Y Dydd

RHYWBETff A DIM YN Y BYD. MB. GOL.,— Gwelaf ysgrif yn eich newyddiadur am yr wythnos ddiweddaf, gan un a eilw ei hunan Southyn, ac wrth ei darllen, yr ydym yn teirnlo ei bod yn H rhywbeth aidim yny byd." Cymer Southyn (?) arno ysgrifenu hanes ei daith yn y Deheudir, a pharn ystyriom y llefydd y mae wedi myned trwyddynt, yr ydym yn credu ei fod wedi myned trwy Gaerdydd ar hyd y nos, a thrwy Cwmrhondda a'i lygaid yn nghauad, oblegid y mae wedi gweled a chlywed "rhywbeth a dim yn y byd." Peth diflas iawn ydyw i un geiaio gosod alian ei feddwl ar ddull gwr a gwraig yn siarad &'u gilydd, oblegid y mae y dull hwn mor gyffredin, ac erbyn hyn yn cael ei arfer gan bob corach, fei y mae yn amser iddo gael ei daflu o'r neilldu, a chynorthwy mawr i hyny ydyw y dull bwngleraidd y mae Southyn yn siarad efo 'i Fali. Pwy all ddweyd pa iaith y mae yn ddefnyddio yn ei ysgrif? Nid ydyw na Chymraeg, na Saesneg, na Groeg, na Lladin. Feallai ei fod yn ceisio siarad yn nhafodiaith y Deheudir, os ydyw, y maeyn methu yn mhell, y mae ei ysgrif mor anhawdd i'w deall yn y Do a'r Gogledd, a dymay mae pawb yn ddweyd am dani, "rhywbeth a dim yn y byd." SOUTHYN AC NID SOTHACH.

LLEW MEIRION. SYR,- Nid hoff genym un amser y dull anfoneddig- aidd a fabwysiadodd Mr. Edward Williams (Llew Meirion, Dolgellau). Nid hoff genym o herwydd yr ormodiaeth chwyddedi" a ddefnydd- iodd, y rhai ydynt brawfion eglur a diymwad ei fod yn berffaith dan lywodraeth ei nwydau, yr hyn a'igwnayn wrthrych tosturi pob dyn pwyll- og. Y mae fy mrwdfrydedd tuag ato yn fy nir- gymhell oddiar sedd cydwybod i ddweyd wrth y Llew hwn mai pwnc y ddadl ydoedd, gan bwy mae hawl i'r enw Llew Meirion, ac nid pwy yw y mwyaf cymhwys i ysgrifeou i newyddiaduron. Y mddengys i ni fod Llew Dolgellau yn fwy llwyddianus mewn beirniadu ysgrifenwyr newyddiaduron nag ydyw o geisio sefyll yn fur amddiffynol i'r enw Llew Meirion. Beth a bar i hyn fod, tybed? Y mae y Llew yn amcanu daugos i ni ei fod ef yn fedrus am ryw beth, yr hyn dybia sydd yn bluen fach yn ei gap. Ond druan o'r Hew, dyma ef wedi methu a hawlio ei fiugenw. Ac yn niffyg hyny gwelwn ei fod yn amcanu llechu mewn cilfachau nad ydynt yn dal cysylltiad mewn un wedd k phwnc y ddadl. Dywed Llew fy mod i yn gwrthwynebu iddo ef wisgo y teitl Llew Meirion. Yr hyn a ddywed- aiaa ddywedaf eto, ie, hyd yr adeg y gall ef neu ryw un arall brofi ei fod wedi cael hawl goisedd i'r enw Llew Meirion. Dyma un dyfyniad o lythyr y Llew, "Bydded hysbys i'r hen Fadyn fel darn o wirionedd newydd iddo, fod gan gwmni o hen wragedd uwchben eu cwpanaid te yr un faint o hawl yn union. Gyda golwg ar yr urddiad ffugenwol ag sydd gan Arwest Farddonol (?) Llyn Geirion- ydd," gailwn ninau ddweyd oddiarwail ddiyagog fod gan Arwest Farddonol Llyn Geirionydd hawl i urddo uurhyw un all dd'od i fyny 3, safon gofyn- ion y gymdithas. A chofied o hyn allan fod y rhai a dderbynia yr eneiniad ac arddodiad dwy- law yn y Gymdeithas yma yn meddu ar hawl cyfreithiol i'r enw. Ie, dealled y Llew fod i'r gymdeithas yma ei rheolau, pa rai ac sydd mewn bod er yr adeg y sefydlwyd hi. Aeth llawer tymhor a chyfnewidiad dros ben Oymru a'i hawen er yr hen oesoedd gynt, pan, "yn llewyrch y g&n," yr ymunai y Brython mewn cwlwm i feithrin doethineb a chelfyddyd, i achlesu yr awen. A fyddai yn rhyfyg mawr ynwyf i ddweyd wrth Llew Dolgellau, mai ych- yuig iawn in tyb ni, y mae ef yn ei ddeall o barth i Gymdeithas Gymreigyddol Llyn Geirion- ydd. Feallai nad wyr ef ddim fod Arwest Farddonol Llyn Geirionydd mewn grym er amser Gruffydd Ab Cynan. Dywed Llew yn ei druth cymhlethedig 4 thywyllwch:—" Os bydd ar yr hen Fadyn eisieu ychwaneg o wybodaeth ac esboniad ar y ffaith fy mod i yn cael fy ngalw a'm cydnabod yn Llew Meirion, dysged ysgrif- enu yr iaith yn gywir. Hyd hyny credwch fy mod." Ai tybed Llew y gall dyn ddweyd y gwir yn well ar ol iddo ddysgu Gramadeg1 Ai nid dyna eich syniad Llew? Ie, rhaid i ni addef yn 01 eich-gosodiad. Ow, Llew! dyna gyfeiliornad! Nid ydym ni wrth ddweyd na chawsoch hawl goisedd i'r enw, yn dweyd nad ydych yn cael eich cydnabod mewn cylch bychan wrth yr enw Llew Meirion. A diau fod Llew yn gwybod mai nid pob un sydd yn clywed peroriaeth yn oglais ar dabwrdd ei glust syddia hawl gorsedd i'w ffugenw. Nid ydym wrth ddweyd hyn, cofiwch Llew, yn dweyd nad ydych wedi rhoi llawer o amser a llafur diymroad i aatudio cerddoriaeth. Ac os felly, dichon eich bod wedi enwogi eich hun uwchlaw eraill o'r cyffredin. Os i'm sylwedd bered bydd, Agored wyf i gerydd." Am Daniel o'r Ffau, nid yw yn angenrheidiol i ni ddweyd wrth y sylwedydd manylgraff, fod Daniel a'r Llewyn deall eu gilydd yn glir gyda golwg ar ymosod ar Madyn. Wrth eu sut, a'u haraeth, a'u son, Yr adwaenir y dynion." Ac y mae yn eithaf eglur fod ar Daniel ofn Madyn. Na, dealled Daniel nad yw Madyn ddim wedi cael ei gynhyrfu ond i'r mesur lleiaf gan ruad y Llew, na chan dwrf magnelau Daniel chwaith. Gofyna Daniel restr o gwestiynau i ni. Dywedasom eisoes yr adeg y sefydlwyd yr Orsedd, pwy yw yr arholwyr— Clwydfardd, Gwalchmai, <&c., yn y mesurau hualaidd. Y gerddoriaeth, bu yr anfarwol Ieuan Gwyllt, a'r bydgerddorol Tanymarian, Pencerdd Eifion, a nifer cyffelyb. Bydd yr Orsedd yn cael ei chynal unwaith yn y flwyddyn, ac os bydd Daniel a'r Llew am roi eu presenoldeb yn yr Orsedd, cant fyn'd i'r glorian, ac os bydd ynddynt y pwysau gofynol, c&nt eu hurddo yn ol defawd a braint YóYtI Prydain, ac yna fe- <<I!ai v cawn lonydd, Gorphwyswn unwaith yn rhagor. Yr eiddoch, &c., YR HJBN FADYN O'R CWK. 1. 4 j'?

CYMDEITHAS GENADOL LLUNDAIN. Yr Apeliad Blynyddol am Offrwn Cenaiol y Plant at y Llongau. FT ÅKWYL GYFEILLION- IEUAINC,— Mae yn ll&wenydd i mi unwaith eto i wneutbur yr apeliad blynyddol hwn atoch chwi ar ran y Llongau; ond yn gyntaf, rhaid i mi gyda phob calonogrwydd galluadwy, ddiolch i chwi am y parodrwydd a'r ael gyda pha un y oymerasoch y gwaith i fyny y flwyddyn ddiweddaf, a thrwy eich cydymdrech codaaoch gyfanawm mwy nag erioed o'r blaen at yr amcan hwn. Yr oeddwn yn teimlo yn sicr y buasech yn cadw i fyny at y ffigyr o £ 5,000, os buasech yn gweithio gydag ewyllys barod, ond mewn gwirionedd caaglasoch ddim llai na £ 5,758. Am hyn teimla y Cyfar- wyddwyr yn dra diolchgar, a gwnaethoch fy nghalon I yn fwy llawen. Yn awr yr wyf yn teimlo yn aicr nad ydych yn myned i oeri yn eich sel nac i ayrthio yn fyr yn eich casgliadau y flwyddyn hon. Nid oea un amheuaeth am barodrwydd ein cynorthwywyr ieuanc yn Nghymru, oblegid yr ydym yn ddy- ledus i raddau helaeth i'w llafur egniiol hwy am y cyfanswm rhagorol a gafwyd y flwyddyn ddi- weddaf. Casglodd plant Cymru y llynedd £ 898 llai 4c., ac y mae hyny yn £55 17s. 3c. fwy nag erioed o'r blaen. Oud mae llawer yn ein cartrefi a'n ihysgolion Seisnig yn bwriadu bod yn llawer y mwy selog y flwyddyn hon. Mae Ysgrifenydd un o Gymdeithasau Cy- norithwyol y Gogledd yn ysgrifenu fel hyn:- Nis gallaf ddatgan y llawenydd gyda pha un y derbyniodd yr ieuenctyd eu gwobrwyon, a gallaf aicrhau ei bod yn hyfrydwch mawr i mi i fod yn Ysgrifenydd i achos mor ogoneddus. Yr wyl wedi clywed fod un neu ddau o'r ieuencty4 wedi awgrymu eu bwriad ifod Yn Genhadan, a'r oil yn herwydd darlleniad y fath lyfrau gwerth- fawr. Bendithied Duw hwy yn eu penderfyn- iad." Mae hyn yn anogaeth fawr. Mae yr arian at y llongau yn fwy angenrheid iol nag erioed, oblegid y mae eu nifer yn cynyddu. Gadewch i mi roddi enw pob un—mawr a bach. The John Williams-Môr y De. The Ellen- gowen, The Mary, The Venture, The Blessing (a New Zealand Gift)-New Guinea. The Morning Star, The Good News, The Calabash- Canolbarth Affrica. Maent oil yn cyflawni gwaith mawr a rhagorol, gan gynorthwyo i ddwyn yn mhell genadwri cariad y Ceidwad i fyd colledig. Gan hyny mae yn rhaid i chwi ddechreu gweithio eto, a pha beth bynag a wnewch, gwnewch ef &'chlioll egni. Ond yr ydych yn barod i ofyn, Beth am y Llyfr newydd?" Wel, nid wyf wedi ei anghofio, ac ar unwa-ith yn dweyd fod llyfr anghyffredin a dowisol yn cael ei gynyg i chwi, wedi ei ys- grifjenu yn ddiweddar gan un o'r Cenadau mwyaf parchus yn China—llyfr mor dda fel pan ddarllenwyd ef gan adolygydd craffus, y dywed- oddjei fod yn meddwl ei fod yn un o'r llyfrau mwyaf dyddorol er pan gyhoeddwyd y poblog- aidd "Robinson Crusoe." Felly yr wyf ya gwybod fod gwledd gyfoethog yn aros y cyfryw a enillant yr hanes hwn, Anturiaethau a llafur cenadol yn China a Mongolia, ac felly ychwanegu un gyfrol werthfawr at eich llyfrgell Genadol, fel y canlyn:—