Y Dydd

ADRODDIAD MEISTI W. J. WILLIAMS A J. OWEN, CY- NRYCHIOLWYR UNDEB CHWARELWYR GOG- r.EDD CYMRU, O'U HYMWELIAD A DAKOTA. GALLWN hysbysu y dsrllenydd fod digon o dir, a hwnw yn dir da a chyoyrchio), i'w gael yn Dakota. GwaadaMir (prairie) ydyw y tir agosaf yma sydd ar hyn o bryd heb ei feddianu; ac o genlyniad mae y coed yn brin- ion a'r dwfr hob fod yn dda, ond mae yr bin sawdd yn syeb, yn oer, ac yn inch iawn. GelUr dysgwyl i'r dwfr wella trwy luosogiad ffynonau, ae hefyd ni raid i'r tanwydd fod yn anhwylus rieu anghysarus o brio, o herwydd lluo sogrwydd y rheilffyrdd, a darganlyddiad gwe ly addawol o 1 o, yn nhiriogacth Dakota, yn eichwr deheuol. Fel yr eir tua'r gor- llewllQ ceir gwlad lhi gwastsd, ond yn meddu gweo dwfr, a mwy 0 goed, ac afon y Missouri, yr hn. sydd fordwyof, yu agos ati fel cyf- r^ng trafnidiaetb. Bydd glanau yr afon yn w lad ffafriol i godi anifeiliaid. Angenrbeidiau cyntaf yr yxifudwr ydynt ty bychan o goed, gwagen, par o ycbain, aradr, ôg, a roan offerynau amaethyddol. Yn y ty, y dodrefnyn pwysicaf ydyw stove. Mae y dodrefn eraill yn debyg i rai mwyat buddiol y wiad bon. Y telerau ar ba ral y gellir cael tir ydynt y rhai a ganlyn:— Gall unrhyw deulu, nen fab neo ferch dros an ar bugain oed, gael 160 erw o dir am ddim gan y Llywodraetb, ond iddo yn gyntaf ddatgan ei fwriad i ddyfod yn ddinesydd yn yr Unol Daleitbiau, ac ar- wyddo llw o ffyddiondeb i'r Llywodraeth, a chofrestra ei enw ar lytr yn swyddfa y Llyw- odraeth am t tir. Yna cyn pen chwe'mis wedi cofrestru ei enw rbaid iddo sefydlu ar ei dir a thrigo yn wastadol arno am chwe mis o bob blwyddyn, Rhaid i hyn barhau am bom' mlynedd cyn y ceir IJwyr feddiant o'r tir. Rhaid trin y tir a'i amaethu yn y fath fodd ag i arwyddo fod yr amaethwr yn bwr- iadu cartrefu arno, Telir ar y cyftaf 14 dollar ( £ 2 18$. 4c.), ac yn mben pum' mlyn- edd, neu beb fod yn hwy na saith mlynedd, telir 14 dollar yn ycbwanegol, ac yoa daw i gyflawn feddiant o'r tir. Gellir, os dewisir, bryna tir; a dibyna y pris ar ansawdd y tir, a chyflwr y farchnad ar y pryd, neu gellir cael 160 erw* o dir ar yr a mod fod y sefydlydd i blanu 10 erw o goed. Caiff eo piano lie y myno, adewis y coed a fyno, ond rhaid fod yn mbob erw 2700 o blanhigion, a dysgwylir i'r rbai hyn gynyrcbu 670 o goad cryfion iach, neu 6750 ar y dez erw mewn wyth mlynedd o amser, ac os gwna hyn caiff Iwyr feddiant or tir. Yn y gwanwyn diweddaf (1883) ymfudodd tua 160 o Gymry i ran o Dakota a elwir Edmund County. Canolbwynt y sefydliad ydyw Powell City, ac y tnaa gan y Cymry yn unig un darn o dir yn raesor tua 15 milldir wrth 10. Buom ynoyntreuiio Sab- bath, ar ban o'r Sadwrn, a'r Llan gyda hwynt, ac ymddaugosept oil yn bur falch o ansawdd eu tir, ac yn galonog iawn ar gyfer y dyfod- ol. Mae ganddynt eisoes gapel ar y lie ac eglwys wedi ei sefydln ynddo. Yn bresenol mae pellder o 40 uiilldir rhyngddynt a gorsaf I Aberdeen, ond erbyn y flwyddyn nesat bydd gorsaf o fewn saith milldir iddynt, os na tydd rbeilffordd newydd hetyd yn rhedeg trwy eu tir o gyfeiriad y de-duwyrain. Aetbona ni tua 27 milldir i'r gorllewin o Powell City, ac y r oedd y rhan fwyaf o'r tir heb ei feddianu. Gwelem lawer o geryg ar y tir hwn, ond ni cheir yr un o honyot bron byth islaw gwyneb y ddaear. Surface stones y gelwir hwyror, ac ni cheid ar 230 erw ddigori i adeilado ty. Nid oeddym yn tybied yohwaith fod y tir nemawr salacb, os oedd yn sa!ach o gwbl, nag ydoedd yn y lleoedd ni cheid y ceryg ynddynt. Pe dymuaai rhyw un gael tir yn egos i'r Cymry sydd oddeutu Powell City, dylai fod yno yn nechreu mis Mawrth nesaf, a mwy diogel na hyny a fyddai iddo ysgrif- enu at un o orachwylwyr tirol, neu at gyfaill i eicrhau tir iddo, non ynte i sicrbau iddo ei ddewis o ychydig leoedd. Bydd yn dda genym roddi pob gwybodaeth aUwn ar hyn i unrhyw ymofynydd. Decbreoir areciig yn nechreu Mawrth, a cheir digon o gynyroh o wenith a phytatws i dalu traul yr amaethu, wrth hau ar y fraenar, neu oeod y pytatws yn unig o dan y gwys newydd. Ceir gryn am- rywiaetb yn y tir o fewn pellder beb fod yn fawr, Yn y rhanaa mwyaf gwastad y ceir y tir goreu, oblegid yn y rbanau eraill gellir yn fynych weled graian neu dywod yn agos i'r wyneb. Am hyoy dylai ymfudwr gymeryd rtiekw gydag ef j'w, gynorthwyo i farnu dyfn- der ac ansawdd y pridd. Mae llawer o Gymry oddeutu Aberdeen a Biith, a chan- molant y wlad yn tawr ar gyfrif ansawdd y tir ac iachusrwydd yrbinsawdd. Gadawodd amryw o honynt gartrefi cysurus a llawnion yn y Taleithiiu er mwyn y fantaia a geir yn Dakota i wellhau eu bamgylehiadau. Yr oedd y gweuitb, y ceirch, a'r pytatws a'r in- drawn a welsocD ni yn gyfryw ag i osod tu- bwnt i amheuaeth fod nerfh a chyfoeth yn y pridd; ac yr oedd gwedd y preswylwyr, acyn wir welliant yn iecbyd rhai o bonynt, yn ddigon o brawf fad rhinwedd yn yr awyr. Byddai yn ddoeth i'r yoifadvvr gymeryd yr byn a alio o ddillad gydag ef, a'r rbai hyny, yn enwedig y dillad isaf, yn gynhes. Ni bydd eisieu rbodreB-wisgoedd Cymru ar y merched. Syml a buddi >1 at woitb ydyw y wisg i fod, ac ar y Sabbath gwisg i cyfateb i addoldy coed fydd yn angenrheidiol. Ceir defnyddiau pob ymborth angenrheidiol am lai o drafferth nao, o bris, ond bydd yr ymbortb hefyd yn fwy atnrywio), sylweddol, a maeth- Ion, os yn llai melus, nag jl1 yr H°n Wlad. Gorcbwyl hawdd ydyw aredig gyda'r erydr sengl a dwbl, ac nid oes unrhyw wa'th yno ar fferm nas gall dyn o synwyr cyffredin, heb ddim profiad, ei wneud yn lied dda. Nid ydyw yr yrofudwyr presenol yn gofaln am -gwys union, na cbwys gyttrwch a chyson- eu hamcan ydyw cocbi yr hyn oil a allant o'r tir mor faan ag y gallant: ond credwn ni y caent twy o gynyrch ar lai o dir pe byddent yn fwy gofalua gyda'r aredig a'r Ilyfntl. Ceir cyflawndep o wt-ir o amgylch y panliau a'r llynoedd, a hwuw yo beraidd a liesol os corir ef i'r das dranoeth wedi ei dori. Gall yr hwn a fwriada ymfudo gael gwybod prisiau nwyddau yo y wlad trwy edrych i'r llyfiau a gyboeddwyd ar hyny, ond dicbon y byddant wedi uewid erbyn iddo fyned yno, o herwydd nid ydyw ea prisiau ar un cyfrif yn sefydlog, Gwnaetbom ymboliad y nghylcb swm cynyrch y tir, y cyflogau, y prisiiu, &c., ac yr ydYIII yo cyflwyno firwyih yr ymholiarl yn mhellach yn mlaen. Dylem roddi pob ymfudwr ar ei wyliadwriaeth i beidio | rynu yr boll offerynau a gymhel'ir arno yn fyr- bwyll. Gall wnend am flwyddyn neu ddwy heb rai offerynau drudfawr. Nii fydder rhy barod ychwaitb i roddi y pris a otynir am offeryn. Drwg genym ddweyd mai nid un pris sydd yn y wlad, ond cofier mai gydeg arian parod y gellir prynu orea. Dywerl