Seren Cymru

Companies' Act, 1866. CWMNI MASNACHOL Y WLAD- YCHFA GYMREIG (LIMITED). TRWY fod y WLADYCHFA GYMREIG wedi bod mor llwyddiannus, sefydlwyd y Cwmni lichod i gario Ymfudwyr yno, ac i fasnachu yn gytfred- Inol. Ceir pob hysbysrwydd am amser hwylia y Uestr, &c., gan y Cefiadur. Goruchwylwvr yn eisicu (Commission). Rhagleni a Rhaneion (Shares) i'w cael gan T. CADIVOR WOOD, Chester. Gweithiau y bythgofiadwy John Bunyan. PUMTHEG o destuuau Allegol, Cyffelyb- iaethol, ac Arwyddluniol John Bnnyan, mewn pedair rhan ar bumtheg, Is. yr tin. Cynnwysa yrhifynau fwy o weithiau Bunyan, am mor lleied pris, nag a gvnnygiwyd i'r cyhoedd erioed o'r blaen. Gellir eu cael trwy Hdanfon at y-Parch. T. R. Davies, 47, Lammas-street, Carmarthen. Y R Y M HOLYD T) YN CVNNWYS Qofymadau ar Adnodau y Testament Newydd, at wasanaeth yr Ysgolion Sabbothol. GAN Y PARCH, 13, EVANS, CASTELLNEDD YMAE y Rhan gynt&f yn awr yn bavod; a theimlir yn ddiolcbgar i bawb a chwennych- ent feddiannu y llyfr, am anfon eu henwau i mewn i Gyhoeddwr SEBEJT CYMRU yn ddioed, fel y gwy- fcydder pa nifer i'w argraffu o'r ail Ran. Rhoddir y 6fed yn rhad am ddosparthu. Yn awr yn barod, Y GWYLIEDYDD, AM IONAWR, 1866. CYNNWYSIAD Perarogli Cyrff Meirw (gyda Darlun)—Y Bedyddwyr; eu bodolaeth yn angenrheidrwydd presenol — Ystyriaethau ar Weddi—Y Pwlpud—Y Wasg Gofyniadau ac Atebion-Barddoniaeth: Nid ydoedd y cyfan ond Breudd wyd—Pennillion ar Fedydd. Cartrefol: Y Parch. W. Hunter- Cytfro yn Abertawe- Bedyddiad naw o bersonau yn Llanelli-Tystebau. Tremor: Erlidigaeth yn Poland-Prwsia. Sef- yllfa grefyddol Llundain—Bedyddiadau. Dan nawdd Duw A a'i dangnef. Y Gwir yn erbyn y Byd." REHOBOTH, BRITON FERRY. AYNNELIR EISTEDDFOD yn y Capel \J" Bedyddiedig uchod ar LLCN Y SUIGWYN, Mai 21ain, 1866, dan lywyddiaeth T. L. EVANS, JSW., MJDDYG, pryd y gwobrwvir yr ym^'swyr buddngol mewn Barddoniaeth, Cerddoriaeth, Rhyddiaith, Ad- roddiadau, &c. „ s. c» 1. I'r Cor o'r un gynnnlleidfa, heb fod dan 30 o rif, a ganant yn oreu Canig y Clychau." gan GwiJym Gwent, o'r Cerddor Cymreig •• 10 0 0 2 I'r Cor o'r un gynnulleidfa, heb fod dan 25 o rif, a gan on t yn oreu Nant y Mynydd," o'r Cerddor Cymreig <5 10 U 3. I'r Cor o Blant dan 15 oed, heb fod dan 25 o rif (yn cynnwys dau mewn o"d i can a gvda'r plant), a gano yn oreu "Mordaith Sant Paul," or Delyn Gymreig D.S.-Bydd y Cor buddugol ar y prif ddernyn yn cael ei gau allan o'r gystedleuaeth ar yr ail ddernyn Bydd hawl gan y Corau i ddewis eu harweinydd o'r lie y mynont. Bydd y gweddill o'r testnnau, yr ammodau, enw y Beirniad, &c., mewn Rhifyn dvfodol o SEREN CYMltU Am hyfforddi dan pellach, ymofyner a'r Ysgrifen- ydd ,-Jdhn Thomas, Weigher, Warren, Briton Ferry, near Neath. "Calon wrth Galon." EISTEDDFOD LLWYNHENDY. BYDDED HYSBYS, y cynnelir yrEISTEDDFOD uchod ar LLON Y SULGWYN, Mai 21am, 1866, pryd y gwybrwyir y buddugwyr ar y testunau can- W1:_ is. c. 1 Am y Traethawd goreu ar Y lies a ddeilliai o sefydlu Darllenfa yn mhob cvmmydogaeth trwy Gymru. Gwobr gan J. Rees, Ysw., Maesarddafen ^0 0 2?'Am v Bryddest oreu ar Groeshoeliad Crist." Gwobr gan W. Rees, Ysw., J" 0° Ail oreu 3. I'r Cor a gano yn oreu "Delfro," &c., o'r Ceinion •• ° Rhaid i'r Cor fod o'r un gynnulleidla, ac yn rhifo 30 0 bersoruvu. Bydded hysbys ein bod yn galw y Lnerubim Chorus a'r 35 o bersonau mewn cor yn ol. Gellir cael y gweddill o'r testunau, yn nghyd a'r manvlion ar dderbyniad dau hostage stamp, gan yr YsgrifenyddDaniel Sevan, Halfway, near Llan- elly, Carmarthenshire. YMFUDIAETH I AWSTRALIA DAN Y LLYWODRAETH. V MAEDirprwywyrlw^i ^Mawrhydi yn ba.od' x i roddi TRWYDDEDAU RH YDD i VICTORIA A QUEENSLAND, mewn llor.gau o'r Dosparth b!aenaf,i WASANAETH- FERCHED UNIGOL, o gymmenad ^Jebfoddros 35 mlwydd oed, ar daliad o 10s. yr un., aTHRWYDD- FD\U RHYDD A CH\NNORTHW YOL i ych- 5EL bSrau priodasol. Rhodda y Bwrdd hefyd J)RW YDDEDAU CYNNORTHWYOL ychydig aifer o bersonau priod i NEW SOUTH WALES. Am neillduolion pellach, a'r Ffurfiau angenrheidiol, vmofyner a Goruchwyliwr y Dirprwywyr,— MR. JOHN SHANKLAND, 24, Spilman-street, Carmarthen. | RDS, M0TJNTA.1NASH. CYNNElR Cyfarfod Llenyddol yn y capel uchod ar dd d Llun y Pasc nesaf, pryd y gwobrwyir yr ymgeiswyjlwyddiannus ar y testunau canlyno — TRAETHODAU. £ s. 5. 1. Btiaoideb Cyiighor 0 8 0 2. Y Cfeillach, y Theatre," a'r Penny Ridings "-(Gynnadledd) 0 7 0 CANIADAETH. 1. o'r un gynnulleidfa, a dim dan 25 mewirhif, a gano yn oreu, Trwy'r Nef Byrth, oYstorm Tiberias 2 0 0 2. I'ror o'r un gynnulleidfa a gano yn j oreu, 'lan Lliedi, o Lyfr Tonau Ieuan ( Gwyllt 0 10 0 3. I'jcor o blant a gano yn oreu, Meddyl- iau am,' Nef (o dfinau yr ysgol Sabbothol gan O. !law), a 3 neu 4 oddynion gyaahwy 010 0 BARNDONIAETH. 1. Pennillion, Gwabocdiad yr ysgol Sul i'r 2. Can i'r Pwdyddan yr awdwr i ddevis ei hyd, ei lied, a', dvfnder .050 Hysbysir etto pwy fydl y beirniaid. Y cyfarfodydd i ddeclreu am 2 ac am 6 o'r gloch. Gellir cael y gweddil o'r testunau, &c., ar y pro- gramme, ceiniog yr HI, gan yr ysgrifenydd, Mr. Thomas Richards, Wmdbine Cottage, Union Street, Mountain Ash, i'r hwi hefyd y mae y cyfansoddiadau i'w hanfon yn ddidraulerbyn yr 20fed o Fawrth. THE NORTH WALES COUNTIES' LUNATIC ASYIUM, DENBIGH. WANTED, AN ASSISTANT MEDICAL OFFICER FOR THIS ASYLUM. HE must be unmarried, produce testimonials of good moral character, and be duly qualified. The Salary commencing at X60 a year, with Board, Lodging, and Washing. A knowledge of the Welsh language is desirable. Information as to the duties may be obtained of the Superintendent. Candidates are requested to forward their applica- tions with testimonials, stating age, &c., addressed to the Chairman of the Committee of Visitors, under cover to me at the Asylum, on or before the 14thiday of February next. By Order, JNO. ROBINSON, January 16th, 1866 Clerk to the Visitors. PROPOSED TESTIMONIAL TO THE REV. THOMAS BURDITT, M.A., (Late Classical Tutor of Haverfordwest CollegeJ FROM HIS OLD STUDENTS, AND FRIENDS. It is proposed to present a testimonial to the Rev. Thomas Burditt, M.A., from all his students, and friends. Whatever difference of opinion may be entertained respecting the circumstances that conduced to, and at- tended, his resignation, we. have no doubt that all his friends will heartily join in giving him some token of their esteem and respect, on his retiring from the tutor- ship of the College. All subscriptions should be in the hands of the Trea- surer, not later than the First of next March. After the contribltions have been paid in, a Public Meeting will be held in one of the large towns of South Wales, to present Mr. Burditt with the Testimonial and an Address. The following gentlemen (who have been Mr. Bur- ditt's Students) have kindly censented to act as a Com- mittee to superintend the requisite arrangements:— Revds. Benjamin D. Thomas, Neath T. L. Davies, Maindee John Williams, Ponthir; D. Jones, Shrewsbury Thos A. Pryce, Aberdare Thomas Cole, Bridgend; Thomas John, Aberdare Walter Samuel, Cwmbach William Harris, Mill-street, Aberdare David Davies, Hirwaen. The following sums have already been promised. Xa. d. Rev. Hugh Jones, Liangoilen 1 t 0 „ T. L. Davies, Maindee 1 1 0 „ B. D. Thomas, Neath 1 1 0 C. White, Merthvr 1 1 0 „ John Williams, Ponthir 110 „ B. Jones, Shrewsbury. 110 Thomas John, Ynyslwyd 110 Jas. Williams, Saundersfoot 100 .A list of Contributions will appear in the Free- man" and the" Seven Cymru." HUGH JONRS, Treasurer, Classical Tutor of the College, Llangollen, N. Wales. CHARLES WHITE, Secretary, Merthyr Tydfil. Merthyr Tydfil, Jan. 18th, 1866. AT EIN GOHEBWYR, &c. EiN DERBYNIADAU. — Rhonddyn — Ifor Cynon- Thalamus — Gwilym Bach — W. B. Jones—Pen- rhwtyn—Parch. James Jones—Parch. T. E. James -D. Jenkins—Evan Edwards-Iago ap Rhys- Parch. M. Phillips — Cymro Cloff — Taliesin— Parch. W. Hughea-Parch. T. Jones—Bachgen o'r North-Homo IFOR CYNON ,-Bydd yn dda genym gael yr ysgrifau addawedig ar Ganolbarth America. Gallant ddyddordeb i lawer Cymro. THALAMUS.—Eich ysgrif o Nouvoo, dyddiedig; Ion. 1, 1866, yw y gyntaf sydd wedi ein cyrhaedd ni. W. B. JONES, Brooklyn, America.-Mae eicb IIN,thyr am y dyn ieuanc yn rhy debyg i bwffyddiaeth ysbrydol i ni ei gvhoeddi, ond trwy dalu am dano fel hysbysiad. Mae yn llawer rhy ieuanc, pe ond hyny, i godi y fath wynt, mwg, a ffroth yn ei gylch. PENRHWTYN.—Gyfaill anwyl, »a fydded i chwi fyned i lychwinoeichdwylaw wrth drafod creadur mor wael, ac ysgrif waelach. Yr ydym yn adnabod y creaduriaid hyn yn dda, ac ni charem gael ein gweled yn yr un cae a hwynt. Gadawer llonydd iddynt i ymhyfrydu yn y dom a'r tail. EVAN EDWARDS A PHLA Y Byddai yn dda iawn genym ni gyhoeddi unrhyw beth am y pla dinystriol hwn, pe byddai genym rhywbeth sicr i'w fynegu yn gyfarwyddyd i amaeth- wyr. Y ffaith yw, i ni ar ei gychwyniad gyhoeddi yn y SEREN y cyfarwyddiadau goreu, a mwyaf syml, ag ydym etto wedi ei weled ar y mater ac o hyny hyd yn awr, nid ydym wedi weled dim yn well. Mae holl dalent feddygol Ewrop yn awr ar waith yn ceisio deall y pla hwn, ac hyd yma nid oes yr un dau o'n meddygon goreu yr un farn am dano. Fod y pla heb ei ddeall sydd amlwg, gan ei fod yn awr cyn waethed ag y bu erioed. Yr oedd mwy wedi eu taro yn glaf yr wythnos ddiweddaf nag un wythnos o'r dechreu. Yn yr wythnos yn diweddu Ion. 13, yr oedd 9,243 wedi clafychu, ac yn yr un yn diweddu • Ion. 20, yr oedd 10,041 wedi eu taro gan y clefyd— dyna gynnydd ar yr wythnos flaenorol o 798. Yr holl nifer sydd wedi cael y pla o'r dechre" yw 107,098. O'r rhai yna, lladdwyd 16,135, hn farw 63,905, gwellhaodd 11,831, ac y rnae 15,227 yn aros dan driniaeth. Mae ynddagenymni feddwl fod v Llywodraeth yn gwbl effro i'r mater pwysig hwn, a'r mynyd y bydd rhywbeth newydd yn werth ei wybod, bydd i'r wlad gael gwybodaeth swyddogol o hyny. Bydded ein hamaethwyr yn gynnil gyda golwg ar fabwysiadu pob math o gwacyddiaeth a gyhoeddir yn rhai o'r newyddiaduron, yn unig er inwyn gwerthu yehydig rhifynau o'r papyr, ac nid er mwyn llesoli yr amaethwr. W ESBONIAD. — Mae Mr. Phillips, Brynmawr, wedi danfon y nodyn canlynol atom i hysbysu y cy- hoedd mai nid efe yw T. R. Thomas. Mae T. R. Thomas yn layman cyfrifo!, a buasem yn cyhoeddi ei lychyr oni bai y buasern trwy hyny yn rhwym odynu enwau Miss Evans, Mabws, a'r Parch. L. Evans, ac ereill, i mewn i ddadl a allasai fod yn hir a diflas:- MR. GOL.,—A fyddwch chwi mor garedig a chaniatau i mi ddweyd gair trwy gyfrwng y SEREN. Taenir gan rai pobl yn y gymmydogaeth hon, sydd ag ofn defnyddio ea hamser i well amcan, mai myfi a ysgrifenodd y Ilythyr yn dwyn yr enw T. R. Tho- mas, yr hwn oedd gyfeiriedig at y Parch. E. Thomas, Brynmawr, ond a daflwyd i'r fasged genych o her- wydd nad oeddech am lusgo enw Miss Evans, Mabus, i ddadl i'r SEREN." Yn awr,' syr, gwydd- och mai dieuog wyf fi ar y pen hwn. Nis gwyddwn ddim am y llythyr cyn gweled y nodiad yn y SEREN, ac nis gwn etto pwy yw ei awdwr. Peth arall, pe y buaswn I am gyfeirio llythyr at Mr. Thomas, buaswn yn gwneyd hyny o dan fy enw priodol, fel o'r blaen ond o ran hyny, nid oedd arnaf eisieu cyfeirio llythyr ato o gwbl, o herwydd yr oedd y brawd wedi cydna- bod ei euogrwydd mor helaeth a chylchrediad y SEREN ac yn ol fv addewid, yr oeddwn wedi der- byn ei ddystawrwydd fel apology. "MORGAN PHILLIPS." HOBLER.-Mor bell ag ydym ni yn gallu deall eich ysgrif, yr ydych am drin yn arw rhyw ddau bregeth- wr, neu ddau weinidog, neu feallai un-nid ydym yn sicr-tua chymmydogaeth Ystalyfera neu Ystrad- gynlais. Rhaid ichwi ymddiried i ni yr holl ffeithiau cyssylltiedig a'r mater yn gyntaf. WILLIAM J ONBs.-Mae yn debyg i ni i'r tai gael eu gwerthu o dan alln y Mortgage Deed. Os felly, mae y gwerthiad yn rheolaidd a safadwy ond pe buasai eich tad yn talu y jE80, buasai awdurdod yr Ariandy yn darfod yn y fan, a buasai y tai yn eich meddiant. Yn awr, nid oes yr un llwybr i chwi eu cael yn ol, a golygu ein bod ni yn iawn yn ein tybiaeth am y Mortgage Deed. YR AUSTRIAN LOAN.—Yr ydym ni am hyfbysu ein darllenwvr nad oes dim a wnelom ni a'r hocedwaith hwn. Nis gall wn gymmeradwyo neb i daflu ei arian i'r pwll tro hwn. Cymmered ein holl ddarllenwyr yr ateb hwn unwaith am byth. AT EIN GOHEBWYR AWENYDDOL. —i DAFYDD MORGAN.-Buasai yn dda iawn genym (er mwyn y gwrthddrych) adael i'ch can ymddangos, ond nis gallwn yn ein byw ddeall beth a olygweh yn rhai rhanau o honi. Beth a feddyliwch yn y fath linellau a'r rhai canlynol 'N ddigysur mewn ystyr unochrog." IIIE gofir am danoch yn rhodio yn fyw." A ddarfu i chwi erioed glywed am rhyw un yn rhodio yn farw? L. W LEWIS.—Nid ydym yn gweled un math o deilyngdod yn eich cvfansoddiad, therefore it shall not appear in the Seren at all. Pa bryd y tlywsoch am feddwl yn rhodai allan deimlad? Edrychwch hefyd ar yr ail a'r trydydd pennill. A fyddech yn foddlawn cymmeryd eich Ilw nad oes dim ond gwir- ionedd ynddynt ? MEILLIONYDD.—Beth yw gewn yn eich englyn cyntaf, a geir yn yr ail ? Beth yw ystyr y linell olaf ond un yn eich ail englyn ? Trwy fwy o hyd ef a fydd." AB WMFJ?RE.—Airnheilwng y tro hwn. BARDD CLYDACH. Nid oes un gynghanedd yn y drydedd lineU o eich englyn cyntaf i Michael J. Jones— Ar enaid fry ar randir." Y mae eich Beddargraff i D. W. Lewis yn y Swyddfa.