Y Celt

hyd yri nod ei freuddwydion yn weddian ac yn llawenycl d crefyddol. GWl cldio heb lyfr. Ebrill 5. Gweddio heb lyfr. 0 bydded i Dduw fy ngwneyd raor Lyf a. St. Paul yn yr efengyl. Rliodded Duw i mi rwyddineb ymadrodd i lefaru wrth filoedd fed "ei drugaredd yn parhau yn dragywydd." Ebrill, 17. Mr B. yn fy mlierswadio i fod yr ymddiriediolwr i'r capel newyJd. Addewais fenthyg haner cant o bunnau at yr adeilad. Ebrill, 24. Gwnaethumymgais arall yn gyhoeddns i ddangos daioni Duw. Cynhyrfwyd llawer calon i weddio drosof mown chwech wythnos wele fi yn cael can- mol gras Duw mewn gweddi gyhoe Idus. o Dduw, cadw fi ar wyliadwriaeth barhaus yn erbyn y demtasiwn. Ebrill, 30. P. a T. yn cymeryd to gyda ni. Derbyniais heddyw docyn aelodaetli i gymdeithas y Wesleyaid. Mai 6. Hen gymdeithioti o Maidstone yn gahv gyda mi. Rhwystrais Mr R., i regu. Synont fy mod yn grefyddol. Mai 18. Dyna fi ar unwaith mewn pedair swydd yn Eglwys Duw ymddir- iedchvr, trysorydd, aelod o'r pwyllgor, ae yn Yfeddiwr. Gwelwch beth all Gras Duw wneyd mewn amser byr. Fy nghipio o ganol uffern a'm gosod i wasanaetlm yn ci dy mewn ycbydig ddyddiau. Y fath wyrth. .w Mai 19. Yn llawen lawn mewn gweddi y boreu hwn, bron metliu cynwys fy hun. Mai 30. DJma un wythnos ar cldeg yn y frwydr. Gyda nerth fy meistr newydd disgwyliaf gael gyru yr hen ddraig o'r maes. Nis gallaf wneyd byny yn fy nerth fy hun. Meliefin 10. Mor ddedwydd fel nas' gallwn feddwl aji amheuaeth nac ofn. Mehefin 80. Yn lianer gwallgof am golli fy ugwyliadwriaeth. Syrthio o ivholder mawr i bwll dyehrynllyd meddwdod. Satan yn fy nghofleidio yn ei freichiau uffernol. Dychrynllydd yn wir Gallwn wylo afonydd o ddagrau. 0 Dduw cyrner drugaredd arnaf. L Gorphenaf 6. Oyfarfod Chwarterol gyda'r Brodyr-eto. Mor dyner y maent vvTthyf. Blin genyf eu gondio. Mor grculon y mae Satan wrth ei ysglyfaoth. Z, Gwaed Crist orchfyga fil o Satanan. Fe ddtvw'l' amsor-ymdcliried yn Nnw. Gorph. 29, 30, 31. Brwydro yn galed mewn gweddi ddydd a nos—heb gysguam dair noswaith. O! dyma nfier.a yn yr enaid, &c. Avret 1. Mewn trncm. Dan gwmwl du, 0, Satan, gollwng ii. Pa mov hir y cat uros am ryddhad? A"nt lÿ. Wythnos y rhedegfeydd ceffylau. Byw yn afradlon. Cilio oddi with 'Dduw. Medl 13. Trwy gymhorth y Gwaredwr yn teirnlo fy hun yn dyfod i fyny yn araf o'r flos. Ofni agor fy ngenau wrth neb. 1 Dystawrwydd. Ilydref 5. Etholiad Worcester. Bwr- iadwyf gyflawni fy addewid ac aras yn y rye 4 Hydref 17. Anwastadrwydd peryglus. Ilydref 28. 0 mor galed yw'r frwydr. Tachwedd h Sabboth. Gwrthodais y Oymundeb heddyw. Nis gallaf faddeu imi fy hun. IJhagfyr 13. Mae arnaf eisieu mwy o nerth i wrthwynebu y brofedigaeth. Ehagfyr 30—hyd y Pasg yn 1813. Meddwi. Ebrill 21—hyd Mai 2, 1813. Yn sobr ac mewn gweddi, yn mwynhau dedwyddweb crefyddol. Bendigectig fyddo Dllw. Medi 22, 1817. Dyma bêdair blynedd a haner heb roddi cyfl'if am danynt Beth yw'rachos ? Pechod o'r lliw bryntaf!! A'r pecbod ofnadwy hwa yw'r blys am bethau meddwol, yr byn sydd yn suddo fy enaid i anobaifcb. Cefais y flwyddya ddiweddaf nerth i beidio yfed cymaint a glasiad o un math o win. Blwyddyn o frwydrau ydoedd er byny rhwng bywyd ac angau. Mawrfch 2, 1818. Cyfranogi'o'r Cymundeb yn nghapel yr Annibynwyr, yn Week-sLreet. Derbyniwyd fi yn aelod yno ddydd Mercher divveddaf, Chwefror 25. Medi, 21, 1818. Dyma ddwy flynedd gyfan heb yfed gwin na gwirod, ac wedi cyfyngu fy hun i porter a dwfr. Eto hudwyd fi i yfed mwy nag a duylnswn o'r porter, a thaflvvyd fi i gyfiwr g-darus. Ond diolch i Dduw, adfer- wyd fi y tro hwn mewn llai o amser nag un tro o'r blaen. Porter oedd fy eilun a'r am- heuthyn mwyaf i'm harchwaeth, ond y mae yn rhaid ei roddi i fyny. Gofynodd y Gweinidog imi nil. diwrnod, A yw yn well gonych loiier na Christ ? Torodd hyny y ddadl. Ac o hyny hyd yn awr nid wyf yn yfed dim ond tin tablen ein hunain a dwfr glan. Dydd.Calan, 1819. Syrthio i rwyd fy hen elyn eto. Yn Tachwedd y bu hyn. Trwy yfod ein owrvv cartref (tahle-beer). Tridiau neu bed war yn y gwarth a'r trueni y tro hwn. Bhaid ymwrthod a'r dablen Ac ohyny hyd yn aWl: ni vfais ddim yn gryfach na the a ch fil a llaoth a dwfr. Y mae Gras Duw -.vcui eai'io'r dyckl o'r divvedd. Caniata O Grcawdwr hael, er mwyn Iesu Grist i mi gael bod yn dyst ffvddlawn i bob. tragwyddoldcb. Yn y"toJ y blynyddoedd galarus uchod bu lawer gwaifch yn y delirium tremens. Bh yn cymeryd darpariaethau o ddur gan y meddyg i geisio lladd y blys am wirod. Cafodd ei demtio i ladd ei hun. Yr oedd yn arfcr cael rliybudd mown breudwyd brawyebus pan fydd- ai y spel ddrwg yn ymyl. Oawsai y breudd- wy<liori hyn mewn adeg porffaiih sobr, Yn ei fixuiddvvydion rliutbrai neidr.'awr alogAiif;aflin ei goesau. Ac er mor ami y cawsai y rliybudd syrthio ) r oedl John Vine Hall. Y yn 'gorphen yr banes i gyd ar ol coi-lel,r): yr. wyf yn aWl" yn annhrael hoi ddcdwydd. Gwcl- odd Dnw yn dda i ylnladd fv mrwydiMU, a chefais inau y fuddugoliaeth. Y mao ei fywyd d'fnyddiol anghyftVcdin ar 01 llyny yn brawf ci fod yn ilestr otholedig gan Dduw o'r cycli,,vyi- a gras Duw yn ci gynal trwy ei,t'rívydrau mawrion gyda'r hen sarff vii, y gwpan. Pan gafodd fnddugoliaeth hvyr yr Oedd yn ymyPei 40 mlw\di oed. Cafodd ar ol hyny 41 mlynedd o'r b/wyd mwyaf hupus, Cyran^oddodd "Oyfaill y Pcchadur," llyfr bychan iawn, ond erbyn 1865 yr oedd mewn 29 o ielthccdd ac wedi cael 375 o argraniadan yn Sacsncg yn. unig, yn cyrhacdd 1,663,000 o gopiau. Bu farw mewn gorfcledd yn 87 mlwydd oed, Medi 22, I860. Ei fab Newman Hall olygodd ei banes trwy'r Wasg. Y mae efe yn rhywle yn rhoddi hanes profedigaethau ei dad gyda'r gwin meddwol yn y Cymundeb. Nid yw hwnw wrth fy Haw, yn bresenol. Mae'r fraslun a roddais uchod yn dra amhcr- ffaith oherwydd ei fyrdra. Ceirefyn llawn ac eglur yn "Author of the Sinner's Friend. An Auto-biography." A dywedodd Mr. Roberts na wnai neu na fynai efneb i'w oglwys o r do3barth uchod. Mi obeithiaf fod calon y brawd o BenyjJre yn dynerach na hyny. Ac y mae yn carogymeryd yn hollol am ddylanwad diwygiad nerthol. Byddai llawer mwy o'r dosbarth uchod yn cynyg en hunain i'r eglwysi nag yn bresenol. Ycbydig iawn o'r do barth hwn sydd yn euro wrth ddrws yr eglwys yn awr fel y mae yn alarus meddwi. Ond pe delai y "diwygiad nerthol" hwnw drwy'r wlad, byddai rhaid i ni geisio meddyginiaethu cannoedd, ac fe allai filoedd, o'r trueiniaid hyny sydd yn gaethion i hudoliaeLh y sarff. Gwaith caled yn ymylu ar yr anobeithiol yw ceisio meddyginiaethu llawer o honynt. Ond eglwys. Crist yw yr Hosp tal. Buan y delo mdoedd o'r meddwon i newn i'r nrd'fa, a byddai ynddagenyf gywed fol llawer o honyut yn rhedeg am 1 >chesfc at eglwys Petidr J oblegyd credaf fod yno rywrai a wnant lawer o aberth. tuag at eu gosod ar dir dyogel; a chredaf y byddai teim- ladau Mr. Roberis yn wahanol iawn atynt i'r hyn oeddynt yu y gynadledd ddiweddaf. Am osodiadau ereill Mr. Roberts—fod y gwin anfcddwol mor debyg o ail enyn blys hen feddwyn, neugodi blys at bethau meddwol ag unrhyw win arall-uisgall hyny fod. Y mae yn naturiol a thragwyddol annichonadwy i beth anepksedig (uwfermented) greu. blys am beth ephsedig. Nis gall peth iach greu blys am beth afiach. Gall gradd neu raddau o'r eples- edig greu blyi an ryw radd arall o'r eplesedig, fel y gall cwrw gwan barotoi y ffordd i'r brandi cryf, gwabaniaeth mewn graddau sydd rhyngddyut. ODd rhwng yr aneplesedig a'r. eplesedig y mae-'r gwahaniacth yn eu natur, yr un faint ag sydd rhwng bywyd ae angau! I egluro a cliudaruhau y gosodiadau hyn, mae eisieu erthygl faith ar Ddeddf Eplesiad. Ni ycbvvatiegaf arno y tro hwn. Y mae ar Mr. Roberts gymaint o rwymau i astudio deddf eplesiad ag sydd arnaf finau. Ilefyd, tysliai Mr. Roberts fod yrefFaith yn wahanol arno of ar ol yfed peth o'r gwin an- feddwol i'r liyn a deimlai wrth yfed dwfr glan. Wei, mi ddysgwyliwn fod yr efiaith yu wahan- 010 beth, os )fodd win da. Clyvvir yn anil ddy\ve\ii fod pur ffrwyth ywinwydden mor anfcd.Jw.jl a dwfr glan; ond id o^-gir with byny ei Jocl mor wan a dwfr nac mor ddigyn- hyrfiad a dwfr glan. Dwfr fyddai ef felly. Y mae fiVwyth y winwydden yn ddiod gref angl.yxTredin—-cryf o dh fnyddiSu da i'r cyfan- soddiad. A-J: felly, wrth rrswm, nis gall adael yr un (HcIUnau yn hollol a dwfrgbn. Y petIt a honir yw fod pur fiVwyth y winwydden mor glir oddi wrth alcohol ag ydyw dwfr glan. Gellir profi hyny mor oleu a cbanol dydd. Os myn Mr. Roborts, gwnafbrawfo hyny ar ganol tref Caernurfon unrhyw ddiwrnod aewyllysia. Heb ymhelaethu y tro hwn, boed i ni oil wneyd e-in goreu i adfer y rhai sydd wedi cael eu eaethiwo gan yr hudoles, ac achub pawb ereill rhag myned i'r un cyflwr peryglus.