos, wedi bod ar daith yn agos i dair wythnos. Cawsom nerth ac iechyd cysurus drwy y daith, a gwelsom lawer o gyfeillion hofi ac anwvl iawn, y rhui nad oeddym wedi eu gweled to's blynyddau lawer. Dygwyddodd rhai pethau digrif ar y daith. Cafodd Mrs. Parry godwm Oddia- gefn ceffyl, wrth ddod o gwrdd Cwmbelan, yn yttiyl Brynpostig, a buasai wedi tori ei breich- Mm, oni bae eu bod yn burwydn. TraynLerpwl, Hdwiienwyd fi gan foneddiges, yr hon nad oedd Iff edi f" ngweled er's deng mlynedd ar ugain. Anfonodd am danaf a Mrs. Parry, i fyned i'w thy. Aethom, heb wybod yn y byd pwy ydoedd hi, na Bleddwl am dani. Gan gynted ag y gwelodd fi yn y drws, rhedodd ataf, A gofynodd yn siriol i Ai chwi ydyw lIughP"r:y, Tyddyn Sawdwr, Ie, myfi. ydyw hwnw," ebe finau, ond pwy ydych chwi.'dywedwch ?" I'r hyn yr Mebudd yn eerchog, Ond Hannah y Gate House, talm, fachgen de'wch i fewn, deweh ma." Yr oedd yr eiieth hono, wrth edrychdrosti eihun, goi ilu am ei chymmeriad, wedi dod yn mlaen yn y byd, mown parch ao ymddiried, a phriodi yn gyfrifolj "es y mae hi yn awr yn gvtoethog IawÚ, a pbavchus iawn. Cawsom drenlio diwrnod yn ei thv hi. ac Anne ei chwaer, yr hon sydd yn yw yn agos, ac mewn amgylehiadau cysurus. Bu litre. Hughes yr enw wrth yr hWI1 yr adwaenir Sa rinnh, yn garedig iawn wrth Mrs. Parry wedi i Iftialael Lerp -vl. Tm yn ar's y train i gychwyn yn Llanidloes, dygwyddodd tri chymmeriad llod hynod gydgyf tofol" yn ddumweiniol; sef, Ceiriog, Cefni, ac Ifllwvn. Cawsom gwrdd bach pur felus. Canoad i y gloch, a lu ll rhaid i mi ymadael cyn dweyd fy I «Hgl. nion wrfchynt, gan addaw eu rhoii yn y Sbbbk. i -3iyhi:» 'nh<* — 1 Tri a wen fardd tirionfwyn,—ynp gaid, | I drin y gerdd addfwyn I drin y gerdd addfwyn Ce(n1, Deiriog fywiog fwyn, Ac oslef geincioz Islwyn. Dyna Brydvddion doniol,—meib y ghn, Yn mhob gwedd farddojiol; Heb tiael sill, na phennill ffol, Yn nodi'u canau hudol. Pa raid oddef Prydyddion.-yma i Ion Amlhau, fel gro'r afon ? Q-welir irrtrv, Mynwy a Mon, Yn ngoleuni englynion! Wrth ddvchwelvd drwy ddyffrynoedd yr Wy, edrycli o'r train ar y golygfeydd p-ydferth Oddiamgylch, cenais yr englyn hwn, AD:-P.a4vw, I yr se ronwydd,-yn dawel, Tlodeuint o'r newydd s Ar fin;oii yr afon rydd, Mae liwyni y meill llonydd. Efallai y cofia rhyw blantos bethau fel yna, ac IIIn hyny yr ydwvf yn ei rhoddi ar lawr. Pan ddychwelais o'm taith, cefais fy holl gyfeillion yn a siriol, ac yn ilawen fy ngweledyn ol. iDvna ddiwedd yr ystori. *■' CEFITI.