Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
9 articles on this Page
GWLEDD ARDDERCHOG I DR. PRICE,…
GWLEDD ARDDERCHOG I DR. PRICE, G.M. YR ODYDDION, YN WRECSAM. MR. GOL.,—Pwnc anhawdd ei benderfynu gyda fi bob amser yw, pa le i ddechreu fy llythyrau; oud dyna y tro hwn, dylwn ddechreu gyda'r wledd; ond goddefweh i mi ddweyd hyn, fod y Dr. yn pregethu gyda ni yn Brvmbo y noswaith cyn hyny, a chafodd gapela'id orlawn o wrandawwyr. Dranoeth, set' dydd Gwener, Tach. lOfed, dyna gerbyd T. E. Jones, Ysw., yn dyfod i'w hol, tua 2 o'r gloch, a ffwrdd ag ef, minnau, a'r Provost G.M., T. Charles, tua thref henafol Wrecsam. Yehvdig cyn pedwar, ffurfLvyd goryradaith o holl aelodau y Pwyllgor, a'r Lodges cylch- ynol, ac awd i h01 y Dr. o dy T. E. Jones, Ysw., i'w harwain drwv un o brif heolydd y dref i'r Music Hall, lie yr oedd y giriiaw i fod. Am bed war, cawsom ein hunain (y fi, a Roberts, Rhos, wrth gwrs), tu fewn i'r Hall, yr hon oedd wedi ei gwisgo yn ardderchog a banerau, arwyddion, a'r dail bythol-wyrdd. Ar hyd yr ystafell oedd tair rhes o fyrddau, ac un yn groes wrth eu penau i'r cadeirydd, y Dr., &c. ac yr oeddynt yn orlawn o ddan- teithion. Oferedd fyddai i mi geisio rhoddi y bill of fare; digon yw dweyd ei fod yn mhob vstyr yn deilwng o'r darparwr, Mr. Whittaker, y Lion, ac o'r gwahoddedigion. Deallais mai Syr W. W, Wynne, Bart., A.S., o'r Wynstay, a anrhegodd y game at y gin- iaw, o barch i'r Dr. Price, i'r hwn y bu yn gadeirydd flynyddau yn uJ, yn y Cefnmawr. Y tro ryntaf y bu erioed mewn capel ym- neillduol oedd y tro hwnw. Yn absenoldeb anorfod T. Edgeworth, Ysw., cymmerwyd y llvwyddiaeth gan T. E. Jones, Ysw. Ar ei ddelieulaw yr eisteddai Dr. Price ac ar ei aswv, Maer y dref. Yn nesaf atynt, Mr. Curtis, D.G.M., o Brighton yr Ustusillicl- C. Hughes, Ysw., A. Dillon, Ysw., a T. C. Jones, Ysw.—yn nglivd a lluaws o foneddig- ion ereill o'r dref a'r gym nH dogaeth. Galw- odd y cadeirvdd ar ysgrifenydd y llinellau hyn i ofyn bendith; ac wedi i bawb gael eu gwala, gan adael gweddill, galwodd ar y Parch. W. Roberts, Rhos, i ddychwelyd diolchgarwch, yr hyn a wnaeth, fel finnau, yn y Saesneg fain. Ar ol symud y liieiniau, dechreuwyd 11 ar bwne y llwnc-destunau; y cyntaf, o gwrs, oedd ein grasusaf Frenines, yr ail, Tywysog Cymru, a'r trydydd oedd yr esgob, yr offeiriaid, a gweinidogion ymneill- duol yr ardal, gan gyssylltu enw y Parch. J. Jones, Brymbo. Atebwyd ganddo mewn araeth fer a phwrpasol. Y nesaf oedd aelodau y dref a'r sir, ac yna prif lwnc- destun y wledd. Cyfododd y cadeirydd, a dywedodd ei fod yn anrhydedd ganddo gael codi i gynnyg y llwnc-destun nesaf, er y gofidiai nad oedd yno neh mwy cymhwys Rag ef i'w gvnnyg. Y llwne-destun oedd lechyd eu gwestwr, G.M. yr Odyddion, y Parch. Ddr. Price, Aberdar, a dyma hi yn hwre, digon i syfrdanu pen dyn .1 cynredin. Rhag fod yno rywun yn -annghyfarwydd a'r Dr., efe a roddai grynodeb o hanes ei fvwyd, gal) ddechreu yn y dechreu. Ehoddodd i ni ail-linell o'i fywyd hyd yn awr, gan aros yn W ar y cylchoedd pwvsig oedd wedi eullanw fel aweinidog, trefwr, golygwr, ac yn ddiw- I I eddaf, fel G.M. yr Odyddion a therfynodd trwy ddarllen iddo anerchiad wedi ei ysgrif- e«u yn gywrain, a'i arwvddo gan saith-ar hu gain P.G.M. o gylchoedd Wrecsam a Eua- bon. Wedi i'r cadeirvdd eistedd, daeth y Dr. yn mlaen, yn nghanol banllefau taranol v dorf, i ddiolch iddynt am eu caredigrwvdd, ac am yr address. Dywedai nas gallai gael Seiriau priodol i gydnabod y cyfeillion. ar yr anerchiad fel campwaith cel- fvddyd ond pan y cofiai am y teimladau a ddaclblygai, nis gallasai feddwl yn rhy ucbel arti dano. Cawsai y He goreu yn ei Rose Cottage a throsglwyddai ef i'w berthynasau e* ol, fel un o'r trysorau goreu a feddai. ieimlai ei rwymau i'r eadeirydd am ei gyf- wyno i'r gwyddfodolion rnor garedig ag y Swnaeth ac yr oedd yn hollol yn ei le pan dweyd mai mab i ddyn tlawd yn sir dlawd *rycheiniog ydoedd, ac yn wrthddrych eu 'osturi. (Chwerthin mawr). Ei reol bob hl11ser oedd gweithio yn galed, gwneyd yr -jJn oedd iawn, a gadael y canlyniadau i ■uduw. (Clywch). Yn awr, yr oedd yn y Sef'yllfa uvddasol o Lywvddpedwar can mil 0 9(^yddiou, a hvny trwy garedigrwydd ei ^feiliion, yn Gymry a Saeson. Aeth yn j 'aen i ddangos safle a dylanwad Odydd- trwy gyfres o ffigyrau meithion, nes bron a meddwl mai yn Nhy y CytF- ediu yr oeddem, yn gwrando ar Gladstone Tq egluro y goden. Terfynodd trwy gym- safle yr "Undeb mewn gwahanol wied- h }'■ y aeillduol Cymru, yn nghanol ban- a6ti u 0 gyinmeradwyaeth a roddwyd drosodd 1 '-Hroso-ld. Yna can gan Owain Alaw, yr a ddaethai yno yn un swydd i ddangos barch i'r Dr. Y nesaf oedd maer a bwr- ^-84ref Wrecsam. Yna Ustusiaid y fwr- ji lsdr«f. A.r ol hvn, cawsom gaa gan S. brymbo. Wedi hvny, Bwrdd Cyfar- jjj-" dwyr yr Undeb Odyddol, y eadeirydd, ^asnaeh y dref a'r gymmydogaeth; y cym- veg^^°Saethau gweithio!, y vvasg, y boneddig- ok?' 5 r cy far fod difyr. Yn nesaf, ac yn lut Cau ^an o Wyddel. Dyma fras- wil ,^ncnlje'"ffaith o'r modd y treuliwyd y J°didoS 'LOn' traul yr hon a ddygwyd f0i Syfeillion y Dr. yma. Digon yw dsveyd. p.,7 cyfan yn lwyddiant tu draw i ddys- y iad y cyfeillion mwyaf selog a feddai y Dr. Price yma. Yr oedd yn anrhydedd i'r Pwyllgor a'i trefnodd, yn anrhydedd i'r Dr. ei hun, er mor deilwng ac uchel yw, ac i'w gyfeillion lluosog yn yr ardaloedd byn. Cariodd y wledd ddylanwad ffafriol ar y dref yn gyffredinol, ac yn neillduol ar y cyfeillion hyny nad oeddynt yn Odyddion. Clywsom arnryw o foneddwyr cyfrifol yn awgrymu yn ystod araeth y Dr. eu bod yn penderfynu dyfod yn Odyddion, ac yn eu plith Faer y dref. Clywais fod ereill yn debyg o ymuno a hwy trwy ardal Brymbo. Gadawodd y Dr. dydd Sadwrn am Fancein- ion, lie y pregethodd y Sul, i gynnulleidfa y Parch. W. Stokes; ond dywedodd yr ym- welai a ni drachefn cyn bir. Cofied et addewid, meddaf fi, yn nherfyn y llith fer hon. Ar frys, Bryn Rhug, Brymbo. J. JONES.
Family Notices
PE.IODWTD,— Taohwedd 14, dt'wy dr^vydded, yn Etjlwys St. Pedr, Caerfyddin, gan y Parch. Latimer Jones, B.D,, Mr. William Thomas, mab henaf Mr. John Thomas, argraffydd, Heolyprior, ag Anne, merch ieuengaf Mr. W. Rees, Llangendeyrn. Tachwedd 7, yn nghapel y Bedyrldwyr Mole- ston, gan y Parch. Ddr. Davies, H wlffordd, y Parch. J. Williams, B.A., Narberth, a Miss M. Jones, Vaynor Cottage, ger y dref hono. Tachwedd 16, yn Bethel, Bassaleg, gan y Parch. E. P. Williams, gweinidog y lie, a cher- bron y cofrestrydd, Mr. W. D. Evans, Mr. John Davies, a Miss Ann Morgans, y ddau yn aelodau o'r radd flaenaf yn y capel uchod. Tachwedd 14, yn nghapel y Bedyddwyr yn Llanfrynach, gan y Parch. J. Jarman, yn ngwydd y cofrestrydd, Mr. Samuel Williams a Miss Jane Davies, eill dau o'r lie hwn. BU FARW,— Hydref 28, yn 68 mlwyid oed, Jane, priod Mr. Hugh Jones, Penybryn, Ceirchiog, Mon. Buasai yn aelod cysson a pharchus gyda'r Annibynwyr am 50 o flynyddau. Gadawodd ar ei hoi briod hoff ac anwyl, a phedwar o blant galarus, un o ba rai ydyw y Parch. H. Jones, Athraw yn Athrofa y Bedyddwyr yn Llangollen. Hydref 30. ar ol byr gystudd, yn 19 mlwydd oed, Ann, ail ferch y diwe'idar Thomas Lewis, Brynposfcia;, gerllaw Llanidloes. Yr oedd yr ym- adawedig yn aelod dichlyn gyda'r Bedyddwyr yn Nghapel Seion, Cwrabelan. Tachwedd 8. yn 76 mlwydd oed, Mrs. Margaret Jenkins, Heol Bont fach, Llanidloes. Yr oedd yn aelod ffyddlon gyda'r Campbeliaid yn y dref a enwwyd, ac yn fam i Mr. Edward Evans, eu gweinidog. Tachwedd 13, yn 62 mlwydd oed, Mr. Richard Evans, o'r Pentref, ger Llanidloes. Tachwedd 12, yn 21 mlwydd oed, yn nhy ei d,id, Mr. Thomas Morgan (Oen Morganwg), try- dydd mab Mr. John Morgan, Gellygron, Pontar- dawe. Hydref 31, yn 72 mlwydd oed, Mr. John Phil- lips, o Ystradgynlais, tad i'r Parch. D. Phillips, Groesgoch, a brawd i'r Parch. Henry Phillips, o Hermon, Nantyglo. Dilynodd lettygarwch am lawer blwyddyn, ac hir y co fir am ei sirioideb ef a'i anwyl briod i weinidogion yr etengyl. Hwyr dydd Sul, y 19eg o'r mis hwn, Mrs. Eleanor Grace, priod anwyl Mr. William Thomas, masnachydd, Llanelli, Caerfyrddin. Yr oedd y drengedig yn un o'r aelodau tfyddlonaf yr eglwys yn Greenfields. Dyoddefodd gystudd maith a thrwm g\da y tawelwch a'r ymostyngiad mwyaf. Bu ei marwoLieth yn golled i lawer, ond yn tlw mawr iddi hi. Un oedd o anian ddaionus,-yn byw Bywyd pur. cariadus; Llaw a chaloii haelionus Feddai. a rhoddai heb rus. Gwnelai les heb rodresu,—arweinid Pawb. drwy hyn, i'w charu Lla-.ver trallod diwrnod du, A luddiodd cyn ei chladdu. Un dawel iawn a duwiol oedd,—rhodiai Ar hyd ffordd y nefoedd Caru Arglwydd y lluoedd,-a'i eirchion, Wnai ei chalon, dirion, o'i dyfnderoedd. Drwy anhoen y dirwynodd—edeu'r oes, I dir Iesu nmdodd. Yn iach, a llawenychodd—uwchlaw cur Y dolur a'i daliodd. Duw fo'n dwr i'w gwr rhagorol,—a'i ras Iddo'n rym cynnaliol, Drwy'i oe% nes myned ar ol-ei wraig lan, I nwyf eirian y Wynfa anfarwoL LLETJRWG.
[No title]
TAIIYBONT.—Mae yn dda genyf aliu hysbysu fod eglwys y Bedydd-vvr yn y lie uchod wedi rhoddi gthvud iinfrvd 1 i'r brawd ieuanc, doniol, a thali'Dt.>g, Mr. John Evans, o Athrofa Pontypwl, i'w bugeilio yn yr Argiwyd I ac y mae yntau wedi ateb yn ^adarnhaol. Bydd i Mr. Evans ddechreu arei weioidogaetli yn ein plith y Sabb ^h olaf yn y flwyddyn hon a gob<rithi-.» y bydd sel a bendith yr Anfeidrol ar yr undeb hwn.—Li.ew MOCHNO. SILOH, TRBDEGAR. — Nos Fdrclier, Tach. 15ed, traiidododd Miss R. S. livuus, Mahas, ei darlitl) beriigamp ar Athrota'r Aelwyd," yn y capel uchod, mewn cvs9ylltiad ag eglwys bare': us Car me!, •Sirliowy, yr hwn oedd wedi ei gatiiatau iddynt yn garedig ar yr achlysur. Mynediad i mewn trwy d-ilu wrth y drwg; a'r elv at leihau dyled Carmel. Yr oedd vno gynnulleid'a dda ond nid cymmaint. ag a (idyrnunasA'II ei weled er mwyn rhagor o gyrahorth i Garmel yn un peth, ac-yn neillduol er mwyn y fhti eu hunain ag oedd yn absenol; canys gillivn sicrhau ei bod yn golled iddynt hwy nad oidJ.vnt yno, yn enwedig y rhyw lenywaidd, a pha rat yr oedd hi yn ymwneyd yn fwyaf neillduol. Hir oes ac iechyd i'r ddarlithyddes envvog liors i draddodi y ddarlith gampus ar Athrofa'r Aelwyd trwy Q-yimu oil; ac ymdreched pawh nad ydynt wedi ei chiywed i ymestyn at hyny. Llywydd>vyd y cyfariod gan Dr. Ernlyn Jones, Merthyr.—T. L. RHYDAKGAEAU.— Ymwehvyd a'r lie hwn nos Fercher, wythnos i'r diweddaf, gan y ehwaer, Miss Rebecca S. Evans, Mabus a thraddododd ei darlith ar Byw yti ddedwydd." Yr oedd y capel yn an- nghysurus o lawn ar yr achlysur ond yr oedd ei medrusrwydd a'i thalent hi yn ein gwneyd yn dded- wydd, er ein dirwasgu. Rhaid dweyd fod Miss Evans yn enwog fel darlithyddes. Bydd yn Ffyn- nonhenry ar y 19cg o'r mis nesaf, ac addawwn i ni ein huuain wledd feddyliol etto.-M. S. BETTWS, MORGANWG.—Tach. 13eg, cadwyd gwyl de mewn cyssyiltiad a chapel y Bedyddwyr yn y lie uchod. Y mae v capel yn cael ei adeiiadu a'i helaethu ac at y draul o dalu am dano y codwyd yr wyl hon. Daetli lluaws yn nghyd ar s zloch, yr achlysur ac yn yr hwer, ana saith o'r gloch, cawsom ddsrl th ddyddorol iawn gan y Parch. B. James, Pil, ar yr enwog John Herring ali aiiisei-ati. Llywyddwyd gan yr hybarch Thomas Hopkins, gweinidog parchus y He. Dymunaf lawer o Iwvdd i'r achos yn y Bettws, a nawdd y nsf ar ei g-.veiu- iiiog anwyl yn ei henaint. Y mae golwg lewyrchus ar yr achos. Parhaed felly.—PHILEMON. SARON, CWM RavMNr. — Nos Fawrth, y 14eg o Dachwedd, bu Miss R. S. Evans, Mabus, yn traddodteidariithdaietttogyma. Vroeddycape) yn orlawn o bobl; a phe buasai y tyvvyd;! yn ffafriol, mae yn ddiammheu na fuasai lIe i bawb, Nid ydym yn mvned i gannaol Miss Evans y mae tu hwnt i'n canmoliaeth ni. Llywydd y cyfarfod oedd Mr. John John, Agent y New Brithdir Colliery, yr hwn a lanwodd ei la yn noble. Yr oedd yma arnryw o weinidogion yn breseuol, megys Roberts, Blaenau Mathetes, Rhymni; Howells, Sirhowy Piiillips, Brynnaawr, ac ereill nad oeddwri yn eu hadnabod. Ymadawodd pawb wedi eu llvvyr foildloni, gyda dymuniad i'w chlywed etto. Yr elw at ddileu y ddyled sydd ar y capel.-HARRI An lOAN. LLANH.YFNI.—Prydnawn dydd Sadwrn, y 18fed o'r mis hwn, cyfarfu ysgol Sabbothol y lie uchod yn nghapel y Bedyddwyr, pryd yr adroddwyd gan y plant amryw o ddadleuon a phethau difyrus ereill. Ar ol i'r ysgol ddarfod ei gwaith, a chanu ton, daethant i fwynhau te a bara brith, ac arnryw bethau d?, ereill. if rhai a fuont mor garedig a rhci y wiedd hon oeddynt, Miss Jones, Ochryfoel; Mrs. Jones, Rhos y Ryman; Mrs. Jones, Caer- waen; Mrs. Jones, Brithdir; a Mrs. Roberts, Penygroes. Ar ol i'r oil gael eu digoni o'r dan- teithion, daeth beird 1 Llyfnwy yn mlaen i adrodd englynion i'r chwiorydd uchod, atn eu caredigrvvydd. Gobeitliio y bydd hyn yn gychwyn newydd yn yr ysgo! Sabbothol yn y lie. Hefyd, y mae golwg lewyrchus ar vr achos goreu yn ein plith. Cawsorn y pleser o weled ein parchus weinidog, Mr. Jones, yn befiyddio amryw yn ddiweddar ac y mae rhai etto yn ymofyn am yr un f'raint. Boed ein gweddi ar yr Arglwydd i Iwyddo ei waith yn mhob man.- AELOD O'R LLE.
LLITH 0 GWMTAWE.
LLITH 0 GWMTAWE. BAKCHUS OLYGYDD, — Gwyddoch mai oes y darlithiau yw yr oes hon y mse darlithwyr a dar- lifchiau mor ami, fel braidd y gallwn feddwl am unt'hyw bwnc nad yw wedi bod, neu nad yw yn bresenol, yn destun araeth neu ddarlith, gan rai o'n dynion cyhoeddus. Dull manteisiol. rhwydd, a dedwydd itwn o gyfranu addysg ydyw; ac y mae y ffaith o'i fod yn myned ar gynnydd parhaus yn profi fod chwaeth y rnwyafrif yn gwellhau. Penny Headings. — Nos Sadwrn, Tach. lleg, cynnaliwyd cyfarfod gwir adeiladol o'r natur uchod yn ysgoldy Brynhyfryd, ger Glandwr. Dangoswyd chwaeth neillduol dda yn newisiad y darnau a ddarllenwyd, ac a ganwyd, a thm yr oedd pawb o'r gwyddfodolion yn cael eu difyru yn ddiniwaid, yr oeddynt oil ar yr un pryd yn cael eu hadd'. sgn. Deallwn i'r elw f. ned at leih;lII y ddyled sydd ar yr ysgoldy. Goddefer i mi ddy- wedyd gair neu ddau, trwy y cyfrwng hwn wrth Bwyllgor Darllenfa Glandwr, mewn cyssyiltiad a pha un y cynnaliwyd y cyfarfod uchod. Gan eich bod wedi cael eich amddifadu o'r ddarllenfa gyfleus a feddiennid gennych rhyw dri mis yn ol, yn herwydd rhyw gyfnewidiadau angenrheidiol yn y gwaith haiarn, oni fyddai yn well i chwi drefnu rhyw fesnrau, er cael un etto, a fyddai yn orna- ment yn Nglaiidwr, ac yn glod i'w thrigolion. Bethesda, Abertawe.—Cafwyd darlith ar Ha- nes Eglwys Bethesda," yn ei chapel eang gan ei gweiivdog doniol, y Parch. R. A. Jones, nos Fawrth, Tach. 14eg. Wedi c-tnu pennill ac anerch Fawrth, Tach. 14eg. Wedi c-tnu pennill ac anerch gorsedd gras, gan y Parch. C. Williams, Ystaly- fera, cododd yr hybarch Dr. Davies, Aberavon, y cadeirvdd, ac mewn geiriau byr, galwodd y dar- lithydd at ei waith. yr hwn waith a gyflawnwyd ganddo yn deilwng o'r Parch. R. A. Jones, Aber- lithydd at ei waith. yr hwn waith a gyflawnwyd ganddo yn deilwng o'r Parch. R. A. Jones, Aber- tawe. Digon yw d^eyd. fod Mr. Jones y noson hon yn The riyht man in the right place," a dv- wedaf yn ngeiriau yr hybarch gadeirydd, ""v byddwn mor ffol a dyn yn myned i baentio'r lili, pe bawn yn myned i geisio canmol Mr. Jones." I. Cyclgrynhowyd yn y ddarlith gannoedd o ffeith- i.ai hanesydd d, pa rai a fvddent o werth mawr i bob Bedyddiwr i fod yn gyfarwydd a hwynt. Yn wir, yr oeddem yn rhyfeddu sut yr oedd Mr. Jones yn edru cofio y dates mor dda, a diane rhag penddrysu gallasem feddwl wrth ei wran- davv, nad oedd wedi bod yn gwneuthur dim o'i gryd, ond dysgu dateg, gan mor gyfarwydd yr 11 y oedd efe efo hwy. Cynnygiwyd gan y Parch. T. E. James, eiliwyd gan y Parch. R. Richards, Tre- forris, a chariwyd yn unfrydol, fed Mr. Jones i ar. gralfu ei ddarlith. Yr oedd y c-ipel eang ynllawn o wrandawwyr .,aeth yr elw deilliedig at symud y ddyled aros d sydd ar yr addoldy. Llioyddiant. — Y)A genym hysbysu fod Seijn fel pe bai am ymysgwyd o'r llwch yn y Cwm hwn etto, gobeithio nad yw hi etto ond dechreu gwawrio." Bedyddiwyd yn ystod y mis diweddaf 7 yn Bethesda gan Mr. Jones; 6 gan yr un dros v brodyr ymdrechgar yn Waterloo Hall; 3 yn Beth- lehe n 3 yn Dinas Noddfa a 15 yn Nghaersaletn Newydd. Dyna 34 o eneidiau anfarwol wedi eu hachuh, gobeithiwn, i fywyd tragywyddol. Ofnwyf Mr. Gol., fod fyysgrifyn rhy faith. Yr eiddoch hyd y tro nesaf, Graig House. GOHEBYDD GLANTAWE.
CRMDEITHAS GENADOL ARTREFOL…
CRMDEITHAS GENADOL ARTREFOL BEDYDDWYR SIR GAERFYRDDIN A CHEREDIGION. At Jlr. J. N. Roberts, y Trysorydd. ANWYL SYR,—Yr wyf wedi canfod cydnabydd- iaethau yn SEREN CYMRU 0 arian a dderbyniwvd genych at y Gyaadeitlias uchod ontlllid wyf wedi gneled un cydnabyddiaetU geaych o ddarbyniad yr arian a gasglwyd yn y Gymmanfa ddiweddaf at y gyfryw Gymdeithas. Beth all fod yr achos, frawd, nad ydyeh wedi eu cydonbod ? Y mae 11. er yn hoii. Yr eiddoch, &c., UN AM WYBOD.
AT Y PARCH, W. ROBERTS, BLAENAU.
AT Y PARCH, W. ROBERTS, BLAENAU. ANWYL SYR.—Yr ydym wedi hir ddysgwyl atn- weled eich beirniadaeth ar y traethodau cystadleuol yu Eisteddfod Abersychan, ond hyd yma y mae ein' dysgwyliad yn ofer; g.r) hyny, a gydsyniivch chwi a'n cais trwy ei chyhoeddi yn SERBN CYMRU T With wneyd hyny, boddlonwch lawer hebliw CYSTA DLKCWR.
EGLWYS SEION, ST. CLEARS,…
EGLWYS SEION, ST. CLEARS, A'R GYMDEITHAS GOFFADWIIIAETIIOL. MR. GOL,-Dymunwn hysbysu trwy gyfrwng y SEREN, i'r aelodau ydynt wedi ymadael i Eglwysi ereill, ac a addawsant roddi at y gymdeithas uchod, fod amser yr addewidion yn terfynu gyda diwedd y flwyddyn hon; a chan ein bod wedi bod yn helaethach yn y gras hwn (sef yn yr addewid) nag un Eglwys arall yn Nghymru, yn ol ein rhif, a'n ham- gylchiadau, trwy ymdrech a llafur ein parch- us weinidog ar y pryd, sef, Mr. Williams yn awr o Bernbrey, yr hwn a'n hannogodd, ac a'n rbybyddiodd pa le bynag v buasai Rhaglun- iaeth vn ein harwam, mai i'r lie yr addawsom yr oeddem i ddanfon ein haddewidion. Mae yn wir ddrwg genym fod Mr. Williams eihun wedi gwyro oddiwrth v rheol; hyderwn y bydd swm ei addewid i gael ei gyfrif tung at addewid fawr St. Clears. Gobeithio bydd i'r brodyr a'r chwiorydd sydd wedi myned i Forgaawg, ac i fanau ereill, ymestyn at wneyd hyn, er eadw anrhydedd yr Eglwys i fyny oblegid yr ydym ni, ag ydym yn aros, yn awyddu yn fawr am hyn. Mae yn hysbys i'r frawdoliaeth yn gyffredin mai magu plant ieglwysiMynwy a Morganwg y mae eglwysi y cymmydogaethau hyn; ac oddieithr i'r brodyr a nodwyd anfon eu haddewidion, nid oes gobaith i'r addewid fawr ddod i ben. Danfoner yr addewidion i'r Trysorydd, Mr. David Rogers, Hendre, near St. Clears. Yd wyf, yr eiddoch, YSGBIFENYDD YR EGLWYS.
DOWLAES.
DOWLAES. Hebron.—Yr ydym yn cael y pleser y tro hwn o gofnodi hanes ein cyfarfod blynyddol, yr hwn a. gynnaliwyd Tach, y 12fed a'r 13eg. Yr oedd cyunyrchion me Idyliol y brodyr canlynol, sef R. Williams, Hengied; D. R. Jones, Abercarn; W. Davies, Bethel, Merthyr; a Dr. Davies, Aberafon, yn argyhoeddiadol i'r byd, ac yn adfywbl i'r eglwys. Cafwyd cynnulliadau lluosog iawn, i'r rhai v pregethodd y gweisiori a enwyd o eiddo y Duw Goruchaf gyda h ylusdod. Mae yr amser presenol yn dangos pa faint o ddaioni a wnaeth y cyfarfod mewn ystyr arianol, tra yr ydym yn hyderus y bydd i amser dyfod >1 ddangos y daioni a gyrhaeddwyd mewn ystyr ysbi-vdol. Miss Evans, Mabus.—Yn o! ein dysgwyliad, nos lau, y 9fed, daeth y foneddiges hon yma i draddodi ei darlthar Athrofa'r Aelwyd." Giln y bernid y buasai Moriah yn rhy fycitar) i gynnal y gynnull- eidfa, gofynwyd am fentnyg Bethania, capel yr Annibynwyr, yr hwn a gafwyd. Am y ddarlith, fel y gwyr llawer beilach o (id rllenwyr y SEHEW, yr oedd yn ardderchog. Yr oedd yr elw oddiwrthi yn myned i ddiddyledu ysgoldy Pantywaun, yr hwn sydd yn bresenol o dan nawdd eglwys Moriah. Llywyddwyd gan Mr. D. Thomas, Agent. Yr oedd cor M 'riah, o dari lywyddiaeth Mr. James, ynojnennill ein hedmygedd. Rhoddwyd y llin- ellau canlynol yn ein llaw, a gyfansoddwyd gan yr hwn sydd u'i enw wrthynt, ar ol gwrando Miss Evans yn darlithio :— Pa hryd etto, MABWS ddoniol, Y Llywydd a ofynai'u riy', ClWI) twynhau o'r melusderau Araethiwyd he:io gyda chwi ? Dengys hvn beth yànedd teiinlad Rhai a'i clywsant wrth y gwaith, 0 rvhyddio'r fam anynad, Trwy gyfryngiad swyno! iaith. Ei dyledswydd at ei phlentyn A ddelweddai gvda bias, Petbau anwyl a ddywedai Am hyfforudiant llyfr gras mor fivynaidd y llefarai Am ddedwyddwcii aelwyd glyd, Ac iTior fedrus y dangosai t'endith or- U fedd y byd.—AB BRTJTUS. Bedydd. —Tae.a. y oed, bedjddiodd y Parch. J. Thomis, Moriah, ddeuddeg o dfiys^vblion i'r Arglwydd Iesu. Rhagor etto, O Argl vvdd. WALDO.
[No title]
LLANGATTWG, GES, CASTELLNEDD.—Da genyf hysbysu fod cymdeithas ddytigarol yr Hen Frytan- iaid yn ennill tri, ac yn ychwanegu nerth yn y dyddiau hyn, Ar y lleg o'r mis hwn, agorodd swyddogion dorparth Merthyr a Djwlais gyfrinfa newydd. yn nhy Mr. Vigors, o westdy y Green Dragon, yn y pentvef prydferth hwn. Yr oedd yn dda genyf weled y fath olwg obeithiol ar y gyfrinfa ;>etvydd dan sylw, Y mae dau neu dri o ddynion ag sydd wedi arfer a chymdeithasau dyngarol, a'r ysgrifenydd perthynol i'r gyfrinfa wedi bod am flynyddau yn ysgrifenydd gyda'r Odyddion; un arall wedi bod yn ysgrifenydd y dosparth gyda'r Grand United Oddfellows a'r Foresters yn bresenol, tely maey rhagolygon dyfodol yn ffafriol iawn o 1- y gymdeithas newydd hon,—JOHN TASKEB.