Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Advertising
AT EIN GOHEBWYR,, &c. EIN DEHBYNIADAU.—Parch. David Lewis, Witton Park-James Jones-loan o'r Cwm-Cymro-Ab Arthur-Mab yn Aman, &c.—Un a Ymwrolodd— David Davies, Talog-Didymus- John Williams, Tonyrefail-Gwron-Ymholydd. Glandwr- Gwrgant—J. E. B. J. M.—Mae yr eiddocn chwi mewn llaw, ac yn y Swyddfa. Yr unig achos o'r oediad v w, diffyg lie. Yr ydym yn crefu am amynedd amryw o gyfeillion caredig ymdrechwn eich boddio mor fuan ag y gallom. IOAN O'R CWM. -Gwelwch fod y gofyniadau wedi eu hateb gan James Jarman. UN A YMWROI.ODO.—Daeth eich llythyr at y Parch. J. Jenkins i'n lIaw o'r Swyddfa, heb enw priodol. Ond pe buasii yn cynnwys e:ch enw priodol, ni fuasem yn ei gyhoeddi, gan na chanfyddwn nnrhyw amcan mewn golwg ond ymdrechu i ddolurio, heb nn achos, awdwr y traethawd y cyfeiriwch ato. Mae cynnyg gwneyd hyn dan ffugenw yn profi diffyg gwroldeb" ynoch chwi, beth bynag. D. DAVIES. Talog.-Cawsoch chwi dan y ffugenw" Veritas," gyfle i ddangos eich annghymnceradwyaeth i ymddvgiady Parch J. Evans, Elim, Park, trwy ofyn eich gofyniadau iddo. Cafodd' yntau gyfle i ateb ac ystyrhvn fod hyny yn Hawn ddigon, heb i ni gael ein trethu genych chwi i agor dadl, pa un a oedd yr ateb yn iawn ai peidio. Cofiwch chwi, ac ereill o'r un dosparth, pan yn gofyn gofyniadau ensyniadol, y gall yr atebion fod yn gyfryw nad ydych chwi'yn eu dysgwyl na'u hofn ond nis gallwn help am hyny. Mae yn ddiuon 3 rlreth arnom ni i dalu am argraffu a lledaeriu y gofyniadau a'r atehion, heb agor y drws i ddadt, wedi ei seilio ar yr atehion. Ffordd wael ac isel i geisio lladd cym- meriadcyhoeddus YIV, gofyn rhes o ofyniadau ensyniadol ac os atebir y cyfryw ofyniadau gyda y dinnyg a haeddant, yna rhaid trin yr atebwr am ei ddull yn ateb. 0 bob peth ag sydd wedi ein blino er pan mewn cyssylltiad a'r wasg, nid oes dim yn fwy na'r gofyniadau cyfrwys ac ensyniadol a roddir i weinidogion a chymmeriadau cyhoeddns ereill. Beth a all fod y rheswm fod hyn yn cael ei wneyd gan y Cymry yn fwy na neb ereill? Onid yw yn llawn bryd i ni vmgodi uwchlaw y fath ddull gwael o ddirmygu ein gilydd ? MARY RISES,—Trwy briodi, a'ch .gwr cyntaf yn fyw, byddwch yn agored i gosp cyfraith eichgwlad. MORGAN WILLIAMS.—Deuddeng niwrnod yw hyd y rhybydd i fod. W Crefwn sylw ein Guhebwyr at hyn:-Mae pob gohebiaeth a ddaw i law y Golygwyr yn cael eu hystyried yn gymmeradwy.os na fydd rhyw reswm yn cael ei roddi i'r gwrthwyneb, naill ai yn gyfrinachol neu yn ein sylwadau at ein Gohebwyr. Maent yn mvned i'r Swyddfa yn rheolaidd, ac yn cael ymddangos yn eu tro, yn ol fel y bernir hwy yn bwysig a dyddorol. Mae rhai o'n cyfeiilion yn ymddwyn dipyn yn gyfrwys, trwy anfon eu goheb- iaethau i'r Swyddfa heb yn wybod i'r Golygwyr. Mae hyn yn achosi dau beth,-L Trafferth a thraul i'r Cyhoeddwr i anfon y gohebiaethau i'r Golygwyr. 2. Byddantyn sier o fod wythnos yn hwy cyti ymddangos. Na fydded i neb feddwl ei fod yn ennill amser trwy fyned heibio i'r Golygwyr. fW Crefwn amynedd ein Gohebwyr; mae amryw bethau ar law cant ymddangos mor fuan ag y byddo yn ddichonadwv. Gwnawn drefniadau erbyn y Rhifyn nesaf, er cael rhagor o le i'r hanesion. 4W Maddeued ein cyfeillion caredig i ni am beidio cylioeddi enw- au y lluaws ag sydd wedi ein hanerch yr wythnos hon obarthed llwyddiant y SKREN Wythnosol—mae yn galondid mawr i ni. Bydd yn dda genych gtywed iod i'r SEREN dros FIL o dderbyn- wyr newydd yn y pythefnos diweddaf, ac o hyd y maent yn dod. TALI ADA u.-Rhodd wii gofres gyflawn o honynt yn y nesar. n oi Er mwyn arbed amser a thrafferth, bydded i'n Gohebwyr anfon eu cynnyrchion. yn ol eu gwahanol dueddiadau, f-1 y canlyn :— EW Pob hanesion-crefyddol a chymdeithasol, archebion, a thaliadau, i Mr. W. M. Evans, Seren Cymru Office, Car- marthen, RW Y ÚtAETIIODAU, GOHEBIAETHAU, &c.-Rev. T. PRICE, ROSE COTTAGE, ABERDARE. IW YR YSGRIFAU EGLWYSIG, o nodwedd yr erthyglau ap- weiniol Eglwysig, &c., — Rev. B. EVANS, PENYDREF HOUSE, NEATH. ISIF Y FARDDONIAETH -Rev. J. R. MORGAN (Lleurwg), LLANELLY, CARMARTHENSHIRE.
YR WYTHNOS
YR WYTHNOS MAE ein colofnau yn barod wedi eu llenwi, ac nid oes genym ond lie i frawddeg neu ddwy. Mae y newyddion o America yn para i fod yn bwysig. Mae Tennessee yn agos a chael ei dwyn i ddwvlaw v Grog leddwyr unwaith etto, tra mae byddinoedd y Gog- ledd wedi bod yn fuddugoliaethus mewn amryw leoedd ar yrafon Mississippi. Maeymladd dychryn- 11yd wedi bod o flaen Vicksburg,a dywedir bod hanner can mil o'r Gogleddwyr wedi eu lladd neu eu clwyfo, tra mae y Deheuwyr yn para i ddaly ddinas. Dywed Jefterson Davis yn ei anerchiad na fydd i'r Dehau byth roddi fyny, ond ar y tir fod y Taleithiau Deheuol i gael eu hystyried yn annibvnol, tra mae y Gogieddwyr yn dangos yn hollol benderfynol i orch- fygu y gwrthryfelwyr. Mae Burnside wedi rhoddi fyny ei swydd fel Cadlywydd byddin y Potomac, a Hooker wedi cymmeryd ei Ie. Cynnaliwyd cyfarfod cyhoeddus pwysig iawn yn mhrif ddinasoedd y Grogledd, megys Efrog Newydd, Philadelphia, Cincirmatti, Boston, a threfydd ereill, ar y cyntaf o Ionawr, i roesawi cy- hoeddiad rhyddid y Llywydd. Nid ydy m etto wedi cael allan beth a ddichon fod effeithiau y cy- hoeddiad hwn yn y Taleithiau caethiwol. Mae y swn yn para fod Amherawdwr Ffrainc am osod ei fys i mewn, trwy fod yn fath o gyfryngwr yn materion America. Nid oes genym ddim ond Ull peth yn gahv am sylw ar gvfandir Ewrop, hyny yw, anerchiad Garibaldi at bobl Ithufain. Mae yr an- erchiad hwn etto yn debyg o greu dychryn yn y gor- 0 meswyr, o Paris i'r Vatican, tra mae yn dangos fod Garibaldi etto ei hunan. GARTREF.-Mae pethau yn dra thawel, fel y mae yn arfer bod, cyn agoriad y Senedd, yr hyn a fydd Z5 wedi cymmeryd lie cyn y bydd i ni etto gyfarch ein darllenwyr. Nid oes gan Olygwyr ein newyddiaduron ddiin i'w wneyd ond prophwydo am y dyfodol, a'r hwn o honynt a brophwyda leiaf, a ddywed leiaf o anwireddau. Agorir y ball yn fuan, a daw i'r amlwg ameanion y weinyddiaeth, a theimlad yr aelodau tuag ati. Mae amryw o gyfarfodydd yn cael eu cynnal, ny ond nid oes yn eu hanes rhyw ddyddordeb neillduol itn darllenwyr yn gyffredin. Yn Nghymru, mae" Yr eisteddfod" yn caelllawer iawn o sylw. Mae achwyniadau pwysig ar y Pwyll- gor lleol am fod mor awyddus i Seisnigeiddio y sef- ydliad, trwy roddi y prif desturiau, a'r pi if wobrwyon yn yr iaith Saesneg. Mae yr olwg ar y gofres testnnau, a'r gwobrwyon, yn lIawn gyfiawnhau yr holl e' rwgnach sydd yn y wlad. Bydd galw cyfarfod Ab- ertawe yr haf nesaf yn Eisteddfod Gymreiq yn gam- enwad o'r mwyaf. Ymddengys i ni yn awr, a chym- meryd v traethodau, y farddoniaeth, y canu, a'r ar- eithiau a fydd yno, v bydd o leiaf wyth rhan o ddeg o'r gweithrediadau yn Saesneg! Mae dywedyd fod hyn yn wrthun yn dweyd y lleiaf am dano. Nid ydym yn synu dim am v siarad sydd ar draed am gael Eisteddfod Gymreig mewn gwrthwynebiad i 5 gyfarfod Seisnig Abertawe. Peth arall sydd wedi ein synu, nad oes un hysbysiad o'r testunau mewn un- rhyw newyddiadur Cymreig o leiaf, nid ydym ni yn cofio gweled yr un. Mae hyn etto i ni yn rhyfedd. Ac etto, cawn rai yn taeru, fod yr Eisteddfod i fod yn gyfrwng i gadw y iaith Gymraeg. Wei, dichon i hyn fod, ond mae yn wybodaeth rhy uchel i ni ei deall. Na feddylied neb ein bod ni yn tuchan fel rhai siomedig—nid felly, ond fel rhai yn teimlo bod y boneddigion yn ymddwyn yn gamsyniol, ac er niwed i sefydliad a allasai fod o les i ni fel cenedl. Mae genym i gofnodi gyda llawenydd agoriad Rheilffordd Merthyr ac Aberhonddu. Hen Aber- honddu! da genym am danot, er mwyn yr amser gynt. Aeth Mr. Clark, o Ddowlais, a'i foneddiges, gyda nifer o gyfeillion, mewn dau gerbyd, yn cael eu dilyn gan ugain o wageni, wedi eu llwytho o 10 Dowlais, yr hwn a roddwyd gan y boneddwr parchus t5 i dlodion Aberhonddu. Dyma dro teilwng. Drwg genym nodi fod marweidd-dra lied gyffred- L, y inol yn cael ei deimlo trwy ardaloedd ein gweithfeydd. Hyderwn fod amser gwell etto yn ol, ac heb fod yn mhell iawn. GENEDIGAETHAU. Ion. 12fed, priod Mr. R. Owens, George street, ger Bethesda ar ferch. Ion, lleg, yn 108, Mill street, Liverpool, Mrs. David M. Davies ar fab. PRfODASAU. Ion. 24ain yn Bethel, Glyn Nedd, yn ngwydd Mr. Lewis, y Cofrestrydd, gan y Parch. T. E. James, gweinidog y lie, Mr. Howell Davies, pregeth- wr cynnorthwyol parcl-us yn Nantyffin, a Miss Jane Morgan. Ion. 9fed, yn eglwys Tal y hychau, sir Gaerfyrddin, gan y Parch. Thos. Thomas, Mr. John Griffiths, ysgrifenydd yn swyddfa D. L. Price, Ysw., cyfreithiwr, ag Elizabeth, merch hynaf Mr. William Griffiths, Blaenyg isaf-y ddau ger Tal y llychau, MARWOLAETHAU. Ion. 17, Jane Williams, Glan y Bala, Llandinorw ic, yn99 tnlwydd oed. Ion. 17, Robert Edward Thomas, Ebenezer, Llandinorwic. Prydnawn Sul yr 18eg cyfisol, ar ol tua deuddeg awr o gystndd blin, Mr. Thomas Lewis, Brynpostig, ger Llanidloes, yn 51 oed. Bydd mar- wolaeth y dyn hynaws a thirion hwn yn golled annhraethol i'w weddw a'i blant amddifaid, ac i eglwys v Bedyddwyr yn Cwmbelan; o'r hon yr oedd yn aelod dichlunaidd a diacon gwasanaethgar. Daearwyd ei weddillion yn mynwent eglwys y Nantgwyn, o'r hon yr oedd yn aelod gwreiddiol. Ion. 19eg, yn 80 mlwydd oed, Mr. William Morris, sail maker, Caer- gybi. Yr oedd yn aelod dichlynaidd gyda'r Bedyddwyr er ys dros 40 mlynedd. Dyoddefodd hir nychdod yn hynod dawel ac amyneddgar, a bu farw mewn tangnefedd.
iiancsion tfartrffot.
iiancsion tfartrffot. YSTALYFERA.—Cani.itaodd gweithwyr Ystalyfera i chwe clieiniog yn y hunt gael eu cadw yn swyddfa y gwaitli am y mis oedd yn terfynu Ionawr lOfed, er cynnorthwyo y dyoddef- wyr yn Swydd Lancaster. Bydd y swin o X225 i £ 230 Go dda, yn wir.-ADOLPHUS. SIRHOWY.—Tua dau fis yn 01, aeth ci mawr, perthynol i Siop y Cwmpeini yma, yn gynddeiriog, a thorodd y gadwyn oedd yn ei ddal yn rhwytn, ac ymaith ag ef. Ameanodd gnoi amryw a gyfarfyddai; ac wedi iddo fyned tua milldir o ffordd, aeth at dy gweitbiwr o'r enw Samuel Morgan, yn nechreu y nos, a rhyw fodd neu gilydd, aeth un o'r llettyvvyr allan o'r ty, a chyfarfu y ci ag ef wrth y drws, yr hwn a loriodcl y dyn, ac a rwygodd ei forddwyd yn ddrwg iawn. Tynodd ei lais mewn cyfyngder sylw dyn ieuanc arall o'r t$,yrhwn a redodd a chyllell yn ei law i gynnortliwyo ei gyfaill; ond yn anffod- us, gafaelodd y ci yn Haw hwnw drachefn, a rhwygodd hi yn arswydol, a methwyd cael ganddo oilwng ei afael hyd nes ei ladd gan drydydd person yn y fan. Aeth y ddau fachgen archolledig at y meddyg, Mr. Coats, a thorwyd ymaith y cnawd oedd oddiamgylch i'r cnoad, a seriwyd ef a chyff'eiriau. Yr oedd arwyddion gobeithiol am eu gwellhad, ac yroeddynt wedi dechreu gweithio ond nos Fawrth, y 19eg, dechreuodd Thomas Jones, yr hwn a gafodd archolli ei law, deimlo ei hun yn anhwylus a dychrynedig, a ehyrchwyd medd, gon ato ond ni fu hyny o un lleshad-aetll yn waeth waeth hyd nos Iau, yr 21ain, pryd y gorphenodd ei yrfa mewn dirdyniadau annarlun- iadwy, ac er dychryn mawr i'r ardal. Mae ei gyfaill yn dra isel wrth weled y fath ddihenydd truenus wedi dygwydd i'w gyfaill. Mae gorajod o gwn o lawer yn cael eu cadw yn yr ardal hon i beryglu bywydau dyniou, a bwyta bwyd plant tlodion.—JOSEPH BEVAN. CI MEWN AMRYW BROFBDIGAETHAC HYNOD.—Yn mis Medi diweddaf, aeth y ci crybwjlledig ar ol ei feistr i farchnad Caerfyrddin, pryd y cwrddodd a'r brofedigaeth anhapus 0 golli ei feistr. Wedi methu cael ei feistr yn mhlith tyrfa'r farch- nad, ymneillduodd i bont Gaer, ac a arosodd yno wythnos gyfan i Jdysgwyl ei berchenog, yr hwa a ddaeth, er mawr 1 awenydd i'r ci bach, i'r farchnad yr ail ddydd Sadwrn. Er mawr ofid i'w berchenog, clywodd fod rhai dynion wedi bod. yn ei gicio, Hawer o blant wedi bod yn taflu ceryg ato, a 11awe r o gwn wedi bod a'u dannedd yn ei groen. Ond er yr holl; farbareiddiwch a ddangoswyd tuag ato, arosodd ar y bont o hyd, nes cael y slwl ag oedd efe yn ei ddysgwyl, a daeth adref yn fyw er pob peth Etto, ar y 24ain o fis T;ichwedd, ym- aflodd rhyw bigyn drwg ynddo, a thaflodd ef i hen bwll glo, yr hwn oedd tua 45 llathen o ddyfnder, 20 llathen o ba rai oedd yn gronfa o ddwfr. Ffarwel 'nawr, Spot bach, am byth. Nage, etto, eithr clywwyd y ci bach yn cyfarth ar y 26ain o Ragfyr yn y dyfnder inawr, yr hyn fu yn achos i'w berchenog- oilwng basged i lawr wrth raff, pryd y gwnaeth bob ymdrech i'w dynu at y basged o'r twll lie y llechai. Llwyddodd i'w gael, ac aeth y ci bach iddi, ond trodd y basged dair gwaith a'i gwyneb i waered, nes yr oedd yn cwympo i'r dwfr bob tro, ond nofiai i'w dwll o hyd. Ar y pedwerydd tro, dyna fe i'r lan hyd yr hanner, ond 0 druan tlawd, dyma fe etto yn cael y codwm mawr lawr i'r dyfnder dwrllyd. Deallwyd erbyn hyn b'le yr oedd y bai, ac fod yn rhaid rhoddi pedwar cordyn i'r basged yn He dau. Gwnawd hyny, a gollyngwyd hi i lawr y pummed gwaith, a daeth y ci bach i'r lan yn ddiangol, ac wedi cadw yn well yn yr hen bwll glo am bum wythnos nag y cadw- odd ar bont Caerfyrddin am un wythnos. Da chwi, ddynion a phlant Caerfyrddin, peidiwch cicio a phelto un creadur afres- ymol tra yr erys yn ddiniwed a chwi hogiau Castellynbingyll, cofiwch fod cyfraith y wlad a'i llygaid ar iawnderau creadur direswm fel y creadur rhesymol, ac na ryfeddwch weleti un o'r heddgeidwaid yn rhoddi tro am danoch wedi gweled yr lianes hwn. Ac er mantais iddynt i chwllio, cyfeiriwyf hwy i le gar Castellynbingyll, plwyf Llanfihangel Aberbythyc;i, er cael hyd ynoch. Dichon y cewch lonydd y tro hwn ac os felly bydd, gofelwch na fyddoch yn gas at unrhyw greadur o.id hyny. CAERFYRDDIN. — Rhes 0 Ddygwyddiadau Anffodua.- Rhoddodd gwraig Mr. Henry Harries, teiliwr, Heol y Capel, yn y dref hon, enedigaeth anmhrydlon i blentyn marw dydd Gwener wythnos i'r diweddaf; ac er galar ma.rr i'w givr a'i phlant, bu farw mewn ychydig fynydau wedi hyny. Pennod- wyd ar y dydd Mercher caniynol i hebrwng ei gweddillion i'r ty rhagderfynedig ac ar y dydd Mawrth cyu bvny daeth mab yn nghyfraith a merch Mr. Harries, sef Mr. a Mrs. Davies, o Lanstephan, i'r dref, er bod yn wyddfodol yn yrangladd. Gaa fod cynnifer o'r perthynasau wedi ymgynaull ar yr achos galarus, yr oedd y ty yn rhy fach i'w cynnwys i gyd felly, cymmerodd Mr. a Mrs. Davies feddiant o ystat'ell mewn ty gwag gerllaw, yn yr hwn yr oedd gwely plyf yn barod, a than wedi ei gynneu er y boreu. Yn yr hwyr, acthaut eill dau i'r gwely, gan gau y drws, a'r tan etto yn llosgi. Boreu dranoeth, am chwech o'r gloch, danfonwyd geneth i'w galw, yr hon ni chafodd un ateb aeth etto am saith ac am wvth o'r gloch, ond n: chafodd yr un ateb. Am hanner awr wedi wyth, danfonwyd hi drachefn, gan geisio ganddi fyned i mewn i'r ystafell i'w dihuno. Daeth y ferch fach yn ol yn ebrwydd, gan ddywedyd nas gallasai hi eu dihuno, ac fod rhyw olwg rhvfedd iawn ar y ddau yn y gwely. Brysiodd Mr. Charles Harries, y mab henaf, yn cael ei ddilyn gan ei dad a nifer o'r gweithwyr, i'r lan atynt yn uriiongyrchol; a synwyd hwy oil i ganfod y wraig yn gorwedd fd corff marw, a'i gwr fel pe yn y weithred o drengu—effaith y nwy oedd wedi ei genedlu yn yr ystafell gan y tan, drwy fod y simne i raddau wedi tagu. Danfonwyd am feddygon yn uniongyrchol, ac yn fuan yr oedd yno Dr.Hughes,. meddyg y teulu, Dr. Rowlands, Dr. Lloyd, a Dr. Lewis. Ar 01 amryw oriau o ymdrechion celyd gyda'r galvanic battery, a moddion ereill, daeth y gwr yn raddol yn well ac ar ol amryw oriau ychwanegol heb laesu dwylaw, daeth y wraig hefyd ati ei hun ac y mae yn dda genym ddweyd eu bod yn awr bron a bod yn hollol iach. Drwy y dygwyddiad anffodus hwn, nid yn unig methodd Mrs. Davies a'i gwr fyned i angladd ei llysfamt. ond hefyd amryw aelodau ereill o'r teulu, gan fod y byw yn gofyn mwy o ofal na'r marw. Heblaw y dygwyddialau an- nymunol hyn, bu farw un o'r gweithwyr, o'r eaw Thomas Jones, yr un dydd a Mrs. Harries, a chladdwyd ef hefyd yr un dydd a'r un awr a hithau. Rhwng y cwbl, nid yw yn rhyfedd fod Mr. Harries ac aelodau iach ei dalu bron wedi syfrdanu. Pe buasai cyflwr Mr. a Mrs. Davies heb ei ddarganfod am hanner awr arall, y mae yn ddiau y buasent y tu hwnt i gym- horth dynol.
í!byf¡ttfø4y44 í!bttfg4401.
í!byf¡ttfø4y44 í!bttfg4401. EGLWYS BETHANIA, CLYDACH, A'n. FI.WYDDYN 1862.- W rth adolygu y ftwyddyn yn ei chyssylltiad a ni, cyffroir ein teimladau i ddiolch i'r Arglwydd am ei fawr ofal a'i dynerwch tuag atom cafodd amryw o honom gystuddhu-i raddau mwy neu lai, ond cawsom iechyd yn amlach o lawer, a dim ond un chwaer anwyl a gymmerwyd o'n plith trwy angeu yn y flwyddyn, a phob lie i gredu fod hono yn barod trwy ras i fyned i lawenydd ei Harglwydd. Os ymadawodd llawer i ardaloedd ereill i fyw, daeth ereill atom ninnau acos mynodd rhai dynu yn ol i'r byd, trwy wrthgiliad, cawsom fwy drwy drugaredd yn troi o'r byd i ufyddhau i'r gwirionedd. Daeth i'n plith trwy fedydd 22 yn y flwyddyn ddiweddaf, a 3 o'r cyf- ryw y Sabboth diweddaf ynddi; ac er bedyddio yn mis Rhagfyr ddwy waith o'r blaen (nid ary Sabboth olaf mewn nn flwyddyn cyn yr olaf), cawsom hefyd ddechreu y flwyddyn newydd trwy fedyddio 2 y Sul cyntaf ynddi, yn gwneyd y rhif a fedyddiwvd yn yr Eglwys hon er y dechreu yn 219 o eneidiau ac y mae ereill etto yn y gyfeillach o ymgeiswyr am yr un fraint, ac hefyd rai afradloniaid yn dychwelyd adref. Ond ein lie ni yw coai ein llais mewn diolch a mawl i'r Hwn a wnaeth i mi bethau mawrion, fel yr ydym yn llawenhau. Sefwch yn yr Arglwydd, anwylyd; glynvvch yn eich proffes; cerweh eich gilydd, a byddwch ffyddlon hyd angeu, yw dymutiiad, yr eiddoch yn y rhwymau gorea.-D. D. YSGOLION SABBOTHOL NANTYFFIN.—MR. GOL.Fel y mae yn arferiad gjfftedin ya amser y Nadolig i dalu ymweliad a chyfeillion a pherthynasau, felly cefais innau y fraint eleni i dreulio Nadolig llawen gyda'r Parch. T. G. Jones, Nantyffin, a'i briod caredig. Yr oeddwn wedi clywed llaw er o sou am dalent Ysgol Nantyffin, a puenderfynais am unwaith gael eu clywed, ac aethum gyda Mr. Jones i'r capel erbyn deO" o'r gloch. Nid oedd y cynnulliad yn fawr; ond yr oedd mor lluosog ag y gallesid dysgwyl mewn cymmydogaeth mor an. mhoblogaidd a Blaen Glyntawe. Yr oedd Eisteddfod hefyd yn cael ei chynnal yn Bethlehem, capel yr Annibynwyr, yn yr ardal; a chlywais eu bod yn dweyd fod y Bedyddwyr yn hynod o anfrawdol am eu bod yn cynnal cyfarfodydd ar ddydd Na- dolig, pan ag yr oeddynt hwy eu hunain yn cynnal cyfarfod yo. Ty'nycoed, yr hwn sydd rhwng Bethlehem a Nantyffia. Ond beth bynag darfa i Ysgol Nantyffin beoderfynu treulio y