Seren Cymru

CAERFFILI A'l HELYNTION. I Ffair.—Dynd Ian, yr 16eg,cynnaliwyd Ffair Cyn- gaubf, fel ei gdwir, yma. Nid oedd y creaduri'aid mer ddrud ago yr oecldent y ffeiriau blaenorol; a da genyf hysbysu|f<ul yr haint wedi gadael yr ardal hon mae y gwartbcg yn ymddangos yn bur iachus. y Gwehyddion■—M«e y cyfeiSIion hyn wedi bod ynliwyddianusiuwny dycidiau a aethant heibio maent wedi cael codiad yn eu gwahanol brisoedd, yn 01 amrywiaeth y wlanen. Y mat- y ddiareb hono, "Fod pwyll yn well nag aur, yn gerfiedig ar eu holl symudiadau. Damwain.—Tra yr oedd bechgyn ieuainc yn chwareu cricket ar y play ground perthynol i'r Yagol yn SneflBeld, cviariu dvn ieuanc o'r enw Thomas Reynolds, mab i Mr. Thomas Reynolds, meistr y llythyrfa, Caeiffili, a dam >ain alarus. An onwyd brys-neges ei fod yn bpryslus; ni wyr! ns etto yr aclios o'r ddamwain, yn rhagor na'i fod wedi tori rhyw wytbieri fennel. Caniadaeth y Cyssegr.—GoAdthv i mi, fel dyn ieuanc, i d-bitgan fy marn am yr erthyglau rha- gorol gan y Parch. W. Harris. Priodol fyddai iddynt gae! eu hargraffu yn Hyfryn, ar ol i'r bon- eddwr eu dsvyn oil allan drwy y Seren. Ychydig ywysy!wa'r parch a de)iri'rrhan b:'n, fe! botted-Hge;. o urdd nefolaidd; coae yn annarluniadwy etto. Y mae y dynion nad ydynt wedi teimlo gwreichion cerddoriaeth yn dylanwadu ar eu calonau, yn dweyd nad oes na phryd na thegwch ynddi; diystyrant hi, a tha&Nt y sarhad mwyaf arni. Womo.

ABERDAR. Mae arnaf i ddiolch i chwi, Mr. Golygydd, arr fy nerbyn i'ch gwasanasth. Gobeithio y caf fod yn fFyddlawn a gnnest. Marwolaeth y Parch. Thomas Nicholas, gwein- idog y Bedyddwyr yn Gwawr, Aberaman.—(iofid yw geaym gofnodi marwolaeth y gwron uchod—y dyr. da, y cristion dedwydrl, a'r gweinidog Ifyddl m'n. Gellir dsveyd am dano heddyw fol y dywedwyd am Lazarus, "Mae efe yn huno," ond mae yr Iesu anwyl yn dod i'w ddihuno ef. Dyoddefodd Mr. Nicholas gvstudd trwm iawn am tua blwyddyn a hanner yn dawel a boddlon i drefn ei Dad nefol. Ni chlywwyd ef yn grwgnach yn ei holl gystudd, ac er gwybod fod ei afiechyd yn anfeddyginiaethol, ?ytnfoddlonai i drefn Duw, a'i enaid yn ngofal ei Geidwad. Cafodd dynerwch a chydynadeituiad mawr yn ei gystudd gan ei briod anwyl, ei eglwys ho OF, a'r gweinidogion yn y Dyffryo. Mae eglwys Gwawr, yn nghyd a gweini- dogian y cyleh, wedi ennill iddyut eu hunain radd dda yn hyn. Nid wyf yn cofio i mi glywed am gymmaint o garedigrwydd oddiwrth eglwys a gweinidogion yn cael ei ddangos tuag at unrhyw weinidog o'r bLen priodolwyf hyn i raddau pell i'r Parch. DrJr. Price, yr hwn sydd a'i galon mor llawn o gyd-dynerwch a chydymdeimlad. Mae efe yn blaenori ei frodyr yn mhob gweithred dda. cyfaddef mai Aberdar yw metropolis y byd crefyddol. Boreu dydd lau, Tach. 9fed, hunodd Mr. Nicholas yn yr Iesu. Dydd Mawrth canlynol, casglodd tyrfa o fobl i hebrwng yr hyn oedd farwol o hono i'r cemetery. Gweinyddwyd ar yr achlysur gan Jones, Caerdydd Evans, Ahercanaid Jones, Caersalem Newydd; Evans, Dowlais; a Roberts, Pontypddd. Yr oedd tua deg ar hugain o weini- dogion yn yr angladd, yr hyn oedd yn llefaru yn uchel iawn am safle Mr, N. yn mhlith gweinidogion y sir. Mae yn galaru ar ei ol weddw athri o blant bach. "Tad yr aaiddifaid a Barnwr y gvveddwon" a ofalo am danynt. Abercwmboye.- Yn nghanol tristwch, mae genyf destunau i lawenhau, Mae newyddion hyfrtd yn dod i'a clnstau o'r lIe uchod, sef fod yno ddau ar bumtheg yn y uyfeillach. Gobeithio fod Duw yr achuh yn penderfynu dod i'r Ian trwy y Dvffryn i achub ein gwrandawwyr anwyl. Owmbach,—Mae y Bedydclwyr yn dechrell dihuno beliach yn y He hwn. Maent yn bresenol yn ddiwyd iawn gydag ail wneyd gallery eu capel, darostwng y front, a chodi y back. Wedi y gor- phenant bydd yn gapel hardd a thlws, a dywedir wrthyf ei fod yn cael ei lanw o wrandawwyr bob Sill, trwy ymdrech weinidogaethol Mr. Samuel. Mae yn ymddangos yn bresenol y byarl i lVlr, Samuel godi eglwyg Cwmbach i saHe uchel yn y Dyffryn. Llwydrl iddo. Peth newydd o dan haul.-Mae yn anhawdd braidd i gael llawer o bethau newyddion y dyddiau hyn, a chredwyf fid rhyw ddoethwr vn dywedyd nad oes dim newydd dan haul ond os bydd, mae mor debyg o fod yn Aberdar *g un He. Mae a ganlyn yn beth newydd Un o weinidogion parchus y Bedyddwyr yn cad gwahoddiadau taerion i ddvfod i'r m'es fel ymgeisydd dros un o siroedd Cymru, er ei chynnrychioli yn y Parliament." Dyma beth nswydd bid sicr; anrhydedd newydd na chynnygiwyd i un gweinidog armghvdffurfiol o'r blaen, Dylai y Bedyddwyr yn Nsfhymru deitnlo yn ll*wen fod ganddynt weinidog digon galluog i droi yn nghanol athryiith y Senedd-lys. Y gwron ag wyf yn cyfeirio ato yw y Parch. Dr. Price o'r lie hwn. Mae Brycheiniog, hen sir ei enedigaeth --y sir a'i tnagodd, yn awyddus iawn am gael yr anrhydedd o'i osod yn nghwmpeini Gladstone. Dvwedir wrthyf, pe bai y Dr. anwyl ddim ond dyfod allan, y byddai yn sicr o fod yn vmsreisydd llwyddiannus. Carwn yn fawr gyda phobl Brych- einiog ei weled yn aelod Seneddol etto evn ei farw. Mae wedi ymgodi yn nchel yn harod, ond credwyf nad yw yn ei zenith etto. Y diwrnod o'r blaen yr oedd yn cael ei roesawi gyda banqiiet yn Wrexham, Coik yn yr Iwerddon, a man it] ereill yn Lbrgr. Pa fwyaf v sÜhrir hwy gan ei elvnion, mwvaf o iiyd yr vmgoda i fyny. Bu Mr. Ha Ha yn yoidrechu gosod 0 droed ar ei ben, ond wrth hyny coUoddei equilibrium, a syrthiodd yn tjarnedd nes colli ei ring. Mae y Dr. fel y balmwydden, yn dyfnrl yn fwy ffrwythlon o byd, a theimla Aberdar yn falch o'r lath ddyn. Negro rhydd America. — Cynnaliwyd cyfarfod nos Fereher, Tach. 15ed, yn y Netiadd DJirwestol, mewn perthynas i fobl duon America, v rhai a ryddhawyd ar ddiwedd y riiyfd eartrefol. Yr amcan oedd c.el ychydig o gymhorth arianol er eu cvn- nortliwvo yn eu sefy,ifa bresenol. Yr oed-l Dr. Holbrook. n New York, a Mr. Phillips, Kensington, yno a yn dadleu ar ran y dvn d'j, yn cael eu cvn- riorthwyo gan rai o weinidogion y lie. Yi- oeild v cynnulllad vn fach, ac ofnir fod y casgliad vn llai. Dichon i" yeh\dig 0 ra,!fclrn yn bresenol yn erbyn y free negroes, o henvydd eu hyrnddygind presenol yn Jamaica. Gobeithio y cyrlnedcl t eu safle cyn hir. GOHEBYLD.

TONGWYNLAS. Darlithoedd.—Tach. 6fed a'r hu y Parch. J. R. Morgan (Lleunvg), Llanelli, yn traddodi darlithoedd yn Ainon, capel j Bed. yddwyr yn y lie uchod. Y gvntaf vn Saes onaeg, ar "The work of God itsotvn witness a'r olaf yn Gymra:g, ar "Nid aur yw pub peth sy'n d sgleirio." Cafodd pawb eu bodd- loni yn fawr. Dirwest.—Mae yr achos ddirvrestol wedi cael cryn sylw yma yn y misoedd diweddaf. Cynnelir cyf rfodydd yn y gwahanol gapeli bob nos Sabboth i areithio ar y pwnc. Nid yw pawb yn cydweled gvda golwg ar hyn. Dadleuir gan rai fod tipyn o anti-climax yn ngwaith y dydd. Wrth wneuthur daioni, fel pob peth arpil, mae gan bob un ei ffordd. Eisteddfod. — Bvvriedir cynnal Eisteildfod dydd Nadolig yn Ainon, capel y Bedyddwyr yma. Mae yprogramme allan, ac mae tipyn o swn parotoi yny Cvm yn mhlith ca torion, llenorion, a beirdd. Bernir y ceir cyfarfodydrl lluosog, difyrus, ac adeiladol. Gohjbbydd.

LLITH 0 RUMNI. Cwrdd Chwarter casglu.—Cynnaliodd eglwys Soar ei chvfarfod chwarterol casglu Sul, Tachwedd l2fed. Pregethwyd yn ardderchog dair ^waith gan y Parch. J. Evans, Abercanaid. Teimlad yr hen frodvr call yma oedd, na chlywsant ef yn pregethu yn well na'r tro hwn. Yr oedd ei breg-ethall vn orlawn o synwyr, ac yn cael eu traddodi gyda llawer o ddylanwad. Dvmunwn i'n hanwy] frawd hir oes i wnevd daioni. Cwrdd Misol.—Cynnaliwyd y cwrdd uchod yn Jerusalem, Tach. l3e'g. Pregethwyd gan y brodyr Thomas, Gelligaer; Williams, Bedwas Rowlands, Caprffili; Jones, Bar- goed Jones, Ty'rphil Roderick, HwlfFordd a Davies, Argoed. Cafwyd cyfarfod rhagorol, pregethau dau, a derbyniad gwresog gan ein hanwy] frodyr a chwiorvdd yn Jerusalem. t Oblegid fod amgylchiadau mewn cyssylltiad ag adeilfdu capel newydd yn rhwystr ar ffordd eglwys barchus Caerffili, i dderbyn cwrdd y tro nesaf, penderfynwyd iddo fod yn Nhre'rphil, am mai et thro hi oedd nesaf ar y gyfres. Yr amser arferol o'i gynnal yw yr ail wythnos o hob mis felly, hydd y nesaf ar yr lleg a'r 12fed o Ragfyr. Y Ddarllenfa Griniog.—Y mae tymhor dechreu v cyfarfodydd uchod wedi dyfod. Y mae dau gyfarfod wedi eu cynnal yn y Lower British School. Cymmerwyd rhnnau yn y cyfryw gyfarfodydd gan Mrd. O. Rogers, W. L. Williams, B. Ellis, ac ereill. Os dygir hwynt yn mlaen yn weddus, gallant fod o les. Dylid bod yn ofalus na chaniateir neb i ddarllen na chanu dim a fyddo o duedd i lygru chwaetb ein ieuenctyd. Da oedd genym gael ar ddeall fod penderfyniad wedi ei wneyd na chaniateir dim ond darnau moesol i'w darllen 0 hyn allan. Yr ydyrn o'n calon o hlaid rob sefydliad ag sydd â'u hamcan i ddyrchafu y dosbarth gweithgar. CYNOGFAB.

GLANDWR. Dinas Noddfa.—Dydd Sul, Tach. 5ed, ar 01 pregot'i ragorol ar fcdyddgan Mr. Davies, gweinidog y lie, cawsom y fraint o weled dau yn cael eu bedyddio ar brofFes o'u ffydd yn Mab Duw. Mae rhagor etto yn dysgwyl am yr un fraint. Llwydulaut îr efengyl fvned rhag ei blaen, nes awyn llawer o gyfed- iorni eu ffvrdd at y gwir a'r bywiol Dduw. Darlith. —Traddodwyd darlith yn Silo, capel yr Annibynwyr, yn y He hwn, nos Fereher, Tach. 8fed, gany Parch. J. Thomas, Liverpool, ar ei ymweliad ag America. Llyw- vddwyd y cyfarfod gan y Parch. D. Davies (B,), Dinas. Nid yw ond ffolineb i ni geisio canmol y darlithydd, oblegid y mae yn ad- nabyddus bellach trwy Gymru fel darlithiwr a phregethwr. Yr oedd cynnyrch J ddarlith at Ysgol Frytanaidd Brynhyfryd. Mae golwg lewyrchus ac addawol iawn ar yr ysgol uchod ac er nad yw hi ond ieuane, etto v mae genym sail i obeithio y gwelir hi yn addurn y gym- mydogaeth. Y mae yma lawer o siarad am helaethu yr ysgoldy ond gobeithio mai nid siarad yn unig a fydd, ond y bydd yma wneyd hefyd. Y mae yr ysgol nos wedi dechreu, ac yn cael ei chynnal dair gwaith yr wythnos ac y mae Mr. Paul yn llafurus iawn da'r vsgol y dydd a'r nos. Hir oes iddo i wasan- aethu ei genedl, ac i fod o les mawr yn y gymmydogaeth, yw dymuniad, ABIA BACH.

HAIARNFA BSDLINGTON, NORTfJUM- BERLVND. Mae vr haiarnfa uchod tua deng milltir o Gastell- newvdd-ar deine; dwy filitir o lan y mor gogled lol. Mae vn un o'r yweithiau haiarn hynaf yn Ng^uledd Lloogr ond nid yw hyd YflJa wedi bod mor llwydd- iannus as ereill o amtcylcb iddo. Yn ddiw- e(id,,r. vi-ic-,Yrn,tiet,o(ld ewivipeini newydd a phercheti- osaetb vr haiarnfa a Cliyinry o Ferthyr, Aberdar, Cwra ifon, manau ereill o'r Deheubarth, ydvw v nifer amlaf o'r gweithwyr sydd yno yn bieseool. Arlvwvddwr y gwaith vdvw Mr. Toliesin Tiiom s, brawl Mr J. J. Thomas, arlywydd gwaith Walker, a mab Mr. J. Thomas (leuan Morganwij); Ile, mae Mr. E. Evans. Gadiys, Aherdar, yn arolygydd dano of. Da tenym ddeall fod arwyddion ffairiol iawn ar agwedd pethau yn y lie yn bresenol..Viae yr haiarnfa yn myned yn mlaen yn hwylus, v '.{we'thwvr vn ennill cyflojrau ardderchog (10s. 6rh. V <!(innell am buddlo), a gweithwyr adnnau ereill yn derhvn yn gvfitebol am eu llnfiir, Da genvm ;¡t!1t hefvd fod Ysgo] Sabboth >1 ar droed, ac achos Cvmreigf wedi, neu ar gael. i sefydln g-nn gs%rydd- wvr y lie; a chan mai T. Bell, Ystv., ydyw cadeir- ydd hwrdd y- cwmneini, dios genym y gwna ef b-th peth a all,, er llesoli cyflwr moesol a chrefyddol triiolion y failure. Gobeithiwn y gwna y Cvrnry ofalu am ell cymmeriarlall fel dynion diwyd, goriest, ■-i chre'ydd!') canys ar hvnv, i raddau peil, yr y'n- drtibvna liwvd liarit y gwaith, yn nghvd a'u cysnr hwv a u t'Uhineiid. Gwyddom fod llawer iawn o haiarn-weithwyr Mertiisr ,r evlchoedd wedi mudo i Ogledd Lloegr y blvnyddau a aethant heibi J, <r»da'r b vriad i wellhau eu hamgylchiadau ond wedi iddyut ddeclneu ennill cyfl'ifan dd, ih'tniwyd hwv glln gwmpeini ofer i gyfeddach ddinvstriol v tafarndai, a'r canlyniad fu gwnevd eu hunain vn llawer mwy truenus ac annedwydd nas ueddvnt cyn vmadael srwlad gynhenid. O,d trwy dtttgaiedd, y mac eith^iadaii lawer i'r gwiredd uchod, canys adnabvdd'vn anil i Gymro ag sydd wedi ymd vvvn yn deilwns? o'r enw, wedi bod yn lies mawr i'w deulu, ac n fudd neillduol i'w gvm- mydogion anystyriol. Clywsom fod arlywydd Bed- linutnn yn beriderfynol i wneyd ei oreu er cael Cvniry moesol a chrefyddol dan ei arolygiaeth, am mai hwy yw y dynion y gellir ymddiried i'w gwas- anaeth. 5, High Street. CYMRO.

PLWYF LLANVCRWYS A'I AMGYLCHOEDD. Saif y pWyf byenan hwn ryw bedair milldir i'r dwyrain o Lambedr Pont Step-ban. Dywed hen draddodiadau rnai rhandir ydyw o blwyf Conwy. Gaia. Y plwyfydd iiuicylchynol ydynt :—Pencar- reg, Cerian, Llanfair Ciydognu, a Chonwyl Gaio. Gvvne.'yy bohls^acth i fvtty gan rnwyaf o farsiand- wyr da a chyffylau, neu borthmen, fel eu gelwir yn fwyaf cyffredin, a meddyliwyf n a ehyfeiliornwn pc y dywedwn fod mwy o'r marsiandwyr hyn yn y plwyf hwn a'i amgylchoedd nag sydd mewn un rhandir arall trwy Cymru. Y rhai yma a dreuliant gan mwyaf o'u hamser yn Lloegr, a chymmaiut sydd o wvl Nadolig i wyl Dewi yw yr ychydig amser y maent yn sefydlog yn eu carirrefleoedd. Cynnwysa y plwyf ddau gspel, ac un Eg!ys Sefydfedig-, un o ba rai, yr hwn aelwir Ffaldybrotain, a berth rn i'r Annibynwyr, a'r Hall o'r enw Salem, i'r Bedyddwyr. Ceir hefyd yn y gymmydogaeth ddatx gapel ereill, o'r enwau Bethel a Saron y cyntaf etto a berthyn i'r Bedyddwyr, a'r diweddaf i'r Methodistiaid. Rhyw flwyddyn vn 01 hu cryl1> dwrw yma yn nghylch codi Penny Readings yn yr ardal, ond ryw fodd neu gilydd, yn anffodus, diflan- odd yr oil mewn si arad" ac aeth y gauaf heibio heo. un Penny Readings, nac un cwrdd arail o'r )),.tur. Erbyn hyn dyma auaf arail wrth ein sodhu. Oes dim yn bosibl cael rhyw flith o ddarlleni.idau eleni, gyda si¡,¡rad-cyfa' fod adroddiadol. Eisteddfod, nea rywbeth? Credwyf nil throdd yr ychydig gyfarfodydd ■ adroddi-idol a gynaliwyd lfyriyddau yn ol allan yn ddifudd ond yn hollol i'r gwrthwyneb, yn ddaioni mawr. A phahain na wn«nt ddaioni etto ? Pa le mae y Parchn. Morris a Jones; Mr Price, Wern- fe:,digaid, &c.? Gwn pe bjddai iddynt hwy ym- gvmraaryd a'r peth, y deuai i ben gyda'r hwylusdoi mwyaf. Gan hyny, frodyr, os da genych, dswch allan fel un gwr i gael rhywbeth erbyn Nadolig, i reesawi y porthmyn cartref, pa rai sydd o gym.^aint lies idd eu gwkd. V ASTRONOEOS. iØ

PWY OEDO Y FENIAID GWREIDDIOL ? Dywed traddodiad Gwyddelig, mai hen gartreflu neu fyddin sefydlog a ddefnyddid i amddiffyn y glenydd rhag ymosodiad oedd y Feniaid. Yr oedd gan bob un o'r pedair talaeth, medd y traddodiad, ei myntai. Gelwid talaeth Leinster, i'r hon y per- thynai Floun a'i deulu, Ciauna Baosigne. Dywedir fod y cartreflu hyn yn cael eu talu gan y brenin, a bod y bubl yn gorfod (U oadw yn y gauaf; ond eu bodyn byw yr haf ar helwrbeth. A'r rh"i hyn, iii-ju-.r, uwd«iy,it gymnwysderau Feniad Uotynid í hub milwyr dyngu y byddai iddo ddewis gwraig am ei rhmwedd, ei boneddigeiddrwydd, a'i moesau da ae nid 9 herwydd ei chyfoeth. Na byddai iddo gynag gwneyd un cam a merch. Y byddai iddo cyn belled ag y gallai, arynnorthwyo y tlmlion. Na wrthodai ymladd a naw o ddynion o unrliyw genedl arall. Nis gellid (ierbyn un dyn i'r gwasanaetb, oddeithr i'w dad a'i fUIII, a'i holl berthynasau, roddi sicrwydd na byddai i'r un o honynt ddial ei farwol- aeth ar y person a'i lladdai ef; ond y gadnwent y mater i'w gyd-filwvr. Rhaid i'r dyn ieuanc ei butt fod yn hollol gydnabyddus a'r deuddeg llyfr bardd- oniaeth, a bod yn alluog i gyfansodui penillion* Rhaid iddo fod yn feistr hollol bertfaith ar atnd iiff- yniad: i brofi hyn, gosodid ef mewn cae hesg, yll cyrh edd i fyny at ei gliniau, a chanddo yn ei lavf darian a ffon collen mor hir a hyd braich dyn yr oedd naw milwr profedig, o'r peilder o n:tw grwll o dir, i daflu eu gwaywtf/n ato ef ar unwaith—oB byddai heb dderbyn un niwed, derby ni1 ef, ond oS clwyfid ef, anfouid ef ymaith gyda dirm y g. Yt oedd yn rhaid iddo hefyd allu rhedeg yn dda, ac amddi- j lfyn ei hun mewn brwydr; i brofi ei fwyju.rr%vydd» gwnelid idd) redeg drwy go;dwig," yn cael ei ymlid g„n yr holl FenLid-os goddiweddid net y clwyfid ef jn y goedwig, gwrthJdid ef fel un rbf ddifywyd ac anfedrus i ymladd yn anrhvdeddus yC1 m/il til y cyfr < vv filwyr dewrion. Hefyd, yr oedd yC1 rhaid iddo feddu braich gref, a bod ya ..liuog i ddal ei traitdi yn ad, dlog. Hefyd, pan redai t wy gJed.. wig, ptti ymiidid et, ni ddylai ei wallt juiddattod- os dattodai, gwrthodiu ef. Yr oedd yn ;d;aid i'^0 fod mor gyflyuo ac ysgufn droed fel ag i uaidio toM tfon bwdr trwy saniju tirni a bod yn aiiuoT i Beidi" dr s 20 'dv'n mor uchel a'i ben, ac i ytagrvieu da° goeden U na'i gliniau. Yr oedd yr. ha J iddo f°^ yn alb; )g i dyt.u pigyn draenen o'r droed heb gryinu na lleihau ei gyflymdra. Yn 01 if, yr oed^ yn rhaid iddo gym-neryd llw o ffyddlondeb." Y mae rhaff helie'orol yn cael ei srosod i iawr awr rbwng Norway ac America a dyiv-dir v wedi ei hestyn i L >egr cyn pen blwyd ivn. Dyweclir fod edmygwyr Tom layers yn bwl" iadu codi cofadail ar ei fedd yn nghladdle Hig\1' gate. Dygwydd odd cyfFyrddi-id ar reilffordd SiryH' Lancaster -a York yr wythnos ddiweddaf. Ca fod, nmrvw bersonau eu niweidio yn ddrwg, and)11 ch oil odd neb eu bywydau. Dywedir fod y Cyfreithiwr Cy edtnol 1? parotoi ysgrif i ddiwygio Llysoedd iad, wedi ei sylfaenn ar aunogaeth p,Tyll^°f detholedig o Dy y Cyffredin. Dygodd vr agerlcmg New YorTc, yr lio& gyrhaeddodd i New York o Panama, eogji reifFtiau o fwn aur o'r cloddfeydd our newydd eu darganfodger lb'nell ii'ordd hai^ Panama. !1 Y mac haint y gwartheg yn diflanU$! raddol o Edinburgh, ond y mae yn ymle mewn rbanau ereill o'r Ysgotland. 8U' Y mae y gwyddonau a'r celfyddvdau vn yehj egu yn '«.wr at ein ded'vyd.hvcli • ond nid 5 ychwanv ,tadau bob amser yn wediannao, yn eJ\i ed: pan yn rhoddi rhagor elw i'r J Yr> mbrtll wedi dwvn y "ddeiien" a rvdd y dymunol a elwir TE, darfu i'r Cbiniaid d<1yfeis'° J ffordd o'i liwio, drwv yr hyn y gallent wsrthu !!wael fel vr un a;oreu. V ma1 Te Gyf. yn li,,)Iol rydd oddiwith bob gorchud'l mW9lU>Ji ac yn deilwng o gymmeradwyaetli, o hevwyd^ f"d yn gynnwysedig o dtiail y gwanwyn yn Ar werth gan Fferyllwyr yn mhob tref, *°e sypynau. j