Y Celt

TAITH I GAERGYBI. Byddwn arferol a thalu ymweliad a hen wlad anwyl fy ngenedigaeth er's blynyddau bellach, a byddwn bron bob amser yn pregethu yn yr Hen Dabernacl, Caergybi, yn nhymor y diweddar Barchedig Mr Griffith, ond y tro hwn yn addoldy newydd Mount Pleasant. Cefais fy rhiaint yn Maelog yn sionc a heinyf. Pregethais i gynulleidfa luosog yn Rehoboth nos Wener. Da oedd genyf weled yr hen gapel wedi ei ddiwygio i'r fath raddau nes peri i mi ofyn, P'le mae]Rehoboth ? Da iawn. Dyma beth yw gweithio a Duw yn bendithio Cyrhaeddais Gaergybi nos Sadwrn. yn barod erbyn y Sal. Yr oedd yn y Mount Pleasant gyfar- fod gweddi am naw boreu Sul, a'r oedfa am dde6" Synwn yn fawr at y ffyddlondeb, y penderfyniad, y dewrder; y gweithgarwch, a'r llwyddiant sydd wedi bod yma. Ba Paul yn planu, Apolos yn dwfrhau, a Duw yn rhoddi y cynydd mewn modd amlwg iawn. Cawsom y fraint o dreulio yr Ysgol Sal fel athraw achlysurol yn nosbarth Mr T. R. Jones, neu yn hytrach Dr T. R. Jones, dosbarth o fechgyn ieuainc rhagorol. Yr oedd yr ysgol yn rhyw 150 o rif, ac yn llawn bywiawgrwydd a gweithgarwch. Siomedigaeth i ni oedd methu cael gweled Mr T. R. Jones, gan ei fod yn gwasanaethu yn y Capel Mawr a Hermon. Y mae y capel newydd hwn yn un o'r rhai pryd- ferthaf a welsom erioed. Dim o'r ffwlbri diangen- rhaid a welir ar lawer o gapelau yn perthyn iddo -pob peth yn weddaidd ac mewn trefn. Cawsom Sabbath dymunol iawn- Y mae yma weithio o ,l ddifrif, a'r baich yn dod i lawr yn bendramwnwgl. Ni chawsom fwy o garedigrwydd a serchawg- rwydd erioed yn un man-y cyfellion am y goreu i agor eu caredigrwydd i ni-yn hollol fel yr H.G. Diolch lawer idddynt. Cawsoifl gyfarfod canu dymunol iawn yn Nant- witch House-ty y caredig Mr a Mrs Williams- Mr Williams, y codwr canu. Yr oedd Eos Cybi yno yn canu. Y mae hon yn gantores fendigedig o dda-ni flinasem byth yn ei gwrandaw. Duw yn rhwydd i'r ddiadell ffyddlon a gweithgar rhag- llaw. Da oedd genym glywed cyhoeddi yr Hybarch S. R i fod yno y Sul nesaf. Y nos Sul yr oeddym yn Nghaergybi, rhoddodd Mr Lloyd, gweinidog y Tabernael newydd, rybudd i'r eglwys, yno i roddi ei ofal gweinidogaethol i fyny; felld, wele un eglwys wag yn rhagor. Cynrychiolaeth Ceredigion. — Bu amryw yngofyn i ni pa beth oeddem yn feddwl o Mr L. P. Pugh, A.S. Ein hateb oedd nad oeddym yn meddwl ymadael ag ef os y byddai iddo fod yn tfyddlon i'r Weinyddiaeth, ac es na fydd efe yn flyddlon iddi, myn clocsen fy nain ni fynwn mo hono. Am Mr Cobb, nad yw o un dyben iddo feddwl am y sedd -mae genym ormod o'r haner o gyfreithwyr a landlordiaid yn y Ty. Aberystwyth. IOAN DDERWEN o FoN.

BWLCHGWYN. Dydd Llun, Mai 26ain, cynhaliwyd Cymanfa Gerddorol Dosbarth Uchaf Dyffryn Maelor, yn nghapel yr Annibynwyr, o dan lywyddiaeth y Parch. J. M. Jones, Caergwrle, a Mr Seth Roberts, Brymbo. Yr arweinydd ydoedd y Parch. W. E. Jones, Treforis, yr oedd y tonau wedi eu dewis o lyfrau Stephens, yn nghyda dwy anthem, I ti Arglwydd," ac "Addoliad" (J. A. Lloyd). Dechreuwyd y prydnawn gan y Parch. J. Charles, Croesoswallt, yr hwn a ddywedodd ychydig eiriau pwrpasol yn ystod y cyfarfod. Yn y cyfarfod hwyrol, siaradwyd gan Mr E. Jones, Shop Newydd, yr hwn a ddywedai fod yn dda ganddo fod yno, hefyd fod yn dda ganddo mai yn Nebo y cynhaliwyd y Gymanfa Gerddorol gyntaf yn yr ardal, ac yr oedd ef o'r farn fod llyfrau tonau ac emynau yn llawer mwy hwylus i arweinydd y gan nag oeddynt ugain mlynedd yn ol, pan y byddai llawer yn rhoddi emynau allan heb lyfr, a'r arweinydd yn gorfod ei gyfrif a ffurfio ei farn arno, pa fath don oedd oreu arno, ond yn awr y mae y don neu enw rhyw don wrth bob emyn. Yr oedd ganddo bob parch i "leuan Gwyllt," a Stephens," a "Jones," ond ni fedrai ef gydwel'd a hwy mewn cysylltu llawer o emynau a thonau a'u gilydd, dywedai y dylai pob dechreuwr canu ystyried pa beth y man- yn myn'd i gann, a rhoddi ton briodoliateb i'r geiriau a chanu mewn amser priodol, yr oedd hpt. yn fai mawr, sef canu bob ton ac emyn yr tm. amser, lion a lleddf yr un amser, dylai arweinyddiaas feddwl am hyn, yr oedd ef yn credu fod y CætØt cystadleuol yn gwneud niwed mawr iganll y cysegr, oblegid does dim modd cael y cantoriom i wneud dim a thonau cynulleidfaol, &c. "Dywedai y llywydd, Mr S. Roberts ei fod ef yn credu mewm cystadlu canu, a'i fod yn credu fod hyny wedi gwneud lies hefyd," ydyw y mae yn ddiameia y maent yn dysifu y gelfyddyd o ganu wrth ym- gystadlu, ond beth am y canucynulleidfaol ? Cawsom ganu da iawn, a chyfarwyddiadau da gaat yr arweinydd galluog. HUNANLADDIAD.—Daeth y newydd galarus dnrf ein hardal foreu Mercher diweddaf, fod Charles B- Darby, Ysw., perchenog gweithfeydd heyrn a glo, Brymbo, ger Gwrecsam, wedi ymgrogi ya dE: ystafell wely. MARWEIDD-DRA MASNACH.- Y mae y gweithfeydfl yn y cymydogaethau hyn, glo, plwm, calch, &c. yn myned yn mlaen yn araf er ys wytlinosam bellach, dau a thri dydd yn yr wythnos a weithic mewn llawer o byllau glo er's amser. CYWION CLAGWYDD. "—Dyma enw newydd ETE ar Annibynwyr, neu yr hyn lleiaf y dosbarth preg- ethwrol o honynt, ac os na fydd y rhai sydd wedi defnyddio yr enw yna ar bregethwyr yr efengyl yn well ei hymddygiadau o hyn allan, ac eraill heblaw hwy oblanty Glym, bydd ei gweithredoedd yn cael eu dynoethi ar ddalenau y Celt. PROFFESSWYR MEDDW.—Ymddygwyd ynanwedàs at ddyn ieuanc nos Sabboth diweddaf, gan bedwar o ddynion ieuainc eraill, ond gresyn meddwl W dau, un o honynt a'i henw ar lyfr eglwys heb fod yn mhell, a hwythau wedi bod drwy y dydd Sabboth yn Llandegla, yn nhy Bacchus, mes Ofddynt wedi meddwi, ond ni dderbyniodd y gwr ieuane fawr niwed, oblegid daeth o hyd i dri eraill, y rhai a fygythiodd y pedwar yn arw, nes peri iddynt ofyn maddeuant. TORI Y SABBOTH ETo.-Mae yn resynus meddir fod tai y diafol" tafarndai yn yr ardal hon mo* lluosog eu hymwelwyr ar ddydd yr Arglwyd<L Mae rhai o honynt yn llawn, nid o ddieithriaid, nage, pobl yr ardal hefyd, ond mae rhai yia wag. Gwyn fyd na fyddai modd deffro tafarnwyr yn y byd hwn, fel byddo iddynt abertta eu tai i rywbeth heblaw i bechod. IAGO LEIAK

LLAN:LLYFNTI.—Dydd Iau Dyrchafael, Mai 21am? a'r 22ain, y cynhaliodd eglwys Moriah ei chyfarfotl blynyddol fel arfer. Y gweinidogion fa yn gwas- anaethu eleni oeddynt y Parchn. D. S. Davies* Bangor, H. Ivor Jones, Llanrwst, a R. Roberta, Rhosllanerchrugog. Cafwyd pregethu da dechreu i'r diwedd, a chynulleidfaoedd lluosog ac arwyddion amlwg fod y gwrandawyr yat mwynhau yr hen efengy), yr oeddym yn teimlo yB. bryderus at ddiwedd y cyfarfod, a fyddai i'n cyfar- fod fyned heibio eleni heb fod yn foddion amlwg yn Haw Duw i ddwyn rhyw bechaduriaid i waeddi am eu bywyd, ein siomi gawsom yn hyny, er nad ydym wedi gwel'd ffrwyth uniongyrchol i'r cyfarfod mewn achubiad yr un pechadur. Credwn, er hyny, nad aiff y pregethau da gawsom ddim heibio hen. adael eu hoi ar yr eglwys ac ar y wlad, bydded fod grasusau yr eglwys yn fwy disglaer ar ol y cyfarfod eleni, gan oddef ein gilydd mewn cariad, ac ymestys- i wneud daioni.-D. W. Jones. CAPEL MAWR. A HERMON, MON.—Cynhaliwyd cyfarfodydd blynyddol y ddau le uchod ar y 26am, 27ain, a'r 28ain cynfisol. Gwasanaethwyd gas y Parchn. E. James, Nefyn; W. P Williams, Waen- fawr; John Rees, Treherbert, a D. S. Davie3¡r Bangor. Caed hin dda, cynulliadau lluosog gwrandawiad astud, a bendith. EBENEZER, LLANELLI.—Mai 17eg, 18fed, a'r 19e^ cynhaliodd yr eglwys a gyferfydd yn y capel uchod,, ei chyfarfod haner blynyddol, gwasanaethwyd gaa. Miss Griffiths, Dowlais, a'r Parchn. J. Towya Jones, Dowlais, a J. Y. Jones (B), Pwll, gei Llanelli. Cafwyd cynulleidfaoedd mawrion, a chasglwyd 42 o bunoedd at y ddyled, yr by- sydd yn gwneud 100p at y ddyled yn y pedwar mis diweddaf, da iawn Ebenezer onide ? Diau y bydd yn dda gan gyfeillion crefydd glywed fod heddwck cyffredinol wedi gwawrio ar Eglwysi Annibynol Llanelli. Profir hyn gan y ffaith i ni weled nos. Lun yn Ebenezer, y Parch. J. P. Williams, Tabernacl, a'i swyddogion, a'n gweddi daer oedd ac ydyw, "parhaed brawdgarwch."—Un oed-d yno.

ffordd hon, er mwyn fy mrodyr yn y weini- dogaeth. Piolch cynes i'r DYDD am hys- bysu hyn i'w ddarllenwyrfel y gwnaeth, mewn rhifyn diweddar. Diolcliem i'r TYST A'B DYDD am wneud yr un peth gallai y Tbvddai yn gymwynas a llawer o weinidogion ieuainc.* Cofied pawb nad oes archiad heb fod yn ei ganlyn archeb ar fane am 2p. lis. Cofier nad oes genyf amser i ohebu yn ofer.—D. S. D.