Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
23 articles on this Page
Advertising
AM • ODANEDD GOSOD YMWELWCH A MacCormack CARDIFF STREET, I ABERDARE. I
Advertising
WHALTON HOTEL 18, Blackfpiars Road, London, S.E. Central part of L ndon < Kind's 0 OfS). 'Buses pass the Door. Full Board, with every Coiifoit 3/6 Day. or 18 per WeeK.
Advertising
DYMA'R BEDWAREDD FLWYDDYN I BARTl HOLLOL GYMREIGr I Gael ei drefnu gan I. WYN ROBERTS, LLANGEPNI, i fyned ar CAITH I GANAAN A'R AIPHT, &c. Gan v hvdd y parti yn cychwyn allan Mawrth 15, dylid I bockio yn DDIYMDROI. Fares o 37 Ginis i fyny. Ymofyner a 1. WYN ROBERTS, 27, High Street, LLANGEFNI. I
Abertelfi a'r Cylch
Abertelfi a'r Cylch Cynghor Sirol. Nid yw yn debvg y ceir etholiad yn y dref. Mewn cyfarfod yn y Liberal Club, nos Iau diweddsf, pe-iderfynwyd foi Dr Stephens a Mr 0 B Evans, yr hen aelodau i sefyil eto. Creawn na cheir neb i'w gwrthwynebu. Y mae yn ymddangcs y ceir etholiad frwd yn rhanbarth uchaf Sir Ben bo. Cyfarfu y Rhyddfrydwyr nos Iau, a chyda mwyaf rit mawr panderfynwyd go fyn i'r hen arwr—Mr B Ref s, Glannai t, i sefyil eto. Boddlonodd gwneud hyny. Cynygiwyd fod Mi Williams, Briars, L!an dndoch, i sefyil, ond ni chododd ond chwech o bersomu eu I'dwylaw dros y cynygiad. Os ymleddir y frwydr ar syniadan pol iticaidd, yn sicr dyiai Mr Rees gael y flaenoriaeth. Y mne y boneddwr yma wedi treu iodeunaw mlynedd o gynrych- iolaeth yn ddifwlch, ac y mae yn drueni ei droi o'r neilldu yn ei hen ddyddiau. Hefyd, y mae Mr Williams 3 n ffaoni bod yn Rbyddfrydwr. Er eifod yn adyn cym- wyrasgar, scyn rhoddi gwaith i luav s yn y pentref, eto gan nad yw yn cynrychioli syniada,a y Rhyddfrydwyr, nid bes ois- gwyl iddo lwyddo yn yr ymdiech am y sedd (s penderfyna sefyil etholiad. Ceir gweled yn fuan.
Cyffi edinol.
Cyffi edinol. Y nose yms deimlad drwy y dIef ydy- lid yrnledd am seddau ar y Cynghor rr, (iol ar dir politieaidd. Y mae llcaws ,P mawr yr aelodau 0 bono headyw yn per- tiiyn i'r biald Geidwadol, a gweiwjd gwaetbaf chmedd. Y cyfryw yn yr etboliad Seceddol diweddaf Bu y dref am flyn yddoedd yn cael ei cbynryehioli gari j Toriaid, a gwae y dydd pan y gwelir h; Dy eto, oblegyd. goithrymu a chsc-thiwo ydyw eu hane S yn mhob CJ feiriad pan yn cael chwauu teg. Y mae mwyafrjf mawr y dref yn Rhyddfrydwyr i'r cam, a phe ymleddid y brwydrau trefol ar hrellfiu politieaidd, ni fyddai gobaitk i'r Toriaid i fyned i mewn 0 gwbl.
Capel Mair.
Capel Mair. Y Sabbcth neeaf, disgwylir y Parch T EggerJamf s, Msesteg, i ddechreu ar ei wt.inidog5-.eth yD Nghapel Mair, AbeiteiC v MreMr James ynfawr ei batch yn Maes teg, a deallwn y bydd iddo dderbyn 8mryw am hegion gweithfawr, a hyny nrs LuD, Chviefror yr Slain, fel ar-wydd o'u p»rch togg ato. Peth hyfryd yw gweled. eiDidc g yn cael ei arrbydeddb rcewn eglwys w(di tieujie 16 mlyredd ynddi. y ca Mr Jumesces hir i wag.an. a Y DJJel Os pel Mair a'r cylch jnoi' dderbyn fyda breichiau agored, a dis gwyliwH "Jawer oddiwrtho mewn piegcthn a darlithio.
Cymde.ithos Ryddfrydol Pobl…
Cymde.ithos Ryddfrydol Pobl levainc. y Lie. Penderfynwyd nos lau diweddaf, mewn cyfarfod oRycdfrydwyr ein bod yn sef- ydlu Cymce;thas er lefeicio v meddylian ienainc yn yr egwyddorion Rhyddfrydol. Ttimlir Bad yw ychydig gyfsrfodydd yn arleg yr etholiad yn ddigoB, ond y dylid cael c-fsifcdydd fchijgurol diwy y fwyddyn er trwytho reeddyliau y bobl .7 y ieuairc. Mae gweindogion a dynion blsecaf > blaid v rth wraidd y mudiad, a tbiwy hyny geilir disgwyl Ilwydditht arno. Cynelir y cyfarfod cyrtaf nos Were-r nesaf, er ffmfio rheolau a thytu allan raglen ar gyfer y dyfodol' Mae yma ddynion ieuainc all sefyll, i fyny mewn vnrhyw gynulleidfa, a siarad i bw/pss ar bynciau y dydd, ac yn barod i wssan- aethu. Llwyddiant i'r cyfaifodydd ddy- wedwn ni.
Marwolaetk.
Marwolaetk. Dydd Gwener, claddwyd yr hyD oedd farwol 0 Mr Alfred Harpur, Finch -8qllsre. Pontycleifion, yn nghladdfa gy hyeddus y dIel. Bu yn gystuddiol am nj wythncsan, a chafodd ei daro a'r parlys. Gadawodd weddw a saith 0 blant 1 alarn eucoUedareioI. Yr oedd Mr Harpur fn ddyn caredig bob arnser, Arth lawer 0 amgylch y wlad gyda'i alwcdigaetb, a gwelir ei eisiau yn fawr yn y cylchofdd hyny. Bu yn selod o'r Cynghor Trefol, ac o barch iddo cerddodd y Cynghor 0 flaen yr arch i'r fynwent Daeth tyrfa luosog yn nghyd i daiu iddo y gymwy-Das olaf. Dymnnwn i'r weddw a'r amddifaid amddiffyniad Dwyfol yn y trallod chwerw sydd wedi eu goddiweddyd.
Pysgota,
Pysgota, Mae g yr L'andudach a Chilgerran I w edi dechreu ar eu gwaith eleni eto, ond I nid oes fawr llwyd^iar t byd yn hyn. Y J maeiit yn achwyn fod yr bin yn rhy ccr, hyd yn hyn. Oafwyd un Sa'mon i ddan- gos fod Thagor i'w cael. Caffed amynedd ) ei pherSaith waith a daw llwyddiant.
Gwylwyr y Glanau.
Gwylwyr y Glanau. Maent yn rghrrol yr ystorm fawr sydd yn rhuo yn y cyich heddyw yngwyJio llongau mewn perygl. Orid, diolch i Lywiawdwr mawr y more e ld nid ydyrt wedi cael eu galw allan hyd yr hyn gyda'r bywydfad. Chwareu teg i Efengyl ar waetbafg amheuwyr, y mae yn gwnend gwaith ardderchog drwy godi goleudsi, a darparu bJ wydfadan i'r morwyr, a se1- ydlu llu 0 gjmdfitbasau i amddifiyn trueiniaid. Gwnawn ein goreu er ei chadw i'n cysgodi byth. Abaiteifi. D JONES
----.-----Treorci.
Treorci. Yn Ysgoldyy ¥e. c.bed, Treorci, cycal- iwyd eisteddfod fawteddog yn y lIe uchod nos Sadwrn djweddaf, dan nawdd cyfrinfa Dewi Aran), 0 Urdd y Gwir rforiaid. i Llywyddwyd gan Mr E H Davies (ieu), Pentre. Ciorianwyd v caLtorion gan Mr John Roberts, A.O, Heolfachi. Yr Am rywiaetb gan Mr John Minion, Treorci Gwasaneethwyd wrth yr offeiyn gan Mr George Evacs, Treorci. Yr Ambulance gan Dr Armstrong. Wele rri-tr 0 eijw&u y buddugwyr- P. if ddnID, I pydomi Dyn,' a chipiwyd y wobr gt.n y Treorci Mirstrels, oanar. Mr Llew Thomas. Umtwd Bass, Y Mynydd i Mj,' Y POrfU 0 ugaii? 0 gystadlenwyr cedd MrEvaa Evn S. Pertre. Unawd S prano, Just as I am,' pm yr oedd wyth 0 ymgeiswyr, a dyfamwyd Miss Ti' zze Ann Jenkins, Gelli, yn deil- wre o'r v obr. UlifWd Cot-tralto, I Ad](f,:s y dyddian gyiit/ pi yd y dygwyd y wobr oddiar bump c ymgeiswyr gan Mis^K&tie Ellis, Tonypandy. Uisawd Tenor, I Can olaf Tudrio. s daeth un ar ddf g yn mlaen am y webr, a dyfamwyd Mr D H Thomas, Treorci, yn orchf? £ wr. U, d i Hart, Tell Mother I'll be There,' a deeth ngam 0 yiegeiswyr yn mlaen, ond Esther Arm Jones Regent: stieet, g&fodd y wobr gyiitef, a riianwyd yr ail rhwng Kr,tie Jei kins, Gwecdolire street, Treberbeit. a M'oifudd Griffiths, Lewis street, Pentre. Un&wd ar y Beleoreg" sprilg Song,' erdllycld y wobr gyniBf oedd Archie Divics, GelHgaled read. Ye trad Rhondds, a chipiwjd yr aiJ g&n SpeDcer Golding, Pem-b) s road, Ystrad. Adrccdiad O forcc), lh^xwyd y webr rhwng IItvid Mergers. Oaike street, Tccoici, a L vin^ stone Peikins, Treher' belt. Adrcddiad i bket,1 Ar Jan'r loTddcees ddoln,1 aetb|ywobr gyntRf i Katie-Jane Edwards, Rets street, Treaci, a'r ail i Rachel M Themis, Regent strreet, Treorci. Traethawd, 'Y Dyngrrwr,' rhanwyd y I wobr rhwng Mr John Recs, Tor, a Mr J D&vies, Tynjbedw strr et, Treorci. PeciHicD, Ifometb,' Mr Levi MM-gM, Treorci. Liythyr Caru, rhanwyd rhwng Pedr Ala-w, Pestre, a Mr W J Jones, Trster- bfcii t. Pump 0 gwpstiyrau ar waitb yr Am bularce, a rhanwyd y wobr rhwng Mr Tom Thomas, Evan Evans, a J D Hop kirs, Treorci. O.S.-Cyhoeddir y feirniads^th ar y TraethafM, y pcniUioB a'r Llythyion Caru os bydd hyny yn ddejbyniol gsB y cystadledwyr a'r darlleuwyi. Hefyd, cy- hi e dvn y cynyrchion buddugol os dy- mnnir bID, hyny.
.-0 Brynamman.
0 Brynamman. Bu farw dydd Mercher diweddaf, sef f,y 9fed cj fisol, Mrs Thomas, gwraig Mr Morgan Lisbon The m?^, Brynsmman road, yn 39 mlwydd oed. Dyoddefodd g) studd tr,"ID a birfsith yn amyneddgar iawn. Fel gwraig, ymddygai yn ymgel. eddcar, yn dirion, yn ddoeth ac yn Griationogol. Y Sadwrn canlynol, ihcddwyd ei rhan ddaearol i oiphwys yn nhy ei hir gartref, yn mjnwent newydd Gibea, pryd yr ym- gt sglodd tyrfa lnesog yn nhyd i dalu y gymwyess olaf iddi, ac y gwasanaethwyd gan y Parchn W D Thomas, Gibea H 0 Jones, Ebenezar, a Lee Da vies, Siloam. Gadawodd briod a phedwar 0 blant i alaru eu colled &1 ei hol, yn nghyd agamryw o bei tbynesau hen, ac amiJw 0 frodyr a chwiorydd yn yr eglwys. Mae galar mawr o'i cholli yhaa, ond y mce marw wedi bed yn elw iddi hi. Dnw lyddayn, cawdd id^ytt yn eu galar.
Agoriad y Spnedd.
Agoriad y Spnedd. Araeth y Brenin, Py Arglwyddi a Boaeddigion,- Gan ein bod wedi profl yn ddiweddtr fod anhawsderau difrifol wedi codi oddi- ar aaoghydwelediadau cnfion rhwng y ddwy gangen o'r Ddeddfwrfa, bydd i gynygion gael eu gosod ger eich b-on, gyda phob rhwyddineb cyfleus er deffinio y berthyoaa lhwng Ddau Dy y Seoedd, fel ag i s;Grhau awdurdod anraneoig Ty y Cyffredin dros Faterion Arianol, a'i orucbaflaeth mewn Deddfwriaeth. Dyiai y nesurau hyn, yn ol barn fy fy rghynghorwyr, gees eu cyfansoddi a'u hawdurdodi yn y Lth fodd fel ag i weithredu yn ddiduedd o bertbynas i'r ddeddfwriaeth gynygiedig, y gwaith rhag fynedol, 1:1C (yn ddarostyngechg i ddyegei- iadau priodol) o oediad. Dyna ydoedd rhan o Anerchiad y Brenin ddydd Llun at yr Arglwyddi o berthynas i'w hymddygiad at fesurau Rhyddfrydol yn dyfod o Dy y Cyffredin.
Y Gyllideh Oededig
Y Gyllideh Oededig YH ei Anerchiad at Dy y Cyftredin, dywed y Brenin Foneddigron Ty y Cyffredin,- Bydd i'r Cyfrifiadau am wasanaeth am y flwyddyn ddyfodol gael en gosod ger eich bron yn yr arnser prodol. Cawsant eu ffmfio gyda'r awydd tchaf am gyail. deb, ond y mae Vi angenrheidiau ft amdd, ff yniad liyngesol y Deyrnas wee i ei gwneud yn ofynol i gynyg ychwanegiacl sylweddol yn nhreulsau fy Llynges, Gofynir i ::hwi hefyd i gyftawni a gor- phen y ddarpariaeth wnaed yn Sessswn olaf y Senedd dros y fiwyddyn sydd ar derfynu, i ba un nid oes effaith eto wedi ei rhoddi. Y mae y treuliau awdurdodedig gan y Senedd ddiweddaf yn awr yn ddyiadwy ymredeg, ond gan nad yw yr arian argenrh-eidiol at hyny wedi ei ddarpar dtwy erddodiad trethol, gorfuwyd, drwy gydsyniad y Senedd, i woeud benthycion tyoihorol. Rhaid, ar y c> fleusdra cyntaf j posibl, gwoeud trefniadau i ddelio a'r l set. y Ilfp, arianoi a grewyd felly.
Araelh y Prificeinidog.j
Araelh y Prificeinidog. Wedi i Mr Percy liikgwotth gynyg fod yr Anerchiad yn cael ei derbyn. ac i Mr C B Price eilio y cyfryw, cafwyd sraeth gan Mr Balfour, arweinydd yr Wrthblsid, yr | hwn a feimiadodd y Gyllideb a gwa-th y Llywodra eth Ryddfrycol yn ei ddull con- demnioi arferoL > Yra cododd Mr Asqu'tb, yn nghanol cymeradwyaeth ei gefoogwyr, i draddodi ei araeth, ac wrth ctdechreu dywedodd nad cedd ei sr^eth, yn ei pberthynas ag Ym. reoleeth i'r Iwerddon yn yr Albert Hall, yn sKDghyscn a'i ymddygiad blrenoroi tung at y mesur, ac adgefiodd y Ty ddarfod iddo, yn Mawrth, 1908, gefnogi cynygiad Mr Redmond dros Ymreoteetb. Yr cedd efe yn barod i gyduabod, ag ystyried nifer ei gynygiadeu a'i gynwysiad, fod yr Arerchiad hwn o eiodo y Brenin y byraf mewn ha nee. Yr cedd ana ddweyd, mor bell pg cedd a fyno deddfwriaeth, Na. wnai y Llywodraeth awgrymu neu I¡ gyfiwyno dim arall beblaw, pwnc gwa- uarddiad yr Arglwyddi. Yr oedd hyny yn gvas anarferol, ond yr oec'd y L!yw«,draeth wedi gpelio at y wlad (m awdurdod i- toi terfyn ar bleidlais arrgbjdsyr/o' tie send yr Arglwyddi, a chyda phob dykdus bptch i Mr BaUourJ til cbycTsyntal sg ef pç¡n y dywedai nad I oedd yr Etholiad Cjffreuinol yn golygu dim. Gofynai y Llywodraeth am i Dy y Cyffredin gael adfeddianu ei awdurdod, an- nadleuedig dros i rian y wladwriaeth, ac fod gweitbrediadau y Ty arall yn cael eu Ci'jr^u i wdtbredmdau priodoi yr Asl Ystafe! I Yr oeddyct wedi ei gwoeud yn eglur nad oedd cyfnewidiad i fod end drwy Ddeddf Scneddot, ac yn ei farn ef (Mr Asquith), yr cedd yn cydnabyddedig y dyiai y Llywodraeth Ryddtrydol, trwy onirsad mesurau ereill, goel awdurdod i s'crhau hawiiau Ty y Cyffredin, dyogei- iadau ymgotfforedig mewn Deddf Sen eddol, cydnabyddedig. gan y Brenin, yr Arglwyddi, a Thy y Cyffredin. (Uchel gymeradwyaetb). j Yna aeth y Prilweinidog yn mlaen i ddweyd j y bwriadent weithredu yn gyntaf drwy benderfyniadau, ac y byddai i'r cyfryw fod j yn ymgorfforedig mewu Mesur, a'i gario drwy y Ty yn ystoi y Sessiwn presenol. Yr oedd y Ty i sefyil neu syrthio wrth y Gyllideb a phenderfyniadau yr Arglwyddi.! Ni chaninta gofod i ni gromclo araeth Mr i Asquith yn gyflawat
Cicestivm gan Mr. Keir Hardie.I
Cicestivm gan Mr. Keir Hardie. I Gofynodd Mr Hardie os oedd y Llywod- raeth yn bwriadu anfon y penderfyniadau i Dy yr Arglwyddicyn y buasai y Gymdeb yn vasio allan o reolaeth Ty y Cyffredin Mr Asquith—Nid wyf yn bwriadu anfon y pendeftyniadau i Dy yr Arglwyddi o gwbl. Yr wyf yn cydnabod fod y safle Seneddol yo un ddigyffeiyb, a'i bod yn ddyiedswydd ar y Llywodraeth i gario allan y diwygiadau yn ffafr pa rai y mae mwy- afrif mawr o aelodau wedi eu dychwelyd i'r Ty. Nia geilir gwneud y gwaith hwn end trwy ddyfalbarhad, ymdrech, a chydym- ddiriedaeth.
[No title]
The Landorc Permanent Building Society (Established 1875) is prepared to receive deposits at 4 per cent., an4 paid-up shares ( £ 50) at 4 per cent., and repayable at short notice. Interest paid half-yearly free of tax. Undoubted and ample security. Apply to Secretary, David Roberts, 19, Meathfletd Street, Swansea.
j"Olwen Plasgwyn."
"Olwen Plasgwyn." Nos Lun, Chwefrorli14egl 1910 oedd y noson spwyntiedig gan Gor Capel y Gad- 1,)131 barformio yr Operetta. O wen Plas- gwyn,' vn Nenadd y Far, hGsd, Aterdar. Awdwr yr opeietta yw v cerddor enwog Mr D W Rowiaocs, F.T.S.C., Cwmtwrch, ac mae y plot' yn cynwyshanes yn y cyfeod helbuli)s hwnw pan oedd Harri Tudur yn parotoi i ymladd am goron Prydain Fawr, sef adeg Rhyfel y Rhosyn- au. Yr adeg hoco yr oedd yna beDdefig urddssol yn trigiaou yn y wlad, yr hwn a adsabyddid wrth yr eniv Syr Owen o'r Plasgwyn, a chanddo un ferch Oiwen, yr hon aeed etifeddes ei thad, Cawn fod yna foneddwr ieuanc cyfoeth- og o'r enw Yswain Morris o'r Wernddu yn ceisio Haw a chalon O wen, ond gwrth. oJid ef yn bendant gan yr etifeddes, o herwydd ei bod wedi rhoddi ei liaw a'i chalon i Hywel o'r Felin, y bachgen tlawd oedd yn byw mewn bwthyn ar dir y Piasgwyn. Y mae yr yswain ieua&c yn firomi, ac vnpentlerfynu (s na chawsai hi drwy deg, y mynai hi drwy ffordd wahauo], ac mae yn cvtuno a haid o ladion oeadyot yn manteisio ar yr annhrefn oedd yn mhlith y tyigolion, i ddal Oiwen, a'i dwyn i yn gaeth y cyfle cyrtaf. Y mae Syr Owen ei hunan yn groes iawn i Oiwen woewd dim a H}'"e!, ac y mae yn bygwth ei throi o'r Piasgwyn. Y nsa Hywel, er mwyn gwneud heddwch rhwng Olwen a'i thad, yn penderfynu ymadael o'r wlad, ac yD trefnn i O.wea ei gaolyn mewn anpser, Rhyw foreu, pan y m&e y trigolion yn myned am bleserdaith tug. Chagtell Emlyn, cymerir Oiweo ym- aith, a dygir hi i ryw ogof yn y mynydd, ac yno yr ymwelir a hi gan yr Yswain Morris, er ce sio ei henill, ac i ddweyd mai ar orchymyn ei tbad yr oedd yn gaeth, am ei bod yn ei withod ef, tra y dywed yr j Yswain with ei thad (i bod wedi rhedeg i Swrad gydag Hywel. Y mae Hywel drfcuefn, heb glywed yr un gair oddiwith Oiwen, yn ofni ei bod "\Iedi ei attpghtfio, ac yn dychwelyd gar- t'ef. ac er ei eionaedigae th yn cflel ar ddeall fod Oiwon wedi ymadael, ac ni wyr i ba Ie. Ood dadle;nir twyll yr Yswain, gwar- edir Oiwen, UE>. fonir yr Yswaia a'r liadroa i garchar, a chei; Ohven a Hywel yn gwneud eu cartref yn hapus yn y Piasgwyn. Er i'r hin droi allan yn anffafriol, yr oedd y cetsadd et fa vr yn orlawn, a chad- wyd y dorf fawr yn hwylns a boddhaol o'r dechieu i'r diwedd, a phawb yn tj sticl- aethu eu bod wedi eu 11 wyr foddloni. Yr oedd amryw hefyd wedi dod yn nghyd o Benrhiwceibr, Mountain Ash, Hirwaun, Poctardawe, a raanau eraill. Cymerwyd i fyny y gwaharot gymeriad- au fel y caolyn Oiwen Plasgwyn, Mrs Annie Evar s (Morfndd Morganwg); Ellen, Miss Emily Morris: Hywel o'r Felis, Mr Samuel Barber Syr Owen, Mr Johnny Edwards; Yswain Morris, Mr Thomas Jenkins; Ned y Gwas, Mr David Harris Ceciric Mars, Mr J G Lewis Dafi a Rhys, | Mri Morgan Richards a Tbomas J Phil- j lips; Stage Manager, Mr Daniel E Iwarda. j Chwareuwyr. Mri E T Ei wards, A L C M., a Gomer Griffiths Yr oedd yna amryw o fAn gymeriaoau ereill, a g^naeth pawb eu j ihan yn gpneradwy. Yr arweinydd yd- cedd Mr Aithur Thomas, G & L, Gadlys, YR ARWEINYDD. I yr hwn sydd bellach yn dra adnabyddus fel cyfansoddwr ac arweinydd cymanfa- oedd, a gaHwn ddweyd yn ddibryder fod y perfformiad hwn wedi ei godi yn uwch nag erioed yn ein meddwl. Hefyd, gall- wn ddweyd fod y cymeriadau wedi en llanw yn glodus-Mrs Annie Evans fel Olwen Plasgwyn yn ddiguro. Nid yn unig yr oedd yn canu yn dda, ond yr oedd y modd y dadlenodd ei chariad at y bach- gen tlawd yn neillduol o dderbyniol. Wei'yn dyna 83m Barber fal Hywal eto yn canu yn swynol ac yn actio yn effeith- iol. Am Syr Owen, set Mr Johnny Ed- wards, pwy feddyliai fod bachgen ieuanc fel efe yn gallu gwneud CJ stal hen wr ?' Yr oedd ei ganu, ei osgo a'i gadernid pan yn gwrtbod IJywel yn awdurdodol, ac yr oedd ei ysbryd torcslonus pan wedi colli Olwen yn enghraifft fyw 0 alar tid ar otei blentyn crwydredig. Miss Emily Morris fel Ellen yn swyitol, ac yn gwneud ei rhan yn dda. Mr T Jenkins fel Yswain Mori is, v n ei wisg odidog, yn ceisio caru yr hon nad oedd yn ei garu ef, ac yn cynllwyno i'w charchsru, gan feddwl y gwnai hyny leddfu tipyn ami, yn dra awgrymiadol. Mr Dd Harris eto fel Ned y Gwas, yn deil- wng 0 unrhyw un a gymerodd at gymer iad o'r fath erioed. Pan yn gwvlio y car- jadon yr oedd yn neillduol 0 dda. Mr J G Lewis eto fel Ceiric Mars, penaet. y liadron, yn bob peth dymunol. Ood dyma ni yn awr wedi dyfod let Rbys a Dbfi, Gweision y Garngoeh, pa iai a gadwasemt y dorf i cbwerthin yn iachus wrth eu gweled yn eu gwisgoedd digrif. Oad credwn mai pan yn dyfod gartref, wedi bod yn gaeth yn yr ogof gan y Had. ron, yr oeddent oreu, a hyny pan yn canu Ar hyd y DOS 1 yn nghwmni eu cariadoo, ac yn adro d eu ewyn iddynt am driciiu y rhwymwyr. *Gallwn ddweyd fod y ddtu hyn, yn nghyd a'u cariadon anwyl, wefli gwneud yn dda dros ben. D/munwn dliolch 0 RaJon i W T GJif- fiths, Ysw., Cvfreithiwr, Averdar (yr hwn syud yn un 0 fechgyn y Gadlys), 8m ei buodrwydd i lanw y gadair, a byny yn absenoldeb Dr Banks, yr bwn oedd wedi ei analluogi i fod yn bresenoloberwydd marwolaeth ei chwser-yn-ngbyfraith, sef Mrs Dr Trevor Jones, Aberdar, Da geny m ddeall fod yn mwriad y cor i reddi perfformiad arall o'r Operetta raj^or 01 hon, a hyny nos Fawrth a Mercher, Mawith 8'ed a'r 9fed, yn Neusdd G boeddus H?olyfelin. Pob llwyddiant tiddynt yw dymuniad pawb.
Cwmdar.
Cwmdar. Clyicedion. Clywed fod y fuddugoliaeth yn creu Ilawenydd mawr, er mai edlychyn 0 fwy- afrif gawd. Clywed mae ar draul difodi yr hen gytundeb y sicrhawyd y llwyddiant. Clywed fod d-l y car u yn y gwersyll etc. Beiri iad aeth annheg; arweinydd yn anamsero]; beiniad yn rhy feirniadol; efferyn yn rhy drwm; y plant yn an weddns, ac yn challengo eu an, einyddion y mynait hwy fyn'd He y cant fwyaf o fwynbad. Clywed y ringleaders yn cweryla tu fewn a thu allan, a'r gwr bach 0 Stryd y Brenin yn ei hwyliau, ac ymddengys ei fod yn ciedu yn y dywediad-. Jack's as good as his master. Clywed fod D- yn foddJon rhoddi £ 5 tuag at hyrwyddo y cynygiad gwreidd- loi. Dyna'r piti, 'rhy hwyr.' Ymgys'red, gall ddefnydcio y cyfryw swm at foesolach amcan. Clywed fod mudiad neillduol yn prcfi foi cymdeitbae, fel personau unigol, yn gwario ei arian am yr hyn nid yw fara, a hyny i blesio balchder a nwyd. j Clywed fod pwyllgor y cor plant yn gosod nod bytrach yn uchal o'u blaen. Tra yn mawrygu eu hawyddfryd, credwn mae da fydd iddynt gofio un peth—Mai ucheled y dringir, mwyaf y gwymp. Nid yw yr esgvnloriau lleol wedi eu llwvr fuddugoliaethu eto Symuder yn araf ar I lwyddiant cenedlaethol yn binEcl ar y cyfan yn nghyflawnder yr amser. Clywed fod cyfarfod i'w gynal nos Fawrth i hyrwyddo eelodaeth Rees Llew- II eiyn, Efq, JP., ar y Council yn yr etholiad cyfagcs. Clywed cymaint 0 si^rac—Pwy ddaw i allan fel ymge?swyr ? Faint ddaw allan ? Pwy fydd y goreu ? Beth tae ni yn noinin atio hwn a-hwn ? etc. Am wn i nad y cynllun goreu fydd dal gafael yn y ceffyl j cylarwydd, hir yn yr harness. Y dyn a'r gwa th yn prcfi fod yno equilibrium rhagorol. Clywed fod dau bspyr canmoladwy iawn vedi cael eu darllen yn Nghyfarfod I Diwylliadol Eiim, y nsill gan Miss Teg- wen Rees, a'r Hall gan Miss Winnie Jones. Clywed fod Master IslwYD Edwards; wedi dod allan yn llwyddianns yn yr j arholiad diveddaf. 'Uwch, uwch yr el'j yw ein dymuniad. Caiem weled rhagor o'r Cwmdcre boys yn cyrchu f t y nod addysgol, fel y oywedoda un gwr poblog- aidd-' Mn,e digon 0 le ar i fyny, ar y llawr y mae saDgu a sodli.'
IHirwaun.
I Hirwaun. [Cymdeithas Ddiwylliadol Nebo. Ncs Fawitb, Chwefror 14, bu Cym- deithes Ddiwylliadol Nebo yn ceisio penderfynn y cwestiwn I Pa un ai merched yr Hen Destament ai merched y Testament Newydd sydd wedi gadael yr esiampl oreu i'w hefelychu ?' Codwyd merched yr H, D. gan Miss Ceinwen Evans, a dangoswyd ¡ rhagotiaeth merched y T. N. gan Miss Miss Vzz:e Jerkirs. Cafwya dau bepyr galluog gan y boneddigesau hyn, a siarad wyd yn dda gan ereill dros ac yn erbyn. Pan aethpwyd i bleidleisio, dim ond un bleidlais oedd yn fwy gan y naill ar y llall. Cymerwyd y rhanau arweiniol o'r cwrdd gan Miss Mary L James, Cynon Terrace, a Mr Daniel Jones, Ivy Cottages, Llywyddwyd yn hynod 0 ddeheuig gan Miss L J Morgan, Brecon Road. Teimiwn yn ddiolchgar iawn am fod y merched a'r bechgyn ieuainc yn tajlu e-a' hunain mor galonog i'r gwaith. Ben Bwwen. Deallwn, fod Mr Abraham Watkins, L.T.S.C., wedi traddodi ei ddarlitii yn Ramoth (B), i foddlonrwydd neillduol. Mae'r ddarlith yn wledd lenyddol.
Advertising
Q The Great Welsh Healer. Q Gomer's | Balm jjf/\ Noted li Remedy JUwjlte/J for Skin, Fieshy and "Myleghasbpenverybadfor lm a long time. almost unbearable, Bone until I used GOJIEB'S BALM," ■which at once eased my pain and E very soon cured me." UtES It will NOT cure Cancer. It has a Marvellous Power in Alleviating Pain, Soothing, Healing, and Curing SORES, WOUNDS, SKIN RASH, ECZEMA. BURNS, SCALDS, SCABBY HEADS, ERYSIPELAS, BAD LEGS, IRRITATIONS, EX. CORIATIONS, GALLINOIS IN WOMEN AND CHILDREN, ITCH- INGSR SCURVY, PILES, RING- WORM, INFLAMED BUNION, CORNS, GOUT. STIFF JOINTS, RHEUMATIC LIMBS, LUMBAGO. There is nothing so efficacious for |- BAD LEGS. ——— PEO,PLP, TESTIFY. i PRAYED FOR DEATH. j Sir,—I have for the last four years suffered dreadful a pains from an Ulcerated Sore Leg. At times I have been laid up for weeks. and so affected my whole system that I became a confirmed invalid, so weak and helpless that I have prayed for death to put an end to my sufferings, I have been a patient of both the Infirmary and Hospital, and used all kinds of medi- cines to no good purpose. I was persuaded to try your Gomer's Balm" for my leg. I am happy to say that the result has been wonderful. I also took soms of your Hughes's Blood Pills," which quite renovated my system, and the "Gomer's Balm" healed up my leg, and now I feel as well as ever. Your K"" it are worthy of everv recommendation .3, Bristo.; M. SCABS AND RUNNING SORES. Sir, I feel it my duty to bear testimony to the grand effects of your celebrated Gomer's Balm." My little girl suffered severely with a bad head, which broke out in Scabs and Running Sores (which had a most offensive small), the whole head being unclean and in a foul state. I tried everything to "no effect, but after using yeur Gomer's Balm," as directed, for a little while, it healed' and the head is now as well as ever. It is truly a most effective remedy, and no mother should be without it. J. E. JENKINS. Victoria Terrace, Abertillery, Mon. Thousands are cure:i of all manner of Affections of the SI,;n, Flesh, and Bone. It is harmless and most effective. It should be in every bouse. Try It. CURE IS CERTAIN. Ask for GOMER'S BALM, « and see that the name in full is on tach Box, also name of JACOB HUGHES, without which none is genuine. Refuse any substitute. Sold by Chemists and Patent Medicine Dealers at llli, or send value in Stamps or P.O. to Maker, JACOB HUGHES, M.P.S., L.D.S., MANUFACTURING CHEMIST, PENARTH. CARDIFF,
Blaengarw.
Blaengarw. Dydd Mercber wythnos i'r diweddsf, yn rgiofa yr Ocean, daeth cwymp ar Dé,vid Llewelyn, Herbert street, gan ei ladd megysar amrantiad, Yr oedd yn anaalu pan ddcuwyd 0 hyd iddo, ond bu farw yn mhen ychydig funydau. Un o fechgyn Llansamlet ydoedd L'eweiyn, ac yn lowr o'i fachgendod. Efe oedd y gweithiwr hynaf yn y lofa Pe y cyfarfyddodd a'i ddiwedd. Yr oedd yn ddyn p^rebus iawn 'gan feistr a gweith- wyr. Dydd Lion diweddaf, d» ear wyd ef yn mynweat y lie pan yr oedd yn un o'r angladdan mwyaf welwyd yn yr ardai er ys llawer o amser. Gwasanaethwyd gan y Parchn E M Evans, gweinidog y Tabernaci, yn yr hon eglws s y bu y brawd anwyl yn aelod ffyddlou o honi am lawer (í flynyddar J Mills, Nartvmoel; Jchn Hughes, Nebo; P Lewis, Trinity, a D Mardy Davies' Bethel, Pontycymmer. Gadawodd yr ymadawedig weddw a chwech o blant amddifaid i alaru eu colled dirfawr 0 dad tyner a gofalus. Blin genym lits galh sai Mrs Llewelyn fod yn breeenol yu yr aiagladd 0 herwydd anffawd flina'i gaddiweddodd, sef syrthio yn rsghefn y ty ychydig wythnns:u yn ol. Dymunwn iddi lwyr acfedsd yn fcan fel y gallo wEsanaethu ei theu-u yn v dyfodol agos. Gobeithio y bydd lddyrtollym- ddiried yn yr Hwn sydd yn cyfranu tang- nefedd i galonau trist. Y mae Tad y weddw a'r amddifaid eto'n fyw, sc y mae yr addewid fawr wrth law-D,-g,-n i ti fy ngrgs i' Ni chaiff bod eisieu byth ila thrai. Tra seren yn y nef, Ar neb o'r rhai a roddo u pwy & Ar ei gyfiawnder Ef'
Treforris.
Treforris. Yr wythnos ddiweddff, vn ngwaith copper y lie uchod, seth crwydryn i orphwys gerllaw tan psrthynol i'r gwaith. ac ni wyddai neb ei fod yno res iddo Josgi yn golsyn. Pan ?eth un o'r gweithwyr i ediych ffordd ydoedd y ti i yn 11cagi allan gwelodd ar ffuif dyn yn eisteid. Pes- iodd y rheithfarn 0 S farwoheth ddam- weiniol' yn y trengholiad. Ni wyddai neb pwy ydoedd.