Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Hide Articles List
4 articles on this Page
OJ"DRUAN O'R TAFARNWR."
News
Cite
Share
OJ "DRUAN O'R TAFARNWR." GAItt I'R TNFTD TN OL Et TNPTDRWTDD. Ma, GOL. Yn eich newyddiadur am Gorph. 6ed, gwelais ysgrif gan un a ymgyfenwa ei hun 'Cymedrolwr' dan ypenawd uchod; ac ond iddo ail-ystyried, (os gwyr efe neu rai o'i deulu am beth o'r fath) tybed na wet nad yw ei ysgrif yn cydfyned o ran ei hysbryd a'i enw, sef 'Cymedrolwr.' Os ydyw yn gymedrd gyda dirwest, rwedJio, gyda myfyrio egwyddorion vr efengyl, a chyda chymeryd gair ei Dduw yn llusern i'w draed ac yn llewyreh i'w lwybrau, prin y credwn ei fod yn gymedrol fel ysgrifenwr, os ydym i'w farnu wrth yr ysgrif hun. Buasai ysgrif o fath hon yn deilvngach o un o'r enw 'Hurtyn Difarn,' neu 'Ymfflam/chwr,' na 'Chymedrolwr;' ond hwyrach mai cymedrol gyda gwirodydd a olygai wrth gymeryd y ffugenw hwn. Wel, mae rhai felly i'w cael 'mellda. nhw;' ond dichon i'r ysgrif hon gael ei chyfaiisoddi pan oedd Mr. C—— wedi dygwydd myned radd neu ddau yn mhellach na thiriogaeth cymedroldeh-beth wybod —onide? oblegid mae ynddi rywbeth yo lied debvg i waith un u'r dosbarth hwnw, gan mai rhai o'u neillduolion nodwoidiadot hwy wrth dd'od yn erbyn eu gwrthwynebwyr ydyw, nid yn gymaint eglutQ ac ymresymu eu pwnc allan, ond gadael y pwnc a gwneud ymosodiadau personol ar y gwrth- wynebwr-Illunio bai lie na bo,' rhoddi awgrymiad- au diBail a chyfeiliornus, difenwi, a cheisio thoi ar ddeall i eraiil fod eu gwrthwyuebwr weii bod mewn helynt rywbryd, neu ei fod wedi gwneud rhywbeth o le, o dyna ddull rhai heblaw hwy hefyd. Rhag ofn fod y daith i'r Llan i ofyn i'r pupil teacher, Yn mha tath wlad yr ydym yo bywl-yn ormo i i Mr. C gallwn ddweyd cymaint a hyn (i aros iddo fyned i gyfleusdra) mai mewn gwlad rydd yr ydym, dyna fel y'i gelwir beth bynag; ac mi glywais i ryw si am rywun rywbryd yn rhywle uial !Ifthydd j bob dyn ei farn, ac i bob barn ei lla^nr ac os1 nad yw y Inarch. P. S. Dayies yn gallu cydwel'd 4 Mr. C——, creded fod gafli Mr. Dayies gystal hawl i farnu fel y gwaa, ag sydd ganddo yotau i farnu fel arall. Ac am y gwahaniaeth barn sy4d rhyngo ef a Mr. Davies, dichon fod hyny i'w briodoli i'r ffaith na wyddsi efe ddim mai barn Mr. C—.— ydyw y aafon ar y pwnc. Credwyf am rai beth bynag yn y wla i y byddai yn 11awn cystal ganddynt gael adood i brofi pwne o'r fath bwysig- rwydd a hwn, ac fyddai cael rhigwm o hen beniii. Bytidai yn Uawn mor briodol i Mr. C—i— ddweyd fod ganddo geitiog yn dodwy dau wy bob dyd'1! am iodLy bard4 wedi dweyd,— ¡. J t. <f'Mae genyf Jar a eh"iliog ( A- gefsis ar ddydd laki, Kae'r iar yn :dodwy wy bob dydd Ar oeiliog yn dodwy dau;" ag a fyddai meddwl fod meddwon yn y nefoedd, am fod rhyn rigymwr wedi dweyd hyny ar gan, yr hon a ddifynir gan Mr. C- Ond rhag eich blino a gorfeithder, terfynaf gyda rhoddi ychydig gyfarwyddiadai|,i Mr. C——v ga^ y cyedwyf cad jjf yn 'thyw ijsdb iawn" (yn y liydd beth bynag.) Byddant yn sicr o wneud lies fddo, pe talai sjlw fddypt. Dymali'.vy,— (o) Yn lie yr 'ychydig win' a arferech gymeryd 'er wwye eloh mynyeh wendid,' cynghorwn chwi i geisio potelaid o'r peth a elwir dwfr gtan, a chymer- yd o hono ddwy lon'd Ilwy de dair gwaith yn y dydd i ddechtM. (1) °_8 eich bod mor wan, (mynyeh wendid) 9 ppidiwc^i eiarad llawer, ya enwedig yn nghylch eich aPechyd, oblegid y 'ftol tra tawo a gyfrifir yn gall.' (c) Cymeirwch ddwy o bills hunanadpabyddiaeth, a chyfoewidiad nteddwl mewn jam hunan-leshad ¡}op yri ail no's, gan nad oes dim sydd well i ostwng chwydd a chwalu gwyot o'r lath ag sydd ya eich )>li«jO c4Wt. £ jadayaf ar hynyna yn bresenol, gan hydisru y gwneir lies trwy ateb ambell 'ynfyd yn ol ei ynfydrwydd,' ac y bydd. i 'Cymedrolwr' a 'Gweinidog' gredu mai 'Taw pia hi boys' ar y pwnc ycq» beth bynaJr. Foty Bach. CADFAN MBIKION.
.GAIR AT GWILYM IORWELiTH.
News
Cite
Share
GAIR AT GWILYM IORWELiTH. MI: Bum ar ol darllen llith hirwyntog y Gwilym ucbod, yn y DYDD am Gorphenaf 6, yu methu a gwybod am beth amser beth i wneuthur, pa un ai ateb ei lythyr rhagfarnliyd, ai ynte ei adael yn ei ddinodedd fyddai. oreu; ond diieth i fy mwddwl V 1,h.) hut i eilwaith y byddai ei adael yn d iisylw yo destun yimffrost ganddo. Ni ddaeth yr ymosodiad uchod, heb fod yma lawer iawn o ddysgwyl am dano er'a yn agoa i flwyddyn yn ol. Ond ar ol i amryw wythuosau fyned heibio, a'i lythyr yntau heb weled goleuni DYDD, bu efe a'i bleidwyr mor tfol a haeru fy mod i wedi anfon llythyr atoch i atnl i'w lythyr gael ymddangos, ond y mae amser erbyn hyn wedi esbonio yn wahanol. Druan o Gwilym, yr oedd ganddo dri o benglogau yn ei gynorthwyo i wneud y pwt dirmygus a ymddangosodd ya ei enw; ond er yr oil y mae Dewi yn aros yn berffaith iacb a dianaf, ac yn benderfynol o ddangos hyny yo yr amser dyfodol, os byw. Dywed Gwilym yn gyntaf, fy mod wedi cofnodi hanes gwledd fawr y te ag oedd deiliaid yr Ysgol Sabbathol wedi ei fwynhau yn Salem, ac yn wir meidai, y mae wedi rhoddi hanes y te yn lied gywir. Dyna fwy nag oeldym yn ddysgwyl gael oddiar law un mor llawn o rag- farn. Yn u isaf, dywed naiU ai ty mod wedi meddwi, neu wedi dyrysu yn mysg yr noli feistrad- oedd oedd yn fy ttith. Dymunaf hysbysu Gwilym fy mod yn mhell oddiwrth efelychu ei hen arfer- iadau et. Y medtw ei hun yw y cyntaf i waeddi meddwyn ar arall. Dywed fy mo J wedi gadael rhai o'r pethau goreu heb eu heowi, sef yr anerch- iadau ar ddechreu y cytarfod. Druan o hono, oni wyr efe pwy fu yn anerch y cyfarfod hwnw; os gwyr, gallwn fejdwl y dylai ei synwyr cyflrediu ddaugos iddo y rheswm fy mod yn eu gadael allan; ond ymddengys nad ydyw ya feddianol ar ronyn o synwyr cyffredia, onide ni chodai y fath sothach i r gwynt. Yn uesaf, dywed fod y wraig briod hono wedi adrodd y benod yn deilwng o gymeradwyaeth, dyna tymryn dros ben y gwirionedd, ac y mae pawb oedd yn y eyfartod yn gwybod gystal a fy hunan, eto dywed fod hon yn un o aelodau ffyddlonaf yr Ysgol Sabbathol yn Salem. Tipyn gormod eto. Nid ydwyf yn dywedyd nad ydyw yn diiyn yr ysgol mor fynych ag y mae ei hamgylchiadau yn caniatau; ond gwn nad ydynt yn caniatau iddi ddilyn yr yr ysgol yn gyson, ac yr ydwyf yn sicr hefyd mor wired a hyny, na fu fawr gyda haner ei hamser yn ystod y ddwy tiynedd ddiweddaf. Y inae Gwilym lorwerth am roddi ar ddeall i ddarljeqwyr y DrOD fod gauddo ef qlwg ne\lld,uol ar yr l(sgol Sabbath- ol; and fie dilynid ycly^ig ar ei gamrau, ceid gweledynamgen. Druan o Gwilym, y mae yn rhaid cael tipyn mwy o gysondeb cydrhwng rhodiad dyn a'i ddyweaiad, cyn y gellir rboddi fawr o bwys ar y naill na'r llall. Dywed yr "hen air mai cenfigen a ladd ei phercheuog.' Wel, y mae yn ddigoL amlwg mai dyna y clefyd oddiwrth ba un y mae Gwilym yo dyoddef y dyddiau presenol; felly boed iddo ef gadw ei physigwriaeth i'r amcan o wellhau ei hun, rhag y dygwydd yrhyn Sfyddo gwaeth. Cymhella fi yu nesaf i roddi fy euw priodol wrth fy llithiau, heb gofio mae yn debyg pa mor b^iQdo^ yvf y cynghor hwnw iduq ef e\ hun tra yn yo^guddio yn yr uu lloohes, ■' Terfyoaf y waith hoo, gan ddysgwyl y bydd Gwilyni yn fwy 1 gwyliadwriis i' ddywedyd y gwirioueidohynaHan. Salem. DEWI MEURIG. [Gorfu i ni dalfyru a thocio cryn lawer ar yr ysgrif flaenorol am y rheswm ei bod mor berson- ol. Egwyddorion ac nid persooau, ddylai gael sylw blaenif ein gohebwyr,—GQL.] Lv. "A.
,''.LLANFACUR15TH.
News
Cite
Share
LLANFACUR15TH. At Mr. Hp wel Puw, Ysgrifengdd. Pwyllgor Llenyddol Llanfachrtth, ger Dolgellau. Stb,~ Derbyniais ar y 6ed cyflsol, nolyn bychan oddi- wrthych, yu enw y Pwyllgor ucho4. jp^ywed eieh nodyn, 'Daeth y gan a ddyfar^wyd yn ail oreu 'i chwi%rvl y '^yuGhaf rfan ein sylw, ac y mae'n wir ddrwg genym ddeall mai yr un gan ydyw a'r un a wobrwywyd yn Eistjeddfod Meirion y Calau di- weddaf.h Y mae yn wir ddrwg genyf finau fod eich deall wedi eich camarwain i haeru y fath gyfeitiornad gwelwlas. Cynwysa y gtUt ddywpdedig ddeuddeg penill, ag y qia^i r|iai o, honynt, mae yn wir, yn dwyn tebygoliwydd i rai o'r penillion i-Weithydd aur y CUgau,' am y rhai y cetais y wobr. Eto, heriaf Bwyllgor yr uwd, i nodi cymaint ag un peoill yr un fath air am air. Ond am fod rhai penillion yu dfbyg, trawsnewi iiwytj yr oil, i fod 'yr un g&n' a'r llall, Dyifla ^(^ew^qiaeth, sydd ya tufla cyago4iqn 4iiqodedq drots Endor a'i holl hynod- rwyddl tn awr, gofynaf i'r Pwyllgorachod hyn, A fuoch chwi, neu un o honoch, yn cydmaru y ddwy gan &'u gilydd? Yn awr ddarlleaydd, gan fod dirfawr wahaniaeth rhwog y ddwy gan, pa gasgliad annymunol raid i rni dynu oddiwrth y gosodiad? Ni wnaf sylw ar hyn o bryd o weddill y cociyn gwagsaw, gan fod fy amser yn brio, ac am fod genyf barch l rai o aelo-lau y Pwyllgor, yn gystal ag i reolau boncddigeiddrwydd. Ond os bydd raid, caiff ei M>ddi yn y wyutyli, a chaiff plant y Dree y sport o'i weled yo floi i wlad y patriarch Job. Wrth derfynu, dymunaf eieh hysbysu, fod genyf gydsyniad ysgrifeaedig Gweithwyr y Clogau ar y mater. Os na fydd hyn yn ddigoa, apeliaf at Cesar. Ydwyf, &c., CAWARBLWR IACH YR OLWO. Sef W. WILLIAMS, Ganllwyd. [Barnasom mai gwell oedd tynu" allan ddarnau o'r ohebiaeth uchod i ddechreu.—GOL.]
, MARWOLAETH A CHLADDEDIGAETH…
News
Cite
Share
MARWOLAETH A CHLADDEDIGAETH MR. J. WILLIAMS, MYFYRIWR 0 GOLEG ABERHONDDU. Heddyw y mae genym y gorchwyl galarns o gof- nodi marwolaeth y gwr ieuanc gobeithiol uchod, yr hyn a gymerodd le yn yr Ucheldre, ger Corweu, nos Fawrth, y lOfed cyflsol; ac y mae ya ddiau genym y bydd i'r newydd annysgwyliadwy daro ei gyd- efrydwyr & syndod, a'r athrawon parchus a gofld dwys. Yr oedd Mr. Williams (yr hwn oedd yn enedjgol o Ltnbrynmiir\ ar ei daith gasglyddol dros y Coleg mewn rhan o Feirionydd, ae wedi cael taith gysurus ac iechyd da, ac aid oedd ganddo ond ychydig leoedd na buasai y daith drosodi; ond cy merwyd ef yn glaf yn Corwen o'r jrech wen, yr hyn fu vo achos o'i farwolaeth. Cafodd oderoyniad i'r Ucheldre, ty sydd ws ii bod yn ddiarebol am ei ofal a'i garedig- rwydd tnag at bregethwyr; ac nis gallasai gael gwell He oddieithr aelwyd ei rieni; onder holl ofal y teula a medr y meddygon, darostyngodd yr afiechyd peryglus ei nerth mewn Uai nag wythnos o amser; a boreu Mercher, daeth telegram at un o fyfyrwyr y Bala, yn hysbysu ei fod wedi marw, ac i gael ei gladdu y pryduawn hwnw yn mynwent y plwyf yn Corwen. Torwyd y coleg i fyny, ac aeth yr athraw- on a'r myfyrwyr i Gorwen i gyfarfod yrangladd, ac nid ydym yn coflo gweled angladd mor dorcnloB- us eriaed—^ri malp, y $y a'i dad galarus oedd yo dilyn yr elorgerbyd, a hyny o herwydd jterygi yr afiechyd;' ac yr opdd gweled yr athrawon a'r myf- yrwyr wedi d'od i lawr wedi bod yn nerth mawr i'w dad i ymgynal yn nyfroedd chwerw a dyfnion y brofedigaeth. Wedi cyfarfod yr elorgerbyd, ffurl- iwyd yn orymdaith yn y drefn gaulyuol:—y Pioff- eawyr R. Thomas (Ap Yychan), M. o. Jones, a T. Lewis, B.A., yn blaenori, a'r myfyrwyrcaDlynol yn dilyn boo yn dri: Mri. M. O. Evans, H. U. Jones, W. E. Morris, D. D. Rhisiart, W. P. Huws, T. Anthony, D. Richards, T. Talwyn Phillips, W, Owen, S. Thomas, T. Kcwlauda, T ThtOmas, W, Evans, W. E. Evans, D. Q. Erana, T. Williams, J. Daviet, D. ttavies, E IXavies, C. T. Thomas, W. E. Jones, 4. P. Jenkyn, J. M. Henry. H. Jones, Ji., Thomas, D. Jones, J. J. Jones W. B. Rees, C. Sampson, J. M. Rees, J. o. Rees, W. Dayies; yn nghydag Owen, Edwards, Evans, Eawards, Ruberts, lay-stadentp. Ar lan y bedd, rhoddodd y Proff. M. D. Jones yr hen emyn, Yn y dyfroedd mawr a'r toDau,' &c.» allan i'w ganu, a chanwyd ef gyda theioalad dwya" ac nid oedd geoym ddiua i'w woeud ond gadael ein cyfailj ieuacu yn ei fedd, o dan, ofal y Cwr ae yr oedd ?fe yn ei bregethu mor hyaiydl y npaweithiao, a'r dyddiau blaenorol. Nid oea genym, yu ugwj neb yr amgylchjiad gatar" us a thywyll yma ddim i'w wneud ond, datgan I SaA ei tfordd Ef yn y mor, a'i lwybran yo y dyfroedd dyfnion,' fod holl oruchwyliaethaq lluwx pa mor dywyll a pha mor ddyrya bynag yr ymddaagosant i ni, yn stpr R ^d ya "iawn ac yn eu He. Wrth edrych ar Mr.WiUiams rhyw dair wythnos yn ol yn gadael y coleg yn 11awen yn nghwmoi ei gyd- efrydwyr-galw gartref yn Llanbrynmair gyda rhieoi aowyl a pherthynasau hoff-myned yn wWfA i'w daith i Meirion-preeetha yu cynulleidfaoedd-anfoo Ilythyv at ei rieni, o, fewtt rhyw wythnos i'w f^woUe\h yn eu, hyabysu. ei fod yn mwynhau jaith gysurus. ac iechyd d»; ond yo terfynu ei daith yn y bedd, mewn tir estronol, heb. gael ysgwyd llaw na ffarwelio gydag un o'i gydfyf* yrwyrj gobeithion y dyfodol yn cael eu tynn y^ aith; biodeuyn nad oedd ood wedi priu ytaagor yn gwywo, ac yn cael ei dart ymaith; seren nad oedd oud wedi prio y^dda^gos yn cael ei chladdu o'r golwg. W^th edrych yn ol, ac adfyfyrio ar iaeth a dygwyddiadai* y f^air wythnos hyn, y yna rywbeth sydd yn, bur anesboniadwy i ni* oftd dywedwn, 'Cyfi|awn yw yr Arghtyc^d yn ei bP" ffyrdd, a santaidd yn ei holl weitijredoedd;' ond ? geir eaboniad, ac fe geir gweled y priodoldjeb o. symud y blodeuyno'r byd hwn i?An o er(idipatadwYg-' aidd y wlad lie nad oes yr un biodeuyn yn gvryvro, ac os collwyd y seren o awyrgylch y byd yen*. 7 mae wedi ymddangos yn f^urfafea ddysglaer g*1^ y gwawl, He nad oes yr un cwmwL Nis gallwn lai na datgan ein cydymdeimlad dvrr.,j af a'i rieni a'i bjarthynasau galarus, a'n dymucia., yw, am i dyner aden 1;ad rha^luni^aeth fod yn d