Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
2 articles on this Page
BEDYDDWYR LLUNDAIN-Y GYMMANFA…
BEDYDDWYR LLUNDAIN-Y GYM- MANFA NEWYDD. Y MAE yn achos o laweavdd ditfuaat i ni allu son am Gymmanfa Bedyddwyr LIun- dain-y mae hon wedi ei sefydlu. Mae Cyfarfod Bradford wedi talu ei ffordd, pe na byddai dim arall yn cyfodi o hono ond sef- ydliad y Gym man fa hon. Gwnawd cyfeir- iad penodol at eglwysi Llundain gan y Parch. Mr. Mursell, yn y papyr i-barorol a ddarilenodd yn Bradford ar "Ein Cymman- faoedd;" a diiynwyd ef gan Dr. Price mewn arRwth, gan gyfeirio yn benodol at Mr. Spurgeon, fel gweinidog hen egIwys Park-street-v lie y cvnnelid y Cymrnanfa- oedd yn y dyddiaa gynt; a gwnaeth appel dwys at eglwysi Llundain i ddeffroi, i gyfodi, a gweithredu yn deilwng o'r enwad. Der- bvniasom lythyron yn fuan wedi Cyfarfod Bradford, yn ein hysbysu o ddylanwad daionus yr appel ar weinidogion a diaconiaid y Brif-ddinas. Mae y ffrwyth eisoes yn gvrneyd ei ymddangosiad. Danfonwyd cylchiythyr, wedi ei lawnodi gan Dr. Win. Brock, y Parch. Wm. Landels, a'r Parch. C. H. Spurgeon, yn gwahodd pedwar ugaal a thri o weinidogion v Bedyddwyr yn L!un- da:n, gvda nifer o ddiaconiaid, i gyfarfod yn nghapel Mr. Spurgeon, i yscyried y pwys o ffnrfio Cymmanfa. Fe atebodd pedwar ugAin fic un o'r gweinidogion trwy bresenoli eu hunain yn y Tabernacl boreu dydd G'.verier, Tach. lOfed. Y no y buwyd mewn cynnadli dd wresog, yn ystyried y cynlluniau Z!5 goreu i gyrhaedd yr amcan mewn golwg; ac mewn canlyniad, penderfynwyd yn un llais i sefydlu Cymman fa cyfansoddedig o weinidogion ac eglwysi Bedyddiedig Llun- dain. Mabwysiadwvd draft o Reolau i'w cynnvg i gyfarfod o ddiaconiaid yr eglwysi yn y prydnawn. Yr oedd eglwys y Tabernacl wedi darparu ciniaw ardderchog i'r gweinidogion vn rhad. Go lygfa anwyl oodd gweled Mr. Spurgeon yn v gadair, fel penteulu yn croesawi ei frodyr diaconiaid Spurgeon yn tori y bwyd, a myfyrwyr Col-g Spurgeon yn gweini ar y gwyddfodolion. Uwchben y gadair yr oedd vr arwvddair hwn yn gerfiedig,—" Y mis hwn a fydd yn ddechreuad misoedd i chwi." Yn v prydnawn, cyfarfyddwyd i yfed te mewn vstafell arall perthynol i'r Tabernacl, pan y daeth yn nghyd at y gweinidogion tna dBU cant o ddiaconiaid yr eglwysi. Yn yr vstafell vma vr oedd i'w weled arwvddair hwn,— Ein nerth-Dy ras; ein rlteol-Dy Air ein dyben-gogoniant yr Arglwydd" Wedi mwynhau y dan- teithio-i parotoedig gan yr eglwysi, ffurfiodd y gwyddfodolion eu hunain yn gyfarfod, o dan lywvddiaeth Dr. Brock; ac ail-ystyr- iwyd y Rheolau un ac un a chydunwyd yn gwbl ar gyfansoddiad a Rheolau y Gym- manfa newydd. Am saith o'r gloch, cynnaliwyd cyfarfod gweddi yn v capel eang, yr hwn oedd wedi ei orlenwi yn hir cyn yr arnser i ddechreu. Yr oedd yn wyddfodol rhyw saith mil a hanger, y rhai oeddent wedi dyfod yno i'r dyben o weddio am set y Duw Goruchaf ar y Gymmanfa newydd. Yr oedd y cyfarfod hwn \n un rhyfeddol o ran rhif a dylanwad. Yr oedd y bobl yn teirnlo fod Duw yno gyda ei bobl, ac yn eu bendithio. Ddarlienwyr anwyl, cydlawenhewch a ni yn v fftith bwysig hon. Mae y weithred bono eiddo y Bedyddwyr yn Llundain y triwyaf pwysig o'u heiddo er vs blynyddau lawer. Mae genym le i ddysgwyl, o dan fend th Dnw, am ddaioni iawer i ddeilliaw o'r snudiad pwysig hwn. Mae wed1; bod yn achos o ddigalondid i ni gannoedd o weithiau fod Bedyddwyr y Brif-ddinas mor wasgaredig, ac felly mor wan ond diolch i Dduw, y mae y gwarth- rudd wedi ei symud. O am i'r arwvddair o'r Hen Destament gael ei wireddu yn mhlith ein urodyryn Lluddain,—" Y mis hwn a fydd yn ddechreuad misoedd i chwi."
CANIADAETH GREFYDDOL.
CANIADAETH GREFYDDOL. LLYTHYR V. Dyledswyddau tuag at Ganiadaeth Gre- fyddol. Y mae ein dyledswyddau tuag at Can. Z5 ialaeth Gref.vddol yn amrywiot ac yn llu- osog. 1. Dylai pawb ymuno yn ngherddoriaeth y cyssegr. Y mae yn ddyledswydd or- phwysedig arnom oil. Y mae pawb o honom yn derbyn o law haelionus a grasol Duw, a dylem oil ganu moliant cynhes iddo. Y mae v ddyledswydd bwysig hon yn cael ei chvmhell arnom yn yr Oraclau Dwyfol. Y Salmvdd a ddywed am i "bob perchen anadl foliannu yrArglwydd." "Mo/ianned y bobl dydi, 0 Dduw, molianned yr holl bobl dydi j" "Cenwch i'r Arglwydd, ben- dithiwch ei enw; cvhoeddweh o ddydd i ddydd ei iachawdwriaeth Ef;" Canaf am druguredd a barn i ti, Arglwydd, y canaf;" "Cenwch i'r Arglwydd ganiad newydd; cenwch i'r Arglwydd yr holl ddaear;" &c. Y mae yr Hen Destament, yn neillduol y Salrnau, yn Hawn o gyfarwyddiadau ac an- nogaethsu, i gauu moliant i'r Jehofa. Y mae ein moliant yn weddus a theilwng iddo, ac yn dderbyniol a chymmeradwy ganddo. Y mae y ddyledswydd hon yn cael ei chym. hell drachefn arnom yn y Testament New- ydd Canaf a'r ysbryd, a chanaf a'r d'all hefyd (1 Cor. 14. 15.) "Gan lefaru wrth eich gilydd mewn salrnau, a hymnau, ac odlau ysbrydol, gan ganu a phyncio yn eich calon i'r Arglwydd" (Eph. 5. 19). "PreswyIied gair Crist ynoch yn helaeth yn rnhob doethineb; gan ddvsgu a rhybyddio bawb eich gilyddj mewn salmau, a hymnau, ac odlau ysbrydol, gan ganu trwy ras yn oich calonau i'r Arglwydd (Col. 3. 16). "A oes neb yn eich plith mewn adfyd, gweddied; a o"s neb yn es- mwvth arno, caned salmau" (Iago 5. 13) Gallesid nodi lluaws o enghreiflftiau ereill, ond dichon y gwasanaetha hynyna ar hyn o bryd, i ddangos fod yr Ysgrvthyrau Sant- aidd yn cymheil arnom v ddyledswydd bwysig hon mewn modd neillduol a chyff- redinol. Rhaid i ni oil ganu ac nis galiwn esgculuso y ddyledswydd hon yn fwy na dyledswj-ddau ereill, heb ein bod trwy hyny yn pechu yn erbyn yr Arglwydd, ac mewn perygl i dyuu arnom ddialedd dwyfol. 2. Dvlai y gweisidogion, y blaerioriaid, a'r eglwysi, fod yn bob cefnogaeth i'r canu. Dylent, a gallent fod felly, trwy fod yn bresenol yn nghyfarfodydd y caUIl, a thrwy annogaethau myr.ych i'r cynnulleidfaoedd i gydganu. Buddiol fyddai ambell bregeth weithiau ar foliannu yr Arglwydd. Dylid talu sylw neillduol i gyfarfodydd y canu, fel cyfartodydd ereili yr achos, ac arolygu yr hyn a genir, yn nghyd a'r modd y cenir. Mawr i w y diofalwch, a hynod yw yr es- geulusdra a'r difaterwch sydd yn bodoli yn gyffredinol gyda golwg ar y rhan hon o'r gwasanaefch crefyddol. Gadawa y gweinid- ogion, y diaconiaid. a'r eglwysi, y canu yn hollol a chyfangwbl i ddwy law rhyw ychydig. Nid ydynt hwy yn canu eu hunain, nac yn gofalu tiemawr ddim am dano. Ni byddai canu o gwbl I'wgael—syrthiai y rhan ogon- eddus hon o'r addoliad yn hollol i'r llawr, oni bai fod rhywrai ereill yn teirnlo mwy drosti, a dyddordeb mwy ynddi, na hwynt- hwy. Er fod caniadaeth yn rhan o'r addol- iad crefyddol, a'r rhan oraf, uchaf, a phenaf y n hefyd o hono; er fod yr ysgol gan yu un o gyfarfodydd yr eglwys a'r achos etto, nid ydynt hwy byth i'w gweled ynddi, nac yn j cytnmeryd un dyddordeb na thrafferth i I fvned iddi. Nid ydynt hwy yn talu un syfw i'r canu, nac yn gofalu nemawr pa beth neu pa fodd y cenir; ond nid oes neb yn ami yn barotach i rwgnach, beio, a chablu na hwy, os bydd rhywbeth yn ddi- ffygiol. Y mae y difaterwch a'r esgeulus- dra mawr hyn yn dra phechadurus. Pan feddyliom v fath sylw a deiid i ganiadaeth grefvddo! gan yr hen dadau enwog gynt dan Z., y, t d a ii yr Hen Destament; pan feddyliom fod v Jehofa yn ymddarostwng i gyfarwyddo y rhan lion o'r addoliad, yn ngwasanaeth ei bobl yn yr amseroedd a aethant heibio pan feddyliom am y lie mawr, yr anrhydedd di- gyffelyb, a'r sylw neillduol v mae caniadaeth grefyddol yn gael gan y Testament New- ydd yn ddiau, ni ddylem fod mor ddiofal am dano eithr dylem feddwl a myfyrio mwy ar ganiadaeth grefyddol, a bod yn bob cefnogaeth galluadwy genym i'w gvnnyddu a'i wellhau. Dylem fel gweinidogion, biaenoriaid, ac eglwysi yn gyffredinol, ym- estyn i ddeall a gwybod cymmaint ag a allom y n 0 am y gelfyddyd gerddorol, rhoddi ein pres- enoldeb yn yr y:sgolion canu megvs ag yn y cyfarfodydd pregethu, gweddio, &c. Peth r, da rhyfeddol fyddai i'r gweimidogion, y blaenoriaid, yr eglwysi, a'r cantorion gyf- arfod a'u gilydd yn awr a phryd arall er ys- tyried y canu, v tonau, a phethau ereill perthynol i'r rhan hon o'r gwasanaeth, megys rhanau ereill yr addoliad, fel y byddo y cwbl yn cael ei ddwyn yn mlaen yn rheol- aidd, trefnus, gweddus, a theilwng o deml ogoneddus Arglwydd y lluoedd. 3. Dylid ymdreehu dysgu cynimaint ag a ellir o dônau newyddion, ac nid myried dros yr un pethau yn dragywyddol. Yn ZIY gyffredin, yr un tonau a genir o Nadolig i Nadolig, Uawer cynnulleidfa yngwybod yr un faint o dôllau 20 mlynedd yn ol ag a wyddant yn awr. Y maent yn aros yn yr un man, yn hyfrach na rnyned rhagddynt yn y gel- fyddyd. Y mae canu yr un tonau vn bar- haus, er cystal y byddonr, yn tueJdu yn fawr i farweiddio yr addoliad, a lladd y gwasanaeth. llr-'th pe bvddai y pregethwr yn pregethu yr un hregeth yn barhaus ? Paham na allai y pregethwr draddodi yr un bregeth y nail! Sabboth ar ol y lIall, yn gys- tal a'r cantorion i ;!anU vr un tonttu yn drajjwyddol ? Dvsgwylir i'r pregethwr ddyfod a phregethau nnwvddion yn btr- haus ac nid ydvw hyny alian o le dvlai wneyd hvnv ond rhaid i'r pregethwr roddi z' benthyg ei glust i wrando yr un toriau yn barhaus! Diwvgier, diwygier, rhag cyw- ilydd. Y lath tywyd fyddai yn vr addoliad gyda phregethau newyddion, a thonau new- yddion. Mae y pethau goreu yn annerbyn- iol gan y glust wrth eu mynychu yn ddi- ddiwedd. Byddai bod yn gvfarwvdd mewn gwahanol fesurau yn hynod lesiol, yn lie canu yr un mesurau o un flwyddvn i'r lIall. Buddiol iawn fvddai dysgu tonau gwahanol ac amrywiol o ran nodwedd, teimlad, vsbrvd, a mesur. Gwasanaethai hyny yn fawr er gwneyd yr addoliad yn fwy dymunol, byw- iol, ac adeiiadol. 4. Dylid gofalu pddio cvmmvsaju dos- parthiadau ereill o gerddoriaeth a chaniad- aeth grefyddol a chynnulleidfaol. Byddai yr hen Gymry gynt yn hynod ofalus yn y pwnc hwnw. Yr oedd eu cerddoriaeth hwy yn cael ei ddospart'iu, yn ol natnr a tiod- wedd eu cyfansoddiadau, i amrvwiol ddos- parthiadau; a ihedwid yn ofalus y dos- parthiadau hyny ar wahan, ac yn eu lleoedd priodol. Hynod ddiofal yr yrlys wedi bod, ac i raddau yn bod yn y dyddiau pn seiiol, yn y peth hwn. Cot' genym yn dd,weddar, mewn rhai cyfarfodydd blynyddol, mewn rhai manau yn sir Forganwg, i glywed Nos Galan, Ar hyd y Nos, Mentra Gwen, Y Gwenith Gwyn, &c., yn cael eu canu gyd& nerth yn addoliad yr Arglwydd eithr bll- ont yn foddion effeithiol bob tro i alltudio yn mhell bob teimlad crefyddol a dylanwad duwiol o'r gynnulleidfa. Yn ami iawn, clywir darnau mawrion perthynol i'r concert room yn cael eu canu yn IIhernl Dduw. Nid ydyw hyny yn iawn. Caniateir yn awr gaft. bob dyn o chwaeth, y gall ton, neu ddara cerdd'rol, fod yn dda at un amcan, ac etto yn niweidiol at amcan arall y gall alaw fod yn dra chyfaddas i'r gvngherdd a'r eistedd. fod, ac i gynhyrfu i faes y gwaed, ac etto yn dra annghyfaddas i addoliad Duw mewn cynnulleidfa o dduwiolion. Y mae yr herl dvb gyfeiliornus hono bellach bron rnyned dros y bwrdd, sef yw hyny, "nnd oes dini drwg yn y don, ond mae yn y gair mae y cwbl." Mae dylanwad mawr gan seiniau ylt annibynol ar y geiriau. Nld oes dim uiwed na drwg mewn sain unigol, mwy na llvth- yren unigol mewn iaith eithr v mae uerth mawr, a dylanwad rhyfeddol, gan fravr* ddeg gerddorol, megys ag y mae gan traw- ddeg mewn ieithyddiaeth, a'r dylanwad hwnw yn wahanoi, yn ol natnr, nodwedd, & chyfansoddiad y seiniau, yn avnibynol at unrhyw eiriau. Gan hyny, dvlid bod vn dra gofalus i gadw poh dosparth o gerddor" ipeth yu ei le priodol; yn v dosparth ('1'6. fyddol a chynnulleidfaol, i gadw at v tonau hyny sydd yn deilwssg ac yn gweddu gwas. anaeth difnfot Duw. 5. Dylid gofalu fod y tonau a'r geiriatt yn gyfa ddas i'w gilydd. Nid canu tonatt lion ar eiriau lleddf a galarus, na thonaa lleddf ar eiriau Hon a gorfoleddus. Y mad camsyniadau mawr yn ami yn cael en gwneyd yn y pwnc hwn, ac nid oes dim ya fwy gwrthun a dinvstriol na hyny, nac yn bradycfiu cymmaint o an vybodacth. 6. Dylid ymdreehu dysgu v tonau guretl a'r cyfansoddiadau gwychaf. Nid oes eisien byw ar y gwael tra y mae cyflawnder o'f gwych i'w gael. Tra, byddo BeyniUi, Mills. tlafrenvdd, Stephen, Lloyd, leuan Gwyllt, Richards. Caeiffili, a'i Swn Addoli, ac ereill fyw, a'u gweithlall mewn cof a chadw, ni fydd eisieu cwvnoo herwydd prinder pethau teilwi g a chyfaddas Carwn yn fawr weled copi o'r giveitliiau rhagorol hyn yn mhob teidu trwy G.vitirti. Llwyddiant mawr i ni t:ael casgliad da etlo gan rhyw frawd gattuog. Pa le v mae casghad Mr. Kees Lewis, Ciier- dvdd ? Hyderwu v c;twn ei weled vn vrn- ddangos evit liir. Caiff, ond odid, roesaw mawr. Myner dyssu, ys dywed y Parch. D. iiichards, Caerffih, MilllU snnl, oerthol. a pheroriaethol—tonau a than yr awen gerddorol vn treiddio trwyddynt fel hylif !<wefreiddio!—t mail yn llawn o'r eneinniad bywiul-tullau (vJdu. yn :yru iasau dwv fol drwy holl rauau y meddwi wrtb eu callu- lö, tonau (yddo yn nofio yr ^naid ar dooatt ysbryd addoli i bresenoldeb y Duw mawr 1 Ys dywed Caledfryn,— Rhhi n toddi 3U tueddiad,—rhai'n dod A r lien Jail i'r teimla i," &c. Y mae tonau o'r nodwedd yma yn rhai rhwydd a phiesprus i'w dysgu, ac hefyd ya rhai a ddeil byth ar y cof. Cenir hwy gvdft phleser Hllllhraethadwy yn mhen blynyddaft meithion i dd'od, mewn adfyd a hawddfvd, yn uyffryii Baca, ac ar bell Pisgah, yn ii.Iytt tvwyll inarwolaeth, ac yn v wlad well aa& byth. 7. D-71 id ymestyr. at ddysqu y tonau a'it geiriau, hyd y gellir. Byddai hyny ya rhoddi mwy o ddylanwad yn y gerdd, a mwy o hyfrydwch i niunau yn y gwaith. Yn bresen >1, gwaethaf y modd, rhaid wrth y Ilyfrnu; nis gellir gwneyd hebddynt, ya fwv n r dyn heb y Llyfr Gweddi Cytf. redin (Common Prayer). Y cantorion ya ami ydynt a'u penau yn y llytrau, ac y