Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
Hide Articles List
5 articles on this Page
.t'-;;'.f'i-T--'" FFE8Ml6a.
News
Cite
Share
t 'f'i-T-- FFE8Ml6a. Cymdeithau ryddfrydol.—Ifmgyfarfu pwyllgor y blaid ryddfrydol, yn hen vsgoldy Dolgaregddu, nos Wener diweddaf, o dan lywy Idiaeth Mr. vVilliam Williams, Baltic gynt, i'r dyben o ystyried rheolau i'r gymdeitihas, pa rai a ffurflwyd gan bersonau ueillduol o'r pwyllgor, lief VIri. Williams, y llywydd, Hughes, North & South Wiles Bank, Fourcrosses, Ellis, Cyfreithi wr, Griffiths (G ityn Ebrill), Voel- gron* Wedi eu darllen i'r pwyllgor, pasiwyd yn unfrydol eu bod i'w mabwysiadu gyda chymerad- wyaeth i'r awduron. I-Iysbyswyd fod amryw fonediitjion wedi sicrhau eu presenoldeb a'u gwas- anaeth erbyn y cyf .rfod cyhoeddus a gynelir yn mis Awst; ac y mae yn ddywenydd genym hysbysu fod Mr. Henry Richard, A.S., wedi ttidaw d'od. Dirwest -Er cymaint y mae cenllif meddwdod yn ei wneud b alanastra yn ein hard*l, y mae carwyr dirwest a sobrwydd yn purhau i gadw eu C) farfodydd w>thnosol yn Jerm ilodi, Fourcrosses, gan ddal drws yn 'agorcd, a chudi myrjegbyst i fyny i hysbysu mai dinas sydd i'w chael yno i bob un a ddel i mewn, a bod croesaw a dyogelwch i bawb a ffy am ei einioes iddi. Ni ddaw dialydd y gwaed o hyd i neb a erys yu ei hamddiffyn fa. Nos Sadwrn diweddaf, bu yr hybarch Griffith Jones (Tre'rgarth gynt), yn areithio ar d Jirwest ya y lie uchad i dyrfa luoeog; ac fel y gwyr pawb sydd yn adnabod yr hen bererin ffraethoert, cafodd pawb a'i gwrandawai wiedd i'w cyrff a'u haneidiau. Rhybuddiai bawb yn ddifrifol i beidio a ebellwair a'r gelyn difaol hwn, sef meddwdod, a dangosai mor ofnadwy o ddifrifol oedd peidio gwrandaw ac ufuddhau i'r holl rybuddioa sydd yu cael eu rhoddi mor fynych. Siencyn Ddwywaith, neu Jenkin Jenkins, Amtrica, ond fel yr adoabyddir ef yn fwyaf cyffredin yu y wlad hoat a'r America wrth yr enw Siencyu Ddwywaith, talodd ymweliad 4'n hardul y Sabbath diweddaf, a bu yo pregethu yn holl gapelau yr Annibynwyr yn yr ardal. Un o'r hen gymeriadau mwyaf digrif (ond cywir) sydd yn esgyn in pulpudau ydyw Sieneyn Ddwywaith. X mae cymeriad yr hen wron wedi cael ei portreada yn y (foleuad yr wythnos o'r blaen yn llawer gwell nag y gallaf 11 ei roddi, a phawb sydd yn awyddus am gael gwyboi am dano, darllened drosto ei huuap. Cyngherdd maweddoy.—Nos FawrJh diweddaf, cynaliwyd cyngher,id mawreddog yn Assembly Room, Blaenau, gan dri o gorau, sef y Rhiw, Dolgaregddu, a'r Llan, nifer y Ueisiau tua dau gant, rhoddwyd perfiormiad da o'r Mesaiah, o dan arweiniad medrus Eos Morlais. Canwyd yr unawd- au gan Miss Marian Williams, Miss Martha Harries, a Mri. Llew Madog, ac Eos Morlais. Cyfeilylil- Protf.Jno.PritcI.ard, Dolgellau. Diau y b;diai cerddoriaeth yn uwch ac yn fwy sylwcddol yn gyff- redinol yn ein hardal pe y ceid mwy o ddysgu daruau phwa.ethus a chysegredig fel y Messiah. r r ei^dopji, IjhWYDfAH, H 1 ) \n:
MYNYDD Y CILGVYYN, AtiFON.
News
Cite
Share
MYNYDD Y CILGVYYN, AtiFON. Gorphenaf 1, cynaliodd Undeb Ysgolion Sab- bathol Uwchllifon, sir Gaernarfon, ei gyfarfod chwarterol j n ysgoldy Ochr y Gilgwyn. Am to, wedlaechrep, gan Q. 6. Williams, Tabernacl hol- wyd y Dbnt gan y Parch. W. W. Jones, i'isgah, or na\yfed a'r ddegfed feeno'd o Rho<Ji Tad. Cafwyd atebion hynod o dda, ar y pyfan. Paa y goiypwyd', Beth yw Meicho'iydd?" atebodd bachgen bych,n yn uehel, trwy dliweyd, "Un parod i sefyll wrtli gefn un arall." Hynod y fath wreiddioldeb syad mewn rhai plant! Am ddau, wedi i eneth ieuanc adrodd yr ail benod o Jonah, a gweddio gan H. Jones, Rhostryfan, holwyd yr holl ysgol gan y Parch. W. W. Jones, oddiax Lyfr Jonah. Y gofyniadau a'r atebioa yn hollol briodol, Am haner awr wedi tri, caed cynadl^dd o ceuadon yr ysgolion, pryd yn I. Y darllenwyd a eqadarqha\fyq cofnooion y cyf- Arfod blaeborol. 2. Derbyniwyd peaderfyniadau yr ysgolion mewn perthynaj i gael pwyllgor, lly\yvdd, a holwr at waganaeth yr IJudeb. Wedi ychydig o ymddyddan brawdot ar y mater, etholwy4 y Parch. W. W. Jones, Pisgah, i holi yr ysgolioft hyd ddiwedd y flwyddyn hon, a'r brawd gweithgar, John Jones, Bryntirioo, o ysgol Uchr y Cilgwyn, i fod yn llyw- ydd am yr On amser. 3. Fod pob ysgol i ddewis un i fod yn aelod o'r pwyllgor, ac anton ei enw i'r ysgrifboydd, J 104 y cepadon i alw sylw yr ys- golion at y pnodoldeb o gael tea party neu picnic undebol yr haf presenol, yu benaf er inWyn y plaut. 5. Fod y cy far fod nesat i'w gynal yn Go eu. 6. Fod un o ysgol Hermon i gael y mater cyntaf i areithio arno yn y cyfarfod nesaf, sef Y niwei a wna Proffeswyr Crefydd wrth Esgeuluso yr Ysgol Sab- bathol; ac un o ysgol y Xabernacl yr ail fater, sef Y pwysofagu r plant ya grefyddol. 7. Derbyniwyd dau swllt at wobrwyo o'r ysgolion. 8. Derbyn- iwyd yr ystadegaeth yn brydlon o'r holl ysgolion. Ata 6, cafwyl1 cyfarfod areithio fel y caulyu:— Wedi darllen a gwedd'io gan R. Jones o Hermon, Anerchiad gan y llywydd, y Parch. W. W. Jones, Pisgah, yr hwn a fawr obeithiai am i waith y cyf- arfod derfynu mewn llesoli eneidiau, a gogoneddu enw y bendigedig Dduw. Yna, g»lwodd ar J. Jones o Pisgah, i anerch y cyfarfod ar y pwac gosodedigj sef Addfwynder. Cynwysiad ei anerchiad gwir dda ydoedd yn—1. Addfwynder fel elfm llwyddiantj 2. Addfwynder fel yr amlygwyd ef yn mywyd cy- hoeddus yr Arglwydd lesu Grist. 3. Anogaethrll1 i ganlyowyr Crist fo I yn addfwya yn eu teuluo dd, yo eu dosbeirth yn yr vsgol, yn yr eglwys, ae yn holl amgylcbiadau y bywyd presenol. Richard Jones o Hermon, a ddyweiodd ei fod yn Hawen wrth weled y llafur sydd yo Ochr y Cilgwyn gyda'r ysgol; a hefyd oblegid iddo weled yno amryw hen wragedd yn edrych trwy spec tots ar y Beibl. Yna, gwobrwyo y rhai a ddysgasant ac a adroddasuat o'r I Beibl yn Ochr y Cilgwyn. PrOfwyd fod 18 o'r pl., t wedi dysgu ac adrodd y swm 0 70 o benndau, n-u y swm arutbrol o 1,230 o.ainodau. Eaw yr uu ddysgodd fwyaf yw Anne Jooes, Bryntirion, yr hqa a ddysgodd yr 11 cyntaf o benodau o Mathew. Wedi hyny, araeth daoniol gan W. Roberts o'r Tabernael, ar Y canwyllbren aur dau yr Hen (i*. uchwyliaeth fel cysgod o'r ysgol. D. Roberts o Piegah a ddywedodd fod yr ysgol yn foddion c y mhwys i oleuo meddwl dyn am ei gyflwr, a'i gyfarwyddo at wir Waredwr. J. Roberts, o Hermon, a ddy wedpdd ei fod yn falch fod yr ysgol Sabbathol ar ti chynydd, nid yn unig mewn rhif, oud befyd mewn Hatur, 0 herwydd abseroldeb cenad o Gosen, caed araeth gtin H. Jones, Khos* tryfan, ar yf ail bwnc, seflawn ymddygiad rth ddyfod i'r addoliad, ac yn yr addoliad. C) iiwye., i ld ei sylwadau oeddynt, yn 1. Yrliyu ywadroliad. 2. Y dylem fel deiliaid yr ysgol barotoi ein nied iyl- iau cyn cychwya i'r addoliad. 3. Y dylai em hyIW- adroddion ar hyd y ffordd fod yn grefyddol. 4. Y dylem wrandaw beth a ddywed yr Arglwydd wrthym yn ei dy. 5. Y dylem gadw mewn eof bob da a glywsom. Sylwodd arolygwr yr ysgoi yn y lie fod tir eto i'w feddianu. Yna, darlleuwyd yr ystadegaeth gau yr ysgriieoydd, yr hwn a diiywed- odd fod rhif ysgol Gosen ar gyfartaledd yn 30, ei llafur yn 9 penod, 14 9 sal ma u, 200 o adoodau, casgliad yo 18s. 5c. Rhif Ochr y Cilgwyn, 80, penod yn 447, adnodau yn 994, casgliad yn iJp. I$a..t to. Rhif y TabernaC). yn 43, eii Denpda); yn 62. Satmau 157, adnodau yir 854" eq, CMgiiad yn 3p. 18s, Yie. Rhif Pisgah yn 120, eu peiioJat^yli lOO, aduodaU yn 700, casgliid yn 5p. 3s. lie. Rhif Hermon yn 170, penodau yn 44, Satmau, 151, ad- nodau yn 1372, casgliad yn 5p. 7s. ic. Cytanswmj rhif yn 443, y penodau yn 662, Salmau yn 822, ad. oodau yn 3020, a'r casgliad yu I7p. 3s. 1 lc. j- Llawenydd l'n calonau ydyw gwelad yr ysgol myned ar gynydd yn Mynydd y Cilgwyn; canys y maent ar ddechreu adeiladu ty i Arglwydd Dinw Israel ar le dymunol. yn agos i adfeilion ogof y lladron ddrylliodd Bias y Cilgwyn. Hefyd, fod cyny'dd o 39 yn rhif ysgolion yr pndeb er y chwar* ter diiredda/f. Bydaectllwyddiait, bendi'tih, a'^ii= wedd yn blaguro trwy deriynau yr Pndeb, yw; 4or ddymuniad, Rhostryran. ÖWEM JOHN Williams
LLANWRTYD.;-
News
Cite
Share
LLANWRTYD. Nos Fawrth, y lofed eyfisol, yn oghapel y Bedyddwyr, Llanwrtyd, traddodwydi darlith,gan y Parch. Waldo James, gweinidog y Bedyddwyr yn Merthyr Tydfil, er cynorthwyo dyn tlawd cloff a erys y^ J^ynobatt y lje.' Y ttsfun oedd, "pWv weithiwr ych chi?' Y cadeirydd oedld y Parch' J Evans, Cwuiamaa. Darlith led alluog, ond me.wn iaith anmhur a chwyddedig.—Irfonfab.
HEB GROES, HEB GORON.
News
Cite
Share
HEB GROES, HEB GORON. Gwelaf ddyn ar fryn anrhydedd, Eistedd mae yn nghadair clod,' Ar ei ben mae coron addysg, Dacw'r fan y bu ei nodj Dechreu'u isel, dringo'n uchel Wnaeth byd dd<hedd cregfau eert4, Godi wnaeth y croesau trymiou Er mwyn coron fawr ei gwertb- Co^ £ |. dithau, fachgen doqiol Pan y coda rljwygfcrau pas. i Heb y groea nid oes un goroa Wedi'r mwl daw awyr las; Paid a gorphwys hyd nes cyrhaedd Bryn anrhydedd welir draw, Dring at dduwies buddugoliapth, Gwel y goron yn ei llaw. Cofla dithau, 4iJ) bereyin, es a In I'W Os yw'r groes yn flin i'w dwyn, Heb y groes niellir dilyn 7 'R hwn fu farw er eill IDwyn; à\ Llawer saetli (ir),W.BzL,th gzxloa j4 Tra yn teithio'r anial dir, Dal i gario r groes yn ffyddloo, Fe geir coron cyn bo hir. A Bala. K, Robbrt (Alarch Tsgld).
, MARWOLAETH A CHLADDEDIGAETH…
News
Cite
Share
'? dros y teulu fu mor garedig i Mr. Williams yn v fystudd, ao y cint eu cadw rhag yr afiechyd ^yglus. Plant amddifaid vdynt, wedi colli eu tad, tlynyddau.bCwedi cylarfod y (irofedigaeth o golli yn dJiweddar; ond y mas y plant we li yfed j nelaeth o ysbryd eu rhieai inewn gofal a chared- ^'Wydd at bregethwyr o bob gradd—y mvfyriwr yn »j8tal a'rgweioidog. 'Gad dy amddifaid, myfi a'u hwynt yn fyw Ynot ti y caiff yr am- nr1*1 dnigarcid.' i-rth derfynu o hyn gofnodiad brysio^, dywedwa equiescat in Pace, a cbadwed y gwlith ei faddrod idnwyrdulas, sued yr awelon a thelynored. yr adar f vu' *c na ^deued troed anystyriol i sathru man ecnan ei fedd.'—Uwchltnydo. t Mab ydoedd i Mr. a Mrs. Williams, Hendref, 'anbryumair. Cafodl y fraint werthfawr o gael 1 tagu ar aelwyd errefyddol, a derbyniwyd ef yn e'od eglwysig yn MhenegoeB, pan yn 12 ml. oed. yo»udodd ei deulu yn nshen rhai blynyddau wed'yn ardsl Llanbrynmair. Yr oedd John Williams er- fYll hyn yn tyfu i fyny yn llanc, ac yn un o gymer- a' hollol ddiargylioerid, a hvnod o ffyddlawn a e*nyddiol gyda'r Ysgol Sabbathol. oarnodd y gweinidog a'r eglwys fod ynddo gy- rl^wysder at waith y weinidogaeth, a thua phedair v^eild yn ol, rhoddwyd anogaeth unfrydol iddo i lechreu pregethu. Gwelwyd yn fuan fod ynddo iver 0 ajjQ meddyliol, a'i fod yn debvg o wneud defnyddiol. Aeth at y Parch. J. Jones, Mach- ynlleth, i gael addysg ragbarotoawl, a dwy flynedd Yn. 01 derbyniwyd ef i Goleg Aberhonddu, lie yr ytnroddodi ati ,'i holl egni i wneud y defnydd Korea o'i freintiau colegawl; ac yr oedd ei gynydd ^ewn <2y9geidiaeth yn syndod pan gofir mor lleied fanteisioQ a gawsai pan yn blentyn. Wrth edrych drollhanes yr arholiad diweddaf, fe welirqi fod yn sfyll ar ben y rhestr yn ei ddosbarth. Daeth adref )'0 iach a chalonog ar ol yr arholiad, a phregethodd ^yda ehymeradwyaeth mawr yn ei fam-eglwys yn Man^ryoipair y Sabbath dilynol, set Mehefin 17eg. ^eimlai pawb wrtfr ei wrandaw ei fod yn cynyddu ( gyflym fel pregethwr. Cycbwvnodd i'w daith I*fasglyddol trwy waeloJ sir Feirionvdd ddpcljreu yr ythnos ganlyuol. Anfonai adref ei fod yn cael 4lth gysurus a llwyddianus, a dyagwyliai ddych- wedi ei gorphen d#dydd Mercher diweddaf, Gorph.'lli ond yn lie hyny, yr oedd efe yn cael ei ("()d yn ei argel wely yn naear Meirionydd y di- hwnw. wae wrt^ yn Nghorwen boreu (jiw^, Mercher, Gorph. 4. Pregsthodd am y tro gerllaw v Ddwyryd, y .^oa hono; ac er ei fod yn mhel} oddiwrth deimlo y niae yn debyg nad oedd efe ei hun, oedf o i wran^awyp, yn qieddwl mai hono oedd yr 'd(,0» ac y byndai wedi aewid y pulpu 1 ? bedd erbyn wythnos i'r nosori'hono. A^h i'r re letya>lle y cafodd boVymgeledd a 6har- ^yitd ag oedd yn-bosibl gan Mr. J. Edmunds a **°*ydd•' Cododd dydd Iau a dy»1d Gwener, ifini'aiyn awyddus i ymdrechu dylod adref, ond j^buddiwyd ef gau y meddyg i beidio meddwl am to11/' yQ aai^w8r beliacbei f°d mewn^lefyd a thtti diwedd yr wythnos, gwelwyd mai y ,V&wjWgeld,eiglefyd, Paeth Ilytbyr at ei rieni gl fabb*th y» Wyueg# ei fod wenji ei gymeryd yn ae aetb ei anwyl dad a^o boreu dtjydd I^lun. h^abu ei dad yn y fan, ond ni chafo'dd 'faifirr o bidden i ymddyddan Ag ef gau mpr drwm oed i pi gj'tttdd, Parhaodd i wðygu il>d tua 10 or n0s Fawrth, pryd y bu farw, yn 24 oed, y newydd trist wedi taro holl gymydogaeth <|waQhrynmair a syndod, ac y mae y cydymdeimlad yBaf 4>r tealu pardhus yn eu profedigatth chwerw yr ardal yn gyffredinol. Y mae galar mawr yn N^holeg^.berhonddu. Fel hyn yr yegrif- Profeswr ^owinqds ar y rpafer;—' Nia gailaf »»6^8rlfio y teimladau sycja yma ar dderbyniad y Yr oedd yn w,r ieu?rtjc a gerid yn fawr yooa, Orfidaf fod ei dduWioldeb o r^dd ^di Dar cyffrediD- ^ysgiryliem iddo ^od yn OQd Q i'r weinidogaeth, aq yn aorhydedd i'r coj^g. j, ei haul vedi machludo megys yn y boreu,' byn y dy wed y Proffeswr Morris am dano:— j^jjj OfAddwLi yn ei garu yn fawr. Ystyriwn ef yn kob Q. r ,lpyfyrwyr mwyaf hawddgar, cymeradwy, a rhy bigi oedd yn y ppleg. Ni chawgoni erioed un. gy w binder oddiiyilhe. 9',r tu arnll» yr ydoedd yn r ac yn llawenydd i vi, atn ej yn wastad yu .eud el waith mor dda. Chwith iawn genvf isloht na weIed wyne^ mwy. Mae yr am- Ma t Pru^^a' wedi taflix cwmwl tylryll .dros V yr jf^yP oli fel teulu mewn galar dwys Q-' Oliyg11, cyffelyb ^uaaaji pr(^ad y Proffeswr ei (j ^.nefyd pe cawgai yntau ^yfleusdra j dd>?yn ^ystiolaeth. dywviHhied yr ArgWydd yt oruchwyliaeth ^^ed" '• .^aw^ 0 tooom fel cymydo^aetti, yo Qetti?<1 ie^eucty4 yr ardal, ac i'w gydfytyrwyr, dawelae ^uliKgaJurup y^ eu dwfn drallod i yjQ- Jnagysuro yn yr Arglwydd eu Duw<— J